Simplastic. Circle Scan UMC Utrecht. augustus 2016

Transcriptie

1 Simplastic Circle Scan UMC Utrecht augustus 2016

2 SAMENVATTING INHOUD Simplastic is een pilotproject dat onderdeel is van het Zorgeloos Afval programma. Doel is plastic (mono)stromen te creëren die hoogwaardig kunnen worden hergebruikt of gerecycled. Samenvatting Met behulp van de Circle Scan methodologie zijn de plastic stromen van het UMC Utrecht geanalyseerd. Er is specifiek gekeken naar plastic omverpakkingen in Verpleegafdelingen en Laboratoria. 2. Circle Scan Uit de analyse blijkt dat ruim 70% van de wegwerpartikelen op Verpleegafdelingen verpakt is in laminaat-papier dat zeer slecht kan worden gerecycled. In Laboratoria bestaat meer dan 70% van de disposables uit piepschuimen trays (voor buisjes), die op dit moment vooral in het buitenland (China) worden verwerkt tot laagwaardige producten. Het onderzoek naar plastic soorten laat verder zien dat PET de beste eigenschappen heeft - voor zowel gebruik als verwerking - om producten en verpakkingen uit te maken, maar ook duur is. Conclusie is dat het niet voor de hand ligt om een pilot project op te zetten richt op één plastic monostroom i.v.m. logistiek en beperkte impact. In plaats daarvan worden nu twee trajecten ingezet: 1) met Shanks wordt verkend hoe al het plastic afval ongescheiden kan worden aangeboden aan afvalverwerkers, en 2) met Medline wordt gekeken hoe producenten kunnen worden aangezet tot het circulair herontwerpen van hun producten. 1. Introductie 3. Verpleegafdelingen en laboratoria 4. Mogelijkheden voor plastic recycling 5. Conclusies en vervolgstappen

3 1. INTRODUCTIE SIMPLASTIC Simplastic is een pilot project van het Zorgeloos Afval programma. Zorgeloos Afval is één van de drie sector-transitieprogramma s van Nederland Circulair!* en wordt uitgevoerd door MVO Nederland en Circle Economy. Aan dit programma doen partijen uit de gehele keten mee zoals (academische) ziekenhuizen, leveranciers (producenten en groothandels) en afvalverwerkers. De Simplastic pilot richt zich op plastic omverpakkingen van medische wegwerpartikelen (disposables). Het doel van Simplastic is om (uitgaande van omverpakkingen) plastic stromen te creëren die hoogwaardig kunnen worden hergebruikt of gerecycled. Het doel van Simplastic is om (uitgaande van omverpakkingen) plastic stromen te creëren die hoogwaardig kunnen worden hergebruikt of gerecycled. Besloten is om allereerst te onderzoeken wat mogelijk is in plastic afvalscheiding aan de bron, en welke ziekenhuisafdelingen hiervoor het meest geschikt zijn. Circle Economy is daarom gevraagd om de plastic stromen in kaart te brengen met behulp van de Circle Scan methodologie. Met de Circle Scan worden kansen in kaart gebracht om een systeem (materiaal- stromen, spelers en impacts) circulair te maken. In dit geval is specifiek gekeken naar plastic omverpakkingen die geschikt zijn om d.m.v. zowel bronscheiding en als herontworpen verpakkingen tot monostroom te kunnen worden verwerkt. *Nederland Circulair! Is een programma waarin de maatschappelijke organisaties Click NL, De Groene Zaak, Het Groene Brein, MVO Nederland en Circle Economy met ondersteuning van RVO en het Ministerie van I&M werken 4 thema s om circulair ondernemen in het Nederlands bedrijfsleven te versnellen. Voor meer informatie zie:

4 PLASTIC OMVERPAKKINGEN IN EEN CIRCULAIRE ECONOMIE Directe terugname voor hergebruik Plastic A Verpakte producten (plastic A, B, C) Producent plastic verpakkingen Leverancier Groothandel Plastic B Plastic C Ziekenhuis Folies - Plastic C

5 2. CIRCLE SCAN

6 Circle Scan - UMCU LAMINATE

7 TOP 10 PRODUCTGROEPEN: SAMEN 84% ALLE DISPOSABLES Totaal 92 productgroepen, 3750 unieke producten ingekocht tussen jan - mar Top 10 Productgroepen Top 10 Productgroepen Aantal producten TOT. 92 PRODUCTGROEPEN TOT. TOP 10 PRODUCTGROEPEN Spuiten Bloedbuizen Gazen OK-jas,muts e.d.disp Infuussyst en toeb Handschoenen disp Bloedafname nldloos Pleisters Uitzuigcatheters Lab glas-dispo alg The top 10 productgroepen bestaan uit 572 verschillende producten!

