Webcast presentatie 10 Maart 2015

Transcriptie

1 1 WEBCAST PRESENTATIE ARCO Webcast presentatie 10 Maart 2015 Update inzake het Arco dossier

2 A Historiek Evolutie van het dossier sinds de vereffening Meer dan drie jaren zijn verstreken sinds de vereffening van Arco. Enkele kerndata: 9 oktober 2011 Ontmanteling van Dexia. Aandeelhouders blijven achter in bad bank en Arco leidt monsterverlies. 7 november 2011 KB inzake toekenning van staatsgarantie aan Arcopar, Arcoplus en Arcofin. 8 december 2011 Arcopar, Arcofin en Arcoplus worden in vereffening gesteld na vaststelling van monsterverliezen. Uittredingen worden opgeschort. 15 maart 2013 Deminor publiceert verslag inzake misleiding bij de aanbieding van de Arco Aandelenrekening. 25 maart 2013 Raad van State verwijst de zaak inzake de geldigheid van de staatsgarantie naar het Grondwettelijk Hof. 3 juli 2014 Europese Commissie vernietigt de staatsgarantie op grond van strijdigheid met Europees recht. 30 september 2014 Deminor bevestigt inleiding van gerechtelijke procedure tegen Arco en Belfius Bank voor 737 coöperanten. Voormalige regering maakt inhoud van mogelijk Plan B bekend. 9 oktober 2014 Regeerakkoord van nieuwe regering voorziet principe van schadeloosstelling van coöperanten. 19 december 2014 Deminor bevestigt toetreding van coöperanten tot de gerechtelijke procedure. 5 februari 2015 Grondwettelijk Hof verwijst zaak inzake staatsgarantie naar het Europees Hof van Justitie. Webcast presentatie Arco 2

3 A Historiek Meer dan 6 jaren zijn verstreken sinds de eerste beloften van de regering inzake de staatsgarantie... De Belgische Staat heeft al sinds oktober 2008 beloften gemaakt inzake de waarborg van het kapitaal van Arco coöperanten. 10 oktober januari april oktober november 2011 Minister van Financiën maakt bekend dat depositogarantiestelsel uitgebreid wordt tot verzekeringsondernemingen en coöperatieve vennootschappen die erom zouden verzoeken. Minister van Financiën en Eerste Minister maken bekend dat voorzien zal worden in garantiestelsel voor aandelen van erkende coöperatieve vennootschappen waarvan minstens de helft van het vermogen geïnvesteerd is in ondernemingen actief in de financiële sector of in vergunde kredietinstellingen. Inschrijving van het principe van een mogelijke staatsgarantie aan vennoten in coöperatieve vennootschappen in geval van een systemische crisis in de wet van 2 augustus KB inzake toelating van coöperatieve vennootschappen die erom verzoeken tot het depositogarantiestelsel. KB inzake goedkeuring van aanvraag tot toetreding van Arco tot het depositogarantiestelsel. 3 okt 2008: eerste redding van Dexia 9 okt 2011: ontmanteling van Dexia Webcast presentatie Arco 3

4 4 A Historiek... maar zonder enig concreet resultaat tot op heden Ondanks talrijke mondelinge verklaringen van politici. Vorige regering Geens overweegt plan B voor Arco (De Standaard, 13 maart 2013) Ook bij Europees njet blijft Koen Geens Arco-regeling steunen (Knack, 3 juli 2014) Bekendmaking grote lijnen Plan B Arco spaarder krijgt niet al zijn geld terug (De Standaard, 30 september 2014) Johan Van Overtveldt: Bedrogen Arco-spaarders moeten vergoed worden (De Standaard, 23 maart, 2014) Huidige regering Bekendmaking regeerakkoord: «In aansluiting op de initiatieven van de vorige regeringen, zal de regering zorg dragen voor het uitwerken van een werkzame regeling met het oog op de schadeloosstelling van natuurlijke personen coöperanten van erkende financiële coöperatieven.» (9 oktober 2014) Minister Johan Van Overtveldt: Bij voorkeur is [Arco] afgehandeld voor de verkoop van Belfius, zei Van Overtveldt in De Ochtend op Radio 1. We moeten alleszins duidelijkheid hebben over de afhandeling. Transparantie is belangrijk. (De Standaard, 13 oktober 2014) Vice-premier Kris Peeters wil dat regering nog deze legislatuur oplossing zoekt voor Arco (De Redactie, 5 februari 2015)

