Longvolume-reducerende chirurgie

Transcriptie

1 LONGGENEESKUNDE Longvolume-reducerende chirurgie Operatie bij longemfyseem BEHANDELING

2 Longvolume-reducerende chirurgie Longemfyseem is een aandoening waarbij de elasticiteit van de longen geleidelijk vermindert. De longen gaan hierdoor slechter werken. U merkt dit doordat u steeds meer kortademig wordt als u zich inspant, bijvoorbeeld bij traplopen of soms zelfs bij lopen alleen. Een deel van de mensen met longemfyseem komt in aanmerking voor een operatie waarbij de meest slechte delen van de long worden verwijderd. We noemen dit longvolume-reducerende chirurgie. De meeste patiënten zijn na de operatie minder kortademig en krijgen meer inspanningsvermogen. In deze folder leest u wat de operatie inhoudt en hoe de periode ervoor en erna ongeveer verloopt. Twee methoden De chirurg kan de operatie op twee manieren uitvoeren: Via een snede middenin het borstbeen (zie figuur 1). De chirurg kan zo beide longen goed bekijken. Samen met de longarts bepaalt hij welke delen het slechtst zijn en worden verwijderd. Meestal is dit een gedeelte van de bovenste gebieden van de long. De operatie duurt ongeveer anderhalf uur. Figuur 1. Operatie via het borstbeen 1

3 Via een kijkoperatie: de arts brengt via kleine sneetjes zes buisjes in de borstkas, drie aan elke kant (zie figuur 2). Via de buisjes worden instrumentjes ingebracht om de operatie uit te voeren. De operatie duurt ongeveer anderhalf à twee uur. Figuur 2. Operatie via kijkbuis Voor welke methode u in aanmerking komt, hangt af van de plaats in uw longen waar de meest zieke delen zitten. Voor wie? De operatie is geschikt voor mensen met longemfyseem waarbij de ziekste delen in de bovenste delen van de longen zitten. De rest van de longen moet wel redelijk van kwaliteit zijn. In het algemeen geldt dat de operatie alleen mogelijk is als u verder geen ernstige bijkomende ziekten hebt. Het risico van de operatie wordt anders te groot. Risico s en complicaties Uit onderzoeken uit Amerika en Nederland blijkt dat de kans op overlijden ten gevolge van de operatie 4 à 5 % is. Dit risico moeten we uiteraard afwegen tegen het risico van overlijden ten gevolge van het longemfyseem zelf. Geen enkele ingreep is zonder risico, ook deze operatie niet. De meest voorkomende complicaties na deze operatie zijn: Luchtlekkage Tijdens de operatie kan een gaatje in de long ontstaan. De long blijft dan lucht lekken. De kans hierop is groter dan bij andere longoperaties, omdat de kwaliteit van de long minder is. Als dit gebeurt houdt u langer dan gemiddeld (d.w.z. langer dan 7 dagen), een slangetje in de borstkas om lucht weg te zuigen. Soms is het nodig om dit alsnog operatief te behandelen. Longontsteking Na de operatie kan ophoesten moeilijk zijn door de pijn. De kans dat er een longontsteking ontstaat is daardoor groter. Bloeding Tijdens de operatie kan een bloedvat zijn geraakt. Soms is een nieuwe operatie nodig om dit te verhelpen. Vijf fasen De procedure rond de operatie wordt verdeeld in vijf stappen: de aanmelding, een gesprek op de poli, een opname voor verschillende onderzoeken, het besluit om al dan niet te opereren, training bij de fysiotherapie, de operatie zelf en de nazorg. 2

