JAARVERSLAG. over de periode 1 januari t/m 31 december 2015

Transcriptie

1 JAARVERSLAG over de periode 1 januari t/m 31 december

2 Algemene gegevens Statutaire naam van de toegelaten instelling : Stichting Goed Wonen Adres : Drossard de la Courtstraat JG Gemert Postadres : Postbus AB Gemert Telefoon : Fax : info@goedwonengemert.nl Website : Stichting Goed Wonen is opgericht op 8 april 1960 voor onbepaalde tijd. Bij Koninklijk Besluit van 9 september 1960 nummer 47, verlengd per 8 december 1980 nummer 9, is Stichting Goed Wonen toegelaten in de zin van de Woningwet. Zij is uitsluitend werkzaam in het belang van de volkshuisvesting. De laatste wijziging van de statuten is notarieel verleden per 18 juni Stichting Goed Wonen is ingeschreven onder nummer in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel regio Brabant te Eindhoven. Stichting Goed Wonen is aangesloten bij Aedes vereniging van woningcorporaties, de brancheorganisatie voor de corporatiesector. Stichting Goed Wonen is lid van het MKW-platform. Dit is een platform binnen Aedes voor Middelgrote en Kleine Woningcorporaties. Dit platform is in 2000 opgericht en richt zich specifiek op corporaties met maximaal verhuureenheden. Het MKW streeft naar verbetering van de belangenbehartiging van deze corporaties en werkt aan kennisuitwisseling en kwaliteitsverbetering. Stichting Goed Wonen is aangesloten bij het KWH (Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector). KWH is een vereniging en is opgericht door corporaties. Er zijn meer dan 200 corporaties lid van KWH. Het KWH begeleidt en inspireert bij het werken aan kwaliteit. Stichting Goed Wonen is ook lid van het BKG (Bedrijvencontact Gemert-Bakel). 1

3 Inhoudsopgave Algemene gegevens... 1 Inleiding Raad van Commissarissen Taak Raad van Commissarissen Samenstelling Raad van Commissarissen Rooster van aftreden Vergoeding Raad van Commissarissen Werkwijze Raad van Commissarissen Overleg met belanghouders Toezichtkader Corporate Governance Governancecode Woningcorporatie Integriteit Werkgeversrol 9 2 Bestuurlijke organisatie Bestuur Missie Goed Wonen Klachtencommissie Overleg gemeente en belanghouders Visitatie Interne risicobeheersing- en controlesystemen 15 3 Werkorganisatie Organisatiestructuur HRM-visie Personeel Ondernemingsraad 22 4 Prestatievelden Strategisch Partnership en prestatieafspraken met gemeente Gemert-Bakel Kwaliteit en beschikbaarheid van woongelegenheden Leefbaarheid Verhuren en verkopen van woningen Wonen en zorg Betrekken van bewoners bij beheer en beleid Financiën Verbindingen met andere rechtspersonen en vennootschappen Ondertekening 53 5 Kengetallen Bijlage jaarverslag regionale geschillencommissie

4 Inleiding 2015 stond in het teken van de invoering van de nieuwe woningwet. Daarnaast heeft Goed Wonen, gezien de eisen uit de nieuwe woningwet en in ogenschouw genomen de uitkomsten van het visitatierapport, veel aandacht besteed aan de opstelling van ons nieuw ondernemingsplan getiteld: duurzaam in beweging. Met de goedkeuring ervan door onze raad van commissarissen eind 2015 zijn we in staat om goede antwoorden te formuleren en activiteiten te ondernemen voor de vragen die aan ons gesteld worden door onze huurders, onze toekomstige huurders en de gemeente. Los daarvan doen we ons werk en dat blijven we gewoon goed doen. Goed Wonen investeert nog steeds in Gemert-Bakel. In bestaande wijken en in nieuwbouw. In 2015 hebben wij de volgende keuzes gemaakt. De keuze om te blijven werken aan woningen die veilig zijn. In 2015 hebben we bij 118 woningen planmatig onderhoud verricht. De keuze om onze focus ook te richten op de betaalbaarheid van de woningen. 80 woningen zijn energiezuinig gemaakt. Meer dan 80% van ons bezit is voorzien van een groen label (lagere energielasten). In totaal zijn op 250 woningen zonnepanelen geplaatst. Daarnaast hebben wij opdracht gegeven voor de nieuwbouw van 30 nul-op-de-meter woningen. De keuze om de woningen waarbinnen zorg geleverd moet worden te voorzien van een elektronisch sleutelsysteem. De keuze om 39 huurwoningen toe te voegen aan onze sociale huurvoorraad. De keuze om ons vooral te concentreren op de sociale huurvoorraad (DAEB); en daarmee ons vrije sector-bezit te bevriezen. Want per slot van rekening zijn en blijven wij er voor mensen die niet in hun eigen woonbehoefte kunnen voorzien. De keuzes die wij maken voor de toekomst vinden hun basis in ons, in 2015, herziene ondernemingsplan getiteld Duurzaam in beweging. Duurzaam vastgoed, een duurzame exploitatie, maar ook een duurzame relatie met huurders en stakeholders. In dit jaarverslag vindt u het volkshuisvestingsverslag en de jaarrekening. Daarnaast vindt u in de bijlage het jaarverslag van de regionale geschillencommissie, waar Goed Wonen deel van uit maakt. Ik verwacht dat we hiermee een helder beeld schetsen van onze volkshuisvestelijke en financiële prestaties. Gemert, maart 2016 Hans Vedder directeur-bestuurder 3

5 1 Raad van Commissarissen 1.1 Taak Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen (RvC) bestaat uit vijf personen. Met de bestaande werkwijze van de RvC is een onafhankelijk functioneren gewaarborgd. Het werken met profielschetsen bij benoemingen en de procedure rondom herbenoeming completeren deze onafhankelijke werkwijze. De nieuwe woningwet stelt nadere eisen aan de benoemingen en de werkwijze binnen de Raad. Voor zover van toepassing zijn die het afgelopen jaar ook vervuld. De RvC heeft de taak om toezicht uit te oefenen op: het beleid van de directeur-bestuurder; de werking en integriteit van de interne controle- en risicobeheersingsystemen en procedures ingesteld door de directie; de algemene gang van zaken binnen de corporatie; het terzijde staan van de directie met gevraagd en ongevraagd advies. Een aantal (materiële) besluiten van de directie, zoals vastgelegd in de statuten en het reglement van de Raad, is tevens onderworpen aan de voorafgaande goedkeuring van de RvC. 1.2 Samenstelling Raad van Commissarissen De persoonlijke gegevens van de toezichthouders, per 31 december 2015, zijn in de tabel beschreven: Naam Functie Geboortejaar Nationaliteit Datum in functie Huidige termijn Jaar van aftreden/herkiesbaar De heer H. Oosterlee Voorzitter 1965 Nederlandse 1 september e termijn augustus 2016 De heer T.J.P. Swinkels Lid 1974 Nederlandse 1 november e termijn oktober 2019 De heer S.J.E. Turnhout Lid 1981 Nederlandse 1 mei e termijn mei 2017 De heer M.M.L.F. Frijns Lid 1972 Nederlandse 1 februari e termijn maart 2019 Mevrouw M. Mohammadi Lid 1971 Nederlandse 1 augustus e termijn augustus 2019 De leden van de RvC beschikken over ruime bestuurlijke ervaring opgedaan in het bedrijfsleven en de non-profitsector. De leden van de RvC hebben de volgende (neven)functies: De heer Oosterlee, (voorzitter) geboren 14 maart 1965 Benoemd vanwege zijn persoonlijke kwaliteiten, zijn bestuurlijke ervaring en kwaliteiten op het gebied van vastgoedontwikkeling. (Neven)functies: Directeur KSS (tevens lid van de concerndirectie van de Korein Groep). De heer Swinkels, geboren 22 oktober 1974 Benoemd vanwege zijn specifieke kennis van huurdersbelangen en leefbaarheid. (Neven)functies: senior zorgvastgoedontwikkelaar Vitaal Zorgvast. 4

6 De heer Turnhout, geboren 15 juli 1981 Benoemd vanwege zijn volkshuisvestelijke kennis en ervaring. (Neven)functies: Expert Innovatie & Onderzoek bij Vilans (landelijk kenniscentra voor de langdurige zorg), waarbij hij sturing geeft aan de thema's en teams 'wijkgericht werken' en 'ketens en netwerken'. De heer Frijns, geboren 29 juli 1972 Benoemd vanwege zijn specifieke kennis op financiën en risicomanagement. (Neven)functies: Directeur-bestuurder Univé. Mevrouw Mohammadi, geboren 23 augustus 1971 Benoemd vanwege haar volkshuisvestelijke kennis en ervaring. (Neven)functies: lector Architecture in Health aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Assistant Professor aan de Technische Universiteit Eindhoven. Bestuurder Stichting KIEN. Bestuurder Platform Zorgvastgoed. De heer Swinkels en de heer Turnhout bezetten de huurderszetel. 1.3 Rooster van aftreden In 2015 hebben er een tweetal wijzigingen plaatsgevonden binnen de RvC. De heer van der Zanden en de heer van de Westelaken hebben respectievelijk tot januari en juli zitting gehad in de Raad. Dit in verband met het bereiken van de maximale zittingstermijn. Al in 2014 was daartoe een wervings- en selectieproces gestart. Eind 2014 zijn al 2 kandidaten geselecteerd en benoemd: de heer M. Frijns voor de vacature van Van de Westelaken (per 1 februari 2015) en mevrouw M. Mohammadi, die de RvC completeert na het vertrek van de heer Van der Zanden (per 1 augustus 2015). De Wet Bestuur & Toezicht regelt een zoveel mogelijk evenwichtige verdeling van zetels over mannen en vrouwen in Raden van Commissarissen. De Raad van Commissarissen heeft dit in ogenschouw genomen bij de invulling van de vacatures. Bij het vertrek van de heer van der Zanden is de functie van voorzitter vacant geworden. De Raad heeft besloten om deze intern op te vullen met de benoeming van de heer Oosterlee. Naast het feit dat de heer Oosterlee door zijn opereren in de Raad de laatste 3 jaar heeft aangetoond de rol van voorzitter adequaat te kunnen vervullen, is gekozen voor het borgen van de continuïteit in de Raad (gezien de 2 vacatures in een jaar). 1.4 Vergoeding Raad van Commissarissen De Raad beschikt over een reglement waarin onder andere ook de vergoedingen zijn opgenomen. De hoogte van de vergoedingen is vastgesteld en past binnen de beroepsregel van de Vereniging van Toezichthouders Woningcorporaties (VTW) en de normen binnen WNT 2. De vergoedingen zijn in 2015 onveranderd gebleven en bedragen per 31 december 2015: a. voorzitter: een vast honorarium op jaarbasis van (ex BTW) b. overige leden: een vast honorarium op jaarbasis van In 2015 is een bedrag van aan vergoedingen (incl BTW) uitbetaald aan de RvC. Daarnaast zijn reis-, verblijf-, wervings-, studie- en vergaderkosten gemaakt. De totale kosten voor toezicht bedragen Met leden van de RvC zijn geen arbeidsovereenkomsten met Goed Wonen afgesloten. De RvC acht de hoogte van de vergoedingen in overeenstemming met het maatschappelijke belang van adequaat en professioneel toezicht op een corporatie van deze omvang. 5