5 A Historiek De staatsgarantie is nietig tengevolge van de beslissing van de Europese Commissie van 3 juli 2014 Volgens de Europese Commissie vormt de staatsgarantie selectieve staatssteun die de vrije concurrentie op de Europese market belemmert. Op 3 juli 2014 oordeelde de Europese Commissie dat de staatsgarantie ongeldig was o.w.v. volgende redenen: de aandelen van Arco vormen risicokapitaal de staatsgarantie was een bijzondere maatregel die op maat van Arco was gemaakt de staatsgarantie had enkel tot doel de vennoten van Arco te beschermen tegen de gevolgen van de koersdaling van Dexia, in ruil voor de steun van Arco aan Dexia in het eerste reddingsplan de aankondigingen van de Belgische regering van waren duidelijk bedoeld om de Arco vennoten gerust te stellen In het geval van deze maatregel werden de entiteiten van de Groep-ARCO daarmee geholpen om hun bestaande kapitaal te behouden en bestaande vennoten van de coöperatieve vennootschap te overtuigen niet uit die financiële coöperaties te treden hierdoor kregen Arco (en onrechtstreeks Dexia) een onrechtmatig concurrentieel voordeel dat niet toegekend werd aan andere gelijkaardige instellingen Gevolgen van de beslissing van de Europese Commissie: de staatsgarantie is nietig verklaard, m.a.w. er bestaat vandaag geen staatsgarantie meer de ontvangen steun moet door Arco aan de Belgische Staat terugbetaald worden er lijkt een conflict te bestaan tussen de Belgische Staat en Arco over de begroting van de terug te betalen steun De Belgische Staat heeft beroep aangetekend tegen de beslissing van de Europese Commissie bij het Europees Hof van Justitie Webcast presentatie Arco 5

6 6 A Historiek Het Grondwettelijk Hof heeft de zaak inzake discriminatie verwezen naar het Europees Hof van Justitie Volgens het Grondwettelijk Hof kan de vraag over de al dan niet discriminerende werking van de staatsgarantie enkel opgelost worden na antwoord gekregen te hebben vanwege het Europese Hof op een aantal vragen. Reactie van Deminor: - Kernvraag over discriminatie is: Bestaat er een voldoende objectief onderscheid tussen aandeelhouders van Arco vennootschappen en aandeelhouders van andere vennootschappen die een bijzondere bescherming onder de vorm van een staatsgarantie rechtvaardigt? - Deze vraag kan beoordeeld worden in de Belgische rechtsorde. - Vraag van verstoring van de concurrentie op de Europese markt staat hier los van. - De Europese regels inzake het depositogarantiestelsel zijn niet van toepassing op deze zaak. Resultaat : 2 procedures voor het Europees Hof van Justitie die nog lange tijd kunnen aanslepen. Nadien terugverwijzing naar het Grondwettelijk Hof en vervolgens naar de Raad van State.

7 7 A Historiek Conclusie : de juridische strijd over de geldigheid van de staatsgarantie kan nog lang aanslepen met als gevolg jarenlange rechtsonzekerheid voor de coöperanten. Zolang de beslissing van de Europese Commissie niet ongedaan gemaakt wordt, kan de staatsgarantie onder zijn huidige vorm niet uitgevoerd worden Een uitvoering van de staatsgarantie onder zijn huidige vorm vereist: Hervorming van de beslissing van de Europese Commissie door het Europees Hof van Justie, EN Beslissing van het Grondwettelijk Hof dat de staatsgarantie geen schending is van het gelijkheidsbeginsel. Dit belet echter niet dat andere oplossingen gevonden worden. Een oplossing van de Arco problematiek vereist niet dat de lopende procedures inzake de staatsgarantie uitgeput worden.

8 8 B Huidige stand van de procedure De huidige stand van de procedure inzake misleiding voor rekening van meer dan 1700 coöperanten De procedure werd ingeleid op 30 september 2014 tegen Arco Groep en Belfius Bank bij de Rechtbank van Koophandel te Brussel. Gronden: misleiding bij de verkoop van de Arco Aandelenrekening. Eis: ontbinding van de overeenkomst of, subsidiair, schadevergoeding. Status: procedure is op de rol ingeschreven, er is nog geen kalender overeengekomen. Eisers: 1764 coöperanten die beslist hebben toe te treden. Meer toetredingen verwacht in de toekomst. Informatieverzoek: Arco weigert informatie te verlenen aan de eisers inzake de evolutie en huidige situatie van hun Aandelenrekening. Motief: eisers hebben niet bewezen dat ze aandeelhouders zijn van Arco Groep. Eisers hebben nochtans talrijke bewijzen overgemaakt, waaronder het nummer van de Arco Aandelenrekening ter identificatie van de titularis. Eisers vragen deze informatie om de eis correct te kunnen begroten. Tegeneis tegen Deminor: Arco wil Deminor laten opdraaien voor de gevolgen van een veroordeling van Arco op grond van misleiding, en wil op Deminor de interesten op schulden verhalen die Arco beweert niet te kunnen terugbetalen omwille van de procedure inzake misleiding.

