Drie titanium racers voor lang en ver

Transcriptie

1 tijdloos titanium Drie titanium racers voor lang en ver TESTCOÖRDINATIE: THOMAS ETTEMA, FOTOGRAFIE: JARNO SCHURGERS Tien jaar geleden was een fiets met dunne banden en een gebogen stuur gewoon een racefiets. Inmiddels bestaan er aeroracers, gravel-racers, specifieke klimfietsen en criterium-racers. Van alle mogelijke categorieën is de zogenaamde enduranceracer misschien wel de meest logische keus voor de gemiddelde wielrenner. Hoe zou het nou zijn als zo n comfortabele enduranceracer is gebouwd van het duurzame en trillingdempende titanium? We hebben drie tita-racers getest. Om het comfort van een racefiets te verbeteren zijn er twee mogelijkheden, die meestal in combinatie met elkaar toegepast worden. 1: Het creëren van een zo min mogelijk vermoeiende zitpositie en 2: het absorberen van trillingen en schokken die veroorzaakt worden door oneffenheden in de weg. Om met het eerste te beginnen: zet je een wielrenner minder diep op z n fiets, dan neemt de comfortbeleving toe. Om die reden hebben de meeste endurance-racers een kortere bovenbuis en een langere balhoofdbuis dan een fiets voor criteriums. Om de oneffenheden in de weg die het frame via zadel en stuur aan de berijder doorgeeft af te vangen, zijn al veel technisch meer of minder vernuftige oplossingen bedacht, maar een van de meest effectieve en gemakkelijke methodes is het verbreden van de banden. Naast extra comfort levert dat bovendien óók meer grip en controle op. Drie vliegen in één klap dus. De combinatie van een minder diepe zitpositie én bredere banden is, voor wie zo lekker mogelijk op de fiets wil zitten, dus niet meer dan logisch. Titanium herboren Kiezen de meeste merken bij het creëren van hun endurance-racers vanwege de vormvrijheid en de nauwkeurig vooraf te bepalen flexeigenschappen van het frame voor koolstofcomposiet, een aantal merken blijft lekker ouderwets lassen. Nou ja, ouderwets... Een van de meest uitgelezen metalen voor het bouwen van comfortabele racers is titanium (zie ook het kader hierover) en dat laat zich uitsluitend onder zuurstofloze omstandigheden lassen. Tel daarbij op dat dit metaal knetterhard is en je snapt dat het maken van een titanium frame bewerkelijker is dan het fabriceren van een pendant in staal of aluminium. Dat maakt dat een titanium frame altijd tamelijk kostbaar zal zijn. Daar hebben de meeste kopers van titanium geen boodschap aan. Die gaan voor dit edele metaal vanwege de veronderstelde comfortkwaliteiten, de extreme duurzaamheid, het lage gewicht, de uitzonderlijke sterkte en de weerstand tegen roest. Plus natuurlijk, dat zo n glimmend metalen kader er gewoon geweldig uit ziet! Individuele opbouw De Kona Essato Ti Disc komt uit Amerika, zo laat een logo op de zitbuis zien. Made in Tennes see, USA lezen we. Geen twijfel over mogelijk; dit frame komt bij de titanium experts van Lynskey vandaan. De Veturi van het jonge Brabantse titanium-merk Pilot ziet er minstens zo goed uit, maar komt uit China, waar Pilot z n productie heeft ondergebracht. Zo zie je maar, ook in >> Fijn dat ze lekker rijden, deze tita-racers. Maar dat ze oogstrelend mooi zijn is natuurlijk ook niet verkeerd! XX BIKE & TREKKING

2 KONA Essato Ti Disc PILOT Veturi VAN NICHOLAS Zephyr BIKE & TREKKING XX

3 Deze drie titanium racers zijn het neusje van de zalm voor individualisten die comfort en kwaliteit naar waarde weten te schatten. - Thomas Ettema, testredacteur BIKE & trekking Magazine China weten ze inmiddels hoe je netjes een set titanium buizen aan elkaar last. En dat Van Nicholas eveneens weet waar Abraham de mosterd haalt zie je aan de Zephyr: ook hier prachtig strak Chinees las- en freeswerk. Ook de rest van de afwerking van de drie titanium kaders is netjes, met gepolijste en gestraalde merk namen (Pilot), prachtige balhoofd plaatjes (Kona) en ingegraveerde logo s (VN). Een plaatje op zich dus, dat je afhankelijk van je budget