7 1.5 Werkwijze Raad van Commissarissen Ten aanzien van de werkwijze van de RvC valt puntsgewijs het volgende te melden: In het verslagjaar heeft de RvC zeven maal vergaderd met de directeur-bestuurder. Daarnaast zijn er themabijeenkomsten geweest. Met name vanuit de organisatie werd de informatie aangeleverd op basis waarvan de besprekingen gevoerd werden. Het betrof zoals gebruikelijk een combinatie van terugkerende documenten (jaarverslag, begroting, managementrapportages) en documenten voor specifieke onderwerpen (bijvoorbeeld investeringsbesluiten projectontwikkeling, treasurystatuut en managementletter interimcontrole). Het initiatief tot het inbrengen van bepaalde informatie komt zowel uit de RvC als uit het bestuur. De Raad heeft een auditcommissie ingesteld. In deze auditcommissie hebben tot 1 februari 2015 de heer Van de Westelaken en na 1 februari de heer Frijns zitting, naast de heer Oosterlee. De auditcommissie vergadert voor elke RvC vergadering. De auditcommissie wordt ondersteund door de controller. De directeur-bestuurder is op afroep beschikbaar. De auditcommissie adviseert de RvC aangaande financiële aangelegenheden. Tijdens de vergaderingen van de RvC zijn naast de leden ook de directeur-bestuurder en de controller aanwezig; daarnaast, afhankelijk van de onderwerpen, leden van het Management. De accountant en de senior-manager van EY woonde de behandeling van het jaarverslag 2014 bij. De raad streeft erna om in voltalligheid te vergaderen. Afgelopen jaar moesten door omstandigheden de voormalige voorzitter G. van de Zanden en dhr. Turnhout een bijeenkomst missen. Daarnaast heeft door ziekte mevrouw Mohammadi een 2-tal bijeenkomsten gemist. In oktober 2015 heeft er een werkbijeenkomst plaatsgevonden (themadag) tussen de RvC, directie en management rond het thema risicobeheersing en rendement sturing. Daarnaast is tijdens de themadag stilgestaan bij het ondernemingsplan. Het jaarlijkse overleg tussen RvC en Ondernemingsraad is door agenda-technische redenen verplaatst naar De huurderszetel binnen de RvC wordt bekleed door de heer Swinkels en de heer Turnhout. Zij hadden in 2015 tweemaal overleg met het Huurdersbelang Gemert-Bakel. De RvC vergadert papierloos. De RvC heeft in het verslagjaar onder andere de volgende onderwerpen besproken: Realisatie van de doelstellingen en de strategie van de onderneming: o voortgang prestatieafspraken met gemeente Gemert-Bakel; o goedkeuring investeringsvoorstellen betreffende nieuwbouwprojecten; o beleid betaalbaarheid huurwoningen; o Herstructureringsopgaven komende jaren; o Vernieuwend renoveren: experiment NOM-woningen De opzet en werking van interne risicobeheersing- en controlesystemen: o rapportage stand van zaken risicomanagement; o herziening treasurystatuut (o.a. naar aanleiding van de nieuwe woningwet), o treasury 2016; o evaluatie accountant; o bestuursaansprakelijkheid; o opdracht controle EY. Het verslaggevingsproces: o oordeelsbrief Goed Wonen van de ILT; o oordeelsbrief Goed Wonen van de Minister; o het accountantsrapport bij de jaarrekening en de managementletter bij de interimcontrole van de accountant; o begroting 2016 en meerjarenbegroting; o jaarverslag 2014; o de tussenrapportages. De naleving van wet- en regelgeving: o ontwikkelingen in het institutionele bestel voor corporaties; o Assurance-rapport accountant; o rapportage in de tussentijdse rapportages over de interne controles; o o WSW borgingsplafond; stand van zaken governance en herziening naar aanleiding van de nieuwe Governance Code; 6

8 o o o functioneringsgesprek bestuurder; zelfevaluatie onder externe begeleiding RvC; visitatie. De RvC heeft in haar vergaderingen de volgende besluiten goedgekeurd: jaarrekening en jaarverslag 2014; begroting 2016; treasury jaarplan 2016; herziening treasurystatuut; herbenoeming de heer Thomas Swinkels; vaststelling (ongewijzigde) salariëring directeur-bestuurder; investering Gezondheidscentrum en groepswoningen t.b.v. de Zorgboog (4 groepswoningen); investering Irenestraat (15 woningen); ondernemingsplan : duurzaam in beweging investering Verhofstadstraat / Groeskuilen (toevoegen 2 extra woningen); investering Samen thuis (9 appartementen) verkoop WIF-certificaten. De inbreng van de RvC varieert van het goedkeuren van besluiten tot het stellen van vragen en het gevraagd en ongevraagd geven van adviezen. De besprekingen dragen een open karakter, waarbij vanuit ieders verantwoordelijkheid (RvC en directeur-bestuurder) gewerkt wordt in het belang van Goed Wonen. 1.6 Overleg met belanghouders In 2015 zijn belanghouders geïnformeerd door de directeur-bestuurder over het meerjarenbeleid van Goed Wonen en de ontwikkelingen in het kader van de nieuwe woningwet. De bestuurder heeft extra overleg gevoerd met de Zorgboog en ORO/Diomage; mede in verband met de ontwikkeling van een aantal projecten (4 groepswoningen voor de Zorgboog en een, nog te bouwen, woonvoorziening voor ORO/Diomage). Daarnaast heeft een afvaardiging van de RvC overleg gevoerd met het Huurdersbelang Gemert-Bakel. In het kader van de ontwikkeling voor ons nieuw ondernemingsplan heeft de RvC een bijeenkomst georganiseerd met alle belanghouders. Tijdens deze bijeenkomst is vooral ingezoomd op de bijdrage die de stakeholders (gemeente, zorgpartijen, politie, huurders) verwachten van Goed Wonen in de komende jaren. 1.7 Toezichtkader De missie van Goed Wonen is vertaald in het ondernemingsplan, tezamen met het strategisch voorraadbeleid, het treasurystatuut, het investeringsstatuut, het fiscaal statuut en het directiestatuut (het toezichtkader voor de RvC bij de besluitvorming). Dit heeft onder andere geleid tot een begroting 2016 waarin de kwantitatieve onderdelen vanuit het ondernemingsplan en de inzichten vanuit de gemeentelijke (en regionale) woonvisie zijn verdisconteerd. Dit met inachtneming van de middelen zoals die beschikbaar zijn (impact van de eisen van de nieuwe woningwet (o.a. passend verhuren). Tevens is daarbij een volledige doorrekening gemaakt van de veranderopgave in het woningbezit van Goed Wonen tot Daarnaast krijgt de RvC inzicht in het besturen van de organisatie door middel van Goed. (ons informatiebulletin voor huurders), de digitale knipselkrant, het Aedesmagazine, andere uitgaven van Aedes, lidmaatschap van de VTW en het volgen van cursussen en bijeenkomsten. De RvC verwerft hiermee inzicht in het realiseren van de strategische doelstellingen die zich richten op de volkshuisvestelijke, maatschappelijke en financiële prestaties van de corporatie. Bij de goedkeuring van de begroting verschaft men met de financiële meerjarenprognose inzicht in de kengetallen van Goed Wonen. De norm voor de financiële continuïteit is vastgelegd in een aantal financiële ratio s (o.a de ICR, DSCR, LTV, solvabiliteit). Uitgangspunt is dat deze minimaal moet voldoen aan de eisen die het WSW 7

9 stelt. Daarnaast dienen de kasstromen de komende vijf jaar positief te zijn. De RvC toetst dit, waarbij een prognose wordt gegeven voor tien jaar op basis van de voorgenomen (bouw-) activiteiten. Tijdens de begroting 2016 zijn tevens een tweetal slecht weer scenario s doorgerekend (stijging van rentelasten en een inflatievolgend huurbeleid). Ook bij deze scenario s blijven de parameters binnen de gestelde normen. Goed Wonen is een relatief kleine en overzichtelijke corporatie. Er is één commissie ingesteld. De RvC-leden M. Frijns (voorzitter auditcommissie) en H. Oosterlee zijn lid van de auditcommissie. Secretaris van de auditcommissie is de controller van Goed Wonen. De adviezen van de commissie worden in een oplegnotitie toegevoegd aan de besluitvorming bij het betreffende agendapunt. Er is ten behoeve van deze commissie een reglement opgesteld. Goed Wonen heeft één verbinding: project De Stroom BV. Goed Wonen is bestuurder en enig aandeelhouder van deze BV. Via deze BV is tussen 2005 en 2009 een aantal koopwoningen verkocht die door Goed Wonen zijn ontwikkeld. Daarnaast heeft Goed Wonen een deelneming aan de Coöperatie Smart Finance. Deze coöperatie voert de startersrenteregeling uit die Goed Wonen kan aanbieden bij de verkoop van woningen. Verder is Goed Wonen lid van vijftien Verenigingen van Eigenaars en drie ondersplitsingen (zie hiervoor hoofdstuk 4.8). 1.8 Corporate Governance De governancestructuur van de corporatie voldoet aan de governancecode Goed Wonen is een stichting met een directeur-bestuurder en een Raad van Commissarissen. De directeur-bestuurder legt het jaarverslag en de jaarrekening ter goedkeuring voor aan de Raad van Commissarissen. Zo wordt ook het bezoldigingsbeleid en de benoeming van de directeur-bestuurder vastgesteld door de RvC. De RvC voldoet aan de Aedes-code voor wat betreft het interne toezicht. Een lid van de RvC dient over de volgende algemene kwaliteiten te beschikken: ervaring met management, bedrijfsvoering of toezicht; visie op volkshuisvesting en aanpalende dienstverlening; actieve maatschappelijke betrokkenheid en affiniteit met de doelgroep; beschikken over een netwerk (regionaal, inhoudelijk, politiek/bestuurlijk); oog hebben voor de specifieke situatie van een relatief kleine woningcorporatie; vermogen complexe vraagstukken te voorzien en te analyseren. 1.9 Governancecode Woningcorporatie Vanaf 1 mei 2015 is een vernieuwde Governance Code voor woningcorporaties van kracht. De code geeft aanwijzingen en normeringen voor goed ondernemingsbestuur. De vernieuwde code kent vijf 8

10 principes. De principes vullen elkaar aan en moeten in samenhang worden bezien. Het belang van (toekomstige) huurders of bewoners staat voorop bij principe 1, waar het gaat over waarden en normen die passen bij de maatschappelijke opdracht. Vervolgens behandelt principe 2 de manier waarop bestuur en RvC aanspreekbaar zijn op resultaten. Principe 3 beschrijft de toetsstenen van geschiktheid voor bestuur en RvC en principe 4 behandelt de dialoog met (toekomstige) bewoners, gemeente en andere belanghebbende partijen. Principe 5 ten slotte besteedt aandacht aan het beheersen van de risico s verbonden aan de activiteiten. De vernieuwde code is niet vrijblijvend; het is verplicht de code te volgen voor leden van Aedes en de VTW en dus ook voor Goed Wonen en zijn RvC. De RvC onderschrijft de code integraal. Bij een aantal onderdelen geldt het principe van pas toe of leg uit : afwijken van de code is mogelijk, maar dan wel beargumenteerd. Eind 2015 heeft de RvC de code expliciet tegen het licht gehouden. Daaruit zijn een aantal aandachtspunten gekomen die meegenomen worden bij de verdere concretisering en implementatie van wijzigingen naar aanleiding van de herziene woningwet. Het betreft hier de nadere uitwerking inzake de visie op toezicht en de aanpassing van statuten en reglementen. De RvC heeft in februari 2016 haar functioneren over 2015 geëvalueerd. Dit onder externe begeleiding. Tijdens de zelfevaluatie heeft de Raad stilgestaan bij de wijze waarop de diverse belangen (het belang van de instelling, het maatschappelijk belang en het belang van de huurders) expliciet en transparant wordt meegenomen (artikel 31 woningwet). Ook is nadrukkelijk stilgestaan bij het intern functioneren als team en als individu, waarbij ook het verder operationaliseren van integriteit onderwerp van gesprek is geweest. Ook zijn de uitgangspunten voor het opleidingsprogramma van de Raad opgesteld. De aandachtspunten uit de evaluatie zijn met de bestuurder kortgesloten en er zijn in gezamenlijkheid afspraken over gemaakt. De RvC heeft, in het kader van de permanente educatie, een aantal bijeenkomsten gevolgd. De VTW heeft als norm gesteld voor 2015 en 2016 dat elk lid in beide jaren totaal 10 punten dient te behalen. Voor 2015 is de tussenstand als volgt: RvC lid PE-punten Harrie Oosterlee 4 Masi Mohammadi 7 Sven Turnhout 5 Marcel Frijns 8 Thomas Swinkels Integriteit De RvC hanteert een gedragscode als het gaat om belangenverstrengeling en transparantie. Wanneer er sprake is van transacties met tegenstrijdige belangen maakt de commissaris hier vooraf melding van. De RvC bepaalt vervolgens wat dat betekent voor het functioneren van dat lid. Dit kan betekenen dat hij/zij zich moet onthouden van deelname aan de vergadering c.q. bespreking van het onderwerp. Ook kan bepaald worden dat de transactie niet op de voorgestelde manier door kan gaan. De leden van de RvC verklaren allen onafhankelijk te zijn. In 2015 is binnen de organisatie geen gebruik gemaakt van de regeling melding onregelmatigheden Werkgeversrol Samenstelling bestuur De RvC houdt toezicht op het bestuur van Goed Wonen. Het bestuur wordt gevormd door de heer H.J.G. Vedder (geboren 27 juli 1957). Hij is op 18 mei 2009 in dienst getreden bij Goed Wonen. De Wet Bestuur & Toezicht regelt een zoveel mogelijk evenwichtige verdeling van zetels over mannen en vrouwen in het Bestuur. Bij een eenhoofdig bestuur zal deze evenwichtige verdeling altijd mank gaan. 9

