Voorstel Vast te stellen de verordening Lauwersregeling onder gelijktijdige intrekking van de verordening Lauwerspas.

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Vergadering van : 20 december 2011 Agendanummer : 7 Onderwerp : Verordening Lauwersregeling Programma : Met elkaar voor elkaar / R. Dijksterhuis Voorstel Vast te stellen de verordening Lauwersregeling onder gelijktijdige intrekking van de verordening Lauwerspas. Voorstel in het kort Met ingang van 2012 vervalt de Lauwerspas. Het concept van passen, voordeelgids en dagtochten verdwijnt. De geld-terugregeling blijft onder de naam Lauwersregeling in een andere vorm bestaan. Wat is de aanleiding en/of het probleem? Sedert 1997 bestaat in de gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel en Kollumerland de Lauwerspas. De gemeente Achtkarspelen doet vanaf 2006 mee. Het doel van de Lauwerspas is om gezinnen met een laag inkomen in staat te stellen maatschappelijk te participeren door een bijdrage te verlenen in de kosten van sociale, culturele en sportieve activiteiten. De activiteiten werden tot en met 2009 uitgevoerd in de Stichting Lauwerspas. Deze Stichting is met ingang van 1 januari 2010 opgeheven, de activiteiten worden sinds die datum uitgevoerd in een gemeenschappelijke regeling. Dantumadiel is centrum- en uitvoerende gemeente. De gemeenten Dongeradeel en Achtkarspelen hebben in 2010 besloten met ingang van 1 januari 2012 uit de gemeenschappelijke regeling te treden. In de vergadering van 30 november 2010 heeft het college van Dantumadiel naar aanleiding van beëindiging van deelname van de gemeenten Dongeradeel en Achtkarspelen besloten vanaf 2012 een minimaregeling in de vorm van een Geld Terug Regeling in stand te laten, vanaf 2012 de voordeelgidsen, de passen en de dagtochten af te schaffen en over te gaan tot een zeer vergaande vereenvoudigde uitvoering. Het college ziet in het besluit voor een geld-terugregeling aanleiding de regeling voor kinderen op de basisschool in deze nieuwe geldterugregeling te voegen. Hiermee vermindert het aantal gemeentelijke regelingen waarop minima een beroep kunnen doen waarbij de financiële aanspraken zoveel mogelijk gelijk blijven. Door bestaande regelingen in één regeling te integreren wordt het niet-gebruik van afzonderlijke regelingen teruggedrongen en daalt de administratieve last voor zowel de burger als de gemeente. De burger hoeft maar één aanvraag in te dienen, de gemeente hoeft maar één aanvraag per kalenderjaar af te handelen. Op dit formulier kunnen dan tevens de overige inkomensondersteunende voorzieningen, zoals categoriale bijzondere bijstand voor chronisch zieken, gehandicapten en ouder, de collectieve zorgverzekering en de langdurigheidstoeslag worden aangevraagd. Kaders gemeentelijk inkomensondersteunend beleid Een geld-terugregeling moet worden aangemerkt als inkomensondersteunend beleid. De gemeente heeft hiervoor twee mogelijkheden: op grond van de Wet werk en bijstand (WWB) of op grond van artikel 108 lid 1 van de Gemeentewet. Bij de keuze om gemeentelijk inkomensondersteuningsbeleid te voeren geldt dat de gemeente verplicht is invulling te geven aan de WWB en bevoegd is gebruik te maken van de Gemeentewet. Als de gemeente voor haar burgers financiële middelen inzet ter vergoeding van bijzondere bestaanskosten moet zij dat doen met toepassing van de WWB. Waar het

2 gemeentelijke beleid past binnen de WWB moet dat dan ook op die wet gebaseerd te zijn. Voor zover het beleid niet past binnen de WWB, staat de weg via de Gemeentewet alleen open als dit niet in strijd komt met het beleid van de rijksoverheid. Het in strijd met de wet verstrekken van categoriale bijzondere bijstand leidt tot een ongerichte inkomensuppletie door gemeenten en daarmee tot een ongewenste doorkruising van het rijksinkomensbeleid 1. Gemeenten mogen wél voorzieningen treffen voor maatschappelijke participatie. Hiervoor geldt dat deze uitsluitend betrekking mogen hebben op sociaal-culturele en sportieve activiteiten. Voorbeelden hiervan zijn reductieregelingen en stadspassen. Mogelijkheden binnen de WWB De bepalingen voor individuele en categoriale bijzondere bijstand zijn vastgelegd in artikel 35 WWB. Individuele bijzondere bijstand is complementair op de categoriale regelingen: als de vergoeding uit de categoriale regeling onvoldoende is, of als iemand niet in aanmerking komt voor een categoriale regeling moet het college beoordelen of er sprake is van bijzondere omstandigheden waardoor recht op individuele bijzondere bijstand zou kunnen bestaan. Het kenmerk van categoriale bijzondere bijstand is dat het college bijstand kan verstrekken zonder na te gaan of de kosten noodzakelijk en daadwerkelijk gemaakt zijn. Het moet dan aannemelijk zijn dat de categorie waartoe de persoon behoort zich in dusdanige bijzondere omstandigheden bevindt die leiden tot dergelijke noodzakelijke kosten van het bestaan waarin de algemene bijstand niet voorziet en die niet uit inkomen en/of vermogen voldaan kunnen worden. Het staat de ontvanger van de categoriale bijstand in beginsel vrij om het ontvangen bedrag naar eigen inzicht te besteden. Als iemand echter individuele bijzondere bijstand aanvraagt voor kosten waarvoor hij reeds categoriale bijstand heeft ontvangen, kan bij de hoogte van de bijzondere bijstand wel rekening gehouden worden met de eerder ontvangen categoriale bijstand 2. Het is daarom van belang, om, ondanks het forfaitaire karakter van de categoriale bijstand, duidelijk aan te geven welke kosten geacht worden erdoor gedekt te zijn. Aan categoriale bijzondere bijstand zijn een aantal randvoorwaarden verbonden 3 : 1. De gemeentelijke regeling mag geen overlap kennen met voorliggende voorzieningen 4 om doorkruising van het algemene (Rijks)inkomensbeleid te voorkomen. 2. De tegemoetkoming moet betrekking hebben op het bestrijden van kosten. Ongerichte inkomenssuppleties waarbij aard en/of omvang van de te bestrijden kosten onvoldoende zijn bepaald zijn niet toegestaan. 3. De doelgroep is onafhankelijk van de inkomensbron, de voorziening is niet enkel toegankelijk voor personen met een bijstandsuitkering. 4. Wanneer iemand niet tot de doelgroep behoort moet individueel beoordeeld worden of hij in gelijke omstandigheden verkeert waardoor er mogelijk toch recht op bijstand voor de betreffende kosten bestaat. Het college kan op grond van artikel 35 WWB categoriale bijzondere bijstand verstrekken: 1 TK , , nr. 3, p. 65 (Memorie van Toelichting WWB) en Verzamelbrief SZW november De staatssecretaris onderzoek of tegen gemeenten die bewust in strijd met de wet handelen financiële maatregelen kunnen worden getroffen (aanbiedingsbrief bij onderzoek Inspectie Werk en Inkomen naar categoriale aanvullende inkomensondersteuning door gemeenten, IWI R11/02, juli 2011). 2 o.a. CRvB , LJN AK Kamerstukken , , nr. 3, pag. 8 (Memorie van Toelichting) 4 zoals bijvoorbeeld de Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten (Wtos) en andere regelingen

