Bouwjaar : : Woonhuis, twee onder één kap : Traditionalistisch / Delftse School

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Bouwjaar : : Woonhuis, twee onder één kap : Traditionalistisch / Delftse School"

Norbert de clercq
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Algemene gegevens: Gemeente : Boxtel Plaats en postcode : Boxtel, 5281 CC Straat en huisnummer : Grote Beemd 5-15 Kadastrale aanduidingen : BTL00 K 1914 G 0 : BTL00 K 1913 G 0 : BTL00 K 2225 G 0 : BTL00 K 2528 G 0 : BTL00 K 2527 G 0 : BTL00 K 2084 G 0 Oorspronkelijke functie : Woonhuizen Huidige functie : Woonhuizen Opdrachtgever : Architect : C.G. Geenen Bouwjaar : Bouwtype : Woonhuis, twee onder één kap Bouwstijl : Traditionalistisch / Delftse School Datum opname : Afb. 1 Overzicht Grote Beemd in westelijke richting Situering: De betreffende woonhuizen zijn gelegen aan de zuidzijde van de Grote Beemd. Deze straat ligt aan de rand van het centrum van Boxtel en wordt aan de zuidzijde begrensd door het terrein van het kasteel Stapelen en de Dommel. Voor de aanleg van de Grote Beemd lag hier bouwland en kon men vanaf de Burgakker of via het bruggetje naar Stapelen. In 1865 werden er, in opdracht van de heer Mahie, twee dienstwoningen gebouwd. Eén staat er bij

2 het brugje, de andere iets verderop aan de Konijnhoolsedreef. Beide woningen zijn gemeentelijke monumenten. In de Wederopbouwperiode wordt hier een kleinschalige uitbreiding gerealiseerd. Daaronder bevinden zich naast woonhuizen twee grote schoolcomplexen: het Jacob-Roelandslyceum en de uitbreiding van het Sint Lucas. Het Jacob-Roelandslyceum stamt uit 1955 en de uitbreiding van het Sint Lucas uit Afb. 2 Kadastrale kaart Gemeente Boxtel Geschiedenis: De architectuur en stedenbouw uit de periode zijn belangrijk voor de Nederlandse architectuurgeschiedenis. Deze tijd staat vooral bekend als de Wederopbouwperiode. Oorlogsschade werd hersteld. Er was schaarste en woningnood maar ook optimisme en vernieuwing. Dat er woningnood was blijkt uit het feit dat er onder andere aan de Dufourstraat en de Van Hornstraat houten noodwoningen werden gebouwd. Als gevolg van het optimisme stijgt in Boxtel tussen 1945 en 1970 het inwoneraantal met 50%. In de jaren vijftig van de twintigste eeuw ontstaat de wijk Selissen, een gebied met voornamelijk woningwetwoningen. Aan de Sint-Willibrordstraat worden de voor deze periode de zo kenmerkende duplexwoningen gebouwd. Ook verschijnen in Boxtel aan de Baanderherenweg en de Baandervrouwenlaan de eerste hoogbouwcomplexen. Dat er ondanks schaarste en woningnood de voor deze tijd grote karakteristieke middenstandswoningen aan de Grote Beemd worden gerealiseerd, is daarom opmerkelijk te noemen.

3 Afb.3 Oorspronkelijke bouwtekening Hiervoor wordt in december 1948 de bouwtekening van Ir. Cornelis Gerardus (Cees) Geenen goedgekeurd door de gemeente Boxtel. Op de tekening zien we een twee-onder-één-kap middenstandswoning bestaande uit type 1 en type 2. Grote Beemd 5 is gebouwd volgens type 1 en Grote Beemd 7 volgens type 2. Type 1 is iets groter dan type 2 en ook de indelingen verschillen van elkaar. Aan de hand van deze bouwtekening wordt een twee-onder-één-kap woonhuis gebouwd aan de Grote Beemd (toen Konijnshol geheten). De indelingen van Grote Beemd 9 tot en met 15 lijken op type 2 met enkele kleine verschillen. De woningen worden door middel van een tweelaags tussenlid gekoppeld. Grote Beemd 5 is volgens type 1 gebouwd en is daarmee een uitzondering. Afb. 4 Gedeelte van oorspronkelijke bouwtekening 1948

4 De woonhuizen aan de Grote Beemd zijn gebouwd naar ontwerp van Cees Geenen. Het Eindhovense architectenbureau Geenen en Oskam staat onder leiding van Ir. C.G. (Cees) Geenen (Eindhoven 10 augustus Eindhoven 23 januari 1973) en Ir. L.R.T. (Leo) Oskam. Het bureau wordt aanvankelijk in zijn werk sterk beïnvloed in zijn werk door de Delftse School en levert traditionalistische ontwerpen af. Dat is ook herkenbaar aan het in 1938 gebouwde jeugdhuis De Ark (Tiga) aan de Prins Bernhardstraat in Boxtel. Afb. 5-6 De Ark Prins Bernhardstraat te Boxtel In de tweede helft van de jaren vijftig van de twintigste eeuw neemt de invloed van het modernisme op het werk van het bureau sterk toe. Uit deze periode stammen ondermeer de kerk in Son en het gemeentehuis van Son en Breugel. Afb. 7-8 R.K. Kerk Sint Petrus Banden te Son en Gemeentehuis van Son en Breugel Het architectenbureau is nog altijd gevestigd in Eindhoven; nu onder de naam Bureau voor Architectuur GOW B.V.

