Notitie. 1 Inleiding en Aanleiding. 2 Veldcheck Hamse Biezen en Lingedijk 7a. 2.1 Hamse Biezen

Transcriptie

1 Notitie Contactpersoon B. (Berto) van Dam Datum 26 juli 2013 Kenmerk N ERT-kmi-V02-NL Veldcheck ecologie Hamse Biezen te Kapel Avezaath en Lingedijk 7a te Wadenoijen en nader onderzoek naar vleermuizen en de huismus Lingedijk 7a te Wadenoijen 1 Inleiding en Aanleiding Ten aanzien van het bebouwen van een perceel bij de Hamse Biezen, Zoelensestraat te Kapel Avezaath en het slopen van gebouwen aan de Lingedijk 7a te Wadenoijen heeft Tauw een veldbezoek uitgevoerd om het voorkomen van beschermde flora en fauna te controleren. Zowel voor het plangebied bij de Hamse Biezen (Els & Linde B.V., Quick scan ecologie Zoelensestraat te Kapel Avezaath) als de Lingedijk (Els & Linde B.V., Quick scan ecologie Life & Garden te Tiel) is al een natuurtoets uitgevoerd. Bij de Hamse Biezen lag de nadruk van het veldbezoek op de steenuil en beschermde amfibieën en langs de Lingedijk lag de focus op verblijfplaatsen van vleermuizen en vogels in de te slopen gebouwen. Tijdens de check is ook gelet op overige beschermde flora en fauna. 2 Veldcheck Hamse Biezen en Lingedijk 7a 2.1 Hamse Biezen Steenuil De focus van de check lag op het beoordelen van effecten op de steenuil. Bij de vogelwerkgroep zijn twee nestkasten in de directe omgeving bekend. Hier broeden met wisselend succes steenuilen: 1. Bij fruitbedrijf Thedingsweert op De Eng 16 te Kerk Avezaath. 2. Bij woongemeenschap Thedingsweert op Thedingsweert 25 te Kerk Avezaath. Territoria van deze broedparen liggen buiten de invloedsfeer van de beoogde ontwikkeling. Een negatief effect op deze broedparen is daarom op voorhand uitgesloten. Nader onderzoek vleermuizen Lingedijk 7a te Waddenoijen 1\10

2 Er is in 2011 en 2012 een roepende steenuil op de manege ten noorden van het plangebied gemeld ( Als de steenuil een vaste verblijfplaats in de manege heeft ligt het plangebied in theorie in het territorium van de steenuil. Het plangebied maakt daarom mogelijk deel uit van de functionele leefomgeving van de steenuil. Tijdens het veldbezoek is vastgesteld dat het plangebied een (maïs)akker betreft en dit is geen geschikt foerageergebied voor de steenuil. Langs de randen van de akker zijn sloten, hoog gras en knotwilgen aanwezig. Dit is in theorie geschikt foerageergebied. Ten westen, noorden en oosten van de manege is echter genoeg alternatief foerageergebied aanwezig. Het is zeer aannemelijk dat de steenuil voornamelijk van deze gebieden gebruik maakt. Een negatief effect op een eventuele vaste verblijfplaats in de manege is daarom op voorhand uitgesloten. Check sloten op habitat van beschermde amfibieën en vissen Tijdens het veldbezoek zijn bastaardkikkers en een kleine watersalamander aangetroffen. Deze soorten zijn niet beschermd. Wel geldt voor alle soorten zorgplicht. Op basis van verspreidingsgegevens kunnen verschillende soorten worden verwacht. Op basis van het habitat en het droogvallende karakter, kunnen alleen de poelkikker en grote modderkruiper worden verwacht. Van grote modderkruiper zijn uit het verleden ook waarnemingen bekend in het betreffende slotensysteem. Als de sloten ongemoeid blijven zijn er geen negatieve effecten te verwachten. Als de sloten wel gemoeid worden is nader onderzoek naar zowel de aanwezigheid van de poelkikker als de grote modderkuiper noodzakelijk. Conclusie Een negatief effect op de steenuil is uitgesloten. Het plangebied is geen essentieel onderdeel van de functionele leefomgeving van een territorium van de steenuil. De sloten rond het perceel voorzien in geschikt biotoop voor de poelkikker en de grote modderkruiper. Als de sloten ongemoeid blijven zijn er geen negatieve effecten te verwachten. Als de sloten wel gemoeid worden is nader onderzoek naar zowel de poelkikker als de grote modderkuiper nodig. Tevens geldt de zorgplicht. Dit houdt in dat alle nadelige gevolgen voor flora en fauna voorkomen moet worden. De zorgplicht geldt ook voor niet beschermde soorten. Het voorkomen van overige beschermde soorten in of in de nabijheid van het plangebied is uitgesloten. 2.2 Life and Garden, Lingedijk 7a te Wadenoijen Tijdens de check zijn voornamelijk de te slopen gebouwen beoordeeld op mogelijke vaste verblijfplaatsen van vleermuizen en vogels. Naast vleermuizen en vogels is ook gelet op overige beschermde flora en fauna. Een uitgangspunt bij de check is dat verblijfplaatsen van vleermuizen op basis van de aanwezige verlichting niet met zekerheid kan worden uitgesloten. 2\10 Nader onderzoek vleermuizen Lingedijk 7a te Waddenoijen