11 Arbeidsvoorwaarden bestuur De RvC stelt het salaris van de directeur-bestuurder vast. Het salaris is gebaseerd op de toenmalige sectorbrede beloningscode voor bestuurders van woningbouwcorporaties. Deze code is in 2010 ontwikkeld en vastgesteld. De zwaarte van de functie was door de RvC bepaald in overeenstemming met deze adviesregeling (oorspronkelijke inschaling schaal D). Per 1 januari 2015 heeft de Minister voor Wonen en Rijksdienst een inkomensstaffel uitgevaardigd als uitwerking van de Wet Normering Topinkomens. Ondanks de nog aanwezige salarisgroei van de directeur-bestuurder (volgens de afspraken vanuit het verleden) is vanaf 2013 met wederzijdse instemming deze groei vooralsnog stopgezet. Er heeft echter een indexatie plaats gevonden van 1% gelijk aan de cao woondiensten waardoor het salaris is gestegen naar (was ). Daarnaast maakt de bestuurder gebruik van de regeling individuele bedrijfsauto van managers en directie. Per saldo komt het WNT-inkomen van de bestuurder op (bruto-inkomen, bijtelling auto en werkgeverslasten pensioen). In dit bedrag is ook opgenomen de OVP/VPL-aanspraak (vroegpensioenregeling) als beloningen betaalbaar op termijn ( 5.697). Opgemerkt moet worden dat de bestuurder geen aanspraak hierop kan maken. De norm voor een corporatie als Goed Wonen bedraagt (WNT-2, bezoldigingsklasse E ) Functioneren bestuur algemeen De RvC houdt jaarlijks met de directeur-bestuurder een functionerings- en beoordelingsgesprek. Hierin wordt het algemeen functioneren van de directeur-bestuurder besproken en worden de specifieke resultaatafspraken beoordeeld. Dit heeft in februari plaatsgevonden. Geconcludeerd is dat de bedrijfsvoering op orde is, de reorganisatie succesvol afgerond en stakeholder zijn bediend. De Raad is dan ook zeer te spreken over de prestaties die geleverd zijn. Ook de bestuurder dient zich blijvend te ontwikkelen. In het kader van de Governance Code dient een bestuurder, met ingang van 2015, minimaal 108 PE punten in 3 jaar gehaald te hebben. In 2015 heeft de directeur-bestuurder 102 PE punten gehaald. Dit relatief hoge aantal wordt veroorzaakt doordat de bestuurder in 2015 de opleiding corporatiebestuurder nieuwe stijl bij TIAS heeft gevolgd Integriteit Een integriteitscode maakt onderdeel uit van de arbeidsovereenkomst van de directeur-bestuurder. In 2015 is er geen sprake geweest van belangenverstrengeling c.q. tegenstrijdigheid van belangen Nevenfuncties bestuurder De directeur-bestuurder vervult een aantal nevenfuncties: lid van de Raad van Toezicht Stichting Maatschappelijke Opvang Helmond e.o.; voorzitter Raad van Toezicht Basisbibliotheek Biblioplus; bestuurslid MKW platform voor Middelgrote- en Kleine Woningbouwcorporaties; bestuurslid Nederlandse Vereniging van Bestuurders Woningcorporaties; burgerraadslid lokale politieke groepering gemeente Boxmeer. Gemert-Bakel, maart 2016 De Raad van Commissarissen van Goed Wonen De heer H. Oosterlee De heer T.J.P. Swinkels De heer S.J.E. Turnhout De heer M.M.L.F. Frijns Mevrouw M. Mohammadi 10

12 2 Bestuurlijke organisatie 2.1 Bestuur Goed Wonen kent een tweelagenstructuur. De directeur-bestuurder is verantwoordelijk voor de beleidsbepaling en -uitvoering. Eén en ander is vastgelegd in de statuten van Goed Wonen en het directiestatuut. De Raad van Commissarissen oefent toezicht uit op de directeur-bestuurder en geeft gevraagd en ongevraagd advies. Per 18 mei 2009 is de heer Hans Vedder benoemd als directeur-bestuurder. Samen met het Managementteam geeft de directeur-bestuurder sturing aan de werkorganisatie. De belangrijkste bestuursbesluiten van 2015 zijn: Begroting 2016; Treasury Jaarplan 2016; Dynamisch renoveren (serie van 1); Huurverhoging 2015; Tussenrapportages; Actualiseren aannemerspool 2015; Wijziging diverse personeelsregelingen / waarderings- en beloningsbeleid; Vaststellen nieuwe organisatie Goed Wonen (2 lijnafdelingen (wonen en vastgoed) en een stafafdeling (planning en control); Investeringsbeslissing 15 woningen Irenestraat; Evaluatie schilderwerk 2014; Investeringsbeslissing toevoeging 2 woningen Verhofstadstraat; Aanbesteding CV en onderhoud; Aanpassing SVB veranderopgave; Jaarverslag 2014; Controleplan 2015; Herstructureringsplannen voor een viertal locaties; Aanpassing algemene huurvoorwaarden; Aanpassing sponsorbeleid (o.a. in het kader van de nieuwe woningwet); Vaststellen participatiebeleid; Opleidingsplan 2015; Aanpassing toewijzingsbeleid; Beleid crisiscommunicatie en crisismanagement. 11

13 2.2 Missie Goed Wonen In 2010 is het meerjarig ondernemingsplan vastgesteld waarin de ambities van Goed Wonen voor de komende jaren zijn vastgesteld. Missie: Wij zijn een maatschappij gedreven organisatie. We zorgen voor huisvesting van woningzoekenden, die daar om verschillende redenen niet zonder hulp zelf voor kunnen zorgen. We helpen deze inwoners van de gemeente Gemert-Bakel om zelfstandig en met plezier te wonen in een prettige woonomgeving en in vitale en leefbare kernen. Dat doen we vanuit onze rol als volkshuisvester. Woningcorporaties bouwen, onderhouden en verhuren woningen en doen dat vooral voor mensen die, bijvoorbeeld vanwege een lager inkomen, moeilijk zelf in betaalbare huisvesting kunnen voorzien. Maar Goed Wonen is meer dan het aanbieden van goede en betaalbare huizen. Goed Wonen is uitsluitend en vrijwel als enige woningcorporatie in de gemeente Gemert-Bakel actief. Die bijzondere positie zorgt voor bijzondere verantwoordelijkheden. Meer dan andere bedrijven en organisaties moeten we er zijn voor iedereen die ons nodig heeft. Gezinnen, alleenstaanden, starters, senioren, maar ook voor bijzondere, kwetsbare groepen. Daarnaast is er het besef dat wij een verantwoordelijkheid dragen voor de woonomgeving, in het bijzonder voor de leefsfeer en leefbaarheid van buurten en kernen. Goed Wonen neemt die verantwoordelijkheid. Deze verantwoordelijkheden nemen we samen met anderen: individuele huurders, huurderorganisaties, de gemeente en maatschappelijke organisaties. Wederkerigheid is een belangrijk onderdeel in ons ondernemingsplan. De kwaliteit van de leefbaarheid van de buurten, wijken en kernen in de gemeente wordt immers vooral bepaald door de mensen die er wonen en die in staat moeten zijn zich in te zetten voor hun woonomgeving. Goed Wonen helpt daarbij. Door het realiseren van bijvoorbeeld maatschappelijk vastgoed. Andere partijen doen daarbij de dingen waar zij weer goed in zijn, zoals het faciliteren van vrijwilligerswerk of het bieden van maatschappelijk werk. En zo wordt het werk van Goed Wonen heel breed, complex en inspirerend. Dag in dag uit bouwen we aan samenwerkingsverbanden, zorgen we voor huisvesting, voor maatschappelijk vastgoed, voor het behoud en de versterking van de leefbaarheid van wijken en dorpen. Kernwaarden die daarbij door ons gehanteerd worden zijn: maatschappelijk betrokken (passie), doeltreffend (focus met resultaat) en samenwerkend (verbinding). Deze kernwaarden zijn basis voor onze houding en ons handelen. In 2015 hebben wij, met als inspiratiebron de resultaten van het visitatierapport van eind 2014 en de veranderende omstandigheden door de werking van de nieuwe woningwet, ons ondernemingsplan opnieuw tegen het licht gehouden. Gedurende het jaar hebben wij intern, maar ook met belanghouders, bekeken op welke wijze we de missie van Goed Wonen moesten doorzetten, waarbij we door gaan op de ingeslagen weg. We leggen 2 extra accenten. Duurzaamheid zal het leidend thema worden de komende jaren, en wel op een drietal fronten: duurzaam woningbezit, duurzame exploitatie en duurzaam ondernemen. Waarbij nog duidelijker expliciet gekozen wordt voor mensen met een kleine portemonnee. We positioneren ons daarmee nadrukkelijk als DAEB corporatie, waarbij betaalbaarheid expliciet onderdeel is (als invulling van duurzaamheid). Een tweede accent is de om te streven naar huurdersbetrokkenheid. Een huurder wordt niet meer gedefinieerd als klant, maar bewoner van een van onze woningen. Het centrale thema hierbij is: van huurderstevredenheid naar huurdersbetrokkenheid. Onze legitimatie wordt mede bepaald door de wijze waarop wij samen met huurders en belanghouders (zorg- welzijnspartijen en gemeente) die betrokkenheid daadwerkelijk vorm weten te geven. Ons nieuwe ondernemingsplan heeft daarom de titel meegekregen: Duurzaam in beweging. 12

14 2.3 Klachtencommissie Op grond van wetgeving is een corporatie verplicht om een klachtencommissie in te stellen. Deze commissie behandelt klachten die betrekking hebben op het functioneren, de procedures en de gedragingen van medewerkers van de corporatie. Het gaat hierbij niet om de beoordeling van het algemene beleid van Goed Wonen, maar om de uitvoering van dit beleid. In eerste instantie worden de klachten behandeld door de werkorganisatie. Komen partijen er niet uit dan kan de huurder de geschillencommissie inschakelen. De geschillencommissie geeft vervolgens een bindend advies aan de directie. Voor de behandeling van klachten is een procedure opgesteld. In 2015 zijn er 16 klachten ingediend. 9 klachten hebben betrekking op de uitvoering van onderhoud, bij 7 klachten was er sprake van miscommunicatie door medewerkers van Goed Wonen. Gemiddeld is er door Goed Wonen binnen een week gereageerd op de klachten. In één geval was de huurder ontevreden over de afwikkeling en is de klacht doorgezet naar de geschillencommissie (deze klacht is vervolgens niet behandeld door de commissie). Goed Wonen is aangesloten bij een regionale geschillencommissie. Deze commissie behandelt geschillen tussen woningcorporaties en hun huurders. Deelnemers aan deze commissie zijn Goed Wonen, PeelrandWonen uit Boekel, woningstichting Laarbeek en Bergopwaarts uit Deurne. Naast geschillen op grond van het BBSH/nieuwe woningwet 2015 worden ook geschillen in het kader van het regionaal tweedekansbeleid behandeld. Goed Wonen levert de ambtelijk secretaris voor de commissie. De regionale geschillencommissie heeft in 2015 geen geschil van Goed Wonen behandeld. De kosten van de regionale geschillencommissie worden door de deelnemende corporaties gedeeld gerelateerd aan het aantal geschillen. Verwezen wordt naar het afzonderlijk jaarverslag van de commissie. 13

