L Isola Disabitata. Joseph Haydn. La Petite Bande o.l.v. Sigiswald Kuijken. vrijdag 7 oktober 2016 Schouwburg Leuven

Transcriptie

1 L Isola Disabitata Joseph Haydn La Petite Bande o.l.v. Sigiswald Kuijken vrijdag 7 oktober 2016 Schouwburg Leuven

2

3 LA PETITE BANDE Joseph HAYDN L Isola Disabitata (1779) Libretto : Pietro Metastasio Muzikale leiding Regie Kostumes Solisten Marie Kuijken, sopraan Anna Gschwend, sopraan Baltazar Zúñiga, tenor Vincent Vantyghem, bariton Sigiswald Kuijken Marie Kuijken Marijke Sileghem Costanza Silvia Gernando Enrico Viool Sigiswald Kuijken Sara Kuijken Altviool Marleen Thiers Cello Ronan Kernoa Contrabas Thomas de Pierrefeu Hoorn Alessandro Denabian Gilbert Camí Farràs Klavecimbel Robert Selinger

4 L ISOLA DISABITATA SYNOPSIS Dertien jaar voor de opera begint, was de jonge Gernando op zeereis naar Indië met zijn vrouw Costanza en haar kleine zus Silvia, toen een storm hen verplichtte aan land te gaan op een onbewoond eiland. Terwijl Costanza en Silvia sliepen in een grot, werden Gernando en zijn gezellen meegevoerd door piraten. Costanza en Silvia bleven alleen achter op het eiland. Akt 1 Costanza gelooft dat ze met opzet werd achtergelaten. Ze is bezig een inscriptie in een rots te kerven : ze hoopt dat iemand dit op een dag zal lezen en haar droevig lot zal vernemen. Silvia komt op, en is heel blij dat haar lievelingshert is teruggekomen. Ze is gelukkig met hun eenvoudig leven op het prachtige eiland, maar ook bekommerd om het blijvend verdriet van Costanza. Costanza vertelt Silvia dat je geen verlies kan begrijpen van iets dat je nooit gehad hebt, maar Silvia is tevreden met hun afgezonderd leven van de rest van de wereld, omdat haar zus toch vertelde dat alle mannen wreed en trouweloos zijn. Costanza beweent het verlies van haar echtgenoot. Wanneer Costanza weggegaan is, ziet Silvia een schip aanmeren : twee mannen ontschepen op het strand, en Silvia verbergt zich. Het zijn Gernando en zijn vriend Enrico. Gernando herkent het eiland, maar heeft weinig hoop om Costanza nog levend terug te zien. Hij hoopt evenwel haar graf te kunnen delen. Terwijl Gernando het eiland verkent, geeft Enrico uitdrukking aan zijn erkentelijkheid voor zijn vriend aan wie hij zijn vrijheid uit de slavernij dankt. Silvia, nog steeds verborgen, vraagt zich af wie dit wezen wel kan zijn. Zeker geen man, want ze ziet geen wreedheid of hardvochtigheid in hem. En in haar hart voelt ze een zoete verwarring.

5 Akt 2 Gernando is wanhopig omdat hij geen spoor van Costanza vindt; dan ziet hij de inscriptie op de rots en meent dat Costanza dood is. Enrico wijst erop dat de inscriptie niet volledig is; misschien, zegt Gernando, omdat ze niet lang genoeg leefde Maar als Costanza werkelijk dood is, vervolgt hij, dan moet jij het eiland verlaten en naar de jouwen terugkeren. Hijzelf wil op het eiland blijven om te rouwen. Dan bij toeval ontmoeten Enrico en Silvia elkaar; hij kan haar overtuigen dat hij geen kwaad in zin heeft, en zij vertelt hem dat Costanza nog leeft. Hierop stelt Enrico dat Gernando haar nog steeds trouw is. De verwarring in Silvia s hart wordt groter. Costanza werkt verder aan de inscriptie, terwijl ze haar lot beweent. Gernando ontdekt haar, maar terwijl ze hem zijn ontrouw verwijt, valt ze flauw. Gernando haast zich om water te gaan halen. Enrico vindt Costanza die bijkomt; hij overtuigt haar van de trouw van Gernando. Gernando komt terug, Silvia is er ook. Bij het zien van de gelukkige hereniging van haar zus met Gernando laat ze toe dat ook Enrico haar een aanzoek doet. De opera eindigt in algemene blijdschap.

