Tennisblessures. Blessurecijfers. Samenvatting

Transcriptie

1 Tennisblessures Blessurecijfers Samenvatting Tennis is een populaire sport in Nederland, die jaarlijks door ongeveer 980 duizend Nederlanders wordt beoefend. Het blessurerisico bij tennis (3,1 blessure per sporturen) is anderhalf keer zo groot als dat voor alle sporten gemiddeld (1,8 blessure per sporturen). Jaarlijks lopen tennissers blessures op, waarvan er medisch behandeld worden. De kans om op een Spoedeisende Hulpafdeling (SEH) terecht te komen met een tennisblessure is kleiner dan gemiddeld voor alle sporten. Het aantal SEHbehandelingen vanwege een tennisblessure is in twintig jaar sterk afgenomen. Blessures opgelopen tijdens tennis Aantal blessures Aantal behandelingen Alle blessures Medisch behandelde blessures waarvan: Fysiotherapeut Huisarts Spoedeisende Hulpbehandelingen Ziekenhuisopnamen na SEH-behandeling 190 Wie lopen een blessure op? Tennis is een sport voor mannen en vrouwen en jong en oud. Mannen zijn wel in de meerderheid. Dit weerspiegelt zich in de blessurecijfers. Daarin zijn mannen en veteranen in de meerderheid. Hoe ontstaan de blessures? Mogelijk warmen tennissers zich onvoldoende op voor ze gaan spelen: slechts de helft van de geblesseerde tennissers deed een warming-up of cooling down, terwijl van alle ondervraagde tennissers ongeveer drie kwart een warming-up doet. Voor zover bekend ontstaan veel blessures door verstappen/verdraaien, een onverwachte beweging of overbelasting. Wat is de aard van de blessures? Ruim een derde van de blessures is geleidelijk ontstaan. Opvallend veel blessures zijn een herhaling van een oude blessure. Tennissers raken vooral geblesseerd aan enkel, knie, schouder en elleboog. Blessures aan de schouder en elleboog ontstaan meestal geleidelijk. Er zijn betrekkelijk veel acute blessures aan onderbenen en achillespezen. Zo worden jaarlijks 90 tennissers via de SEH-afdeling in het ziekenhuis opgenomen met een acute achillespeesblessure. Bij de blessures die op de SEHafdeling worden behandeld, gaat het in vier procent van de gevallen om oogletsel. Bron: Letsel Informatie Systeem , VeiligheidNL; Krantenknipselregistratie , VeiligheidNL; Continu LIS Vervolgonderzoek , VeiligheidNL; Ongevallen en Bewegen in Nederland , VeiligheidNL; Letsellastmodel 2010, VeiligheidNL i.s.m. Erasmus Medisch Centrum; Stubbe, J., Hespen, A. van, Stege, J., Ooijendijk, W. Blessurevrij tennissen? Blessures tennis (BIS). Leiden : TNO Kwaliteit van Leven, Preventie en zorg, 2008; NOC*NSF (2010), Ledental NOC*NSF over Arnhem: NOC*NSF; Stege, J., Stubbe, J., Hespen, A. van. Effect van ondergrond en seizoensperiode op het ontstaan van tennisblessures. Leiden: TNO Gezond Leven, 2011