8 TOP 10 PRODUCTEN IN 3 GROEPEN: 43% ALLE DISPOSABLES Totaal 92 productgroepen, 3750 unieke producten ingekocht tussen jan - mar Top 10 Producten, Top 3 Productgroepen Top 3 Productgroepen & Top 10 Producten Aantal producten TOT. PRODUCTEN VAN 289 LEVERANCIERS TOT. TOP 3 PRODUCTGROEPEN, TOP 10 PRODUCTEN Spuiten Top 10 Products Bloedbuizen Top 10 Products Gazen Top 10 Products

9 SPUITEN: TOP 10 PRODUCTEN EN VERPAKKINGEN Spuiten Top 10 Producten Aantal producten TOTAL OF TOP 3 PRODUCT GROUPS, TOP 10 PRODUCTS SPUITEN TOP 10 PRODUCTS SPUIT POMP 50ML LL OMNIFIX SPUIT INJECTIE EMERALD 3-DELIG 10ML LUER SPUIT INJECTIE EMERALD 3-DELIG 2ML LUER SPUIT INJECTIE EMERALD 3-DELIG 5ML LUER SPUIT INJECTIE 2-DELIG LUER TIP 20ML SPUIT ENTERAAL 20 ML SPUIT ENTERAAL 10 ML SPUIT ENTERAAL 5 ML SPUIT POMP 10ML 3-DELIG LUER LOCK SPUIT INJECTIE 3-DELIG LUER TIP 1ML Eerste laag verpakking en plastic soort Papier-plastic laminaat zakken - Ongemarkeerd Tweede laag verpakking en plastic soort Plastic zak Ongemarkeerd Doos

10 BLOEDBUIZEN: TOP 10 PRODUCTEN EN VERPAKKINGEN Bloedbuizen Top 10 Producten Aantallen producten TOT. TOP 3 PRODUCTGROEPEN, TOP 10 PRODUCTEN BLOEDBUIZEN TOP 10 PRODUCTS BUIS K2 EDTA PLASTIC ROZE 2ML BUIS LI-HEPARINE GEL LICHTGROEN 3ML BUIS K2 EDTA PLASTIC LILA 10ML BUIS NA-CITRAAT 3.2% GLAS BLAUW 4.5ML BUIS STOLBLOED GEL OKERGEEL 3.5ML BUIS STOLBLOED ROOD 10ML BUIS STOLBLOED GEL OKERGEEL 5ML BUIS MICRO K2 EDTA LAV 7452 BUIS K2 EDTA PLASTIC LILA 6ML 6600 BUIS LI-HEPARINE PLASTIC GROEN 4ML 5860 Eerste laag verpakking en plastic soort Plastic Tray - PS Papierschuimen Tray PS Tweede laag verpakking en plastic soort Plastic Zak Ongemarkeerd (PE) Plastic Krimpfolie Ongemarkeerd (PE)

11 GAZEN: TOP 10 PRODUCTEN EN VERPAKKINGEN Gazen Top 10 Producten Aantallen producten TOT. TOP 3 PRODUCTGROEPEN, TOP 10 PRODUCTEN GAZEN TOP 10 PRODUCTEN GAASKOMP. NON-WOV STER.10X10CM 2ST (50) GAASKOMPRES NON-WOV.STER.5X5CM 2ST (50) GAASKOMPRES NON-WOVEN 10X10CM 100ST GAASKOMPRES X-RAY STER 10X20CM 10ST (10) 9500 GAASKOMPRES NON-WOVEN 5X5CM 100ST GAAS ABSORBEREND STERIEL 20X10CM (25) 7450 GAASKOMPRES X-RAY STER 10X10CM 10ST (10) 4210 GAAS ABSORBEREND STERIEL 20X20CM (25) 3400 GAASKOMPRES NON-WOVEN STER.10X10CM 10ST 2915 OOGKOMPRES 56X70MM (25) 2700 Eerste laag verpakking en plastic soort Papier-plastic laminaat zakken - Ongemarkeerd Papieren zak Papieren verpakking Tweede laag verpakking en plastic soort Doos

