Relatie Wet Inburgering en Wet SUWI en de overige wetgeving op het terrein van de Sociale Zekerheid

Transcriptie

1 Landelijke Cliëntenraad Oranjestraat JB Den Haag Tel Fax info@lcr-suwi.nl Aan de leden van de Algemene Tweede Kamercommissie van Inburgeringsbeleid Postbus EA Den Haag Den Haag, 16 februari 2006 Betreft: Vragen met betrekking tot het Wetsvoorstel Wet Inburgering Ref.: LCR/060033/ER/JL Geachte dames en heren, In het kader van de Wet Inburgering wil de LCR aandacht vragen voor de samenloop van de Wet inburgering met de wetgeving op het terrein van de sociale zekerheid. De LCR vindt het van groot belang dat regels/wetten die op dezelfde burger van toepassing zij goed op elkaar zijn afgestemd. Door beter te kijken op wie een bepaalde regel van toepassing is en welke regels al voor die doelgroepen gelden, kan nieuwe wetgeving beter worden ingepast in bestaande wetgeving. In dit kader moet de LCR helaas constateren dat de relatie tussen de voorgesteld Wet Inburgering en de Wet Structuur Uitvoeringsorganisaties Werk en Inkomen en de overige wetgeving op het terrein van de sociale zekerheid onvoldoende doordacht is. Relatie Wet Inburgering en Wet SUWI en de overige wetgeving op het terrein van de Sociale Zekerheid In dit kader wil de LCR aandacht vragen voor: 1 Het opleggen van de inburgeringsplicht aan genaturaliseerde Nederlanders als zij 6 maanden uitkeringsgerechtigd met sollicitatieplicht zijn; 2 De positie van gedeeltelijk arbeidsongeschikten waarbij de werkgever privaat verzekerd is Ad 1 Genaturaliseerde Nederlanders met een uitkering en sollicitatieplicht krijgen na 6 maanden uitkeringsgerechtigd te zijn ook de inburgeringsplicht opgelegd. Als reden wordt hiertoe gegeven dat na 6 maanden een reïntegratieadvies door CWI wordt gegeven, een langere termijn kan, zo wordt in de memorie van toelichting beargumenteerd, de mogelijkheid van gecombineerde trajecten belemmeren. Het stellen van welke termijn dan ook kan en zal de mogelijkheid van gecombineerde trajecten belemmeren. In het kader van de sociale zekerheidswetgeving wordt steeds meer de nadruk op preventie gelegd. Voorzieningen in het kader van arbeidsinschakeling kunnen op basis van een individuele diagnose al binnen 6 maanden en zelfs al bij dreigende werkloosheid geboden worden. Hiertoe is recent de Werkloosheidswet aangepast 1

