Nederlandse Samenvatting
|
|
- Sterre Nele Hermans
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2
3 Introductie Hersenen sturen onze bewegingen aan. De aansturing van een spier tijdens een beweging verloopt via de motorische gebieden in onze hersenen (primaire motorcortex en secundaire motorgebieden) die via de piramidale baan in het ruggenmerg motorische zenuwcellen activeren die vervolgens de spieren aansturen. Een spier wordt in principe aangestuurd door de contralaterale motorcortex wat inhoudt dat de piramidale baan over kruist naar de andere zijde van het lichaam. Ook al worden alle spieren in de menselijke ledematen op deze wijze aangestuurd, toch heeft de mens over de ene spier meer controle dan over de andere. Zo hebben mensen een zeer goede controle over de spieren in hun handen. Dit komt doordat er een zeer groot gedeelte van de motorcortex betrokken is bij het maken van bewegingen met de vingers of handen (zie Fig. 4 in chapter 1) en dat de motorcortex de vingers bijna rechtstreeks kan aansturen. Mensen zijn niet alleen goed in het maken van bewegingen met één hand, maar ook met twee handen tegelijk. We noemen dit soort bewegingen ook wel bilaterale bewegingen. Een bilaterale beweging vraagt niet alleen om activiteit in beide motorcortices, maar ook om uitwisseling van informatie tussen de gebieden die de handen aansturen. Om ervoor te zorgen dat er geen ongecoördineerde beweging ontstaat, moet de ene hand immers weten wat de andere hand op dat moment doet. Deze uitwisseling van informatie wordt ook wel bilaterale interactie genoemd. Ook al is voor het verkrijgen van nauwkeurige bilaterale interacties veel oefening en training nodig (bijvoorbeeld veters leren te strikken), toch zijn sommige bilaterale interacties al aanwezig bij de geboorte. Mensen hebben bijvoorbeeld een aangeboren voorkeur voor symmetrische bewegingen ten opzichte van asymmetrische bewegingen. Ook al is de aanwezigheid van deze aangeboren bilaterale interacties al vaak beschreven, toch is er nog weinig bekend over de onderliggende neurofysiologische mechanismen en neuronale paden. Hoewel de aanwezigheid van bilaterale interacties functioneel kan zijn tijdens sommige bilaterale bewegingen, toch kunnen de interacties zich ook manifesteren tijdens bewegingen waarbij deze interacties niet nodig zijn. Zo kan tijdens een sterke of vermoeiende beweging met één hand, een zogenaamde unilaterale beweging, ongewilde spieractiviteit ontstaan aan de andere kant van het lichaam. Deze zogenoemde geassocieerde contracties worden waarschijnlijk veroorzaakt door 149
4 exciterende (stimulerende) bilaterale interacties en kunnen onbedoelde bijeffecten hebben. Zo zijn er meerdere verhalen bekend van politieagenten die per ongeluk hun pistool afschoten doordat ze met hun andere hand een plotselinge krachtige beweging maakten. Een ander voorbeeld van ongewilde bilaterale interacties is te zien tijdens een maximale bilaterale contractie. Tijdens een dergelijke contractie is de kracht lager dan wanneer elk van de handen apart een maximale contractie zou maken. Dit wordt het bilaterale deficit genoemd en wordt waarschijnlijk veroorzaakt door inhiberende (remmende) bilaterale interacties. Dit bilaterale deficit kan ongewenst zijn bij sporten waar veel kracht met twee handen tegelijk moet worden geleverd, zoals roeien of gewichtheffen. In dit proefschrift hebben we geassocieerde contracties en het bilaterale deficit gebruikt om meer te weten te komen over de neurofysiologische mechanismen en neuronale paden die ten grondslag liggen aan bilaterale interacties. Op dit moment zijn er twee theorieën op het gebied van de neuronale netwerken die betrokken zouden kunnen zijn bij geassocieerde activiteit: de motor overflow theorie en de default symmetrical motor programme theorie. Volgens de eerste theorie zal het motorische commando naar de spier die je wilt aanspannen overvloeien naar de spier aan de andere kant van het lichaam. Dit kan op verschillende plaatsen in het zenuwstelsel plaatsvinden (bijvoorbeeld in de hersenen tussen de motorcortices of in het ruggenmerg). De tweede theorie stelt dat tijdens een beweging een motorisch commando altijd naar de motor aan beide zijden gaat en dat tijdens een unilaterale beweging het commando naar de niet-actieve hand wordt geremd. In het verleden zijn er verschillende paden genoemd via welk bovenstaande zou kunnen gebeuren. Er is een mogelijkheid dat het commando uit de motorcortex niet alleen naar de doelspier gaat, maar ook naar de tegenoverliggende spier via aftakkingen van de piramidale baan (chapter 7, Fig. 1A) of via een motorische baan die niet kruist (chapter 7, Fig. 1B). Het is ook mogelijk dat de motorcortex in de nietactieve hersenhelft een kopie ontvangt van de commando s via structuren die de hersenhelften met elkaar verbinden (chapter 7, Fig. 1C) of direct via secundaire motorgebieden die een commando sturen naar beide motorcortices tegelijkertijd (chapter 7, Fig. 1D). Verder is er nog een theorie die stelt dat het commando naar de doelspier overvloeit naar de andere spier via aftakkingen in het ruggenmerg (chapter 7,Fig. 1E). 150