3 Kassencomplex Het kassencomplex voorziet niet in geschikte verblijfplaatsen voor vogels en vleermuizen. Andere beschermde soorten flora en/of fauna zijn tijdens het veldbezoek niet aangetroffen en ook niet te verwachten. Vogels en vleermuizen in de te slopen schuren Volgens de plankaart worden er twee schuren gesloopt. De boerderijwoning en het koetshuis blijven behouden. Ten zuidwesten van de boerderijwoning staat een vrijstaande schuur. Deze schuur wordt gesloopt. De muren van de schuur zijn voor het grootste deel opgebouwd uit metalen platen. Het dak bestaat uit golfplaten. Er zit geen betimmering onder de golfplaten. De schuur heeft aan de noordzijde een stenen muur. Aan de zuidkant van het koetshuis is een schuur aangebouwd. Het betreft een oude schuur met een puntdak en een zolder. De muren zijn voorzien van een spouw. De heer Schelling heeft aangegeven dat de vorige eigenaar de spouwmuren heeft opgevuld met zogenaamde hydro korrels. De schuur heeft in het verleden dienst gedaan als koeling en de korrels diende als extra isolatie. Aan de oostkant van de schuur staan twee bouwlampen om de parkeerplaats te verlichten. Ten zuiden van de schuur staat een lantaarnpaal. Vleermuizen In de stenen muur van de vrijstaande schuur zijn geen invliegopeningen voor vleermuizen aangetroffen. Omdat de schuur voor het grootse deel uit glad plaatmateriaal is opgebouwd en er geen holle ruimten zoals spouwmuren aanwezig zijn is de schuur niet geschikt als verblijfplaats voor vleermuizen. De schuur die aan de zuidkant van het koetshuis is aangebouwd heeft in theorie wel geschikte invliegopeningen voor vleermuizen. Er kunnen vleermuizen via gaten en kieren tussen dakpannen binnenkomen. Ook kunnen ze via de muur onder de dakpannen, dakbetimmering en in de spouwmuur komen. Op enkele plekken aan de zuidkant van de schuur (kopse kant) zitten gaten tussen de stenen waardoor de spouwmuur waarschijnlijk toegankelijk is. Op het noordelijke deel van de zolder heeft een visuele inspectie plaatsgevonden. Het zuidelijke deel is verhuurd en zat op het moment van het veldbezoek op slot. Er zijn geen vleermuizen of sporen van vleermuizen aangetroffen. Er is vastgesteld dat de zolder via gaten in de westelijke muur in theorie direct toegankelijk is voor vleermuizen. De spouwmuren aan de oostkant en de westkant van de schuur zijn tijdens het veldbezoek van boven gefotografeerd en er is met de hand in openingen gevoeld. De spouwmuren zitten op de meeste plaatsen vol met zaagsel of houtvezels. Nader onderzoek vleermuizen Lingedijk 7a te Waddenoijen 3\10

