Verantwoording Wet werk en bijstand kerncijfers per 31 december 2006

Transcriptie

1 Verantwoording Wet werk en bijstand kerncijfers per 31 december Algemeen. De Wet werk en bijstand legt de primaire verantwoordelijkheid voor de uitvoering bij de gemeente zelf. De uitvoering is aan het college opgedragen. De raad stelt de kaders en de verordeningen vast en het college legt aan de raad verantwoording af over de uitvoering. In de raadsvergadering van 28 juni 2005 is door de gemeenteraad vastgesteld hoe de verantwoording van het college aan de raad vorm en inhoud krijgt. Tussentijds wordt verslag gedaan van de stand van zaken in de loop van het jaar. Dat heeft plaatsgevonden in de commissie Samenleving van december 2006 (stand van zaken per 1 oktober 2006). Nu wordt verslag gedaan van de resultaten over het gehele kalenderjaar Aan de hand van diverse tabellen wordt in cijfers verantwoording afgelegd over de periode van 1 januari 2006 tot 1 januari Dit hoofdstuk is verdeeld in vier paragrafen: werk, inkomen, bijzondere bijstand en schuldhulpverlening Onderdeel Werk Tabel 1: totaal overzicht kerncijfers 2006 In deze tabel treft u een totaal overzicht aan van de belangrijkste kerncijfers op het terrein van inkomen en re-ïntegratie (terugkeer naar de arbeidsmarkt). basis 1 november 1999 stand 31 december 2004 stand 31 december 2005 Stand 31 december 2006 indexcijfer basis 1999 Aantal periodieke uitkeringen WWB Aantal periodieke uitkeringen Bbz Aantal periodieke uitkeringen Ioaw Aantal periodieke uitkeringen Ioaz Aantal personen met een gesubsidieerde baan gedetacheerde werknemers (ex- WIW) Aantal personen vanuit de IDregeling (loonkostensubsidie) Wet Sociale Werkvoorziening: - werknemers Permar - elders werkzaam - wachtlijst stand per 1 april nb nb Het doel van de WWB is "werk boven uitkering". Dit betekent dat meer mensen als voorheen uit de uitkering moeten stromen naar werk, dat minder mensen bijstand aanvragen, maar ook dat er een inkomenswaarborg is voor wie nog niet of onvoldoende in het levensonderhoud kan voorzien. Door een samenhangend systeem van vergaande decentralisatie, deregulering en derapportage, streeft de wetgever ernaar om deze doelen van de WWB te bereiken. Na aanvankelijke scepsis bij de invoering van de Wet werk en bijstand in 2004 (de gemeenten lopen een financieel risico), kan nu worden vastgesteld dat deze wet mede geholpen door de economie - zijn vruchten afwerpt. Gemeenten worden steeds actiever en creatiever in het vinden van werk voor hun belanghebbenden. Dat geldt ook voor Barneveld: het aantal periodieke uitkeringen in Barneveld is opnieuw gedaald (van 341 naar 322). Het project "Poort naar werk" heeft daartoe ook in belangrijke mate bijgedragen. Nadere informatie vindt u in tabel 4. 1

