Rapport van het inspectiebezoek aan Stichting AWBZ 4 You te Amersfoort op 6 juli Utrecht, oktober 2015

Transcriptie

1 Rapport van het inspectiebezoek aan Stichting AWBZ 4 You te Amersfoort op 6 juli 2015 Utrecht, oktober 2015

2 Inleiding Op 6 juli 2015 heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) een bezoek gebracht aan Stichting AWBZ 4 You te Amersfoort. Vanwege het ontbreken van toestemmingsverklaringen van cliënten om dossiers in te zien, heeft de inspectie op 14 juli 2015 nogmaals een bezoek gebracht voor dossieronderzoek. De bezoeken maakten deel uit van het toezicht van de inspectie op zorgaanbieders die vallen onder de Kwaliteitswet zorginstellingen en die blijkens gegevens van de Kamer van Koophandel nieuw zijn op de zorgmarkt. Het doel van de inspectiebezoeken is geweest om nader kennis te maken met Stichting AWBZ 4 You en na te gaan of voldaan wordt aan randvoorwaarden voor veilige en verantwoorde zorg. Deze randvoorwaarden zijn afgeleid uit wet- en regelgeving alsmede veldnormen (zie: bijlage 2). Korte beschrijving van de organisatie Stichting AWBZ 4 You is een stichting ingeschreven bij de KvK onder nummer en is gestart met daadwerkelijke zorgverlening in januari De zorgaanbieder levert persoonlijke verzorging, verpleging, begeleiding, huishoudelijke hulp en dagbesteding aan 12 cliënten met een verstandelijke- en/of lichamelijke beperking of psychiatrische-, somatische- en/of psychogeriatrische problematiek. Ten minste 2 cliënten vallen onder de zorgverzekeringswet (Zvw). Daarnaast zijn er cliënten die dagbesteding en/of begeleiding in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) ontvangen. De formatie direct zorggebonden medewerkers in loondienst bestaat uit 2 medewerkers. Een medewerker heeft de functie helpende niveau 2. De andere medewerker is ongeschoold. Daarnaast zijn er 4 zzp ers inzetbaar via 4 thuiszorgorganisaties, waarmee Stichting AWBZ 4 You samenwerkt. Het is onbekend wat het opleidingsniveau van de ZZP ers is. Ook wordt ten minste één vrijwilliger ingezet die nagenoeg dezelfde taken uitvoert als de overige medewerkers. De PGB gefinancierde zorg vanuit de Zvw wordt geboden bij de cliënten thuis. Stichting AWBZ 4 You beschikt over een gebouw waar op de eerste etage een kantoorruimte is gevestigd. Op de begane grond is een ruimte waar dagbesteding wordt geboden. De organisatie heeft een regionaal werkgebied. Hoewel de bestuurder heeft aangegeven niet als hoofd- of onderaannemer te werken, zijn er andere thuiszorgorganisaties die in opdracht van Stichting AWBZ 4 You ook zorg leveren aan de cliënten. De organisatie heeft een WTZi-toelating voor de functies persoonlijke verzorging, verpleging, begeleiding en behandeling. Er zijn echter geen contracten met zorgverzekeraars of zorgkantoren voor het leveren van Zorg in Natura. Hoewel Stichting AWBZ 4 You voornemens is zich aan te melden voor de aanbestedingsprocedure bij de gemeente, is er momenteel geen contract met de gemeente inzake de WMO. Stichting AWBZ 4 You is geen lid van een brancheorganisatie. De bestuurder heeft vanuit het ondernemerschap niet eerder met de inspectie contact gehad. Stichting AWBZ 4 You heeft geen toezichthoudend orgaan in de vorm van een Raad van Toezicht Bevindingen De inspectie heeft gesproken met het management en er zijn documenten en zorgdossiers ingezien. Tevens heeft een rondgang plaatsgevonden. De inspectie beoordeelde Stichting AWBZ 4 You op 16 onderwerpen. In onderstaand schema staat per onderwerp aangegeven of gedurende het bezoek documenten konden worden geraadpleegd en of de inhoud daarvan actueel en relevant was. Onder de rubriek overige opmerkingen staan zaken vermeld die meer toelichting behoeven of die gedurende het inspectiebezoek eveneens als een risico voor de kwaliteit van zorg binnen de organisatie zijn aangemerkt. Pagina 2 van 10