zo mooi kunt maken als je zelf wilt. De drie geteste fietsen worden namelijk als frame-set aangeboden, altijd in combinatie met een specifieke carbon voorvork. Waar je de Kona samen met je dealer of helemaal zelfstandig moet opbouwen, kan je bij zowel Pilot als bij Van Nicholas zelf via een online configurator (of via de dealer) de afmontage bepalen. En zowel bij Pilot als bij Van Nicholas wordt jouw droomfiets dan door één monteur in de werkplaats in respectievelijk Nuenen en Heerenveen voor je op gebouwd. Pilot biedt daarnaast naast de stan daard geo metriën ook nog maatframes aan. De meerprijs daarvoor is verrassend gering: 250 euro. Velg- of schijfrem? Waar het peloton noodgedwongen nog steeds alleen maar gestopt mag worden door velgremmen, is de keuze voor schijfremmen bij een comfort racer niet bepaald door regels. Twee van de drie geteste fietsen zijn uitgevoerd met hydraulische schijfremmen. De Kona Esatto vertraagt met Force-remmen van Sram, de Pilot heeft Shimano Ultegra-schijfremmen. De Van Nicholas Zephyr remt met traditionele mechanische Shimano Ultegra-velgremmen. Waar schijfremmen over het algemeen gezien worden als de betere stoppers, moet er gezegd worden dat de Van Nicholas zeker niet onder doet voor de Pilot en Kona als het gaat om beschikbare stopkracht, met dank aan het speciale exalit-remvlak op de Mavic Ksyrium-wielen. Tenminste, als het droog is. Bij nat weer zijn de schijfremfietsen onmiskenbaar in het voordeel. En nat of droog, de remkracht is bij de schijfremfietsen beter te doseren. Plus: de wielen ondervinden geen slijtage van het remmen. Dus in plaats van nieuwe wielen hoef je alleen maar een setje nieuwe schijven aan te schaffen. En dat scheelt als je liefhebber bent van knappe (carbon) wielen! Ook klapbanden als gevolg van oververhitting in lange afdalingen zijn met schijfremmen verleden tijd. Het verschil in gewicht tussen beide systemen is inmiddels (bijna) te verwaarlozen. Alles hosanna dus? Toch niet. Het piepen of slepen van een schijfrem kan zeer storend zijn. Met een juiste afstelling en gebruik van de juiste remblokjes is dit echter geen probleem dat zich niet laat oplossen. >> 3AL-2.5V Titanium Toen de Duitse chemicus Heinrich Klaproth in 1794 een nieuw metaal ontdekte, noemde hij dit titanium, waarmee hij refereerde aan de titanen uit de Griekse mythologie. Klaproth wist niet dat drie jaar eerder de Brit William Gregor al op hetzelfde metaal was gestuit en het metaal menachanite had genoemd, naar de parochie Menaccan waar hij zijn ontdekking deed. De benaming titanium die Klaproth bedacht bleef echter overeind in de geschiedenis. IDEAAL VOOR FIETSFRAMES Hoewel het zilvergrijze element met atoomnummer 22 ruim voorradig is op onze planeet, wordt titanium pas sinds 1940 commercieel geproduceerd. De in de fietsindustrie toegepaste legering is 3AL-2.5V titanium. Dit is titanium met 3% aluminium en 2,5% vanadium. Deze legering heeft een ruim veertig procent lagere dichtheid dan staal en verenigt een hoge hardheid met een twee maal zo hoge veerkracht in vergelijking met staal. Het metaal heeft nauwelijks last van metaalmoeheid en kan zeer hoge belastingen verwerken voordat het blijvend vervormt. Er kunnen dus heel lichte en stijve frames mee gemaakt worden. Titanium wordt tegen roesten beschermd door een natuurlijke, afsluitende oxidelaag. Het is bijna net zo resistent als platina en zelfs bestand tegen strooizout. Een titanium frame hoeft daarom niet gelakt te worden. Het metaal is ook bijzonder slag- en krasvast. En héb je een krasje, dan kan dat met een schuursponsje weg gepoetst worden. MYTHISCHE KWALITEITEN En hoe zit het met de haast mythische comforteigenschappen van titanium? Dat is, wat ons betreft, inderdaad een mythe, ontstaan omdat de van dunne buizen gelaste frames uit de jaren negentig ronduit slap waren. Bij moderne, uit oversized buizensets opgebouwde titanium frames, komt het comfort primair uit de banden en voor een veel kleiner deel uit de vervorming van het frame. Voel je dan écht niet dat je op titanium rijdt? Dat wel, want het materiaal is meer meegaand dan aluminium. Maar of die eigenschap er uit komt, ligt helemaal aan de framebouwer. En dan nog moet je van titanium geen wonderen verwachten. XX BIKE & TREKKING

