Jaarverslag Rooise Weidevogelgroep de Schijndelse Heide

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012 Rooise Weidevogelgroep de Schijndelse Heide

2 Organisatie en coördinatie In ons jaarverslag van 2011 is opgenomen hoe onze organisatie is opgezet. Sinds augustus 2012 is dit te lezen op de vernieuwde website van IVN Rooi onder de rubriek werkgroepen /- weidevogelbescherming. ( Op deze site kunnen we in de toekomst onze jaarverslagen, activiteiten en nieuwsbrieven plaatsen. Uiteraard zullen onze vrijwilligers ook persoonlijk en zo nodig ook per worden geïnformeerd. Vrijwilligers 2012 We hebben dit jaar 5 nieuwe enthousiaste vrijwilligers mogen verwelkomen die goed met iedereen hebben samengewerkt. Helaas kon door ziekte of omstandigheden niet iedereen er altijd bij zijn. Voor 2013 hopen wij, indien mogelijk, weer op deelname van eenieder. 1. Peer van Bakel Boskantseweg VC St. Oedenrode Grardje Brouwers Hildewarelaan 7b 5491 GG St. Oedenrode Liny Clijsen Koninginnelaan HB St. Oedenrode Frans Clijsen Koninginnelaan HB St. Oedenrode Ans Dekkers Damianenweg TJ St. Oedenrode / Tonnie Donkers Sonseweg 1b 5492 HK St. Oedenrode / Dirk Eijkemans Hofstad VE St. Oedenrode Maria Foolen Laar HG St. Oedenrode Bert Foolen Laar HG St. Oedenrode Greet Groothuis Burg. v. Oerlehof AP St. Oedenrode / Christel Kramer Kruidenlaan KM St. Oedenrode Gerda v. Meersbergen De Schild NA Schijndel / Hilma van Rozendaal H. Bolsiuslaan BN Schijndel / Gerrie Santegoeds C.Trompstraat GT Schijndel Coby Warmerdam Andoornstraat PB Schijndel Karin Schuurman Beatrixstraat NH St. Oedenrode Maria Sijbers Houtsestraat TM St. Oedenrode Henk Steenbakkers Pastoor Hackenstraat CE St. Oedenrode / Ger v.d. Wijdeven Koninginnelaan HA St. Oedenrode Miranda Bos Laurier KR St. Oedenrode Mia Foolen Heistraat 17a 5491 BA St. Oedenrode Anneke Brouwers Valstraat BJ St. Oedenrode Tonnie Hulzebos Oranje Nassaulaan HE St. Oedenrode Dik Hulzebos Oranje Nassaulaan HE St. Oedenrode Lonja Woonings Oranje Nassaulaan HL St. Oedenrode Wil Foolen coördinator Heistraat 17a 5491 BA St. Oedenrode Belangrijke telefoonnummers Gebiedscoördinator Schijndel / St. Oedenrode : Nan Visser tel Coördinator Brabants Landschap : Jochem Sloothaak tel /

3 Meewerkende agrariërs / bedrijven 2011 Schijndelse Heide 1. Boekhorst Schijndelse Heide TG St. Oedenrode van Oirschot Horst XW St. Oedenrode gebr. Van Kessel Schootsedijk VC St. Oedenrode Van der Laar Corridor RC Veghel van Rooij Schootsedijk VC St. Oedenrode van de Spank Schootsehoef 2B 5481 VL Schijndel Van de Kallen Erica VR St. Oedenrode Vervoort Schootsedijk TD St. Oedenrode van de Laar Jenneakkers VA St. Oedenrode Wiersma Cathalijnepad GT St. Oedenrode Veersche Heide 1. van de Spank Schootsehoef 2B 5481 VL Schijndel van de Ven Abenhoefweg 5a 5466 RN Veghel Van Thiel Damianeweg TJ St. Oedenrode Sweere Sonniuswijk PE Son Boom Sterrebos LT St. Oedenrode Knoptoren 1. van de Meerakker Oostelijke Randweg HZ St. Oedenrode Overzicht van onze activiteiten in februari onze eigen gezellige startavond. 29 februari provinciale startavond in het provinciehuis in den Bosch. 11 maart start van het wekelijks terugkerend veldwerk. 5 en 12 april organiseerde het Brabants Landschap een introductiecursus weidevogelbeheer voor onze (nieuwe) vrijwilligers 21 april hebben we meegedaan met de nationale weidevogelkijkweek 5 mei excursie in Turnhout. 16 mei evaluatieavond op het terras. 13 juni einde van het veldwerk 29 juni afsluiting van het seizoen met een BBQ en Jeu de Boules 22 augustus in de avond zomeractiviteit / wandeling. Ondersteuning natuurwandelingen en activiteiten natuurbeleving op Odendael Zomertellingen Patrijs 3

