Preek Jozua 6 : moeders van Jezus (Rachab)

Transcriptie

1 Preek Jozua 6 : moeders van Jezus (Rachab) Liturgie 5 december 2010 Houten D.Vonck Votum/zegengroet Psalm 24:1,4 Gebed Inleiding thema: moeders van Jezus Jozua 2: Psalm 123 Jozua 6: Preek De hoer Rachab; een voorbeeld van geloof Gezang 123:1 Apostolische Geloofsbelijdenis dl. II 2-7 Gezang 123:5 Voorbede Collecte Psalm 47:1,4 Zegen Jozua 6 : We lezen nu het gedeelte hoe het met Rachel en haar familie afliep. Het volk gaat met een wonder door de Jordaan heen. Het water ging aan de kant, de ark stond in het midden en het volk kon door de Jordaan trekken. Met de stenen werd een gedenkteken opgericht: blijf herinneren wat God kan doen! Het volk trekt zes dagen lang één keer om te stad heen. Wat zullen de mannen op die muren gespot hebben: waar zijn jullie nou mee bezig?! Een beetje rondjes lopen om de stad? Denk je nu werkelijk dat dit gaat lukken? Je kunt nog wel tien keer om de muren lopen, maar ze blijven wel zo dik, hoor! De zevende dag lopen ze zevenmaal om de stad heen en breken uit in gejuich en de muren storten in! Dat kan niet. En dat is het wonder! In Jozua wordt ons verteld dat ze de opdracht hebben: vernietig alles in deze stad, niets maar daarvan heel blijven. Alleen de schatten die er zijn van goud en zilver mag je eruit halen, die zijn voor de Here, gewijd aan Hem. We lezen in Jozus 6 : wat er met Rachab gebeurd is: 20 Toen de ramshoorns klonken, brak het volk uit in een donderend geschreeuw. De muur stortte in en iedereen klom de stad binnen vanaf de plaats waar hij zich bevond. Ze namen de stad in 21 en doodden alles wat erin was, zowel mannen als vrouwen, zowel kinderen als bejaarden, zowel runderen en schapen als ezels. 22 Maar Jozua zei tegen de twee mannen die het gebied hadden

2 verkend: Ga naar het huis van die hoer en breng haar met haar hele familie naar buiten, zoals jullie haar hebben gezworen. 23 De verkenners brachten Rachab naar buiten, samen met haar vader en moeder, broers en verdere familie. Kortom, ze brachten haar met al haar verwanten naar buiten en gaven hun een verblijfplaats buiten het kamp van Israël. 24 De Israëlieten lieten de stad met alles wat erin was in vlammen opgaan; alleen het zilver en goud en de koperen, bronzen en ijzeren voorwerpen brachten ze in de schatkamer van het heiligdom van de HEER. 25 Maar de hoer Rachab werd door Jozua gespaard, samen met iedereen die tot haar familie behoorde. Hun nakomelingen wonen tot op de dag van vandaag onder de Israëlieten, want Rachab had de mannen die in opdracht van Jozua Jericho moesten verkennen een schuilplaats gegeven. Geliefde broers en zussen, Laten we beginnen met de vraag waarom Mattheus eigenlijk begint met een geslachtsregister. Misschien zijn hier wel mensen die dit zelf ook doen: kijken in de familie hoe de familiebanden nu precies lopen. Dit heet genealogie. Daar kun je heel veel tijd aan besteden, heel veel tijd zelfs. Is het een soort hobby van Mattheus om een hoofdstuk te vullen met een geslachtsregister? Nee, er missen ook bepaalde namen die je hierin wel zou verwachten. Drie periodes: herderschap, koningschap, ballingschap, Jezus Mattheus wil hier eigenlijk heel globaal schetsen: kijk, maar komt Jezus vandaan. Abraham, David, ballingschap. er is van alles gebeurd kijk, daar kot Jezus vandaan. Daar begint Mattheus mee. Hij wil duidelijk maken dat als we het over Jezus hebben, we het niet zomaar over iemand hebben. Wat hij eigenlijk doet is drie perioden schetsen, die ons iets zegen over de afkomst van Jezus. 1. Hij begint met herder Abraham. Abraham kreeg de beloften van een groot volk, van een eigen land en ook dat alle volken onder hem gezegend zouden zijn in hem. 2. We zien dat er een lijn is van Abraham naar een volk toe die een koning wil. Het volk krijgt een koning en dan wordt David genoemd. Jezus als de Zoon van David. 3. Dan zien we een neergaande lijn van koning David naar de ballingschap. De koningen zijn niet in staat om het volk naar grotere hoogte te brengen. En toch vindt er vanuit de ballingschap weer bevrijding plaats, maar wat je daarover verder leest, zegt niet zoveel. Het blijft eigenlijk een hele tijd lang stil. En dan komt Jezus. Dat is wat Mattheus duidelijk wil maken. Daarom kiest Mattheus hier de namen van die mensen uit. Hij maakt duidelijk dat redding van God zelf moet komen. Wil het volk een echte toekomst hebben, dan moet er iets gaan gebeuren, de Messias die komt! Vijf vrouwen : Tamar, Rachab, Ruth, Bathseba, Maria Er worden vijf vrouwen genoemd in het rijtje van Mattheus, dat is opvallend. Juda verwekte Peres bij Tamar. Salmon verwerkte Boaz bij Rachab en Boaz verwekte Obed bij Ruth. David verwerkte Salomo bij de vrouw van Uria. Later wordt er ook van Maria gesproken. Wat kunnen we van deze vrouwen zeggen? Het zijn hele gewone vrouwen, in die zin dat het geen super vrouwen zijn, absoluut niet. Deze vrouwen krijgen allemaal op een hele bijzondere manier een plaats in het plan van God. Mattheus wil laten zien wat God daarmee wil doen en daarom noemt hij deze vrouwen.