5 Mechanismen die geassocieerde activiteit laten toenemen tijdens motorische vermoeidheid Tijdens een vermoeidheidstaak zal na verloop van tijd de hoeveelheid geassocieerde activiteit in de contralaterale spier toenemen (zie voor voorbeeld Fig. 2 in chapter 5). De reden voor de toename is niet bekend, maar de toename zou veroorzaakt kunnen worden door vermoeidheidsgerelateerde veranderingen in de balans tussen exciterende en inhiberende commando s naar de motorcortex in de tegenoverliggende hersenhelft, de contralaterale motorcortex. In onze eerste vermoeidheidsstudie hebben we onderzoek gedaan naar vermoeidheidsgerelateerde veranderingen in het centrale zenuwstelsel tijdens een maximale contractie van twee minuten. Hierbij hebben we kracht-, spieractiviteit- (EMG) en hersenactiviteitmetingen (fmri) gecombineerd met de klassieke twitch interpolation techniek (chapter 2). Met deze laatste techniek stimuleer je de spier elektrisch tijdens een maximale contractie. Als de spier door de elektrische stimulatie nog extra kracht kan leveren (piekje op de maximale kracht) betekent dit, dat er niet werkelijk maximaal werd aangespannen en dat de spier dus eigenlijk meer kon doen. Met deze techniek kan dus inefficiënte aansturing van de hersenen gedetecteerd worden en de mate van vrijwillige activatie worden gemeten. Verder hebben we in deze eerste vermoeidheidsstudie onderzocht welke hersengebieden activiteit laten zien gerelateerd aan de toename in geassocieerde activiteit (chapter 3). De resultaten van de eerste studie (chapter 2) lieten zien dat vermoeidheid de input/output-relatie van motorische hersencellen (corticale motorneuronen) kan veranderen. Tijdens een maximale contractie gedurende twee minuten nam de input naar de belangrijkste motorische gebieden toe, terwijl de hersenen steeds minder goed in staat waren de spieren maximaal aan te sturen (output). Verder lieten we in chapter 2 zien dat niet alleen de input naar de contralaterale motorcortex die de doelhand aanstuurt toenam, maar ook die naar de ipsilaterale motorcortex. In chapter 3 lieten we zien dat de toename in input naar de ipsilaterale motorcortex waarschijnlijk de toename in geassocieerde activiteit tijdens een maximale contractie van twee minuten vertegenwoordigt. Dit resultaat komt overeen met data van Zijdewind en collega s (2006). Zoals eerder gemeld, is het mogelijk dat de ipsilaterale motorcortex wordt gecoactiveerd tijdens een contractie doordat de secundaire motorgebieden een 151
6 commando sturen naar beide motorcortices. De data in chapter 2 lieten zien dat er in de secundaire motorgebieden inderdaad ook een toename in hersenactiviteit was. Verder lieten we in chapter 3 zien dat activiteit in de secundaire motorgebieden gerelateerd is aan de toename in geassocieerde activiteit. Dus, de fmri data ondersteunen de default symmetrical motor programme theorie. Onze resultaten suggereren dus dat de toename in geassocieerde activiteit tijdens vermoeidheid tenminste ten dele wordt veroorzaakt door een toename in aansturing vanuit secundaire motorgebieden naar de doelmotorcortex en dat deze commando s worden gekopieerd naar de ipsilaterale motorcortex. Als de activatie van de ipsilaterale motorcortex sterk genoeg is om over de remming heen te komen, resulteert de gekopieerde activiteit uiteindelijk in spieractiviteit (EMG) en zichtbare bewegingen. Geassocieerde activiteit spiegelt de bewegingsrichting van de doelspier In de eerste twee hoofdstukken hebben we laten zien dat geassocieerde activiteit in elk geval ten dele wordt veroorzaakt door een toename in exciterende input naar beide primaire motorcortices. Het is bekend dat mensen een aangeboren neiging hebben hun handen symmetrisch te bewegen, zoals tijdens klappen (zie Fig. 1 in chapter 1). Vaak zijn bij symmetrische bewegingen dezelfde spieren aan beide zijden van het lichaam betrokken. Er wordt algemeen gedacht dat deze bewegingen meer stabiel zijn, omdat tijdens een dergelijke beweging dezelfde gebieden in de motorcortices worden geactiveerd. Niet alleen de geactiveerde spieren zijn hierbij belangrijk, maar ook de richting van een beweging is dat. Er is aangetoond dat bewegingen stabieler zijn als de ledematen in eenzelfde richting in de ruimte worden bewogen, dan wanneer ze in verschillende richtingen worden bewogen (bijvoorbeeld twee handen tegelijk naar voren bewegen, versus de handen tegelijkertijd naar de zijkant bewegen). Dit lijkt er op te wijzen dat bij exciterende bilaterale interacties niet alleen de geactiveerde spier(groep)en belangrijk zijn, maar dat ook de bewegingsrichting dat is. Geassocieerde contracties ontstaan ongewild en worden vaak niet opgemerkt door de proefpersonen. Ze zijn daarom interessant bij het bestuderen van bilaterale interacties. Het is bijvoorbeeld niet bekend of de exciterende interacties die ten grondslag liggen aan de geassocieerde contracties de spieren die geactiveerd 152
7 worden in of de bewegingsrichting van de doelhand representeert. In chapter 4 hebben we deze vraag onderzocht door te kijken of geassocieerde contracties tijdens een unilaterale maximale contractie van de wijsvinger worden beïnvloed door de actieve spieren of door de bewegingsrichting van de wijsvinger. Proefpersonen hebben de maximale contractie twee keer uitgevoerd. In het eerste experiment werden de handen in een symmetrische positie gehouden en in het tweede experiment werden ze in een asymmetrische positie gehouden. In beide experimenten lieten de data een toename in geassocieerde kracht zien in een opwaartse richting. Deze richting kwam in beide handposities overeen met de richting van de doelbeweging. We hebben dus laten zien dat de geassocieerde activiteit de bewegingsrichting van de doelhand spiegelt. Dit suggereert dat bij bilaterale interacties ook de bewegingsrichting belangrijk is en het sluit aan op eerdere studies die lieten zien dat neuronale activiteit niet gerelateerd is aan één simpele representatie, maar dat het meerdere dingen zoals bewegingsrichting, motorisch gedrag en krachtproductie vertegenwoordigt. Mechanismen die ten grondslag liggen aan de afname in geassocieerde activiteit in een vermoeide spier In een vermoeide spier is de hoeveelheid geassocieerde activiteit lager vergeleken met de prevermoeide situatie. Omdat er nog steeds een afname in geassocieerde activiteit te zien is na een correctie voor de vermoeidheidsgerelateerde afname in maximale kracht, wordt de afname waarschijnlijk veroorzaakt door vermoeidheidsgerelateerde veranderingen in het centraal zenuwstelsel (CZS). Het is echter nog niet bekend hoe vermoeidheid de hoeveelheid geassocieerde activiteit beïnvloedt. We hebben daarom onderzocht wat de relatie is tussen de afname in geassocieerde activiteit en de veranderingen die vermoeidheid veroorzaken in het CZS (chapter 5). Hiervoor hebben we het herstel van geassocieerde activiteit na een vermoeiende contractie vergeleken met het herstel in exciteerbaarheid (hoe gemakkelijk kan het CZS geactiveerd worden) van de neuronale paden die betrokken zijn bij het maken van vrijwillige contracties met de eerste dorsale interosseus spieren (FDIs) van de wijsvingers. Proefpersonen maakten korte vrijwillige maximale contracties (MVC s) voor en na een vermoeidheidsprotocol. We maten CZSexciteerbaarheid door het genereren van motor evoked potentials (MEPs) in de 153