2 Tabel 2: arbeidsmarktfasering. De afstand tot de arbeidsmarkt wordt in fasen aangegeven (fase 1 betekent direct bemiddelbaar naar werk; fase 4 betekent (nog) niet bemiddelbaar). Deze tabel geeft de fasering aan van de bijstandsgerechtigden. overzicht per fasering cliënt per 31 december 2006 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec fase fase fase fase in onderzoek totaal Uit het overzicht blijkt dat de grootste groep uitkeringsgerechtigden nog steeds bestaat uit zeer moeilijk bemiddelbaren (fase 4). Er is sprake van een gecombineerde problematiek die uitstroom uit de uitkering moeilijk maakt. Het aantal fase-1 klanten is duidelijk teruggelopen als gevolg van de aantrekkende economie. Ook het aantal fase-4 klanten is gedaald als gevolg van het project "Poort naar werk". Tabel 3: ontheffingen van de arbeidsplicht Per persoon wordt beoordeeld of de arbeidsverplichting kan worden opgelegd. In deze tabel zijn de redenen voor het verlenen van een ontheffing opgenomen (stand per 31 december 2006). WWB-uitkeringen reden ontheffing aantal sociale redenen 13 Andere reden 12 Gecombineerde problematiek 121 Leeftijd 25 Medische aard 36 Psychologische aard 2 Verplichte scholing 19 Verzorging Kind 8 Eindtotaal 236 Van deze groep hebben 122 belanghebbenden een volledige vrijstelling. De overige 114 personen zijn gedeeltelijk vrijgesteld. Deze personen hebben een aangepast traject naar werk of activering. Een groep van 86 uitkeringsgerechtigden heeft geen ontheffing van de arbeidsverplichting. Tabel 4: resultaten van het gemeentelijke project "Poort naar werk". Dit project is gestart op 1 juli 2005 en liep tot 1 januari overzicht periode 1 juli 1005 tot 1 januari 2007 aantal totaal aantal deelnemers 225 uitgestroomd naar regulier werk 47 uitgestroomd vanwege andere redenen 32 deelnemers per 31 december

3 De onderverdeling van de 146 deelnemers per 31 december 2006 omschrijving aantal Zorg/hulpverlening: cliënten waarbij na de diagnoseperiode is vastgesteld dat er geen of voorlopig geen zicht is op betaald regulier werk. Vervolgactiviteiten zullen gericht zijn op voorkomen/opheffen sociaal isolement. 37 Sociale activering: cliënten met medische en/of sociale beperkingen die op langere termijn nog wel mogelijkheden hebben voor regulier werk. 27 Arbeidsactivering: cliënten die op redelijke termijn wel regulier kunnen werken maar nog veel ondersteuning nodig hebben zoals: totale reintegratietrajecten, scholing, werkstages, trainingen 19 Arbeidstoeleiding niet regulier: cliënten die in staat zijn tot regulier werk maar nog lichte ondersteuning nodig hebben m.b.t. scholing, sollicitatiecursussen, Work-First 37 Arbeidstoeleiding regulier: cliënten welke in staat zijn regulier werk te verrichten waarbij geen of lichte instrumenten ingezet dienen te worden zoals: gerichte beroepsscholing en/of loonkostensubsidie, begeleiding op de werkplek. In afwachting van een reguliere baan kan Work-First ingezet worden. 26 De periode van dit project behelst de periode van 1 juli 2005 tot 1 januari Het is vooral bedoeld om de instroom in de uitkering zoveel mogelijk te beperken en de uitstroom te bevorderen. Het gaat dan vaak om personen die zonder hulp van de gemeente moeilijk aan het werk komen (fase 2 t/m 4). Belangrijke onderdelen van het project Poort naar werk zijn het realiseren van een mobiliteitspool en een ondernemersloket. In de te realiseren mobiliteitspool is een breed scala van werk-, detacherings- en stageplekken beschikbaar die werkzoekenden in staat stelt verschillende soorten werkzaamheden te verrichten. Door de concentratie van werkzoekenden en vacatures binnen de mobiliteitspool kan er tevens een betere regie en coördinatie plaatsvinden tussen vraag en aanbod. Voor het slagen van het project is het heel belangrijk om werkgevers bij het project te betrekken en mede verantwoordelijk te maken. Om dit te stimuleren wordt er naast de mobiliteitspool ook een bedrijvenloket opgezet. Telefonisch en digitaal bestaat dit loket al. In het nieuwe Bedrijfsverzamelgebouw wordt ook een fysiek loket ingericht. Tabel 5: arbeidstrajecten - uitstroom naar werk Eén van de concrete beleidsdoelen is dat 10% van degene met een arbeidstraject via bemiddeling van de gemeente uitstroomt naar werk. De uitstroom naar werk betekent beëindiging van de uitkering als gevolg van het zelf kunnen voorzien in de kosten van bestaan door inkomsten uit arbeid in loondienst (regulier of gesubsidieerd), of uit eigen bedrijf of beroep. overzicht arbeidstrajecten 2006 aantal belanghebbenden in traject per nieuwe belanghebbenden aangemeld voor traject 75 aantal belanghebbenden waarvan het traject is beëindigd in de periode tot , waarvan er 40 zijn uitgestroomd naar werk. 86 belanghebbenden in traject per geen arbeidstraject van de gemeente: - personen ingedeeld in fase personen met een volledige ontheffing 122 totaal aantal uitkeringsgerechtigden 322 Van 1 januari 2006 t/m 31 december 2006 zijn 40 personen met een arbeidstraject van het Bureau Werk en Activering uitgestroomd (doelstelling was 20 t.w. 10% van 203). Het gaat vaak om moeilijk bemiddelbare personen die zonder hulp van de gemeente niet aan het werk komen (fase 2 t/m 4 - zie vorige tabel). Dat het percentage uiteindelijk op 20% is uitgekomen, is grotendeels te danken aan dit project. Voor een groot deel zijn deze personen deelnemer geweest aan het project "Poort naar werk". 3