2 Het beleid om reeds reïntegratie naar werk te starten bij dreigende werkloosheid of kort naar de feitelijke werkloosheid leidt er toe dat toeleiding naar werk al is gestart voor dat inburgeringsplicht is opgelegd. Hetgeen er toe leidt dat een aanbod van de gemeente in de vorm van een duaaltraject (combinatie inburgering en toeleiding naar werk) te laat komt. In dit kader vraagt de LCR aandacht voor de volgende knelpunten: 1. Als het traject naar arbeid binnen zes maanden na het intreden van de werkloosheid is gestart en na zes maanden nog geen werk is gevonden, wordt de inburgeringsplicht opgelegd. Dan moet dus ook een inburgeringstraject worden gestart. De mogelijkheid tot het aanbieden van een duaal traject is niet meer aan de orde omdat het traject naar arbeid reeds is gestart. Werk gaat boven inburgering. Als betrokkene full-time bezig is met zijn reïntegratietraject naar werk zal hij dus in de avonduren zijn inburgeringstraject moeten volgen. Hetgeen het tijdig behalen van het inburgeringsdiploma ernstig kan belemmeren. 2. Als betrokke in het kader van zijn toeleiding naar werk ook taalcursussen volgt zal het inburgeringstraject moeten worden afgestemd met deze taalcursussen. Als hij deze cursussen wil uitbreiden in het kader van zijn later opgelegde inburgeringsplicht kan hij dat wellicht organiseren bij het instituut dat hem reeds een taalcursus biedt. Dat moet dan wel op eigen kosten. Als dat instituut niet gecertificeerd is dan komt hij niet in aanmerking voor lening of vergoeding. Dat is een goede reden om een ander instituut te kiezen. Echter dat maakt de afstemming tussen de diverse cursussen weer erg ingewikkeld. Opgrond hiervan verdient het aanbeveling of eigenlijk dient te worden geregeld dat taalcursussen in het kader van toeleiding naar werk door uitkeringsinstanties alleen mogen worden ingekocht bij gecertificeerde instellingen. Dan wel dat individuele inburgeraars die gebruik maken van een lening of in aanmerking komen voor een vergoeding ook gebruik kunnen maken van een door gemeenten of uitkeringsinstantie gecontracteerde instelling. 1 Dienen de gesignaleerde knelpunten te worden opgelost? 2 Kunt u zich vinden in de volgende oplossing: De gesignaleerde knelpunten kunnen het best worden opgelost als wettelijk wordt geregeld dat een traject naar werk voor iedere werzoekende met sollicitatieplicht en inburgeringsplicht, ongeacht of deze reeds officieel is opgelegd, in de vorm moet van een duaaltraject. Ad 2 Positie mensen met arbeidsongeschiktheidsuitkering en een werkgever die privaat verzekerd is. Een voorziening voor arbeidsinschakeling wordt afhankelijk van het type uitkering door verschillende instanties aangeboden, gemeente, UWV of eigenrisicodrager. Indien de gemeente de inburgeringsplicht heeft oplegd aan een gedeeltelijke arbiedsongeschikte wiens werkgever privaat verzekerd is (eigen risiciodrager) kan betrokken werkzoekende dan eisen dat hij een duaal traject krijgt op kosten van zijn werkgever? Geen mogelijkheid tot ontheffing inburgeringsplicht mensen met verstandelijke beperkingen In het wetsvoorstel wordt geregeld dat van wege psychische of lichamelijke beperkingen ontheffing van de inburgeringsplicht mogelijk is. Mensen met een verstandelijke handicap worden hier niet genoemd. Verstandelijke beperkingen zijn niet het zelfde als psychische beperkingen. 2

3 Een deel van de mensen met een verstandelijke handicap is 80% of meer arbeidsongeschikt en zal op die gronden zijn vrijgesteld van de inburgeringsplicht. Echter niet alle mensen met verstandelijke handicap zijn 80% of meer arbeidsongeschikt. Als gevolg van hun verstandelijke handicap kan echter wel aan de orde zijn dat zij niet of gedeeltelijk niet in staat zijn om het inburgeringexamen te behalen. Het blijft onduidelijk of voor hen geheel of gedeeltelijke ontheffing mogelijk is. 1 Wilt u zorgdragen dat verstandelijke beperkingen als ontheffingsgrond voor het opleggen van de inburgeringsplichtin de wet worden opgenomen 2 Stel dat pas bij het opleggen van de bestuurlijk boete blijkt dat betrokkene op grond van artikel 5 niet in staat is het inburgeringsexamen te behalen. Op welke wijze worden dan de door betrokkene gemaakte kosten vergoed? Opleggen van inburgeringsplicht en het bieden van een voorziening. De gemeente kan bepaalde groepen inburgeringsplichtigen een voorziening aanbieden. In artikel 20 wordt geregeld dat de gemeente de inburgeringsvoorziening vaststelt nadat de inburgeringsplichtige het aanbod heeft aanvaard. Dit betekent dat de inburgeringsplichtige geen bezwaar en beroep kan aantekenen tegen het aanbod. Er is slechts de mogelijkheid de voorziening te weigeren. - Waarom is de toekenning van de inburgeringsvoorziening geen voor bezwaar en beroepvatbare beslissing? - Kan iemand na weigering van een aanbod tot inburgering in aanmerking komen voor een lening? Maximale hoogte en duur Lening De minister is voornemens de maximale hoogte van de lening te bepalen op 5.000,-. De termijn waarop de lening wordt uitbetaald bedraagt 3 jaar na de eerste termijn van uitbetaling. Dit roept een aantal vragen op: Waar is het bedrag van 5.000,- op gebaseerd? De gemiddelde kosten voor een inburgeringstraject bedragen thans 6.000,- Als de kosten van de inburgering voor een individuele inburgeraar hoger zijn dan de lening zal de betrokkene de rest zelf moeten financieren. Dat zal voor mensen met een uitkering of laaginkomen uitermate lastig zijn. Dat kan hen dwingen tot een lening bij een private instelling. Echter indien er schulden zijn of onvoldoende draagkracht wordt dit geweigerd. Wat rest dan? Bijzondere bijstand? Als gehandicapten een langer en duurder traject nodig hebben al of niet in combinatie met onderwijsvoorzieningen (bijvoorbeeld doventolk) worden deze kosten dan vergoed? Hoe verhoudt zich de termijnvan maximaal 3 jaar waarop de lening wordt uitbetaald zich tot de mogelijkheid van de gemeente de inburgeringstermijn te verlengen. Deze verlenging is noodzakelijk omdat het examen nog niet is behaald. Dat kan betekenen dat er nog lessen moeten gevolgd en/of nogmaals examen moet worden gedaan. 3

