ZIJN WAT WE ZEGGEN ZEGGEN WAT WE ZIJN BROEDERS VAN LIEFDE. Jaarverslag vzw Provincialaat der

Transcriptie

1 ZIJN WAT WE ZEGGEN ZEGGEN WAT WE ZIJN Jaarverslag 2008 vzw Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE

2 ONZE MISSIE Als leden en medewerkers van de Broeders van Liefde willen we vanuit een gelovige en liefdevolle grondhouding naar de medemensen gaan. We vinden onze inspiratie in de waarden van het Evangelie en handelen in navolging van Jezus, onze Heiland. Net als bij Vincent de Paul, onze voorbeeldheilige, en Petrus Jozef Triest, onze stichter, is de liefde de bron van ons engagement. We vormen daartoe authentieke leef- en werkgemeenschappen, waar verbondenheid, dienstbaarheid, dynamiek en creativiteit de dragende krachten zijn en waar de kwaliteit van leven groeit dankzij deskundige begeleiding. Zo willen we in de maatschappij bakens van hoop uitzetten en getuigenis van Gods liefde zijn. Wij zorgen voor medemensen die in hun menselijke ontplooiing begeleiding nodig hebben, ongeacht hun oorsprong, geslacht, overtuiging of financiële draagkracht. In het onderwijs, in de opvang van mensen met een handicap en in de geestelijke gezondheidszorg streven we naar een optimale opleiding, opvoeding en begeleiding. Kansarmen en minderbedeelden, mensen met bedreigde ontwikkelingsmogelijkheden of beperkte functioneringskansen en personen die maatschappelijk uit de boot dreigen te vallen of op zoek zijn naar zin in hun leven, verdienen onze bijzondere aandacht. We staan ook open voor nieuwe noden. Als gemeenschap zoeken we welke antwoorden we hierop kunnen geven. We dragen ook zorg voor elkaar, opdat ons leven kwaliteitsvol en zinvol blijft en heilvol voor velen. Een onvoorwaardelijk respect voor elkeen is de basis van onze inzet. Dat uit zich in dienstbaarheid en deskundige begeleiding. We benaderen de medemens, met wie we zorgend en begeleidend onderweg zijn, steeds in zijn totaliteit en geven hem ruimte voor een eigen inbreng. Een mensgerichte organisatie en een aangepaste omgeving met aandacht voor een ruime toegankelijkheid vormen hiervoor het kader. In ons streven naar een grotere menswaardigheid voor iedereen nemen we verantwoorde risico s en ontwikkelen we op maatschappelijk vlak een duidelijke stellingname. In het delen van onze visies en onze ervaringen met anderen zien we kansen om de cultuur van de liefde wereldwijd te bevorderen. Op deze wijze willen we de kwaliteit van het leven verbeteren en een bijdrage leveren tot een meer humane samenleving waar ook ruimte is voor armen en zwakken. Met dit onvoorwaardelijk engagement hopen we dat allen die we op onze weg ontmoeten een glimp van Gods liefde opvangen en in hun leven verrijzenisvreugde ervaren.

3 1 BESTE LEZER, Wie willen we zijn? Wat zijn onze roots? Waar willen we naartoe? Die fundamentele vragen zijn van vitaal belang in een organisatie als de onze. Als Broeders van Liefde zijn we immers een identiteitsgevoelige organisatie. Hiermee bedoelen we dat het menselijk kapitaal het allerbelangrijkste werkingsmiddel is binnen onze groep. We werken in een arbeidsintensieve omgeving waarbij de toegevoegde waarde die we creëren het verhogen van kwaliteit van leven is voor cliënten, bewoners, leerlingen en patiënten. We kunnen er niet omheen: zingeving is en blijft in een dergelijke werking essentieel. De vragen die we stellen over zingeving en identiteitsontwikkeling kunnen en mogen ons dus ook niet loslaten was voor ons een cruciaal jaar omdat we precies met die fundamentele vragen over onze identiteit aan het werk zijn gegaan. Het wordt een proces waarbij we zoveel mogelijk personeel willen betrekken, omdat het iedereen aanbelangt. Omdat we het belangrijk vinden dat mensen niet slechts komen werken voor hun loon, maar enthousiast hun werk doen en hun ziel kunnen leggen in datgene wat ze doen. Anderzijds willen we die dynamiek ontplooien vanuit onze eigen traditie en in dialoog met die traditie, trouw aan onze hele identiteitsontwikkeling heeft maar zin als ze vertrekt vanuit de cliënt, bewoner, leerling of patiënt en een verbetering van kwaliteit van leven inhoudt. de intenties waarvoor we zijn gesticht. In onze basistekst wordt het als volgt geformuleerd: De christelijke identiteit en congregationele spiritualiteit, als fundament van de ethische positie, pastorale werking en missie binnen de organisatie, is net datgene wat ons sinds de stichting van de Broeders van Liefde samenhoudt. Als dusdanig staat zij buiten discussie. De implementatie en integratie van de ethiek, het pastoraat en de missie vragen evenwel om een geactualiseerde benadering. In deze nota spitsen we ons toe op de keuzes met betrekking tot de missie. Spiritualiteit, identiteit en missie vormen een cluster die de bijzondere aandacht van de organisatie en de congregatie wegdraagt. Gezien het centrale belang hiervan vallen het werk maken van beweging en initiatieven met betrekking tot deze thema s principieel onder het eigenaarschap van de congregatie van de Broeders van Liefde, de raad van Bestuur en de Algemene Vergadering van de centrale vzw s zijn de gedelegeerde eigenaars om de missie concreet vorm te geven, om de nodige acties te ondernemen en beslissingen te nemen. Met deze expliciete verwijzingen naar het eigenaarschap van onze identiteitswerking hebben we de bedoeling te wijzen op de onlosmakelijke band tussen de congregatie van de Broeders van Liefde (het gefundeerd