15 2.4 Overleg gemeente en belanghouders De gemeente Gemert-Bakel en Goed Wonen geven vanuit hun verantwoordelijkheid invulling aan het lokale woonbeleid en bepalen daarmee de kwaliteit van het wonen. De directeur-bestuurder heeft regelmatig overleg met de verantwoordelijke wethouders en op operationeel niveau vindt overleg plaats tussen medewerkers van Goed Wonen en ambtenaren van de gemeente. Zij zorgen voor de nodige stukken waarover vervolgens bestuurlijke besluitvorming kan plaatsvinden. Regelmatig is er bestuurlijk overleg tussen een delegatie van het college van B&W en de directeurbestuurder van Goed Wonen. Het overleg gaat over diverse volkshuisvestelijke aangelegenheden (van tactisch en operationele aard). Naast dit bestuurlijke overleg is, sinds 2015, een meer strategisch overleg tussen de bestuurders geïnitieerd, het zogenaamde Benen Op Tafel overleg (BOT-overleg). Goed Wonen en gemeente zien elkaar als belangrijke partners in de volkshuisvesting op lokaal niveau. Vanuit die samenwerking en gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de lokale huisvesting zijn Goed Wonen en de gemeente samen intensief en constructief de volkshuisvestelijke dialoog aangegaan. Prestatieafspraken zijn de uitkomst van dit proces. De prestatieafspraken hebben betrekking op een breed scala aan onderwerpen: huisvesting van (specifieke) doelgroepen, kwaliteit woningaanbod, leefbaarheid van buurten en wijken, afstemming wonen en zorg, betrekken van bewoners bij beleid, financiële continuïteit, communicatie en monitoring. Goed Wonen en de gemeente hebben in 2011 een vierjarig convenant afgesloten, met als basis het ondernemingsplan en het collegeprogramma Er is een strategisch partnership aangegaan als bestuurlijk convenant. Dit vormt de basis voor de jaarlijkse prestatieafspraken. Door de samenwerkingsovereenkomst eind 2012 over de levering en aankoop van een vijftal binnenstedelijke bouwlocaties is Goed Wonen in staat haar bouwprogramma tot 2017 te verwezenlijken. In 2015 zijn de afspraken met een jaar doorgetrokken, mede in afwachting van de invoering van de nieuwe woningwet. Naast overleg met de gemeente voert Goed Wonen ook overleg met andere belanghouders. De belangrijkste zijn huurdersvertegenwoordigers, Verenigingen van Eigenaars, dorpsraden, zorgaanbieders (met name ORO/Diomage en De Zorgboog) en diverse leveranciers. Door regelmatig contact met deze partijen, krijgt Goed Wonen inzicht in de wensen en ideeën van belanghouders. In de uitvoering van haar beleid, houdt Goed Wonen voor zover mogelijk rekening met de mening van de belanghouders. 2.5 Visitatie Goed Wonen is lid van Aedes. Aedes is de vereniging van Woningbouwcorporaties. Als lid van Aedes hanteert Goed Wonen de Aedes-code en de Governancecode Woningcorporaties. Onderdeel van die code is dat de onderneming zich eens in de vier jaar onafhankelijk, extern en gezaghebbend laat visiteren. Daartoe is een methodiek ontwikkeld binnen Aedes en is een aantal bureaus geaccrediteerd. Eind 2014 heeft Goed Wonen zich opnieuw laten visiteren. Het visitatierapport is in januari 2015 uitgebracht. Hierna is een tabel opgenomen met de uitkomsten van de visitatie. Voor de integrale tekst van het visitatierapport en de officiële reactie van de directeur-bestuurder wordt verwezen naar onze website. 14

16 2.6 Interne risicobeheersing- en controlesystemen Om de kwaliteit en risico s binnen Goed Wonen te beheersen en te borgen voert Goed Wonen jaarlijks een risicoanalyse uit. Hierbij inventariseert het management de risico s en bepaalt vervolgens hoe hierop geacteerd wordt. Deze inventarisatie wordt gedeeld en besproken met de Raad van Commissarissen. De risicoanalyse, aangevuld met afspraken uit beleidsstukken, wijzigingen in wet- en regelgeving en voorgaande controles, vormen de basis voor het intern controleplan. De controles worden met name door de controller uitgevoerd. De bevindingen vanuit de controles worden met de verantwoordelijk manager gedeeld en waar nodig worden (bijsturings)acties uitgezet. Zowel de risicoanalyse en het controleplan zijn dynamische documenten. In de loop der tijd kunnen bijvoorbeeld prioriteiten verschuiven of kunnen nieuwe risico s ontstaan, hierop wordt door Goed Wonen geanticipeerd. In de tussenrapportages wordt aan de Bestuurder en Raad van Commissarissen gerapporteerd over de bevindingen vanuit de controles, alsook over de risico s en voortgang van de verbetervoorstellen. De gehele inrichting met beleidsstukken (zoals treasury, investeringsstatuut), vastgestelde bevoegdheden, begroting, tussenrapportages, interne controles, controles door accountant en visitatie 15

17 geven invulling en inzicht in de kwaliteit en risicobeheersing van Goed Wonen. Goed Wonen heeft geen derivaten. Het treasurystatuut van Goed Wonen beschrijft het proces en beleid rondom derivaten, dit statuut wijkt niet af van de Beleidsregels Derivaten welke door de overheid is vastgesteld. Goed Wonen heeft onderstaand de voornaamste risico s die zij ziet opgenomen, deze risico s zijn benoemd na een gezamenlijke sessie van de RvC-MT-controller. Naast het risico staat beschreven hoe de beheersing heeft plaatsgevonden. In de tussenrapportages wordt hierover ook gerapporteerd. Risico Beheersing Kans Impact Organisatiewijziging Goed Wonen heeft in 2015 een reorganisatie doorgevoerd waarbij de streefformatie 25fte bedraagt. Risico op ontevredenheid, ziekteverzuim en werkachterstanden. Er is in vroegtijdig stadium gesproken met de medewerkers van Goed Wonen over de plannen en noodzaak tot reorganisatie. Communicatie, openheid en betrekken alle medewerkers bij herinrichting zijn belangrijke succesfactoren. Gering Matig Nieuwbouwprojecten Omdat bij nieuwbouw hoge investeringen gemoeid zijn is projectbeheersing van groot belang. Risico is met name financieel gestoeld. Financiële stabiliteit Een financieel gezonde organisatie is een randvoorwaarde voor het bestaan van Goed Wonen. Wet- en regelgeving Juist en tijdig omgaan met wijzigingen in weten regelgeving. Risico bestaat uit werk- en tijdsdruk op de organisatie. In de tussenrapportages wordt terugkoppeling gegeven over het verloop (planning, financieel, risico s) van de nieuwbouwprojecten. Alle nieuwe nieuwbouw-investeringen behoeven de goedkeuring van de RvC.. In de begroting brengen we onze financiële (meerjaren)positie in beeld. Deze is positief en voldoet aan de normen van het WSW. In de begroting zijn een aantal slecht-weer scenario s doorgerekend en beoordeeld. De nieuwe Woningwet is per 1 juli 2015 van toepassing, deze wet heeft een grote impact op corporatieland. Er is een plan van aanpak opgesteld, projectleider benoemt en periodiek wordt status van de Voortgang Woningwet wordt periodiek in het MT Gering Laag (De Autoriteit Woningcorporatie s geeft in haar toezichtsbrief aan dat er geen aanleiding is tot het doen van interventies, waarmee ze aangeven dat de financiële continuïteit op orde is. Het WSW heeft borgingsplafond 2015 vastgesteld voor de komende 3 jaren, waardoor Goed Wonen in staat is haar projecten die in de begroting zijn opgenomen te realiseren) Gering (Onderdelen die zijn geïmplementeerd zijn het passend toewijzen en 80- (Reorganisatie is succesvol afgerond) Laag Laag (Financiële ratio s blijven stabiel en positief ten opzichte van de normeringen) Groot 16

18 Risico Beheersing Kans Impact besproken regeling bij nieuwe verhuringen. Ook het automatiseringssy steem is hierop aangepast. Tijdig in overleg met gemeente en belanghouders) Huurbeleid/SVB Betaalbaarheid is een belangrijk thema vanuit Goed Wonen en ook vanuit de overheid. Goed Wonen moet hiervoor het juiste bezit hebben waarbij afstemming is tussen kwaliteit en huren. Risico is verkeerde woningen en te hoge huurprijzen (huurderving). Onze SVB-opgave wordt jaarlijks herijkt. In de begroting van 2016 heeft focus gelegen op betaalbaarheid van ons bezit, zodat we ook invulling kunnen geven aan het passend toewijzen. Het proces van achterstandenbeheer is verder geoptimaliseerd, zodat we in een vroeg stadium met deze huurders in contact komen. Laag (80% van ons bezit komt daarbij in de categorie betaalbaar) Hoog Goed Wonen heeft in diverse beleids- en rapportagedocumenten haar risicobereidheid impliciet benoemd, we hebben de risicobereidheid nog niet expliciet in een separaat document vastgelegd. In 2016 gaat Goed Wonen hier nadere invulling aan geven. In zijn algemeenheid kiest Goed Wonen als maatschappelijk ondernemer voor een behoudende en risicomijdende positie. 17

19 3 Werkorganisatie 3.1 Organisatiestructuur Bij de reorganisatie die in april 2015 is afgerond is de organisatiestructuur binnen Goed Wonen fundamenteel gewijzigd. Het organisatieschema ziet er als volgt uit: Afdeling wonen Het doel van de afdeling Wonen is om het huren bij Goed Wonen en het leefklimaat rondom de woningen zo optimaal te maken dat de klanten daar tevreden over zijn. Dit gebeurt voor ca 80% d.m.v. standaard processen. De overige 20% bestaat uit maatwerk, zoals het zoeken van een passende huurder voor een woning, activiteiten rond specifieke doelgroepen en de regierol rond leefbaarheid. Door middel van onderzoek naar woonmilieus wordt input geleverd voor het SVB. Afdeling Vastgoed Het doel van de afdeling Vastgoed is om ervoor te zorgen dat de vastgoedportefeuille een zoveel als mogelijk gestandaardiseerd antwoord biedt op de toekomstige woonmilieus en toekomstige klantprofielen in de gemeente Gemert-Bakel Stafafdeling Planning & Control De stafafdeling levert ondersteuning en advisering aan de organisatie vanuit haar eigen vakgebied met als doel de organisatie effectiever en efficiënter te laten functioneren. De verantwoordelijkheid blijft in de lijn liggen. Daarnaast is de stafafdeling verantwoordelijk voor het op en/of samenstellen van haar eigen productenpakket (begroting, jaarrekening, verantwoordingsdocumenten (dpi, dvi), periodieke rapportages, treasury, fiscaliteiten) 18

20 Daarnaast kent Goed Wonen een secretariaat en een P&O adviseur. De organisatie met 2 lijnafdelingen en 1 stafafdeling wordt vorm gegeven aan de hand van een aantal uitgangspunten: Verantwoordelijkheden laag in de organisatie (beperkt aantal leidinggevenden); Integrale managementverantwoordelijkheid (registrerende financiële functies zijn in de lijn ondergebracht); Concentratie activiteiten rondom de huurder en het vastgoed (assetmanagement); Stafafdeling planning en control bewaakt kwaliteit. 3.2 HRM-visie Medewerkers zijn van cruciaal belang. Zij zijn de ambassadeurs van Goed Wonen. Wij gaan door met het investeren in onze medewerkers. Om invulling te geven aan die rol streven wij naar een cultuur die gekenmerkt wordt door onze kernwaarden: betrokken, samenwerken en doelgericht. Onze HRM-visie kent de volgende uitgangspunten: Integraal management; Eigen verantwoordelijkheid van de medewerkers; Verantwoordelijkheden laag in de organisatie; Een meer vraaggerichte aanpak. Binnen ons HRM-beleid hanteren we de volgende uitgangspunten: We maken uitdagende afspraken met medewerkers over de te leveren prestaties; We faciliteren en ondersteunen medewerkers bij het realiseren daarvan; We stimuleren medewerkers om hun potentiële mogelijkheden te ontwikkelen; We spreken duidelijke verwachtingen uit zodat medewerkers hun positie kunnen bepalen en een loopbaan kunnen plannen. We hechten belang aan optimale betrokkenheid van medewerkers; we laten geen tegenstellingen toe tussen leidinggevenden en medewerkers, maar streven naar evenwichtige, harmonieuze arbeidsrelaties. De wijze waarop de reorganisatie wordt vormgegeven past hier nadrukkelijk in ( practice what you preach ). 19

