Sturing vorm en bloei Stuurlicht (Fotomorfogenese) Vorm: Lichtkleur (SON-T, LEDs, folies) Bloei: Daglengte

Transcriptie

1 Hendrik-Jan van Telgen 1 Groei Groeilicht (Fotosynthese) Lichtintensiteit Natuurlijk licht, assimilatielicht (SON-T, LEDs) Sturing vorm en bloei Stuurlicht (Fotomorfogenese) Vorm: Lichtkleur (SON-T, LEDs, folies) Bloei: Daglengte 2 1

2 Mens: kleur Plant: hoeveelheid energiepakketjes (µmol/m 2 /s) PAR Blauw Rood UV-A Verrood 3 Rood-Verrood: planten langer bij meer VR dan R. Verhouding R:VR < 1. Behalve meer strekking ook grotere bladeren (komkommer, tomaat) Blauw: planten langer als aandeel blauw lager Blauw nodig voor reactie op R-VR Zonder blauw geeft ook R:VR > 1 overmatige strekking! 4 2

3 Minder strekking Positief voor compact houden potplanten Positief voor uitgangsmateriaal Meer vertakking Positief bij pot- en perkplanten Negatief bij veel vruchtgroenten Minder vruchtzetting (tomaat) Bloeivertraging bij schaduwplanten (Saintpaulia) 5 6 3

4 Strekking: meer blauw, minder strekking Positief voor potplanten Blad: minder blauw groter bladoppervlak (of komt dat door groter aandeel rood-verrood?) Positief bij bladgroenten Vorming bladgroenkorrels Opening en dichtheid van huidmondjes 7 Lamptype % Blauw WIT 18 AMBER 4 ORANGE 2 8 4

5 Normale plantontwikkeling als: 6% van het groeilicht blauw is Minimaal 15 µmol/m2/s SON-T lampen bevatten 6% blauw licht Met alleen SON-T ongeveer 250 µmol nodig! Daglicht bevat 27% blauw Ook in winter genoeg blauw licht in het daglicht, mits niveau > 55 µmol/m2/s 9 Remt strekking Afharden Pigmentvorming Bloem- en bladkleur Minder bladgroen NB: schimmels en insecten gevoelig voor UV! 10 5

6 UV-straling (A, B, C) Niet UV-A, maar UV-B ( nm) beschadigt DNA schimmel(sporen) UV-B mutageen schadelijk voor plant! Balans tussen dosis en duur Suthaparan et al. (2012): P. pannosa on pot rose with brief night interruption with low dose UV-B for 2 or 5 min. A. 11 Suthaparan et al. (2012): P. xanthii on cucumber with brief night interruption UV-B of 5, 10 or 15 min. Sterke reductie in meeldauwaantasting maar bij te lange blootstelling ook significant kleiner blad. 12 6

7 Direct effect: doodt, stopt groei en voortplanting UV-B en UV-C veroorzaken mutaties B, G, R, VR? Indirect effect: invloed op gedrag, verspreiding, oriëntatie UV: oriëntatie, aantrekken B, Ge: aantrekken van sommige soorten R, VR:? Indirect is ook: (minder) aantrekkelijk worden van plant voor ziekte of plaag 13 Desoriëntatie: sommige insecten gebruiken UV voor positiebepaling en bloemherkenning Perzikluis: door blokkeren van natuurlijke UV-straling langzamere populatiegroei en verspreiding, geen effect op sluipwespen Door verstoring polarisatierichting UV-straling Wegvangen insectenvallen met UV-A en blauw licht, vangplaten 14 7

8 Geel trekt aan: vangplaten Gekleurde schaduwnetten (IL, ) Effect op perzikluis, katoenluis en Bemisia Onder geel of parel 2-3x lagere populatieniveaus dan onder rood of zwart minder virusziekten % Virusinfectie Zwart Rood Geel Parel Paprika-CMV Tomaat-PVY Tomaat-TYLCV Insecten bleven op buitenkant net zitten Direct of indirect effect? 15 Geen (duidelijk) direct effect op plagen (Botany), wel op sommige ziekten (Schuerger e.a., 1995, 1997) 100% R 90% R-10% VR 98%R 2%B MH (HPI) Paprika - ToMV Meer/ ernstiger symptomen Gelijke symptomen Symptomen Snelst Sneller Snel Komkommer- Meeldauw Direct of indirect effect? Lager aantal en kleinere kolonies dan onder MH Hoogste aantal en grootste kolonies 16 8

9 1. Anatomische veranderingen blad Dikte (B), epidermis (B), huidmondjes (B), beharing (R, VR) Schuerger e.a.: Paprikablad onder (A) MH-lamp, (B) 98%R-2%B, (C) 100%R of (D) 90%R-10%VR LEDs. Palissade- en sponsparenchym dikste onder de MH lamp (A), dunste onder de 660 or 660/735 LED arrays (C,D). Epidermis: dikst onder MH (A) en blue (B). Onder LEDs grotere holten in sponsparenchym Inwendige veranderingen Onder R hogere niveaus weerstandseiwitten gemeten Onder VR lager Interactie tussen licht en RV Hoge RB niveaus anthocyaan vorming (stress) Andere inhoudsstoffen? 3. Uitwendige veranderingen Verandering bladbeharing o.i.v. lichtkleur beïnvloeding zoekgedrag 18 9

10 Lichtkleur beïnvloedt groei en ontwikkeling plant Directe effecten lichtkleur op ziekten en plagen veel minder duidelijk UV: afdoding schimmels, beschadiging door UV-B en C UV-A, B, Ge: desoriëntatie, wegvangen plaaginsecten R, VR (i.c.m. B): lijken geen invloed te hebben op plagen, mogelijk wel op ziekten Indirecte effecten lichtkleur op ziekten en plagen via veranderingen in plant (zowel + als -) Opbouw blad, inhoudsstoffen, afweer Mechanismen en consequenties voor (geïntegreerde) bestrijding nog niet duidelijk