VOORSTEL. Mobiliteitsonderzoek ISVAG. In opdracht van: ISVAG tav. Kristel Moulaert Boomsesteenweg Wilrijk België. Auteur: Sven Maerivoet

Transcriptie

1 Mobiliteitsonderzoek ISVAG In opdracht van: ISVAG tav. Kristel Moulaert Boomsesteenweg Wilrijk België Auteur: Sven Maerivoet Versiegeschiedenis: Versie Datum Beschrijving v juli 2016 Aanzet document v augustus 2016 Selectie locaties Eerste analyse weegbruggegevens v augustus 2016 In kaart brengen afvalstromen uit weegbruggegevens v augustus 2016 Bepaling piekmoment v0.5 2 september 2016 Opzetten model voor berekeningen afstanden en reistijden v0.6 6 september 2016 Aanpassingen analyses (voor klanten in plaats van vervoerders) v0.7 7 september 2016 Toevoegen kaart Toevoegen locatie Indaver Doel + ontbrekende GPS coördinaten Berekening afstanden en reistijden Berekening geassocieerde transportkosten v0.8 8 september 2016 Toevoegen vergelijking met 2010 Bespreking transportkosten v september 2016 Rechtzetting foutieve grafieken v september 2016 Verwerken feedback opdrachtgever v1.1 6 oktober 2016 Aanpassing titel Verwerken nieuwe feedback opdrachtgever Bekijken impact overslag Actualisatie Transportkosten ISVAG 1

2 Inhoudstafel 1 Inleiding Situatieschets en doelstelling Overzicht gevolgde methodologie Overzicht en selectie van locaties Analyse ISVAG weegbruggegevens Welke informatie halen we uit de weegbruggegevens? Overzicht van de hoeveelheid afval gedurende de periode Verdeling totaal gewicht en aantal per herkomst Wat is het piekmoment bij levering aan de ISVAG site? Berekening afstanden en reistijden Gebruikt model voor de berekeningen Bepaling herkomsten en bestemmingen Resultaten uitsluitend wegtransport Impact transport via overslaglocaties Berekening transportkosten Parameters Resultaten Actualisatie Transportkosten ISVAG 2

3 1 Inleiding 1.1 Situatieschets en doelstelling De intergemeentelijke samenwerking ISVAG (Intercommunale voor Slib- en Vuilverwijdering van Antwerpse Gemeenten) in Wilrijk startte in 2010 een onderzoek naar de wijze waarop zij haar maatschappelijke opdracht, namelijk de verwerking van afval der deelgenoten, verder kan invullen na 1 september 2011 (dan verstreek immers haar milieuvergunning). Om ISVAG s Raad van Bestuur een definitief besluit hieromtrent te laten nemen, werd in de studie van toen de status van de afvalverbrandingsinstallatie opgemaakt. Daarnaast werden een aantal mogelijke toekomstscenario s verkend, waarbij in overleg met de opdrachtgever één scenario gedetailleerd uitgewerkt werd. Dit resulteerde in volgend voorkeursalternatief: Doorgaan tot minstens 2023, gecombineerd met de op korte termijn doorvoering van alle gesuggereerde optimalisaties, met een vergunning die loopt tot 2031, inclusief de uitvoering van een nieuwe evaluatie vóór 2023 (bv. 2018). In afwijking van dit voorkeursalternatief vroeg ISVAG een milieuvergunning voor 10 jaar. Deze vergunning verstrijkt op 18 november ISVAG gaf Deloitte de opdracht om een actualisatie van de Toekomststudie van 2010 uit te voeren, waarbij de POM Antwerpen gevraagd werd om beschikbare bedrijfsterreinen aan te leveren die voldeden aan vooropgestelde criteria. Aansluitend op dit onderzoek werd ook aan TML gevraagd om de Toekomststudie van 2010 te actualiseren, meer specifiek voor een deel van het mobiliteitsaspect voor het locatieonderzoek. In deze studie beschrijven we hoe we een aantal locaties in samenspraak met ISVAG selecteerden, en vervolgens de reistijden en afstanden voor deze locaties berekenden, grotendeels analoog aan de methodologie die in de vorige 2010 studie gehanteerd werd. Op basis van deze cijfers berekenden we vervolgens de transportkosten die hiermee geassocieerd werden. Actualisatie Transportkosten ISVAG 3

4 1.2 Overzicht gevolgde methodologie Voor deze studie voerden we volgende stappen in onze methodologie uit: Geef een overzicht en selectie van de locaties (zie ook Sectie 2) Analyseer de gegevens van ISVAG s weegbrug (zie ook Sectie 3) o Splits deze op naar type afval en herkomst o Bereken telkens het aantal vrachtwagens en het vervoerde netto gewicht Bepaal de piekmomenten bij levering aan de ISVAG site (Sectie 4) Bereken de impact van het afvalverkeer op de verkeerssituatie (Sectie 5) o Bereid het gebruik van de Google Distance Matrix API voor o Bereken de afstanden en reistijden voor alle afvalverkeer naar alle locaties Bereken de totale logistieke kosten (Sectie 5.4) Actualisatie Transportkosten ISVAG 4