3 aan personen van 65 jaar en ouder. Er is op dit moment een regeling waarbij ouderen een bedrag van 250,- per kalenderjaar kunnen ontvangen en 100, per gezinslid dat ook 65 jaar of ouder is. Een echtpaar waarvan beide partners 65 jaar of ouder zijn ontvangt zo 350, per kalenderjaar. De tegemoetkoming wordt na de eerste aanvraag vervolgens jaarlijks ambtshalve toegekend. aan chronisch zieken en gehandicapten met betrekking tot kosten van de chronische ziekte of handicap. Er is op dit moment een regeling waarbij chronisch zieken en gehandicapten een bedrag van 250,- per kalenderjaar kunnen ontvangen en 100,- per gezinslid dat ook chronisch ziek of gehandicapt is. De tegemoetkoming wordt na de eerste aanvraag vervolgens jaarlijks ambtshalve toegekend. Samenloop met de regeling voor ouderen is niet mogelijk: ouderen die ook chronisch ziek of gehandicapt zijn ontvangen éénmaal per kalenderjaar een bijdrage. aan ouders van schoolgaande kinderen voor de kosten in verband met maatschappelijke participatie van kinderen. Deze bijstand moet zoveel mogelijk in natura verstrekt worden om te bereiken dat de bijstand zoveel mogelijk aan de kinderen ten goede komt, tenzij dit leidt tot een ondoelmatige uitvoering 5. in de vorm van een collectieve aanvullende zorgverzekering. Bijzondere bijstand op basis van groepskenmerken Naast categoriale bijzondere bijstand kan het college bijzondere bijstand verstrekken op basis van groepskenmerken. Als men tot een bepaalde groep behoort staat vast dat bepaalde kosten noodzakelijk zijn. Het college zal dan nog wel vast moeten stellen dat de kosten in het individuele geval daadwerkelijk gemaakt zijn, maar is vrij om te bepalen op welke manier zij dat doet 6. De gemeente kan bijvoorbeeld kiezen voor steekproefsgewijze controle, controle boven een bepaald bedrag, en/of controle op basis van risicoprofielen. Inkomensgrens Het gemeentelijk inkomensondersteuningsbeleid wordt met ingang van 1 januari begrensd tot inkomens tot maximaal 110% van de toepasselijke bijstandsnorm. Deze begrenzing geldt voor categoriale bijzondere bijstand op grond van de WWB, gemeentelijk minimabeleid op grond van de Gemeentewet en de Langdurigheidstoeslag. De huidige Lauwerspas kent een inkomensgrens van 110% zodat daar met deze nieuwe regeling geen verandering in optreedt. Categoriale bijzondere bijstand aan ouders van schoolgaande kinderen Tot nu toe heeft de gemeente geen gebruik gemaakt van de bevoegdheid categoriale bijzondere bijstand aan ouders van schoolgaande kinderen te verstrekken. Deze groep werd voldoende bediend door de geldterugregelingen van de Lauwerspas (de standaardregeling en de tijdelijke regeling Kinderen doen mee!). Naar aanleiding van een in februari 2010 door de Tweede Kamer aangenomen amendement 8 heeft de toenmalige minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aangekondigd 9 dat gemeenteraden de plicht krijgen voor categoriale bijzondere bijstand aan ouders van schoolgaande kinderen een verordening vast te stellen. Op 1 januari 2012 treden het nieuwe onderdeel g van het eerste lid en het nieuwe onderdeel d van het tweede lid van artikel 8 WWB in werking. Hierin krijgt de gemeenteraad de opdracht bij verordening regels te stellen met betrekking tot het verlenen van bijzondere bijstand, bedoeld in artikel 35 lid 5 WWB. De verordeningsplicht heeft vooralsnog een tijdelijk karakter. Op grond van het nieuwe artikel 78v WWB vervalt deze op een nader te bepalen tijdstip. De effecten van de verordeningsplicht worden na twee jaren geëvalueerd waarna een beoordeling 5 Artikel 48 lid 4 WWB 6 TK , , nr. 13, p.70 ev 7 TK , TK , , nr TK , , nr. 188

4 plaatsvindt of de verordeningsplicht structureel wordt. De wet spreekt over ten laste komende kinderen. Dit zijn eigen of stiefkinderen jonger dan 18 jaar waarvoor de ouder(s) kinderbijslag ontvangen 10. De wet spreekt daarnaast over kinderen die onderwijs of een beroepsopleiding volgen. In 2011 heeft de Inspectie Werk en Inkomen (IWI) op verzoek van de Staatssecretaris een onderzoek ingesteld naar categoriale aanvullende inkomensondersteuning door gemeenten 11. Volgens dat onderzoek zou het in dit kader moeten gaan om kinderen vanaf de leeftijd van vier jaar. Gemeenten die aan ouders categoriale bijzondere bijstand verstrekken die bestemd is voor kosten van kinderen die jonger dan vier jaar zijn handelen volgens de IWI niet conform de bepaling van artikel 35 lid 5 WWB. Natura De categoriale bijzondere bijstand aan ouders van schoolgaande kinderen moet bij voorkeur in natura verstrekt worden, tenzij dit leidt tot ondoelmatige uitvoering 12. Met naturaverstrekking wil de wetgever voorkomen dat ouders de ontvangen gelden besteden aan andere zaken dan de maatschappelijke participatie van hun kind(eren). Omdat gemeenten bijvoorbeeld niet met alle sportverenigingen afspraken kunnen maken over bijvoorbeeld gereduceerde tarieven kan de categoriale bijzondere bijstand ook in geld worden verstrekt. Het college gaat er vanuit dat ouders zelf zorg kunnen en willen dragen voor een goede besteding. In voorkomende gevallen kan het college zelfstandig of op verzoek besluiten tot verstrekking in natura of verstrekking aan derden. De hoofdregel is dat de bijstand in geld aan de ouders wordt verstrekt. Welke kosten? Hoewel aan de categoriale bijzondere bijstand geen bestedingsverplichting is verbonden moet toch worden aangegeven welke kosten de tegemoetkoming geacht wordt te bestrijden, omdat er anders sprake is van ongerichte inkomenssuppletie. In de verordening moet de gemeenteraad in ieder geval opnemen op welke wijze invulling wordt gegeven aan het begrip maatschappelijke participatie. De kosten mogen uitsluitend betrekking hebben op sociaal-culturele en sportieve activiteiten. De wetgever noemt als voorbeelden PC-projecten, kosten van huiswerkbegeleiding en andere schoolgerelateerde kosten die niet in de Wtos zijn inbegrepen, abonnementen op tijdschriften, lidmaatschap van sport- en culturele verenigingen, et cetera. Mogelijkheden buiten de WWB Gemeenteraad en college zijn op grond van artikel 108 lid 1 van de Gemeentewet bevoegd om eigen regelingen vast te stellen. Ten aanzien van inkomensondersteunend beleid moeten daarbij de begrenzingen van de WWB in acht worden genomen. Als inkomensondersteuning voor een kostensoort binnen de kaders van de WWB niet mogelijk is mag de gemeente geen regeling vaststellen die dat wél mogelijk maakt. Armoedeval De regering beoogt met het stellen van een inkomensgrens voor inkomensondersteunend beleid de gevolgen van de armoedeval tegen te gaan. De armoedeval is de situatie waarbij iemand er in inkomen op vooruitgaat, maar door die inkomensstijging per saldo minder te besteden heeft omdat het recht op inkomensafhankelijke bijdragen vermindert of wegvalt. Die inkomensafhankelijke bijdragen zijn onder meer de zorg en huurtoeslag, kindgebonden budget, tegemoetkoming studiekosten en gemeentelijk minimabeleid. 10 Artikel 4, eerste lid, onderdelen d en e WWB 11 Onderzoek categoriale aanvullende inkomensondersteuning door gemeenten, R11/02, juli Artikel 48, vierde lid WWB

