NIEUWJAARSCONCERT HAPPY 2017! Marc Bouchkov, viool Brussels Philharmonic o.l.v. Karel Deseure. donderdag 5 januari CC/Schouwburg

Transcriptie

1 NIEUWJAARSCONCERT HAPPY 2017! Marc Bouchkov, viool Brussels Philharmonic o.l.v. Karel Deseure donderdag 5 januari CC/Schouwburg

2 Na het concert bent u vriendelijk uitgenodigd in de foyer op een receptie voor alle aanwezigen

3 Programma Mikhaïl Glinka Ruslan and Ljoedmila: Overture Dmitri Sjostakovitsj Suite for Variety Orchestra N 1: VII. Waltz nr. 2 Pablo de Sarasate Zigeunerweisen (Gypsy Airs), op. 20 Joseph Hellmesberger II Teufeltanz (Danse diabolique) Manuel Ponce La Estrellita Camille Saint-Saëns Introduction & Rondo capriccioso, op. 28 Aram Katsjatoerian Spartacus: Adagio, uit Suite 2 Johann Strauss Jr. Unter Donner und Blitz Polka, op. 324 Aram Katsjatoerian Gayane: Sabre Dance Johann Strauss Jr. An der schönen blauen Donau, op. 314 Johann Strauss Sr. Radetzky March, op. 228

4 Toelichting Voor het traditionele nieuwjaarsconcert vond Brussels Philharmonic dit jaar inspiratie in Rusland. De eindejaarsperiode is er een drukke aangelegenheid: kerst en nieuwjaar worden er soms tot twee maal toe gevierd. Omdat de Russisch-orthodoxe Kerk nog de Juliaanse kalender volgt, zetten veel Russen het nieuwe jaar op 1 januari feestelijk in, om dan op 14 januari ook nog eens de orthodoxe overgang van oud naar nieuw te vieren. Oudejaarsavond wordt traditiegetrouw ingezet met een uitgebreide feestmaaltijd vol Russische delicatessen. Om middernacht wordt via de televisie afgestemd op de klokkentoren van het Kremlin en de toespraak van de president. Na de klinkende nieuwjaarswensen trekt iedereen de straat op voor het vuurwerk en een wandeling door de besneeuwde straten. Even onmisbaar in het feestgedruis is natuurlijk de muziek. Onder leiding van de jonge dirigent Karel Deseure brengen Brussels Philharmonic en de Belgische violist met Russische roots Marc Bouchkov (finalist van de Koningin Elisabethwedstrijd in 2012) een bruisend programma met levendige dansen van Russische componisten als Michaïl Glinka, Aram Katsjatoerian en Dmitri Sjostakovitsj. En uiteraard mogen de klassiekers van walskoningen Johann Strauss I en II niet ontbreken. Een kruisbestuiving die voor vuurwerk in de concertzaal zal zorgen. Nastrovje! Russische dansmeesters Al van jongsaf had Michaïl Glinka ( ) een bijzondere interesse voor de Italiaanse opera. Na zijn studies in Sint-Petersburg trok hij naar Italië om er de opera in zijn oorspronkelijke context te bestuderen. Daarop bracht hij een jaar door bij zijn zus in Berlijn, waar hij zijn compositorische technieken verfijnde. Na de dood van zijn vader in 1834 keerde hij terug naar Rusland. Hij componeerde er zijn eerste grootschalige werk: de opera Een leven voor de tsaar, de eerste tragische opera in het Russische repertoire en vernieuwend in zijn genre. Het duurde zes jaar voor Glinka zich aan zijn tweede en meteen ook laatste opera zou wagen: in 1837 schreef hij de eerste noten neer van de opera Ruslan en Ljoedmila, naar het gelijknamige episch gedicht van Poesjkin. Het sprookjesachtige verhaal vangt aan tijdens het feest dat Ljoedmila s vader houdt voor haar drie huwelijkskandidaten. Maar Ljoedmila verdwijnt op mysterieuze wijze, en haar vader belooft zijn dochters hand aan de eerste die