4 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE

5 3 zijn in een religieuze context) en de organisatie waar we de stichtingsidealen van Petrus Jozef Triest (onze stichter) en de eerste broeders en die te delen met al onze medewerkers. Als eigenaars waken we over het proces, waken we erover dat onze stichtingsidealen (charisma, spiritualiteit en traditie) voldoende in de dialoog aan bod komen. We zijn erin geslaagd in al onze voorzieningen en scholen een lokale werkgroep identiteit op te starten. En we hopen dat de werkgroepen de komende maanden creatief aan de slag gaan bij het uitwerken van hun eigen lokale identiteit. Alle medewerkers worden opgeroepen actief mee te werken bij de ontwikkeling van de eigen identiteit. Het proces zal tegen 2011 leiden tot een lokale identiteitsverklaring in elk van onze scholen en voorzieningen. Het proces wordt begeleid en gecoacht vanuit onze centrale dienst identiteit en in overleg met de Raad van Bestuur. Essentieel is dat we het hele proces blijven zien vanuit onze centrale opdracht, waarbij de leerling, patiënt, bewoner of cliënt centraal blijft staan. We kunnen het nog scherper stellen: onze hele identiteitsontwikkeling heeft maar zin als ze vertrekt vanuit de cliënt, bewoner, leerling of patiënt en een verbetering van kwaliteit van leven inhoudt. In die zin zal de dialoog in ook met hen gevoerd moeten worden, zij zullen in het proces van identiteitsontwikkeling betrokken worden. Het is onze deskundigheid als organisatie en congregatie van de Broeders van Liefde, om zowel zingeving als zorg een plaats te geven binnen onze werking. Het is onze kernkwaliteit, ons kwaliteitslabel en het is onze opdracht deze kwaliteit verder te ontwikkelen. De klemtoon in dit jaarverslag op identiteit en zingeving wil geenszins zeggen dat we niet geloven in kwalitatieve werking vanuit een doorgedreven professionalisering. Het proces van identiteitsopbouw moet gezien worden als een nieuwe stap in het verlengde van een dynamiek die reeds vele jaren in onze organisatie zichtbaar aanwezig is en waarvoor medewerkers zich reeds jarenlang onvermoeibaar inzetten. Graag wil ik hierbij alle mensen danken die zich inzetten om onze identiteit op een frisse en actuele wijze gestalte te geven. En hoop ik dat we met allen, overtuigd van de noodzaak van organisatie als zinopbouwende organisatie, verder mogen werken aan het verder uitklaren en uitschrijven van onze identiteit. Br. Veron Raes Regionale Overste Voorzitter van de Raad van Bestuur

6 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE

7 5 EEN EVENWICHTIGE STRATEGISCHE VISIE Zoals Br. Veron Raes in de inleiding reeds aangaf, zal 2008 in herinnering blijven als het jaar waarin onze organisatie zich bezon over haar christelijke identiteit, in het licht van een aantal maatschappelijke ontwikkelingen (bijvoorbeeld de secularisatie) en meer sectorspecifieke evoluties (bijvoorbeeld samenwerkingsverbanden met andere partners). Als organisatie willen we partner zijn in Gods verbond, waar God ons oproept om mee te werken aan een betere wereld waar plaats is voor kansarmen en minderbedeelden, mensen met bedreigde ontwikkelingsmogelijkheden of beperkte functioneringskansen en personen die maatschappelijk uit de boot dreigen te vallen of op zoek zijn naar zin in hun leven. Deze belangrijke opdracht kreeg een centrale plaats Evenwichtig, dat betekent dat de evaluatie niet louter steunt op financiële perspectieven, maar dat ook andere domeinen zoals het cliëntenperspectief. in onze algemene missie. We proberen deze opdracht een passende vertaling te geven in zowel de strategische als in de operationele werking. Zowel centraal als lokaal willen we in onze dagdagelijkse activiteiten getuigen van Gods liefde: deus caritas est. In het strategische beleid dat samen met de evaluatie van de werking van de organisatie tot de kernopdrachten behoort van de raad van bestuur, vormt de christelijke identiteit het uitgangspunt van alle denken en handelen. De inspiratie is altijd al onze grootste sturende kracht geweest. Door in dialoog te bouwen aan identiteit in de pluraliteit, willen we deze stuwende kracht behouden. De vrijwaring en de behartiging van de christelijke identiteit blijft samen met een kwaliteitsvolle, betaalbare en toegankelijke dienstverlening in al onze sectoren een prioritaire doelstelling. Vooraleer in te gaan op de verschillende modi operandi van de verschillende sectoren is het goed even stil te staan bij de meer strategische visieontwikkeling. Het is zeker geen exhaustief beeld van alle strategisch ontwikkelde facetten van de organisatie in Beleidsplannen De voorbije jaren werd een hele weg afgelegd over het denken op halflange tot lange termijn, via het formuleren van een missie, kritische doelen, leiderschapscharter en beleidsplannen met doelstellingen, strategieën en kernopdrachten. In 2008 ging de aandacht naar de nog ontbrekende schakel in het strategische proces, meer bepaald de evaluatie van de beleidsplannen. Met andere woorden: een antwoord zoeken op de vraag of we de uitgetekende doelstellingen en strategieën ook daadwerkelijk bereikt hebben. De resultaten die we als organisatie voor ogen hebben, willen we ex ante vastleggen om ze ex post te meten en te evalueren. Om dit evaluatieproces mogelijk te maken, koos de raad van