21 3.3 Personeel Personeelsformatie Het aantal formatieplaatsen bedroeg eind ,56 fulltime-eenheden (fte) Eind 2015 had Goed Wonen 29 medewerkers in dienst: veertien mannen en vijftien vrouwen. Zestien medewerkers werken parttime. In 2015 zijn drie nieuwe medewerker in dienst getreden. Vier medewerkers zijn uit dienst getreden, waarvan 1 door pensionering Ziekteverzuim Het ziekteverzuimpercentage in 2015 bedraagt 2,14%, dit is een stijging t.o.v (1,89%), waarvan kort verzuim 0,68% (0,43% in 2014) en langdurig verzuim 1,46% (1,22% in 2014). In totaal waren er 28 ziekmeldingen. De ziekmeldfrequentie is 0, Opleidingen Goed Wonen vindt het belangrijk om te investeren in het kennisniveau van medewerkers. Ook is het erg belangrijk dat medewerkers de competenties hebben die nodig zijn om hun werk goed uit te voeren. Daarom wordt er veel geïnvesteerd in opleiding en training. In 2015 is besteed aan functionele opleidingen. Dat is ruim per fte (bij een gemiddelde bezetting van 25,6 fte). In 2015 stegen de aanspraken voor de individuele loopbaanontwikkelingsbudgetten met bijna naar Medewerkers hebben in 2015 bijna van hun individuele loopbaanontwikkelingsbudgetten besteed aan opleiding en 55+uren. Daarnaast zijn de aanspraken van medewerkers die uit dienst zijn gegaan vervallen; dit betreft bijna

22 3.3.4 Arbo Goed Wonen kent een procedure in het kader van klachten met betrekking tot ongewenste omgangsvormen. In dit kader is een externe vertrouwenspersoon aangesteld. In 2015 zijn er geen klachten door de vertrouwenspersoon ontvangen. Verder is er het volgende te vermelden: Er wordt een registratie bijgehouden van ongevallen. In 2015 zijn er 2 bijna-ongevallen geregistreerd. Medewerker(s) en leidinggevende hebben de casussen besproken en aandachtspunten ter voorkoming vastgelegd. De arbo-deskundige van de arbodienst heeft hierbij advies gegeven. De bedrijfshulpverleners hebben de verplichte herhalingscursus gevolgd. Er is blijvend aandacht voor een goede werkplekinrichting voor de medewerkers met veel zittend werk (werkhouding, beeldschermbrillen, stoelmassage). Ca. 13 medewerkers maken maandelijks gebruik van stoelmassage. Er is door 2 medewerkers een beroep gedaan op de regeling voor beeldschermbrillen. De RIE is in 2015 geëvalueerd en geactualiseerd. Actiepunten zijn opgevolgd. Geheel is met de OR besproken en wordt in 2016 periodiek gemonitord Functioneren en beoordelen In 2012 is een nieuw beoordelingssysteem geïntroduceerd. Zowel resultaten als houding en gedrag spelen hierin een rol. Leidinggevende en medewerker maken aan het begin van het jaar resultaat- en ontwikkelafspraken. Halverwege het jaar wordt de stand van zaken besproken tijdens een voortgangs- /functioneringsgesprek. Voordat aan het eind van het jaar het beoordelingsgesprek wordt gehouden, vindt er een HR-schouw plaats. De leidinggevende licht de concept-beoordeling toe aan de andere leidinggevenden. Zij kunnen hierop reageren en hun input geven. Dit leidt tot objectievere beoordelingen. Op basis van de beoordelingen worden de medewerkers gepositioneerd in de Talent Ontwikkel Matrix. In 2015 is 68% van de medewerkers beoordeeld als gedegen werker, 4% als toptalent, 14% als talent, 7% als verbeterpotentieel en 7% als zorgdrager. Ter vergelijking: in 2014 was dit respectievelijk 84, 8, 4, 4 en 0%. In 2013 is een nieuw waarderingssysteem ingevoerd. Dit systeem heeft een koppeling met de beoordelingsresultaten. Medewerkers met een onvoldoende beoordeling (zorgdragers en verbeterpotentieel) kregen als gevolg hiervan geen structurele salarisverhoging. Medewerkers die goed beoordeeld zijn (gedegen werkers en talent) ontvingen wel een salarisverhoging van 2% voor zover zij nog groeimogelijkheden hebben in hun loonschaal. 21

23 3.4 Ondernemingsraad De samenstelling van de Ondernemingsraad op 31 december 2015 was als volgt: Naam Functie Datum in functie Huidige termijn Jaar van aftreden/ herbenoeming P. Schepers Lid januari e termijn maart 2019 A. de Ridder Lid april e termijn maart 2016 E. Reijnders Voorzitter augustus de termijn maart 2016 De Ondernemingsraad vergaderde in 2015 vijf maal regulier met de directeur-bestuurder. Daarbij heeft de ondernemingsraad samen met de bestuurder drie maal overleg gevoerd in het kader van het sociaal plan als gevolg van de reorganisatie. Op 22 maart 2016 vergaderde de ondernemingsraad met RvC. Deze afspraak heeft niet plaats kunnen vinden in Behandeld in 2015 zijn: Reorganisatie; Sociaalplan; Indelingsbesluiten gewijzigde en nieuwe functies; Jaarverslag; Managementrapportages; Vaststelling collectieve vrije dagen; KWH; Secundaire arbeidsvoorwaarden; Eindejaarsuitkering; RI&E; Arbo. 22

24 4 Prestatievelden In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de activiteiten van Goed Wonen op de verschillende prestatievelden. 4.1 Strategisch Partnership en prestatieafspraken met gemeente Gemert-Bakel Goed Wonen en de gemeente Gemert-Bakel trekken samen op als het gaat om wonen, welzijn, leefbaarheid en zorg. Dit samen optrekken wordt door beide partijen als niet vrijblijvend ervaren wat o.a. mag blijken uit het feit dat er een traditie bestaat van het werken met en vanuit prestatieafspraken. In 2011 werd een volgende stap gezet in de richting van het opstellen van een strategische visie die als paraplu dient voor meerjaren prestatieafspraken en de in gezamenlijkheid op te pakken projecten. Samen met het College gaf Goed Wonen invulling aan het strategisch partnership en het strategisch kader werd gezamenlijk verder geconcretiseerd. Het strategisch partnership van de gemeente en Goed Wonen liep voor de periode In de prestatieafspraken voor 2015 werd afgesproken het jaar 2015 te gebruiken voor het actualiseren van dit partnership. Het voornemen was om hiermee te starten, zodra, naast het collegeprogramma, ook het nieuwe ondernemingsplan van Goed Wonen gereed zou zijn. Het nieuwe ondernemingsplan van Goed Wonen zag eind 2015 het levenslicht. Het actualiseren van het partnership kan aldus in 2016 ter hand genomen worden, hierbij zal ook de herziene woningwet nadere richting geven. In het laatste kwartaal van 2012 kwamen Goed Wonen en de gemeente de aankoop van enkele grondposities overeen, in 2013 is dit door middel van een schriftelijke overeenkomst bekrachtigd. Hiermee is Goed Wonen voor de komende jaren verzekerd van voldoende locaties om een belangrijk gedeelte van de nieuwbouwopgave te kunnen realiseren. Voor de gemeente betekent deze deal dat zij het huishoudboekje in het grondbedrijf beter op orde krijgen. Het betrof 5 locaties waarvan er inmiddels 1 is opgeleverd, 2 in aanbouw zijn en 2 locaties zich in de ontwikkelingsfase bevinden. Hieronder zijn zowel het strategisch kader volkshuisvesting (met o.a. als onderdeel de meerjarenspeerpunten) beschreven als de prestatieafspraken voor Met het opstellen van de prestatieafspraken voor 2013 werd een volgende professionaliseringsstap gezet; per afspraak werden projectplannen opgesteld (met hierin duidelijke afspraken over de rollen en termijnen) en werden er concrete afspraken gemaakt over de monitoring van de voortgang. Deze lijn werd in 2014 en 2015 doorgetrokken. In de loop van 2015 werd de voortgang van de prestatieafspraken regelmatig gemonitord en werd er vooral aandacht geschonken aan de wijze waarop er in het licht van de herziene woningwet samen met het Huurdersbelang en de gemeente prestaties overeen gekomen zouden moeten worden. In afwachting van een actuele woonvisie heeft Goed Wonen op de valreep van 2015 een bod gedaan. Dit bod wordt hoofdzakelijk gekenmerkt door thema s die een meerjarige duur zullen kennen (bv actualisatie SVB) en die vervolgens ieder jaar worden geëvalueerd c.q. geactualiseerd. Een enkel onderwerp uit het bod heeft specifiek betrekking op het jaar 2016 (bv oplevering van een aantal nieuwbouwwoningen). Het definitief overeenkomen van de prestatieafspraken voor 2016 vindt naar verwachting in het eerste kwartaal van 2016 plaats. 23

25 4.1.1 Strategische uitgangspunten Bij de invulling van het strategisch partnership werden de volgende uitgangspunten gehanteerd: Eigenheid van dorpen en wijken Ons denken en handelen start bij de inwoners van Gemert-Bakel. We zijn erop uit om de eigenheid van ieder dorp en wijk te kennen en ons ondersteuningsaanbod hierop te enten. Er wordt aangesloten bij het dorps- en wijkgericht werken. Duurzaamheid voorop We willen investeren in duurzaamheid en kiezen voor het gebruik van duurzame materialen en duurzaam ontwerp van ruimten en gebouwen, naast duurzame energievoorzieningen. Maatschappelijke ondersteuning / Leefbaarheid We zijn uit op en werken aan een duurzame, vitale en leefbare samenleving. Centraal hierbij staat het bevorderen van zelfredzaamheid waardoor inwoners zo optimaal mogelijk regie over hun eigen leven kunnen hebben. Wij kijken hierbij met name naar de mogelijkheden die mensen zelf hebben of in hun informele netwerken (zo lang mogelijk wonen in eigen woning in wijk/dorp). Wet- en regelgeving De samenwerking vindt plaats binnen inhoudelijke kaders van wet- en regelgeving en uitgaande van vigerend beleid (structuurvisie, regionaal woningbouwprogramma e.d.). Waar knelpunten zitten, deze signaleren en mogelijkheden onderzoeken. Samenwerken moet elkaar versterken Werken aan leefbaarheid en vitaliteit vraagt om een integrale en doelgerichte aanpak. Een aanpak, waarin diverse partijen vanuit hun eigen positie en verantwoordelijkheid een bijdrage leveren. De bijdragen moeten met elkaar samenhangen en elkaar versterken. De gemeente Gemert-Bakel en Goed Wonen gaan hierbij voorop. Kernactiviteit Ieder houdt zich in principe bezig met haar eigen kerntaak. Concreet betekent dit dat Goed Wonen de opstalexploitatie doet en gemeente Gemert-Bakel de grondexploitatie. Levensloopbestendige woningen Om doelgericht en precies in te kunnen spelen op de steeds veranderende opgaven maken we gebruik van state of the art toepassingen en oplossingen. Zo zullen er bij voorkeur doelgroep neutrale (levensloopbestendige) en flexibele woningen gerealiseerd worden die passen bij de schaal van de kernen en dorpen van Gemert- Bakel en wordt er ingezet op combinaties van wonen, welzijn en zorg. Uiteraard binnen de financiële mogelijkheden van Goed Wonen. Afspraken en verwachtingen leggen we vast Gemeente Gemert-Bakel en Goed Wonen realiseren zich dat een gezamenlijke strategische startpositie van belang is om nadrukkelijk te kunnen opereren vanuit een niet vrijblijvende samenwerking. Vanuit een transparante houding treden ze elkaar tegemoet. Afspraken die ze met elkaar maken reflecteren de duurzame wederkerigheid in hun relatie. Elkaar bij plannen in een vroegtijdig stadium betrekken, dan bespreken of ze gezamenlijk optrekken, wie trekker wordt en welke verantwoordelijkheden en financiën van toepassing zijn. Inzicht in financiën In financieel opzicht wordt er aan een zo effectief en efficiënt mogelijke inzet van middelen gewerkt. Overlegstructuur Er is één aanspreekpunt bij zowel gemeente Gemert-Bakel als Goed Wonen. Zij overleggen regelmatig samen en zorgen dat afspraken tussen gemeente Gemert-Bakel en Goed Wonen worden vastgelegd. Ook bereiden zij het bestuurlijk overleg voor. Het bestuurlijk overleg wordt benut om zaken op hoofdlijnen te bespreken en is iedere twee maanden ingepland. Tussen de bestuurlijke overleggen is er een ambtelijk overleg ingepland. Zodoende hebben de gemeente Gemert-Bakel en Goed Wonen tenminste iedere 4 weken overleg. 24

