Armoede en kwetsbaarheid op het platteland:

Transcriptie

1 Armoede en kwetsbaarheid op het platteland: Cijfers & achtergrondinformatie Dienst welzijn & gezondheid 1-3/06/2015 Inhoud Armoede (op het platteland)? Uitdagingen voor de leadergebieden? Ondersteuning dienst welzijn & gezondheid? 2-3/06/2015 1

2 Armoede (op het platteland?) 3-6/3/2015 Armoede & sociale uitsluiting? Armoede is meer dan een tekort aan financiële middelen. Armoede gaat om uitsluiting op verschillende vlakken (een lage opleiding, onvoldoende inkomen, sociale vereenzaming, minderwaardig werk, slechte of ongezonde huisvesting, ongezonde voeding,...). Deze problemen werken op elkaar in en versterken elkaar. Armoede is een structureel onrecht. De manier waarop onze samenleving is ingericht, maakt dat sommige mensen uit de boot vallen. 4-3/06/2015 2

3 Armoede in Vlaanderen? Meer dan 1 op 10 Vlamingen leeft in een gezin met een risico op armoede of sociale uitsluiting. Armoederisico bij: Gezinnen met lage werkintensiteit: 48% Geboren buiten EU: 35% Huurders: 24% (vs. Eigenaars: 7%) Eenoudergezinnen: 22 % 65-plussers: 17% Tot voor kort focusten wetenschappelijke studies en het beleid zich vaak op de stedelijke context waar armoede meer geconcentreerd voorkomt en dus meer zichtbaar is. 5-3/06/2015 Armoede op het platteland? Ja, maar plattelandsarmoede is vaak minder zichtbaar in tegenstelling tot in de stad: Meer verspreid, of in kleinere concentraties Hét platteland bestaat niet, en er bestaat dus ook geen algemene definitie van plattelandsarmoede. Wat zijn specifieke kenmerken van armoede in landelijk gebied? 6-3/06/2015 3

4 Specifieke kenmerken? 1. Woningmarkt Lagere woonkwaliteit. Bepaalde woonvormen (caravan, woonwagen, weekendzonewoning, slecht uitgeruste uitgewoonde private woning ) zijn typisch voor het platteland. Impact op energiekost. Beperkte huurmarkt voor mensen met een beperkt budget. 2. Aanwezigheid en bereikbaarheid van voorzieningen Het voorzieningenniveau van dorpen daalt. Door de economische schaalvergroting vestigen zowel publieke als commerciële voorzieningen zich in meer centrale plaatsen. 3. Mobiliteit De ernst van de bereikbaarheidsproblematiek en vervoersafhankelijkheid neemt toe naarmate men meer zorgbehoevend en/of armer is. Er is onvoldoende/dalende aanwezigheid van openbaar vervoer. 7-3/06/ /06/2015 4

5 9-3/06/2015 Kwetsbare doelgroepen? 1. Jongeren 2. Ouderen 3. Etnische minderheden 4. Eenoudergezinnen 5. Gezinnen met meervoudige problemen 6. Landbouwers en zelfstandigen in moeilijkheden 7. Permanente campingbewoners 10-3/06/2015 5

6 11-3/06/2015 Uitdagingen voor de leadergebieden? 12-6/3/2015 6

7 Verhoogde tegemoetkoming Recht op verhoogde tegemoetkoming in de Leader gebieden Geen concentratie van armoede zoals in de stad. Belang van een outreachende aanpak van armoede & onderbescherming. 13-3/06/2015 Vergrijzing & verwitting Evolutie van het aantal 80 plussers Evolutie van het aantal jarigen Stijgende zorgvraag Risico op vereenzaming Zorg voor mantelzorg 14-3/06/2015 7

8 Vergrijzing Essen 53,69 Kalmthout 57,08 Wuustwezel 62,19 Hoogstraten 62,46 Baarle-Hertog 59,3 Ravels 59,19 Mediaan provincie Antwerpen: 57,68 Stabroek 61,85 Kapellen 53,44 Brasschaat 58,92 Brecht 60,84 Merksplas 54,86 Rijkevorsel 57,62 Turnhout 56,48 Oud-Turnhout Beerse 62,29 Malle 57,32 Vosselaar 49,06 60,91 Arendonk 52,79 Mol 57,81 48,83-53,00 53,01-55,00 55,08-57,68 57,74-60,00 60,22-63,00 63,44-67,81 Bornem 60,71 Antwerpen Schoten Schilde 48,83 58,07 62,8 Wijnegem Zwijndrecht 51,59 52,32 Wommelgem 53,01 Borsbeek Ranst 57,87 57,16 Mortsel Boechout 55,92 52,29 Edegem Hemiksem 58,83 Hove 55,13 58,4 Aartselaar Schelle 55,33 Kontich Lint Lier 53,13 62,69 63,44 55,61 Niel 55,33 Boom Rumst Duffel 52,01 54,99 51,39 Zoersel Lille 55,72 62,06 Kasterlee 62,56 Vorselaar Zandhoven 54,64 57,91 Grobbendonk 60,22 Herentals Geel Nijlen 56,23 Olen 59,33 55,08 56,87 Herenthout 52,2 Berlaar Westerlo 57,99 Heist-op-den-Berg 60,75 59,61 Laakdal 57,74 Retie 67,81 Dessel 62,53 Meerhout 63,67 Balen 58,3 Sint-Amands 53,77 Puurs 60,98 Willebroek 54,01 Mechelen 52,85 Sint-Katelijne-Waver 54,78 Putte 59,92 Bonheiden 55,89 Hulshout 61,73 Herselt 59,06 75 plussers, samenwonend met minstens 1 persoon in een privaat huishouden, in procent van alle 75 plussers (1 jan 2012) 15-3/06/2015 Woningprijs Essen Hoogstraten Kalmthout Wuustwezel Baarle-Hertog Ravels Mediaan provincie Antwerpen: Vlaanderen: Stabroek Kapellen Brasschaat Brecht Merksplas Rijkevorsel Turnhout Oud-Turnhout Beerse Malle Vosselaar Arendonk Mol Bornem Antwerpen Schoten Schilde Wijnegem Zwijndrecht Wommelgem Borsbeek Ranst Mortsel Boechout Edegem Hemiksem Hove Aartselaar Schelle Kontich Lint Lier Niel Boom Rumst Duffel Zoersel Lille Kasterlee Vorselaar Zandhoven Grobbendonk Herentals Geel Olen Nijlen Herenthout Berlaar Westerlo Heist-op-den-Berg Laakdal Retie Dessel Meerhout Balen Puurs Sint-Amands Willebroek Mechelen Sint-Katelijne-Waver Putte Bonheiden Hulshout Herselt Alle verkochte woningen: mediaanprijs (2011) 16-3/06/2015 8