6 Sigiswald Kuijken werd geboren in 1944 bij Brussel. Hij studeerde viool aan de Conservatoria te Brugge en Brussel, waar hij bij Maurice Raskin afstudeerde in Hij kwam op zeer jonge leeftijd in contact met de oude muziek, samen met zijn broer Wieland; door zelfstudie maakte hij zich vertrouwd met de specifieke 17 de - en 18 de -eeuwse speeltechnieken en interpretatieconventies op de viool en viola da gamba. Zo introduceerde hij vanaf 1969 de meer authentieke barokvioolspeelwijze waarbij het instrument niet meer onder de kin geklemd wordt, maar vrij op de schouder ligt; dit heeft een beslissende invloed op de benadering van de vioolmuziek, en die techniek werd dan ook sinds de vroege jaren zeventig door velen overgenomen. In 1972 richtte hij, onder impuls van Deutsche Harmonia Mundi en Gustav Leonhardt, het barokorkest La Petite Bande op waarmee sindsdien talloze concerten doorheen Europa, Australië, Zuid-Amerika, China en Japan werden gemaakt, en een groot aantal opnames werden gerealiseerd voor verschillende firma s (Deutsche Harmonia Mundi, Seon, Virgin Accent, Challenge Classics, Denon en Hyperion). Sinds enkele jaren introduceert Sigiswald Kuijken vanuit een doorgedreven onderzoek belangrijke vernieuwingen in de uitvoering van de (religieuze) muziek van Bach : géén koor, maar een solistisch vocaal kwartet (soms door Bach zelf uitgebreid tot acht zangers), een even slanke instrumentale bezetting, een uitgesproken aandacht voor de juiste tekstdeclamatie. Het resultaat wordt vastgelegd in een 17- delige CD-reeks met Cantates van J.S. Bach (bij Accent, ). In 2004 liet Sigiswald Kuijken een violoncello da spalla bouwen, d.i. een vergeten solistisch basinstrument, waarvoor Bach zijn beroemde cello-suites geschreven heeft. Ook dit initiatief brengt een nieuwe evolutie teweeg in de uitvoering van de muziek van ca.1675/1725. Op 2 februari 2007 werd Sigiswald Kuijken een eredoctoraat van de KU Leuven toegekend. Sigiswald Kuijken ontving in februari 2009 de prestigieuze prijs voor Algemene Culturele Verdienste van de Vlaamse Gemeenschap. In september 2015 ontving hij de Gouden Penning van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Kunsten en Wetenschap, gevolgd door de KLARA-Carrièreprijs in januari 2016.

7 La Petite Bande. 40 jaar authentiek musiceren Het barokorkest La Petite Bande werd in 1972 opgericht door Sigiswald Kuijken, op verzoek van de Duitse platenfirma Harmonia Mundi, om Lully's Le Bourgeois Gentilhomme op te nemen onder leiding van Gustav Leonhardt. De orkestbezetting en de naam werden ontleend aan het orkest van Lully zelf aan het hof van Lodewijk de XIV. Ondermeer door authentieke instrumenten te gebruiken en de oude speelwijze in ere te herstellen werd er naar gestreefd deze muziek, zowel qua interpretatie als qua klankbeeld, zo getrouw mogelijk te laten herleven, zonder daarbij in een strak academisme te vervallen. Dit is nog steeds het artistieke credo van het ensemble. Oorspronkelijk was het niet de bedoeling dat La Petite Bande een permanent orkest zou worden, maar het succes van de plaatopnamen was zo groot dat de groep geregeld concerten ging geven. Na een eerste periode, waarin het accent vooral lag op de Franse barokmuziek (Lully, Campra, Muffat) werd ook het Italiaanse repertoire aangevat (Corelli, Vivaldi e.a.). Daarna kwam als vanzelfsprekend ook het oeuvre van J.S. Bach aan de beurt. Nadien heeft het orkest zich ook vaak laten opmerken door zijn veelgeprezen interpretaties van de klassieke meesters (Mozart, Haydn). De laatste jaren is het accent weerom meer te komen liggen op J.S. Bach, en zijn voorgangers (Monteverdi, Schütz, Sweelinck, Vivaldi). De vaste kern van het orkest bestaat uit internationaal bekende solisten, specialisten op het gebied van de authentieke historische uitvoeringspraktijk. Het recente onderzoek van het ensemble focust op de uitvoering van de muziek van Bach (one to a part, aandacht voor de tekst, geen dirigent, barokke koperblazers) en de vroeg-barokke strijkers in het eerste helft van de 17de eeuw. La Petite Bande is regelmatig te zien en te horen op binnen- en buitenlandse radioen televisiestations, en trad op in vele belangrijke Europese festivals en concertzalen, en verder ook in Japan, China, Zuid-Oost Azië, Australië en Zuid-Amerika. Sinds 1997 is La Petite Bande in residentie in de Stad Leuven.