5 2 Overzicht en selectie van locaties De lijst met initiële kandidaatlocaties is samengesteld op basis van twee andere lijsten: Locaties volgens THV Ecobel 2010 studie: o Merksem Albertkanaal o Zuid-Antwerpen Petroleum-Zuid (Blue Gate Antwerp) o Hemiksem Terrein Umicore o Schelle Terrein Interescaut o Antwerpen Haven Hooge Maey o Brecht IGEAN Noord o Rotterdam o Bionerga Locaties volgens de POM Antwerpen: o Arendonk Hoge Mauw o Balen Wezel Driehoek o Beerse Lilse Dijk o Heist-Op-Den-Berg Heitse Hoek o Herentals Wolfstee o Laakdal Langvoort o Turnhout Veedijk o Bornem Naast DHL SC, ter hoogte van de Rupel o Bornem Colomalaan o Sint-Katelijne-Waver Veiligingzone o Wilrijk Fotografielaan o Rumst Catenberg Gezien ze niet beantwoorden aan de vereiste van het nabijheidsprincipe werden de locaties van Rotterdam en Bionerga niet opnieuw geactualiseerd. In de locaties opgegeven door de POM Antwerpen werd de site in Bornem geschrapt gezien deze intussen bebouwd werd. Merk op dat het Ontwerp Uitvoeringsplan huishoudelijk afval en gelijkaardig bedrijfsafval van OVAM stelt dat een nieuwe verwerkingsinstallatie op een nieuwe site enkel wordt vergund als de installatie ook bereikbaar is via alternatieve vervoersmodi (spoor of water). Gezien het hier over een Ontwerp gaat dat nog niet werd goedgekeurd, werd beslist om niet enkel die specifieke locaties te onderzoeken, doch wel alle locaties opgenomen in de lijst. Actualisatie Transportkosten ISVAG 5

6 3 Analyse ISVAG weegbruggegevens 3.1 Welke informatie halen we uit de weegbruggegevens? De hiernavolgende informatie werd berekend op basis van de aangeleverde gegevens van ISVAG s weegbrug voor het de periode januari tot en met april 2016 (voor ISVAG kon deze periode als representatief beschouwd worden). Voor elke vrachtwagen die afval levert, gebruiken we de volgende informatie uit het logboek: proces (dit veld is altijd AFVAL ; er werden enkele fouten in het logboek vastgesteld welke handmatig gecorrigeerd werden) het type afval ( GROF VUIL, HUISVUIL ) de gemeente/stad waar de vrachtwagen ophaling deed ( klant ), de transporteur die instaat voor het vervoer ( vervoerder ), de datum-/tijdstempel, en het netto gewicht aan afval (uitgedrukt in ton). JOURNAAL - ISVAG Proces Materiaal Klant Vervoerder Datum Netto AFVAL HUISVUIL ANTWERPEN - ZUID ANTWERPEN ZUID 30/04/ :13: AFVAL GROF VUIL ANTWERPEN - ZUID ANTWERPEN ZUID 30/04/ :10: AFVAL HUISVUIL ANTWERPEN - ZUID ANTWERPEN ZUID 30/04/ :58: AFVAL GROF VUIL ANTWERPEN - NOORD ANTWERPEN NOORD 30/04/ :35: volgens bonnummer 01/01/ /04/ /08/ :40:43 Actualisatie Transportkosten ISVAG 6

7 3.2 Overzicht van de hoeveelheid afval gedurende de periode Grof vuil Huisvuil We merken op dat in de laatste week van de meetperiode er beduidend minder afval aangevoerd werd. Voor de verdere analyses werd deze periode dan ook uit de weegbruggegevens verwijderd (het betrof zo n 86 records). De resterende meetperiode liep dan van 01/01/2016 tot en met 28/04/2016, welke 103 expliciete dagen met leveringen omvat (exclusief 17 zondagen zonder leveringen) en in totaal 120 dagen bestrijkt. Volgende tabel geeft een overzicht van de hoeveelheid vrachtwagens die naar ISVAG reden gedurende de periode en het totale netto gewicht aan afval, opgesplitst naar grof vuil en huisvuil. Type afval Aantal vrachtwagens % Netto gewicht % Grof vuil % % Huisvuil % % Totaal: Ongeveer zeven van de tien vrachtwagens die naar ISVAG rijden leveren huisvuil, wat in totaliteit zo n 81% van het totale gewicht aan afval vormt. Een lineaire opschaling naar een jaartotaal 1 voor 2016 levert volgende tabel: Type afval Aantal vrachtwagens % Netto gewicht % Grof vuil % % Huisvuil % % Totaal: Merk op dat we deze opschalingsprocedure ook met de afvoergegevens van de Stad Antwerpen vergeleken hebben, waarbij tijdens een vergelijkbare periode van 4 maanden (25% van het jaar) zo n 22% van het afval geleverd werd. Dit betekent dat de cijfers na opschaling mogelijk een lichte onderschatting van de vervoerde tonnages zijn. Actualisatie Transportkosten ISVAG 7