4 Tabel 6: overzicht gesubsidieerde banen. In deze tabel wordt vermeld welke werkzaamheden worden verricht door personen met een gesubsidieerde baan. werkzaamheden 2006 aantal! " $# " % " & " verkoper 1 baliemedewerkster 1 chauffeur bestelauto 1 geen werkplek 1 totaal 16 Tabel 7: overzicht werkdeel 2006 Voor de kosten van reïntegratie krijgen we van het Rijk een vergoeding, het zogenaamde werkdeel. Deze tabel geeft inzicht in de uitgaven. Overzicht werkdeel Bedrag Budget werkdeel meeneemregeling 2005 (tekort) Beschikbaar budget inleenvergoedingen werkgevers m.b.t. WIW-ers Beschikbaar Uitgaven Uitgaven: oud WIW Uitgaven reïntegratiebedrijven: Uitgaven premies: Uitgaven scholing/activering Uitgaven Nuggers uitk. kinderopvang/rea Diversen loonkostensubsidie intern uitgevoerde re-integratieactiviteiten (team BWA) Totaal uitgaven overschot/tekort Het tekort op het werkdeel mag worden meegenomen naar

5 ' '! 1.2. Onderdeel Inkomen Tabel 8: bestandsontwikkeling WWB-uitkeringen. Ontwikkeling bestand periodieke uitkeringen W.W.B. gedurende de loop van het jaar 2006: stand per 1 april jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec 2007 voor totaal Het aantal uitkeringen is ten opzichte van januari 2006 afgenomen met 16. Tabel 9: overzicht instroom Deze tabel geeft een overzicht van de redenen van uitkeringsafhankelijkheid (instroom) tot 31 december Ander inkomen WWB-uitkeringen Andere oorzaak ( Arbeid in dienstbetrekking Beëindiging huwelijk/relatie Beëindiging studie ) aantal Oorzaak bij partner *! Uitkering werkloosheid Uitkering ziekte/arbeidsongeschiktheid. Zelfstandig beroep of bedrijf 11 Eindtotaal 145 Uit de tabel blijkt dat ons uitkeringsbestand niet statisch is: er blijft sprake van een hoge doorloop. 5