8 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE

9 7 bestuur voor de balanced scorecard als instrument. De balanced scorecard is ontworpen om verschillende eisen en doelstellingen evenwichtig tegenover elkaar af te wegen. Evenwichtig, dat betekent dat de evaluatie niet louter steunt op financiële perspectieven, maar dat ook andere domeinen zoals het cliëntenperspectief, het interne processenperspectief en het leer- en groeiperspectief mee betrokken worden. De sectoren welzijn en verzorgingsinstellingen namen in 2008 het voortouw om dit strategisch zelfevaluatie instrument te concretiseren. Het is ook op het niveau van de voorzieningen die vallen onder de Vlaamse Gemeenschap bruikbaar in het kader van het kwaliteitsdecreet. Patrimoniumbeheer Het reeds in 2007 opgestarte denkproces over het toekomstige patrimoniumbeheer werd in 2008 voltooid. Door het almaar groter wordende spanningsveld tussen de vele infrastructuurnoden in alle sectoren en de schaarse middelen, de gewijzigde overheidssubsidiëring en de vele nieuwe wettelijke en reglementaire bepalingen inzake milieu en ecologie bij het in stand houden en oprichten van gebouwen, drong zich een aangepaste patrimoniumvisie op. Deze visie kreeg haar vertaling onder meer in nieuwe afspraken inzake de terbeschikkingstelling van de infrastructuur door de vzw De Broeders van Liefde (eigenares) aan de vzw Provincialaat der Broeders van Liefde en de asbl Oeuvres des Frères de la Charité (uitbatende instanties voor respectievelijk de Vlaamse en Waalse voorzieningen en scholen), de toepassing in de sector onderwijs van het begrensde solidariteitsbeginsel en in de andere sectoren van het voorzieningenbeginsel, objectieve toewijzingscriteria voor nieuwe investeringen en voorwaarden inzake investeringsleningen, Het is de verwachting dat het nieuwe patrimoniumbeheer borg zal staan om een kwaliteitsvolle en geografisch toegankelijke infrastructuur zo goed mogelijk af te stemmen binnen de grenzen van de budgettaire mogelijkheden. Strategische adviesraad Een belangrijk orgaan om het strategische beleid te toetsen is de strategische adviesraad, die in 2007 van start ging. Daarmee wil de raad van bestuur een soort klankbord hebben voor het conceptuele denken en tegelijk komen tot een grotere maatschappelijke verankering en legitimering naar de belangrijkste stakeholders. Deze raad, met leden die actief zijn in de eigen sectoren, de ondernemings- en academische wereld, kreeg als eerste groot thema van de raad van bestuur de vraag Waar willen we als organisatie staan binnen 10 jaar? Toekomstvisie op het vlak van identiteit, inhoudelijke werking en organisatie. In 2008 vonden rond dat thema 3 vergaderingen plaats met als meer concrete items de dimensie identiteit, strategische beleidskeuzes inzake geestelijke gezondheidszorg en het strategisch beleidsplan voor de sector

10 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE

11 9 welzijn-buitengewoon onderwijs. Het waren zeer interactieve vergaderingen met als resultaat een bevestiging en aanmoediging van de visie van de raad van bestuur was ook een belangrijk jaar voor het communicatiebeleid met de focus zowel op de corporate communicatie (overmaken van informatie, standpunten, binnen de organisatie en aan derden) als op de marketing communicatie (gericht op het imago van de organisatie). Meer specifiek ging de aandacht uit naar het uitwerken van de krijtlijnen voor een nieuwe regionale website, de uitbouw van de centrale dienst communicatie, de publicatie van een jaarverslag op centraal niveau dat zowel intern als extern kan verspreid worden en het in kaart brengen van de verschillende doelgroepen van de organisatie (cliënten, leerlingen, medewerkers, ouders, samenleving, patiëntenbelangengroepen, ouderverenigingen, overheden, koepelorganisaties, werknemersorganisaties, ) met het oog op het voldoende differentiëren van de te ondernemen communicatie-inspanningen naar die doelgroepen. Via deze weg willen we de volgende personen danken voor hun waardevolle bijdrage bij de realisatie van de missie en beleidsplannen tijdens 2008: bestuurders, leden van de strategische adviesraad, medewerkers van de centrale coördinatiestaf, directieteams, medewerkers, vrijwilligers, oudercomités en patiënten- en familieorganisaties. Onze dank gaat ook naar de ministers, kabinetsleden, parlementairen en ambtenaren die een luisterend oor hadden voor onze vele vragen en verwachtingen over welzijn, gezondheid en onderwijs. Raf De Rycke Gedelegeerd Bestuurder

12 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE

13 11 STEEDS VANUIT DEZELFDE BEWOGENHEID Van bij hun stichting in 1807 namen de Broeders van Liefde hun taak op in de maatschappij: onderwijs en zorg verlenen aan kinderen, jongeren en volwassenen. Steeds opnieuw kozen ze de kant van mensen die elders geen antwoord op hun hulpvraag vonden. Op die manier groeiden de Broeders van Liefde uit tot een grote congregationele organisatie van broeders en lekenmedewerkers, mannen en vrouwen. Vandaag beheren de Broeders van Liefde in België meer dan 50 scholen voor gewoon en buitengewoon lager en secundair onderwijs, 15 psychiatrische ziekenhuizen en 12 orthopedagogische centra. Ook de ouderenzorg en kinderdagopvang behoren tot hun activiteiten. Daarnaast zijn ze de drijvende kracht achter tal van kleinere initiatieven, zoals de opvang van aidspatiënten, van mensen met zingevingsvragen, van kansarmen,... Vandaag werken broeders en medewerkers nog altijd samen vanuit dezelfde bewogenheid als in 1807: nog steeds ligt een liefdevolle grondhouding aan de basis en wordt een voorkeurliefde voor de minstbedeelden ontwikkeld. Kernbegrippen daarbij zijn: deskundigheid en professionaliteit, aandacht voor een goede materiële omkadering, en dat in een degelijk georganiseerd geheel.