2 1 Ongevallen en Bewegen in Nederland Uit het enquêteonderzoek Ongevallen en Bewegen in Nederland (OBiN) blijkt dat in de periode jaarlijks gemiddeld blessures zijn ontstaan door tennis (n=274). Twee op de vijf blessures (41%) worden medisch behandeld. Het blessurerisico bij tennis (3,1 blessure per sporturen) is anderhalf keer zo groot als dat voor alle sporten gemiddeld (1,8 blessure per sporturen). Wie lopen blessures op? Twee derde van de geblesseerden is man (65%). Een groot deel van de geblesseerde tennissers (65%) is 35 jaar of ouder (figuur 1). Vooral in de leeftijdsklasse jaar is het aantal geblesseerden groot. Met uitzondering van de leeftijdsgroep jaar, besteden deze tennissers ook de meeste tijd aan hun sport (figuur 5). Wat is de aard van de blessures? Ruim een derde (35%) van de blessures ontstaat geleidelijk. Dat is iets meer dan in het algemeen bij sport, waarbij een kwart van de blessures geleidelijk ontstaat (26%). Eveneens ruim een derde (37%) van de blessures is een herhaling van een eerdere blessure. Voor sportblessures in het algemeen is dit aandeel ruim een kwart (28%). Enkel- (15%), knie- (15%), schouder- (12%) en elleboogblessures (11%) komen het meeste voor. Opvallend is dat onderbeen/achillespeesblessures (10%) bij OBiN minder sterk naar voren komen dan bij de andere gegevensbronnen in deze factheet. Blessures die geleidelijk ontstaan (overbelastingsblessures) zien we vooral aan de bovenste extremiteiten (schouder 59%, elleboog 67%). Blessures aan de onderste extremiteiten ontstaan vooral plotseling (knie 71%, onderbeen 86%, enkel 98%). Figuur Tennisblessures: jaarlijks aantal naar leeftijd jaar jaar jaar jaar jaar Bron: Ongevallen en Bewegen in Nederland , VeiligheidNL Door wie worden de blessures behandeld? Bijna een kwart van de sporters (27%) behandelt de blessure zelf. Een kwart (26%, ) van de blessures wordt behandeld door een fysiotherapeut (in totaal fysiotherapiebehandelingen) en 16% van de blessures (34.000) wordt gezien door de huisarts. Opgemerkt moet worden dat een blessure op meerdere manieren behandeld kan worden, bijvoorbeeld eerst door een huisarts en daarna door een fysiotherapeut. Die blessure telt dan bij beide behandelaars mee. Bron: Ongevallen en Bewegen in Nederland , VeiligheidNL 2 Blessure Informatie Systeem Een internetenquête onder leden van de tennis-bond in het kader van het Blessure Informatie Systeem (BIS), uitgevoerd in 2007, schetst een redelijk compleet beeld van de blessure-problematiek van tennis (Stubbe et al., 2008). Ongeveer een kwart (244 ondervraagden met in totaal 282 blessures) van de ondervraagde tennissers liep een blessure op in de onderzoeksperiode van drie maanden. Om meegeteld te worden moest een blessure tot minimaal 3 dagen sport(tennis)verzuim leiden. In aanvulling op bovenstaande onderzoek is in 2010 een onderzoek uitgevoerd met het specifieke doel uitspraken te doen over eventuele verschillen tussen de winter-, voorjaar- en zomerperiode en tussen verschillende ondergronden wat betreft het optreden van blessures. Daarnaast is gekeken naar een mogelijke relatie tussen persoonskenmerken en het nemen van preventieve maatregelen (Stege et al., 2011).