3 Document 1 Aanwezig Toelichting Ja/deels/nee/nvt 1 Zorgplan Zie overige opmerkingen. 2 Klachtenregeling/klachtencommissie Stichting AWBZ 4 You heeft geen klachtenregeling/klachtencommissie conform de Wet klachtrecht cliënten zorgsector. 3 Medezeggenschap Medezeggenschap wordt niet vormgegeven. 4 Afspraken tussen hoofdaannemer en onderaannemer De zorg wordt naast Stichting AWBZ 4 You ook uitgevoerd door andere thuiszorgorganisaties, te weten; Homecare Aynur, Fadim Thuiszorg, Thuiszorg Ayten, Eddafir Quality Care en Wens Zorg. Wens Zorg is eveneens gevestigd op het adres van AWBZ 4 You. Het is de inspectie onduidelijk wat de verhoudingen zijn tussen beide organisaties. Er zijn geen schriftelijke afspraken over de kwaliteit van zorg tussen Stichting AWBZ 4 You en de onderaannemers. 5 Samenwerkingsafspraken met ketenpartners 6 Personeelsopbouw: beschikbaarheid deskundigheid in relatie tot de doelgroep Er zijn geen vastgelegde samenwerkingsafspraken met ketenpartners aanwezig. Stichting AWBZ 4 You kan de inspectie geen duidelijk beeld geven over de zorgzwaarte/indicaties van alle cliënten en onder welke wetgeving zij vallen. Hierdoor is het voor de inspectie niet mogelijk een afweging te maken van de cliëntenpopulatie ten opzichte van de kwantiteit en kwaliteit van het personeel. 7 Gedragscode Een gedragscode ontbreekt. 8 Opleidingsplan Er vindt geen (aantoonbare) scholing en deskundigheidsbevordering plaats. 9 Kwaliteitssysteem Er is geen kwaliteitsysteem aanwezig. Werkprocessen en afspraken zijn niet vastgelegd, waardoor processen niet structureel kunnen worden gevolgd, geëvalueerd en bijgesteld (zogenoemde plan-do-check-act cyclus). 10 Uitsluitingscriteria cliënten Uitsluitingcriteria met betrekking tot de grenzen aan de zorgverlening zijn niet schriftelijk vastgelegd. 1 Zie bijlage 1 Pagina 3 van 10