4 Specificaties en geometrie Prijs 2.499,- (frame-set) Maten 49/52/54/56/58/61 cm Info konaworld.com Framemateriaal titanium Vork Kona ( full carbon) Versnellingen Sram Force 1 (1x11) Crankset Sram Force 1 (46t) Cassette Sram Force 1 (11-28t) Schijfremmen Sram Force 1 Hydro Disc (160 mm) Stuur/-pen Zipp/Zipp Zadel/-pen Brooks Cambium/Zipp Wielen Zipp 202 Disc Banden Zipp Tangente Speed (25 mm) Gewicht 8,3 kg Zitbuis-/balhoofdhoek 73 /72,5 Zit-/boven-/balhoofdbuis 580/580/205 mm Stuur/-pen 420/100 mm Achtervork 425 mm Bracket-drop 72 mm Wielbasis mm Kona Essato Bij Kona weten ze inmiddels wel hoe je een goede titanium fiets bouwt. Al sinds midden jaren negentig komen geregeld titanium uitvoeringen van succesvolle Kona modellen op de markt. En aangezien de Esatto enduranceracers van Kona bepaald niet onsuccesvol zijn, is het logisch dat dit model vervolgens ook in titanium wordt aangeboden. Het feit dat Lynskey als frame bouwer wordt gekozen en ieder framedetail opnieuw wordt ontworpen laat zien hoe ervaren Kona is op het gebied van dit edele metaal. Heerlijk eigenwijs dat steekassen worden gecombi neerd met een traditionele trapas met schroef draad. Ook is het niet mogelijk om een elek tro nische groepset te monteren, want Kona laat alle kabels lekker ouderwets buitenom lopen. Behalve beetje inconsequent dan weer bij de voor vork. Het rechttoe rechtaan ontwerp van de buizen zorgt voor een prachtige rijkwaliteit en een goede mix van stijfheid en comfort. De geometrie van de fiets waarborgt een prettige zithouding en zeer veel controle. De stijve voorvork en steek assen leveren een fiets op die zeer zeker stuurt en perfect reageert op iedere remactie. Afwerking van het laswerk is buitengewoon gelijk matig, jammer is dat de naam Kona op de onder buis gewoon een sticker is. Met een goede opbouw en een setje lichte wielen (zoals de Zipp 202 s op onze testfiets) is van deze Esatto Disc Ti een droomfiets voor het leven te bouwen Lang, die balhoofdbuis op de Kona Esatto! 2. Het onderste lager van de voorvork is oversized. Zo kan de vork stijver geconstrueerd worden om de krachten van de schijfrem op te vangen. Alle kabels lopen buitenom. 3. Ziet er lekker industrieel uit, die achterkant. In het achterwiel een steekas voor extra stijfheid Ook hier een ruwe, industriële oplossing die plaats biedt aan banden tot dertig millimeter. 5. De schijfrem is ondergebracht in de achterdriehoek. 6. De schijfremkabel loopt binnendoor. Mooi, maar een pain-in-the-asss voor de mechanieker die de fiets voor ons opbouwde (dank je Rinus!). BIKE & TREKKING XX

5 Specificaties en geometrie Prijs frame-set 1.999,- (standaard)/ 2.249,- (op maat) Prijs compleet 4.499,- Maten 51/54/57/60 cm Info pilotcycles.com p ycles.com Framemateriaal titanium Vork Pilot ( full carbon) Versnellingen Shimano Ultegra (2x11) Crankset Shimano Ultegra (50-34t) Cassette Shimano Ultegra (11/28t) Schijfremmen Shimano BR-S685 (160 mm) Stuur/-pen Fouriers/Fouriers Zadel/-pen Selle Italia SLR/Fouriers Wielen DT Swiss R23 Spline DB Banden Schwalbe One (25 mm) Gewicht 8,5 kg Zitbuis-/balhoofdhoek 73,5 /72,5 Zit-/boven-/balhoofdbuis 578/562/190 mm Stuur/-pen 440/100 mm Achtervork 415 mm Bracket-drop 72 mm Wielbasis mm Pilot Veturi Het valt direct op dat de Veturi over de meest comfortabele geometrie beschikt. De relatief korte bovenbuis zorgt in combinatie met de lange balhoofd buis voor een relaxte zit. De PF30-trapas, over sized balhoofdbuis en forse onderbuis laten direct zien dat het met de stijfheid wel goed zit. Een gekromde staande achtervork moet zorgen voor een bepaalde mate van comfort, alhoewel in de praktijk lastig