4 Evaluatie van het seizoen Eigen startavond 14-2 Het seizoen zijn we dit jaar begonnen met onze eigen startavond op 14 februari. Op deze startavond waren 16 vrijwilligers aanwezig, 5 vrijwilligers waren verhinderd. De startavond werd net als in 2011 gehouden in het voorlopige onderkomen van het IVN bij de handboogvereniging te Nijnsel. Het was een gezellige avond met een terugblik op het seizoen 2011 en vooruitzicht op ons toekomstige seizoen in 2012 (zie hiervoor ook het verslag van onze startavond). De belangrijkste punten waren : - welkom en kennismaking met de nieuwe leden. - jaarverslag collectief beheer in de Schijndelse Heide /- Veerse Heide. - bedrijven die buiten collectief beheer vallen. - contact met de boeren /- loonwerkers - loopvergunningen - controleren telefoonnummers en adressen - deelname aan cursus voor beginners - deelname aan cursus voor akkerrandvogels alarmtellingen - noteren legselgegevens - beheer van de kas. - provinciale startavond op 29 februari in het provinciehuis - afspraken /- agenda voor het komende seizoen indeling van de loopgroepen : groep 1 op zondagmorgen, start groep 2 op woensdagavond, start groep 3 op vrijdagmiddag, start predatie door vos, kraai, etc. - open dag /- deelname aan nationale weidevogelkijkweek op 21 april. - excursie /- zomeravondactiviteit. 4

5 Provinciale startavond 29-2 De provinciale startavond op 29 februari was op het provinciehuis in Den Bosch. Van onze groep waren we met liefst 13 personen aanwezig. Na ontvangst met koffie of thee, een Bosch bolletje of cake werden we door dhr. J. Baan directeur van het Brabants Landschap allen welkom geheten. Jochem Sloothaak de coördinator van het Brabants Landschap presenteerde de resultaten van het seizoen Na de uitreiking van de gebruikelijke oorkondes en presentaties begon nog voor de pauze het eerste deel van de lezing. Dit jaar stond de kievit centraal. Samen met ruim 250 enthousiaste weidevogelbeschermers hebben we geluisterd naar de lezing van natuurfotograaf Danny Ellinger en voormalig beheerder van Staatsbosbeheer Ton Pieters. In de tamelijk negatieve beleving van deze natuurkenners ziet het weidevogelbeheer zoals het nu plaats vindt in onze gebieden er niet rooskleurig uit. De sterk in aantal afgenomen kieviten en ook andere weidevogels zijn daar het bewijs van. Het is aan de vrijwilligers om ondanks alles te proberen ons steeds weer in te zetten voor het welzijn van de weidevogels. Na afloop op het eind van de avond werden de benodigde markeringsstokken, materialen, provinciaal jaarverslagen e.d. uitgereikt. Misschien gingen sommigen van ons we wel andere kijk op het weidevogelbeheer naar huis! 5

6 Start veldwerk 11-3 In de stal van boer Boekhorst was op groot formaat een kaart opgehangen waarop de percelen met de rustperiodes voor 2012 waren ingekleurd. Iedereen heeft ook een controlerende taak met betrekking tot de rustperiodes. Op zondag 11 maart 2012 is het seizoen echt pas goed van start gegaan met de activiteiten van zondagmorgengroep. Net vorig jaar was het weer een vliegende start. Ook deze keer vonden ze het 2e kievitsei van Noord-Brabant.. De reactie op 11-3 per mail van onze fanatieke zondagmorgengroep is zo geweldig, dat we deze in zijn geheel in het verslag op hebben genomen! Hallo allemaal, Het 1 e kievitsei van Brabant is gevonden. Helaas weer niet bij Rooi maar bij Schijndel Vanmorgen troffen we Nan Visser toen we net op weg waren naar het voormalige perceel van Goyaerts, met de bedoeling om alleen vanaf de weg te observeren. Nan had een nest gevonden met 2 eieren. Hij wist niet dat het in Brabant nog niet gevonden was. Omdat hij geen telefoonnummer van Jochem Sloothaak had, was ik (Miranda) zo enthousiast om te zeggen: dat heb ik wel. Dus hij naar Jochem gebeld. Toen we later toch besloten om het perceel op te gaan en er 1x overheen te lopen, moest het natuurlijk zo zijn dat Ger ons 1 e kievitsei heeft gevonden. Toch maar Jochem gebeld om te zeggen als het van Schijndel niet officieel het 1 e is, dat wij dat wel willen zijn. Ik heb al op mijn donder gekregen dat ik het telefoonnummer van Jochem heb gegeven. Maar ik denk dan maar, eerlijkheid duurt het langst. We zijn ook nog over het middenstuk van het perceel achter de stal van Boekhorst gelopen. Daar troffen heel erg veel kuiltjes aan, maar nog geen eieren. Op dit stuk zitten veel kieviten, ook de wulp en scholeksters hebben we al gezien (nog geen grutto s). In het lekkere zonnetje hebben we koffie gedronken. We zijn nog even bij de Schijndelse groep gaan kijken. Zij stonden nog te wachten. Jochem was er al. Groetjes namens Grard, Peer, Ger, Christel en Coby Miranda 6