5 De armoedeval is onlosmakelijk verbonden aan inkomensondersteunend beleid. Iedere inkomensgrens leidt voor huishoudens met een inkomen boven die grens tot een armoedeval. De armoedeval volledig uitbannen is dan ook niet mogelijk 13, maar er zijn manieren om de val te verzachten. Hierbij kan gedacht worden aan een glijdende schaal waarbij het recht op de bijdrage daalt naarmate het inkomen stijgt, of de inkomensgrens te verhogen. Omdat de wet een maximumgrens aan het inkomen voor minimabeleid verbindt om de armoedeval tegen te gaan- lijkt de weg naar die laatste mogelijkheid afgesloten. Gelet op de beperkte bandbreedte waarbinnen een glijdende schaal kan worden gehanteerd ( %) is daar ook niet veel ruimte om de armoedeval te verminderen. Declaratie- of voorschotsysteem In de huidige geld-terugregelingen van de Lauwerspas wordt de vergoeding pas verstrekt nadat de aanvrager de kosten heeft gemaakt. Hoewel dit niet expliciet is onderzocht, is uit klantcontacten gebleken dat dit een drempel opwerpt omdat niet iedereen die kosten vooruit kan betalen. Daarnaast is de uitvoering van de regeling duur omdat iedere declaratie beoordeeld moet worden. Het college stelt daarom voor om op aanvraag een bedrag toe te kennen om te besteden aan de in de regeling genoemde kosten. Bij de aanvraag vindt alleen een inkomenstoets plaats. Via een a-selecte steekproef wordt aan het einde van het kalenderjaar een aantal aanvragers gevraagd te laten zien waar ze het bedrag aan hebben besteed. Deze werkwijze wordt door de wetgever geaccepteerd. Deze werkwijze levert het risico op dat een aantal aanvragers het bedrag niet besteedt aan het doel waarvoor ze het hebben ontvangen. Dat financieel risico weegt naar het oordeel van het college op tegen de uitvoeringskosten die gemoeid zijn met een uitgebreid controlesysteem 14. Omdat de kosten waarop de nieuwe regeling betrekking hebben zich meestal gespreid over het kalenderjaar voordoen stelt het college voor de toegekende tegemoetkoming in meerdere termijnen betaalbaar te stellen. In voorkomende gevallen kan de aanvrager gemotiveerd vragen de tegemoetkoming ineens te betalen, bijvoorbeeld als de contributie van een (sport) vereniging niet in maandelijkse termijnen, maar ineens of in twee halfjaarlijkse termijnen betaald moet worden. Betaling in meer termijnen, bijvoorbeeld maandelijks, behoort eveneens tot de mogelijkheden. Kostenvergoeding of tegemoetkoming De huidige geld-terugregeling is in hoofdzaak een kostenvergoeding: de werkelijke kosten worden tot een maximumbedrag vergoed. Categoriale bijzondere bijstand is een tegemoetkoming omdat het college niet hoeft na te gaan of de kosten daadwerkelijk gemaakt zijn of worden, en dus ook niet weet hoe hoog de kosten precies zijn. Dit geeft het college de mogelijkheid om een forfaitaire tegemoetkoming voor bepaalde kosten vast te stellen, en de ontvanger een zekere vrijheid bij de besteding. Bij individuele bijzondere bijstand op basis van groepskenmerken moet het college wél nagaan of de kosten daadwerkelijk gemaakt zijn. Het college is echter vrij in de wijze waarop zij dat doet: steekproefsgewijze controle achteraf is toegestaan. Kosten limitatief of globaal benoemen In de geld-terugregelingen van de Lauwerspas zijn de te declareren kosten limitatief benoemd. Een dergelijke rigide benadering leidt tot hoge(re) uitvoeringskosten omdat van iedere declaratie beoordeeld moet worden of er sprake is van één of meer van de 13 Een simpele manier om de armoedeval aan te pakken is [ ] het afschaffen of versoberen van bestaande inkomensafhankelijke regelingen. ( Een kwaal van de verzorgingsstaat: de armoedeval, Allers en De Kam, Sociaal Bestek 2/2010) 14 Maatwerk is twee keer zo duur als de uitvoering van een categoriale regeling (Armoedebeleid in Amsterdam: inzet van inkomensondersteunende maatregelen, Rekenkamer Amsterdam 2010)