3 Hoe ontstaan de blessures? Ongeveer twee op de vijf blessures is geleidelijk ontstaan en eveneens ongeveer een twee vijfde van de blessures is een herhaling van een oude blessure. De blessures ontstaan vooral door verstappen/ verdraaien, een onverwachte beweging of overbelasting. Als oorzaken noemen de tennissers onvoldoende warming-up (17-22%), vermoeidheid (19-22%) en een verkeerde techniek (16-31%). Het onderzoek van Stege et al. (2011) laat zien dat op basis van incidenties (aantal blessures per uren tennis) er geen statistisch significant verschil is qua blessure-omvang tussen de verschillende ondergronden noch tussen de winter-, voorjaars- en zomerperiode. Wat is de aard van de blessures? De percentages blessures aan elleboog (12-16%), schouder(/sleutelbeen) (12-13%) en onderbeen(/achillespees) (13%) komen beide onderzoeken als relatief groot naar voren. Ongeveer de helft (48%) van de geblesseerden wordt behandeld voor de blessure. In bijna alle gevallen (90%) was de fysiotherapeut de behandelaar. Een derde (33%) van de geblesseerden kreeg als behandeling ijs of koeling. Het nemen van preventieve maatregelen Ruim een kwart (28%) van de geblesseerden nam geen preventieve maatregelen. Slechts de helft deed een warming-up of cooling down, terwijl van alle ondervraagde tennissers drie kwart een warming-up doet. Bijna een vijfde (22%) van de geblesseerden deed aan spierversterkende oefeningen, en een zesde (16%) maakte gebruik van tape, een brace of een bandage. Het aanvullende onderzoek laat zien dat spelers die geblesseerd raken meer preventieve maatregelen nemen: ze rekken en strekken vaker, spelen vaker met tape of een bandage en met aangepast schoeisel. Bron: Stubbe, J., Hespen, A. van, Stege, J., Ooijendijk, W. Blessurevrij tennissen? Blessures tennis (BIS). Leiden : TNO Kwaliteit van Leven, Preventie en zorg, 2008; Stege, J., Stubbe, J., Hespen, A. van. Effect van ondergrond en seizoensperiode op het ontstaan van tennisblessures. Leiden: TNO Gezond Leven, Spoedeisende Hulp (SEH) behandelingen Jaarlijks vinden naar schatting SEHbehandelingen plaats in verband met een blessure die is opgelopen tijdens tennis. De blessures die op een SEH-afdeling behandeld worden zijn meestal acuut en redelijk ernstig. Het totaal van SEH-behandelingen betekent 4,9 SEH-behandelingen per uur tennissen. Dit is lager dan het gemiddelde voor alle sporten (7,9 SEHbehandelingen per sporturen). De kans dat een tennisser een blessure oploopt waarvoor behandeling op de SEH-afdeling nodig is, lijkt dus kleiner dan gemiddeld tijdens sporten. Het aantal SEH-behandelingen is in vijfentwintig jaar sterk afgenomen (figuur 2). In de periode is ook het aantal uren dat er getennist wordt afgenomen. Figuur 2 Tennisblessures: trend in het jaarlijks aantal SEH-behandelingen Bron: Letsel Informatie Systeem , VeiligheidNL