12 3. VERPLEEGAFDELINGEN EN LABORATORIA

13 PLASTIC VERPAKKINGEN OP VERPLEEGAFDELING Het merendeel van de producten dat door Verpleegafdelingen bestaat uit Spuiten, die worden geleverd in gelamineerde verpakkingen bestaande uit medisch gecoat papier en een ongemarkeerd laminaat (plastic). Het medische gecoate papier en het laminaat moeten van elkaar worden gescheiden en zijn zelfs dan nog moeilijk te recycleren. Omdat laminaat verre van ideaal is voor recycling is het creeren van mono-materialen noodzakelijk. Soorten verpakkingen die worden gebruikt voor medische disposables op verpleegafdeling Top 10 Produkten - VERPLEEGAFD. Aantal producten TOTAAL PRODUKTEN VERPLEGING SPUIT POMP 50ML LL OMNIFIX SPUIT INJECTIE EMERALD 3-DELIG 10ML LUER SPUIT ENTERAAL 10 ML SPUIT INJECTIE EMERALD 3-DELIG 5ML LUER SPUIT INJECTIE EMERALD 3-DELIG 2ML LUER SPUIT ENTERAAL 20 ML GAASKOMP. NON-WOV STER.10X10CM 2ST (50) JAS ISOLATIE DISP. GEEL MAAT M SPUIT INJECTIE 2-DELIG LUER TIP 20ML SPUIT ENTERAAL 5 ML 18610

14 LAB PLASTIC VERPAKKINGEN DATA Het merendeel van de producten verkregen door Laboratoria is Bloedbuisen, die worden geleverd in piepschuimen trays gemaakt van polystyreen (PS) Polystyreen wordt zelden gerecycled door afvalverwerkers in Europa en wordt vaak naar China gestuurd voor verwerking. Het is van belang om recycling kansen te identificeren voor polystyreen in Europa. Soorten verpakkingen die worden gebruikt voor medische disposables in laboratoria Top 10 Producten - LABORATORIA Aantallen producten TOTAAL PRODUCTEN LABORATORIA BUIS K2 EDTA PLASTIC ROZE 2ML BUIS LI-HEPARINE GEL LICHTGROEN 3ML PETRISCHAAL MET 3 NOKKEN 90MM (700) NAALD BLOEDAFNAME VOLW. 21GX32MM NAALD BLOEDAFNAME KIND 22GX32MM BUIS STOLBLOED GEL OKERGEEL 3.5ML BUIS K2 EDTA PLASTIC LILA 10ML SPUIT INJECTIE 3-DELIG LUER TIP 1ML NAALD VLEUGEL SFC SET 21G + HOLDER GR 9600 BUIS STOLBLOED GEL OKERGEEL 5ML 9200

15 UITKOMSTEN CIRCLE SCAN Piepschuimen bakjes Laminaat-papier Ontwerp voor mono-materialen Voordelen Makkelijk te scheiden en inzamelen Makkelijk herkenbaar voor personeel Kunnen worden hergebruikt door leveranciers Groot volume Makkelijk herkenbaar voor personeel Grote impact voor Simplastic Grootste impact voor Simplastic Vereenvoudigd inzameling Grote waarde voor recyclers Laminaat niet hoogwaardig te recyclen Scheiding is tijdrovend Lange-termijn focus Vraagt om betrokkenheid en samenwerking tussen veel stakeholders Nadelen Klein volume in ziekenhuis Minimale impact voor Simplastic om tot plastic monostroom te komen

16 4. MOGELIJKHEDEN VOOR PLASTIC RECYCLING

17 REGELGEVING AFVALVERWERKING VOORKOMT RECYCLING Regelgeving houdt tegen dat bijzonder bedrijfsafval (inclusief van ziekenhuizen) door recyclers wordt verwerkt Plastic sorteer technologieën bestaan al die recycling mogelijk maken - deze worden al gebruikt voor huishoudelijk plastic afval, maar kunnen niet worden gebruikt voor bedrijfsafval Suez stuurt plastic bedrijfsafval naar Duitsland voor het sorteren en recycleren, maar dit is duur EURAL codes specificeren verschillende afvalstromen - code 18 is Specifiek Ziekenhuisafval Er is bestaat ook een code voor bijzonder bedrijfsafval van ziekenhuizen doorgaans gekenmerkt door inzamelaars als "ziekenhuis" afval wat ervoor zorgt dat het niet kan worden gerecycled Plastic wordt gewassen en gesteriliseerd wanneer het wordt gerecycled, dus het recyclen van plastic ziekenhuisafval zou geen probleem moeten zijn Het meenemen van plastic bedrijfsafval naar huis om het via huishoudelijk afval te laten recyclen wordt als fraude Regelgeving vereist dat een gecertificeerd inzamelingsbedrijf het plastic bedrijfsafval ophaalt, en dat bedrijven dit kunnen aantonen bij de overheid

