Workshop nieuwe plagen

Transcriptie

1 Workshop nieuwe plagen Gerben Messelink Wageningen University & Research, BU Glastuinbouw Gewasgezondheidsdag, 21 maart 2019

2 Waarom deze workshop? Meer nieuwe plagen in de glastuinbouw door klimaatverandering, handel en afname breedwerkende pesticiden Belangrijk om voorbereid te zijn. Wat staat ons te wachten en wat te doen? Deze workshop: Welke nieuw plagen kunnen we verwachten? (Martijn Schenk van NVWA) Wat te doen tegen gevestigde invasieve plagen? (Gerben Messelink, WUR) Centrale discussie: verdere acties en wie doet wat 2

3 Behandeling van 3 relatief nieuwe plagen De Zuidelijke groene stinkwants Nezara viridula Nesidiocoris tenuis De Japanse bloementrips Thrips setosus 3

4 De groene stinkwants, Palomena prasina en de Zuidelijke groene stinkwants Nezara viridula Nezara viridula Palomena prasina Zoek de 10 verschillen 4

5 Nezara viridula 5

6 Nezara viridula 6

7 Verschillende stadia (bron: wikimedia) 7

8 Verspreiding Nezara wereldwijd (bron Cabi) 8

9 Feiten op een rij Komt wereldwijd voor en trekt steeds noordelijker bij klimaatverandering Zeer brede waardplantenreeks, meer dan 150 waardplanten uit 30 verschillende families Overwintert als adult Géén Q-status Trage ontwikkelingsduur: dagen Geen overwintering bij periodes onder de 5⁰C Is beschermd tegen schimmels en predatie door geurklieren 9

10 Wat kan je nu doen tegen Nezara? Scouten en wegvangen (opzuigen) lokaal spuiten Eventueel aangetaste planten verwijderen Opties voor onderzoek: Vangplanten (sojaboon, mosterd) Aggregatieferomoon Ei-parasieten Ei-predatoren Akoestische verstoring 10

11 Te verwachten: de bruingemarmerde stinkwants Halyomorpha halys (brown marmorated stinkbug) 11

12 Verspreiding BMSB wereldwijd (bron Cabi) 12

13 Nesidiocoris tenuis 13

14 Nesidiocoris tenuis 14

15 Plantschade door Nesi 15

16 16

17 Feiten Nesi Wordt al jaren succesvol ingezet als biologische bestrijder van Tuta en wittevlieg in Spanje Sinds een aantal jaar gevestigd op tomatenbedrijven en in 2018 ook in andere teelten Warmteminnende soort: snellere ontwikkeling bij hoge temperaturen dan Macrolophus Geeft veel schade en verdringt Macrolophus in tomaat Voorkeur voor positie in de top van de plant 17

18 Mogelijkheden voor bestrijding van Nesi Bestrijden met chemische of biologische middelen (niet selectief, ook effect op Macrolophus) Opties voor onderzoek: Selectief weglokken Verdringing door interactie met andere wantsen Steriele mannetjes 18

19 Predatie van Nesi nimf 19

20 Dichteid adulten Nesidiocoris tenuis Populatieontwikkeling Nesi in aanwezigheid van andere wantsen N. tenuis N. tenuis + D. errans N. tenuis + D. cerastii N. tenuis + D. bolivari a b Tijd (weken) 20

21 Dichteid adulten Dicyphus Populatieontwikkeling Dicyphus in aanwezigheid van Nesi D. errans D. errans + N. tenuis D. cerastii D. cerastii + N. tenuis D. bolivari D. bolivari + N. tenuis a a b b b b Tijd (weken) 21

22 Japanse bloementrips, Thrips setosus (Mannetjes zijn geel) 22

23 Japanse bloementrips, Thrips setosus 23

24 Japanse bloementrips, Thrips setosus 24

25 schade 25

26 Feiten Thrips setosus Afkomstig uit Japan en Korea Sinds 2014 massaal in Nederland, vooral op Hydrangea Geen Q-status, in diapauze, overleeft waarschijnlijk winters in Nederland Brede waardplanten reeks, o.a. lelie, paprika, komkommer, chrysant Primair blad-etende trips Komt ook in bloemen voor, maar eet geen stuifmeel (geen echte bloemtrips) Kan TSWV overdragen 26

27 Mogelijkheden voor bestrijding Biologisch Roofmijten (waarschijnlijk beperkt) Roofwantsen Orius en Macrolophus (indien vestiging mogelijk) Gaavlieglarven (overkill, geen vestiging) Chemisch 27

28 Echinothrips americanus 28

29 Chilitrips, Scirtothrips dorsalis, Q-waardig 29

30 Verspreiding Chilitrips wereldwijd (bron Cabi) 30

31 Meloentrips, Thrips palmi, Q-status 31

32 Verspreiding meloentrips wereldwijd (bron Cabi) 32

33 Komt het vanzelf goed? Voorbeeld Tuta absoluta: adaptatie inheemse sluipwespen na 10 jaar 33

34 Discussie Wat doen we met nieuwe te verwachten plagen? Proactief optreden? Waar ligt de verantwoordelijkheid om te werken aan oplossingen voor gevestigde invasieve plagen? Hoe om te gaan met meldingsplicht? Is het huidige NVWA beleid voldoende? 34

35 Bedankt voor uw aandacht Space for partner logo s (place a white shape behind the logo s to hide this text and border)