5 Beschrijving: Afb. 9 Grote Beemd 5-15 De gevelwand bestaat uit zes geschakelde twee-onder-één-kap woonhuizen. De tweelaagse panden hebben een kelder of kelderkast en een zolderverdieping. De schilddaken zijn gedekt met rode holle pannen. De nokrichting is evenwijdig met de straat. Op de nok van de daken, op de aansluiting van de schilden, staan telkens twee gemetselde schoorstenen die worden afgesloten door gebogen smeedijzeren kappen. In het dakschild van Grote Beemd 5 zien we een kleine, originele dakkapel onder zadeldak met zeer flauwe helling en een getoogd 4-ruits venster. De omlopende bakgoten hebben een geprofileerde omlijsting en rusten op de gevel. Zinken regenpijpen met vergaarbak zorgen voor de afvoer van het hemelwater. De bakstenen voorgevels hebben een symmetrische indeling (met uitzondering van nummer 5) en bestaan uit metselwerk in halfsteensverband met een platvolle voeg. Bovenaan eindigt de gevel met een strook siermetselwerk. Deze strook bestaat uit ruitvormige velden en een richel. Aan de onderzijde van de gevel, circa acht rijen vanaf het grondniveau, zit een rand metselwerk in blokverband. Op de verdiepingen vinden we drie 4-ruits vensters met gemetselde lekdorpels. Op de begane grond zien we twee 6-ruits vensters welke aan de bovenzijde worden afgesloten door een anderhalf-steens strek en aan de onderzijde door een gemetselde lekdorpel.

6 Afb. 10 Trapje naar de voordeur Een gemetseld trapje met drie treden en een bordes, omgeven door een smeedijzer hek, leiden naar de voordeur. Deze deur wordt aan de bovenzijde afgesloten door een latei. Aan weerszijden van de voordeur op drie hoogtes zijn neggenblokken aangebracht. Naast de voordeur nog een toiletraam met rollaag en gemetselde lekdorpel. Afb. 11 Poortjes geven toegang tot binnenplaatsje, daarachter het tussenlid De panden worden aan de voorzijde door middel van een muur met elkaar verbonden. Het metselwerk is eveneens uitgevoerd in halfsteensverband met blokverband. Twee houten paneeldeuren geven toegang tot een binnenplaatsje. De deuren worden aan de bovenzijde afgesloten door een toog. De bovenzijde van de muur wordt afgesloten met een band. Daarachter zien we de gevel van het tussenlid. Deze is opgetrokken in metselwerk in halfsteensverband met op de verdieping een rond 4-ruits ijzeren venster dat aan de bovenzijde wordt afgesloten door een rollaag. Het tussenlid heeft een schilddak met een flauwe helling. De geprofileerde bakgoot rust op de gevel.

7 De casco s zijn intact, kozijnen, ramen en deuren zijn vernieuwd met behoud van de oorspronkelijke vorm. Waardering: De zes woningen aan de Grote Beemd zijn gebouwd tussen 1949 en 1952 in traditionalistische stijl naar ontwerp van C.G. Geenen. De objecten hebben een hoge architectuurhistorische waarde vanwege het bouwtype, het materiaalgebruik en de bouwstijl. In een periode van woningnood en schaarste worden zes woningen gebouwd die hiervan op geen enkele manier blijk geven. Het zijn woningen voor het middenkader met een luxe uitstraling. De panden zijn ook van belang vanwege de grote mate van gaafheid van de hoofdvorm en de detaillering. Gebouwd in de wederopbouwperiode hebben deze panden bouwhistorische waarde: ze illustreren de historische gelaagdheid van de gemeente Boxtel. Naast panden uit ondermeer de zestiende en zeventiende eeuw is nu ook de wederopbouwperiode vertegenwoordigd in het monumentenbestand van de gemeente Boxtel. Literatuur: Archief gemeente Boxtel

Vergelijkbare documenten

GEMEENTE OLDEBROEK gemeentelijk monument; raadsbesluit 24 juni 2003

GEMEENTE OLDEBROEK gemeentelijk monument; raadsbesluit 24 juni 2003 straat + huisnummer : Zuiderzeestraatweg 230 postcode + plaats : 8096 CH OLDEBROEK naam object : kadastrale aanduiding : gemeente Oldebroek, sectie AF, nr. 275 bescherming : gemeentelijk monument registratienummer