LONGGENEESKUNDE. Chronische longembolieën

Transcriptie

1 LONGGENEESKUNDE Chronische longembolieën

2 Chronische longembolieën Uw arts heeft geconstateerd dat uw longslagaders gedeeltelijk afgesloten worden door bloedstolsels (longembolieën). Om te kunnen bepalen welke behandelingsmogelijkheden er voor u zijn, is nader onderzoek nodig. U zult onder meer een aantal hart- en longonderzoeken krijgen om vast te stellen wat de ernst van uw aandoening is en wat er eventueel aan gedaan kan worden. Met name zal onderzocht worden of een operatie zinvol kan zijn. Behandeling met medicijnen behoort ook tot de mogelijkheden. In deze folder kunt u lezen wat de diagnose chronische longembolieën inhoudt. Eerst krijgt u uitleg over de werking van hart en longen. Vervolgens leest u iets over chronische longembolieën en welke klachten deze veroorzaken. Tenslotte treft u een overzicht aan van de onderzoeken die u in de komende periode te wachten staan. Werking hart en longen Ieder mens heeft zuurstof uit de lucht nodig om te kunnen functioneren. Bij inademing komt er lucht in de longen. De longen halen de zuurstof uit de lucht en zorgen ervoor dat deze in het bloed terechtkomt. Het linkerdeel van het hart pompt vervolgens het bloed rond en brengt de zuurstof naar de delen van het lichaam die dat nodig hebben, zoals hersenen, spieren, maag, darmen, enzovoorts. Als het bloed de zuurstof ter plekke heeft afgegeven, stroomt het terug naar het hart. Het rechterdeel van het hart pompt het bloed via de longslagaders weer naar de longen. Hier wordt het bloed opnieuw van zuurstof voorzien. Vervolgens herhaalt de hele cyclus zich. 1

3 Trombose en longembolie Door allerlei oorzaken kan de zuurstofvoorziening belemmerd raken. Bij sommige mensen ontstaan bloedstolsels in aders (trombose), meestal in de aders van één van de benen. Van een dergelijk bloedstolsel kunnen stukjes afbreken, die dan met het bloed via de rechterharthelft in de slagaders van de longen terechtkomen, waar ze vast blijven zitten. Dit worden longembolieën genoemd. Als door deze embolieën een belangrijk deel van de longslagaders afgesloten raakt, kan dit voor de zuurstofvoorziening van het lichaam belangrijke gevolgen hebben. Het hart moet extra hard werken om de benodigde hoeveelheid bloed door de bloedvaten te pompen die nog wel doorgankelijk zijn. Als de afsluitingen ernstig zijn, ontstaan er kortademigheidklachten. Hoge bloeddruk in de longslagaders (pulmonale hypertensie) De arts schrijft bij longembolieën meestal bloedverdunners voor. Deze middelen voorkomen het ontstaan van nieuwe stolsels en zorgen ervoor dat het lichaam aanwezige stolsels opruimt. Bij een klein deel van de patiënten met longembolieën vindt deze opruiming echter niet of onvoldoende plaats. Als deze zogenoemde chronische longembolieën enkele grote of meerdere kleine longslagaders blijven verstoppen, dan kan hoge bloeddruk ontstaan in de longslagaders. Dit heet pulmonale hypertensie. Het rechterdeel van het hart (de rechterhartkamer) moet dan extra hard werken om het bloed door de deels verstopte longslagaders te pompen. De rechter hartkamer zal als gevolg hiervan vergroten en de spier- 2

4 wand van de hartkamer zal dikker worden. Ook de wanden van de longslagaders raken verdikt (zie afbeelding). Bij lichamelijke inspanning neemt de druk op de rechterhartkamer nog meer toe. Als deze situatie aanhoudt, zal de rechterhartkamer minder goed gaan functioneren. Dit merkt de patiënt in eerste instantie alleen bij inspanning. Later kunnen ook klachten in rust ontstaan, zoals kortademigheid, druk op de borst en duizeligheid. Na verloop van tijd zal de rechterharthelft het bloed dat vanuit het lichaam aangeboden wordt, niet meer voldoende kunnen doorpompen. Het gevolg hiervan is vochtophoping in de buik(organen) en de benen. De patiënt heeft dan last van dikke voeten (oedeem) en/of een vol gevoel in de bovenbuik. Wanneer de klachten toenemen, kan deze aandoening uiteindelijk een levensbedreigende vorm aannemen. Mogelijke behandelingen Voor dit ziektebeeld zijn twee behandelingen voorhanden: een operatie en medicijnen (of een combinatie van deze twee). Operatie (PTE) Bij een aantal patiënten met chronische longembolieën is het mogelijk deze operatief te verwijderen. De operatie staat bekend onder de naam Pulmonale Trombo- Endarteriëctomie (PTE). Om te bekijken of PTE bij u mogelijk is, zult u eerst uitgebreid onderzoek ondergaan. Duidelijk moet worden of de longembolieën zich op een plaats in de longslagaders bevinden waar ze via een operatie verwijderd kunnen worden. Ook moet er een reële verwachting zijn dat een operatie verbetering voor u oplevert. Wanneer een operatie voor u mogelijk is en de ingreep verloopt naar wens, kunt u een vermindering van uw klachten verwachten en een verbetering van uw lichamelijke mogelijkheden. Korte beschrijving PTE PTE is een grote operatie, waarbij de borstkas geopend wordt. Tijdens de operatie ligt de patiënt enige tijd aan de hart-longmachine. Na afloop van de operatie verblijft de patiënt eerst enkele dagen op de Intensive Care en vervolgens op de gewone verpleegafdeling. Wanneer alles volgens plan verloopt, volgt na twee tot drie weken ontslag uit het ziekenhuis. Het verdere herstel thuis zal geruime tijd in beslag nemen. 3

