Bijlage VWO. Latijn. tijdvak 1. Tekstboekje. VW-1010-a-14-1-b

Transcriptie

1 Bijlage VWO 2014 tijdvak 1 Latijn Tekstboekje VW-1010-a-14-1-b

2 Tekst 1 Hippomenes en Atalanta Non tamen eventu iuvenis deterritus horum constitit in medio vultuque in virgine fixo Quid facilem titulum superando quaeris inertes? Mecum confer ait. Seu me fortuna potentem fecerit, a tanto non indignabere vinci; namque mihi genitor Megareus Onchestius, illi est Neptunus avus, pronepos ego regis aquarum, nec virtus citra genus est. Seu vincar, habebis Hippomene victo magnum et memorabile nomen. Talia dicentem molli Schoeneia vultu aspicit et dubitat, superari an vincere malit, atque ita Quis deus hunc formosis inquit iniquus perdere vult caraeque iubet discrimine vitae coniugium petere hoc? Non sum, me iudice, tanti! Nec forma tangor (poteram tamen hac quoque tangi), sed quod adhuc puer est; non me movet ipse, sed aetas. Quid quod inest virtus et mens interrita leti? Quid quod ab aequorea numeratur origine quartus? Quid quod amat tantique putat conubia nostra, ut pereat, si me fors illi dura negarit? Dum licet, hospes, abi thalamosque relinque cruentos. Coniugium crudele meum est; tibi nubere nulla nolet, et optari potes a sapiente puella. Cur tamen est mihi cura tui tot iam ante peremptis? Viderit! Intereat, quoniam tot caede procorum admonitus non est agiturque in taedia vitae. Occidet hic igitur, voluit quia vivere mecum, indignamque necem pretium patietur amoris? Non erit invidiae victoria nostra ferendae. Sed non culpa mea est. Utinam desistere velles, aut, quoniam es demens, utinam velocior esses! At quam virgineus puerili vultus in ore est! VW-1010-a-14-1-b 2 / 7 lees verder

3 A, miser Hippomene, nollem tibi visa fuissem! Vivere dignus eras. Quod si felicior essem nec mihi coniugium fata importuna negarent, unus eras cum quo sociare cubilia vellem. Dixerat, utque rudis primoque cupidine tacta, quod facit ignorans amat et non sentit amorem. Iam solitos poscunt cursus populusque paterque, cum me sollicita proles Neptunia voce invocat Hippomenes Cytherea que comprecor, ausis adsit ait nostris et quos dedit adiuvet ignes. Detulit aura preces ad me non invida blandas; motaque sum, fateor, nec opis mora longa dabatur. Est ager, indigenae Tamasenum nomine dicunt, telluris Cypriae pars optima, quem mihi prisci sacravere senes templisque accedere dotem hanc iussere meis; medio nitet arbor in arvo, fulva comas, fulvo ramis crepitantibus auro. Hinc tria forte mea veniens decerpta ferebam aurea poma manu; nullique videnda nisi ipsi Hippomenen adii docuique quis usus in illis. Ovidius, Metamorphoses 10, VW-1010-a-14-1-b 3 / 7 lees verder

4 Tekst 2 Atalanta s nederlaag Aan alle vrijers, door haar uitgedaagd, gaf zij de speerdood als een bruidsgeschenk. Hoe slechte loopers! - vaak had t haar gekrenkt dat zij niet door de besten werd belaagd. Hippomenes was in de bocht gezwenkt en had het met een jongenslist gewaagd: hij wierp met app len, waarover de maagd wild struikelde, - dat was zíjn bruidsgeschenk. Voor sluwheid openstaand meer dan voor kracht wilde het volk op haar vertoornde klacht des snelsten loon de slimste niet ontrooven. En hij was nog veel slimmer dan men dacht, want ná die app len, en de eerste nacht, verdween hij, - en kwam ook de speer te boven. S. Vestdijk Tekst 3 Callisto Inter hamadryadas iaculatricemque Dianam Callisto sacri pars fuit una chori. Illa, deae tangens arcus, Quos tangimus arcus, este meae testes virginitatis ait. Cynthia laudavit, Promissa que foedera serva, et comitum princeps tu mihi dixit eris. Foedera servasset, si non formosa fuisset: cavit mortales, de Iove crimen habet. Mille feras Phoebe silvis venata redibat aut plus aut medium sole tenente diem; ut tetigit lucum (densa niger ilice lucus, in medio gelidae fons erat altus aquae), Hic ait in silva, virgo Tegeaea, lavemur ; VW-1010-a-14-1-b 4 / 7 lees verder