6 benoemde kosten. Daarnaast bepaalt de verstrekker daarmee indirect waar de aanvrager zijn geld aan uit moet geven. In de nieuwe regeling worden de kosten die met de tegemoetkoming voldaan kunnen worden globaal benoemd. In de verordening wordt een aantal kostensoorten benoemd waarvan in ieder geval sprake is van kosten van maatschappelijke participatie. Daarmee wordt aan de aanvrager een zekere vrijheid toebedeeld om de kosten binnen gestelde kaders min of meer vrij te kunnen besteden. De toetsing door de gemeente van een rechtmatige besteding wordt daardoor ook gemakkelijker en goedkoper. Voor kosten van maatschappelijke participatie geldt dat gemeenten de noodzakelijkheid niet hoeft te toetsen. Deze voorzieningen mogen echter uitsluitend betrekking hebben op sociaal-culturele en sportieve activiteiten 15. Aanvraag is verplicht Het college mag inkomensondersteuning alleen op schriftelijke aanvraag verstrekken 16. De achtergrond hierbij is dat ambtshalve verstrekking tot ongeleide inkomenssuppletie leidt. De wetgever acht dit niet gewenst. Bovendien geeft iemand door het indienen van een aanvraag expliciet aan zich te committeren aan de verplichtingen die aan de verstrekking zijn verbonden. Het college is bevoegd te bepalen welke gegevens iemand bij zijn aanvraag moet overleggen en welke bewijsstukken daarbij overgelegd moeten worden 17. Het college kan ook bepalen hoe zij vaststelt dat de kosten daadwerkelijk zijn gemaakt, bijvoorbeeld door steekproefsgewijze controle, controle boven een bepaald bedrag, en/of controle op basis van risicoprofielen. Het college kan er ook voor kiezen om de controle samen te laten vallen met een ander cliëntcontact, bijvoorbeeld bij een heronderzoek. Integratie regeling schoolgaande kinderen De gemeenten Dantumadiel en Dongeradeel kennen een regeling voor ouders van kinderen op de basisschool. Op vertoon van betalingsbewijzen kunnen zij een vergoeding van maximaal 75,- per kind per jaar krijgen voor kosten die verband houden met het naar school gaan van kinderen. Hierbij valt te denken aan aanschaf en onderhoud van een fiets, gymkleding, regenpak, tas, et cetera. De inkomensgrens van deze regeling is 100%. Bedrag Aantal , , ,10 10 Gebruik regeling schoolgaande kinderen basisschool Dantumadiel Het gebruik van deze zelfstandige regeling is zeer beperkt. Wij stellen dan ook voor deze regeling te integreren in de nieuwe regeling. De inkomensgrens van de huidige regeling is 100%. De nieuwe regeling moet beschikbaar zijn voor inkomens tot 110% zodat de doelgroep en het bereik zullen gaan stijgen. Hierdoor zal het gebruik vergroot worden. De beperkte groep die gebruik maakte van de regeling voor kinderen op de basisschool zal er door de integratie van de regeling financieel op achteruit gaan. Onder de bestaande regeling en de geld-terugregeling van de Lauwerspas konden zij respectievelijk maximaal 75 en 70 declareren voor daadwerkelijk gemaakte kosten voor kinderen op de basisschool: totaal 145. In de nieuwe regeling is dit 100 per kind. Het gaat om een beperkte groep die van deze regeling gebruik maakte (± 2% van aantal 15 TK , , nr. 13, p Artikel 43 lid 1 WWB 17 Artikel 53a lid 1 WWB, TK , , nr. 13, p.70-71

7 Lauwerspassen). Het college ziet daarom geen aanleiding om deze achteruitgang via deze regeling te compenseren. Rekenvoorbeelden Onderstaand een aantal rekenvoorbeelden. In de Lauwerspas (LP) is alleen uitgegaan van de standaard geldterugregeling. De regeling Kinderen doen mee! was een tijdelijke regeling waarvoor door de Rijksoverheid tijdelijk extra middelen beschikbaar zijn gesteld. De vergoeding op grond van deze regeling bedroeg 150 per kind per jaar. Gezin, twee ouders, één kind basisonderwijs (bo), één kind voortgezet onderwijs (vo): Oud Nieuw Vergoeding ouder Vergoeding ouder Vergoeding kind bo Vergoeding kind vo Totaal Daarnaast kondende ouders nog maximaal 75 declareren voor het kind op de basisschool (alleen voor werkelijk gemaakte schoolkosten). Alleenstaande ouder, twee kinderen voortgezet onderwijs: Vergoeding LP ouder Vergoeding LP kind vo Vergoeding LP kind vo Totaal Alleenstaande: Totaal Uitvoering per gemeente of in bestaande GR? De Lauwerspas wordt door de vier gemeenten uitgevoerd in een gemeenschappelijke regeling. Het college ziet geen reden om de nieuwe regeling nog gemeenschappelijk uit te voeren nu alleen de geldterugregeling overblijft, en er geen gezamenlijke activiteiten meer plaatsvinden. Gemeenschappelijke uitvoering leidt daarnaast tot extra uitvoeringskosten omdat er sprake moet zijn van kostenverrekening en afstemmingsoverleg. Op dit moment voeren twee medewerkers (1,4 fte) de Lauwerspas uit. Naast het verwerken van aanvragen en declaraties hielden zij zich bezig met het organiseren van dagtochten, acquisitie van ondernemers die kortingen aan pashouders aanbieden, maken van de voordeelgids en onderhouden van de website. Deze werkzaamheden zullen in de nieuwe regeling grotendeels vervallen, er blijft alleen een administratieve functie over van aanvraagbehandeling en steekproefcontrole. De twee medewerkers waren tot 1 april 2009 in dienst van de Stichting Lauwerspas en zijn sinds die datum in dienst van de gemeente Dantumadiel. De kosten worden naar rato van het aantal pashouders verdeeld over de vier Lauwerspasgemeenten. Nu een deel van de werkzaamheden vervalt en verandert heeft Dantumadiel als werkgever een zorgplicht tegenover deze twee medewerkers. Artikel 7 van de GR Lauwerspas ontslaat uittreding de uittredende gemeenten niet van financiële verplichtingen die in het kader van de samenwerking zijn aangegaan, de colleges regelen de financiële en andere gevolgen van uittreding. Dantumadiel kan derhalve besluiten een deel van de kosten van deze medewerkers te verhalen op de andere drie gemeenten. De gevolgen van het opheffen van de GR worden in januari 2012 in een separaat voorstel aan uw raad voorgelegd.

8 Wat willen we bereiken en hoe? Het is wenselijk dat financiële belemmeringen voor deelname aan maatschappelijke activiteiten op het gebied van sport, cultuur, educatie en school verminderd of opgeheven worden. Gemeenten moeten op grond van artikel 8 van de Wet werk en bijstand een verordening met betrekking tot categoriale bijzondere bijstand voor kosten van maatschappelijke participatie aan ouders van schoolgaande kinderen vaststellen. Kosten en dekking Gemeenten ontvangen via de algemene uitkering van het Gemeentefonds een fictief budget voor bijzondere bijstand (zowel voor de verstrekkingen als de uitvoeringskosten). Door de inkomensgrens voor inkomensondersteuning te maximeren tot 110% van de toepasselijke bijstandsnorm wordt dit budget vanaf 2012 landelijk met 40 miljoen euro gekort. Voor de gemeente Dantumadiel bedraagt de korting In de Miljoenennota 2012 heeft het kabinet landelijk 90 miljoen euro per jaar beschikbaar gesteld voor koopkrachtondersteuning van bijvoorbeeld chronisch zieken, gehandicapten en ouderen. Dantumadiel ontvangt hiervan Daarnaast krijgen gemeenten nog 10 miljoen euro voor aanpassing van de kwijtscheldingsnorm en bijzondere bijstand voor kosten van kinderopvang. Dantumadiel ontvangt hiervan Per saldo ontvangt Dantumadiel extra voor bijzondere bijstand 18. In de conceptmeerjarenbegroting voor 2012 en verder is opgenomen voor geldterugregeling van de Lauwerspas, voor de vergoeding voor het identiteitsbewijs en aan bijdrage in de exploitatiekosten. In dit laatste bedrag zijn onder meer begrepen de kosten voor de passen, voordeelgidsen en de dagtochten, deze vervallen in de nieuwe regeling. Voor tegemoetkomingen aan burgers, niet zijnde categoriale bijzondere bijstand voor ouders van schoolgaande kinderen, is derhalve in de begroting opgenomen. De categoriale bijzondere bijstand voor ouders van schoolgaande kinderen (4 tot 18 jaar) wordt betaald uit het reguliere budget voor bijzondere bijstand ( ). De nieuwe regeling kan op grond van bovenstaande begrotingsgegevens uit de bestaande begroting betaald worden. Hoewel het aantal aanvragen als gevolg van de gewijzigde aanvraagprocedure vermoedelijk zal stijgen, is het effect van de huishoudinkomenstoets 19 op dit moment nog niet goed in te schatten. Deze toets kan ertoe leiden dat er geen recht op een tegemoetkoming bestaat. Wanneer moet wat gebeuren? De verordening is in concept aan de cliëntenraden voorgelegd en op 27 oktober 2011 met de gezamenlijke cliëntenraden besproken. Het gezamenlijk advies van de cliëntenraden is bijgevoegd. Het college reageert inhoudelijk op de volgende onderdelen van het advies: Wij zijn blij dat de geldterugregeling kan blijven bestaan, maar hadden liever een hogere tegemoetkoming gezien per kalenderjaar. De tegemoetkoming voor een kind jonger dan 12 jaar vinden wij laag ( 100), vooral omdat de tegemoetkoming schoolgaande kinderen ( 150) vervalt. Het bedrag van 150 heeft betrekking op de tijdelijke geldterugregeling Kinderen doen mee! welke in de jaren 2009 tot en met 2011 is uitgevoerd. Gemeenten hebben hiervoor 18 Septembercirculaire gemeentefonds zie pagina 9