5 De operatie is niet zonder risico. Het is een grote ingreep en de conditie van de patiënten is vaak niet optimaal. Uw arts zal met u bespreken welke risico s deze operatie met zich meebrengt. Medicijnen Ook is het mogelijk dat uit de onderzoeken blijkt dat u het best alleen met medicijnen behandeld kunt worden. In dat geval bespreekt de arts met u welke medicijnen voor u geschikt zijn en wat u van die behandeling kunt verwachten. Onderzoeken Om te bepalen wat de specifieke kenmerken van uw aandoening zijn en welke behandeling er mogelijk is, krijgt u diverse onderzoeken. Voor deze onderzoeken zult u ongeveer een week in het ziekenhuis opgenomen worden. De onderzoeken moeten uitwijzen: 1. wat de ernst van de ziekte is; 2. of het mogelijk is de aanwezige stolsels operatief te verwijderen; 3. of er sprake is van bijkomende afwijkingen, zoals bijvoorbeeld kransslagadervernauwing van het hart; deze kunnen mede het risico van de operatie bepalen. U zult diverse routine-onderzoeken ondergaan, zoals: verschillende bloedtesten; urineonderzoek; elektrocardiogram (hartfilmpje); röntgenfoto van hart en longen; diverse longfunctie-onderzoeken (waaronder een looptest); echografie van de bloedvaten in uw benen; CT-scan van de longen; nucleaire scan van de longen. Specifieke onderzoeken die uw ziekte in kaart brengen zijn: röntgenonderzoek (pulmonalis angiogram); hierbij worden de longslagaders in beeld gebracht, zodat de ligging en uitgebreidheid van de aanwezige stolsels bepaald kunnen worden; hartkatheterisatie, uitgevoerd door de cardioloog; hierbij wordt een dun kunststof slangetje (katheter) via de lies naar het hart en de longslagader opgeschoven, dit om de bloeddruk in de longslagaders exact te meten en beter geïnformeerd te raken over de functie van het hart; (eventueel) coronair angiogram, uitgevoerd door de cardioloog; hierbij wordt ook een katheter via de lies in het hart en de kransslagaders ingebracht; de conditie van de kransslagaders kan vervolgens met röntgenfoto s beoordeeld worden; eventueel andere onderzoeken; indien dit nodig is, zal de arts deze met u bespreken. 4

6 Tijdens deze opname zult u ook een gesprek hebben met een maatschappelijk werker van het ziekenhuis. Doel van dit gesprek is in de eerste plaats om na te gaan of u ondersteuning kunt gebruiken in de omgang met uw ziekte. Gang van zaken Op het moment dat de datum van uw opname bekend is, neemt de verpleegkundig consulent telefonisch contact met u op. Dan komt u ongeveer een week naar het ziekenhuis om bovengenoemde onderzoeken te ondergaan. U verblijft op één van de verpleegafdelingen Longziekten. Voordat u de onderzoeken krijgt, geeft de verpleegkundige op de afdeling u mondelinge uitleg. Van de meeste onderzoeken krijgt u bovendien vooraf een folder thuisgestuurd. Wanneer alle onderzoeken gedaan zijn, gaat u weer naar huis, waarna de longarts alle resultaten analyseert. Ongeveer twee weken na uw ontslag komt u terug op de poli. Dan zal uw longarts u de onderzoeksresultaten meedelen en een advies geven voor verdere behandeling. U krijgt dan te horen of een operatie voor u mogelijk is of dat u medicijnen krijgt voorgeschreven (of een combinatie van deze twee). Meer weten? Meer informatie over het ziektebeeld, over mogelijke behandelingen en lotgenotencontact kunt u vinden bij de Stichting PHA Nederland (Pulmonale Hypertensie Arterieel). De stichting heeft een uitgebreide website, biedt telefonische opvang, organiseert informatieve bijeenkomsten, geeft informatiefolders uit en is bereikbaar voor schriftelijke en telefonische vragen: Stichting PHA Nederland Postbus AP Amersfoort Website: info@pha-nl.nl T

7 Tot slot Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, aarzel dan niet contact met ons op te nemen. Vraag naar de verpleegkundig consulent Longgeneeskunde of naar uw longarts. 6

8 St. Antonius Ziekenhuis T E patienteninformatie@antoniusziekenhuis.nl Spoedeisende Hulp Longgeneeskunde Locaties en bezoekadressen Ziekenhuizen St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn) Poliklinieken St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern 7

9 Meer weten? Ga naar Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis LON 37/06-09