14 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE

15 WELBESCHOUWD Identiteit en missie In het verlengde van vele reflecties en gesprekken over de spiritualiteit, de identiteit en de missie van de Broeders van Liefde heeft de raad van bestuur in haar streven een geactualiseerde benadering te omschrijven met betrekking tot deze identiteit en missie 3 fundamentele keuzes gemaakt: 1. De centrale optie is dat we in dialoog willen bouwen aan identiteit in de pluraliteit. Dit is iets anders dan aansturen op een vrijblijvende neutraliteit. Het is integendeel in trouw aan onze christelijke wortels uitkomen voor wie we zijn, onze inspiratie, grondhoudingen en waarden benoemen en in gesprek hierover verdieping van ons samen werken en leven nastreven. 2. Een tweede optie is dat we in dit bouwen een goed evenwicht willen nastreven tussen een top-down- en een bottomup-benadering. Dit veronderstelt dat er in de voorzieningen een eigen werking rond de missie uitgebouwd wordt. 3. Ten slotte willen we in dit bouwen vanuit de eigenheid van onze organisatie verbindend werken. Meerdere dwarsverbindingen verdienen hierbij de aandacht: die tussen werken in de diepte en in de breedte, tussen het sociale en het spirituele project, tussen organisatie en congregatie, tussen het centrale en het lokale niveau, tussen de drie sectoren, tussen voorzieningen, tussen onze en andere organisaties Ook de wisselwerking tussen de regio s van de congregatie verdient de nodige aandacht. Vanuit deze 3 opties werden een zestal doelstellingen afgeleid waar we in de periode werk van willen maken. In oktober 2008 vond hieromtrent een startdag voor de directieteams van alle Vlaamse scholen en voorzieningen plaats.

16 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG EN VERSLAVINGSZORG Beernem, P.C. Sint-Amndus Bierbeek, U.P.C. Sint-Kamillus Boechout, P.C. Broeders Alexianen Dave, C.P. Saint-Martin Gent, P.C. Dr. Guislain Gent, De Sleutel Grimbergen, P.Z. Sint-Alexius Lede, P.C. Zoete Nood Gods Leuven, Nakuurhome Papiermoleken Leuven, Psycho-Sociaal Centrum Manage, C.P. Saint-Bernard Mortsel, P.C. Sint-Amedeus Sint-Truiden, P.C. Ziekeren Tienen, P.K. Broeders Alexianen Zelzate, P.C. Sint-Jan-Baptist OUDERENZORG Beernem, Huize Sint-Arnold Dendermonde, Huize Mariatroon Tienen, Woon-zorgcentrum Sint-Alexius Zelzate, Klooster-Rustoord Sint-Jan

17 15 SECTOR VERZORGINGSINSTELLINGEN Rapport federaal kenniscentrum m.b.t. geestelijke gezondheidszorg In de zomer 2008 presenteerde het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg een studie over de patiënten die langer dan één jaar opgenomen en behandeld worden in de T-diensten van de psychiatrische ziekenhuizen. Het profiel van deze patiënten, de geleverde zorg en de mate waarin zij in aanmerking komen voor alternatieve voorzieningen waren de belangrijkste onderzoeksvragen. Enerzijds stelt men een groot aantal langverblijvers in deze diensten vast. In België verbleven in 2003 ongeveer patiënten langer dan één jaar in een psychiatrisch ziekenhuis. Ca van deze patiënten verbleven zelfs al meer dan 6 jaar in het ziekenhuis. Ongeveer 40% van hen vertoont agressief gedrag of wordt gekenmerkt door een antisociale houding. Anderzijds stelt zich de vraag naar het waarom van dit langdurige karakter. Men kan niet rond het ontbreken van voldoende plaatsen en de vereisten qua zorgdifferentiatie in de psychiatrische verzorgingstehuizen (PVT) en de initiatieven beschut wonen en rond de financiële drempels tussen de bestaande zorgvormen. Ze Bepaalde groepen personen met ernstige, complexe psychiatrische aandoeningen krijgen op vandaag niet of veel te laat de zorg die ze nodig hebben. verhinderen een vlotte doorstroming vanuit die psychiatrische ziekenhuizen. De sector geestelijke gezondheidszorg vraagt van de overheid de mogelijkheden om zorgvernieuwende initiatieven te nemen en zo tot meer zorg op maat en een continuüm van zorg te komen. Tegelijk mag men niet uit het oog verliezen dat een mogelijke uitstroom naar alternatieve zorgvormen gecompenseerd zal worden door een nieuwe instroom van patiënten. Bepaalde groepen van personen met ernstige, complexe psychiatrische aabdoeningen krijgen op vandaag niet of veel te laat de zorg die ze nodig hebben. Zo verblijven momenteel nog ongeveer geïnterneerden in de Belgische gevangenissen en zijn er de lange wachttijden voor opname van kinderen en jongeren met psychiatrische stoornissen. Herverdeling middelen Een door de K.U.Leuven gevoerd onderzoek bevestigde de noodzaak van een herverdeling tussen de psychiatrische ziekenhuizen van de middelen voor de ondersteunende diensten (onderdeel B1 van het ziekenhuisbudget) en de globale onderfinanciering van de personeelskosten (onderdelen B2 en B4).

18 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE Tienen P.K. Broeders Alexianen (Tienen): vernieuwende uitbouw van departement algemene psychiatrie Begin juni 2008 startten de voorbereidende werken voor de nieuwbouw van 2 observatie-units van elk 11 bedden. Na voltooiing van de werken, voorzien voor de lente van 2010, zal de kliniek naast zijn gespecialiseerde afdelingen kunnen beschikken over een volledig aangepaste afdeling voor de uitbouw van een kwaliteitsvolle regionale algemene psychiatrische dienstverlening. Naargelang de noden van de patiënt kunnen toezicht en opvang meer of minder intensief georganiseerd worden vanuit een centrale verpleegpost. Maatschappelijk verantwoord ondernemen: P.C. Dr. Guislain (Gent) organiseert speelpleinwerking In juli en augustus 2008 organiseerde het P.C. Dr. Guislain samen met vzw Jong en Stad Gent op het terrein van het ziekenhuis 4 weken lang een speelpleinwerking voor kinderen van 6 tot 12 jaar uit de omgeving. Het initiatief wou een positief antwoord bieden op de problemen op en Gent rond de campus: het ziekenhuis werd geconfronteerd met spelende kinderen en jongeren op haar terreinen die daar geregeld voor overlast zorgden. De speelpleinwerking opende een deur vanuit het ziekenhuis naar de buurt en omgekeerd. P.C. Sint-Amedeus (Mortsel): anders GeSCOUT!! In het kader van het project Anders Gewoon, dat het taboe rond psychiatrie en haar patiënten wil doorbreken, werd op 26 april 2008 in samenwerking met enkele scoutsgroepen het evenement Anders GeSCOUT!! georganiseerd. Na een kennismakingsspel waren er workshops djembe, circusinitiatie, sjorren, volksdans en ga zo maar door. Het was mooi om zien hoe de patiënten in aanwezigheid van al deze jeugd en vooral de daarmee gepaard gaande onbevangenheid openbloeiden en genoten van al deze drukte.