9 eenmalig specifiek middelen van de rijksoverheid ontvangen (de Van Geelgelden). Vooraf was duidelijk dat er sprake was van een tijdelijke regeling. Wij stellen voor dat indien er geld overblijft van de zg van Geel gelden in 2011 deze ten goede te laten komen aan kinderen onder de 12 jaar. Wanneer de ontvangen Van Geelgelden niet volledig via de tijdelijke regeling Kinderen doen mee! zijn besteed zal het college de raad begin 2012 een voorstel voor de bestemming van het overschot voorleggen. Het verdient wel aanbeveling dat de cliënt zeer goed op de hoogte wordt gebracht van de mogelijke controle achteraf. In de toekenningsbeschikking zal aan de klant de verplichting worden opgelegd om bewijsstukken van de besteding van de tegemoetkoming tot 1 april van het volgende kalenderjaar te bewaren, en deze op verzoek aan het college over te leggen. Daarbij worden ook de gevolgen van het niet kunnen of willen voldoen aan deze verplichting, te weten terugvordering van een deel van- de verstrekte tegemoetkoming, vermeld. Communicatie Na vaststelling van de verordening door de gemeenteraad zullen de houders van een Lauwerspas worden aangeschreven over het einde van de Lauwerspas, en de hoofdlijnen van deze nieuwe regeling. In januari/februari 2012 zullen de pashouders een aanvraagformulier toegezonden krijgen. Die aanvraag is noodzakelijk omdat voor de nieuwe regeling de huishoudinkomenstoets 20 zoals die vanaf 2012 de partnerinkomenstoets in de WWB vervangt van toepassing zal zijn. Het college beschikt op dit moment over onvoldoende gegevens om op voorhand het recht op de nieuwe regeling te kunnen bepalen. De website van de Lauwerspas blijft tot 1 april 2012 in de lucht. Op deze website zal informatie en het aanvraagformulier geplaatst worden. Daarnaast wordt via de reguliere kanalen (gemeentelijke website, nieuwsbrieven en de gemeentelijke pagina in het huisaan-huisblad) op de nieuwe regeling gewezen. Fatale datum De nieuwe regeling moet op 1 januari 2012 in werking treden. Behandeling presidium Het presidium heeft op 6 december 2011 besloten het punt opiniërend te behandelen. Damwâld, 22 november Burgemeester en wethouders van Dantumadiel, A. Aalberts, burgemeester. B.T.T. Schat, loco-secretaris. 20 Vanaf 1 januari 2012 moet het college het huishoudinkomen toetsen, dat is het inkomen van alle tot een gezin behorende meerderjarigen. Waar ouders en inwonende kinderen bij de Lauwerspas naar het inkomen van ieder afzonderlijk gezinslid/pashouder werd gekeken wordt het totale gezinsinkomen bepalend voor het recht op inkomen. Dit kan betekenen dat houders van een Lauwerspas op grond van nieuwe wettelijke bepalingen vanaf 2012 geen recht meer kunnen hebben op een tegemoetkoming.

10 Vergadering van : 20 december 2012 Agendanummer : 7 Onderwerp : Verordening Lauwersregeling Programma : Met elkaar voor elkaar / R. Dijksterhuis De raad van de gemeente DANTUMADIEL; gelezen het voorstel van het presidium d.d. 6 december 2011; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 22 november 2011; Besluit Vast te stellen de verordening Lauwersregeling onder gelijktijdige intrekking van de verordening Lauwerspas. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad der gemeente Dantumadiel, gehouden in het gemeentehuis te Damwâld op 20 december 2011 De raad voornoemd,, voorzitter., griffier.

11 Raadsbesluit De raad van de gemeente Dantumadiel, Overwegende dat: - het wenselijk is dat financiële belemmeringen voor deelname aan maatschappelijke activiteiten op het gebied van sport, cultuur, educatie en school verminderd of opgeheven worden; - gemeenten op grond van artikel 8 van de Wet werk en bijstand een verordening met betrekking tot categoriale bijzondere bijstand voor kosten van maatschappelijke participatie aan ouders van schoolgaande kinderen moeten vaststellen; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van <datum>, gelet op artikel 108 en artikel 147 en 149 van de Gemeentewet; gelet op artikel 8, eerste lid, onderdeel g en artikel 35 lid 5 van de Wet werk en bijstand; B E S L U I T Vast te stellen de verordening Lauwersregeling HOOFDSTUK 1 ALGEMENE BEPALINGEN Artikel 1 Algemene bepalingen 1. Tenzij anders bepaald hebben de bepalingen van deze vorderingen dezelfde betekenis als in de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en de Wet werk en bijstand (WWB). 2. In deze verordering wordt verstaan onder: a. Het college: het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Dantumadiel; b. De wet: de Wet werk en bijstand (WWB); c. Inkomen: het netto-inkomen exclusief vakantietoeslag van de aanvrager en zijn gezinsleden, voor zover verkregen uit arbeid, uitkering, pensioen of alimentatie; d. Toetsinkomen: 110% van de bijstandsnorm bedoeld in artikel 5 sub c van de Wet werk en bijstand, verminderd met de vakantietoeslag als bedoeld in artikel 19, derde lid van de Wet werk en bijstand, afgerond naar boven op hele euro s. e. Peildatum: de maand voorafgaand aan de maand waarin de aanvraag is ingediend; f. Tegemoetkoming: de categoriale bijzondere bijstand, bedoeld in hoofdstuk 2 van deze verordening, en de bijdrage, bedoeld in hoofdstuk 3 van deze verordening; g. Identiteitsbewijs: de gemeentelijke identiteitskaart. Artikel 2 Maatschappelijke participatie 1. Onder maatschappelijk participatie wordt verstaan: het zo mogelijk in groepsverband deelnemen aan activiteiten van sociale, culturele of sportieve aard. 2. Onder kosten van maatschappelijke participatie worden in ieder geval verstaan de in Nederland gemaakte of te maken kosten van: a. lidmaatschap van verenigingen op het gebied van sport, cultuur of ontspanning, alsmede bijkomende kosten die direct verband houden met dit lidmaatschap;

