Bestuurs- en Concerndienst. Samenscholing en. Het gebruik van deze instrumenten ter handhaving van de openbare orde

Transcriptie

1 Bestuurs- en Concerndienst Samenscholing en verblijfsontzegging Het gebruik van deze instrumenten ter handhaving van de openbare orde

2 Organigram Gemeente Utrecht gemeenteraad Utrecht college burgemeester & wethouders Griffie Openbare orde en veiligheid Gemeentesecretaris Rekenkamer Bestuurs-en Concerndienst Dienst Gemeentelijke Musea Brandweer Utrecht Ombudsman Dienst Stadswerken Dienst Wijken Stadsschouwburg Projectorganisatie Stationsgebied Projectbureau Leidsche Rijn Dienst Ondersteuning Stads Ontwikkeling Muziekcentrum Vredenburg Gemeentebibliotheek Utrecht Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Dienst Burgerzaken & Gemeentebelastingen Gemeentelijke Geneeskundige & Gezondheidsdienst Organigram per januari 2008

3 Openbare orde en veiligheid Actueel maatschappelijk thema De laatste jaren is het veiliger geworden in Utrecht Gebieds- en doelgroepgericht Repressieve en preventieve aanpak Motto:

4 Verblijfsontzegging en samenscholingsverbod Wat is dat? Relatie tot gemeentebestuur Wettelijke inbedding Wanneer en hoe toepasbaar? Proces en partners Praktijk Relatie bestuursrecht strafrecht Toekomst

5 Bestuurs- en Concerndienst Verblijfsontzegging/gebiedsontzegging (VBO): wat is dat? Een verbod om zich gedurende een bepaalde periode in een aangewezen gebied te bevinden (art. 1 APV Utrecht) = beperking van een grondrecht (bewegingsvrijheid)

6 Relatie tot gemeentebestuur Bevoegd bestuursorgaan: burgemeester Openbare orde taak (art. 172 Gemeentewet) Beslissingsmandaat niet toegestaan (art. 10.3, lid 1 Awb) Ondertekeningsmandaat wel toegestaan mits gebonden bevoegdheid (instructies) Burgemeester wijst gebied aan en legt vbo op aan persoon die in het gebied de openbare orde verstoort door het verrichten van bepaalde handelingen

7 Wettelijke inbedding Art. 172 lid 3 Gemeentewet of Art. 10 a APV Utrecht of na inwerkingtreding Wet MBVEO: Art. 172a lid 1 onder a Gemeentewet of Art. 172b lid 1 onder b Gemeentewet (12-)

8 Art. 172 lid 3 Gemeentewet Voorwaarden: ter onmiddellijke handhaving van de openbare orde (incidenteel en kortdurend) niet toepasbaar bij structurele openbare orde problemen niet toepasbaar indien ook APV-bepaling (HR LJN: BB4096)

9 Art. 10a APV Utrecht Voorwaarden: Gebied aanwijzen Ernstige verstoring oo in het aan te wijzen gebied Vbo kan alleen opgelegd worden aan pp die in het gebied bepaalde omschreven orde verstorende handelingen verricht Vbo kan niet opgelegd worden aan pp die in het gebied woont of werkt Vbo moet beperkt (tijd en plaats) worden bij aantoonbaar belang

10 Wanneer en hoe toepasbaar Grondrechtenbeperking dus eisen aan de maatregel: Voorzienbaar Kenbaar (bekendmaking) Noodzakelijk in een democratische samenleving (motivering) Wettelijke inbedding Voldoende bepaald Proportionaliteit en subsidiariteit (doel middel) gebied, periode, tijd, bijzondere belangen Algemene beginselen van behoorlijk bestuur Zuinig instrument

11 Proces en partners Proces: probleem overleg driehoek uitvoering Partners: Gemeente Politie Openbaar Ministerie

12 Praktijk Hoog Catharijne (drugsproblematiek) Jansveld (alcoholproblematiek) Gagelhof (overlast jeugd) Hamersplantsoen (buurtterreur)

13 Relatie bestuursrecht - strafrecht Bestuursrecht: Strafrecht: Taken gemeente Taken politie en openbaar ministerie

14 Bestuursrecht: taken gemeente Gebied aanwijzen (bm) Vbo opleggen (bm) of Ondertekeningsmandaat verlenen aan politie met Instructies (o.a. horen, inzichtelijke admininistratie) Standaard besluit vbo Bekendmaking Bezwaarprocedure van toepassing

15 Strafrecht: taken politie en om Aanleveren bestuurlijke rapportage (politie) Binnen bevoegdheid van het ondertekeningsmandaat namens de burgemeester vbo opleggen (politie) Handhaving vbo: goed pv Strafrechtelijke vervolging bij overtreding vbo (art. 184 Wetboek van strafrecht): goed vervolgingsbeleid

16 Bestuurs- en Concerndienst Samenscholingsverbod (SSV) Wat is dat? HR LJN AE 1490: spraakgebruik (DvD): het groepsgewijs bij elkaar komen van mensen die een dreigende houding aannemen of kwade bedoelingen hebben