4 Wie lopen een blessure op? Mannen (52%, 1.800) worden iets vaker op de SEHafdeling behandeld in verband met een tennisblessure dan vrouwen (48%, 1.600). Dat tennis een sport is voor jong en oud, zien we terug in de leeftijdsverdeling van de geblesseerden op de SEH-afdeling (figuur 3). Twee vijfde van hen (39%, 1.300) is in de leeftijd van 35 tot en met 54 jaar en een kwart is 55 jaar of ouder (26%, 900). Ter vergelijking, voor sport in het algemeen geldt, dat slechts zestien procent van de geblesseerden die zich melden op de SEH-afdeling in de leeftijd van 35 tot en met 54 jaar is en slechts vijf procent is 55 jaar of ouder. Figuur 3 Tennisblessures: jaarlijks aantal SEH-behandelingen naar leeftijd en geslacht 200 Man Vrouw jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar 75 jaar en ouder Bron: Letsel Informatie Systeem , VeiligheidNL Hoe ontstaan de blessures? De meeste tennisblessures die op een SEH-afdeling behandeld worden, ontstaan door zwikken (36%, 1.200) of doordat een tennisser op een andere manier valt (vallen totaal: 67%, 2.300). Acute fysieke overbelasting (19%, 630) is eveneens een belangrijke oorzaak van blessures die op een SEH-afdeling worden behandeld. Dat betreft vooral spier/peesletsel aan het onderbeen/achillespeesletsel. In zes procent van de gevallen ontstaat de blessure doordat een tennisser geraakt wordt door de bal (200). Bij drie procent van de tennisblessures is de tennisser geraakt door een racket (90). Blessures door zwikken/verstappen komen relatief vaak voor bij (jong)volwassenen in de leeftijd van 19 tot en met 34 jaar. In de leeftijdsgroepen 0-18 jaar en 45 jaar en ouder valt het relatief hoge percentage tennissers op die voor een blessure door een niet nader gespecificeerde val op de SEH-afdeling wordt behandeld. Blessures door contact met een bal of racket komen relatief voor bij de jonge tennissers (0-18 jaar). Blessures door acute fysieke overbelasting zien we vooral bij tennissers van 35 jaar en ouder. Oorzakelijke factoren In het CLVO is aan sporters met een blessure behandeld op de SEH-afdeling van een LISziekenhuis, onder andere gevraagd aan te geven welke factoren naar hun mening een rol hebben gespeeld bij het ontstaan van de blessure. Hierbij zijn vier categorieën factoren bevraagd. Onder tennissers met een blessure worden gedragsfactoren (70%) het vaakst genoemd gevolgd door lichamelijke factoren (30%) en omgevingsfactoren (24%). Productfactoren werden nauwelijks genoemd. Ten opzichte van het algemene beeld valt vooral het lage aandeel tennissers op dat productfactoren als oorzakelijke factor noemt. Onder alle sporters tezamen is dat 17%. Wat is de aard van de blessures? De locatie van de tennisblessures die op een SEHafdeling behandeld worden, is divers. Tennisblessures aan enkel (26%, 870), onderbeen (15%, 530) en pols (14%, 480) worden het vaakst gezien op de SEHafdeling. De top 3 is als volgt: 1. Enkeldistorsie (18%, 620) 2. Polsfractuur (9%, 300) 3. Spier-/peesletsel aan het onderbeen (7%, 230) / Achillespeesletsel (7%, 230) Er komen relatief veel tennissers met oogletsel (4%, 140) op de SEH-afdeling, in de meeste gevallen veroorzaakt door een bal tegen het oog.

5 Per leeftijdsgroep variëren de bovenstaande percentages echter aanzienlijk. Pols- en hand- /vingerblessures komen relatief het vaakst voor bij de jeugd en onderbeenblessures juist vaker bij de tennissers vanaf 35 jaar. Enkelblessures komen relatief vaak voor bij tennissers van 19 tot en met 34 jaar. Bron: Letsel Informatie Systeem , VeiligheidNL; Ongevallen en Bewegen in Nederland , VeiligheidNL; Continu LIS Vervolgonderzoek , VeiligheidNL 4 Ziekenhuisopnamen Voor informatie over ziekenhuisopnamen en overledenen is geen informatie uit de reguliere gegevensbronnen, zoals de Landelijke Medische Registratie beschikbaar. In dit hoofdstuk worden daarom alleen blessures besproken waarvoor het slachtoffer wordt opgenomen in het ziekenhuis, na eerst op de SEH-afdeling te zijn geweest. Het is waarschijnlijk dat dit een onvolledig beeld van ziekenhuisopnamen geeft. Blessures die geleidelijk ontstaan, zullen in de regel pas na een langer voortraject tot een ziekenhuisopname leiden en dus zelden leiden tot een acute ziekenhuisopname via de SEH-afdeling. Via de SEH-afdeling worden per jaar gemiddeld 190 tennissers in het ziekenhuis opgenomen. Dit is 5% van alle tennissers die op de SEH-afdeling behandeld worden in verband met een blessure. Dit percentage is gelijk aan het gemiddelde voor alle sporten (5%). De opgenomen tennissers zijn vrijwel allemaal 30 jaar of ouder (95%). De belangrijkste blessure waarvoor tennissers acuut (dus direct via de SEH-afdeling) worden opgenomen in het ziekenhuis, is achillespeesletsel (47%, 90). Elf procent heeft een heupfractuur (20). Bron: Letsel Informatie Systeem , VeiligheidNL 5 Overledenen In de registraties van dodelijke ongevallen is het niet mogelijk om tennissers te selecteren. Daarom is in het Letsel Informatie Systeem en in de Krantenknipselregistratie en gezocht naar informatie. Opgemerkt moet worden dat tennissers die tijdens het tennissen overlijden door ziekte, zoals een hartaanval of hartritmestoornissen hier buiten beschouwing worden gelaten. In LIS, een steekproef van ongeveer een tiende van de Nederlandse ziekenhuizen, zijn in de periode geen tennissers geregistreerd die op de SEHafdeling of tijdens een daarop volgende ziekenhuisopname zijn overleden door een letsel opgelopen tijdens tennis. Ook in de Krantenknipselregistratie zijn in de periode geen tennissers geregistreerd die zijn overleden door een ongeval. Bron: Letsel Informatie Systeem , VeiligheidNL; Krantenknipselregistratie , VeiligheidNL 6 Kosten en gevolgen van letsel De directe medische kosten van tennisblessures die behandeld worden op een SEH-afdeling en/of waarvoor een tennisspeler opgenomen wordt in het ziekenhuis, bedragen gemiddeld per blessure. De kosten van een tennisblessure zijn daarmee hoger dan de gemiddelde kosten van een sportblessure ( 960). De belangrijkste reden voor dit verschil is het relatief grote aantal ziekenhuisopnamen vanwege achillespeesletsel. De directe medische kosten voor tennisblessures die op een SEH-afdeling worden behandeld en/of waarvoor een ziekenhuisopname plaatsvindt, bedragen per jaar 4,5 miljoen.