8 spier met transcraniele magnetische stimulatie (TMS) op de motorcortex en vrijwillige activatie door elektrische stimulatie van de spier. Verder maten we vermoeidheidsgerelateerde veranderingen in de spier door het genereren van M- waves met behulp van elektrische stimulatie van de nervus ulnaris (de zenuw die de wijsvingerspier aanstuurt). Omdat de hoeveelheid CZS-vermoeidheid is gerelateerd aan de duur van de taak hebben we twee vermoeidheidsprotocollen gebruikt: een relatief korte maximale contractie van twee minuten en een langer durende serie van submaximale contracties. We hebben laten zien dat na een vermoeiende contractie zowel de geassocieerde contractie (5-10 min) als de CZS-exciteerbaarheid was afgenomen. De afname in CZS-exciteerbaarheid was zichtbaar aan een afname in spieractiviteit, MEPs en vrijwillige activatie, Een afname in CZS-exciteerbaarheid kan worden veroorzaakt door een vermoeidheidsgerelateerde verandering in de input/outputrelatie van de corticale motorneuronen in de hersenen, zoals we hebben laten zien in chapter 2. Dit maakt dat de corticale motorneuronen minder gevoelig worden voor motorische input. We hebben in chapter 3 laten zien dat de geassocieerde activiteit ontstaat in de motorcortex contralateraal van de spier die de geassocieerde activiteit laat zien. Omdat de geassocieerde activiteit in deze motorcortex ontstaat, zou de input/output-verandering de hoeveelheid geassocieerde activiteit kunnen hebben beïnvloed. We hebben echter ook laten zien dat de afname in CZS-exciteerbaarheid langer duurt dan de afname in geassocieerde activiteit. Dit suggereert dat de afname in geassocieerde activiteit niet alleen wordt veroorzaakt door veranderingen in neuronale paden betrokken bij vrijwillige contracties, maar dat ook andere veranderingen, die vooral paden beïnvloeden die betrokken zijn bij geassocieerde contracties, een rol kunnen spelen. Mechanismen die betrokken zijn bij het controleren van ongewilde activiteit De default symmetrical motor programme theorie suggereert dat tijdens een unilaterale of asymmetrische beweging activiteit in de contralaterale motorische paden moet worden onderdrukt. In chapter 3 en chapter 6 hebben we onderzocht wat de neurofysiologische basis van deze onderdrukkende interacties is. 154
9 De hoeveelheid geassocieerde activiteit tijdens een contractie verschilt tussen personen. Dit lijkt er op te wijzen dat de ene persoon beter is in het onderdrukken van de ongewilde activiteit dan de andere persoon. Het verschil in de hoeveelheid geassocieerde activiteit zou veroorzaakt kunnen worden door verschillen in exciterende en inhiberende bilaterale interacties (chapter 2 en chapter 3). In chapter 3 hebben we deze variatie in geassocieerde activiteit tussen personen gebruikt om te onderzoeken welke hersengebieden betrokken zijn bij de controle van geassocieerde activiteit tijdens een twee minuten durende maximale contractie. We hebben onderzocht welke hersengebieden activiteit laten zien die gecorreleerd is aan de gemiddelde hoeveelheid geassocieerde activiteit tijdens de maximale contractie. Met deze techniek hebben we aangetoond dat de linker dorsale premotorcortex (PMd), het corpus callosum (CC; hersenbalk) en het linkerdeel van het cerebellum (kleine hersenen) activiteit laten zien die gecorreleerd is aan de hoeveelheid geassocieerde activiteit per proefpersoon. De interpretatie van onze resultaten is echter lastig omdat fmri-data geen verschil kunnen laten zien tussen inhiberende of exciterende effecten. Omdat gesuggereerd wordt dat de PMd vooral betrokken is bij het onderdrukken van geassocieerde contracties, zouden verschillen in activiteit tussen proefpersonen in dit gebied verschillen in inhiberende functies kunnen vertegenwoordigen. Verder zouden de verschillen in CC-activiteit tussen proefpersonen de verschillen in interacties tussen de motorcortices in de hersenhelften kunnen vertegenwoordigen. De cerebellaire activiteit zou de consequentie kunnen zijn van verschillen in sensorische input. In chapter 6, hebben we de neuronale basis van het bilaterale deficit onderzocht, een fenomeen dat waarschijnlijk gerelateerd is aan inhiberende mechanismen die betrokken zijn bij het voorkomen van spiegelbewegingen. Tot op heden is er nog geen duidelijkheid op het gebied van de mechanismen die ten grondslag liggen aan het bilaterale deficit. Zowel de hersenen als het ruggenmerg worden genoemd als mogelijke bron. Wij hebben het bilateraal deficit op verschillende motorische lagen onderzocht door tijdens een simpele bilaterale maximale wijsvingerabductie, zowel kracht, spieractiviteit (EMG), als hersenactiviteit (fmri) tegelijkertijd te meten. Onze data lieten zien dat het deficit in kracht werd vergezeld door een afname in spieractiviteit van de eerste dorsale interosseusspieren en een afname in input naar de motorcortices. Deze bevindingen suggereren dat de primaire bron van het bilateraal deficit zich in een hersengebied 155