9 B Huidige stand van de procedure Nieuwe stap: gedwongen tussenkomst van F. Swiggers, in haar hoedanigheid van voormalig bestuurder van Arco Groep F. Swiggers zal als verweerder betrokken worden in de hangende procedure. Ze heeft actief bijgedragen tot de misleiding van de coöperanten, vooral na het uitbreken van de financiële crisis. Francine Swiggers: mandaten binnen Arco en Dexia groep Lid raad van bestuur Arcopar, Arcofin, Arcoplus Voorzitter Directiecomité Arcopar, Arcofin, Arcoplus Lid strategisch comité Dexia N.V. Lid auditcomité Dexia Crédit Local F. Swiggers was het boegbeeld en de spreekbuis van Arco Groep. Ze is tijdens de financiële crisis Arco blijven voorstellen als een veilige haven op de turbulente financiële markten, waar het spaargeld van de coöperanten veilig was en niet onderhevig was aan de problemen van de financiële markten. Het kapitaal van Arco was echter reeds aangetast door verliezen vanaf midden Webcast presentatie Arco 9

10 10 B Huidige stand van de procedure Enkele citaten van F. Swiggers over Arco als veilige haven voor spaargelden tijdens de financiële crisis Een investering als goede huisvader. (...) Gelukkig bestaan er nog stabiele financiële producten voor de investeerder die op zoek is naar een belegging die niet onderhevig is aan de schommelingen van de beurs. (...) Onderschrijven is nog tot 30 september 2008 mogelijk in de agentschappen van Dexia of VDK Spaarbank of via het gratis nummer In de huidige context is dit een mooi product voor personen die op zoek zijn naar een rendabele en flexibele belegging voor henzelf, voor hun kinderen of voor de kleinkinderen. (F. Swiggers, Visie, 19 september 2008) Arcopar draagt overigens slechts indirect de gevolgen van deze Dexia-operatie daar de participatie van 13,5% in Dexia in haar dochter Arcofin werd geplaatst. Dankzij haar coöperatief karakter beschikt Arcopar nog over reserves en voldoende overgedragen resultaten om, indien nodig, afwaarderingen te doen op het Dexia-aandeel per 31/12/2011.» (Arcopar website, 27 mei 2011) De aandelenkoers is fictief. Wie werkt er op dat aandeel? Shorters (marktpartijen die speculeren op dalende aandelenkoersen, red.). Ze weten bij wijze van spreken van toeten noch blazen over Dexia, maar plaatsen toch massale verkooporders zodat het aandeel zakt. (F. Swiggers, De Tijd, 3 augustus 2011) U merkt het (sic!). De voorzichtige politiek die ARCOPAR CVBA voert, maakt het mogelijk om u ook over het boekjaar een aantrekkelijk dividend uit te keren. (Brief van Arco aan de coöperanten, getekend door F. Swiggers, juni 2011)

11 11 B Huidige stand van de procedure De aansprakelijkheid van de Staat? De Staat heeft vanaf oktober 2008 beloften gemaakt inzake de terugbetaling van het kapitaal van de coöperanten. Belofte van staatsgarantie kwam er in ruil voor bijdrage van Arco in de eerste redding van Deze quid pro quo werd niet gemeld aan de Europese Commissie. Verklaringen van Minister van Financiën en Eerste Minister werden overgenomen door Arco in haar publicaties. Volgens de Europese Commissie : De aankondigingen van de Belgische regering van waren duidelijk bedoeld om de Arco vennoten gerust te stellen In het geval van deze maatregel werden de entiteiten van de Groep-ARCO daarmee geholpen om hun bestaande kapitaal te behouden en bestaande vennoten van de coöperatieve vennootschap te overtuigen niet uit die financiële coöperaties te treden De Belgische Staat heeft bijgedragen tot de misleiding van de coöperanten door hen te laten geloven dat hun spaargeld veilig was.

