NORRKÖPING ZWEDEN. Ins & Outs. Norrköping

Transcriptie

1 NORRKÖPING ZWEDEN Ins & Outs Norrköping 24 Nordic Voorjaar 2016

2 Spitsbergen Groenland Nuuk Noorse Zee IJsland Reijkjavik Faeröer Noorwegen Bergen Oslo Zweden Stockholm golf Botnische Finland Helsinki Finse golf Talin Estland Goteborg Riga Letland Denemarken Kopenhagen Oostzee Litouwen Vilnius Noordzee Wat te doen met drie vierkante kilometer oude industrie, midden in de stad? In het Zweedse Norrköping weten ze er wel raad mee. Het is de plek waar je nu de universiteit, musea, theaters en nog veel meer vindt. Norrköping veranderde in de loop der jaren van een oude industriestad in een moderne en trendy stad met inwoners ideaal voor een korte citytrip. Nordic geeft je de Ins & Outs. TEKST PAUL VAN BODENGRAVEN FOTOGRAFIE MARCO BARTEN 25

3 Zweeds Manchester Nörrkoping ontstond in de zeventiende eeuw rond de metaalbedrijven, die zich hier vestigden aan de snel stromende Motala-rivier. De stad bood vooral onderdak aan fabrieksarbeiders. Toen de klad kwam in de metaalindustrie schakelde men over op textiel. In de jaren tachtig van de vorige eeuw sloot de laatste fabriek. En in plaats van alles plat te gooien, is ervoor gekozen de pakhuizen en fabrieken te herontwikkelen, met respect voor het oorspronkelijke karakter. Het resultaat mag er zijn: Nörrkoping kan zich qua industrieel erfgoed prima meten met Manchester in Groot-Brittannië, dat een vergelijkbaar industrieel verleden en hart heeft. Je kunt er uren dwalen en zien hoe lelijk oud is omgetoverd tot iets bijzonders. Via het toeristenbureau in de oude fabriekswijk kun je een rondleiding regelen, ook in het Engels. Visualisatiecentrum Een van de culturele en wetenschappelijke attracties die in het oude industriehart zijn neergestreken is het visualisatiecentrum. Onder het motto een beeld zegt meer dan duizend woorden wordt getoond hoe techniek kan helpen om dingen beter te begrijpen en te doorgronden. Het centrum werkt nauw samen met de universiteit en is wereldwijd toonaangevend in het ontwikkelen en toepassen van 3D-technieken. Zo kun je bijvoorbeeld aan de hand van MRI-scans steeds beter in een lichaam kijken. Met een interactieve 3D-plattegrond wordt iedereen uitgenodigd mee te denken en te ontwerpen voor een grootse herinrichting van de stad in verband met de komst van de hogesnelheidstrein. De toepassingen zijn legio en variëren van medische wetenschap tot amusement. Zo werd bijvoorbeeld hier de techniek ontwikkeld waarmee animatiefiguren tot leven werden gewekt in The Lord of the Rings-films. Kunstmuseum Het Konstmuseet aan de rand van het centrum is een oase in een verder best wel drukke stad. Hier wordt kunst uit de late negentiende en vroege twintigste eeuw geëxposeerd. Dat is veelal werk dat voor velen onbekend zal zijn, maar het is er niet minder mooi om. Er hangen een paar bekende namen, waaronder een groots en prachtig schilderij van Carl Larsson, een van Zwedens beroemdste kunstenaars. Er zijn wisselende tentoonstellingen en een paar wisselende moderne kunstinstallaties te bewonderen. De museumwinkel heeft een redelijk uitgebreide collectie kunstboeken, het museumcafé stelt niet veel voor. In een uur krijg je een aardige indruk van de collectie en ben je weer helemaal fris om de prikkels van het stadsleven tegemoet te treden. Nog een meevaller: de toegang is gratis. 26 Nordic Voorjaar 2016