10 bevindt boven de motorcortex, oftewel in een hersengebied dat input levert aan de motorcortex. Een mogelijkheid is dat het bilateraal deficit de consequentie is van een actieve inhiberende baan tussen de hersenhelften (bijvoorbeeld via het CC). Onze resultaten laten echter ook zien dat de input naar de rechter ventrale premotorcortex (PMv) en de supplementaire motorcortex (SMA) lager was geworden tijdens bilaterale contracties. De premotorcortex en de SMA hebben veel connecties met de primaire motorische cortex. Dus een verlaging in input naar de PMv en SMA zou hebben kunnen resulteren in een afname in output naar de motorische cortex wat een afname in activiteit in dit gebied kan hebben veroorzaakt. De combinatie van resultaten in chapter 3 en chapter 6 verifiëren de belangrijke rol van secundaire motorgebieden in het controleren van de hoeveelheid bilaterale activiteit in de motorcortices. Conclusies Vanuit de gepresenteerde data in dit proefschrift kunnen we concluderen dat de ipsilateral motorcortex tijdens een beweging een kopie ontvangt van de neuronale input naar de contralaterale motorcortex. Deze kopie komt waarschijnlijk rechtstreeks van secundaire motorische gebieden en niet als motor overflow van de contralaterale motorcortex. De bilaterale activiteit lijkt aangeboren omdat mensen sterk de neiging hebben hun beide handen te bewegen tijdens een unilaterale beweging en symmetrisch te bewegen tijdens een bilaterale beweging. De neiging kan echter worden voorkomen door secundaire motorgebieden die de hoeveelheid bilaterale activiteit in de motorcortices controleren. Verder hebben we laten zien dat de bilaterale neuronale input naar de motorcortices niet alleen informatie bevat over de geactiveerde spieren, maar ook informatie bevat over de richting van de doelbeweging. De data die we hebben verzameld in de herstelperiode na de vermoeidheidstaak lieten verder zien dat de neuronale paden betrokken bij geassocieerde activiteit niet per se overlappen met de neuronale paden die gebruikt worden bij vrijwillige contracties. De onvrijwillige aard van geassocieerde activiteit biedt een interessant uitgangspunt voor het bestuderen van bilaterale interacties. Ook bieden de specifieke vermoeidheidsgerelateerde veranderingen in geassocieerde activiteit tijdens en na een vermoeidheidstaak interessante mogelijkheden voor het bestuderen van vermoeidheidsgerelateerde veranderingen in het CZS. 156
The interaction between motor fatigue and cognitive task performance van Duinen, Hiske
University of Groningen The interaction between motor fatigue and cognitive task performance van Duinen, Hiske IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you
Nadere informatieSamenvatting. Neuraal entrainment in coördinatiedynamica
Neuraal entrainment in coördinatiedynamica Het onderzoek in dit proefschrift heeft betrekking op de rol van neurale synchronisatie in de uitwisseling van informatie tussen verschillende delen van het zenuwstelsel.
Nadere informatieNEUROMUSCULAIRE ADAPTATIES TIJDENS LANGDURIGE BEDRUST
SAMENVATTING Samenvatting 123 NEUROMUSCULAIRE ADAPTATIES TIJDENS LANGDURIGE BEDRUST Gewichtloosheid tijdens bemande ruimtevluchten elimineert vrijwel alle mechanische belasting op het menselijk lichaam.
Nadere informatieNederlandse samenvatting. De invloed van illusies op visueelmotorische
De invloed van illusies op visueelmotorische informatieverwerking 115 Terwijl je deze tekst leest, maken je ogen snelle sprongen van woord naar woord. Deze snelle oogbewegingen, saccades genoemd, gebruik
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Samenvatting Nederlandse samenvatting Oorsuizen zit tussen de oren Tussen de oren Behalve fysiek tastbaar weefsel zoals bot, vloeistof en hersenen zit er veel meer tussen de oren, althans zo leert een
Nadere informatieNederlandse samenvatting proefschrift Renée Walhout. Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose
Nederlandse samenvatting proefschrift Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose Cerebral changes in Amyotrophic Lateral Sclerosis, 5 september 2017, UMC Utrecht Inleiding Amyotrofische
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Visueel-proprioceptieve interacties bij personen met Spastische Hemiparetische Cerebrale Parese 133 In dit proefschrift worden visueel-proprioceptieve interacties bij personen
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting HET BEGRIJPEN VAN COGNITIEVE ACHTERUITGANG BIJ MULTIPLE SCLEROSE Met focus op de thalamus, de hippocampus en de dorsolaterale prefrontale cortex Wereldwijd lijden ongeveer 2.3
Nadere informatiehoofdstuk 4 & 7 hoofdstuk 3 & 6 hoofdstuk 2 hoofdstuk 5 Hoofdstuk 2 tot en met 5 hoofdstuk 6 en 7 hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 hoofdstuk
Samenvatting De Lokomat is een apparaat dat bestaat uit een tredmolen, een harnas voor lichaamsgewichtondersteuning en twee robot armen die de benen van neurologische patiënten kunnen begeleiden tijdens
Nadere informatieNeurocognitive Processes and the Prediction of Addictive Behaviors in Late Adolescence O. Korucuoğlu
Neurocognitive Processes and the Prediction of Addictive Behaviors in Late Adolescence O. Korucuoğlu Nederlandse Samenvatting De adolescentie is levensfase waarin de neiging om nieuwe ervaringen op te
Nadere informatieDe ziekte van Parkinson is een neurologische ziekte waarbij zenuwcellen in een specifiek deel van de
Rick Helmich Cerebral Reorganization in Parkinson s disease (proefschrift) Nederlandse Samenvatting De ziekte van Parkinson is een neurologische ziekte waarbij zenuwcellen in een specifiek deel van de
Nadere informatieMethoden hersenonderzoek
Methoden hersenonderzoek Beschadigingen Meting van individuele neuronen Elektrische stimulatie Imaging technieken (Pet, fmri) EEG Psychofarmaca/drugs TMS Localisatie Voorbeeld: Het brein van Broca s patient
Nadere informatieNeurale synchronisatie binnen en tussen gebieden van het motorische systeem
Samenvatting Neurale synchronisatie binnen en tussen gebieden van het motorische systeem Het brein is het meest complexe orgaan van ons lichaam. Met ontelbare neuronen (zenuwcellen) en hun verbindingen