19 17 Eerste structurele erkenning zorgvernieuwing Voor het eerst kende de overheid het kader voor de structurele erkenning van één van de in het voorbije decennium opgestarte zorgvernieuwingsprojecten. De projecten voor de intensieve behandeling van sterk gedragsgestoorde en agressieve patiënten (SGA) kunnen met ingang van 1 januari 2009 erkend worden als een Intensieve Behandeleenheid (IB) met een passende omkadering. De ziekenhuizen die dergelijk zorgvernieuwingsproject opstartten, kunnen bestaande A- of T-bestaande reconverteren tot een IB-dienst. Antwoorden vanuit de Broeders van Liefde Nu de sector geestelijke gezondheidszorg weer op een belangrijk kruispunt lijkt te komen staan (cf. rapport Federaal Kenniscentrum), stelde de raad van bestuur haar strategische beleidskeuzes voor deze sector in de loop van 2008 op diverse vlakken scherper. zorginhoudelijke opties en voorstellen Op inhoudelijk vlak wordt hierin, naast het respect voor de eigen identiteit, de zorgdoelstellingen, de zorgprogramma s en de samenwerking met eerste lijn en natuurlijke leefomgeving, vooral aandacht besteed aan een aantal zorginhoudelijke tendensen en voorstellen. Die kunnen algemeen in drie rubrieken ondergebracht worden: 1. meer categorale zorg, specialistische en topklinische zorg voor alle doelgroepen en zorgvormen; 2. een intensifiëring en verdere differentiatie van de zorg in de psychiatrische ziekenhuisdiensten; 3. verder concreet gestalte geven aan de vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg door intensifiëring en differentiatie van de zorg buiten het psychiatrisch ziekenhuis. nemen van beleidskeuzes Op organisatorisch vlak handelen de beleidskeuzes over de ontwikkeling van de voorzieningsoverstijgende netwerken, de privatisering en commercialisering, het belang van het wetenschappelijk onderzoek en de financiering van de zorg, de infrastructuur en de ondersteunende diensten in de psychiatrische ziekenhuizen en verzorgingstehuizen. verdergaande samenwerking Gezien de ontwikkelingen inzake steeds verdergaande samenwerking intra- en extra-muros werd het ethisch advies betreffende het uitwisselen van informatie in de geestelijke gezondheidszorg gereviseerd. Een zorgvuldig gebruik van het gedeeld beroepsgeheim in de samenwerking, zowel in het eigen centrum als in een extern netwerk, staat daarbij centraal.

20 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE Een nieuw beleidsplan en een nieuw kwaliteitshandboek voor het P.C. Sint-Amandus (Beernem) Na het beleidsplan en een evaluatie daarvan op basis van Kompas + in de loop van 2006, werd op 20 februari 2008, met enige vertraging dus, het nieuwe beleidsplan voor de periode aan de werkgemeenschap toegelicht. In die zin moet de publicatie en voorstelling van het plan niet gezien worden als een startpunt, maar wél als een kristallisatiemoment waarop één en ander helder op een rijtje gezet wordt. Terwijl het beleidsplan focust op wat komen moet, is de bedoeling van het nieuwe kwaliteitshandboek om de verworvenheden en realisaties van het eerste beleidsplan vast te houden, transparant ter beschikking te stellen en ook blijvend te actualiseren. P.C. Sint-Jan-Baptist (Zelzate): functie- en competentieprofielen In 2008 werd gestart met een aantal workshops voor het opmaken van de functie- en competentieprofielen van het administratief en het facilitair departement. De directie patiëntenzorg volgt in Een boeiend proces, waarvan we hopen samen beter te worden. Ander nieuws: de website van Sint-Jan-Baptist werd eind 2008 operationeel. De site biedt heel wat interessante informatie voor patiënten, medewerkers, verwijzers en externen. Leuven PSC Leuven: de kracht van poëzie We kunnen over poëzie leuteren van hier tot in Watou. En dat doen we ook graag. Omdat we in het Psycho-Sociaal Centrum werken met poëzie en kunst in t algemeen. Dat doen we om woorden te vinden voor moeilijke gevoelens, om gedragen leed te bewerken, om wat rauw is om te zetten in iets dat mogelijks meer verteerbaar is. En dat werken met poëzie vierden we door een poëziefeest te organiseren, nu al voor de zevende keer.

21 19 wetenschappelijk onderzoek In 2008 werden via gezamenlijke inspanning van de psychiatrische centra een wetenschappelijk adviescomité en een fonds voor wetenschappelijk onderzoek in de sector geestelijke gezondheidszorg Broeders van Liefde opgestart. Hiermee wil men niet alleen concrete onderzoeksprojecten financieel ondersteunen, maar ook de verdere ontwikkeling van een cultuur van onderzoek in de centra stimuleren. elektronisch patiëntendossier Na maanden proefdraaien in het P.C. Sint-Alexius te Grimbergen en de Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen te Tienen keurde de raad van bestuur eind 2008 het voorstel goed om vanaf 2009 in alle psychiatrische centra het Regas-pakket te implementeren voor het beheer van het elektronisch patiëntendossier. vermaatschappelijking Dat vermaatschappelijking van zorg niet steeds van een leien dakje loopt ondervond het Nakuurhome Papiermoleken. Tengevolge van buurtprotest kon het in 2008 nog niet rekenen op de verwachte bouwvergunning voor haar nieuwbouwproject in Korbeek-Lo.