4 Hierna leest u per fase wat er dan gebeurt. Aanmelding Uw behandelend longarts heeft u aangemeld voor de operatie. Vervolgens zijn uw gegevens besproken door een team van longartsen en thoraxchirurgen (Een thoraxchirurg is een chirurg die gespecialiseerd is in ingrepen in de borstkas (thorax). Dit team bekijkt of u voor verdere beoordeling in aanmerking komt d.w.z. of u baat hebt bij een operatie. Is dit het geval dan krijgt u een oproep voor een bezoek aan de poli Longgeneeskunde. Gesprek op de poli Voor uw bezoek aan de poli krijgt u een vragenformulier met het verzoek om dit ingevuld mee te nemen naar het gesprek met de longarts. Tijdens dit gesprek stelt de longarts nog aanvullende vragen en kunt u zelf ook uw vragen kwijt. Voor deze onderzoeken wordt u ± 3 dagen opgenomen in het ziekenhuis. U krijgt hiervoor een oproep thuisgestuurd. Opname voor onderzoeken Voordat u opgenomen wordt voor de operatie zelf, zijn nog verschillende onderzoeken nodig. Hiervoor wordt u een paar dagen opgenomen in het ziekenhuis. Meestal duurt de opname ongeveer 3 dagen. Als het tempo van de onderzoeken te belastend voor u is, kan het ook wat langer duren. U krijgt de volgende onderzoeken: Uitgebreid longfunctieonderzoek. Bloedonderzoek. Onderzoek door de cardioloog. In ieder geval een ECG (hartfilmpje) en een echo van het hart. Afhankelijk van de uitslag hiervan volgt soms een hartkatheterisatie. Röntgenonderzoek: - een foto van hart en longen (thoraxfoto) - longventilatie perfusiescan. Zes minuten wandeltest: de fysiotherapeut bekijkt hoeveel meter u kunt lopen in zes minuten. Ook wordt dan gemeten hoe het zuurstofgehalte is in rust en tijdens inspanning via een metertje aan de vinger. Spierkrachtmeting. Vetvrije massameting en beoordeling voedingstoestand. Bespreking Na deze opname bespreekt een team van longartsen en chirurgen alle uitkomsten van de onderzoeken. Ongeveer twee weken na de opname hebt u een nieuwe afspraak op de polikliniek. Het resultaat van dit overleg wordt dan besproken. U besluit dan samen met de longarts of u verdergaat voor de operatie. Informed consent Voor de operatie vragen wij u een formulier te ondertekenen waarin u toestemming geeft voor de operatie en aangeeft dat u goed bent geïnformeerd over de ingreep. Deze informed consent is wettelijk verplicht. 3

5 Training Is besloten is dat u verdergaat voor de operatie? Dan volgt zonodig een periode waarin u gaat trainen onder begeleiding van de fysiotherapeut. Deze periode duurt twee maanden: u oefent tweemaal per week. De training is bedoeld om uw conditie en spierkracht te verbeteren. Ook krijgt u oefeningen om uw ademhalingstechniek te optimaliseren. U hoeft voor de training niet naar het ziekenhuis te komen: u kunt hiervoor ook naar een fysiotherapeut bij u in de buurt. De operatie U wordt opgenomen op de afdeling Longgeneeskunde. U krijgt een infuus met medicatie om te zorgen voor een zo goed mogelijke lichamelijke conditie. De operatie duurt ongeveer anderhalf uur. Daarna gaat u naar de Intensive Care: een afdeling waar u intensief bewaakt wordt. Hier blijft u ongeveer twee dagen. Daarna gaat u weer terug naar de gewone verpleegafdeling. Na de operatie hebt u vijf drains. Dit zijn slangetjes om lucht en wondvocht af te voeren. U hebt twee drains voor wondvocht en drie voor het afvoeren van lucht: twee aan beide kanten van de borstkas en één onder het borstbeen. De twee drains voor het wondvocht worden meestal op de eerste en tweede dag na de operatie verwijderd. De drains om de lucht af te voeren meestal na drie à vier dagen. Dit is afhankelijk van de kwaliteit van de long. Na de operatie komt u zo snel mogelijk weer in beweging: de fysiotherapeut begeleidt u hierbij. Na ongeveer twee weken gaat u naar huis. Nazorg Na ontslag uit het ziekenhuis gaat u opnieuw trainen bij de fysiotherapeut, meestal twee maal per week. Het oefenprogramma is zoals vóór de operatie. Na de operatie komt u regelmatig op de poli Longgeneeskunde. Eerst is dit één keer per maand en als alles goed gaat éénmaal per drie en later per zes maanden. Ook krijgt u nog regelmatig longfunctie- en röntgenonderzoek, ter beoordeling van het resultaat van de operatie. Vragen Hebt u na het lezen van deze folder nog vragen? Stel ze dan gerust aan uw arts tijdens uw bezoeken aan het ziekenhuis. Tijdens de opnames kunt u natuurlijk ook terecht bij de verpleegkundigen van de afdeling. Ook tussentijds kunt u zo nodig altijd contact opnemen met de afdeling Longgeneeskunde. Het telefoonnummer vindt u in het adreskader achterin deze folder. 4

6 St. Antonius Ziekenhuis T E patienteninformatie@antoniusziekenhuis.nl Spoedeisende Hulp Longgeneeskunde Locaties en bezoekadressen Ziekenhuizen St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn) Poliklinieken St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern 5

7 Meer weten? Ga naar Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis LON 48/05-13