12 Raadsbesluit b. schoolkosten, niet zijnde de schoolkosten bedoeld in de Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten (WTOS); c. bijdrage peuterspeelzaal d. abonnement bibliotheek, speelotheek en sport- en speluitleen; e. muzieklessen en huur van een muziekinstrument; f. zwembadbezoek en zwemlessen; g. museumbezoek; h. volgen van cursussen, niet zijnde beroepsgerichte cursussen; i. overige kosten welke naar het oordeel van het college bijdragen aan maatschappelijke participatie. 3. Bij het verlenen van individuele bijzondere bijstand voor deze kosten houdt het college rekening met de ontvangen tegemoetkoming voor deze kosten. HOOFDSTUK 2 CATEGORIALE BIJZONDERE BIJSTAND KINDEREN Artikel 3 Categoriale bijzondere bijstand 1. Het college verleent op aanvraag bijzondere bijstand aan een persoon met een inkomen dat niet hoger is dan het toetsinkomen en een hem ten laste komend kind dat onderwijs of een beroepsopleiding volgt, met betrekking tot kosten in verband met maatschappelijke participatie van dat kind. 2. Onder onderwijs wordt verstaan het gaan naar een basisschool, of het volgen van voortgezet onderwijs. HOOFDSTUK 3 PERSONEN JONGER DAN 4 JAAR OF 18 JAAR EN OUDER Artikel 4 Bijdrage kosten maatschappelijke participatie 1. Het college verstrekt op aanvraag een bijdrage aan een persoon van 18 jaar of ouder met een inkomen dat niet hoger is dan het toetsinkomen voor de kosten van maatschappelijke participatie die hij ten behoeve van zichzelf of zijn gezinsleden maakt. HOOFDSTUK 4 AANVRAAG EN ONDERZOEK, HOOGTE VAN DE TEGEMOETKOMING, BETALING EN TERUGVORDERING Artikel 5 Aanvraag en onderzoek 1. De aanvraag voor een tegemoetkoming wordt schriftelijk ingediend. 2. De aanvraag wordt uiterlijk op 30 november van het jaar waarop de tegemoetkoming betrekking heeft ingediend. 3. Bij de aanvraag worden door de aanvrager bewijsstukken van het inkomen overgelegd. 4. Het college kan de aanvrager vragen aanvullende bewijsstukken over te leggen. 5. In afwijking van het tweede lid wordt de aanvraag voor een vergoeding bedoeld in artikel 9 binnen acht weken na de aanschaf- of vervangingsdatum van het identiteitsbewijs. Artikel 6 Hoogte van de tegemoetkoming 1. De tegemoetkoming heeft betrekking op een kalenderjaar. De tegemoetkoming bedraagt per kalenderjaar: a. Voor een kind jonger dan 12 jaar: 100,00; b. Voor een kind van 12 jaar of ouder, maar jonger dan 18 jaar: 150,00; c. Voor een persoon van 18 jaar of ouder: 100,00.

13 Raadsbesluit 2. De in het eerste lid genoemde bedragen worden jaarlijks op 1 januari geïndexeerd met het cijfer van de consumentenprijsindex (CPI) over het voorgaande kalenderjaar, afgerond naar boven op hele euro s. Artikel 7 Betaling 1. Betaling van de tegemoetkoming vindt plaats op een bankrekening ten name van de aanvrager. 2. Betaling van de tegemoetkoming vindt plaats in twee gelijke termijnen. De eerste termijn wordt betaald in de maand maart,of indien de aanvraag ná 1 maart is ingediend, zo snel mogelijk na de toekenning van de tegemoetkoming. De tweede termijn wordt betaald in de maand september van het kalenderjaar waarop de tegemoetkoming betrekking heeft. 3. In afwijking van het tweede lid vindt betaling bij een aanvraag die ná 31 augustus is ingediend zo snel mogelijk na de toekenning van de tegemoetkoming ineens plaats. 4. Als er gegronde redenen zijn om aan te nemen dat de aanvrager niet in staat is tot een verantwoorde besteding van de tegemoetkoming kan het college de tegemoetkoming geheel of gedeeltelijk aan derden of in natura betalen. Het college kan de tegemoetkoming ook op verzoek van de ouders geheel of gedeeltelijk aan derden betalen. 5. Bij toepassing van het vierde lid zijn lid 2 en lid 3 niet van toepassing. Artikel 8 Verantwoording en terugvordering 1. Het college kan de aanvrager na afloop van het kalenderjaar vragen om de besteding van de ontvangen tegemoetkoming aan te tonen. Hij dient hiertoe tot 1 april van het jaar volgend op het jaar waarop de tegemoetkoming betrekking heeft betalingsbewijzen te bewaren en deze op verzoek aan het college over te leggen. 2. Als de aanvrager de besteding van de ontvangen tegemoetkoming niet of niet volledig aantoont kan het college het niet verantwoorde deel van de tegemoetkoming terugvorderen. In geval van een tegemoetkoming op grond van hoofdstuk 2 van deze verordening zijn de bepalingen van paragraaf 6.4 van de wet van overeenkomstige toepassing. HOOFDSTUK 5 VERGOEDING IDENTITEITSBEWIJS Artikel 9 Vergoeding aanschaf of vervanging identiteitsbewijs 1. Aanvragers waarvan het inkomen niet hoger is dan het toetsinkomen kunnen op schriftelijke aanvraag een vergoeding krijgen voor de aanschaf van een identiteitsbewijs voor zichzelf of van zijn gezinsleden. 2. Burgemeester en wethouders stellen de maximale vergoeding voor de kosten van aanschaf of vervanging van het identiteitsbewijs vast. 3. Een vergoeding per identiteitsbewijs wordt eenmaal per vijf jaar verstrekt. HOOFDSTUK 6 SLOTBEPALINGEN Artikel 10 Uitvoering en bevoegdheid college 1. Het college is belast met de uitvoering van deze verordening. 2. Het college kan in bijzondere gevallen ten gunste van de ingezetene of het huishouden afwijken van de bepalingen van deze beleidsregels indien strikte toepassing ervan zou leiden tot onbillijkheden van zwaarwegende aard.

14 Raadsbesluit 3. In gevallen waarin de bepalingen van deze verordening niet voorzien neemt het college een besluit. 4. Het college kan beleidsregels opstellen met betrekking tot de uitvoering van deze verordening. Artikel 11 Citeertitel Deze Verordening kan worden aangehaald als: <titel>. Artikel 12 Inwerkingtreding Deze Verordening treedt in werking op 1 januari 2012 onder gelijktijdige intrekking van de Verordening Lauwerspas. Aldus vastgesteld in de vergadering van 20 december 2012 van de raad van de gemeente Dantumadiel. De raad voornoemd,, voorzitter., griffier.