26 4.1.2 Speerpunten en afspraken Speerpunt starters en senioren Woningen voor starters en voor senioren zijn technisch op iedere plaats te realiseren. Wanneer gekeken wordt naar aanwezigheid van, voor senioren, relevante voorzieningen in de woonomgeving, zal er per kern en wijk bekeken moeten worden waar woningen voor senioren kunnen worden gerealiseerd. De werkelijke wachttijd voor woningzoekenden willen we zo kort mogelijk laten zijn. Daarom heeft Goed Wonen in haar woningbouwprogramma t/m 2026 een groei van 230 woningen opgenomen. Het betreft hier sociale woningen. Goed Wonen voegt woningen toe die voor senioren aantrekkelijk zijn, zodat de doorstroming op gang komt. Concreet betekent dit dat starters kunnen wonen in een woning die qua maatvoering van breedtes van deuren, toegankelijkheid e.d. ook geschikt zijn voor senioren. In de basis zullen deze woningen niet standaard uitgerust worden met aanpassingen als bv. een stoeltje in de douche. Hiermee zijn deze woningen een voorbeeld van doelgroep neutrale flexibele woningen. Afspraken 2015 Goed Wonen en de gemeente gaan samen onderzoek doen naar de omvang van de groep 18 t/m 23 jarigen en hun behoefte. Realisatie 2015 Het aanvankelijke projectplan voorzag in de inventarisatie van de omvang van de doelgroep en de ondersteuningsbehoefte ervan. Vervolgens zou er gekeken worden welke invulling hieraan wordt gegeven. Het bleek echter al snel dat de benodigde gegevens niet of nauwelijks boven water te krijgen waren. Tegelijkertijd kwam BjB met het verzoek aan Goed Wonen om mee te gaan draaien in een project waarin jongeren van 18 t/m 23 jaar integraal ondersteund worden om op de onderdelen wonen-welzijn-leren/werken hun leven op orde te krijgen. Er is vervolgens afgesproken deel te gaan nemen aan de pilot en vervolgens te kijken welke opschaling er gewenst en mogelijk is. In 2014 werden de voorbereidingen voor de pilot getroffen en werd er een Maatschappelijke Businesscase opgesteld. In 2015 zou de pilot van twee jaar starten. Dit is niet gebeurd omdat de gemeente geen budget ter beschikking wilde stellen. Afgesproken werd de prestatieafspraak niet door te laten lopen in Speerpunt volkshuisvesting De volgende uitgangspunten zijn leidend bij de uitwerking van dit speerpunt. Wachtlijstproblematiek Er wordt gekeken naar de woonruimteverdeling systematiek. Goed Wonen wil de gemeente Gemert- Bakel kunnen informeren over de kwalitatieve en kwantitatieve huisvestingsvraag. Het streven is om starters (mensen zonder zelfstandige woning, die actief zoeken) op de woningmarkt binnen één jaar passende woonruimte aan te bieden. Bouwen naar behoefte Gemeente en Goed Wonen voeren samen een onderzoek uit als aanvulling op de SRE-gegevens. Hiermee krijgen we inzicht in de gewenste woningtypen op kernniveau, gewenste woonkwaliteit en de gewenste locaties. Nieuwbouwprogramma op maat In gezamenlijkheid realiseren we een nieuwbouwprogramma voor de periode Het nieuwbouwprogramma bevat een verdeling naar woningtype, segment en prijsklasse. Bovendien monitoren we de effecten van de nieuwbouw op de woningmarkt om te kunnen bijsturen. Woonproblematiek Er dient aandacht te zijn voor huurders met problematisch woongedrag. Woonwagenlocaties De gemeente wil de woonwagenlocaties overdragen aan Goed Wonen. Goed Wonen op haar beurt is bereid ze over te nemen. 25

27 Samenwerking binnen de WMO Gemeente en Goed Wonen trekken samen op bij de woningaanpassingen in het kader van de WMO. De verwachting is dat hierdoor met minder budget een beter resultaat voor de huurders kan worden gerealiseerd. Afspraak De gemeente stelt een plan van aanpak op voor huisvestingsmogelijkheden voor arbeidsmigranten. Op basis van een pilot (naar de huisvestingsbehoefte van shortstay arbeidsmigranten) die de Zuid-Nederlandse Land- en Tuinbouw Organisatie (ZLTO) in 2015 zal afronden zal de huisvestingsbehoefte van midstay arbeidsmigranten duidelijk worden. Goed Wonen wil in de huisvesting van deze doelgroep voorzien. 2. Huisvesting kwetsbare doelgroepen (statushouders en spoedzoekers). Zowel wat de statushouders als de spoedzoekers betreft is er (te) weinig zicht op de omvang van de potentiele kwalitatieve en kwantitatieve huisvestingsproblemen. Goed wonen en de gemeente brengen e.e.a. in kaart en inventariseren, indien nodig, doeltreffende maatregelen en passen eventueel bestaand beleid aan. 3. Tegen de achtergrond van de verdere afbouw van verzorgingshuizen en het langer thuis blijven wonen van ouderen dringt zich de vraag op of er de komende jaren voldoende geschikte woningen voor hen zijn. Om hier zicht op te krijgen zal er enerzijds een inventarisatie gemaakt worden van de voorraad van geschikte woningen en anderzijds zal een Metropool Regio Eindhoven (MRE) onderzoek uitsluitsel moeten geven over de verwachte vraag naar geschikte woningen. De gemeente is kartrekker van deze prestatieafspraak. 4. Woonwagenlocaties Goed Wonen heeft aangegeven het beheer en het verhuren van de woonwagens over te willen nemen van de gemeente. Leidraad voor dit project is de Handreiking voor de overdracht van woonwagens en standplaatsen. In 2015 zal bekeken worden of de overname daadwerkelijk (financieel) haalbaar is, waarna er vervolgstappen gezet kunnen worden. 5. Realisatie 40% sociale woningen. De gemeente heeft in het Regionale Woningbouwprogramma opgenomen dat 40% van nieuwe woningen (huur en koop samen) een sociale woning moet zijn. Door in beeld te brengen welk aantal woningen Goed Wonen gaat realiseren wordt duidelijk welke opgave er overblijft voor andere. Hierbij is het ook van belang uit te gaan van de behoefte (woonbehoefteonderzoek MRE). Realisatie Begin 2014 hebben de gemeente en Goed Wonen een nieuwe regionale verklaring ondertekend. In het kader hiervan is ZLTO in 2014 gestart met een pilot. Eind 2015 was deze nog niet afgerond. Prestatieafspraak is in het bod voor 2016 meegenomen. Dit overigens onder een andere noemer: Realisatie flexibele huisvesting (5-10 jaar gebruik) voor meerdere doelgroepen (statushouders, arbeidsmigranten, spoedzoekers, jongeren etc) ; 2. Het in kaart brengen van de eventuele huisvestingsproblemen heeft in 2015 nog niet plaatsgevonden. Statushouders en spoedzoekers heeft Goed Wonen in voldoende mate weten te huisvesten, in paragraaf is een specificatie hiervan opgenomen. Aangaande de statushouders is er door de toename van het aantal vluchtelingen in Nederland te verwachten dat de huisvestingsdoelstelling in 2016 aanzienlijk groter zal zijn. Eind 2015 zijn de gemeente en Goed Wonen hierover met elkaar in gesprek gegaan. Doel is om op korte termijn aanvullende (flexibele) huisvesting te realiseren voor verschillende doelgroepen (naast statushouders gaat het hier om arbeidsmigranten, spoedzoekers, jongeren e.d.). Deze prestatieafspraak is opgenomen in het bod voor Deze prestatieafspraak heeft in 2015 geen vervolg gehad en is in het bod voor 2016 meegenomen. 4. Eind 2015 is er overeenstemming over de te hanteren financiële parameters en zijn deze parameters ingevuld. De uitkomsten hiervan worden vervolgens gebruikt om een besluit te nemen over de haalbaarheid (2016). Deze prestatieafspraak is opgenomen in het bod voor Deze prestatieafspraak is niet opgepakt in 2015 en komt ook niet terug in het bod voor

28 Speerpunt betaalbare huisvesting Goed Wonen en de gemeente werken samen om betaalbare huisvesting te realiseren. Dat kan in de vorm van sociale huurwoningen, maar ook in de vorm van huurwoningen in het duurdere segment. Het verwerven van bezit staat niet meer centraal in het volkshuisvestingsbeleid. Inwoners kunnen zowel in het koop- als in het huursegment een woning vinden die past bij hun beurs. Afspraken 2015 Op basis van een regionaal onderzoek gaat Goed Wonen haar huurprijsbeleid aanpassen. Hiernaast zal zij samen met belangrijke stakeholders als de gemeente flankerend beleid uitwerken om de (preventieve) aanpak van betalingsproblemen te verbeteren (gezinsondersteuning, verbetering inkomenspositie, schuldhulpverlening e.d.). Realisatie 2015 Het huurprijsbeleid is aangepast en doorgevoerd. In samenhang met het geïmplementeerde passend toewijzen resulteren er bij mutaties overwegend huren die betaalbaar zijn voor de lagere inkomenscategorieën. Tevens is er in 2015 een aanvang gemaakt met het verbeteren van de schulddienstverlening (kortere lijnen tussen de partijen, versnelling van de processen e.d.). Het verder vormgeven hiervan samen met het overige flankerend beleid loopt door en is opgenomen in het bod voor Speerpunt leefbaarheid De gemeente heeft budget beschikbaar gesteld voor de ontwikkeling van MFA s. De wettelijke en gemeentelijke verantwoordelijkheid stopt bij het zorgdragen voor sobere doch doelmatige huisvesting. In de gemeente Gemert-Bakel wordt aanzienlijk geïnvesteerd in gemeenschapsruimten. De gemeente ziet echter ook het belang van leefbaarheid voor de kleine kernen en werkt samen met Goed Wonen aan het behoud dan wel realiseren van deze voorzieningen. Het zogenaamde maatschappelijke vastgoed betreft de expertise van Goed Wonen. Goed Wonen wil investeren in de ontwikkeling en onderhoud van dit vastgoed, de gebruiker van dit vastgoed betaald. In voorkomende gevallen zal dit de gemeente zijn. Afspraken over leefbaarheid leggen we per kern en wijk vast in leefbaarheidagenda s. Daarnaast is Goed Wonen gevraagd om te denken over mogelijkheden bij de Kanthoeve in Bakel. Om een strategie en een richtinggevend kader te ontwikkelen, bestaande uit een toekomstvisie een meerjaren actieplan voor de komende 10 tot 15 jaar. Afspraak 2015 Als Goed Wonen of de gemeente ergens iets gaat doen, bv onderhoud plegen aan woningen, rioleringen vervangen etc ontstaan er wellicht ook mogelijkheden om te investeren in de leefbaarheid op betreffende locatie. Er wordt in beeld gebracht waar Goed Wonen en de gemeente plannen hebben. Vervolgens wordt er bekeken waar gezamenlijk geïnvesteerd kan worden in leefbaarheid. Realisatie 2015 De inventarisatie als zodanig heeft niet plaatsgevonden. Wel is er in voorkomende gevallen gekeken (bv bij het Prinat-project, de Gerarduskerk e.d.) hoe er gezamenlijk in leefbaarheid geïnvesteerd kan worden. Dit kent nog te weinig body en is opgenomen in het bod van Speerpunt herstructurering De gemeente heeft overleg met ontwikkelaars en Goed Wonen of de herstructurering van bijvoorbeeld het centrum of wijken waar het aantal huurwoningen van Goed Wonen substantieel is, ook relevant is. De mate waarin bestaande gebouwen worden aangepast of nieuwbouw op strategische gronden de beste optie is, moet in gezamenlijkheid worden besloten. Termen als levendigheid in het centrum of het creëren van een nieuw centrum in Handel zijn, naast andere voorbeelden, zaken die op de gemeentelijke agenda staan maar die ook kunnen rekenen op de inzet van Goed Wonen. Samen met de gemeente en monumentenorganisaties definiëren we de criteria waaraan woningen, in eigendom van Goed Wonen, met een bepaald tijdsbeeld en monumentale paden en gebouwen moeten voldoen. In 2013 brengen we vervolgens deze panden in beeld. 27