8 3.3 Verdeling totaal gewicht en aantal per herkomst In volgende figuren hebben we de afvalstromen opgesplitst naar hun plaats van herkomst, met enerzijds het aandeel totaal netto gewicht, en anderzijds het aandeel vrachtwagens. ANTWERPEN - ZUID ANTWERPEN - CENTRUM ANTWERPEN - NOORD IGEAN-NOORD BRASSCHAAT MORTSEL KAPELLEN KONTICH SCHOTEN BOOM PUURS BRECHT AARTSELAAR ZOERSEL EDEGEM RANST RUMST KALMTHOUT WOMMELGEM ESSEN HEMIKSEM SCHILDE STABROEK MALLE BOECHOUT ZANDHOVEN NIEL WUUSTWEZEL BORSBEEK SCHELLE LINT WIJNEGEM HOVE ANTWERPEN - ZUID ANTWERPEN - CENTRUM ANTWERPEN - NOORD IGEAN-NOORD BRASSCHAAT MORTSEL KAPELLEN KONTICH SCHOTEN BOOM PUURS BRECHT AARTSELAAR ZOERSEL EDEGEM RANST RUMST KALMTHOUT WOMMELGEM ESSEN HEMIKSEM SCHILDE STABROEK MALLE BOECHOUT ZANDHOVEN NIEL WUUSTWEZEL BORSBEEK SCHELLE LINT WIJNEGEM HOVE Netto gewicht Aantal vrachtwagens Actualisatie Transportkosten ISVAG 8

9 Volgende tabel geeft als aanvulling hierop ook de respectievelijke percentages weer: ANTWERPEN - ZUID ,5% ,2% ANTWERPEN - CENTRUM ,2% ,1% ANTWERPEN - NOORD ,6% ,0% IGEAN-NOORD ,0% 134 2,1% BRASSCHAAT ,0% 194 3,0% MORTSEL ,8% 169 2,6% KAPELLEN ,5% 134 2,1% KONTICH ,2% 188 2,9% SCHOTEN ,2% 91 1,4% BOOM ,0% 132 2,0% PUURS ,9% 131 2,0% BRECHT ,8% 92 1,4% AARTSELAAR ,7% 166 2,6% ZOERSEL ,6% 66 1,0% EDEGEM ,5% 115 1,8% RANST ,5% 86 1,3% RUMST ,5% 105 1,6% KALMTHOUT ,5% 58 0,9% WOMMELGEM ,4% 103 1,6% ESSEN ,4% 67 1,0% HEMIKSEM ,3% 84 1,3% SCHILDE ,2% 63 1,0% STABROEK ,1% 63 1,0% MALLE ,1% 48 0,7% BOECHOUT ,1% 62 1,0% ZANDHOVEN ,0% 54 0,8% NIEL ,9% 72 1,1% WUUSTWEZEL ,9% 61 0,9% BORSBEEK ,9% 47 0,7% SCHELLE ,8% 77 1,2% LINT ,8% 44 0,7% WIJNEGEM ,7% 33 0,5% HOVE ,6% 38 0,6% Totalen Hieruit blijkt dat de top 10 in deze tabel ruim 90% van het totale gewicht aan afval vormt, waarvan het zwaartepunt gevormd wordt door de stad Antwerpen. Actualisatie Transportkosten ISVAG 9

10 Indien we deze afvalstroom opsplitsen naar grof vuil enerzijds en huisvuil anderzijds, krijgen we volgende verdelingen over de verschillende deelgemeenten: Netto gewicht Herkomst Grof vuil Huisvuil Totaal ANTWERPEN - ZUID ANTWERPEN - CENTRUM ANTWERPEN - NOORD IGEAN-NOORD BRASSCHAAT MORTSEL KAPELLEN KONTICH SCHOTEN BOOM PUURS BRECHT AARTSELAAR ZOERSEL EDEGEM RANST RUMST KALMTHOUT WOMMELGEM ESSEN HEMIKSEM SCHILDE STABROEK MALLE BOECHOUT ZANDHOVEN NIEL WUUSTWEZEL BORSBEEK SCHELLE LINT WIJNEGEM HOVE Totalen Antwerpen-Zuid vormt het grootste aandeel van de afvallevering van huisvuil, kort gevolgd door Antwerpen-Centrum en Antwerpen-Noord. Actualisatie Transportkosten ISVAG 10

11 In volgende Figuur geven we de opsplitsing weer tussen de overige gemeentes, zonder het aandeel van de Stad Antwerpen: LINT, , 2% SCHELLE, , 2% BORSBEEK, , 2% WUUSTWEZEL, , 2% NIEL, , 2% ZANDHOVEN, , 2% BOECHOUT, , 2% MALLE, , 2% STABROEK, , 2% Netto gewicht WIJNEGEM, , 1% HOVE, , 1% IGEAN-NOORD, , 10% BRASSCHAAT, , 8% SCHILDE, , 3% HEMIKSEM, , 3% ESSEN, , 3% MORTSEL, , 6% KAPELLEN, , 5% WOMMELGEM, , 3% KALMTHOUT, , 3% RUMST, , 3% RANST, , 3% EDEGEM, , 3% ZOERSEL, , 3% KONTICH, , 4% SCHOTEN, , 4% BOOM, , 4% PUURS, , 4% BRECHT, , 4% AARTSELAAR, , 3% Het aandeel IGEAN Noord, wat overeenstemt met zo n 10% van het gewicht aan afval van de resterende gemeenten dat naar ISVAG wordt gevoerd, betreft de fractie grof vuil die onder deze verzamelnaam naar ISVAG wordt afgevoerd. Actualisatie Transportkosten ISVAG 11

12 4 Wat is het piekmoment bij levering aan de ISVAG site? Op basis van analyses aangereikt door ISVAG, blijkt dat voor de meetperiode het piekmoment op een donderdag valt, met name tussen 13u00 en 14u00, zoals te zien in volgende tabel: totaal leveringen / uur (jan tem april) maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag 0: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : Actualisatie Transportkosten ISVAG 12