15 Raadsbesluit Algemene toelichting In de vier gemeenten in Noordoost-Fryslan bestaat sinds 1997 de Lauwerspas. Doel van de Lauwerspas was om financiële belemmeringen om mee te kunnen doen aan sportieve, culturele en sociale activiteiten te beperken. De Lauwerspas bestond uit de volgende onderdelen: - een pas waarmee bij de in een voordeelgids opgenomen bedrijven kortingen op producten en diensten verleend wordt; - organiseren van een aantal dagtochten voor Lauwerspasdeelnemers tegen gereduceerd tarief; - een declaratieregeling voor kosten van sportieve, culturele en sociale activiteiten. De pas werd gratis verstrekt aan alle 65-plussers, ongeacht de hoogte van het inkomen, en huishoudens met een inkomen tot 110% van het sociaal minimum. Anderen konden de pas tegen een geringe vergoeding kopen, zij konden echter geen gebruik maken van de declaratieregeling. In 2010 is de Lauwerspas in de hierboven beschreven vorm geëvalueerd. Uit deze evaluatie bleek dat deze in een behoefte blijkt te voorzien: het gebruik is relatief hoog te noemen. In deze evaluatie is vooruitgekeken naar een nieuwe regeling die in 2012 in zou moeten gaan. Daarin is onder andere voorgesteld de dagtochten, de voordeelgidsen en de passen af te schaffen. De reden om de dagtochten af te schaffen was dat voornamelijk de 65- plussers deelnamen waardoor er geen plaats meer was voor de minima. De voordeelgidsen en de fysieke passen zouden uit kostenoverwegingen afgeschaft moeten worden: acquisitie en aanmaken en verzenden van gidsen en passen gingen met de nodige kosten gemoeid. Daarnaast was er gerede twijfel over het gebruik van de gids en de pas. De uitvoeringskosten van de Lauwerspas waren relatief hoog. Dit werd, naast de kosten voor gidsen en passen, veroorzaakt door de uitvoering van de declaratieregeling. Alle declaraties werden gecontroleerd. De nieuwe regeling op basis van deze verordening voorziet in een regeling waarbij de voordelen van de voormalige Lauwerspas worden gecombineerd met een eenvoudiger en dus goedkopere uitvoering. Omdat de vergoedingen relatief laag zijn is het risico van een incidentele onrechtmatige verstrekking ook laag. De regeling ziet daarom op een systeem waarbij de aanvrager na een inkomenstoets een bedrag ontvangt dat gebaseerd is op de samenstelling van zijn gezin. Met dit bedrag kunnen de gezinsleden deelname aan sportieve, culturele en sociale activiteiten bekostigen. Eén van de vermoedelijke redenen waarom niet de hele verwachte doelgroep gebruik maakte van de declaratieregeling was dat men de kosten eerst zelf moest voldoen, en deze daarna kon declareren. Niet iedereen was in staat deze kosten voor te schieten, terwijl nog niet zeker was dat deze voor declaratie in aanmerking zouden komen. Na afloop van het kalenderjaar controleert het college steekproefsgewijs de besteding. Deze wijze van uitvoering leidt tot lagere uitvoeringskosten. Het college toetst bij de aanvraag alleen het inkomen, en bij een beperkt aantal achteraf de besteding. De regeling bestaat uit twee doelgroepen: schoolgaande kinderen van 4 tot 18 jaar, en personen buiten deze leeftijdscategorie (jonger dan 4 jaar of 18 jaar en ouder). De schoolgaande kinderen vallen onder de bepalingen van de Wet werk en bijstand (WWB).

16 Raadsbesluit Categoriale bijzondere bijstand schoolgaande kinderen Het college kan sinds 2009 categoriale bijzondere bijstand verlenen aan ouders van schoolgaande kinderen voor de kosten van maatschappelijke participatie van die kinderen. Van deze bevoegdheid is tot op heden geen gebruik gemaakt omdat via de standaard declaratieregeling van de Lauwerspas en de tijdelijke regeling Kinderen doen mee! deze groep voldoende werd bediend. De gemeenteraad moet op grond van artikel 8, eerste lid, onderdeel g WWB bij verordening regels stellen met betrekking tot het verlenen van deze categoriale bijzondere bijstand. De regels hebben in ieder geval betrekking op de wijze waarop invulling wordt gegeven aan het begrip maatschappelijke participatie. Het kenmerk van categoriale bijzondere bijstand is dat het college niet hoeft te controleren of de kosten daadwerkelijk gemaakt zijn. Wanneer iemand behoort tot een bepaalde categorie is het aannemelijk dat de kosten noodzakelijk zijn en daadwerkelijk worden gemaakt. De WWB biedt voor kinderen jonger dan 4 jaar en personen van 18 jaar of ouder maar jonger dan 65 jaar geen mogelijkheden om categoriale en/of individuele bijzondere bijstand te verlenen, anders dan in geval van sociale of medische redenen. Daarom worden voor deze groepen personen aparte bepalingen in deze verordening opgenomen. De grondslag is daarbij niet de WWB, maar de bevoegdheid op grond van artikel 108 van de Gemeentewet om regels te stellen, en de bevoegdheid op grond van artikel 149 Gemeentewet om verordeningen vast te stellen. Artikelgewijze toelichting Artikel 1 Algemene bepalingen Onder inkomen wordt verstaan het netto inkomen exclusief vakantietoeslag van de aanvrager en zijn partner., voor zover dit inkomen wordt verkregen uit arbeid, uitkering, pensioen en/of alimentatie. Dit betekent dat, net als bij de declaratieregeling van de Lauwerspas, inkomsten uit (voorlopige teruggave van) heffingskortingen buiten beschouwing worden gelaten. Het toetsinkomen betreft 110% van de toepasselijke bijstandsnorm verminderd met de daarin begrepen vakantietoeslag. Deze maximale norm wordt vanaf 2012 in de WWB vastgelegd, raad en college zijn niet bevoegd een hoger toetsinkomen te hanteren. Artikel 2 Maatschappelijke participatie Maatschappelijke participatie betekent mee (kunnen) doen in de maatschappij. Voorkomen moet worden dat burgers door financiële beperkingen in een sociaal isolement geraken. In dit artikel staan de kosten die in ieder geval aanmerking komen voor een bijdrage. Kosten kunnen uitsluitend worden vergoed voor activiteiten die in Nederland plaatsvinden (in verband met het in de WWB opgenomen territorialiteitsbeginsel). Er is geen limiet meer voor het aantal keren dat men mag deelnemen aan activiteiten. Er is gekozen voor een algemene beschrijving van de kosten. Op deze wijze wordt de discussie of bepaalde kosten wel of niet uit de tegemoetkoming voldaan kunnen worden zoveel mogelijk beperkt. De ontvangers van de tegemoetkoming hebben hierdoor een zekere vrijheid in de besteding van de tegemoetkoming waarbij dit tevens leidt tot lagere