29 Afspraak 2015 Net als in 2014 is er in 2015 geen afspraak gemaakt. Enerzijds vanwege de noodzaak andere afspraken met voorrang op te pakken. Anderzijds omdat Goed Wonen de afgelopen jaren al een groot aantal gezichtsbepalende woningen gerenoveerd heeft Speerpunt grondbeleid Het college zet in op ontwikkelbare gronden die reeds in eigendom van de gemeente zijn. Uitzonderingen worden gemaakt wanneer de kwaliteit van leven door een bedrijfsverplaatsing enorm kan worden verbeterd. De wijze waarop het college voorstelt aan de Raad om om te gaan met de grondposities wordt in een nota grondbeleid aan de Raad voorgelegd. Afspraken 2015 In 2014 startte het onderzoek naar de kansen en mogelijkheden om het beheer van het gemeentelijke vastgoed door Goed Wonen te laten doen. Over de gemeentelijke kaders en uitgangspunten vindt in 2015 besluitvorming plaats. Op basis hiervan wordt bekeken of Goed Wonen daadwerkelijk het beheer in handen gaat nemen. Realisatie 2015 Met de restricties op dit onderdeel in de herziene woningwet is deze prestatieafspraak van de tafel. 4.2 Kwaliteit en beschikbaarheid van woongelegenheden Woningvoorraad Eind 2015 had Goed wonen 2656 woongelegenheden in eigendom en beheer. Deze woongelegenheden staan in de kernen Gemert, Bakel, Milheeze, De Rips, Handel, De Mortel en Elsendorp. Daarnaast beheert Goed Wonen 1 woning in Gemert voor de gemeente, 7 woningen in Gemert voor woningbouwvereniging Bergopwaarts en 46 woningen voor Diomage. De woningen zijn als volgt over de kernen en de huurprijsklassen verdeeld: *Huurprijsklassen per 1 januari 2015 Huurprijsklasse* Goedkoop tot 403,06 Betaalbaar van 403,06 tot 618,24 Duur van 618,25 tot 710,68 Vrije sector vanaf 710,69 Totaal Bakel De Mortel De Rips Elsendorp Gemert Handel Milheeze Totaal ,9% 67,2% 15,0% 3,9% 100,0% De woongelegenheden zijn als volgt verdeeld: Aantal Appartement met lift 282 Appartement zonder lift 241 Eenheid verzorgingshuis 44 Grondgebonden niet nultredenwoning tot 2 slaapkamers 200 Grondgebonden niet nultredenwoning vanaf 3 slaapkamers Grondgebonden nultredenwoning 302 Overige woongelegenheid 37 Totaal

30 Verder verhuurt Goed Wonen 76 garages, 90 parkeerplaatsen en 9 maatschappelijk vastgoed locaties (7 zorgsteunpunten/dagbesteding, een ontmoetingsruimte en werkplaats Diomage) Regeling diensten van algemeen economisch belang Woningtoewijzing Bij de toewijzing van woningen was tot 1 juli 2015 de tijdelijke regelgeving diensten van algemeen economisch belang toegelaten instellingen volkshuisvesting van kracht. De belangrijkste voorwaarden daarbij waren: 1. Bij nieuwe verhuringen wordt tenminste 90% van de woningen met een huur op of onder de liberalisatiegrens (2015: 710,68) toegewezen aan huishoudens met een (gezamenlijk) verzamelinkomen tot maximaal De overige 10% (tot hoogstens 710,68 boven ) van de nieuwe verhuringen van de woningen moeten woningcorporaties voorrang geven aan urgent woningzoekenden. Per 1 juli 2015 is de Herzieningswet toegelaten instellingen volkshuisvesting (Woningwet 2015) in werking getreden. In deze wet is een tijdelijke verruiming van de inkomensgrens opgenomen voor het toewijzen van sociale huurwoningen (huurprijs tot 710,68). De voorwaarden voor het toewijzen van woningen zijn vanaf 1 juli 2015 daarmee als volgt: 1. Bij nieuwe verhuringen wordt ten minste 90% van de woningen met een huur op of onder de liberalisatiegrens (2015: 710,68) toegewezen aan huishoudens met een (gezamenlijk) verzamelinkomen tot maximaal Hiervan moet tenminste 80% worden toegewezen aan huishoudens met een inkomen tot Maximaal 10% van alle woningen met een huur op of onder de liberalisatiegrens mogen worden toegewezen aan huishoudens met een (gezamenlijk) verzamelinkomen boven , met inachtneming van de geldende voorrangsregels en de eventueel geldende huisvestingsverordening. In onderstaande twee tabellen zijn de woningtoewijzingen van 2015 opgesplitst in de toewijzingen van 1 januari tot en met 30 juni 2015 en van 1 juli tot en met 31 december Januari t/m juni 2015 Sociale huurwoning (< 710,68) Vrije sector ( > 710,68) Aantal % Aantal % Inkomen <= ,1% 1 - Inkomen > ,9% 0 - Norm: minimaal 90% Norm: maximaal 10% Valt buiten voorwaarden Uit bovenstaand schema blijkt dat 99,1% van de verhuringen voldoet aan de eerste voorwaarde (groene blok). De 90% norm vanuit de regelgeving is behaald. 29

31 Juli t/m december 2015 Sociale huurwoning (< 710,68) Vrije sector vanaf 710,68 Aantal % Aantal % Inkomen <= ,2% 0 - Inkomen tussen en Inkomen > ,8% 3 - Norm: minimaal 80% Norm: maximaal 10% Norm: maximaal 10% Valt buiten voorwaarden Uit bovenstaand schema blijkt dat 97,2% van de verhuringen voldoet aan de eerste voorwaarde (groene blok). De 80% norm vanuit de regelgeving is behaald. Er hebben na 1 juli 2015 geen verhuringen van sociale huurwoningen aan huishoudens met een inkomen tussen en plaatsgevonden. In 2015 zijn 96,9% van de verhuringen sociale huurwoningen en 3,1% van de verhuringen hebben plaatsgevonden in de vrije sector. Niet DAEB activiteiten Een ander onderdeel van de regeling is dat corporaties een gescheiden administratie voeren van taken die met of zonder staatssteun worden uitgeoefend. Het betreft hier DAEB respectievelijk niet DAEB activiteiten. Bij een DAEB gaat het om een economische activiteit met een publiek belang. Een economische activiteit is iedere activiteit waarbij goederen en/of diensten in concurrentie op een bepaalde markt worden aangeboden. De niet DAEB-activiteiten van Goed Wonen zijn als volgt: Niet DAEB 2015 Woningen met huurprijs > 710, Garages niet-daeb verhuurd* 52 *Huurder van de garage huurt geen woning van ons of huurt een niet-daeb woning Nieuwbouw We blijven investeren om ons woningbezit optimaal af te stemmen voor onze doelgroepen. Dit betekent dat we in 2015 ook weer enkele woningen aan ons bezit hebben kunnen toevoegen. Daarnaast zijn we ook met nieuwe ontwikkelingen bezig. Enkele van deze nieuwe ontwikkelingen zijn in het jaar 2015 aanbesteed en worden in 2016 opgeleverd. In totaal hebben we 39 woningen en 1 overige woongelegenheid opgeleverd. Het betreft 12 appartementen, 1 ontmoetingsruimte (overige woongelegenheid) en 9 woningen aan de Antoon Roelofsstraat en 18 woningen aan de Deelvoort. De Deelvoort is een kleinschalige ontwikkeling aan de rand van Gemert Noord. Goed Wonen heeft hier 8 eengezinswoningen en 10 woningen voor een/twee persoonshuishoudens gerealiseerd. Naast de ontwikkeling van huurwoningen worden ook nog 7 koopwoningen ontwikkeld door een projectontwikkelaar. Project De Deelvoort, Gemert 30

32 Antoon Roelofsstraat (zie ook ) is een combinatie ontwikkeling van ons en projectontwikkelaar BL Huisvesting. Samen hadden we een grondpositie aan de Antoon Roelofsstraat. Samenwerking in ontwikkeling, aanbesteding en realisatie heeft ertoe geleid dat op deze locatie 9 woningen voor een/twee persoonshuishoudens zijn ontwikkeld. Tevens is op deze locatie huisvesting voor onze stakeholder GGZ ontwikkeld. Het betreft 12 zelfstandige woonunits met een gezamenlijke ontmoetingsruimte. Heel bijzonder aan dit complex is dat bij de ontwikkeling rekening is gehouden met toekomstige functie wijziging. Door middel van een eenvoudige bouwkundige ingreep is dit complex te transformeren van 12 woonunits naar 6 volledige eengezinswoningen. Opening GGZ complex De Nieuwe Berken, Antoon Roelofstraat, Gemert Alle complexen gerealiseerd in 2015 vallen in ons statutair vastgesteld werkgebied. Opgeleverde nieuwbouwwoningen: Huur Overig vastgoed Totaal Project: De Deelvoort 1-2 persoonshuishoudens Eengezinswoningen 8 8 Project: Anton Roelofsstraat GGZ wooneenheden GGZ maatschappelijke ruimte persoonshuishoudens 9 9 Totaal Naast deze opgeleverde projecten hebben we in 2015 gewerkt aan uitvoering of voorbereiding van een aantal andere projecten. Projecten in uitvoering 31

33 Irenestraat / Elzenhof (voorheen Komweg) Beide projecten worden in eigen beheer ontwikkeld en betreffen herontwikkelingen in het centrum van Gemert. In 2013 werd een start gemaakt. In 2014 zijn de benodigde vergunningen verkregen en in 2015 zijn beide projecten aanbesteed en is gestart met de realisatie. Het betreft enkel sociale huurwoningen. Oplevering staat gepland voor het eerste kwartaal van De projecten zijn vanuit onze duurzaamheidsambitie ontwikkeld. Gestart is om deze woningen minimaal te laten voldoen aan de EPC norm van 0,0. Maar gaandeweg de ontwikkeling is het ons gelukt om deze woningen te laten voldoen aan de eisen van Nul op de Meter. Dit betekent dat deze woningen een minimaal energie verbruik vragen voor installaties, optimaal geïsoleerd zijn en daarnaast voor het overgrote deel voor de eigen energieproductie zorgen. Voor onze huurders betekent dat we een structurele lage energierekening kunnen garanderen. We zijn dan ook echt trots op onze eerste Nul op de Meter woningen. De eerste stapjes om ons bezit verregaand te verduurzamen zijn gezet! Irenestaat (zie ook ) is gelegen midden in het centrum van Gemert. Met de herstructurering van het plangebied wordt ernaar gestreefd woningen en een woonomgeving te creëren waarbij optimaal gebruik gemaakt kan worden van alle centrumfaciliteiten. Onder andere door mogelijke zorgverlening vanuit het tegenover gelegen zorgcentrum Ruijschenberg. De woningen worden dermate flexibel en levensloopbestendig ontworpen dat ze voor een brede doelgroep inzetbaar zijn. Denk hierbij aan de doelgroepen: starters, 1-2 persoonhuishoudens, senioren en zorgwoningen. Het plan bevat in totaal 15 huurwoningen. Elzenhof is eveneens gelegen in het centrum van Gemert (hoek Komweg en Kruiseind). Op deze locatie worden verschillende woningtypes ontwikkeld. Het plangebied leent zich uitstekend voor het creëren van een hofje. De structuur van het hofje bevordert het samen wonen, leven en zorgen voor elkaar. In totaal worden hier 15 huurwoningen ontwikkeld voor starters, 1-2 persoonhuishouden en senioren. Project Irenestraat Gemert, in aanbouw 32