5 haar kan vinden. De nobele Ruslan belandt daarop in een reeks fantastische avonturen om zijn bruid te redden. Na de première in 1842 in Sint-Petersburg werd de opera maar matig onthaald, en ook vandaag wordt de opera nog zelden uitgevoerd. Wel vaak gespeeld is de levendige ouverture, die de luchtige sfeer van de hele opera in een oogwenk oproept. Even opzwepend en intussen overbekend is de Sabeldans van de Sovjet- Russische (van Armeense afkomst) componist Aram Katsjatoerian ( ). De energieke dans komt uit het vierdelige ballet Gayane, waarvoor hij in 1943 een Stalinprijs ontving. Grotendeels gebaseerd op het ballet Happiness uit 1939, vertelt Gayane het verhaal van een jonge vrouw die op een collectieve boerderij woont en zich gewrongen voelt tussen haar patriottische overtuigingen en haar gevoelens. Tijdens een overval op één van de opslagplaatsen kan ze niet anders dan haar man verraden. Ze raakt gewond, maar een officier redt haar en ze worden verliefd. Tijdens het feest ter ere van hun huwelijk weerklinkt de onstuimige Sabeldans. Ook het ballet Spartacus uit 1954 in het bijzonder het adagio behoort tot Katsjatoerians meest gekende repertoire. De kleurrijke klankeffecten, opvallende ritmiek en Armeens geïnspireerde thema s maken dat zijn muziek tot vandaag ver buiten de grenzen van het vroegere Sovjetrijk reikt. Katsjatoerian geldt als één van de meest beroemde componisten uit het Sovjettijdperk, samen met zijn tijdgenoten Sergej Prokofjev ( ) en Dmitiri Sjostakovitsj ( ). Diens Suite for Variety Orchestra n 1 werd jarenlang verkeerdelijk aanzien als zijn verloren gewaande Jazz Suite n 2. In werkelijkheid is de suite een verzameling van delen uit film- en theaterscores die hij voordien had neergepend, en die hij pas na 1956 verzamelde. Het duurde meer dan dertig jaar voor het werk ook in het Westen bekend werd: in 1988 werd het voor het eerst uitgevoerd in Barbican Hall, onder leiding van Mstislav Rostropovich. In de partituur vermeldt Sjostakovitsj dat de delen in gelijk welke volgorde of afzonderlijk gespeeld kunnen worden. Vanavond hoort u de mede dankzij het gebruik ervan in Stanley Kubricks film Eyes Wide Shut befaamde Wals n 2. Weense walskoningen Met zijn talrijke verwijzingen naar de Weense wals is Sjostakovitsj Suite for Variety Orchestra maar een kleine stap verwijderd van het oeuvre van de Strauss-dynastie. Tot vandaag weerklinken de walsmelodieën van vader van de wals Johann Strauss I ( ) en diens zoon, walskoning Johann Strauss II ( ) tijdens het traditionele nieuwjaarsconcert dat vanuit de Weense Musikverein uitgezonden wordt over de hele wereld. Aan het begin van de 19de eeuw genoot de dans nochtans weinig populariteit, al zeker niet in de

6 hogere kringen. Maar in een periode waarin de Weense wals als een aansporing tot zondige passie gezien werd, bracht Strauss sr. het genre door een verfijnde orkestratie en kwalitatieve uitvoering vanuit de Weense kroegen in de bal- en concertzalen. Niet veel later ontpopte zijn zoon Strauss jr. zich tot de nieuwe walskoning: hij bracht de melodische en structurele mogelijkheden van het genre tot een hoogtepunt, en met zijn walsen, polka s en marsen veroverde hij Europa en de Verenigde Staten. Zijn meest uitgevoerde werk is ongetwijfeld An der schönen blauen Donau. Vreemd genoeg kende deze wals in Wenen zelf geen succes. Maar tijdens een concert voor de Wereldtentoonstelling in Parijs in 1889 werd het werk als toegift gespeeld, én toegejuicht. De apotheose van nagenoeg elk nieuwjaarsconcert is de overbekende Radetzkymars van Strauss sr. Hij vond inspiratie in het volkslied das Tinerl- Lied, dat hij hoorde zingen door marcherende soldaten na een overwinning door de 82-jarige generaal Radetzky. En zo weerklinkt deze onsterfelijke mars elk jaar opnieuw, onder luid geklap van het publiek. Happy 2017! Toelichting door Aurélie Walschaert

7 Karel Deseure, dirigent Karel Deseure studeerde met grote onderscheiding af als fluitist aan het Koninklijk Conservatorium Antwerpen. Hij vervolgde zijn opleiding als dirigent aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag en volgde masterclasses bij Jorma Panula, Otto Tausk, Marc Albrecht and Arie van Beek. In 2012 won Karel de Tweede Prijs en Publieksprijs op het Concours International de Direction d Orchestre in Parijs. Datzelfde jaar werd hij bekroond met de prestigieuze Anton Kersjesdirectiebeurs. Van 2013 tot 2015 was Karel de assistent-dirigent van het Radio Filharmonisch Orkest in Nederland. Hier werkte hij samen met dirigenten zoals Charles Dutoit, Vasily Petrenko, James Gaffigan, Jukka-Pekka Saraste, Bernard Haitink en Markus Stenz. Hij werd uitgenodigd als gast-dirigent bij vele orkesten in Nederland evenals bij het Luzerner Sinfonieorchester. Karel werd geselecteerd voor meerdere internationale masterclasses van onder andere Bernard Haitink (Lucerne Festival), Peter Eötvös (IRCAM met het Orchestre Philharmonique de Radio France) en David Zinman (Tonhalle Orchester Zürich). In 2016 maakte Karel zijn operadebuut met La Bohème van Puccini bij Opera Zuid in Nederland.