17 Raadsbesluit uitvoeringskosten voor de gemeente. De gemeentelijke regeling mag geen overlap hebben met wettelijke regelingen, zoals de Wet onderwijstegemoetkoming en schoolkosten (WTOS). De WTOS kent een bijdrage voor ouders van scholieren op het voortgezet onderwijs. Daarom zijn schoolkosten in deze verordening gedefinieerd als kosten waarop de WTOS niet ziet. Het kan bijvoorbeeld gaan om de vrijwillige ouderbijdrage, excursies en kosten van schoolreizen. De regeling voor ouders van kinderen op de basisschool (maximaal 75 per kind per jaar) komt als aparte regeling te vervallen en is geïntegreerd in deze regeling. Met samenhangende kosten worden kosten bedoeld die men moet maken om het lidmaatschap werkelijk uit te oefenen, bijvoorbeeld speciale sportkleding, zoals judopak of voetbalshirt en schoenen. Ook eenmalige activiteiten kunnen worden vergoed. Voorbeelden zijn kindervakantieweek en kindervakantiekampen. Voorwaarde is dat er een vereniging, stichting of organisatie voor maatschappelijk welzijn de activiteit organiseert. Het volgen van beroepsgerichte cursussen worden niet vergoed op basis van de regeling maatschappelijke activiteiten. Als er een noodzaak is voor het volgen van een beroepsgerichte cursus kan immers een beroep worden gedaan op het Participatiebudget. Dit geldt zowel voor niet-uitkeringsgerechtigden als voor bijstandscliënten. Daarom kan alleen een vergoeding worden verstrekt voor niet beroepsgerichte cursussen, zoals hobby-cursussen. De Lauwerspas kende voor 65-plussers een vergoeding voor de telefoon. Ouderen die onder de doelgroep van de Lauwerspas vallen kunnen ook aanspraak maken op categoriale bijzondere bijstand voor ouderen van 250 per kalenderjaar. Deze bijstand is bedoeld voor de kosten die de leeftijd met zich meebrengen. Daaronder valt ook het hogere gebruik van een telefoon als gevolg van mogelijk verminderde mobiliteit. Om deze reden komt in deze verordening de telefoonvergoeding voor ouderen niet terug. Derde lid Categoriale bijzondere bijstand is geen vergoeding van daadwerkelijk te maken kosten, maar een tegemoetkoming daarin. De werkelijke kosten kunnen hoger liggen. Als voor de kosten waar deze verordening op ziet individuele bijzondere bijstand wordt aangevraagd houdt het college bij het beoordelen van het recht op bijstand en het vaststellen van de hoogte daarvan rekening met een op basis van deze verordening ontvangen tegemoetkoming. Hiervan kan bijvoorbeeld sprake zijn van noodzakelijk bezoek van een kind aan een peuterspeelzaal op grond van medische of sociale redenen. Artikel 3 Categoriale bijzondere bijstand Het college kan op grond van artikel 35, vijfde lid WWB categoriale bijzondere bijstand verlenen aan ouders van ten laste komende kinderen die onderwijs of een beroepsopleiding volgen. Ten laste komende kinderen zijn eigen- of stiefkinderen jonger dan 18 jaar voor wie de ouder aanspraak op kinderbijslag kan maken. Vanwege de restrictie dat het kind onderwijs moet volgen geldt een leeftijdsondergrens van 4 jaar. Onder het volgen van onderwijs wordt verstaan het volgen van basisonderwijs of voortgezet onderwijs. Hoewel kinderen vanaf de vijfde verjaardag leerplichtig zijn volgen zij in het algemeen al vanaf het vierde jaar al basisonderwijs. Voortgezet onderwijs is onderwijs aan kinderen vanaf ongeveer 12 jaar (VMBO, HAVO en VWO). Het voortgezet

18 Raadsbesluit onderwijs sluit aan op het basisonderwijs en bereidt leerlingen voor op het middelbaar en hoger beroepsonderwijs. De categoriale bijzondere bijstand moet betrekking hebben op kosten van maatschappelijke participatie van het kind. In artikel 2 is bepaald om welke kosten het kan gaan. Artikel 4 Bijdrage kosten maatschappelijke participatie Artikel 5 Aanvraag en onderzoek Een aanvraag moet uiterlijk op 30 november zijn ingediend. Als deze dag op een zaterdag of zondag valt moet de aanvraag uiterlijk op de eerstvolgende werkdag door het college zijn ontvangen (artikel 1, eerste lid Algemene Termijnenwet). Bij de aanvraag hoeft de aanvrager in principe alleen bewijsstukken van zijn gezinsinkomen over te leggen. Hiermee wordt de administratieve last voor zowel de burger als de gemeenten tot een minimum beperkt. In voorkomende gevallen kan het college gemotiveerd om aanvullende bewijsstukken vragen. Artikel 6 Hoogte van de tegemoetkoming De hoogte van de tegemoetkoming is afhankelijk van de leeftijd van de aanvrager en zijn gezinsleden. De tegemoetkoming is het hoogst voor kinderen in de leeftijd van 12 tot 18 jaar. Naast de kosten van bijvoorbeeld een sportvereniging heeft deze groep te maken met hogere schoolkosten dan een kind op de basisschool. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de kosten van een fiets, regenpak, schooltas, rekenmachine, et cetera. De tegemoetkoming mag door het gehele gezin gebruikt worden. De tegemoetkoming die voor de ouder(s) wordt toegekend mag bijvoorbeeld worden aangewend voor kosten ten behoeve van de kinderen. De hoogte van de tegemoetkoming wordt jaarlijks per 1 januari geïndexeerd met het cijfer van de consumentenprijsindex (CPI) over het voorgaande jaar zoals die door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) wordt bekendgemaakt. Artikel 7 Betaling De tegemoetkoming wordt in twee gelijke termijnen uitbetaald. De kosten waarvoor de tegemoetkoming wordt verleend doen zich in de regel verspreid over het jaar voor, bijvoorbeeld maandelijkse contributiebetalingen. De categoriale bijzondere bijstand moet bij voorkeur in natura betaald worden (artikel 48, vierde lid WWB), tenzij dit naar het oordeel van het college leidt tot ondoelmatige uitvoering. Gelet op de aard van de kosten en de veelheid aan organisaties en instellingen waar deze kosten gemaakt kunnen worden kan het college niet met allen betaalafspraken maken. De categoriale bijzondere bijstand wordt daarom standaard aan de ouders van de kinderen uitbetaald. Als het college gegronde redenen heeft dat de ouder(s) niet in staat is/zijn om de tegemoetkoming te besteden aan het doel waarvoor deze is verstrekt, namelijk maatschappelijke participatie van zijn kind(eren) kan het college besluiten de tegemoetkoming geheel of gedeeltelijk in natura of aan derden te betalen. De ouder(s) kan/kunnen het college ook zelf verzoeken de tegemoetkoming in natura of aan derden te betalen. Artikel 8 Verantwoording en terugvordering Uitgangspunt is dat de aanvrager de tegemoetkoming besteedt aan het doel waarvoor hij deze ontvangen heeft, namelijk maatschappelijke participatie van zichzelf en zijn