Nadere informatieNederlandse samenvatting
INTRODUCTION Kinderen en jongeren met cerebrale parese (CP) kunnen vaak niet zo goed lopen, rennen of traplopen. Dat kan komen door spierzwakte. Spierzwakte wordt vaak gemeten als de kracht die kinderen
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Wat verandert er in het zenuwstelsel als een dier iets leert? Hoe worden herinneringen opgeslagen in de hersenen? Hieraan ten grondslag ligt het vermogen van het zenuwstelsel om
Nadere informatieSerotonergic Control of the Developing Cerebellum M. Oostland
Serotonergic Control of the Developing Cerebellum M. Oostland Nederlandse samenvatting De ontwikkeling van de hersenen is een proces dat nauwgezet gereguleerd wordt, zowel voor als na de geboorte, en is
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/31633 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Kant, Anne Marie van der Title: Neural correlates of vocal learning in songbirds
Nadere informatieSamenvatting. Audiovisuele aandacht in de ruimte
Samenvatting Audiovisuele aandacht in de ruimte Theoretisch kader Tijdens het uitvoeren van een visuele taak, zoals het lezen van een boek, kan onze aandacht getrokken worden naar de locatie van een onverwacht
Nadere informatieChapter 13. Nederlandse samenvatting. A.R.E. Potgieser
Chapter 13 Nederlandse samenvatting A.R.E. Potgieser Chapter 13 Nederlandse samenvatting Hoofdstuk 1 is een algemene introductie over de premotor cortex met een focus op betrokkenheid van deze gebieden
Nadere informatieControle van rompbewegingen bij verstoringen tijdens het duwen van karren
Het mechanisch verstoren van de romp wordt gezien als een risicofactor voor lage rugklachten. Dergelijke verstoringen kunnen zorgen voor ongecontroleerde bewegingen van de romp waarbij een inadequate reactie
Nadere informatieHOOFDSTUK 2 Intermanuele transfereffecten in volwassenen
Samenvatting 166 HOOFDSTUK 1 Introductie Na een armamputatie wordt vaak, om functionaliteit te behouden, een prothese voorgeschreven. Echter, 30% van de voorgeschreven protheses wordt niet gebruikt. 1-4
Nadere informatieOptimale loopvaardigheid met een prothese Balanceren tussen capaciteit en belasting. Samenvatting
Optimale loopvaardigheid met een prothese Balanceren tussen capaciteit en belasting amenvatting ummary Introductie Het ondergaan van een beenamputatie is een drastische chirurgische ingreep, die grote
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Introductie onderzoeksproject Een nacht niet slapen (slaapdeprivatie) kan leiden tot problemen met taken die een beroep doen op de concentratie, de gerichte aandacht en het werkgeheugen
Nadere informatieHersenontwikkeling tijdens adolescentie
Hersenontwikkeling tijdens adolescentie Een longitudinale tweelingstudie naar de ontwikkeling van hersenstructuur en de relatie met hormoonspiegels en intelligentie ALGEMENE INTRODUCTIE Adolescentie is
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING 188 Type 1 Diabetes and the Brain Het is bekend dat diabetes mellitus type 1 als gevolg van hyperglykemie (hoge bloedsuikers) kan leiden tot microangiopathie (schade aan de kleine
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING CHAPTER X 188 INLEIDING Wereldwijd neemt het aantal mensen met overgewicht steeds verder toe. In Nederland heeft ruim de helft van de huidige bevolking overgewicht, en 14% heeft
Nadere informatieSamenvatting door Hidde 506 woorden 31 maart keer beoordeeld. Biologie Hoofdstuk 14: Zenuwstelsel Centraal zenuwstelsel
Samenvatting door Hidde 506 woorden 31 maart 2017 0 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Hoofdstuk 14: Zenuwstelsel 14.1 Centraal zenuwstelsel Zenuwstelsel bestaat uit 2 delen: - centraal zenuwstelsel
Nadere informatieHet begrijpen van heterogeniteit binnen de ziekte van Alzheimer: een neurofysiologisch
Het begrijpen van heterogeniteit binnen de ziekte van Alzheimer: een neurofysiologisch perspectief Inleiding De ziekte van Alzheimer wordt gezien als een typische ziekte van de oudere leeftijd, echter
Nadere informatieNederlandse samenvatting GABAerge neurotransmissie in de prefrontale cortex
Nederlandse samenvatting GABAerge neurotransmissie in de prefrontale cortex De prefrontale cortex (PFC) is een hersengebied betrokken bij cognitieve functies als planning, attentie en het maken van beslissingen.
Nadere informatieNederlandse Samenvatting. Nederlandse samenvatting Lateralisatie en schizofrenie
Nederlandse samenvatting Lateralisatie en schizofrenie 255 256 De twee hersenhelften, de hemisferen, van het menselijke brein verschillen zowel in vorm als in functie. In sommige hersenfuncties, zoals
Nadere informatieGrowing into a different brain
221 Nederlandse samenvatting 221 Nederlandse samenvatting Groeiend in een ander brein: de uitkomsten van vroeggeboorte op schoolleeftijd De doelen van dit proefschrift waren om 1) het inzicht te vergroten
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 203 Nederlandse samenvatting Wittere grijstinten Klinische relevantie van afwijkingen in de grijze stof in multipele sclerose, zoals afgebeeld met MRI Multipele sclerose (MS) is
Nadere informatieGating Neuronal Activity in the Brain Cellular and Network Processing of Activity in the Perirhinal-entorhinal Cortex J.G.P.
Gating Neuronal Activity in the Brain Cellular and Network Processing of Activity in the Perirhinal-entorhinal Cortex J.G.P. Willems Regulatie van neuronale activiteit in het brein Verwerking van verspreidende
Nadere informatieSamenvatting. Waarom bewegen we op de manier waarop we bewegen?
amenvatting 112 Dit proefschrift gaat over bewegingen en de manier waarop deze gecodeerd zijn in het brein. De bewegingen die we bekeken hebben zijn natuurlijke armbewegingen naar specifieke doelen. Ondanks
Nadere informatieDe Hersenen. Historisch Overzicht. Inhoud college de Hersenen WAT IS DE BIJDRAGE VAN 'ONDERWERP X' AAN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE?