22 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE ORTHOPEDAGOGISCHE ZORG Bellingen, O.C. Huize Terloo Bonneville, C.O. Saint-Lambert Brecht, O.C. Clara Fey Brussel, K.I. Woluwe Gavere, O.C. Br. Ebergiste Gent, O.C. Sint-Jozef Gentbrugge, K.O.C. Sint-Gregorius Leuven, Het Roerhuis Lummen, O.C. Sint-Ferdinand Oosterzele, O.C. De Beweging Roeselare, O.C. Sint-Idesbald Vorselaar, Gezinsvervangend Tehuis De Troon BUITENGEWOON ONDERWIJS Bonneville, Ecole Professionelle Secondaire Inférieure Saint-Lambert Brecht, Gesubsidieerde Vrije Basisschool voor B.O. Brecht, Gesubsidieerde Vrije Lagere School voor B.O. Brecht, Bu.S.O. Kristus-Koning Brussel, Gesubsidieerde Vrije Basisschool voor B.O. Brussel, Koninklijk Instituut Woluwe Bu.S.O. Gent, Gesubsidieerde Vrije Lagere School voor B.O. Gent, Bu.S.O. Sint-Juliaan School aan de waterkant Gent, Bu.S.O. Sint-Jozef Gentbrugge, Gesubsidieerde Vrije Basisschool voor B.O. Gentbrugge, Bu.S.O. Sint-Gregorius Lummen, Gesubsidieerde Vrije Lagere School voor B.O. Lummen, Bu.S.O. Sint-Ferdinand Roeselare, Gesubsidieerde Vrije Basisschool voor B.O. Roeselare, Bu.S.O. Sint-Idesbald Zulte, VIBSO Leieland SOCIALE ECONOMIE Brecht, De Cirkel Brussel, Tewerkstellingsinitiatieven Kanunnik Triest Lummen, De Winning Roeslare, Werkspoor KINDEROPVANG Brakel, Kinderdagverblijf Zwalmnestje Brussel, Kinderdagverblijf Woluland Gent, Dienst Opvanggezinnen Sint-Paulus

23 21 SECTOR WELZIJN/BUITENGEWOON ONDERWIJS zorgvernieuwing Het dossier zorgvernieuwing domineerde de sector voor personen met een handicap in de loop van Gebruikers, vakorganisaties en koepels werkten een gemeenschappelijke visie uit met als titel : persoonsgebonden financiering als hefboom voor een vraaggestuurde ondersteuning. De minister trok 4 miljoen uit voor een experiment dat in de tweede helft van 2008 werd voorbereid. personeelsnorm / personeelsbezetting De kloof tussen de personeelsnorm en de personeelsbezetting in de sector stond torenhoog op de prioriteitenlijst van koepels en gebruikers. Gezamenlijk werd een strategie ontwikkeld en een groeipad voorgesteld. In november 2008 vond een heuse actie plaats op het martelarenplein te Brussel. Min. Steven Vanackere beloofde een meerjarenplan ( ) waarbij ook geld moet worden vrijgemaakt voor het dichten van die fameuze kloof. Tevens beloofde hij dat het toekomstige uitbreidingsbeleid aan 100 % van de personeelsnorm dient te gebeuren. Deze beloften moeten in het voorjaar 2009 in een resolutie van het Vlaams Parlement worden opgenomen zodat de nieuwe Vlaamse Regering dit kan overnemen in de regeringsverklaring. zorgregie Op 1 januari 2008 gingen een aantal uitvoeringsrichtlijnen in het kader van de zorgregie van start. Vooral de functie van contactpersoon valt in de sector zwaar. Dit is een nieuwe opdracht waar geen middelen tegenover staan en dit betekent dus (alweer) een afkalving van de kwaliteit die we momenteel kunnen bieden. We blijven ons daartegen verzetten. uitbreidingsbeleid Net als de voorgaande jaren kende 2008 een ferm uitbreidingsbeleid in de sector voor personen met en handicap. Er werd 32,5 miljoen uitgetrokken. Tot onze verbazing en zeer grote ontgoocheling werden er géén middelen voorzien voor uitbreidingsbeleid in de begroting Nochtans klopt de wachtlijst eind 2008 af met wachtenden. Begrijpe wie kan. integrale jeugdhulpverlening In het kader van de integrale jeugdhulpverlening waren 2 topics aan de orde. Ten eerste de crisishulpverlening. Evident dat we met de uitbouw van die functie geen probleem hebben. Moeilijker valt de financiering, vanuit de sector werd een voorstel uitgewerkt dat op tafel ligt. Een tweede topic betreft de toegangspoort. Het voorstel dat in oktober 2008 op tafel werd gelegd voldeed absoluut niet. Voor de sector blijven kwaliteitsgarantie, deskundigheid, meerzijdige partijdigheid, onafhankelijkheid etc. van groot belang.