3 Als je naar hen kijkt, wordt je je bewust wat God in Jezus wil brengen. Al deze vrouwen laten op een bepaalde manier zien wat God in Jezus doet. Rachab voor voorbeeld van geloof En daarom zullen we deze middag stilstaan bij Rachab. Rachab wordt een voorbeeld van geloof genoemd. En dat niet alleen in het Oude Testament, ook in het Nieuwe Testament wordt ze twee keer genoemd. In Hebreeën 11 worden allerlei geloofshelden neergezet; mensen waarvan je kon zeggen dat je daar geloof in kon zien. En daar wordt Rachab ook genoemd: 31 Door haar geloof ontving de hoer Rachab de verkenners gastvrij in haar huis en is ze niet met de ongehoorzame bewoners van haar stad omgekomen. En ook in Jacobus wordt gesproken over Rachab, die rechtvaardig handelde: 25 Werd niet ook Rachab, de hoer, rechtvaardig verklaard om wat ze deed, toen ze de verkenners ontving en langs een andere weg liet vertrekken? Het is heel opvallend dat Rachab genoemd wordt. Rachab die bekend staat als een hoer, Rachab die bekend staat als een Kanaänitische, een buitenlandse vrouw waar het volk zich verre van moest houden. Rachab, waarvan we hier lezen dat ze enorm bang is laat ze zich niet leiden door die angst. God geeft Rachab blijkbaar geloof. En dat geloof krijgt zij om het geloof van het volk en om het geloof van toen en nu te versterken. En dat geeft alle reden om te kijken wat er nu precies gebeurd is. Wat we kunnen leren van deze vrouw, Rachab. Ik ga daar drie dingen over zeggen: Als hoer is ze ontvankelijk Rachab is een door God gegeven voorbeeld van geloof. Allereerst heeft het ermee te maken dat ze als hoer omschreven wordt, als hoer is ze ontvankelijk. Waarom doet Rachab al die moeite om de verspieders te ontvangen, ze te verstoppen (het zijn vijanden van haar volk), te liegen en ze daarna weer te laten gaan, al haar familie bij elkaar te roepen kom hier, je moet hier in mijn huis zijn. Als zichtbaar teken een koord naar buiten laten hangen De situatie is: vanaf vers 9 : Wij zijn door angst overmand. Alle inwoners van dit land zijn doodsbang voor jullie 11 Toen we dat hoorden, sloeg de angst ons om het hart en werden we wanhopig Ze roept eigenlijk: red ons van de dood. Is dit niet typisch een hoer? Alleen maar bezig met zichzelf? Alleen maar bezig om te nemen voor zichzelf? Zichzelf te redden? Is dit niet handelen uit angst?... Ik heb ingezien dat het oordeel komt en nu zal ik mijn vege lijf redden en nog zoveel mogelijk mensen die ik ken Hoezo kunnen we dat geloof noemen? We moeten heel goed kijken naar Jozua 2 vers 9 : 9 Ik weet, zei ze tegen hen, dat de HEER dit land aan jullie heeft gegeven. Er zit in dit stukje een heel groot verschil tussen ik en wij. In deze zin staat: Ik weet dat de HEER dit land aan jullie heeft gegeven en voor de rest gaat het over wij Wij zijn doodsbang, de angst sloeg ons om het hart.