6 Bron: Letsellastmodel 2010, VeiligheidNL i.s.m. Erasmus Medisch Centrum Rotterdam; Letsel Informatie Systeem , VeiligheidNL 7 Expositiegegevens In de periode waren gemiddeld per jaar tennissers actief. In september 2010 telde de KNLTB leden (NOC*NSF). Tennis is een sport voor alle leeftijden (figuur 4) en een sport voor zowel mannen (60%) als vrouwen (40%). Bijna de helft (48%) van de tennissers is 35 jaar of ouder. Daarnaast is het aantal tennissende jongeren in de leeftijd jaar opvallend groot. Hoewel het aantal jonge tennissers groot is, besteden oudere tennissers er (veel) meer tijd aan (figuur 5). Figuur 4 Nederlandse tennissers naar leeftijd en geslacht* Man Vrouw jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar Bron: Ongevallen en Bewegen in Nederland , VeiligheidNL 1 Vanwege een verschil in methode van ondervraging zijn alleen tennissers van jaar in de grafiek getoond Figuur 5 Totale tijd besteed aan tennis in uren, naar leeftijd* jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar Bron: Ongevallen en Bewegen in Nederland , VeiligheidNL 1 Vanwege een verschil in methode van ondervraging zijn alleen tennissers van jaar in de grafiek getoond Bron: Ongevallen en Bewegen in Nederland , VeiligheidNL; NOC*NSF (2011), Ledental NOC*NSF over Arnhem: NOC*NSF