De Hersenen Oriëntatie, september 2002 Esther Wiersinga-Post Inhoud college de Hersenen historisch overzicht (ideeën vanaf 1800) van de video PAUZE neurofysiologie - opbouw van neuronen - actie potentialen
Nadere informatieCervical dystonia Vries, Paulien Maria de
Cervical dystonia Vries, Paulien Maria de IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document
Nadere informatieBij epilepsiechirurgie streeft men naar complete verwijdering of disconnectie van de epileptogene zone met behoud van eloquente hersengebieden. Het do
Samenvatting Bij epilepsiechirurgie streeft men naar complete verwijdering of disconnectie van de epileptogene zone met behoud van eloquente hersengebieden. Het doel is immers om de aanvallen te stoppen
Nadere informatieUniversity of Groningen. Neuroimaging in tremor and functional motor disorders Broersma, Marja
University of Groningen Neuroimaging in tremor and functional motor disorders Broersma, Marja IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting GENETISCHE EN RADIOLOGISCHE MARKERS VOOR DE PROGNOSE EN DIAGNOSE VAN MULTIPLE SCLEROSE Multiple Sclerose (MS) is een aandoening van het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg)
Nadere informatieBeide helften van de hersenen zijn met elkaar verbonden door de hersenbalk. De hersenstam en de kleine hersenen omvatten de rest.
Biologie SE4 Hoofdstuk 14 Paragraaf 1 Het zenuwstelsel kent twee delen: 1. Het centraal zenuwstelsel bevindt zich in het centrum van het lichaam en bestaat uit de neuronen van de hersenen en het ruggenmerg
Nadere informatieSamenvatting. Over het gebruik van visuele informatie in het reiken bij baby s
Samenvatting Over het gebruik van visuele informatie in het reiken bij baby s 166 Het doel van dit proefschrift was inzicht te krijgen in de vroege ontwikkeling van het gebruik van visuele informatie voor
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Inleiding
Nederlandse samenvatting 157 Inleiding Het immuunsysteem (afweersysteem) is een systeem in het lichaam dat werkt om infecties en ziekten af te weren. Het Latijnse woord immunis betekent vrijgesteld, een
Nadere informatieRol in leren en geheugen en veranderingen die optreden bij de ziekte van Alzheimer
NEDERLANDSE SAMENVATTING CINGULAIRE NETWERKEN Rol in leren en geheugen en veranderingen die optreden bij de ziekte van Alzheimer 157 Achtergrond Dementie is een aandoening die gepaard gaat met een achteruitgang
Nadere informatieAmyotrofische laterale sclerose (ALS) is een progressieve neuromusculaire ziekte
ALS IMPRINTS ON THE BRAIN LINKED TO THE CONNECTOME Proefschrift Ruben Schmidt UMC Utrecht Hersencentrum Nederlandse samenvatting ALS afdrukken op het brein gelinkt aan het connectoom Amyotrofische laterale
Nadere informatieIntegratie van functionele en moleculaire beeldvorming bij de ziekte van Alzheimer
Integratie van functionele en moleculaire beeldvorming bij de ziekte van Alzheimer Achtergrond De ziekte van Alzheimer De ziekte van Alzheimer (Alzheimer s disease - AD) is een neurodegeneratieve ziekte
Nadere informatieCOMPLEXITEIT EN PLASTICITEIT VAN DE HERSENEN
COMPLEXITEIT EN PLASTICITEIT VAN DE HERSENEN Naam: Klas: Datum: INLEIDING De hersenen kun je zien als het besturingssysteem van je lichaam. Ze ontvangen en verwerken informatie en sturen signalen uit naar
Nadere informatieHet zenuwstelsel. Het zenuwstelsel bestaat uit het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) en het perifere zenuwstelsel. Figuur 3.7 boek p. 68.
1 Elke gedachte/ gevoel/ actie komt op de één of andere manier door het zenuwstelsel. Ze kunnen niet voorkomen zonder het zenuwstelsel. is een complexe combinatie van cellen (functie: zorgen dat organismen
Nadere informatieA Rewarding View on the Mouse Visual Cortex. Effects of Associative Learning and Cortical State on Early Visual Processing in the Brain P.M.
A Rewarding View on the Mouse Visual Cortex. Effects of Associative Learning and Cortical State on Early Visual Processing in the Brain P.M. Goltstein Proefschrift samenvatting in het Nederlands. Geschreven
Nadere informatieHersenstimulatie na CVA: een stimulerende gedachte?
Hersenstimulatie na CVA: een stimulerende gedachte? Kennisnetwerk CVA Nederland 30 November 2018 Drs. Z.D. Jonker Motorisch leren Natuurlijk herstel Motor training Hersenstimulatie Deep Brain Stimulation
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22544 holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22544 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Speksnijder, Niels Title: Determinants of psychosis vulnerability : focus on MEF2
Nadere informatie(NEDERLANDSE SAMENVATTING)
(NEDERLANDSE SAMENVATTING) 171 Introductie van een nieuwe techniek, zoals 3-dimensionale echografie, om de fysiologie van de maag en de rol van de maag in het opwekken van bovenbuiksklachten te bestuderen,
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
9 Nederlandse Samenvatting F.S. de Man 1,2, N. Westerhof 1,2, A. Vonk-Noordegraaf 1 Departments of 1 Pulmonology and 2 Physiology, VU University Medical Center / Institute for Cardiovascular Research,
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/35174 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Diepen, Hester Catharina van Title: Retinal and neuronal mechanisms of circadian
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
In dit proefschrift werd de relatie tussen subjectieve intensiteit en aangenaamheid in smaak onderzocht. Gewoonlijk wordt aangenomen dat de sensorische aangenaamheid van een stimulus afhankelijk is van
Nadere informatieNederlandse samenvatting List of publications Curriculum Vitae Dankwoord. Chapter 7
Nederlandse samenvatting List of publications Curriculum Vitae Dankwoord Cognitieve dysfunctie bij glioompatiënten Onderliggende mechanismen en consequenties Jaarlijks wordt bij 800 mensen in Nederland
Nadere informatieJe gaat het pas zien als je het doorhebt. (Johan Cruijff)
Je gaat het pas zien als je het doorhebt. (Johan Cruijff) Chapter 6 NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse Samenvatting 6 Nederlandse samenvatting Multiple sclerose (MS) is een neuro-inflammatoire en neurodegeneratieve
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Bij de ontwikkeling van metabole ziekten zoals overgewicht, type 2 diabetes en Anorexia Nervosa spelen omgevingsfactoren zoals dieet en fysieke activiteit een belangrijke rol. Er zijn echter grote individuele