7 Na het voor ons mooie begin van het seizoen kwamen er steeds meer berichten in de media dat er door de late strenge vorst veel minder weidevogels (vooral kieviten) waren dan andere jaren. In het gebied van de Schijndelse Heide viel dit nog wel mee, maar in de Veersche Heide was dit goed te merken. Vaak was het vooral op de woensdagavonden in maart en april slecht weer en waren de percelen nat. Ondanks alle nattigheid en modder was de opkomst van onze vrijwilligers goed. De natte percelen waren voor de eerste legsels van onze kieviten zeker geen nadeel omdat het bewerken noodgedwongen werd uitgesteld Introductiecursus weidevogelbeheer Door het Brabants Landschap werden we uitgenodigd om deel te nemen aan de cursus weidevogelbescherming voor beginners. De cursus had als doel belangstellenden te informeren over weidevogels en daarnaast eventueel vrijwilligers te werven voor onze werkgroep. In de MooiRooi krant hebben we hiervoor een persbericht laten plaatsen. Deelname was gratis en werd georganiseerd op donderdag 5 en 12 april, aanvang uur in de Schaapskooi aan de Martemanshurk 12 in Schijndel. Van onze werkgroep hebben 5 vrijwilligers deelgenomen, samen met andere deelnemers uit de regio. Cursus voor akkerrandvogels alarmtellingen Deze cursus voor gevorderden werd gehouden in Made. Door de te grote reisafstand en voor onze eventuele deelnemers ongunstig tijdstip, hebben we hieraan niet deelgenomen. Veldwerk in de Veersche Heide Ondanks de opvallend magere resultaten door weinig kieviten in de Veersche Heide was sfeer bij de deelnemers van deze loopgroep op de vrijdagmiddag goed. Een domper was dat 1 kievitlegsel en 2 wulpenlegsels in ons werkgebied door derden vroegtijdig werden ontdekt en dat diegene ook nesten markeerde. Door dit voorval werd dan ook zeer terecht door onze vrijwilligers opgemerkt dat deze manier van werken de motivatie niet ten goede komt. Er zit niets anders op dan dit als een misverstand te beschouwen en te hopen op beter. Tot overmaat van ramp ging ook een legsel van de wulp nog verloren voordat het perceel werd gemaaid! Het andere legsel van wulp was succesvol en dat is weer positief. Wulp. 7