13 Grafisch ziet deze informatie er als volgt uit, waarbij we duidelijk de piekmomenten gedurende de verschillende dagen van de week zien: Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Merk op dat naar verdeling van het totale gewicht over de verschillende dagen van de week toe, we volgende informatie bekwamen: Aantal vrachtwagens Netto gewicht Dag van de week Totaal Gemiddelde Std. afwijking Totaal Gemiddelde Std. afwijking Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Hieruit leiden we af dat het gemiddelde gewicht bij levering redelijk constant is, met een iets lager aandeel op vrijdag, en beduidend minder op zaterdag. Eenzelfde vaststelling zien we bij het aantal vrachtwagens. Vorige paragrafen gaven een inschatting gaven van het aantal vrachtwagens en de hoeveelheid afval die in totaal naar de ISVAG site werd gevoerd. Nu kijken naar de impact van het transport op de weg voor elke gemeente afzonderlijk. Om nu per gemeente te bepalen hoeveel vrachtwagens en hoeveel afval zij per dag vervoeren naar de ISVAG site, lijsten we voor alle gemeentes hun maximaal aantal vrachtwagens per dag op. Dit kan beschouwd worden als een worst-case situatie op het wegennet. Het resultaat is te zien in volgende tabellen. Actualisatie Transportkosten ISVAG 13

14 AARTSELAAR ANTWERPEN - CENTRUM ANTWERPEN - NOORD ANTWERPEN - ZUID BOECHOUT BOOM BORSBEEK BRASSCHAAT BRECHT EDEGEM ESSEN HEMIKSEM HOVE IGEAN-NOORD KALMTHOUT KAPELLEN Totalen 1/jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /jan /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /feb /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /mrt /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr /apr Totalen Totalen KONTICH LINT MALLE MORTSEL NIEL PUURS RANST RUMST SCHELLE SCHILDE SCHOTEN STABROEK WIJNEGEM WOMMELGEM WUUSTWEZEL ZANDHOVEN ZOERSEL Actualisatie Transportkosten ISVAG 14

15 Herkomst Aantal vrachtwagens ANTWERPEN - CENTRUM 40 ANTWERPEN - ZUID 26 ANTWERPEN - NOORD 16 AARTSELAAR 10 BOOM 8 HEMIKSEM 7 PUURS 7 BRECHT 6 KAPELLEN 6 KONTICH 6 MALLE 6 MORTSEL 6 ZANDHOVEN 6 BRASSCHAAT 5 KALMTHOUT 5 RUMST 5 SCHILDE 5 ZOERSEL 5 BOECHOUT 4 BORSBEEK 4 EDEGEM 4 LINT 4 NIEL 4 RANST 4 SCHELLE 4 STABROEK 4 WIJNEGEM 4 WOMMELGEM 4 HOVE 3 IGEAN-NOORD 3 WUUSTWEZEL 3 ESSEN 2 SCHOTEN 2 Dit zorgt voor een belasting van zo n 228 vrachtwagens op het wegennetwerk. We gaan hierbij dus uit van het maximaal aantal vrachtwagens. Merk op dat we evenwel in plaats van dit maximaal aantal ook kunnen kijken naar de medianen (dat zijn robuuste gemiddeldes). Als we dat zouden doen, verandert het totaal aantal vrachtwagens van 228 naar 105. Voor dit mobiliteitsonderzoek maakt deze aanpassing an sich niet veel uit. De reden hiervoor is dat we op het einde de totale kosten voor alle leveringen tezamen nemen (telkens per mogelijke vestiging). Dat geeft dat we nu met 228 vrachtwagens werken, en in het andere geval met 105. Het enige effect dat dit zal hebben is dat de totale kosten telkens met de helft naar beneden gaan, maar dit wel voor alle scenario s. De onderlinge vergelijking blijft dus intact en relatief gezien dezelfde. Daarenboven wordt er ook geen analyse gedaan naar / onderscheid gemaakt tussen de verschillende gemeentes in de eindtabellen. Door met het maximaal aantal vrachtwagens te blijven werken, garanderen we op deze manier dat onze studieresultaten vergelijkbaar zijn met die van de 2010 studie. Actualisatie Transportkosten ISVAG 15

16 Op basis van de weegbruggegevens voor 2016 kunnen we ook afleiden wat het gemiddelde gewicht per vrachtwagen is. Volgende tabel geeft de verdeling van het gemiddelde gewicht per vrachtwagen doorheen de dag weer: Uur van de dag Netto Aantal Netto/VW Gemiddelde 0: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : Hieruit leiden we af dat het standaard gemiddelde gewicht per vrachtwagen van leveringen tijdens de piekmomenten ongeveer 6,8 ton bedraagt. Actualisatie Transportkosten ISVAG 16