4 Daaronder zitten vermoedelijk de hydro korrels. Er zijn enkele plekken waar in theorie nog genoeg ruimte aanwezig is voor een verblijfplaats van vleermuizen. De spouwmuur aan de zuidkant (kopse kant) is waarschijnlijk via gaten tussen de stenen en via de bovenkant bereikbaar. De spouwmuur zit op deze plek niet vol met korrels of houtvezels. In alle openingen zijn veel spinnenraggen aanwezig en er zijn geen vleermuizen of sporen van vleermuizen aangetroffen. Vogels Er zijn geen aanwijzingen dat er op dit moment vogels in de gebouwen broeden. Er zijn geen aanwijzingen dat jaarrond beschermde soorten zoals de kerkuil of de steenuil een vaste verblijfplaats in de gebouwen hebben. De gebouwen bieden geen geschikte nestgelegenheid voor de gierzwaluw. Andere soorten zwaluwen zijn ook niet aangetroffen. In theorie zouden er huismussen in de gebouwen kunnen broeden. Ten tijden van het veldbezoek zijn er geen huismussen in het plangebied aangetroffen. Dat er huismussen in de schuren broeden is op basis van dit veldbezoek niet met zekerheid uit te sluiten. Overige beschermde soorten De spoorsloot voorziet niet in geschikt habitat voor de kamsalamander. Echter kan niet worden uitgesloten dat de sloot door de kamsalamander als migratieroute wordt gebruikt. Geschikt voortplantingshabitat is niet aanwezig. Het is daarom uitgesloten dat het plangebied gebruikt wordt om te overwinteren. Uit het verleden zijn in de regio waarnemingen van de grote modderkruiper bekend. De spoorsloot biedt echter geen geschikt habitat voor deze soort. In en in de nabijheid zijn geen sporen van de steenmarter aangetroffen. Alle broedende vogels zijn beschermd. In de begroeiing in het plangebied zijn diverse algemene broedvogels te verwachten. Het is ook niet uitgesloten dat er algemene broedvogels in de gebouwen broeden. Het slopen van gebouwen en het vellen en bomen en struiken dient gezien te worden als een voor vogels verstorende activiteit en dient buiten het broedseizoen plaats te vinden. Ook buiten het broedseizoen zijn broedende vogels beschermd. Tevens geldt de zorgplicht. Dit houdt in dat alle nadelige gevolgen voor flora en fauna voorkomen moet worden. De zorgplicht geldt ook voor niet beschermde soorten. Conclusie Ten aanzien van vogels wordt alleen de huismus verwacht. De schuren bieden in theorie geschikte nestlocaties voor de huismus. Ten tijden van het veldbezoek zijn geen huismussen waargenomen. Dit gegeven mag als officiële conclusie naar aanleiding van nader onderzoek naar de huismus gezien worden. Om huismus met zekerheid uit te sluiten moet een tweede veldbezoek voor huismus voor 20 juni plaatsvinden. Tussen het eerste en tweede veldbezoek moeten minimaal 10 dagen zitten. 4\10 Nader onderzoek vleermuizen Lingedijk 7a te Waddenoijen