4 Rachab toont daarmee haar geloof in het feit dat God hier achter zit. Als hoer zal ze echt wel momenten van angst hebben gekend. Het was geen veilige situatie, ook in die tijd wat het echt geen beschermd beroep of iets dergelijk. En reken maar dat ze door een heleboel mensen met de nek aangekeken werd. In ieder geval door vrouwen die wisten dat hun man daar heen ging. Maar ook door mannen, omdat ze een soort gebruiksvoorwerp was en geen echte relatie had. Daarmee leefde ze absoluut aan de rand, een plekje in de muur van de stad. Hoerig gedrag is dat je je lichaam weggeeft omdat je jezelf al kwijt bent geraakt en daar verzachting voor wilt. En daarom, als hier staat als hoer is ze ontvankelijk, dan moet je beseffen dat een hoer dat ten diepste niet is. Ze is bezig om te nemen, om wat dan ook te nemen om te zorgen dat haar pijn verzacht wordt. Maar wat gebeurt hier? Ze heeft iets gezien van de God van Israël. En daarom begint ze daarmee, dat geeft haar hoop. Daardoor wordt haar hart geopend om die mannen te ontvangen in haar huis. En dat niet alleen, om zelfs haar leven op het spel te zetten: ze geeft zich zelf aan die verspieders. Als ze betrapt zou worden, verder die verspieders onthoofd en zij absoluut ook. Ze zet haar leven op het spel. En dat doet ze omdat ze gelooft in die God. Daar begint ze ook mee: Ik weet dat de HEER dit land aan jullie heeft gegeven. Ik weet dat hier geen toekomst voor mij ligt, ik weet dat Jericho onder het oordeel ligt. En nu heb ik jullie gezien, jullie zijn hier, twee mannen van het volk van die God. Nu zal ik jullie zo behandelen in de hoop dat jullie mij ook zo zullen behandelen. Daarom wil ik een verbond met jullie sluiten, daarom wil ik afspraken maken. Ik weet wie die God van jullie is. Zo is ze ontvankelijk voor de God van Israël. Ze heeft Hem gezien. En zo wil God haar ook gebruiken, op haar plek, voor het reddingsplan van Israël. Als Kanaänitische is ze blikverruimend Het tweede wat je over Rachab kan zeggen, is dat ze Kanaänitische is. Een buitenlandse vrouw waar de volk van Israël zich verre van moesten houden. Als Kanaänitische is ze blikverruimend, het geeft een andere kijk op deze wereld. 1. Allereerst voor het volk: moet je nagaan wat een verhaal die verspieders hadden. Ze kwam terug bij Jozua en vertelden wat ze hadden meegemaakt het ging net goed, maar het bijzondere is dat wij hebben uit de mond van een vrouw in die stad gehoord hoe bang Jericho is, en niet alleen Jericho, maar hoe bang het hele land is. Ze zijn doodsbenauwd. Dat is de omgekeerde wereld als veertig jaar daarvoor: toen waren de Israëlieten doodsbenauwd geweest voor de reuzen in dat land! Het handelen van Rachab en de woorden van Rachab geeft het volk het teken: er staat ons iets groots te wachten. Het volk is doodsbenauwd voor ons Waarom zijn ze zo bang? Omdat ze weten wat voor God wij hebben. Omdat ze gehoord hebben van alle dingen die God gedaan heeft. Daarom moeten die woorden een enorme bemoediging geweest zijn voor het volk. Ze zeiden tegen Jozua: De Here heeft ons het hele land in handen gegeven, de inwoners zijn doodsbang voor ons. Dat is een geloofsuitspraak. Het is nog helemaal niet gebeurd, er is nog geen oorlog gevoerd. Ze hebben als volk nog geen stap gezet in dat land: de Heer heeft ons het hele land in handen gegeven. Hoe weten ze dat? Omdat ze Rachab gehoord en gezien hebben vanuit haar geloof.