12 12 B Huidige stand van de procedure Schadeloosstelling door minnelijke regeling van de procedure Een rechtsgeldige oplossing van het Arco dossier kan enkel verlopen via een schadeloosstelling in het kader van de lopende procedure. Het pad van de staatsgarantie moet eens en voor altijd verlaten worden. Een schadeloosstelling in het kader van een lopende procedure inzake misleiding, betaald door de partijen die schuldig zijn aan de misleiding en die de verliezen veroorzaakt hebben, kan niet gekwalificeerd worden als illegale staatssteun. De regering heeft in zijn regeerakkoord de term staatsgarantie reeds laten vallen en vervangen door schadeloosstelling. Een schadeloosstelling kan nu al uitgewerkt worden, zonder dat de uitkomst van de procedures inzake de staatsgarantie afgewacht moet worden. Een schadeloosstelling kan uitgebreid worden naar alle betrokken coöperanten op grond van het opt-in principe. Indien er een echte wil is bij de betrokken partijen om de zaak op te lossen, is er geen reden om nog langer te wachten.

13 Webcast presentative Arco 13 C De rol en verantwoordelijkheid van Beweging.net Beweging.net heeft een belangrijke verantwoordelijkheid in de totstandkoming van de verliezen, maar wast zijn handen in onschuld Het ACW was vertegenwoordigd in de organen van Arco. De voorzitters van Arco, ACW, LCM en ACV kwamen wekelijks samen om over het beleid te spreken. Het ACW beweerde meermaals dat het zijn stempel drukte op het beleid van Arco en BACOB, en later zelfs Dexia. De heer Develtere voor de vereffening van Arco, toen hij het beleid van Arco binnen Dexia groep verdedigde: We staan bij Dexia voor een bepaalde visie op bestuur. Het gaat bijvoorbeeld om het langetermijn perspectief, een van de typische maar onderbelichte eigenschappen van coöperaties. (...) Dat kan je van klassieke aandeelhouders niet zeggen. We zijn ook een soort morele referentieaandeelhouder. (...). (De Tijd, 3 augustus 2011) De heer Develtere na de vereffening van Arco: Eén van die discussies wordt: was het verkeerd om te denken dat je coöperatief kan bezig zijn in alliantie met een internationaal conglomeraat? Coöperatie betekent lokale verankering, nabijheid,... In een conglomeraat krijg je een diffuus en moeilijk te overzien beheer. Dat is wellicht niet compatibel. Dan kom je als coöperatie in een bepaald vaarwater terecht waar zo'n conglomeraat zich heel graag wil in begeven, maar waarin wij ons niet thuis voelen. (...) We zaten daar in een minderheidspositie. Met twee bestuurders op 18. (Interview gepubliceerd op DeWereldMorgen.be, 17 november 2011). Het ACW wijdde traditioneel een heel hoofdstuk van haar jaarverslag aan Arco en Dexia. Vanaf het jaarverslag verdween het hoofdstuk inzake Arco en Dexia volledig uit het jaarverslag van ACW Het ACW wijzigde haar naam in 2014, met verwijzing naar het Arco dossier: Het financiële debacle leidde binnen de Christelijke Arbeidersbeweging tot veel overleg en herschikkingen. Met de vereffening van Arco werden wij verplicht om heel onze werking te hervormen. (...) Dit leidde in juni 2014 tot de lancering van beweging.net. (Jaarverslag , blz. 2) De problemen bevinden zich nu bij particuliere coöperanten, maar Beweging.net raadt hen aan zich te richten tot de vereffenaars van Arco, op wie het ACW geen enkele vat meer heeft (sic!)