17 5 Berekening afstanden en reistijden 5.1 Gebruikt model voor de berekeningen Google Maps heeft zelf beschikking over (1) een uitgebreid wegennetwerk, (2) een goede routeplanner, en (3) een historische databank met reistijden waardoor de planner (4) rekening met congestie houdt. We hebben in deze studie dan ook geopteerd om alle routes (en bijgevolg de benodigde afstanden en reistijden) via Google Maps te berekenen. Dit leverde betere resultaten op dan de meer klassiek gebruikte provinciale verkeersmodellen van de Vlaamse Overheid, of resultaten op basis van een eigen vereenvoudigd netwerk. Om de afstanden en reistijden te berekenen, schreven we een applicatie in Java die voor elke combinatie van een gemeente en een bestemmingslocatie de Google Maps Distance Matrix API aanspreekt. Hiervoor werd een specifieke API key aangemaakt die voor dit project vrij kon gebruikt worden. De API vereist dat de aanvraag in de URL als volgt gecodeerd werd: &origins= , &destinations= , &key=<key> &arrival_time= Bij elke aanvraag werd als aankomsttijd donderdag 15 september 2016 om 13u30 (lokale tijd) opgegeven, welke vervolgens naar een Unix epoch omgezet werd ( ) voor de API (dit is het aantal seconden sinds 1 januari 1970, in UTC). Dit tijdstip stemt overeen met het piekmoment zoals bepaald in Sectie 4. Dit gaf volgend resultaat in JSON encodering: { "destination_addresses" : [ "Antwerpsesteenweg 67, 2630 Aartselaar, België" ], "origin_addresses" : [ "Emiel Dewittstraat 62, 2845 Niel, België" ], "rows" : [ { "elements" : [ { "distance" : { "text" : "6,5 km", "value" : 6507 }, "duration" : { "text" : "12 min.", "value" : 739 }, "status" : "OK" } ] } ], "status" : "OK" } Uit bovenstaande JSON respons lazen we vervolgens automatisch de afstand (6507 m) en reistijd (739 sec) af. Op deze manier combineerden we alle herkomsten met alle bestemmingen. Actualisatie Transportkosten ISVAG 17

18 5.2 Bepaling herkomsten en bestemmingen Vooraleer we de afstanden en reistijden met onze applicatie konden berekenen, dienden we eerst te kijken voor welke verschillende deelgemeenten dit diende te gebeuren. Hiervoor baseerden we ons op de informatie afkomstig van de weegbruggegevens, waar een aantal gemeenten expliciet vermeld staan. Daarnaast zijn er ook de locaties. Voor elke gemeente/locatie werden vervolgens de GPS coördinaten bepaald, zodat deze automatisch aan de Google Maps Distance Matrix API konden doorgegeven worden om zo de snelste route te bepalen. Deze GPS coördinaten zijn uitgedrukt in de WGS 84 standaard, en werden handmatig omgezet van de oude België 1972 Lambert coördinaten van de vorige 2010 studie (dit enerzijds om de vergelijkbaarheid van de resultaten te garanderen, en anderzijds omdat een meer gedetailleerde berekening van het zwaartepunt van het afvalverkeer ter bepaling van de herkomsten buiten de opzet van deze studie lag). Dit gaf volgend resultaat voor de herkomsten: Herkomst GPS-coördinaten AARTSELAAR , ANTWERPEN (MIDDEN) , ANTWERPEN (NOORD) , ANTWERPEN (ZUID) , BOECHOUT , BOOM , BORSBEEK , BRASSCHAAT , BRECHT , EDEGEM , ESSEN , HEMIKSEM , HOVE , IGEAN NOORD , KALMTHOUT , KAPELLEN , KONTICH , LINT , MALLE , MORTSEL , NIEL , PUURS , RANST , RUMST , SCHELLE , SCHILDE , SCHOTEN , STABROEK , WIJNEGEM , WOMMELGEM , WUUSTWEZEL , ZANDHOVEN , ZOERSEL , Actualisatie Transportkosten ISVAG 18

19 En voor de locaties: Locatie GPS-coördinaten ISVAG (huidige locatie) , Antwerpen Haven - Hooge Maey , Arendonk - Hoge Mauw , Balen - Wezel Driehoek , Beerse - Lilse Dijk , Bornem - Colomalaan , Brecht - IGEAN Noord , Heist-Op-Den-Berg - Heitse Hoek , Hemiksem - Terrein Umicore , Herentals - Wolfstee , INDAVER (Doel) , Laakdal - Langvoort , Merksem - Albertkanaal , Rumst - Catenberg , Schelle - Terrein Interescaut , Sint-Katelijne-Waver - Veiligingzone , Turnhout - Veedijk , Wilrijk - Fotografielaan , Zuid-Antwerpen - Petroleum-Zuid (Blue Gate Antwerp) , Onderstaande kaart toont de geografische spreiding over het gebied (de blauwe plaatsmarkeringen zijn de herkomsten, de rode de bestemmingslocaties): Actualisatie Transportkosten ISVAG 19

20 5.3 Resultaten uitsluitend wegtransport Met behulp van het model opgesteld in Sectie 5.1, berekenden we automatisch de afstanden en reistijden van elke herkomst naar elke locatie. In eerste instantie houden we enkel rekening met het transport over de weg; dit gaf volgend resultaat voor de afstanden (uitgedrukt in kilometer): Antwerpen Haven - Hooge Maey Arendonk - Hoge Mauw Balen - Wezel Driehoek Beerse - Lilse Dijk Bornem - Colomalaan Brecht - IGEAN Noord Heist-Op-Den-Berg - Heitse Hoek Herkomst Afstanden tot locaties [km] AARTSELAAR ANTWERPEN (MIDDEN) ANTWERPEN (NOORD) ANTWERPEN (ZUID) BOECHOUT BOOM BORSBEEK BRASSCHAAT BRECHT EDEGEM ESSEN HEMIKSEM HOVE IGEAN NOORD KALMTHOUT KAPELLEN KONTICH LINT MALLE MORTSEL NIEL PUURS RANST RUMST SCHELLE SCHILDE SCHOTEN STABROEK WIJNEGEM WOMMELGEM WUUSTWEZEL ZANDHOVEN ZOERSEL Gemiddelde Standaardafwijking Hemiksem - Terrein Umicore Herentals - Wolfstee INDAVER (Doel) ISVAG (huidige locatie) Laakdal - Langvoort Merksem - Albertkanaal Rumst - Catenberg Schelle - Terrein Interescaut Sint-Katelijne-Waver - Veiligingzone Turnhout - Veedijk Wilrijk - Fotografielaan Zuid-Antwerpen - Petroleum-Zuid Actualisatie Transportkosten ISVAG 20