8 Veldwerk in de Schijndelse Heide ( vervolg ) Het ging goed met de kieviten met als uitschieters de legsels op de maispercelen van onze nieuwe boer van der Laar en de waarnemingen die we deden op de met groenbemester ingezaaide percelen van Boekhorst. Door de natte omstandigheden was de planning van Boekhorst deze niet te bewerken voor eind april. Van het Brabants Landschap kregen we de mogelijkheid om deze percelen met veel legsels (tegen vergoeding) aan te melden voor het Projectplan Pilot kievit. Voor dit plan was maar een beperkte deelname mogelijk. Het plan hield in om te onderzoeken wat de invloed zou zijn van uitgesteld bewerken tot 15 mei op het vliegvlug worden van de kuikens. Op 12 januari hebben we ons na overleg met Andre Boekhorst aangemeld tot uiterlijk 1 mei. Door Jochem Sloothaak werd dit geaccepteerd. Ook na 1 mei waren de percelen nog steeds heel nat. Door advies en hulp van Anja Populier, Marco Renes en in overleg met Boekhorst hebben we uiteindelijk het bewerken kunnen uitstellen tot tenminste 15 mei. Door hoog worden van de groenbemester gingen ook er nog vrij laat 3 grutto s nestelen en dat gaf nogal wat werk en zorg hoe dit aan moesten pakken. Hoe verstoren we de kieviten zo weinig mogelijk en hoe sporen we voor het bewerken de gruttonesten nog op!? Het was voor ons een les en leermoment voor de toekomst. Uiteindelijk hoe jammer het ook is, door predatie, gingen alle drie de legsels van deze grutto s verloren. De evaluatie van het totale projectplan is vastgelegd in het reeds op 23 november aan onze vrijwilligers toezonden rapport Pilot- project; - Maatregelen voor kievit op bouwland 2012 Kansen voor de kievit - Eindrapportage opgesteld door Koen Verstegen & Jochem Sloothaak. Ook op de overige (mais) percelen en percelen met kort gras waren de resultaten niet zo slecht. Opvallend was dat op het maïsperceel van van Kessel waar vorig jaar geen legsels waren, er die nu wel waren. Op 11 april vond Miranda Bos op dit perceel het 1 e ei van de scholekster en noteerde dit als het 1 e ei voor de provincie Noord-Brabant. In ons weidevogelgebied komen tijdens het broedseizoen ook activiteiten voor die er niet thuis horen, zoals loslopende honden, speuren in het lange gras door politiehonden, motorcrossers, radiografisch bestuurbare motorvliegtuigjes etc. Het is een goede zaak als het nodig is de betrokkene hierop aan te spreken of dit te melden bij de aangewezen BOA (buitengewoon opsporings ambtenaar). De BOA (Ko Wijnstok) bij wie we in het verleden onze melding konden doen, was gestopt met deze werkzaamheden. Er is hierover overleg geweest met de weidevogelgroep uit Schijndel. In 2013 komt er een nieuwe BOA. 8

9 Deelname nationale weidevogelkijkweek Op 21 april hebben we in het kader van de landelijke weidevogelkijkweek een open dag georganiseerd. We hebben hiervoor als volgt via het IVN een persbericht doen uitgaan en dit ook laten plaatsen in de MooiRooi krant. De landelijke weidevogelkijkweek is van zaterdag 21 t/m zondag 29 april 2012 Landelijk gaan duizenden vrijwilligers elk voorjaar weer het veld in om in goed overleg met boeren nesten van weidevogels te beschermen tegen sneuvelen door landbouwactiviteiten. Nestbescherming is de band met het platteland weer aanhalen, gezond buiten bezig zijn en weidevogels van dichtbij meemaken. Het beheer van weidevogelgebieden is in handen van agrarische natuurverenigingen boeren en natuurbeschermingsorganisaties. Zij doen dat door gebiedsgericht samen te werken en contracten af te sluiten met de overheid om het beheer van gras- en bouwland af te stemmen op het voorkomen van weidevogels. De werkgroep Weidevogelbescherming van IVN Rooi nodigt u uit om op zaterdag 21 april van uur om een kijkje te nemen in het weidevogelgebied van de Schijndelse Heide. Bij de stal aan de Schijndelse Heide 4 (naast de golfbaan) zijn vrijwilligers van de weidevogelgroep aanwezig om u te informeren. Er staan telescoopkijkers opgesteld en ook een wandeling door het gebied behoort tot de mogelijkheden. Jonge kievit Bezoekers en vrijwilligers Het was mooi weer op 21 april en veel van onze vrijwilligers verleende hun medewerking om deze dag te doen slagen. Er was belangstelling van jong en oud. Natuurliefhebbers en toevallige passanten hebben genoten van onze tekst en uitleg. Door onze telescoopkijkers hebben ze kieviten, grutto s, scholeksters etc. kunnen waarnemen. 9

10 Excursie in Turnhout. Met liefst 17 vrijwilligers gingen we op excursie in Turnhout. Voor de middag brachten we een bezoek aan het Natuurpunt Museum. Onder leiding van de deskundige gids Koen Leysen kregen we een educatieve rondleiding door de natuurtuin en het museum. Onze gids wist met zijn Belgische humor en anekdotes doorspekte verhalen veel te vertellen over vogels, planten en dieren. Natuurtuin Hop en kemphaan Na de middag gingen we naar het bezoekerscentrum Klein Engelandhoeve. Marc Smets, de conservator van het Turnhouts Vennengebied, gaf ons een rondleiding door het gebied en wist veel te vertellen over het natuurherstel en (weide) vogels in het gebied. Met een paar consumpties op het einde van de middag sloten we dag af. Vogels kijken Jonge kieviten onder de vleugels 10