5 Het noordelijke deel van de zolder is bezocht en er zijn geen vleermuizen of sporen van vleermuizen aangetroffen. Er heeft geen visuele inspectie op het zuidelijke deel van de zolder plaatsgevonden maar dit deel is waarschijnlijk wel bereikbaar en geschikt als verblijfplaats voor vleermuizen. De spouwmuren aan de west- en oostkant zitten grotendeels vol met isolatiemateriaal. Er zijn echter delen waar in theorie voldoende ruimte over is voor een verblijfplaats van vleermuizen. De spouwmuur aan de zuidkant van de schuur (kopse kant) is toegankelijk en de spouw zit op deze locatie niet vol met isolatiemateriaal. Ook hier is voldoende ruimte beschikbaar in de spouw voor een verblijfplaats van vleermuizen. Op basis van een visuele inspectie kan de aanwezigheid echter niet met zekerheid worden uitgesloten. Op basis van deze conclusies is strikt genomen volgens het protocol nader onderzoek naar kraamkolonies van bijvoorbeeld de gewone dwergvleermuis, de gewone grootoorvleermuis en de laatvlieger noodzakelijk. Het is niet uitgesloten dat er algemene broedvogels in de gebouwen broeden. Het slopen van gebouwen en het vellen en bomen en struiken dient gezien te worden als een voor vogels verstorende activiteit en dient buiten het broedseizoen plaats te vinden. Ook buiten het broedseizoen zijn broedende vogels beschermd. Tevens geldt de zorgplicht. Dit houdt in dat alle nadelige gevolgen voor flora en fauna voorkomen moet worden. De zorgplicht geldt ook voor niet beschermde soorten. 3 Nader onderzoek vleermuizen en huismus Lingedijk 7a te Wadenoijen Dit nader onderzoek is uitgevoerd naar aanleiding van een quickscan die in 2011 door Els & Linde B.V. is uitgevoerd (Els & Linde B.V., Quickscan ecologie Life & Garden te Tiel). In de natuurtoets zijn effecten op vleermuizen uitgesloten op basis van de aanwezigheid van kunstmatige lichtbronnen. Ook zijn effecten op de huismus uitgesloten. De gemeente Tiel heeft besloten om toch nader onderzoek naar vaste verblijfplaatsen van vleermuizen en huismussen uit te laten voeren. In opdracht van de gemeente Tiel heeft Tauw nader onderzoek uitgevoerd naar vaste verblijfplaatsen van vleermuizen en huismussen aan de Lingedijk 7a te Wadenoijen. Het doel van de inventarisaties betrof het aantonen, dan wel het uitsluiten van de aanwezigheid van vaste verblijfplaatsen van vleermuizen en huismussen. Dit in verband met de toekomstige sloopwerkzaamheden van een deel van de bebouwing in het plangebied. Figuur 1 geeft weer welke gebouwen gesloopt worden. Voor een uitgebreide beschrijving van het plangebied wordt verwezen naar de quickscan van Els & Linde B.V. Nader onderzoek vleermuizen Lingedijk 7a te Waddenoijen 5\10

6 Figuur 1 De focus van het onderzoek ligt op de schuren in de rode cirkel. De schuren liggen acher de woningen langs de Lingedijk. Het kassencomplex ten zuiden van de te slopen schuren wordt ook gesloopt maar die is niet geschikt voor vogels of vleermuizen. Bron kaart: gemeente Tiel. 3.1 Methode Vleermuizen De methode wijkt af van het vleermuisprotocol omdat de gebouwen in de eerder uitgevoerde natuurtoets ongeschikt voor vleermuizen zijn bevonden. Om de geschiktheid van het gebouw te bepalen, op de aanwezigheid van vleermuizen of sporen van vleermuizen, is een oriënterend veldbezoek en een uitgebreide visuele inspectie van het gebouw uitgevoerd. Bij de visuele inspectie is een deel van de zolder en de spouwmuur onderzocht. De open delen van de spouwmuren van de schuur zijn tijdens het veldbezoek van boven gefotografeerd (zie figuur 2). In tabel 1 is de onderzoeksinspanning voor het onderzoek naar verblijfplaatsen van vleermuizen weergegeven. De inventarisaties zijn uitgevoerd met behulp van de Petterson D240x batdetector. Er is gezocht naar zwermende, uitvliegende en invliegende vleermuizen. Naar aanleiding van de uitgebreide visuele inspectie en de veldinventarisaties wordt bepaald of aanvullend onderzoek met een batdetector noodzakelijk is. Als het onderzoek met een batdetector het vermoeden wekt dat vleermuizen aan de gebouwen in het plangebied gebonden zijn is het noodzakelijk om nóg twee veldbezoeken met een batdetector uit te voeren. Als naar aanleiding van dit onderzoek verblijfplaatsen van vleermuizen met zekerheid worden uitgesloten kan voldoende onderbouwd worden vastgesteld dat het gebouw niet geschikt is als verblijfplaats voor vleermuizen. 6\10 Nader onderzoek vleermuizen Lingedijk 7a te Waddenoijen