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse samenvatting Wereldwijd zijn er miljoenen mensen met diabetes mellitus, hetgeen resulteert in aanzienlijke morbiditeit en mortaliteit. Bekende oogheelkundige complicaties
Nadere informatieVerwerking van echte en geïmpliceerde beweging
Verwerking van echte en geïmpliceerde beweging (Nederlandse samenvatting) Wanneer we een foto van een persoon zien, herkennen de meeste van ons of de persoon op de foto rende terwijl de foto gemaakt werd
Nadere informatieTypische en atypische ontwikkeling van functionele hersennetwerken
Nederlandse samenvatting Typische en atypische ontwikkeling van functionele hersennetwerken Hoe ontwikkelt het brein zich als complex netwerk? Tijdens gezonde, onverstoorde ontwikkeling, groeit er een
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19153 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Claessens, Sanne Title: Programming the brain : towards intervention strategies
Nadere informatieSamenvatting (Dutch summary) Efficiëntie in cyclische sporten: de onderliggende aannames onderzocht
Samenvatting (Dutch summary) Efficiëntie in cyclische sporten: de onderliggende aannames onderzocht Gross efficiency in cyclic sports Samenvatting Om betere prestaties te kunnen leveren, moet het mechanische
Nadere informatieChapter 10. Nederlandse samenvatting
Chapter 10 Nederlandse samenvatting Samenvatting Dunnevezelneuropathie (DVN) is een aandoening waarbij selectief of overwegend de dunne zenuwvezels (Aδ en C) zijn aangedaan. Het klinisch beeld wordt gekenmerkt
Nadere informatieNetworks of Action Control S. Jahfari
Networks of Action Control S. Jahfari . Networks of Action Control Sara Jahfari NEDERLANDSE SAMENVATTING Dagelijks stappen velen van ons op de fiets of in de auto, om in de drukke ochtendspits op weg te
Nadere informatieSamenvatting. Veranderingen in functionele spiereigenschappen als gevolg van een beroerte en inactiviteit
Veranderingen in functionele spiereigenschappen als gevolg van een beroerte en inactiviteit In dit proefschrift is allereerst beschreven welke spierveranderingen plaats hebben gevonden als gevolg van een
Nadere informatieIedereen ervaart wel eens lichamelijke klachten. Soms is hiervoor een duidelijke oorzaak, zoals een beschadiging of een ontsteking, maar vaak is er ge
LEKENSAMENVATTING Iedereen ervaart wel eens lichamelijke klachten. Soms is hiervoor een duidelijke oorzaak, zoals een beschadiging of een ontsteking, maar vaak is er geen duidelijke medische verklaring
Nadere informatieENERGETISCHE KOSTEN VAN BALANSCONTROLE BIJ VALIDE PERSONEN
SAMENVATTING Lopen, het lijkt zo simpel, maar het kan als gevolg van een pathologie zoals een beenamputatie of een Cerebro-Vasculair Accident (CVA) een zeer uitdagende taak worden. Opnieuw leren lopen
Nadere informatieCognitieve functiestoornissen bij schizofrenie
Hallucinaties zijn een merkwaardig psychologisch verschijnsel. Het betreft een vorm van sensorisch bedrog, die bij patiënten met schizofrenie het dagelijks functioneren belemmert en de kwaliteit van leven
Nadere informatieSamenvatting (Dutch summary)
Samenvatting 179 Samenvatting (Dutch summary) Aanpassing van het evenwichtssysteem aan een ander zwaartekrachtsniveau: Consequenties voor ruimtelijke oriëntatie D e alomtegenwoordige zwaartekracht vormt
Nadere informatieSummary in dutch / Nederlandse samenvatting
Summary in dutch / Nederlandse samenvatting 115 Van diagnose tot prognose Multiple sclerose (MS) is een chronische progressieve auto-immuum ziekte met onbekende origine die word gekarakteriseerd door laesies
Nadere informatieChapter 9. Samenvatting
Chapter 9 Samenvatting Samenvatting Voor de meeste mensen is zien een van de meest vanzelfsprekende zaken die er bestaan. Om goed te kunnen zien hebben we behalve goede ogen en voldoende licht ook een
Nadere informatieHet (talen)lerende brein Een inleiding op neuroplasticiteit, tweetaligheid en cognitieve controle
Een inleiding op neuroplasticiteit, tweetaligheid en cognitieve controle Esli Struys, Piet Van de Craen, Eva Migom, MURE, CLIN, Vrije Universiteit Brussel 11 mei 2010, Wetenschapskaravaan 31-5-2010 1 Enkele
Nadere informatieH2 Bouw en functie. Alle neuronen hebben net als gewone cellen een gewone cellichaam.
Soorten zenuw cellen Neuronen H2 Bouw en functie Alle neuronen hebben net als gewone cellen een gewone cellichaam. De informatie stroom kan maar in een richting vloeien, van dendriet naar het axon. Dendrieten
Nadere informatieRisk factors for renal function abnormalities
Risk factors for renal function abnormalities Nederlandse samenvatting Dit proefschrift probeert mogelijke risicofactoren voor progressief nierfunctieverlies te identificeren in een niet-diabetische populatie.
Nadere informatieNederlandse samenva ng
Nederlandse samenva ng Vast In Een Cirkel: hersenscanonderzoek naar cognitieve controle in de obsessievecompulsieve stoornis. De obsessieve-compulsieve stoornis (OCD) is een invaliderend psychiatrisch
Nadere informatieWaarom kijkt iedereen boos? Vergelijkend onderzoek van de hersenen van mensen met een depressie
Waarom kijkt iedereen boos? Vergelijkend onderzoek van de hersenen van mensen met een depressie Jojanneke is een studente van 24 jaar en kampt al een tijdje met depressieve klachten. Het valt haar huis-
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Om een meercellig organisme goed te kunnen laten functioneren is het essentieel dat cellen met elkaar communiceren. Intercellulaire communicatie kan plaatsvinden via de uitscheiding van hormonen en groeifactoren
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Dystonia. Reflexions on movement Koelman, J.H.T.M. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Dystonia. Reflexions on movement Koelman, J.H.T.M. Link to publication Citation for published version (APA): Koelman, J. H. T. M. (2001). Dystonia. Reflexions on
Nadere informatieFetal Origins of Socioeconomic Inequalities. in Early Childhood Health. The Generation R Study. Lindsay Marisia Silva SAMENVATTING
Fetal Origins of Socioeconomic Inequalities in Early Childhood Health The Generation R Study Lindsay Marisia Silva SAMENVATTING Sociaal-economische gezondheidsverschillen vormen een groot maatschappelijk
Nadere informatieCHAPTER 11 SAMENVATTING
CHAPTER 11 SAMENVATTING Chapter 11 Drugsverslaving Drugsverslaving is een wereldwijd gezondheidsprobleem dat gekarakteriseerd wordt door dwangmatig drugsgebruik en een hoge mate van terugval na afkicken.