6 Tabel 10: overzicht uitstroom 2006 Overzicht van de redenen voor het beëindigen van de uitkeringen (uitstroom) in 2006 Uitstroom aantal cliënten met de reden van beëindiging per fase tot 31 december 2006 reden einde fase 0 fase 1 fase 2 fase 3 fase 4 Totaal Aangaan relaties Aanvang studie Ander inkomen Andere oorzaak Arbeid in dienstbetrekking Bereiken 65-jarige leeftijd Geen inlichtingen Oorzaak bij partner Overlijden Uitk. ziekte/arbeidsongeschiktheid Verhuizing andere gemeente Verhuizing naar buitenland 1 1 Zelfstandig beroep of bedrijf Eindtotaal Deze tabel is naast de reden van beëindiging van de uitkering voorzien van de fase-indeling. Tabel 11: overzicht leeftijdscategorieën. In dit overzicht wordt inzichtelijk gemaakt hoe de samenstelling is van de WWB-uitkeringen (per leeftijdscategorie). jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec stand per 1 april 2007 <21 jaar <31 jaar <41 jaar <51 jaar <61 jaar <64 jaar >64 jaar totaal

7 Tabel 12: aantal ingediende aanvragen. Overzicht van aantal ingediende aanvragen tot 31 december 2006 ter vergelijking is 2005vermeld. Totaal ingediende aanvragen WWB levensonderhoud Bijzondere bijstand Bijzondere bijstand benoemde verstrekkingen Forfaitaire bijstand IOAW 9 0 IOAZ Barneveld 1 2 IOAZ Regionaal BBZ Barneveld BBZ Regionaal Dienstverleningzaken VSK aanvraag Tabel 13: resultaten fraudeonderzoeken. In deze tabel treft u het aantal fraudeonderzoeken en de resultaten daarvan in 2006 aan. Ter vergelijking is 2005 aangegeven aantal fraudebedrag aantal fraudebedrag Preventieve onderzoeken Onderz. gericht op werk of verzwijgen neveninkomsten ,33 Onderz gericht op samenlevingsvorm , ,00 Onderz gericht op woon- en verblijfplaats , ,27 Overigen onderzoeken , Totaal , ,60 Aantal aangiften justitie 8 6 In 2006 is iets minder fraude opgespoord. Er zijn vier preventieve onderzoeken geweest die er toe hebben geleid dat ingediende aanvragen niet werden gehonoreerd. Daarom behoefde ook geen fraudebedrag te worden vastgesteld. 7

8 Tabel 14: openstaande vorderingen. In onderstaande tabel treft u een overzicht aan van het totaal aantal vorderingen. Vorderingen WZI 31-aug-06 9-feb-07 mutatie Vorderingen totaal A. Vorderingen zonder achterstand vorderingen met lopende uitkering vorderingen zonder uitkering met correcte aflossing B. Vorderingen in traject vorderingen schuldsanering / WSNP vorderingen VOW: jaarlijks HO vorderingen geen afloscapaciteit: jaarlijks HO vorderingen met vereenvoudig derdenbeslag door WZI vorderingen naar deurwaarder Cessies en kinderopvang C. Vorderingen met aanmaning vorderingen met herinnering vorderingen met aanmaning vorderingen overdracht naar JZ voor invordering Vorderingen in B. en C. die achterstallig zijn Dit betreft dat deel van de vorderingen in traject of met aanmaning waarvan de betaaltermijn verstreken is mutatie Totaal aantal cliënten aantal cliënten met uitkering aantal cliënten zonder uitkering Totaal aantal vorderingen De afdeling WZI heeft extra geïnvesteerd in de inning van openstaande vorderingen. Uit bovenstaande tabel blijkt dat in een periode van 5 maanden het totale saldo, het aantal uitstaande vorderingen en het aantal personen met verplichtingen zichtbaar is teruggelopen. Op het moment van schrijven van dit document, zijn alle vorderingen onder de loep geweest. Ook het aantal vorderingen met een achterstand neemt af. Bij dit overzicht past de kanttekening dat het in veel gevallen gaat om periodieke verplichtingen, omdat personen meestal niet in staat zijn om de openstaande vorderingen ineens terug te betalen of omdat de wet het mogelijk maakt in termijnen terug te betalen (bijv. geldleningen BBZ). Verklaringen: WSNP: Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen VOW: vertrokken onbekend waarheen (niet meer ingeschreven in GBA) HO: Heronderzoek JZ: Juridische Zaken van de afdeling WZI Cessie: doorbetalingen van andere instanties Vereenvoudigd derdenbeslag: beslag wat rechtstreeks door de gemeente wordt gedaan 8