34 Project Elzenhof Gemert, in aanbouw Totaal (Huur) Project Irenestraat Woningen 1-2 persoonshuishouden 11 Zorgwoningen 4 Project Elzenhof Starterswoningen 5 Senioren woningen 6 Woningen 1-2 persoonshuishouden 4 Totaal 30 Projecten in voorbereiding President Verhofstraat - Groeskuilenstraat In 2014 is het besluit genomen dat op deze twee locaties herstructurering gaat plaatsvinden. We slopen de bestaande 9 woningen die gedateerd zijn, energetisch slecht scoren en qua indeling zeer beperkte mogelijkheden bieden. Het plan is in 2015 geoptimaliseerd en zijn de benodigde vergunningen aangevraagd en verkregen. In 2014 is ook gestart met het uithuizen van de bestaande huurders naar een nieuwe woonomgeving. Zoals gebruikelijk is ook voor deze herstructurering een sociaalplan opgesteld en in werking getreden. De vrijgekomen woningen zijn tot eind 2015 tijdelijk verhuurd. Begin 2016 wordt gestart met de sloop van de opstallen daarna wordt begonnen met de realisatie van 11 nieuwe senioren woningen. Het toevoegen van senioren woningen sluit aan op onze SVB opgave. Volgens planningen worden deze woningen eind 2016 opgeleverd. Virmundtstraat Deze locatie is aangemerkt voor herontwikkeling. Doelstelling van ons is om op deze locatie een bijzonder woonconcept te gaan ontwikkeling. Wij willen als maatschappij gedreven huisvester al haar doelgroepen betaalbaar laten wonen. Deze locatie heeft de mogelijkheid om geclusterde huisvesting te realiseren voor ouderen; in de volksmond ook wel studentenhuisvesting voor ouderen genoemd. Zo ligt de locatie dicht bij woonzorgcentrum Ruijschenberg en op slofafstand van winkels en andere centrumvoorzieningen. De 33

35 wijze van bouwen moet bijdragen aan de versterking van onderlinge contacten van bewoners. Door deze aanpak dragen we bij aan de preventie van sociaal isolement bij de ouderen in Gemert-Bakel. Dit bijzondere project kreeg de titel: Samen thuis. De nieuwe bewoners van het complex zijn ouderen met geen of een beperkt sociaal netwerk of dat er een gerede kans is dat zij (verder) in een sociaal isolement geraken. De levensfase en het doorgaans geringe netwerk van de toekomstige bewoners vraagt om extra aandacht en inzet om sociale inbedding van deze ouderen te bewerkstelligen. Het gebouw dat ontwikkeld wordt moet bijna automatisch een grote mate van saamhorigheid creëren, een gebouw waar bewoners elkaar makkelijk kunnen treffen. Dit kan terloops in de entreezone maar ook in de gezamenlijke ruimte of buitenruimte. Daarbij wordt aan de bewoners ook de mogelijkheid geboden om zelfstandig te wonen. Het gebouw is dus zeker geen verzorgingshuis. Fitland Eerstelijnsgezondheidscentrum en 4 groepswoningen t.b.v. de Zorgboog Wij zijn sinds 2011 met diverse partijen in overleg om in gezamenlijkheid een eerstelijnsgezondheidsentrum en 4 groepswoningen te ontwikkelen. Verschillende locaties zijn in beeld geweest voor deze ontwikkeling. Uiteindelijk is samen met de betrokken partijen gekozen voor de locatie Fitland. Deze locatie ligt in de wijk Gemert-Noord. In Gemert-Noord heeft Goed Wonen ca. een derde van haar bezit staan. Het is een wijk waar de vergrijzing langzaam aan het toeslaan is. Deze ontwikkeling is dan ook een aanvulling in de wijk en draagt bij aan de leefbaarheid. In 2014 is met de partners de stedenbouwkundige visie ontwikkeld en zijn de eerste schetsplannen opgesteld. Daarnaast is overeenstemming bereikt over randvoorwaarden en uitgangspunten. Eind 2014 is gestart met het opstellen van de diverse contracten en overeenkomsten die medio 2015 zijn getekend. Naast de ontwikkeling van een eerstelijnsgezondheidscentrum en de groepswoningen resteert er nog voldoende ruimte om ca. 25 wooneenheden te ontwikkelen. De ontwikkeling van deze woningen loopt niet parallel met de ontwikkeling van het eerstelijnsgezondheidscentrum en de groepswoningen. In 2015 is gestart met de bestemmingswijziging en het gereed maken van de aanbesteding. Volgens onze prognose kunnen we in 2016 starten met het bouwrijp maken van de locatie. Aansluitend starten we met de bouw van het eerstelijnsgezondheidscentrum. De 4 groepswoningen worden ontwikkeld voor de Zorgboog die deze ook in eigendom verkrijgt. Ondertekening contract, 1 e -lijns gezondheidscentrum Pastoor Attendorenstraat Gemert We zijn gestart met de ontwikkeling van het plangebied Pastoor Attendorenstaat (zie ook 4.3.en ). In samenspraak met de omwonenden van het gebied en de toekomstige bewoners moest een heldere gebiedsontwikkeling ontwikkelt worden. Hiervoor is een breed publiek uitgenodigd om deel te 34

36 nemen aan workshops om te komen tot een eerste stedenbouwkundige opzet. Doormiddel van een 4-tal workshops is er een stedenbouwkundige opzet neergelegd die breed gedragen wordt. In 2016 wordt dit project samen met omwonenden en toekomstige bewoners verder ontwikkeld. Huur Verkoop Totaal Project: Fitland Eerstelijns gezondheidscentrum 1 1 Groepswoningen t.b.v. Zorgboog 4 4 Woningbouw Nader vast te stellen Project: Virmundtstraat Zorgwoningen 9 9 Project: President Verhofstraat - Groeskuilenstraat Woningen 1-2 persoonshuishouden Project: Attendoornstraat Type nader vast te stellen Totaal Meedenkcampagne, ontwikkeling plangebied Attendorenstraat, Gemert Planmatig onderhoud Onderstaand worden de projecten planmatig onderhoud 2015 toegelicht. Uitvoering binnenverbetering In totaal hebben we van ruim 118 woningen de binnenpakketten verbeterd. Deze woningen liggen verspreid over de verschillende kernen. Een binnenpakketverbetering houdt met name in dat de keuken, badkamer en toilet worden vervangen c.q. gerenoveerd. Ook wordt de ventilatie van de woning verbeterd waardoor het binnenklimaat aangenamer wordt. We bieden onze huurders voldoende keuzemogelijkheden. Daarnaast zijn er diverse mogelijkheden om de keuken naar eigen wens en smaak in te richten. Uit reacties van onze huurders blijkt dat onze keuzes ruim voldoende zijn. We monitoren ook continue of de uitvoering van de binnenverbetering en de pakketkeuzes nog voldoen aan de wensen van onze huurders. Onze ketenpartners scoren goed op de uitvoering en ontvangen een gemiddelde klantscore van 8,5. Naast deze binnenverbetering hebben alle huurders de mogelijkheid gekregen om tegen een huurverhoging de woning energetisch te verbeteren en een pakket van 6 zonnepanelen aan te laten brengen. Veel huurders maken hiervan gebruik. Het merendeel van deze woningen heeft hierdoor een groen label of index. 35

37 Schilderwerk In 2015 zijn er in totaal 483 wooneenheden, verdeeld over 26 complexen geschilderd. Het schilderwerk bestond met name uit het schilderen van casco-onderdelen en houtrotherstel. Verder is naast het schilderen van de woningen bij een beperkt aantal woningen het hang- en sluitwerk vervangen. We volgen de Nationaal Beveiliging Richtlijnen (NBR) bij vervanging van hang- en sluitwerk waardoor we de woning veiliger maken. Zonnepanelen Om ons bezit verder te verduurzamen zijn we gestart met het project zonne-energie voor iedereen. Wij vinden het belangrijk dat de woonlasten voor onze huurders beheersbaar blijven. We bieden alle huurders de kans om tegen een beperkte huurverhoging een pakket van 6 zonnepanelen te laten aanbrengen. De gevraagde huurverhoging is substantieel minder dan de verwachte verlaging van energierekening. Bijvangst binnen dit project is dat het aanbrengen van zonnepanelen leidt tot een verbetering van de energie index. Het aanbrengen van zonnepanelen is in 2015 vooralsnog gericht op grondgebonden woningen. We zijn er trots op dat veel van onze huurders ja zeggen tegen zonnepanelen. Meer dan 250 woningen zijn reeds voorzien van zonnepanelen. Samen dragen we bij aan een duurzamer woningbezit en aan vermindering gebruik fossiele brandstoffen. Asbest De afgelopen jaren is wetgeving rondom asbest sterk aangescherpt. Dit betekent dat bij alle mutatie woningen en de woningen uit de onderhoudsprojecten een asbestinventarisatie heeft plaats gevonden. Wij volgen de wetgeving en saneren daar waar noodzakelijk het asbest uit de woning. In 2015 is vanuit de overheid aangescherpte wetgeving opgesteld rondom asbesthoudende golfplaten. Uiterlijk 2024 moeten alle asbesthoudende golfplaten verwijderd zijn op woongebouwen en schuurtjes. Om inzicht te verkrijgen wat de omvang van deze aangescherpte wetgeving voor ons betekent, heeft er een quick-scan op ons woningbezit plaats gevonden. Na deze analyse blijkt dat er 4 woningen zijn met asbest houdende golfdaken en ca. 470 schuurtjes (één derde van het aantal in bezit zijnde schuurtjes) als verdacht aangemerkt zijn. Medio 2016 pakken we dit verder op. Contracten onderhoud Om ervoor te zorgen dat installaties goed en veilig blijven werken sluiten we contracten af met gespecialiseerde bedrijven. Deze contracten borgen de uitvoering van preventief onderhoud en de 24-uursservice voor storingen en reparaties. Het betreft contracten voor cv-onderhoud en vervanging van cv-ketels alsmede het onderhoud van liften, warmtepompen, brandmeldinstallaties en het legionella beheer. Daarnaast is een contract afgesloten voor het jaarlijks reinigen van dakgoten en ontstoppen van het riool. Aanbrengen elektronische sleutelsysteem In de loop der jaren hebben we diverse complexen gebouwd waarbij de toegankelijkheid gewaarborgd is. Zo zijn er drempels weggelaten, centrale automatische toegangsdeuren geplaatst en zijn de gangen voldoende breed gemaakt. 36

38 Onze maatschappij is steeds meer gericht op langer zelfstandig wonen, mantelzorg en het terugdringen van de zorgkosten. Hierdoor komt toegankelijkheid van complexen in een ander daglicht te staan. Ons bestaand sleutelsysteem werkt beperkend op het principe zorg levering aan huis. Daarom zijn we in 2015 gestart met de uitrol van elektronische sloten. Dit doen we bij complexen waar met name ouderen wonen en bij individuele woningen waar onze zorgpartners zorg leveren. Overige planmatig onderhoud: Naast bovenstaande projecten zijn er tal van kleine projecten opgestart. Op zich staande projecten die ieder voor zich een kleine omvang hebben maar alles bij elkaar samen toch vermeldingswaardig. Daarnaast dragen ook deze kleine projecten bij aan het woongenot van onze huurders. Uitgevoerde werkzaamheden zijn o.a. het vochtwerend maken van gevels, het schoonmaken van kunststof kozijnen, het afstellen en smeren van hang- en sluitwerk, het vervangen van dakramen, het schoonmaken van platte daken, het repareren van voegwerk en het vervangen van goten en hemelwaterafvoer. Aanbrengen energie besparende maatregelen: We blijven investeren om ons bezit verder te verduurzamen. Het aanbrengen van verbeteringen doen we zowel planmatig als bij mutatie en bij individuele aanvragen. We volgen hierbij de uitgangspunten van de Trias energetica. Dit betekent dat we ons allereerst zoveel mogelijk richten om energie te besparen (isoleren en gedrag beïnvloeden). Het aanbrengen van energie besparende maatregelen is een activiteit die voor meerdere jaren is ingepland en een repeterend karakter heeft. In 2015 hebben we ongeveer 80 woningen aangepakt. Kijkend naar ons totale woningbezit zien we dat meer dan 84% een groen label of index heeft. Onderstaand een overzicht van de afgemelde energielabels en indexen: Onderstaand een overzicht van de uitgaven rondom planmatig onderhoud voor 2015: Planmatig onderhoud* Schilderwerk Binnenpakketten (vernieuwing keuken, toilet, badkamer) Zonnepanelen Energetische verbeteringen Asbest Overig planmatig (met name CV aanleg en CV onderhoud) Totaal *Van de 4,0 mln. is 2,9 mln. in de resultatenrekening verwerkt en is 1,1 mln. geactiveerd Reparatieverzoeken en mutatieonderhoud Onderstaand overzicht geeft weer wat de uitgaven in 2015 zijn geweest voor uitgevoerde reparaties, mutatieonderhoud van woningen en het verwijderen van asbest Reparatieverzoeken Mutatieonderhoud Asbest