vast is te stellen of dat werkt. De mogelijk heid tot monteren van een kleine achterdrager en/of spatbordenset verruimt het inzetbereik van deze fiets tot snel woon-werk verkeer of een fietsreis met lichte bepakking. De comfor tabele houding op en het iets hogere gewicht van de Veturi zorgen voor een iets minder hoge gemid delde snelheid. Maar in ruil daarvoor stap je na enkele uren toeren wel merkbaar frisser van je fiets. Misschien is dit wel de exacte inter pretatie van wat een endurance-racer zou moeten zijn! Op de foto lopen de derailleurkabels nog buitenom, in het seriemodel lopen ze binnen door door titanium buisjes. Mooi en makkelijk bij montage! Afwerking van laswerk en gepolijste en gestraalde logo s is van hoog niveau. De test fiets is een seriemodel met standaard af mon tage, maar bij Pilot is voor 250 euro ook maat werk mogelijk. Ook een custom opbouw is moge lijk. Als je dan toch een racefiets voor het leven gaat kopen, dan is het helemaal geen slecht idee om dat tot in detail met de makers te kunnen bespreken. 1. Plek genoeg voor een spatbord en een achterdrager op de Pilot Veturi. Ideaal als je gaat forenzen Pilot is ook distributeur voor de componenten van Fouriers, vandaar dat deze merknaam all-over de Veturi vindt. Niks mis mee, want het is mooi spul. 3. De remschijf is in de achterdriehoek aan gebracht. Niet direct-mount, maar hoe erg is dat? Met deze be vestigings methode kun je nooit de schroefdraad kapot draaien Wel een direct-mount remklauwbevestiging op de carbon voorvork. Natuurlijk met steekas De gebogen staande achtervork zou zorgen voor meer comfort, maar iets meer of minder druk in de banden heeft daarop een grotere invloed. 6. Geen decals op de Pilot, maar duurzaam gestraalde logo's en belettering. XX BIKE & TREKKING

6 Specificaties en geometrie Prijs vanaf 1.899,- (los frame) Maten 50/52/54/56/58/60 cm Info vannicholas.com Framemateriaal titanium Vork VNT ( full carbon) Versnellingen Shimano Ultegra (2x11) Crankset Shimano Ultegra (50/34t) Cassette Shimano Ultegra (11-28t) Velgremmen Shimano Ultegra Stuur/-pen Fizik Cyrano R3/Fizik Cyrano Zadel Fizik Antares Wielen Mavic Ksyrium Pro Exalith SL Banden Mavic Yksion Pro (25 mm) Gewicht 7,8 kg Zitbuis-/balhoofdhoek 73 /72 Zit-/boven-/balhoofdbuis 550/566/200 mm Stuur/-pen 420/100 mm Achtervork 418 mm Bracket-drop 70 mm Wielbasis 1.011mm Van Nicholas Zephyr Wat zo mooi is aan een Van Nicholas Zephyr: hij is al van verre herkenbaar als een Zephyr. Lange, rechte balhoofdbuis, breed aangezette conische bovenbuis en een laag geplaatste, extreem dunne staande achtervork. Nergens een standaard ronde buis, maar juist overal prachtige vormen die ook nog eens een doel dienen. Dit is titanium hydroforming in optima forma. You love it or you hate it en wij horen bij de lovers. De compacte geometrie en de wulpse buisvormen komen optimaal samen zodra de fiets op gang komt. De Zephyr manifesteert zichzelf dan ogenblikkelijk als een speelse en makkelijk sturende racer. Zoals veel echte wedstrijdfietsen bijna, maar dan wel met een niet te diepe zithouding en een hogere mate van comfort. De stijfheid van de achtervork is meer dan voldoende, maar toch voelt deze niet hard aan. Het feit dat vijfentwintig millimeter écht de maximale bandenbreedte is doet wel wat af aan de positionering van de Zephyr als dé endurance-racer binnen het Van Nicholasgamma, maar het gevoel van de fiets in zijn geheel compenseert dit euvel ruimschoots. Rijden op de Zephyr is een feest. Het ontbreken van steekassen, hydraulische schijfremmen of andere moderniteiten doet niets af aan de rijervaring van dit titanium meesterwerkje. Het is gewoon een prachtige fiets die uitnodigt om zo vaak mogelijk op pad te gaan Wellicht niet helemaal 2016, maar wel erg mooi, die rechte balhoofdbuis. De remkabel gaat door de bovenbuis naar achteren, de schakelkabels lopen buitenom langs de onderbuis. 2. De conische bovenbuis en dunne, laag aangezette staande achtervork levert een slank en sierlijk silhouet op Ronduit schitterend. De prijs voor de allermooiste achterpat gaat naar Van Nicholas. 4. Ook zeer fraai, die in de balhoofdbuis gegraveerde V. 5. Voor stuur en stuurpen van de testfiets ging Van Nicholas te rade bij Fizik, maar via de online configurator van Van Nicholas kan je ook andere componenten kiezen. 6. Ondanks de klassieke belijning vind je op de Zephyr een modern pressfit trapaslager. BIKE & TREKKING XX