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Het doel van dit proefschrift was om te onderzoeken of klinische verschijnselen (fysieke beperkingen en cognitieve stoornissen) bij MS verklaard konden worden door verstoring van functionele hersenennetwerken
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting De rol van proteïne kinase A in de vorming van galkanaaltjes door levercellen Een mens is opgebouwd uit cellen. Iedere cel is omgeven door een membraan die de inhoud van de cel
Nadere informatieNederlandse samenvatting. Genetische & omgevingsrisicofactoren. Compulsieve symptomen: Beïnvloeden zij het brein op dezelfde manier?
Genetische & omgevingsrisicofactoren voor Obsessieve- Compulsieve symptomen: Beïnvloeden zij het brein op dezelfde manier? 181 182 Obsessieve-compulsieve (OC) symptomen worden gekenmerkt door terugkerende,
Nadere informatieTracing tremor: Neural correlates of essential tremor and its treatment Buijink, A.W.G.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Tracing tremor: Neural correlates of essential tremor and its treatment Buijink, A.W.G. Link to publication Citation for published version (APA): Buijink, A. W. G.
Nadere informatieSAMENVATTING. Schouder pijn na een beroerte.
SAMENVATTING Schouder pijn na een beroerte. Schouderpijn na een beroerte is een veelvoorkomend bijverschijnsel bij patiënten met een hemiplegie (halfzijdige verlamming) en het voorkomen ervan wordt geschat
Nadere informatieNeuronal control of micturition Kuipers, Rutger
Neuronal control of micturition Kuipers, Rutger IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.
Nadere informatieIk zie, ik zie wat jij niet ziet
NEDERLANDSE SAMENVATTING Ik zie, ik zie wat jij niet ziet Visuele hallucinaties en dementie bij de ziekte van Parkinson: een zoektocht naar neuropsychologische, neuroradiologische en neuropathologische
Nadere informatieBlock 1: Basic emotions, Brain structures and Stress.
Block 1: Basic emotions, Brain structures and Stress. Vraag 1 (10 punten) A. Wat is het Circuit van Papez en welke hersenstructuren maken hier deel van uit? (5 punten) B. Welke extra hersenstructuren zijn
Nadere informatieMeten van ziekteprogressie in MS: komen de perspectieven van
Samenvatting proefschrift Jolijn Kragt Meten van ziekteprogressie in MS: komen de perspectieven van patiënten en dokters met elkaar overeen? Multipele sclerose (MS) is een chronische progressieve neurologische
Nadere informatieHoofdstuk 3 hoofdstuk 4
9Samenvatting Chapter 9 156 Samenvatting De ziekte van Parkinson is een veel voorkomende neurodegeneratieve aandoening, die vooral de oudere bevolking treft. Behandeling bestaat tot nu toe uit symptomatische
Nadere informatieControle van de romp bij lagerugpijnpatiënten
Controle van de romp bij lagerugpijnpatiënten In hoofdstuk 1 worden de achtergrond en de doelen van mijn onderzoek beschreven. Lage rugpijn is een belangrijk maatschappelijk probleem, zowel op het gebied
Nadere informatieSAMENVATTING 183 SAMENVATTING
SAMENVATTING 183 SAMENVATTING Vermoeidheid is een alledaagse ervaring. Wanneer vermoeidheid een lange tijd aanhoudt kan dit voor problemen zorgen. Geneeskundestudenten zien we als relatief kwetsbaar als
Nadere informatieHet brein maakt deel uit van een groter geheel, het zenuwstelsel. Schematisch kan het zenuwstelsel als volgt in kaart worden gebracht:
Ons brein Het brein maakt deel uit van een groter geheel, het zenuwstelsel. Schematisch kan het zenuwstelsel als volgt in kaart worden gebracht: De hersenen zijn onderdeel van het zogenoemde centrale zenuwstelsel.
Nadere informatieVroegtijdig herstel van de paretische arm en hand. na een beroerte: restitutie of substitutie van
Vroegtijdig herstel van de paretische arm en hand na een beroerte: restitutie of substitutie van functie? 176 SAMENVATTING Na een beroerte of cerebrovasculair accident (CVA) heeft tachtig procent van alle
Nadere informatieAandacht, controle & motoriek Tentamen 2012
Aandacht, controle & motoriek Tentamen 2012 Door psychobio.nl SAMENVATTING 27 meerkeuzevragen, 3 open vragen en 1 bonusvraag Vraag 1. Welke uitspraak over EEG/MEG is waar? a. De neurale bron van EEG-signalen
Nadere informatieTaal in context. Autisme. Autisme. Overzicht Neurobiological insights into language comprehension in autism: Context matters
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28766 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Steggerda, Sylke Jeanne Title: The neonatal cerebellum Issue Date: 2014-09-24 Chapter
Nadere informatieCerebral reorganization and motor imagery after flexor tendon Repair Stenekes, Martin Willian
University of Groningen Cerebral reorganization and motor imagery after flexor tendon Repair Stenekes, Martin Willian IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF)
Nadere informatieDoelstelling: nagaan in hoeverre er verschillen optreden in de hersenactiviteit door het gebruik van de ChromaGen filters van de Xlens.
Antwerpen, juni 2011 Kwantitatieve EEG analyses lezen met/zonder Xlens. Doelstelling: nagaan in hoeverre er verschillen optreden in de hersenactiviteit door het gebruik van de ChromaGen filters van de
Nadere informatieCannabinoid Receptor Function in the Medial Prefrontal Cortex F.S. den Boon
Cannabinoid Receptor Function in the Medial Prefrontal Cortex F.S. den Boon Nederlandse samenvatting Het lichaamseigen cannabis-systeem, oftewel het endocannabinoïde systeem, is vernoemd naar de cannabis
Nadere informatie