4 11 Meldingen incidenten cliënten/patiënten (MIC/MIP) 12 Uitvoeringsprotocollen van voorbehouden en risicovolle handelingen 13 Toets bekwaamheid van medewerkers en/of zelfstandigen van voorbehouden en risicovolle handelingen 14 Beleid vrijheidsbeperkende maatregelen deels nee Er is een formulier voor het melden van incidenten. Het ontbreekt aan een procedure waarin beschreven staat wanneer en welk type incident gemeld dient te worden en op welke wijze incidenten verzameld en geanalyseerd worden. Het is onbekend binnen de organisatie welke wettelijke verplichtingen er zijn wanneer en hoe incidenten/calamiteiten gemeld dienen te worden. Er zijn tot op heden geen incidenten gemeld. Er is een protocol insuline injecteren aanwezig, echter was dit niet aantoonbaar gebaseerd op landelijke richtlijnen. Tijdens het inspectiebezoek gaf de bestuurder van Stichting AWBZ 4 You aan dat er een cliënt is waarbij insuline wordt geïnjecteerd via een medewerker van Wens Zorg. Er kon niet worden aangetoond of de medewerker(s) die insuline injecteren bekwaam zijn. Een (format) uitvoeringsverzoek en/of raamovereenkomst voor voorbehouden handelingen ontbreekt. Vrijheidsbeperkende maatregelen worden niet toegepast binnen Stichting AWBZ 4 You. Dit is echter niet als zodanig vastgelegd in beleid of als uitsluitingscriterium opgenomen. 15 Medicatiebeleid Een medicatiebeleid is niet aanwezig. 16 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling De meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is niet bekend Overige opmerkingen en geïmplementeerd. Zorgdossier De inspectie heeft van 2 cliënten het zorgdossier ingezien. In één van de dossiers ontbrak het aan een zorgplan waarin individuele doelen, zorgbehoeften en de situatie van de cliënt beschreven staan. Wel heeft de inspectie in beide dossiers een zorgovereenkomst aangetroffen. De zorgfuncties zoals beschreven in één van de zorgovereenkomsten kwamen echter niet overeen met de beschrijving van de zorg in het dossier. Zo zouden er, volgens de zorgovereenkomst, verpleegkundige handelingen bij de cliënt worden verricht maar uit het dossier kon de inspectie niet opmaken dat hiervan ook daadwerkelijk sprake was. Stukken met betrekking tot de zorgverlening waren niet gedateerd zodat onduidelijk was op welk tijdsbestek de betreffende stukken van toepassing waren. In beide dossiers heeft de inspectie geen rapportage aangetroffen waardoor het zorgproces onnavolgbaar is. Pagina 4 van 10

5 Hoewel de zorgovereenkomsten door de cliënten zelf waren ondertekend, werd als vertegenwoordiger van de cliënten de bestuurder van Stichting AWBZ 4 You opgevoerd. De bestuurder van Stichting AWBZ 4 You is tevens bestuurder van de organisatie Stichting Helping Hands. Tijdens het gesprek heeft de bestuurder aangegeven dat Stichting Helping Hands een organisatie is die zich richt op maatschappelijk werk en dat in dit kader cliënten onder andere geholpen worden met hun financiële zaken. Op het uittreksel van de Kamer van Koophandel staat echter dat Stichting Helping Hands een thuiszorgorganisatie is die tevens ingeschreven staat op hetzelfde adres als Stichting AWBZ 4 You. In het dossier van 1 cliënt heeft de inspectie een volmacht aangetroffen waarin de cliënt de bestuurder van Stichting Helping Hands onder andere machtigt om financiële besluiten met betrekking tot zijn PGB te nemen. Deze volmacht was niet opgesteld door een notaris. Ook bleek niet uit de volmacht dat de wilsbekwaamheid van de cliënt was beoordeeld. Uit het dossier bleek dat het hier gaat om een zwakbegaafde cliënt. De inspectie wijst de bestuurder hierbij nadrukkelijk op het feit dat elke vorm van bevoordeling dan wel belangenverstrengeling dient te worden vermeden en verwijst u in dit kader naar de Zorgbrede Governancecode. Kwaliteit en veiligheid van de zorg De inspectie vindt het zorgelijk dat Stichting AWBZ 4 You niet direct zicht heeft op de zorgindicaties van haar cliënten ten opzichte van de deskundigheid van haar personeel. Ook uit de cliëntdossiers kon de inspectie niet opmaken hoe er vorm wordt gegeven aan de uitvoering van de zorg. Daarnaast stelt Stichting AWBZ 4 You geen grenzen aan de zorgverlening in de vorm van uitsluitingscriteria. Verschillende doelgroepen kunnen bij Stichting AWBZ 4 You terecht en de inspectie vraagt zich af of hiervoor voldoende deskundigheid aanwezig is. Het personeelsbestand dient ten alle tijden kwalitatief afgestemd te zijn op de (potentiële) zorgvraag. Wanneer gewerkt wordt met vrijwilligers, is het aan te bevelen dit te doen op basis van een vrijwilligersovereenkomst waarin is vastgelegd wat de organisatie en de vrijwilliger van elkaar mogen verwachten. Conclusies Op basis van bovenstaande bevindingen trekt de inspectie de volgende conclusie: de organisatie heeft niet de genoemde randvoorwaarden voor veilige en verantwoorde zorg beschreven en geïmplementeerd. AWBZ 4 You dient een professionaliseringsslag te maken aangezien op alle onderwerpen onvoldoende wordt gescoord. Te nemen maatregelen Het geheel overziende verwacht de inspectie van u uiterlijk 5 oktober a.s. te ontvangen: - een kopie geanonimiseerd zorgplan conform Artikel 8 Wlz *; - een klachtenregeling conform de Wet klachtrecht cliënten zorgsector artikel 2, lid 2 en een klachtenreglement opgesteld door klachtencommissie conform de Wet klachtrecht cliënten zorgsector artikel 2, lid 3*; - een regeling waarin beschreven staat op welke wijze de gemeenschappelijke belangen van uw cliënten worden behartigd conform de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen; - op schrift gestelde samenwerkingsafspraken met alle ketenpartners; - een aangepast overzicht waaruit blijkt dat het personeelsbestand kwalitatief en kwantitatief is afgestemd op de doelgroep: de formatie direct zorggebonden personeel in loondienst en/of ZZP ers met hun opleidingsniveau en het aantal cliënten met hun zorgzwaarte / indicatie en de wetgeving waar zij onder vallen (Wlz, Zvw of WMO); - gedragscode; - opleidingsplan; - plan van aanpak implementatie en beschrijving kwaliteitssysteem conform artikel 4 van de Kwaliteitswet Zorginstellingen; - uitsluitingscriteria cliënten; Pagina 5 van 10