8 Marie Kuijken, pianiste en sopraan, declamatrice en recent regisseur, studeerde aan het Conservatorium te Brussel waar zij diploma's piano, kamermuziek, liedbegeleiding en harmonie behaalde. Tijdens deze studies begon zij parallel zang te studeren in privaatonderwijs, o.a. bij Louis Devos, Margreet Honig en later Lena Lootens. Als sopraan is zij actief voornamelijk in barok- en klassiek repertoire, alsook in lied; zij verleent regelmatig haar medewerking aan het barokorkest La Petite Bande o.l.v. Sigiswald Kuijken. Marie Kuijken deed onderzoek naar de kunst van het declameren in de 18de eeuw, speciaal in Duitstalig spraakgebied, en heeft het resultaat van dit onderzoek meermaals in praktijk gebracht op de scène in zogenaamde melodrama's, dit is een muzikale vorm waarbij gesproken -gedeclameerd- woord in combinatie met muziek tot een ongewoon boeiend geheel komt. Sinds 2012 is zij op eigen initiatief in het kader van masterclasses actief als coach voor historische acteerpraktijk, om met jonge zangers specifiek rond gestiek en declamatie te werken. Deze succesrijke jaarlijkse masterclass is sedert 2015 de La Petite Bande Summer Academy geworden en gaat door in Italië. Met La Petite Bande is zij sinds 2015 ook actief als regisseur: ze ensceneerde La Canterina van Haydn en gaat met L Isola Disabitata op dit spoor verder. De zangers die daarbij als solisten gevraagd worden, hebben alle gedurende de genoemde masterclasses onder haar leiding op historische declamatie en gestiek gewerkt. Zo zal met de tijd een groep zangers ontstaan die in deze stijl thuis zijn en waarmee nieuwe opera-produkties opgezet kunnen worden met La Petite Bande. Anna Gschwend begon viool te spelen toen ze drie jaar oud was, en snel kwam ook de altviool een belangrijke rol spelen. Daarenboven zong ze als jong meisje in verschillende koren, waaronder het bekende Werdenberg Festival Koor. In de zomer 2010 debuteerde ze als Barbarina in Le Nozze di Figaro (Mozart), en in 2012 zong ze de rol van Nanette in Der Wildschütz (Lortzing). In juni 2013, was Anna Gschwend de leidende rol Elisabeth in Heinrich Treibhäuser (naar Wagner) en in de zomer 2015 Esmeralda in Die verkaufte Braut (Smetana). De laatste jaren ontwikkelde ze een diepe passie voor de muziek van de 20e en 21e eeuw. Dit talent kon ze o.m. tonen in de festivals Musikwochen Braunwald, Museum Konzerte in Winterthur en de Solothurn Classics. Vanaf september 2010 studeerde Anna Gschwend stem bij Professor Lina Maria Åkerlund aan de Zürich Hochschule der Kunste (ZHdK) waar ze het bachelor diploma behaalde in Ze vervolgde haar studie (master in muziekpedagogie met stem (Prof. L. M. Åkerlund) en altviool (W. Enderle-Champney) als majors, ook aan de ZHdK, waar ze in 2015 afstudeerde. Sinds september 2016 studeert ze masters historische uitvoeringspraktijk (major : sopraan) aan de Guildhall School in London.