7 Huismus De uitgevoerde methode voor het inventariseren van de huismus wijkt met betrekking tot de planning enigszins af van gestandaardiseerde onderzoeksmethode (Dienst Regelingen, Soortenstandaard huismus). In totaal zijn vier veldinventarisaties uitgevoerd in mei, juni en juli van De standaard onderzoeksmethodiek volgens DR geeft aan dat twee gerichte veldbezoeken in de periode 1 april tot en met 15 mei of tijdens vier gerichte veldbezoeken in de periode 10 maart tot en met 20 juni noodzakelijk zijn. Tussen de veldbezoeken moet officieel minimaal 10 dagen zitten. Door het koude voorjaar zijn veel vogelsoorten echter later aan het broedseizoen begonnen. Hierdoor is het goed mogelijk om op basis van de vier uitgevoerde veldbezoeken de aan- of afwezigheid van de huismus goed onderbouwd vast te stellen. In tabel 3 staan de veldbezoeken die voor het onderzoek naar de huismus zijn uitgevoerd. Tabel 1 Veldbezoeken naar vleermuizen en de huismus Bezoek Datum Onderzoek Bezoek 1 24 mei Oriënterend veldbezoek huismus en vleermuizen + 1 e veldbezoek huismus Bezoek 2 27 mei Uitgebreide visuele inspectie van het gebouw voor aanwezigheid en/of sporen van vleermuizen + 2 e veldbezoek huismus Bezoek 3 11 juni Avondbezoek vleermuizen met batdetector + voorafgaand 3 e veldbezoek huismus Bezoek 4 11 juli Ochtendbezoek vleermuizen met batdeterctor + 4 e veldbezoek huismus 3.2 Resultaten Veldbezoek 1 en 2: oriënterend veldbezoek en visuele inspectie van de gebouwen Vleermuizen Dit veldbezoek betreft een oriënterend veldbezoek en een visuele inspectie van de gebouwen. Volgens de plankaart worden er twee schuren en een kassencomplex gesloopt. De boerderijwoning en het koetshuis blijven behouden. Het kassencomplex voorziet niet in geschikte verblijfplaatsen voor vogels en vleermuizen. Het complex bestaat geheel uit glas en biedt geen geschikte in- en uitvliegopeningen. Ten zuidwesten van de boerderijwoning staat een vrijstaande schuur. Deze schuur wordt gesloopt. De muren van de schuur zijn voor het grootste deel opgebouwd uit metalen platen. Het dak bestaat uit golfplaten. Er zit geen betimmering onder de golfplaten. De schuur heeft aan de noordzijde een stenen muur. In de stenen muur zijn geen invliegopeningen voor vleermuizen aangetroffen. Omdat de schuur voor het grootse deel uit glad plaatmateriaal is opgebouwd en er geen holle ruimten zoals spouwmuren aanwezig zijn is de muur niet geschikt als verblijfplaats voor vleermuizen. Nader onderzoek vleermuizen Lingedijk 7a te Waddenoijen 7\10

8 Aan de zuidkant van het koetshuis is in het verleden een schuur aangebouwd. Het betreft een oude schuur met een puntdak en een zolder. De muren zijn voorzien van een spouw. De heer Schelling heeft aangegeven dat de vorige eigenaar de spouwmuren heeft opgevuld met zogenaamde hydro korrels. De schuur heeft in het verleden dienst gedaan als koeling en de hydro korrels diende als extra isolatie. Aan de oostkant van de schuur staan twee bouwlampen om de parkeerplaats te verlichten. Ten zuiden van de schuur staat een lantaarnpaal. Kunstmatige lichtbronnen hebben een verstorend effect op vleermuizen waardoor het gebouw minder geschikt is als verblijfplaats. Het kan echter niet worden uitgesloten dat er toch vleermuizen in het gebouw verblijven. De schuur heeft in theorie geschikte invliegopeningen voor vleermuizen. Vleermuizen kunnen onder de dakpannen en dakbetimmering kruipen. Het kan niet worden uitgesloten dat ze in de spouwmuur kunnen komen. Op enkele plekken aan de zuidkant van de schuur (kopse kant) zitten gaten tussen de stenen waardoor de spouwmuur waarschijnlijk toegankelijk is. De spouwmuren aan de oostkant en de westkant van de schuur zijn tijdens het veldbezoek van boven gefotografeerd en er is met de hand in openingen gevoeld. De spouwmuren zitten op de meeste plaatsen vol met zaagsel of houtvezels. Daaronder zitten vermoedelijk de hydro korrels. Er zijn enkele plekken waar in theorie nog genoeg ruimte aanwezig is voor verblijfplaatsen van vleermuizen. In alle openingen zijn veel spinnenraggen aanwezig en er zijn geen vleermuizen of sporen van vleermuizen aangetroffen. Figuur 2 Visuele inspectie van de schuur. De linker foto toont de inspectie van de zolder. Op de rechter foto is een deel van de spouwmuur te zien. De spouwmuur zit voor een deel vol met stro. Op het noordelijke deel van de zolder heeft een visuele inspectie plaatsgevonden. Het zuidelijke deel is verhuurd en zat op het moment van het veldbezoek op slot. Er zijn op het noordelijke deel van de zolder geen vleermuizen of sporen van vleermuizen aangetroffen. 8\10 Nader onderzoek vleermuizen Lingedijk 7a te Waddenoijen