18 Plasticsoorten, Eigenschappen en Recycleerbaarheid Plastic Code Max Temperatuur 48 C 63 C 60 C 48 C 74 C 66 C Varieert Vocht barriere Goed Hoog Goed Hoog Varieert Zuurstof barriere Goed Poor Goed Laag Laag Varieert Impact Resistentie Hoog Hoog Goed Hoog Goed Goed Varieert Hitte Resistentie Good Fair Goed Varieert Koude Resistentie Goed Great Hoog Laag Varieert Zonlicht Resistentie Goed Hoog Varieert Veel gerecycled door afval verwerkers in Europa Veel gerecycled door afval verwerkers in Europa Soms gerecycled door afval verwerkers in Europa; soms naar China Soms gerecycled door afval verwerkers in Europa; soms naar China Weinig gerecycled door afval verwerkers in Europa; vaak naar China Weinig gerecycled door afval verwerkers in Europa; vaak naar China Niet gerecycled door afval verwerkers in Europa; vaak naar China Recycleerbaarheid Source: Brownfield Recycling UK, Winrigo

19 MONO-MATERIALEN NODIG VOOR PLASTIC OMVERPAKKINGEN PET heeft gunstigste eigenschappen, maar erg duur in vergelijking met andere kunststoffen zoals PE Laminaat word meestal gebruikt want goedkoper - typisch een laag van PE of PP en een PET laag om verschillende eigenschappen te combineren Laminaat kan niet worden gerecyceld omdat de verschillende plastics verschillende smelt- temperaturen hebben het wordt vaak gebruikt als opvulmateriaal Plastic in combinatie met medisch papier is moeilijk te recycleren - scheiding is noodzakelijk Lastig om dit van ziekenhuispersoneel te vragen die zich op hun kerntaken moeten focusen Maar ook na scheiding blijft medisch papier moeilijk te recyclen vanwege de coating Gerecycled materiaal mag niet in contact komen met vloeistoffen voor voedsel en medische toepassingen; maar omverpakkingen zouden wel van uit gerecycled materiaal kunnen worden gemaakt Nodig om business case voor gerecycled PET verder te verkennen maar olieprijzen zijn erg laag Ziekenhuizen - met name academische ziekenhuizen - zijn de spil om leveranciers te bewegen om tot plastic monostromen te komen Suez werkt al samen met UMC Groningen om plastic afval in ziekenhuis terug te dringen

20 5. CONCLUSIES & VERVOLGSTAPPEN

21 CONCLUSIES Uit de analyse blijkt dat ruim 70% van de wegwerpartikelen op Verpleeg- afdelingen verpakt is in laminaat-papier dat zeer slecht kan worden gerecycled. In Laboratoria bestaat meer dan 70% van de disposables uit piepschuimen trays (voor buisjes), die op dit moment vooral in het buitenland (China) worden verwerkt tot laagwaardige producten. Het onderzoek naar plastic soorten laat verder zien dat PET de beste eigenschappen heeft - voor zowel gebruik als verwerking - om producten en verpakkingen uit te maken, maar ook duur is. Conclusie is dat het niet voor de hand ligt om een pilot project op te zetten die zich richt op één plastic monostroom i.v.m. logistiek en beperkte impact. In plaats daarvan ligt het voor de hand te kijken naar oplossingen om de gehele plastic afvalstroom zo hoogwaardig mogelijk te verwerken. VERVOLGSTAPPEN Twee trajecten zullen nu worden ingezet: 1. met Shanks en andere deelnemers zal worden verkend hoe al het plastic afval tegelijk en ongescheiden kan worden aangeboden aan afvalverwerkers. Daarbij zal de business case worden onderzocht, en hoe deze kan worden verbeterd d.m.v. herontwerp van producten en verpakkingen om tot hoogwaardigere plastic stromen te komen. 2. met Medline en andere deelnemers zal worden gekeken naar hoe producenten kunnen worden aangespoord om tot het circulair herontwerpen van hun producten en verpakkingen. Hiervoor wordt gekeken naar de mogelijk om met andere (academische) ziekenhuizen een gezamenlijk statement uit te brengen richting producenten, en deze te vragen een branche verduurzamingsplan op te stellen naar voorbeeld van de farmaceutische industrie.

22 VOORBEELD BRANCHE VERDUURZAMINGSPLAN FARMACIE /6499/brancheverduurzamingsplan -a-farmacie-vastgesteld.html