9 Baltazar Zúñiga ( 1974, Mexico City) studeerde zang aan het Conservatorium INBA van zijn geboortestad. Vanaf 1998 ontwikkelde hij een internationale carrière (Mexico, Japan, USA, Duitsland) in vocale kamermuziek en Lieder; een jaar later maakte hij zijn opera debuut als tamino in Mozart s Zauberflöte en Conte Almaviva in Rossini s Il Barbiere di Siviglia. In 2000 verhuisde hij naar Italië om er bel canto en oude muziek te studeren bij Gioacchino Zarrelli, Michael Aspinal en William Matteuzzi aan de Accademia del Teatro Città di Cagli. In 2007 won hij de internationale wedstrijd n.a.v. de 400 e verjaardag van Monteverdi, met de titelrol in Orfeo. Baltazar Zúñiga is een veelgevraagd solist in oratorio-, symfonisch en religieus repertoire, zowel in Europa als in Mexico, USA en Japan. Hij werkt regelmatig samen met verschillende Europese ensembles voor oude muziek zoals Accademia Bizantina, Arion Choir & Consort, Collegium Vocale Gent, I Musicali Affetti, La Venexiana, La Petite Bande, De Labyrintho, etc. waarmee hij op de belangrijkste Europese festivals optrad o.l.v. dirigenten als Fabrizio Bastianini, Filippo Maria Bresan, Frans Brüggen, Claudio Cavina, Ottavio Dantone, Diego Fasolis, Philippe Herreweghe, Gustav Leonhardt, Nichals McGegan, Riccardo Muti, Michael Radulescu, Sigiswald Kuijken. Vincent Vantyghem begon zijn zangstudies bij de bas-bariton Stephen Richardson. In Duitsland studeerde hij bij Pr. Rudolf Aue, en nadien bij Alain Buet en Valérie Millot. Hij volgde masterclasses in Royaumont en aan de Villecroze International Music Academy. Vincent Vantyghem was (met Christophe Simonet aan de piano) te horen in recitals in de Opéra van Lille (Beethoven's Scottish Songs, Schubert's Schwanengesang) en was solist in talrijke oratoria (Brahms, Fauré, & Mozart Requiems, Carmina Burana, Hohe Messe). Vincent Vantyghem zong reeds talrijke opera-rollen: o.a. Opéra Comique Parijs, in Lille, Opéra-théâtre de Lyon, Bordeaux Opera House / Versailles Royal Opera House. In 2015 werd hij uitgenodigd om in het Byblos international Festival (Libanon) Uberto in Pergolese's Serva Padrona te vertolken. In 2016, treedt Vincent Vantyghem regelmatig op met Le Balcon o.l.v. Maxime Pascal : de Generaal in Eötvös Balcon ; de Vader in Levinas Métamorphosis ; de Andere in Lavandier's the First Murder (Lille Opéra, november 2016) and Lenz in Rihm's Jakob Lenz (Dialoge Salzburg festival/november 2016). In april 2017 creëert hij de rol van Jesus in Levinas Passion in Lausanne.

10 Marijke Sileghem ( 1968) studeerde aan de modeacademie van Antwerpen, en doceert mode en tekenkunst aan de Academie van Koksijde. Als assistent en stylist voor Kaat Tilley, ontwikkelde ze ook een eigen dames-lijn Sum (voor ESCAPE). In 2015 volgt de communielijn M MOI. Daarnaast verleent ze sinds 2010 ook haar medewerking aan theaterproducties, o.m. Haydns La Canterina (La Petite Bande, 2015), de theaterproductie Te Gek (2013), Alice in Wonderland (KNS, 2015), De Koning Sterft (Toneelatelier Aalst, 2012). In 2013 publiceerde ze De Geknipte Outfit met 1 meter Stof (Stichting Kunstboek). Marijke Sileghem is ook een gegeerd ontwerpster van bruids- en feestkledij, en nam deel aan groepsexposities en défilés in Brussel, Antwerpen, Gent, Aalst, Knokke, Niort, Sevilla, Parijs, Vicenza, s Hertogenbosch, Miami,

11

12 30CC presenteert dinsdag 11 oktober, 20 uur, Schouwburg Mendelssohn, erfgenaam van Beethoven solist: Alexander Melnikov, piano Le Concert Olympique o.l.v. Jan Caeyers woensdag 9 november, 20 uur, Concertzaal Lemmensinstituut Dirk Brossé in concert solist: Roeland Hendrikx, klarinet Nationaal Orkest van België o.l.v. Dirk Brossé zondag 13 november, 11 uur, Minnepoort Rhythmosis Pulse Percussion Trio Evert Van Eynde, Tom Ouderits, Tim Ouderits donderdag 24 november, 20 uur, Schouwburg Dido and Aeneas barokopera van Henry Purcell The Ministry of Operatic Affairs o.l.v. Stijn Saveniers