8 Marc Bouchkov, viool Marc Bouchkov ( 1991) groeide op in een muzikaal nest. Zijn eerste muzieklessen ontving hij op vijfjarige leeftijd van zijn grootvader Mattis Vatisner. In 2001 werd hij toegelaten aan het Conservatoire National Supérieur de Musique in Lyon in de klas van Claire Bernard. Hij vervolgde zijn opleiding aan het Conservatoire National Supérieur de Musique (CNSM) in Parijs bij Boris Garlitzky, die tot op heden een mentor voor hem is. Bouchkov is onderscheiden met vele internationale prijzen waaronder de Eerste Prijs van de International Violin Contest Henri Koch en de European Young Concert Artists Audition Leipzig. In 2010 behaalde hij de Eerste Prijs Viool met bijzondere onderscheiding van de jury aan het CNSM in Parijs. De jaren daarop was hij laureaat van de Koningin Elisabethwedstrijd (2012), de Montreal International Musical Competition (2013) en de Stiftung Juventus van Georges Gara. Hij soleerde met onder ander Moscow Philharmonic, NDR-Sinfonieorchester en in 2014 speelde hij op het inauguratieconcert van de serie 'Essentials' van het Koninklijk Concertgebouworkest, op uitnodiging van Mariss Jansons. Sinds 2014 studeert Bouchkov als 'Young Soloist' aan de Kronberg Academy bij Mihaela Martin. Hij wordt gesponsord door Brigitte Feldtmann die hem een viool ter beschikking stelt van Jean Baptiste Vuillaume uit 1865.

9 Brussels Philharmonic Brussels Philharmonic werd in 1935 opgericht door de Belgische openbare omroep (NIR), en concerteerde in de loop van zijn bestaan met internationale topdirigenten en -solisten. Het orkest had en heeft een uitstekende reputatie voor het creëren van nieuwe composities, en werkte samen met wereldvermaarde componisten als Bartók, Stravinsky, Messiaen en Francesconi. De historische thuishaven Flagey, waar het orkest repeteert en concerteert in de akoestisch tot de wereldtop behorende Studio 4, is de uitvalbasis voor concerten in Brussel, Vlaanderen en Europa. Sinds seizoen is Stéphane Denève muziekdirecteur van Brussels Philharmonic. Deze Franse topdirigent komt met een duidelijke missie naar Brussel: hij wil in zijn programma s de muziek uit de 21ste eeuw combineren met de grote klassiekers, en zo een dialoog opzetten tussen het repertoire van vroeger en dat van de toekomst. Op internationaal vlak heeft Brussels Philharmonic een eigen plaats veroverd, met vaste afspraken in de grote Europese hoofdsteden (waaronder Parijs, Londen, Berlijn, Wenen, Salzburg). De aanstelling van Stéphane Denève en de internationale vertegenwoordiging door IMG Touring zorgen bovendien voor tournees en concerten op nieuwe podia, zowel binnen als buiten Europa. In staat onder meer een uitgebreide tournee in Japan op het programma. Een andere specialisatie waarmee Brussels Philharmonic zich internationaal profileert, is filmmuziek. Voor het opnemen en uitvoeren van soundtracks zijn Galaxy Studios en Film Fest Gent vaste partners. Internationale erkenning kwam onder meer met de Oscar-winnende muziek voor The Artist (muziek van Ludovic Bource). Samen met verschillende partners werkt Brussels Philharmonic aan uiteenlopende cd-reeksen die internationale bijval krijgen: met Klara rond Vlaamse solisten, met het Palazzetto Bru Zane en dirigent Hervé Niquet rond Franse romantische muziek en met Film Fest Gent rond grote filmmuziekcomponisten. Met het eigen label, Brussels Philharmonic Recordings, maakt het orkest referentie-opnames van het grote symfonische repertoire. Brussels Philharmonic is een instelling van de Vlaamse Gemeenschap.

10

11

12 30CC wenst je van harte