17 Wettelijke inbedding Volksoploop: art. 186 Wetboek van strafrecht Noodbevoegdheden: art. 175/176 Gemeentewet Art. 9 en art. 10, lid 1 APV Utrecht (en handhavingsbeleid) of na inwerkingtreding Wet MBVEO: Art. 172a lid 1 onder b Gemeentewet

18 Relatie tot gemeentebestuur Handhavingsbeleid samenscholing (algemeen en specifiek) Afstemming in de driehoek Brieven

19 Kanaleneiland Noord inwoners Een derde onder 17 jaar! 65% niet westerse afkomst Ruime flats, lage huur Lage sociaal economische positie 12% werkloos (Utrecht 5%) Onderwijsachterstand Gezondheid, multi-problem Waardering voor de wijk: 4

20 Veiligheid Kanaleneiland Kanaleneiland-Noord (urgentiegebied): veel jongerengroepen, overlast en criminaliteit Integrale aanpak: preventie, repressie (o.a. samenscholingsverbod) en krachtwijkaanpak Beleid: hard&sociaal (streng/consequent maar ook kansen bieden)

21 Veiligheid, zomer/najaar 2007 Criminaliteit weer toegenomen Veel inbraken en autokraken 65% ervaart overlast (Utrecht 21%) 60% voelt zich onveilig (Utrecht 30%) Criminele- en overlastgevende jeugd steeds jonger harde kern jongeren/meelopers

22

23 Wanneer en hoe toepasbaar? Voorwaarden (algemeen SSV-beleid) Samenscholing in kwetsbaar gebied OO staat onder druk Bepaalde groep Overige middelen bieden onvoldoende soelaas Breder beleidskader en flankerend beleid Overleg in de driehoek Begrenzing gebied aangeven op tekening

24 vervolg voorwaarden SSV handhavingsbeleid beperken in periode en evt. tijd (Tussentijdse) evaluatie i.v.m. bijstelling /verlenging Handhavend optreden bij meer dan 4 personen (art. 10 APV) Verwijderingsbevel bij minder dan 5 personen (art. 9 APV) Duidelijkheid SSV verwijderingsbevel Lik op stuk beleid bij overtreding Bekendmaking

25 Proces en partners Proces: probleem overleg driehoek uitvoering Partners: Gemeente Politie Openbaar Ministerie

26 Praktijk Kanaleneiland Noord 5 oktober april 2008 uitspraak kantonrechter LJN: BC4202 uitspraak hof LJN: BF december juni 2009

27 Kantonrechter: vrijspraak Uitspraak kantonrechter Utrecht: Alleen samenzijn is onvoldoende om van samenscholing te spreken. Er moet sprake zijn van een dreigende verstoring van de openbare orde om tot strafbaarstelling te komen. (pas nadat de 1e steen gegooid is dus )

28

29 Uitspraak Hof Geen strijd met gelijkheidsbeginsel of Verbod van willekeur, want APV is op iedereen van toepassing Op APV gebaseerde intensieve handhavingsbeleid is op specifieke groep van toepassing Voor bepalen van de groep worden objectief gerechtvaardigde en controleerbare criteria gebruikt SSV voldoet aan het legaliteitsbeginsel SSV voldoet aan het bepaaldheidsgebod

30 Criteria voor bepalen groep Pp bij VHU bekend als en Risicojongere Veelpleger of Lid van een criminele jeugdgroep Binnen afgelopen 5 jaar 3 of meer HKS, waarvan 1 in of het peiljaar 10 of meer BPS mutaties t.a.v. overlast in de afgelopen 21 maanden

31 Gemeente Beleid (driehoek) Brieven Geen bezwaarprocedure in de zin van de Awb, wel reactie mogelijk op plaatsing op de lijst

32 Politie, OM, VHU Lijsten samenstellen Brieven uitreiken Handhaven (verbaliseringsbeleid) Vervolging (vervolgingsbeleid)

33 Effecten (integrale) aanpak Situatie nu (najaar 2008): Rustiger straatbeeld op enkele incidenten na (trendbreuk) Minder overlast en criminaliteit Wel hardnekkige kern raddraaiers Belangrijk: dialoog met Marokkaanse en Turkse jongeren, cultuur (radiostation, muziekstudio) en sport (Cruijff court, FC Utrecht, Kraijcek playground)

34

35 Conclusies Een samenscholingsverbod werkt Is een van de maatregelen (mix noodzakelijk!) Individueel aanpakken raakt jongeren (namen en rugnummers) Ook grote psychologische werking van het samenscholingsverbod (overheid laat tanden zien/eindelijk gebeurt er wat)

36 Toekomst Art. 172a/b Gemeentewet: Wet voetbalvandalisme en ernstige overlast Bevoegdheden voor burgemeester en officier van justitie: Burgemeester: gebiedsverbod/samenscholingsverbod/ meldingsplicht/avondklok 12- Officier: gedragsaanwijzing (gebiedsverbod/contactverbod/ meldingsplicht/begeleiding bij hulpverlening) Is er nog plaats voor APV-bepalingen inzake verblijfsontzeggingen of samenscholing?