5 erubuit falso virginis illa sono. Dixerat et nymphis. Nymphae velamina ponunt; hanc pudet, et tardae dat mala signa morae. Exuerat tunicas; uteri manifesta tumore proditur indicio ponderis ipsa suo. Cui dea Virgineos, periura Lycaoni, coetus desere, nec castas pollue dixit aquas. Luna novum decies implerat cornibus orbem: quae fuerat virgo credita, mater erat. Laesa furit Iuno, formam mutatque puellae: Quid facis? Invito est pectore passa Iovem. Utque ferae vidit turpes in paelice voltus, Huius in amplexus, Iuppiter, inquit eas. Ursa per incultos errabat squalida montes quae fuerat summo nuper amata Iovi. Iam tria lustra puer furto conceptus agebat, cum mater nato est obvia facta suo. Illa quidem, tamquam cognosceret, adstitit amens, et gemuit: gemitus verba parentis erant. Hanc puer ignarus iaculo fixisset acuto ni foret in superas raptus uterque domos. Signa propinqua micant: prior est, quam dicimus Arcton, Arctophylax formam terga sequentis habet. Saevit adhuc canamque rogat Saturnia Tethyn Maenaliam tactis ne lavet Arcton aquis. Ovidius, Fasti 2, VW-1010-a-14-1-b 5 / 7 lees verder

6 Tekst 4 De nimf Arethusa vertelt hoe ze belaagd werd door de verliefde riviergod Alpheus. Ze was aan het zwemmen, toen ze opeens een hevige beroering in de rivier voelde. Geschrokken klom ze op de oever. Toen hoorde ze de stem van Alpheus die haar vroeg waar ze naar toe ging. Arethusa gaat als volgt verder met haar verhaal: Sicut eram, fugio sine vestibus altera vestes ripa meas habuit ; tanto magis instat et ardet et, quia nuda fui, sum visa paratior illi. Sic ego currebam, sic me ferus ille premebat, ut fugere accipitrem penna trepidante columbae, ut solet accipiter trepidas urgere columbas. Usque sub Orchomenon Psophidaque Cyllenenque Maenaliosque sinus gelidumque Erymanthon et Elin currere sustinui nec me velocior ille; sed tolerare diu cursus ego viribus impar non poteram; longi patiens erat ille laboris. Per tamen et campos, per opertos arbore montes, saxa quoque et rupes et, qua via nulla, cucurri. Sol erat a tergo; vidi praecedere longam ante pedes umbram, nisi si timor illa videbat; sed certe sonitusque pedum terrebat et ingens crinales vittas adflabat anhelitus oris. Uiteindelijk ging Arethusa van angst zo zweten dat ze in water veranderde en opging in de rivier van haar achtervolger Alpheus. Ovidius, Metamorphoses 5, Aantekeningen regel 601 regel 602 regel 603 regel 604 regel 605 Sicut eram Naakt als ik was tanto des te instat en ardet onderwerp: Alpheus paratus bereidwillig (om op de avances van Alpheus in te gaan) premo achtervolgen fugere Vul aan: solent VW-1010-a-14-1-b 6 / 7 lees verder

7 regel regel 609 regel 610 regel 612 regel 613 regel 614 regel 615 regel 616 regel 617 Tot aan Orchomenos, Psophis, Cyllene, de dalen van de Maenalus, de koude Erymanthus en Elis sustineo volhouden velocior ille Vul aan: erat cursus Lees: cursum impar niet opgewassen tegen Alpheus et Onvertaald laten arbore Vertaal als meervoud saxa t/m rupes Lees: per saxa quoque et per rupes qua via nulla Vul aan: erat qua waar a tergo achter mij pedes namelijk van Arethusa umbram namelijk van Alpheus nisi t/m videbat tenzij dat maar een angstbeeld was -que Onvertaald laten adflo + accusativus blazen tegen einde VW-1010-a-14-1-b 7 / 7 lees verder