9 Tabel 15: overzicht ingediende bezwaarschriften. Bezwaar kan worden gemaakt als de belanghebbende het niet eens is met de beslissing. Deze tabel geeft inzage van de afdoening in Aantal Regeling Afhandeling aantal Ongegrond Gegrond Ged. ingetrokken Nietontvankelijk Nog in Gegrond behandeling Wet werk en bijstand Bijzondere bijstand Besluit Bijstandsverlening Zelfstandigen Ioaw/Ioaz Totaal Tabel 16: kosten WWB 2006 (inkomensdeel) over De gemeenten krijgen van het Rijk een budget waaruit de uitgaven voor periodieke uitkeringen worden betaald. Deze tabel geeft het resultaat over 2006 aan. bedragen in euro's (resultaat 2006) Uitgaven algemene bijstand verminderd met de hierop gekorte inkomsten: Uitgaven langdurigheidtoeslag ontvangsten op vorderingen Saldo uitgaven/ontvangsten Toegekend budget 2006 volgens beschikking oktober positief saldo Vanaf 2004 zijn de gemeenten financieel verantwoordelijk voor de uitvoering van de WWB en ontvangen daarvoor van het rijk een budget waaruit alle WWB uitgaven worden gefinancierd. De gemeenten lopen daarmee een financieel risico. Wanneer het voor rekening van de gemeente blijvende gedeelte meer bedraagt dan 10% van het budget, dan kan de minister een aanvulling geven tot 10% van het budget. Over 2006 is dat niet nodig: onze inspanningen op het gebied van re-integratie (o.a. het project "Poort naar werk" en Work-first) en de aantrekkende economie betalen zich in 2006 uit. We houden ruim 3 ton over aan het inkomensdeel. Dit bedrag komt ten goede aan de algemene middelen van de gemeente Onderdeel Bijzondere bijstand Tabel 17: overzicht uitgaven bijzondere bijstand. Het overzicht van het budget en de uitgaven: bijzondere bijstand beschikbaar budget 2006 uitgegeven in 2006 voorlichtingsactiviteiten , ,-- collectieve verzekering Agis , ,-- forfaitaire bijstand boven 65 jaar , ,-- bijzondere bijstand beneden 65 jaar , ,-- Totaal , ,-- Het beschikbare budget is in 2006 tweemaal verhoogd. Ten eerste met een bedrag van het Rijk ter hoogte van ,-- en via een besluit van de gemeenteraad tot een bedrag van ,--. 9