4 Lening inburgering in combinatie met schulden en of leenbijstand In dit kader hebben wij de volgende vragen: Kan een lening worden geweigerd als betrokkene is geregistreerd bij BKR? Kan een leenbijstand worden geweigerd als betrokkene een lening heeft in kader van zijn inburgering. Cliëntenparticipatie In het kader van de Wet is niet voorzien in cliëntenparticipatie. Alleen bij de certificering is voorzien in betrokkenheid van cliënten. Thans blijkt dat de ontwikkeling van het keurmerk reeds in een vergevorderd stadium is. De LCR is samen met Het Landelijk Overleg Minderheden en een aantal andere organisaties (UAF, E-quality en Pavem) benaderd in een klankbordgroep plaats te nemen. Onduidelijk is welke rol deze klankbordgroep nog kan hebben bij de ontwikkeling van het keurmerk. Is het niet vreemd dat niet in cliëntenparticipatie wordt voorzien gelet op de grote belangen van cliënten? In de sociale zekerheidswetgeving als mede de WMO is gelet op het beroep op de eigenverantwoordelijkheid van de burger en de belangen van de burger bij een goede dienstverlening cliëntenparticipatie wettelijk geregeld. Betrokkenheid van cliënten bij de in- en uitvoering van de Wet Inburgering is op verschillende niveaus gewenst en noodzakelijk. 1 Op landelijk niveau bij het ontwikkelen van keurmerk, de nadere uitwerking lagere regelgeving de transparantie van de markt, het volgen en beoordelen van de doeltreffendheid en effectiviteit van deze wet (evaluatie). 2 Op uitvoeringsniveau bij de gemeenten bij het opstellen van de noodzakelijke verordeningen, het volgen en beoordelen van het gemeentelijk beleid, het volgen en beoordelen van de dienstverlening van de informatiepunten. 3 Bij de uitvoeringsinstellingen van de sociale zekerheid bij het invullen van hun taken op het terrein van inburgering en het volgen en beoordelen van hun beleid in deze. Tot slot bij uw inbreng bij het wetsvoorstel Wet Inburgering hebt u minister Verdonk verzocht de vragen de landelijke Cliëntenraad te beantwoorden. Helaas moet de LCR constateren dat de LCR nog geen antwoord op zijn vragen heeft ontvangen. Vragen: Waarom is niet voorzien in cliëntenparticipatie bij de Wet Inburgering? Bent u van mening dat in de Wet Inburgering moet worden voorzien in cliëntenparticipatie op de verschillende niveau s? Wanneer wordt de brief met de vragen van de LCR over het wetsvoorstel Inburgering d.d. 7 november 2005 beantwoord. De Landelijke Cliëntenraad is gaarne bereid tot een nadere toelichting. Met vriendelijke groet, Namens de Landelijke Cliëntenraad, J.P. Laurier Voorzitter 4

5 Samenstelling Landelijke Cliëntenraad Landelijke cliëntenorganisaties: Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV), Chronisch zieken en Gehandicaptenraad Nederland (CG-Raad), Cliëntenbond in de geestelijke gezondheidszorg/stichting Landelijke Patiënten en Bewonersraden in de geestelijke gezondheidszorg (Cliëntenbond/LPR), Coördinatieorgaan Samenwerkende Ouderenorganisaties (CSO), Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV), Federatie van Ouderverenigingen (FvO), Landelijke Vereniging van Arbeidsongeschikten (LVA), Samenwerkingsverbanden Landelijk Overleg Minderheden (LOM), vertegenwoordigers van cliëntenraden bij UWV, CWI en SVB, vertegenwoordigers van de gemeentelijke cliëntenparticipatie te weten: Landelijk Netwerk Cliëntenorganisaties/Samenwerkingsverband Mensen Zonder Betaald Werk (LNCO/SMZBW), Landelijke Vereniging Thuislozen (LVT), Landelijk overleg cliëntenraden Sociale Zekerheid (LocSZ). 5