6 - beleid omtrent meldingen incidenten cliënten/patiënten (MIC/MIP); - uitvoeringsprotocollen van voorbehouden en risicovolle handelingen; - overzicht van bevoegd- en bekwaamheden van medewerkers en/of zelfstandigen met betrekking tot voorbehouden en risicovolle handelingen; - beleid vrijheidsbeperkende maatregelen*; - medicatiebeleid*; - meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling conform artikel 3a van de Kwaliteitswet Zorginstellingen. * toelichting in bijlage 1 Pagina 6 van 10

7 Bijlage 1 Toelichting Het zorgplan Het zorgplan (ook wel behandelplan, leefplan, ondersteuningsplan of begeleidingsplan genoemd) is een onderdeel van het zorgdossier. Aan de inhoud worden eisen gesteld: De zorgaanbieder is verplicht in samenspraak met de cliënt een zorgplan te maken. Binnen zes weken na aanvang van de zorgverlening moet de zorgaanbieder een zorgplan opgesteld hebben waarin in ieder geval de volgende onderwerpen aan bod komen: - welke doelen worden met betrekking tot de zorgverlening voor een bepaalde periode gesteld, gebaseerd op de wensen, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt; - op welke concrete wijze zullen de zorgaanbieder en de cliënt de gestelde doelen trachten te bereiken; - wie is voor de verschillende onderdelen van de zorgverlening verantwoordelijk, op welke wijze vindt afstemming tussen meerdere zorgverleners plaats en wie kan de cliënt op die afstemming aanspreken; - met welke frequentie en onder welke omstandigheden gaat de zorgaanbieder de zorgverlening in samenspraak met de cliënt evalueren en actualiseren. Het zorgdossier bevat voorts alle informatie die voor de zorg aan en de begeleiding en eventuele behandeling van de cliënt relevant is: - persoonsgegevens cliënt; - zorgovereenkomst; - diagnose(s); - toestemming voor uitvoering zorgplan; - naam en toestemming cliëntvertegenwoordiger voor uitvoering zorgplan (indien van toepassing); - verslag evaluatiegesprekken; (het zorgplan wordt minimaal een keer per jaar met alle relevante betrokkenen geëvalueerd en zo nodig bijgesteld) - rapportage; (verslaglegging ten behoeve van de continuïteit van de dagelijkse zorg en uitvoering van het zorgplan) - naam behandelend (huis)arts en eventueel andere behandelaars - eventuele vrijheidsbeperkingen; - actueel medicatieoverzicht, indien zorgaanbieder (een deel van) het medicatieproces overneemt; (een, door de apotheker geleverd, actueel medicatieoverzicht met soort medicatie, dosering en tijdstippen van medicatieverstrekking, naam voorschrijvend arts en leverend apotheker) ; - uitvoeringsverzoeken, indien er sprake is van voorbehouden handelingen. Voor Bopz-aangemerkte instellingen moet het zorgplan tevens voldoen aan de eisen van de Wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen. Klachtenregeling/ klachtencommissie Elke cliënt heeft de mogelijkheid om over de geboden zorg een klacht in te dienen bij de klachtencommissie van de instelling. Een klacht kan door de cliënt zelf of zijn vertegenwoordiger worden ingediend en heeft betrekking op een gedraging van de zorgaanbieder of van voor hem werkzame personen jegens de cliënt. De volgende criteria worden gehanteerd: - er is een klachtenregeling conform bovengenoemde wetgeving en deze is onder de aandacht van cliënten gebracht; - de zorgaanbieder heeft een klachtencommissie conform bovengenoemde wetgeving. Deze bestaat uit ten minste drie leden waaronder een voorzitter die niet werkzaam is voor of bij de zorgaanbieder; - adres en/of telefoonnummer van de klachtencommissie staat vermeld in de klachtregeling; Pagina 7 van 10