7 8 Toelichting bronnen letselgegevens Bij het samenstellen van deze factsheet is gebruikgemaakt van verschillende gegevensbronnen, die hieronder kort beschreven worden. Meer informatie over deze bronnen is te vinden op de website Het enquêteonderzoek Ongevallen en Bewegen in Nederland (OBiN) is een continue enquête, waarbij jaarlijks Nederlanders worden ondervraagd over letsel en blessures, sportdeelname en bewegen. Uit deze databron zijn gegevens afkomstig over het totaal aantal blessures door tennis. Deze gegevens betreffen een jaarlijks gemiddelde over de periode Het Letsel Informatie Systeem (LIS) geeft informatie over letsel en blessures die op de Spoedeisende Hulpafdeling (SEH) behandeld worden. Daarnaast geeft het systeem informatie over blessures waarvoor een sporter direct na presentatie op de SEH-afdeling in het ziekenhuis opgenomen wordt. LIS bevat gegevens over een representatieve steekproef van ongeveer een tiende van de ziekenhuizen in Nederland. LIS registreert alleen acute en redelijk ernstige letsels. Omdat het aantal geregistreerde letsels in LIS groot is, kan hiermee een gedetailleerd beeld gegeven worden van SEH-behandelingen naar aanleiding van een tennisblessure. De gegevens afkomstig uit LIS betreffen een jaarlijks gemiddelde over de periode , tenzij anders is aangegeven. Het Continu LIS Vervolgonderzoek (CLVO) is een vragenlijstonderzoek onder slachtoffers die op een Spoedeisende Hulpafdeling (SEH) van een ziekenhuis zijn behandeld voor letsel als gevolg van een prive-, verkeers- of arbeidsongeval, sportdeelname of geweldpleging. VeiligheidNL verzamelde van juni 2002 tot en met december 2009 informatie over de aard en toedracht van een ongeval en van het daarbij ontstane letsel en relevante achtergrondinformatie van het slachtoffer en zijn of haar huishouden. De slachtoffers werden willekeurig geselecteerd uit het Letsel Informatie Systeem (LIS) van VeiligheidNL. De gegevens uit het CLVO kunnen dankzij het LIS geëxtrapoleerd worden naar schattingen op nationaal niveau. Het Blessure Informatie Systeem (BIS) geeft een meer volledig beeld van de blessures dan bijvoorbeeld LIS. Met behulp van een webenquête worden beoefenaren van een sport ondervraagd over hun blessures en de oorzaken daarvan. Voor informatie over ziekenhuisopnamen en overledenen is geen informatie uit de reguliere gegevensbronnen, zoals de Landelijke Medische Registratie en de Statistiek Niet-natuurlijke dood beschikbaar. Voor ziekenhuisopnamen is zodoende gebruikgemaakt van informatie uit LIS, ofwel ziekenhuisopnamen na SEH-behandeling. Voor gegevens over overledenen is gebruikgemaakt van gegevens over overleden tennissers die in LIS geregistreerd zijn in de periode en van krantenartikelen over doden tijdens tennis geregistreerd in Krantenknipselregistratie in de periode Meer cijfers Veiligheid NL beschikt over veel meer cijfers over letsels en ongevallen. Per onderwerp of doelgroep staan de belangrijkste ongevalscijfers beschreven in factsheets zoals deze. U kunt de factsheets gratis downloaden op Heeft u interesse in bepaalde cijfers of een specifieke analyse? VeiligheidNL levert u deze graag. Ga hiervoor naar

8 Bij de samenstelling van deze publicatie is de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. VeiligheidNL aanvaardt echter geen verantwoordelijkheid voor eventuele, in deze uitgave voorkomende, onjuistheden of onvolkomenheden. Overname van tekst of gedeelten van tekst is toegestaan, mits met de juiste bronvermelding. Indien tekst gebruikt wordt voor commerciële doelstellingen dient altijd vooraf schriftelijke toestemming verkregen te zijn. Tips voor preventie Voor een persoonlijk advies over het voorkomen van blessures, ga naar Blessure op gelopen? Op de website is nuttige informatie te vinden over wat te doen als u een blessure hebt opgelopen en daar vragen over hebt. Ook vindt u de juiste weg naar de beste sportmedische zorg. Tabellen

9 SEH-behandelingen naar leeftijd en geslacht Type ongeval: Sportblessure Type Sport: Tennis Organisatieverband sport: Sportblessures exclusief bewegingsonderwijs Man Vrouw Totaal Aantal % Aantal % Aantal % 0-4 jaar <10 <1 - - <10 <1 5-9 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar en ouder Totaal % Bron: Letsel Informatie Systeem (jaarlijks gemiddelde), Consument en Veiligheid