10 Het extra geld is o.a. ingezet voor de spaarlampenactie en de mailing aan de overige minima in het kader van de collectieve verzekering. De stand van zaken van de spaarlampenactie is als volgt: 439 brieven zijn ingeleverd 86 bonnen uit de krant 525 energietassen opgehaald. In april 2007 is de actie herhaald en zijn er nog 136 energietassen afgehaald. Op de mailing in het kader van de collectieve verzekering ten behoeve van de overige minima (zonder gemeentelijke uitkering met een inkomen tot 120%) hebben 121 huishoudens gereageerd. Tabel 18: overzicht bijzondere bijstand. Het overzicht van het aantal ingediende aanvragen voor bijzondere bijstand en de uitgaven: bijzondere bijstand aantal uitgaven aantal uitgaven langdurigheidstoeslag , ,00 forfaitair minimabeleid > 65 jaar , ,57 forfaitair duurzame gebruiksgoederen , ,90 periodieke aanvullende bijstand voor woonkosten , ,16 individuele aanvragen minimabeleid , ,53 overige individuele aanvragen , ,62 Deze tabel geeft inzicht in de aard van een aantal aanvragen en de uitgaven Onderdeel Schuldhulpverlening Tabel 19: overzicht schuldhulpverlening Schuldhulpverlening is een verantwoordelijkheid van de gemeente in het kader van armoedebestrijding. Deze tabellen geven inzicht in het aantal personen wat daarop in 2006 een beroep heeft gedaan. Instroom en uitstroom 2006 stand per 1 januari stand per 31 december instroom 108 gemiddeld per maand 9 uitstroom Overzicht in behandeling zijnde dossiers 1 januari januari december De schuldenproblematiek neemt hand over hand toe. Dat geldt niet alleen landelijk, maar ook voor onze gemeente. Schuldhulpverlening is een onderdeel van het armoedebeleid en behoort daarmee tot onze verantwoordelijkheid. Het hebben van schulden wordt als maatschappelijk zeer ongewenst beschouwd. Dit leidt immers tot sociale uitsluiting, een lage arbeidsparticipatie, verarming en sociale, relationele en psychische problemen. Per saldo zijn de kosten voor de gemeenschap aanzienlijk hoger dan het actief proberen te voorkomen en/of het helpen oplossen van de al ontstane problemen. Op dit moment biedt het team Schuldhulpverlening van de afdeling WZI professionele hulpverlening aan onze burgers. Omschrijving van de doelgroep. Het is niet eenduidig aan te geven welke inwoners in de problemen komen. Van de 218 mensen die op dit moment bij schuldhulpverlening bekend zijn, hebben er 119 een uitkering op grond van sociale wetten/regelingen. De anderen hebben dus een inkomen uit andere bron en dat is vaak arbeid. 10

11 Oorzaken van de schulden. Het gaat om overbesteding, aanpassingsschulden (door bijv. een lager inkomen) en schulden voortvloeiend uit verslavingen. Opvallend is dat er bij jongeren vaak sprake lijkt van simpel onbenul als het om geld gaat (niet weten wat te doen met een acceptgiro of niet weten hoe uit te komen met het beschikbare budget). Ook is de directe consumptie een belangrijke factor: dus niet eerst sparen maar direct kopen op (dure) afbetaling. Hier valt dan nog een wereld te winnen met voorlichting. Bij ouderen is de slechte economie soms debet. Verlies van werk of laag betaald werk in combinatie met hoge lasten. Ook schulden uit mislukte onderneming komen voor. Daarbij gaat het vaak om aanzienlijke bedragen en is de belastingdienst vaak de grootste schuldeiser. Uitvoering. Wanneer bij aanmelding al blijkt dat er sprake is van dreigende huisuitzetting of dreigende afsluiting van voorzieningen, wordt de aanmelding/aanvraag naar voren gehaald en probeert de klantmanager dit allereerst op te lossen. Met de Woningstichting is een convenant afgesloten met werkafspraken die ertoe hebben geleid dat er in Barneveld weinig huisuitzettingen voorkomen. Mensen met deze schulden belanden dus niet op de wachtlijst maar worden met voorrang behandeld om deze ernstige gevolgen te voorkomen. Op het moment van schrijven (mei 2007) staan 12 dossiers op de wachtlijst (wachttijd maximaal 3 maanden). Dat komt door de stijging van het aantal aanvragen en de omstandigheid dat aanvragers gedurende 3 jaar in de begeleiding blijven. Een stijging van het aantal aanvragen werkt dus door in het aantal in te zetten uren voor begeleiding, waardoor nieuwe aanvragen noodgedwongen langer op de wachtlijst komen te staan. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft voor de uitvoering van de schuldhulpverlening extra geld beschikbaar gesteld. De gemeente Barneveld heeft recht op een bijdrage van ,-- om de schuldhulpverlening (van preventie tot nazorg) een extra impuls te geven. Met dit geld hebben we vanaf 1 november 2006 tijdelijk extra formatie gerealiseerd (een parttime schuldhulpverlener en administratieve ondersteuning). Het is de bedoeling om de wachtlijst en de wachttijd te reduceren en vooral vorm te gaan geven aan preventie en voorlichting. De extra middelen mogen tot 1 januari 2008 worden ingezet. 11