5 2. Maar er is ook nog iets anders. Dat is een tweede verruimende blik hierin. Niet je nationaliteit of je achtergrond red jou. Het enige wat je redt, is het geloof in God. Want kijk: die vrouw daar in dat land die helemaal niet leefde in het volk waar God was meegegaan, was diep onder de indruk van God. Zo onder de indruk dat ze vanuit geloof handelde, dat ze met de verspieders omging als mannen van God. En dat zal ook de spiegel geweest zijn voor het volk. Een volk dat in no time steeds weer mopperden: waarom heeft U ons hier weggeleid waarom merken we zo weinig waarom hebben we honger, hebben we dorst waarom moeten we 40 jaar hier in de woestijn leven Steeds waren ze heel gemakkelijk met die God omgegaan, maar hier wordt heel duidelijk gemaakt: geloof in de God van Israël is niet automatisch wat meekomt vanuit je nationaliteit, daarmee wordt je niet automatisch gered. Nee, God wil deze vrouw gebruiken en zelfs ook redden. Dat zien we straks in Jozua 6, als ze uit de stad gehaald wordt. In eerste instantie wordt ze buiten het legerkamp gelegerd. Ze is gered, ze heeft het overleefd, maar blijkbaar wil ze zich gaan aansluiten bij dat volk. Blijkbaar wil ze bij die God blijven horen. Later wordt verteld dat haar nakomelingen onder het volk leven tot de dag dat de schrijver dit opgeschreven heeft. Rachab heeft een toekomst gekregen. Als gelovige vrouw is ze in verwachting In Rachab kun je ook zien dat ze als gelovige vrouw in verwachting is. Deze vrouw is vanaf het begin in verwachting. Ze weet, ze is ervan overtuigd: deze stad gaat het niet redden. Ze heeft God gezien en ze heeft gehoord wat Hij allemaal gedaan heeft: Jericho gaat vallen. Daarmee is ze een heel duidelijk voorbeeld voor ons. Ook wij leven in een wereld die het niet gaat redden. Ook deze wereld gaat vallen. Wie daar niet mee rekent, heeft God daar ook niet in nodig. Die hoopt of gaat ervan uit dat we het nog wel redden, dat het wel mee zal vallen. Die stelt zijn hoop op allerlei afgoden, net zoals de mensen in die tijd: wij hebben zulke dikke muren, die kunnen toch niet omvallen er zit van alles verborgen in mijn hart, er zit van alle omheen, maar dat zal God toch niet zien. daar hebben we toch niet mee te rekenen. Red ons van de dood, dat is de uitspraak van Rachab. Als de Heilige Geest uitgestort wordt (dat wordt verteld in Handelingen 2) en de mensen vragen: wat moeten we doen? dan is de uitspraak: laat u redden vanuit dit verdorven menselijk geslacht. Rachab is overtuigt van het oordeel dat gaat komen. Ze is ervan overtuigd dat Jericho niet stand zal houden en van daaruit is ze vol ontzag voor God. En vol ontzag voor God hoopt ze ook, daar krijgt ze de verwachting van: als je ziet wat die God allemaal gedaan heeft als je ziet hoe die God al zolang met dat volk meegaat, als ik daar bij zou kunnen horen. als die God mij zou zien Rachab weet ook dat dit haar enige kans is op een toekomst. Eén van de romans van Francien Rivers gaat over Rachab. Daarin wordt een beeld geschetst dat ze al een hele tijd uitzag naar de verspieders die eraan zouden komen. Het blijft een roman, daar is van alles over te zeggen, maar als je dit voor je ziet, dan kun je het je voorstellen. Ze wist dat het volk eraan kwam en toen ze die mannen van het volk daar zag, wist ze dat dit haar enige kans was om gered te worden. De enige kans om bij die God te komen.

6 En daarmee leefde ze heel anders dan de mensen in Jericho. Die leefden vol arrogantie ach, we redden het wel. ach, het gaat wel goed, onze muren houden het wel ik red het wel in dit leven Vol ontzag hoopte Rachab op God. En dat geloof dreef haar ertoe om die verspieders te ontvangen, om ze te verstoppen, om ze te vertellen hoe het ervoor stond in het land. Geloof blijft nooit bij mooie woorden. Nee, geloof wordt op den duur zichtbaar. Dat is waar Hebreeën het over heeft en waar Jacobus steeds weer op wijst. Geloof zonder werken is dood, dat is geen geloof, dat is niet echt. Het leeft niet, je leeft niet vanuit je hart. Het geloof drijft Rachab tot gelovig handelen. Als de verspieders weg zijn, moet zij dat koord aan haar venster hangen: het scharlaken rode koord. Zoals bij ons de rode lampjes herkenbaar zijn in de rosse buurt, zo zal dat koord waarschijnlijk om één van de gordijnen van haar verblijf hebben gezeten. Dat koord moet het raam uit: weg ermee, niet langer dat koord gebruiken. De gordijnen blijven dicht, het moet afgelopen zijn. Tegelijkertijd was het ook direkt het teken voor de zonde, voor haar gedrag, voor haar leefstijl: het moet het raam uit. En tegelijkertijd was dit ook het teken waar het volk kon zien: kijk, daar is iemand die gered moet worden. Net zoals het bloed van Jezus ook duidelijk maakt: o, wat hebben wij het nodig om gered te worden. Daar moeten we heen. Zo vertelt Rachab haar eigen verhaal, in haar eigen omstandigheden, waar je misschien veel van kunt herkennen of misschien wat minder. Het stelt ons in ieder geval de vraag waar wij uit leven. Welke verwachting hebben wij? Wat is wat wij nodig hebben? Hoe hard hebben we het eigenlijk nodig dat het straks kerst wordt, dat Jezus komt? Amen

7