7 (On)mogelijkheden Naast de keuze van het remsysteem zijn er nog een aantal specifieke details waarin de drie frames verschillen. Waar je in de Van Nicholas maximaal vijfentwintig millimeter bandjes kwijt kan, daar zijn de Pilot en Kona qua rubbers iets ruimer bemeten. Dertig millimeter moet bij beide zeker mogelijk zijn en dat scheelt nogal als het gaat om comfort. De Kona is uitgevoerd met de nieuwste directmount remmen en steekassen in voor- en achternaaf, bij Pilot wordt gekozen voor standaard schijfremmontage en uitsluitend een steekas in het achterwiel. Reden dat we dit punt aanstippen: de extra krachten die een schijfrem uitoefenen op een frame worden beter verdeeld door het gebruik van een steekas, al is dit verschil in de praktijk nauwelijks voelbaar. Daarentegen is de Zephyr uitgevoerd met traditionele quick-release wielmontage, zeker in combinatie met velgremmen een logische en gebruiksvriendelijke keuze. Mooi om te zien is dat beide fietsen met schijfremmen ook zijn voorzien van conische balhoofd buizen. Waar de velgremfiets Zephyr een klassiek rechte balhoofdbuis heeft, lijkt het toch dat de extra krachten die een schijfrem veroorzaken in het gehele frame tot constructieve aanpassingen leidt. Vraag is welke invloed deze construc tieve aanpassingen hebben op de rijeigenschappen en het comfort van de fietsen. Mijn conclusie Thomas Ettema, testcoördinator BIKE & trekking Magazine Ondanks dat het gebruiksdoel en het materiaal van de frames gelijk zijn, hebben we hier te maken met drie toch zeer verschillende fietsen. Het is onmogelijk om een rangorde aan te brengen in de beoordeling van deze rijwielen, daarentegen is het niet zo moeilijk om de drie zeer uiteenlopende karakters te omschrijven. Kona heeft met de Esatto Ti Disc een frame neer gezet zoals alleen Kona dat kan. Een eigen wijze combinatie van nieuwe technolo gieën met een beproefde geo metrie, gebouwd door een van de meest hoogstaande titanium-bouwers ter wereld en bedoeld voor de veel fietser die precies weet hoe hij zijn racefiets wil hebben. De degelijke con struc tie en een perfect gebruik van het materiaal titanium zorgen voor een prachtige balans tussen stijfheid en comfort. De Van Nicholas Zephyr is een zeer slank en rank gebouwde racefiets die een semi-compacte en zeer prettige geometrie combineert met het dempende gevoel van titanium. Niet meer dan logisch om deze fiets te voorzien van lichtgewicht wielen, vijfentwintig millimeter banden en klassieke velgremmen. Een combinatie die zorgt voor een rijervaring die het best valt te omschrijven als dansen met de fiets. Zelden heb ik op een fiets gereden die zo lichtvoetig maar toch gecontroleerd aanvoelde. Een toonbeeld van vakmanschap. Alles aan de Veturi van Pilot laat zien dat een titanium racefiets het mogelijk maakt om iedere dag op de fiets te zitten, ongeacht het seizoen of het weer. Het feit dat het frame custom wordt gebouwd, dat de mogelijkheid voor dragernokjes of interne kabels bestaat en dat alles werkelijk perfect is afgemonteerd maakt de Pilot een ideale fiets voor de veeleisende fietser die iets zoekt wat standaard niet te koop is. De ervaren wielrenner die zekerheid en kwaliteit verkiest boven de laatste trends en een opvallend uiterlijk heeft met de Veturi van Pilot een fiets voor het leven. Deze drie uiteenlopende karakters laten zien hoe veelzijdig titanium kan zijn. Wat de fietsen delen is een zeer hoge kwaliteit en uitmuntende afwerking. XX BIKE & TREKKING