24 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE Woluwe K.I. Woluwe BuSO: Buchenwald en Barcelona 2 van de meest markante BuSO-activiteiten uit 2008 zijn zonder twijfel de reizen naar Buchenwald en Barcelona voor de leerlingen van de derde graad, zowel van Iris (Blinden en slechtzienden) als van Prisma (Autismespectrumstoornissen). Het was voor de leerlingen, maar ook voor de begeleiders, een vermoeiende maar heel verrijkende ervaring om met twee uiteenlopende doelgroepen samen een langdurig traject te ondernemen. De leerlingen maakten niet alleen kennis met cultuur en geschiedenis, ze leerden ook rekening te houden met de beperkingen van de andere doelgroep. MPI Sint-Gregorius (Gentbrugge): samenwerking troef In 2008 zette het MPI in samenwerking met de BuBaO en BuSO-school op de campus, op vraag van de inrichtende macht, de kanteling in naar een nieuwe vorm van samenwerking. De coördinatieraad werd omgevormd tot een strategisch en operationeel comité. Er werd een start gemaakt met het ontwikkelen van een gemeenschappelijk beleidsplan. In 2008 werden de banden tussen het KOC Sint-Gregorius en het OC De Beweging verder aangehaald. Beide centra vallen sinds 1 mei 2008 onder dezelfde driekoppige directie. Op verschillende vlakken wordt de organisatie afgestemd (structuur agogisch departement, samenwerking logistieke en administratieve diensten) met behoud van de lokale identiteit. Het OC profileert zich als de volwassenenzorg voor het MPI Sint-Gregorius. Gijzenzele OC De Beweging In het OC De Beweging is in 2008 in het tehuis een traditiegeboren: Boeken in Beweging. Deze grote verkoop van 4 ton tweedehandsboeken, met in de marge o.a. een praatcafé en een verhalenzolder, was het eerste evenement van die omvang in deze entiteit. De bedoeling was expliciet tweeledig: enerzijds ontmoeting, anderzijds opbrengst. En ook dàt was nieuw. BiB bleek een succesvolle formule, en wordt in 2009 alvast herhaald.

25 23 leerzorg in het buitengewoon onderwijs Binnen de subsector van het buitengewoon onderwijs is leerzorg gedurende het hele jaar 2008 aan de orde geweest. Het vertrekpunt van de conceptnota Leerzorg kan kort omschreven worden als kansen bevorderen door een basiskader te creëren voor de structurering van de zorg in hetonderwijs. Dit basiskader wordt gevat in een matrix bestaande uit clusters en doelgroepen (kindkenmerken) en leerzorgniveaus (de mate waarin onderwijs wordt aangepast aan de specifieke noden van elke leerling). Het draagvlak bleek evenwel nog onvoldoende om dit leerzorgkader decretaal te verankeren. kinderopvang breidt uit De subsector kinderopvang kende ook in 2008 een gevoelig uitbreidingsbeleid. sociale economie Binnen de subsector sociale economie blijkt er in de sector onvoldoende draagvlak te bestaan voor het eenheidsdecreet. Met dit decreet wilde de Vlaamse Regering de expertise van de beschutte en sociale werkplaatsen op vlak van tewerkstelling en begeleiding van kansengroepen naar de arbeidsmarkt verder optimaliseren en een kader creëren om de tewerkstellingskansen van de doelgroep verder te optimaliseren. Antwoorden vanuit de Broeders van Liefde samenwerking sectoren welzijn en buitengewoon onderwijs Om de samenwerking tussen de verschillende actoren van een orthopedagogisch centrum (= scholen buitengewoon basis- en secundair onderwijs, MPI s of tehuizen voor personen met een handicap, thuisbegeleidingsdiensten, ) in meer optimale omstandigheden te laten verlopen en een meer strategische dimensie te geven, besliste de raad van bestuur een nieuwe organisatiestructuur voor deze centra op te starten door de oprichting van een strategisch en een operationeel comité. In de organisatiestructuur van de organisatie werden de sectoren welzijn en buitengewoon onderwijs samengevoegd. Een gezamenlijke strategische visie voor beide subsectoren is immers een conditio sine qua non om te kunnen inspelen op een aantal belangrijke uitdagingen en evoluties die zich aandienen zowel in het buitengewoon onderwijs als in welzijn (bv. de conceptnota leerzorg, het decreet inzake integrale jeugdhulpverlening, het burgerschapsparadigma en de inclusiebeweging, de nieuwe subsidiëringsreglementering inzake infrastructuur, ).

26 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE Zevenhuizen De Wijngaard OC Br. Ebergiste (Vurste): De kunst van het verhuizen In de lente van 2008 vond de langverwachte verhuis naar onze nieuwe locatie in Gent-Zwijnaarde plaats. Het concept is gebaseerd op een woonerf met 7 huizen. Dit project, met een doorgedreven accommodationele vertaling van het burgerschapsparadigma voor mensen die een ondersteuning bezigheidstehuis nodig hebben, is een belangrijke stap in de realisatie van het masterplan. In 2008, het Europese jaar van de Interculturele dialoog, kaderde de Week van de Amateurkunsten in een campagne Vreemdgaan Toegestaan. Deze campagne was niet alleen een uitnodiging om kunst uit andere culturen in de kijker te plaatsen, maar bood ook mogelijkheden om nieuwe samenwerkingsverbanden te maken, bijzondere locaties te betrekken... Zo werd Borgwal één van de kunstknooppunten in Gavere, waar kinderen een ontmoeting hadden met volwassenen met een verstandelijke beperking. 3 bewoners van het O.C. namen deel aan de preselecties voor de Canvascollectie, een project van de VRT. Jo Nootens, bewoner van Huize Vanderschueren, haalde (samen met 57 andere kunstenaars) de eindselectie. In Sint-Lievenshoutem werd Ronny Speybroek, ook bewoner van Huize Vanderschueren, laureaat van de talenspalet schildersprijs. OC Sint-Ferdinand (Lummen) breidt uit In 2008 werd in Lummen de campus De Wijngaard in gebruik genomen door 4 leefgroepen voor jongeren met gedrags- en emotionele stoornissen. De accommodatie biedt meer mogelijkheden om hen individueel en stapsgewijs te begeleiden, met het oog op een zo groot mogelijke integratie in de maatschappij. Op de campus Sint-Ferdinand zijn we van start gegaan met de renovatie van de paviljoenen. Daarenboven heeft de Inrichtende Macht toestemming gegeven voor verdere renovatie van het hoofdgebouw op de campus Sint-Ferdinand, om nieuwbouw te realiseren voor ons project Limes op de campus van PC Ziekeren in Sint-Truiden, en om een nieuwbouw te realiseren voor tehuis voor niet-werkenden t Brugske in Leopolsburg. OC Clara Fey (Brecht) - Bubao Sint-Rafaël Onze allerzwakste kinderen worden opgevangen in stimuliklassen, 6 kinderen en 2 begeleiders per klas. Enkele collega s zetten zich extra in om een snoezelruimte op maat te realiseren. We streven naar een doorgedreven samenwerking met het MPI om deze kinderen de nodige zorg te bieden.