9 Sociale huur Essen 2,2 Hoogstraten 3,23 Kalmthout 0,97 Wuustwezel 5,74 Baarle-Hertog 9,74 Ravels 4,52 Mediaan provincie Antwerpen: 3,53 Stabroek 2,02 Kapellen 0,31 Brasschaat 1,83 Brecht 2,38 Merksplas 4,25 Rijkevorsel 4,91 Turnhout 6,9 Oud-Turnhout Beerse 1,21 Malle 5,21 Vosselaar 2,79 2,09 Arendonk 4,49 Mol 4,7 0,00-1,00 1,21-2,00 2,02-3,53 3,70-5,00 5,11-9,00 9,74-15,32 Bornem 8,25 Antwerpen Schoten Schilde 9,77 1,54 0,17 Wijnegem Zwijndrecht 0,21 7,88 Wommelgem 0,28 Borsbeek Ranst 0,49 0 Mortsel Boechout 2,27 1,61 Edegem Hemiksem 3,36 Hove 4,17 2,06 Aartselaar Schelle 0,05 Kontich Lint Lier 13,19 2,21 6,77 5,85 Niel 5,82 Boom Rumst Duffel 10,63 4,52 9,89 Zoersel Lille 0,6 2,62 Kasterlee 4,53 Vorselaar Zandhoven 3,93 0,06 Grobbendonk 2,55 Herentals Geel Nijlen 7,21 Olen 8,52 4,28 2,22 Herenthout 8,27 Berlaar Westerlo 1,97 Heist-op-den-Berg 5,11 6,81 Laakdal 7,31 Retie 2,41 Dessel 3,14 Meerhout 2,95 Balen 1,94 Sint-Amands 8,76 Puurs 6,92 Willebroek 15,32 Mechelen 8,43 Sint-Katelijne-Waver 2,76 Putte 2,6 Bonheiden 1,6 Hulshout 6,4 Herselt 3,7 Huishoudens in sociale woning, in procent van huishoudens (2011) 17-3/06/2015 Types van gemeenten: inkomens, woningprijzen en ouderenzorg. Studie team sociale planning (2012) die gemeenten indeelt in verschillende typologieën op basis van drie indicatoren: Zijn er veel inwoners met een laag inkomen, en gaat het vooral om actieven en hun kinderen of om gepensioneerden. Zijn de woningprijzen hoog, en heeft dit invloed op de demografische evolutie? Zal de zorgvraag bij ouderen sterk toenemen? 18-3/06/2015 9

10 19-3/06/2015 Typologieën in de Leadergebieden Typologieën 1) hoge woningprijzen + zeer sterke toename ouderenzorg 2) hoge woningprijzen + gemiddelde toename ouderenzorg 3) zeer sterke toename ouderenzorg (geen hoge woningprijzen) 4) lage inkomens voor ouderen 5) lage inkomens voor ouderen +zeer sterke toename ouderenzorg Uitdagingen voor het lokaal beleid *Hoge woningprijzen? Voor jongvolwassenen is het moeilijk een betaalbare woning te vinden. Risico op sterke afname van de bevolking op actieve leeftijd. Belangrijk om voldoende diversiteit op de woningmarkt na te streven? *Stijgende zorgvraag? Wordt het invullen van die vraag overgelaten aan de werking van vraag en aanbod? Wat met de betaalbaarheid van de zorg? Is er een plaats voor lokale besturen en intergemeentelijke samenwerking? 20-3/06/

11 Ondersteuning dienst Welzijn & Gezondheid? 21-6/3/2015 Ondersteuning? 3 kernopdrachten: - Sociale planning & sociale kaart - Netwerking - Impulsbeleid Inhoudelijke focus m.b.t. armoede: - Kinderarmoede - Bijv. Lerend netwerk kinderarmoede, innovatieve projecten rond vrijetijdsparticipatie, opvoedingsondersteuning, - Toegankelijke hulp- en dienstverlening - Bijv. (geestelijke) gezondheidszorg (wijkgezondheidscentra, brein & buurt, palliatieve netwerken, ) - Ondersteuning sociale woonmarkt - Bijv. innovatieve projecten rond bewonersparticipatie & woonbegeleiding Bijv. impulssubsidie sociale verhuurkantoren - Ondersteuning Voedselbank provincie Antwerpen - (Aangepast vervoer) 22-3/06/