21 En volgend resultaat voor de reistijden (uitgedrukt in minuten): Antwerpen Haven - Hooge Maey Arendonk - Hoge Mauw Balen - Wezel Driehoek Beerse - Lilse Dijk Bornem - Colomalaan Brecht - IGEAN Noord Heist-Op-Den-Berg - Heitse Hoek Herkomst Reistijden tot locaties [min] AARTSELAAR ANTWERPEN (MIDDEN) ANTWERPEN (NOORD) ANTWERPEN (ZUID) BOECHOUT BOOM BORSBEEK BRASSCHAAT BRECHT EDEGEM ESSEN HEMIKSEM HOVE IGEAN NOORD KALMTHOUT KAPELLEN KONTICH LINT MALLE MORTSEL NIEL PUURS RANST RUMST SCHELLE SCHILDE SCHOTEN STABROEK WIJNEGEM WOMMELGEM WUUSTWEZEL ZANDHOVEN ZOERSEL Gemiddelde Standaardafwijking Hemiksem - Terrein Umicore Herentals - Wolfstee INDAVER (Doel) ISVAG (huidige locatie) Laakdal - Langvoort Merksem - Albertkanaal Rumst - Catenberg Schelle - Terrein Interescaut Sint-Katelijne-Waver - Veiligingzone Turnhout - Veedijk Wilrijk - Fotografielaan Zuid-Antwerpen - Petroleum-Zuid Actualisatie Transportkosten ISVAG 21

22 Grafisch ziet dit er als volgt uit: 90 Gemiddelde afstanden tot locaties [km] Gemiddelde reistijden tot locaties [min] Actualisatie Transportkosten ISVAG 22

23 Volgende tabel bevat samengevat de gemiddelde afstanden, de gemiddelde reistijden en telkens hun standaardafwijkingen daarop per bestemmingslocatie (gemiddeldes genomen over alle aanvoerende herkomsten): Locatie Afstand Std. afw. Locatie Reistijd Std. afw. Merksem - Albertkanaal 19 8 ISVAG (huidige locatie) 21 9 ISVAG (huidige locatie) Merksem - Albertkanaal 22 5 Wilrijk - Fotografielaan Wilrijk - Fotografielaan 23 8 Zuid-Antwerpen - Petroleum-Zuid Rumst - Catenberg Hemiksem - Terrein Umicore Zuid-Antwerpen - Petroleum-Zuid 26 8 Schelle - Terrein Interescaut Hemiksem - Terrein Umicore Rumst - Catenberg INDAVER (Doel) 28 6 Brecht - IGEAN Noord Antwerpen Haven - Hooge Maey 29 7 INDAVER (Doel) 31 9 Brecht - IGEAN Noord Antwerpen Haven - Hooge Maey Schelle - Terrein Interescaut Sint-Katelijne-Waver - Veiligingzone Herentals - Wolfstee 32 8 Bornem - Colomalaan Sint-Katelijne-Waver - Veiligingzone Herentals - Wolfstee Bornem - Colomalaan Heist-Op-Den-Berg - Heitse Hoek Beerse - Lilse Dijk 35 8 Beerse - Lilse Dijk Turnhout - Veedijk 36 8 Turnhout - Veedijk Arendonk - Hoge Mauw 41 8 Arendonk - Hoge Mauw Heist-Op-Den-Berg - Heitse Hoek Laakdal - Langvoort Laakdal - Langvoort 46 8 Balen - Wezel Driehoek Balen - Wezel Driehoek 63 7 We besluiten hieruit dat de gemiddelde afstanden en gemiddelde reistijden het hoogst zijn voor de locaties Arendonk (Hoge Mauw), Laakdal (Langvoort) en Balen (Wezel Driehoek). De huidige locatie van ISVAG is vrij optimaal, aangezien zij de snelste reistijd kent (met een aanvaardbare standaardafwijking) en de zo goed als kortste gemiddelde afstand heeft. Een lage standaardafwijking kan in deze als een maatstaf voor betere bereikbaarheid gehanteerd worden. Actualisatie Transportkosten ISVAG 23