8 - zowel de cliënt als iemand die hem vertegenwoordigt, kan rechtstreeks bij de klachtencommissie een klacht indienen tegen de zorgaanbieder of diens personeel. Deskundigheid personeel in relatie tot de doelgroep Deskundig personeel is in staat om de noodzakelijke en gevraagde zorgverlening en ondersteuning aan cliënten te bieden. Het personeel voldoet aan de eisen die aan de functie(s) worden gesteld en is waar nodig bekwaam en bevoegd om specifieke functie(s) uit te oefenen. Gelet wordt op de volgende zaken: - kwalitatief voldoende zorgverleners (er is aandacht voor aanstellingseisen en (bij)scholing van medewerkers gericht op de ondersteuningsvragen van de cliëntgroepen); - kwantitatief voldoende zorgverleners; - de aanwezigheid van gedragscode; - uitsluitingscriteria cliënten; zijn de grenzen aan zorg duidelijk beschreven; - bekwaamheid en bevoegdheid van medewerkers om voorbehouden en risicovolle handelingen uit te voeren. Vrijheidsbeperkende maatregelen Onder de term vrijheidsbeperking of vrijheidsbeperkende maatregelen verstaat de inspectie o.a.: fixatie met (onrust)band, afzondering in daarvoor bestemde ruimte, afzondering in brede zin (uit woonkamer gezet, in slaapkamer), afsluiten woning, psychofarmaca, gedwongen vocht/voeding, diepe stoel, gebruik tafelblad voor rolstoel, fysieke fixatie (holding), bedhekken, slaapkamer (deur)sensor, chip in schoen/polsband, belmat/sensor, cameratoezicht, uitluistersysteem, sommige beschermende kleding/materialen, hansop, verpleegdeken, beperking omgang met anderen, beperken gebruik van telefoon/internet, (onnodig) beperken privacy of beperken bezoek. Indien er géén vrijheidsbeperkingen worden toegepast: Is het niet toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen in een beleidsdocument vastgelegd? Is het niet toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen ook in de uitsluitingscriteria voor cliënten opgenomen? Indien er wél vrijheidsbeperkingen worden toegepast: Welke maatregelen worden door de zorgaanbieder toegepast? Bij hoeveel cliënten worden maatregelen toegepast? Wie is er verantwoordelijk voor het toepassen van de maatregelen? Wie houdt toezicht op de uitvoering van de maatregelen? Maken de maatregelen onderdeel uit van het zorgplan? Wordt er aan afbouw van de maatregelen gewerkt en/of worden er alternatieven voor de maatregelen gezocht? Vindt er gerichte scholing plaats op het gebied van vrijheidsbeperking? Wordt er een registratie van de maatregelen bijgehouden? Als de cliënt een Bopz-status heeft, moet de zorgaanbieder waar de cliënt verblijft voldoen aan de Wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen (Wet Bopz). Pagina 8 van 10