10 SEH-behandelingen naar ongevalsscenario Type ongeval: Sportblessure Type sport: Tennis Organisatieverband sport: Sportblessures exclusief bewegingsonderwijs 0-18 jaar jaar jaar jaar 45 jaar en ouder Totaal Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Val Zwikken Struikelen < Uitglijden Val, niet gespecificeerd Val, overig 40 7 < Contact met object Geraakt door bewegend object door bal 40 7 < Contact met object, overig 10 2 <10 5 <10 1 < Overig scenario Acute fysieke belasting Overig scenario, overig 30 5 < Totaal Bron: Letsel Informatie Systeem (jaarlijks gemiddelde), Consument en Veiligheid

11 SEH-behandelingen naar locatie ongeval x leeftijd Type ongeval: Sportblessure Type sport: Tennis Organisatieverband sport: Sportblessures exclusief bewegingsonderwijs 0-18 jaar jaar jaar jaar 45 jaar en ouder Totaal Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Sportlocatie sportveld sporthal, gymnastieklokaal Overig <10 1 <10 1 <10 <1 <10 <1 <10 <1 20 <1 Onbekend 40 7 < Totaal Bron: Letsel Informatie Systeem (jaarlijks gemiddelde), Consument en Veiligheid Let op bij interpretatie indien aandeel 'onbekend' groot is

12 SEH-behandelingen naar locatie en aard letsel Type ongeval: Sportblessure Type sport: Tennis Organisatieverband sport: Sportblessures exclusief bewegingsonderwijs 0-18 jaar jaar jaar jaar 45 jaar en ouder Totaal Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Hoofd/hals/nek letsel oogbol 10 3 < Romp/wervelkolom 10 3 <10 2 <10 1 < Schouder/arm/hand Pols polsfractuur < oppervlakkig letsel/kneuzing pols 40 8 <10 4 < Hand/vingers fractuur hand/vinger 20 4 <10 4 < Bovenarm/elleboog/onderarm 30 6 < Schouder/sleutelbeen/ac-gewricht 20 3 < Heup/been/voet Enkel enkeldistorsie oppervlakkig letsel/kneuzing enkel enkelfractuur 10 2 < Onderbeen 10 3 < spier-/peesletsel onderbeen <10 < achillespeesletsel <10 < Knie 40 7 < distorsie knie 20 3 < Voet/tenen Heup/bovenbeen <10 <1 <10 2 < Overig < <10 <1 <10 <1 <10 <1 20 <1 Totaal Bron: Letsel Informatie Systeem (jaarlijks gemiddelde), Consument en Veiligheid

13 Ziekenhuisopnamen naar leeftijd en geslacht Type ongeval: Sportblessure Type sport: Tennis Organisatieverband sport: Sportblessures exclusief bewegingsonderwijs Man Vrouw Totaal Aantal 1 % Aantal 1 % Aantal 1 % 0-14 jaar <10 5 <10 5 < jaar - - <10 2 <10 < jaar jaar en ouder Totaal % Bron: Letsel Informatie Systeem , Consument en Veiligheid (alle gegevens betreffen jaarlijkse gemiddelden) 1 Ziekenhuisopnamen na SEH-behandeling

14 Ziekenhuisopnamen naar locatie en aard letsel Type ongeval: Sportblessure Type sport: Tennis Organisatieverband sport: Sportblessures exclusief bewegingsonderwijs Aantal 1 % Hoofd/hals/nek 10 8 Romp/wervelkolom <10 1 Schouder/arm/hand 20 9 Heup/been/voet Onderbeen Overig <10 1 Totaal Bron: Letsel Informatie Systeem (jaarlijks gemiddelde), Consument en Veiligheid 1 Ziekenhuisopnamen na SEH-behandeling