24 5.4 Impact transport via overslaglocaties Een verschil met deze en vorige studie is dat in die laatste er expliciete scenario s met betrekking tot overslag werden opgenomen (waarbij het hele verzorgingsgebied in twee delen werd gesplitst, die elk naar aparte locaties afgevoerd werden). Op dit moment werd enkel overslag van afval beschouwd voor de gemeentes aangesloten bij IGEAN. Onze berekeningen gaan in principe uit van enkel het maximaal aantal vrachtwagens dat wordt geobserveerd, ongeacht of deze huisvuil dan wel grof vuil naar de ISVAG site vervoeren. Nader onderzoek leert ons datde groep IGEAN gemeentes wiens grof vuil via overslag te Brecht gaat, in totaal slechts een kleine fractie van wat gemeten werd uitmaakte. Ter vergelijking: onderstaande tabel geeft voor al die gemeentes hoeveel records er in de weegbrug werden opgenomen (en bijgevolg hoeveel vrachtwagenritten met grof vuil met aankomst bij ISVAG geregistreerd werden). #vrachtwagens grof vuil via overslag BRASSCHAAT 4 BRECHT 0 ESSEN 2 KALMTHOUT 1 KAPELLEN 0 MALLE 0 RANST 36 SCHILDE 0 SCHOTEN 1 STABROEK 0 WIJNEGEM 0 WOMMELGEM 50 WUUSTWEZEL 1 ZANDHOVEN 0 ZOERSEL 1 Totaal 96 1,5% Het betreft hier slechts 96 van de 6504 records in de databank, wat maar 1,5% van het totaal omvat (de hoofdbrok daarvan wordt gevormd door de gemeentes Ranst en Wommelgem). Gegeven dit zeer lage aandeel, worden er geen expliciete overslagberekeningen voor die IGEAN gemeentes uitgevoerd, aangezien we kunnen veronderstellen dat dit geen significante impact op de eindresultaten heeft. Voor de Stad Antwerpen ligt het iets ingewikkelder, daar een deel via een overslag in de Haven van Antwerpen (Van Gansewinkel) gebeurt. Sector noord gaat met al zijn rest- en grofvuilfractie naar het overslagstation. De restfractie gaat naar INDAVER Beveren en het grofvuil naar ISVAG. De nachtophaling gaat altijd naar ISVAG. Sector zuid gaat ALTIJD naar ISVAG. Sector midden wordt als gebruikt. Voorgaande aspecten nemen we niet expliciet in deze studie mee op, maar beschouwen we als vcerdere verfijningen die we kunnen uitwerken naar aanleiding van de indiening van de vergunningsaanvraag. De conclusies van onze studie blijven evenwel in het algemeen overeind. Actualisatie Transportkosten ISVAG 24

25 6 Berekening transportkosten 6.1 Parameters Op basis van de routering van alle afvalverkeer, met inbegrip van overslag en watertransport, kunnen we een berekening maken die de logistieke kosten weergeeft met betrekking tot het transport. Deze logistieke kosten zijn enerzijds de zuiver transport gerelateerde kosten en anderzijds de externe kosten gerelateerd aan emissies. De eerste soort kosten omvatten: de kost om met een vrachtwagen over de weg te rijden, de kost om diens afval naar een andere vrachtwagen of naar een binnenvaartschip over te slaan en de kost om met een dergelijk schip te varen. De externe kosten gerelateerd aan emissies zijn gebaseerd op de uitstoot van CO 2, fijn stof (PM) en NO x die een vrachtwagen en binnenvaartschip hebben per gereden/gevaren kilometer. Deze emissies (voor elk polluent via een emissiefactor uitgedrukt in ton uitstoot per afgelegde voertuigkilometer) worden op hun beurt omgerekend naar monetaire waarden zodat alle met de andere kosten vergelijkbaar zijn. Belangrijke factoren hierin zijn het aantal vrachtwagens dat een rit maakt, de tonnages afval die zij vervoeren, de afstanden die ze afleggen (dit zijn voortransport, watertransport en natransport in het geval er bv. eerst met vrachtwagens naar een overslaglocatie wordt gereden, vandaar met een binnenvaartschip wordt gevaren, en tot slot er eventueel een relevant stuk natransport volgt vanaf de loskade tot aan de verwerkingssite), de prijs gevraagd voor overslag 2 naar zwaardere vrachtwagens en binnenvaartschepen, de prijs voor transport te water 3, de uitstoot van CO 2, fijn stof (PM) en NO x en hun monetaire omzetting 4, en de prijs die gevraagd wordt voor de verwerking van een ton afval. Merk op dat we voor fijn stof de impact op basis van een Vlaams gemiddelde bekijken en dit toepassen op de Antwerpse stedelijke context. We doen dit enerzijds omdat er geen beter alternatief voorhanden is, en omdat het anderzijds toelaat om alle doorgerekende varianten op dezelfde wijze te beoordelen. Merk ook op dat we enkel het verkeer naar de verschillende vestigingen beschouwen, en niet de terugritten. Vermits al dit verkeer buiten de spitsperiodes rijdt, levert het mee in rekening brengen van de terugritten geen beduidend voordeel op, anders dan dat alle transportkosten gelijk verdubbelen en onderling nog steeds tot dezelfde relatieve vergelijking leiden, wat geen toegevoegde waarde biedt. 2 De kosten voor overslag naar zowel zwaardere vrachtwagens als binnenvaartschepen worden gebaseerd op de prijzen aangerekend door verschillende afvalleveranciers. 3 De kosten voor het watertransport worden opgevraagd bij de Promotie Binnenvaart Vlaanderen (zie ook 4 Transport & Mobility Leuven, TREMOVE Service contract for the further development and application of the transport and environmental TREMOVE model. Lot 1 (Improvement of the data set and model structure), Eindrapport voor de Europese Commissie, Directoraat Generaal Milieu, Unit C.5. Energie and Milieu, 1049 Brussel, 9 juli Actualisatie Transportkosten ISVAG 25