9 Medicatiebeleid Het medicatiebeleid van de organisatie bevat tenminste een beschrijving van de taken, verantwoordelijkheden en afspraken omtrent het gehele medicatieproces, ook indien er sprake is van medicatie in eigen beheer bij de cliënt. Het beleid moet in lijn zijn met de richtlijn: veilige principes in de medicatieketen en minimaal bestaan uit: Medicatieoverdracht - Bij het starten van de zorg rond medicatie moet er binnen 24 uur een actueel en volledig medicatieoverzicht inclusief doseertijden van de apotheek aanwezig zijn. - Bij het starten van een voorbehouden handeling met betrekking tot medicatie moet er een uitvoeringsverzoek aanwezig zijn van de voorschrijvend arts. Medicatieoverzicht - Bij elke nieuwe cliënt wordt bij intake bepaald of het verantwoord is indien hij het medicatiebeheer of een deel zelf regelt en zo ja, op welke wijze dit bepaald wordt. - Het medicatieoverzicht is op digitale lijsten van de apotheek in het zorgdossier opgenomen. Uitzetten en toedienen - Het uitzetten en toedienen wordt door twee verschillende personen uitgevoerd. - Bij het uitzetten en toedienen voor elke geneesmiddel wordt geparafeerd. Bewaring - Medicatie wordt veilig bewaard. Scholing - Er vindt gerichte scholing plaats. Fouten - Fouten worden gemeld en geregistreerd. Pagina 9 van 10

10 Bijlage 2 Wetten en normen: zie ook Wetten Wet Langdurige Zorg Ziektekostenverzekeringswet Besluit vaststelling van de minimumeisenvoor de (verplichte) meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Kwaliteitswet zorginstellingen (KWZ) Wet Klachtrecht cliënten zorgsector Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (BIG) Wet Geneeskundige behandelovereenkomst (WGBO) Opiumwet Geneesmiddelenwet Fundamentele veldnormen Veilige principes in de medicatieketen Kwaliteitsdocument 2013 Verpleging, Verzorging en Zorg thuis Handreiking ondersteuningsplannen (2013) Handreiking medicatiebeleid gehandicaptenzorg (2011) Extra inspanningen noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking en langdurige zorg Dagelijkse bezetting en kwaliteit van zorg in instellingen voor langdurige zorg (2012) Overige veldnormen Visiedocument Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2.0 Beleidsdocument Veilig Melden Handreiking werkvoorraad geneesmiddelen Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten (2008) Van incident naar fundament Convenant preventie seksueel misbruik Handreiking seksualiteit en seksueel misbruik Sturen op aanpak van seksueel misbruik Intentieverklaring Zorg voor Vrijheid, samen naar minder vrijheidsbeperking Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt Veldnorm voor afzonderings- en separeervoorzieningen in de Gehandicaptenzorg Hygiënerichtlijnen voor de zorg van mensen met een lichamelijke en verstandelijke handicap Klachtenrichtlijn gezondheidszorg Cultuuromslag terugdringen vrijheidsbeperking bij kwetsbare groepen in langdurige zorg volop gaande Rinchtinggevend kader vrijheidsbeperking Medicatieveiligheid flink verbeterd in herbeoordeelde instellingen langdurige zorg en zorg thuis 'Het mag niet, het mag nooit' seksuele intimidatie door hulpverleners in de gezondheidszorg Leidraad bekwaamheid medicatie langdurige zorg Harmonisatie kwaliteitsbeoordeling in de zorgsector (HKZ), gehandicaptenzorg (2008) Voorlopige richtlijn wettelijk kader orthopedagogische behandelcentra Competentiebox/ Competentieprofielen Pagina 10 van 10