9 Huismus Tijdens het eerste veldbezoek zijn geen huismussen en/of nesten van huismussen waargenomen. Wel zijn algemene broedvogels zoals de koolmees en de winterkoning waargenomen. Het kan niet worden uitgesloten dat algemene broedvogels in de gebouwen of in de opgaande begroeiing in het plangebied broeden Veldbezoek 2 en 4: inventarisatie vleermuizen en de huismus Vleermuizen Er zijn tijdens beide veldinventarisaties in totaal vier overvliegende gewone dwergvleermuizen in en in de nabijheid van het plangebied waargenomen. De waargenomen vleermuizen hadden geen binding met het plangebied. Er is binnen het plangebied geen zwermgedrag waargenomen en er zijn geen in- of uitvliegende gebouwbewonende vleermuizen waargenomen. Huismus Tijdens geen van de veldbezoeken zijn huismussen in of in de nabijheid van het plangebied waargenomen. Ook zijn er geen nesten van de huismus waargenomen in het plangebied. 3.3 Conclusie Vleermuizen Bij de visuele inspectie is vastgesteld dat de spouwmuren van de schuur bijna geheel vol zitten met isolatiemateriaal. De invliegopeningen in de spouw zitten nagenoeg allemaal vol met stof en spinnenwebben. Dit is een aanwijzing dat de invliegopeningen niet gebruikt worden door gebouwbewonende vleermuizen. Tijdens een visuele inspectie van het noordelijke deel van de zolder en de spouwmuren zijn geen vleermuizen of sporen van vleermuizen aangetroffen. Tijdens de inventarisaties met een batdetector zijn slechts enkele langsvliegende en foeragerende gewone dwergvleermuizen nabij het plangebied waargenomen. Deze gewone dwergvleermuizen hadden geen binding met het plangebied. Het is uitgesloten dat vleermuizen voor hun verblijfplaats gebonden zijn aan de te slopen gebouwen. Huismus Tijdens geen van de veldbezoeken zijn huismussen in of in de nabijheid van het plangebied waargenomen. Geconcludeerd wordt dat in de te slopen gebouwen geen broedende huismussen aanwezig zijn. Nader onderzoek vleermuizen Lingedijk 7a te Waddenoijen 9\10

10 3.4 Advies Op basis van de conclusies van het nader onderzoek is vastgesteld dat er ten aanzien van vleermuizen en de huismus geen ecologische bezwaren zijn tegen het slopen van de gebouwen. Wel zijn algemene broedvogels zoals de koolmees en de winterkoning in en in de nabijheid van het plangebied waargenomen. Het kan niet met zekerheid worden uitgesloten dat algemene broedvogels in de te slopen gebouwen of in de opgaande begroeiing in het plangebied broeden. Alle broedende vogels zijn beschermd. Ook zijn de nesten en de functionele leefomgeving rond de nesten van broedende vogels beschermd. Het slopen van gebouwen en het vellen en bomen en struiken dient gezien te worden als een voor vogels verstorende activiteit en dient buiten het broedseizoen plaats te vinden. Het arbitraire broedseizoen loopt van 15 maart tot en met 15 juli. Ook buiten het broedseizoen zijn broedende vogels beschermd. 10\10 Nader onderzoek vleermuizen Lingedijk 7a te Waddenoijen