26 Om dit te doen baseren we ons op een geactualiseerde 5 tabel (zoals gebruikt in de 2010 studie) met volgende factoren. Waarde Beschrijving 2010 Actueel Eenheid Factor Gemiddeld tonnage (lichte vrachtwagen) ton/vrachtwagen 111% Gemiddeld tonnage (zware vrachtwagen) ton/vrachtwagen 111% Kost per voertuigkm (lichte vrachtwagen) euro/vkm 117% Kost per voertuigkm (zware vrachtwagen) euro/vkm 80% Overslagkost 5 5 euro/ton afval Transportkost water euro/ton afval CO2 uitstoot (weg, lichte vrachtwagen) ton CO2/vkm 80% CO2 uitstoot (weg, zware vrachtwagen) ton CO2/vkm 90% CO2 uitstoot (water, klein tonnage) ton CO2/vkm CO2 uitstoot (water, groot tonnage) ton CO2/vkm CO2 externe kost euro/ton CO2 74% PM2,5 uitstoot (weg, lichte vrachtwagen) ton PM2,5/vkm 320% PM2,5 uitstoot (weg, zware vrachtwagen) ton PM2,5/vkm 138% PM uitstoot (water, klein tonnage) ton PM/vkm PM uitstoot (water, groot tonnage) ton PM/vkm PM2,5 externe kost euro/ton PM 130% NOx uitstoot (weg, lichte vrachtwagen) ton NOx/vkm 71% NOx uitstoot (weg, zware vrachtwagen) ton NOx/vkm 53% NOx uitstoot (water, klein tonnage) ton NOx/vkm NOx uitstoot (water, groot tonnage) ton NOx/vkm NOx externe kost euro/ton NOx 32% Er zijn enkele opmerkelijke verschillen ten opzichte van de cijfers van 2010: De monetaire waarden (uitgedrukt in euro per voertuigkilometer (vkm) en euro per ton) zijn cijfers voor 2015 (in prijzen 2015) inclusief het effect van de bevolkingsgroei op impacts en externe kosten, inclusief stijging koopkracht. Sommige van deze kosten lijken hoog; de externe kost voor een ton fijn stof (PM) komt bijvoorbeeld overeen met euro (waar factoren zoals milieuschade, volksgezondheid,... inzitten). Men dient hierbij wel in gedachten te houden dat een ton fijn stof een zeer grote hoeveelheid is; kijkende naar de uitstoot van het wegverkeer, dan merken we dat deze uitstoot typisch honderdduizenden tot miljoenen keren minder is. De waarde voor fijn stof (meer bepaald PM2,5) hangt af van de plaats van de uitstoot. We berekenden daarom een gewogen gemiddelde, waarbij de weging gebeurde aan het aandeel van de voertuigkilometers die op het platteland, snelweg respectievelijk in de stad worden gereden. De soms grote verschillen met de cijfers van 2010 (zie de kolom Factor ) zijn te wijten aan het feit dat onze berekeningen nu rekening hielden met het lokale karakter, met name het verkeer specifieke op Vlaamse wegen (daar waar vroegere cijfers eerder Europese gemiddeldes voorstelden). 5 De Nocker L. et al., Actualisering van de externe milieuschadekosten (algemeen voor Vlaanderen) met betrekking tot luchtverontreiniging en klimaatverandering, 2010 Ricardo AEA, Update external costs, 2014 Berekeningen TML, 2016 Actualisatie Transportkosten ISVAG 26

27 6.2 Resultaten Wegtransport Emissies CO2 PM2,5 NOx Vergelijking 2010 studie [euro/ton] Totaal Wegtransport CO2 PM2,5 Locatie Afstand Reistijd #VW #ton [vkm] [euro/ton] [ton] [euro/ton] [ton] [euro/ton] [ton] [euro/ton] [euro/ton] [euro] 2010 Factor 2010 Factor 2010 Factor 2010 Factor Antwerpen Haven - Hooge Maey % % % % Arendonk - Hoge Mauw Balen - Wezel Driehoek Beerse - Lilse Dijk Bornem - Colomalaan Brecht - IGEAN Noord % % % % Heist-Op-Den-Berg - Heitse Hoek Hemiksem - Terrein Umicore Herentals - Wolfstee INDAVER (Doel) % % % % ISVAG (huidige locatie) % % % % Laakdal - Langvoort Merksem - Albertkanaal Rumst - Catenberg Schelle - Terrein Interescaut % % % % Sint-Katelijne-Waver - Veiligingzone Turnhout - Veedijk Wilrijk - Fotografielaan Zuid-Antwerpen - Petroleum-Zuid % % % % Emissies Vergelijking 2010 studie [euro/ton] Wegtransport CO2 PM2,5 NOx Totaal Wegtransport CO2 PM2,5 NOx Locatie Afstand Reistijd #VW #ton [vkm] [euro/ton] [ton] [euro/ton] [ton] [euro/ton] [ton] [euro/ton] [euro/ton] [euro] 2010 Factor 2010 Factor 2010 Factor 2010 Factor Merksem - Albertkanaal ISVAG (huidige locatie) % % % % Wilrijk - Fotografielaan Zuid-Antwerpen - Petroleum-Zuid % % % % Hemiksem - Terrein Umicore Schelle - Terrein Interescaut % % % % Rumst - Catenberg Brecht - IGEAN Noord % % % % INDAVER (Doel) % % % % Antwerpen Haven - Hooge Maey % % % % Sint-Katelijne-Waver - Veiligingzone Bornem - Colomalaan Herentals - Wolfstee Heist-Op-Den-Berg - Heitse Hoek Beerse - Lilse Dijk Turnhout - Veedijk Arendonk - Hoge Mauw Laakdal - Langvoort Balen - Wezel Driehoek NOx GESORTEERD Actualisatie Transportkosten ISVAG 27