14 14 C De rol en verantwoordelijkheid van Beweging.net Beweging.net heeft nochtans financieel voordeel genoten bij de groei van Bacob en Dexia, terwijl de verliezen bij de coöperanten blijven Voor de inbreng in Dexia Initieel kreeg ACW een propagandavergoeding voor de aanbreng van nieuwe spaarders door kassiers Propogandavergoeding was een % van de spaartegoeden Reclame werd echter geleidelijk aan gevoerd door LVCC, later omgedoopt tot Arcofin Vanaf jaren 60 begon BAC vooral eigen publiciteit te voeren, o.a. via eigen kantorennet Hoewel rol van ACW in publicitiet verschrompelde, werd niet geraakt aan de propagandavergoeding Detremmerie, 1965 : waarde van diensten geleverd door ACW in ruil voor prapagandavergoeding is nul Gelet op de zware last van de propagandavergoeding (0,70% op het belegde spaargeld), moest BAC goedkoop geld kunnen aantrekken om concurrentieel te kunnen blijven De propagandavergoeding woog op het rendement van BAC (in 1978 : 215 milj BEF / 429 milj BEF winst) Het is juist door een gebrek aan eigen vermogen dat Arco in de jaren 90 agressief kapitaal moest gaan ophalen bij particuliere beleggers Daarenboven kreeg het ACW ristorno s op kredieten of supplementaire voordelen op deposito s De propogandavergoeding was dus geen vergoeding voor de gelden belegd door de sociale organisaties, aangezien deze afzonderlijk vergoed werden via een hogere interest Vanaf de inbreng in Dexia ACW vreesde haar propagandavergoeding te verliezen Bij de inbreng in Dexia leverde ACW al lang geen diensten meer in ruil voor de propagandavergoeding Net voor de inbreng in Dexia werden winstbewijzen ingeschreven in de statuten van BACOB en DVV De bestuurders van Arcofin hebben op die wijze een vermogenstransfer georganiseerd van de particuliere coöperanten naar het ACW, zonder dat daar duidelijke en tastbare tegenprestaties tegenover stonden Jan Renders (2006): Er is inderdaad een vergoeding voor de continue aanbreng van de klantenrelatie vanuit het ACW. (...) Dexia is de huisbankier van dat uitgebreid netwerk, waarvan het ACW de koepel is. Voor dat huisbankierschap, dat voor de bank van groot commercieel belang is, betaalt Dexia jaarlijks een vergoeding die naar de koepel gaat De realiteit is echter dat de winstbewijzen een omzetting waren van een propagandavergoeding waartegenover geen tastbare diensten stonden Er is een verband tussen de groei van BAC/BACOB, de betaling van vergoedingen aan het ACW, de kapitaalnoden van Arco en het ophalen van kapitaal bij particuliere beleggers. Beweging.net kan nu niet zijn verantwoordelijk ontlopen.

15 15 D De huidige stand van de vereffening Arcopar heeft activa verkocht, en de gelden aangewend om schulden terug te betalen Analyse Arcopar 8/12/ /03/ /03/ /03/2014 Belangrijkste posten aan actiefzijde Financiële vaste activa Geldbeleggingen Liquide middelen Belangrijkste schulden (passiefzijde) Schulden aan kredietinstellingen Overige schulden Schuld aan de Belgische Staat (gemiddelde inschatting) o.g.v. Beslissing Europese Commissie Zekerheden gesteld door Arcopar Schulden aan KI gewaarborgd door zakelijke zekerheid Pand op andere activa ter zekerheid van eigen schulden - boekwaarde van de inpandgegeven activa Pand op andere activa ter zekerheid van schulden van derden - boekwaarde van de inpandgegeven activa Persoonlijke garanties verstrekt door de onderneming voor eigen schulden Persoonlijke garanties verstrekt door de onderneming voor schulden van derden Het is niet duidelijk ten aanzien van welke derden Arcopar zekerheden heeft gesteld. Het is mogelijk dat Arcopar zal moeten bijdragen in het deficit van Arcofin op grond van gestelde zekerheden. Arcopar zal ook een bedrag moeten voorzien voor de terugbetaling van het onrechtmatig bekomen voordeel van de staatssteun (op grond van de beslissing van de Europese Commissie).

16 16 D De huidige stand van de vereffening Arcofin is sterk deficitair En daarboven komt nog de schuld ten opzichte van de Belgische Staat o.g.v. de beslissing van de Europese Commissie inzake ongeldige staatssteun Analyse Arcofin 8/12/ /12/ /12/ /12/2013 Belangrijkste posten aan actiefzijde Financiële vaste activa Geldbeleggingen Liquide middelen Belangrijkste schulden (passiefzijde) Schulden aan kredietinstellingen Overige schulden Zekerheden gesteld door Arcofin Schulden aan KI gewaarborgd door zakelijke zekerheid Andere schulden gewaarborgd door zakelijke zekerheid Pand op andere activa ter zekerheid van eigen schulden - boekwaarde van de inpandgegeven activa Pand op andere activa ter zekerheid van schulden van derden - boekwaarde van de inpandgegeven activa Persoonlijke garanties verstrekt door de onderneming voor eigen schulden Persoonlijke garanties verstrekt door de onderneming voor schulden van derden

17 17 In geval van vragen Deminor Erik Bomans (Partner): +32 (0) Edouard Fremault (Partner): +32 (0) Everest advocaten Stijn De Meulenaer (Advocaat vennoot) +32 (0)