11 Evaluatieavond Op 16 mei hebben we de huidige resultaten van het seizoen besproken op het terras bij d n Dommel. Het was zoals altijd heel gezellig om met elkaar de bevindingen te bespreken, bijzondere gebeurtenissen en nieuwtjes uit te wisselen. Op deze avond hebben we ook afgesproken dat we de gezamenlijke veldwerkzaamheden, i.v.m. einde broedseizoen, op 13 juni gingen beëindigen. Ook een wandeling buiten het seizoen is de moeite waard en aan te bevelen! Activiteiten Odendael Het is een mooi initiatief van het IVN om een keer in de maand een avond over natuurbeleving voor ouderen te houden met steeds weer een ander onderwerp. Veel leden van onze vrijwilligersgroep en ook leden van het IVN hebben zich in de loop van het jaar hiervoor ingezet en hun bijdrage geleverd. Op de avond van 30 mei was het schitterend weer. Er was er een tocht met 20 ouderen in de rolstoel naar het natuurgebiedje de Diependaal. Henk Steenbakkers wist veel wetenswaardigheden te vertellen over wat op ons pad tegenkwamen. Op de avond van 29 augustus was weer een door Hilma van Rozendaal georganiseerde rolstoeltocht. Het was een gezellige tocht vanuit Odendael via het Hazenpad, Cathalijnepad en door het sportpark terug. Gids Henri van Weert wist veel te vertellen over de bloemen en planten die we onder weg tegen kwamen. Ook was het nodig de hulplijn bij een slappe band in te schakelen!! Zo waren er nog tal van activiteiten op Odendael. In het najaar hebben bijvoorbeeld enkele van onze vrijwilligers in de tuin van Odendael een insectenhotel gebouwd. Afsluiting van het seizoen Op 29 juni hebben we het weidevogelseizoen afgesloten met onze jaarlijkse BBQ en de Jeu des Boules competitie. Het was weer genieten van de gastvrijheid in de prachtige natuurtuin van Ans en Jan Dekkers!! Na genoten te hebben van de lekkere hapjes, drankjes en gerechten, deels gemaakt door onze eigen leden, begon het Jeu des Boules. Na een fanatieke strijd en een tactische zet van Tonnie Donkers mocht Maria Foolen namens de winnende ploeg de wisseltrofee in ontvangst nemen. In de keuken bij Ans Bijpraten in de natuurtuin Jeu des Boules (alle ballen ) 11

12 Zomertellingen Patrijs Volgend jaar ( 2013) is het jaar van de patrijs. Begin augustus kregen we van het Brabants Landschap de informatie toegestuurd voor het uitvoeren van een testtelling die tussen 1 augustus en 15 september plaats zou moeten vinden. De testtelling hield in dat : - De waarnemingen van patrijzen (man, vrouw en juveniel) op de veldkaart werden ingetekend. - Op de veldkaart de perceelskenmerken werden aangegeven. Omdat Dirk Eijkemans het gebied van de Schijndelse Heide heel goed kent is hij hiervoor benaderd en heeft er aan meegewerkt dat we zijn bevindingen hebben kunnen doorgeven. Volgend jaar in februari start de telling voor gedurende heel Patrijs Zomeravond activiteit Op 22 augustus hebben we met 15 vrijwilligers een bezoek gebracht aan tuin De Stal. Deze tuin grenst aan ons weidevogelgebied. In deze tuin van de gastvrije familie van den Hurk hebben we op deze mooie avond genoten van de vele rariteiten en tuin- ideeën in hun natuurlijke omgeving. 12

13 Resultaten 2012 : Kievit 71 waarvan 50 uit Grutto 4 waarvan 2 uit Scholekster 3 waarvan 1 uit Wulp 2 waarvan 1 uit Totaal 80 nesten, waarvan 67 % uit De onderstaande grafiek laat zien hoe het uitkomstpercentage zich verhoud tot de voorgaande jaren. Er zijn door onze vrijwilligers een of meerdere broedparen gezien van: Roodborsttapuit, geelgors, gele kwik, graspieper, blauwborst, kleine karakiet, veldleeuwerik, patrijs, kwartel, wilde eend, fazant, steenuil en ransuil. Nawoord Het was weer heerlijk om in het veld te zijn om te genieten van al het moois in de weidevogelgebieden Schijndelse Heide en Veerse Heide. Wij bedanken: - Alle vrijwilligers en meewerkende agrariërs voor hun inzet en tijd. - De familie Dekkers voor de gastvrijheid op de vrijdagmiddag en bij de afsluiting van het weidevogelseizoen. - Weidevogelbeschermingsgroep Schijndel e.o. - Het Brabants Landschap, speciaal Anja Populier, voor de ondersteuning tijdens het seizoen. December