4 Winkelen De binnenstad van Norrköping is feitelijk één groot overdekt winkelcentrum, een aaneenschakeling van blokken winkels. Je komt hooguit even buiten om over te steken van het ene blok naar het andere. Mooi is het niet, wel functioneel. Je vindt er vestigingen van vrijwel alle grote Zweedse ketens in Zweden. Bijzonder is de vestiging van modeconcern H&M, dat naast de gebruikelijke kleding ook een afdeling beauty en een afdeling wonen heeft. Dat kennen wij (nog) niet in Nederland en België. Je vindt er allerlei smaakvolle inrichtingsartikelen, variërend van kussens tot kaarsen, en van woonplaids tot lampen. Modern design, helemaal van deze tijd en zoals het H&M betaamt met ontwerpen die goed gejat zijn van andere, exclusievere en duurdere merken. Toch behoefte aan kleine, authentieke winkeltjes? Je vindt er een paar in het wijkje dat zichzelf profileert als Gamla Stan, vlak bij het oude raadhuis van Norrköping. Eten en drinken Hippe stad, hippe uitgaansgelegenheden. Norrköping telt een aantal populaire restaurants, waar het aangenaam toeven en heerlijk eten is in een prachtige omgeving. Bijvoorbeeld bij restaurant Lagerqvist, dat is gevestigd in een oude wijnkelder uit de zeventiende eeuw en een beperkte kaart biedt, met vlees en een beetje vegetarisch. Meer een vistype? Dan is Fiskmagasinet wellicht the place to be. Je vindt het restaurant in Knäppingsborg, een voormalige tabaksfabriek die liefdevol is omgetoverd tot een soort winkel- en uitgaanscomplex. De prijzen liggen in deze restaurants gemiddeld wat hoger, maar de kwaliteit is er ook naar. Daarnaast vind je in Norrköping ook de gebruikelijke pizza-, kebab-, sushi- en Thai-restaurants, waar je ook voor een bescheidener budget terechtkunt. Wil je de kinderen paaien na een dagje cultuur en musea, dan is er altijd nog de McDonald s in het centrum. Trams Toen in 1967 werd besloten om voortaan rechts in plaats van links te rijden, sneuvelden daarbij heel wat tramverbindingen in Zweden. Het bleek te duur en lastig om de wissels, rails en installaties aan te passen aan de nieuwe situatie. Göteborg en Norrköping zijn de enige twee steden, waar nog een tramsysteem van voor die tijd operationeel is. Groots is het niet, maar gezellig oogt het wel. Pas echt leuk wordt het als je een van de oude museumtrams tegenkomt, die al rinkelend de binnenstad onveilig maken. In het zomerseizoen kun je een toeristische rondrit maken, met een gids die in het Zweeds uitlegt wat je onderweg allemaal ziet. Ook leuk om er gewoon in te zitten en de mooiste stukjes van de stad aan je voorbij te laten glijden. Bij het toeristenbureau zijn kaartjes verkrijgbaar. 27

5 Scandinavië Markt Puur & Oorspronkelijk WONEN & DESIGN FOOD & FUN MODE & KUNSTNIJVERHEID OUTDOOR EN REIZEN 23 & 24 april 2016 Design, fjorden, Ingmar Bergman en knäckebröd, zomaar een paar dingen waar Scandinavië bekend om staat. Op de Scandinavië Markt kun je genieten van alle mooie dingen die dit bijzondere deel van Europa te bieden heeft. Alleen al de moeite waard voor de prachtige locatie, die op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat. Schokland, Noordoostpolder Toegang 8,- (voorverkoop 7,-) Kinderen t/m 11 jaar gratis

6 Kerk De heilige Olof, de beschermheilige van Noorwegen, is ook in Zweden populair. Zo is hij de officiële beschermheilige van de stad Norrköping en werd een van de grootse kerken naar hem vernoemd: de Sankt Olai Kyrka. Op de plek van de huidige kerk stond in de veertiende eeuw al een klooster en kerk. Dat weten we, doordat Paus Bonifatius IX een officiële overeenkomst tekende met de stad Norrköping namens het beroemde, dicht bij Linköping gelegen Askeby-klooster. Inzet van die afspraken was het antwoord op de vraag wie de kerk en de omliggende grond nu eigenlijk bezat. De kerk dus. De huidige kerk is in barokstijl gebouwd tussen 1765 en 1767 en heeft een vrijstaande klokkentoren. Hoewel de kerk midden in de stad staat, wordt hij omgeven door een groot terrein met grote bomen. Het is dan ook een geliefde plek om kerkelijke huwelijken te sluiten bij de bewoners van Norrköping en omstreken. Motala-rivier De Motala-rivier stroomt van het Vättern-meer naar de Oostzee, waar hij uitmondt bij het plaatsje Motala. Omdat de rivier op sommige plaatsen nogal wat verval kent, is hij vanaf de kust slechts bevaarbaar tot aan Norrköping, dat daarmee een van de diepst landinwaarts gelegen zeehavens van Zweden heeft. Vanwege het verval van de rivier vestigden metaal- en later textielbedrijven zich hier. Hun grondstoffen en producten konden over water aan- en afgevoerd worden. Nu is het vooral een spektakel om te zien hoe de rivier zich naar beneden stort over de aangelegde dammen, waarin vroeger energie werd opgewekt. Wie de haven nu bezoekt, ziet dat er nog steeds aardig wat bedrijven zijn gevestigd langs de rivier. Daarnaast heeft de haven een belangrijke functie als overslagterminal. En zelfs een enkele passagiersboot doet de haven aan voor een dagje Norrköping. Kolmården Genoeg van de stadse drukte? Trek dan een dag uit om het circa dertig kilometer verderopgelegen natuurschoon rond Kolmården te ontdekken. Je kunt er wandelen, fietsen, vissen of zelfs varen op het Bråviken. Er zijn meerdere wandelroutes uitgezet, variërend in lengte en zwaarte. Of breng een bezoekje aan de Kolmården Zoo, die maar liefst anderhalve vierkante kilometer groot is. Met 750 diersoorten in huis, kun je hier naast Scandinavische dieren ook exoten als tijgers, dolfijnen en giraffen aanschouwen. Er worden shows met roofvogels verzorgd en je kunt van dichtbij kennismaken met de olifanten. Dierenwelzijn staat hoog op de agenda in Zweden, dus reken niet op foute circusacts van een olifant die op één been op een krukje moet staan; de nadruk ligt hier op educatie. Plezier beleven kan ook, bijvoorbeeld in een van de vele speeltuinen. 29