27 25 strategisch beleidsplan In 2008 werd een strategisch beleidsplan uitgewerkt voor de sector welzijn / buitengewoon onderwijs. directieteams In de loop van 2008 werden de directieteams binnen het buitengewoon onderwijs samengesteld, dit om het beleidsvoerend vermogen van onze scholen te optimaliseren. kleine incentive Dankzij de druk op het personeelsnorm/reële personeelsbezetting dossier (cfr. supra) kregen 4 van onze O.C. s met een wel hele lage personeelsbezetting een kleine incentive. De 4 centra samen kregen 12 voltijdse medewerkers erbij. meer bedden en plaatsen In het kader van het uitbreidingsbeleid werden 38 bijkomende bedden en plaatsen gecreëerd. standpunt leerzorg De raad van bestuur heeft een standpunt bepaald i.v.m. leerzorg. Ons uitgangspunt was hierbij dat elke verandering die ten goede komt aan de leerling moet ondersteund worden. Tevens vragen we aandacht voor de draagkracht van de scholen en voor een kostendekkende financiering. werkgroep persoonlijk assistentiebudget Er werd een werkgroep PAB (= persoonlijk assistentiebudget) opgericht om na te gaan in welke mate we personen met een handicap die een PAB-budget hebben kunnen ondersteunen. In de loop van 2009 worden standpunten ingenomen.

28 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE ONDERWIJS Aalter, Gesubsidieerde Vrije Basisschool Emmaüs Aalter, Emmaüsinstituut Middenschool Aalter, Emmaüsinstituut Bovenbouw Brakel, Gesubsidieerde Vrije Kleuterschool Brakel, Gesubsidieerde Vrije Basisschool Sint-Augustinus Brakel, V.I.S.O. Cor Mariae Gent, Gesubsidieerde Vrije Basisschool Sint-Paulus Gent, Sint-Paulusinstituut Gent, School voor Psychiatrische Verpleegkunde Guislain Hasselt, Gesubsidieerde Vrije Lagere Oefenschool Mozaïek Hasselt, VBS Tuinwijk Hasselt, Gesubsidieerde Vrije Basisschool De Boomgaard Knesselare, Gesubsidieerde Vrije Basisschool Sint-Franciscus Leopoldsburg, Gesubsidieerde Vrije Basisschool Sint-Michiel Leopoldsburg, Sint-Michiel Middenschool Leopoldsburg, Sint-Michiel Bovenbouw Lierde, Gesubsidieerde Vrije Basisschool Mariakerke, Visitatie Merksem, Gesubsidieerde Vrije Basisschool Sint-Eduardus Merksem, Sint-Eduardusinstituut Overslag, Gesubsidieerde Vrije Basisschool Sint-Laurens Parike, Gesubsidieerde Vrije Kleuterschool Temse, Instituut Sint-Amelberga Temse, Gesubsidieerde Vrije Basisschool Sint-Amelberga Temse, Gesubsidieerde Vrije Basisschool H. Hart Tessenderlo, Gesubsidieerde Vrije Lagere School H. Hart Tessenderlo, Gesubsidieerde Vrije Kleuterschool Schoot Tessenderlo, Technisch H. Hartinstituut Turnhout, Gesubsidieerde Vrije Basisschool Sint-Victor Turnhout, Sint-Victorinstituut Ursel, Gesubsidieerde Vrije Basisschool Sint-Medardus Wachtebeke, Gesubsidieerde Vrije Basisschool Sint-Laurens Zelzate, Gesubsidieerde Vrije Basisschool Sint-Laurens Zelzate, Gesubsidieerde Vrije Basisschool Zelzate, Sint-Laurensinstituut A.S.O. Zelzate, Technisch Instituut Sint-Laurens

29 27 SECTOR ONDERWIJS leerzorg De overheid nam het initiatief om het onderwijsbeleid ten aanzien van leerlingen met bijzondere zorgnoden grondig te hervormen. Initieel lag het in de bedoeling om de zorgnoden nauwkeuriger in kaart te brengen. Tegelijk wou men ook meer leerlingen met bijzondere zorgnoden in het gewoon onderwijs school laten lopen. Het is evident dat beide doelstellingen in onze organisatie volmondig worden onderschreven. Vanuit onze missie moeten leerlingen met bijzondere noden immers onze prioritaire aandacht krijgen. Men kan evenmin om de vaststelling heen dat er zich binnen het buitengewoon onderwijs steeds meer problemen inzake typologie voordoen en dat het gewoon secundair onderwijs de laatste jaren een toenemende groep leerlingen Vanuit ons opvoedingsproject en vanuit de structuur van onze organisatie kunnen wij een grotere integratie tussen gewoon en buitengewoon onderwijs en tussen onderwijs, welzijn en zorg alleen maar toejuichen. met bijzondere zorgnoden in de klassen kreeg. Probleem hierbij is dat de scholen voor gewoon onderwijs noch over de nodige omkadering, noch over de vereiste know-how en expertise beschikken. Vanuit ons opvoedingsproject en vanuit de structuur van onze organisatie kunnen wij een grotere integratie tussen gewoon en buitengewoon onderwijs en tussen onderwijs, welzijn en zorg alleen maar toejuichen. De door de minister voorgestelde hervorming terzake was evenwel heel ingrijpend en er heerste tevens veel onduidelijkheid omtrent de middelen die voor deze drastische hervorming zouden worden ter beschikking gesteld. Een en ander resulteerde in het feit dat Leerzorg in het ruime Vlaamse onderwijslandschap geen afdoend draagvlak kreeg. Dit heeft niet belet dat wij binnen de organisatie initiatieven wensen te nemen die een grotere samenwerking tussen onze verschillende sectoren kunnen bevorderen. Zo werd reeds een aanzet gemaakt van een specifiek vormingsaanbod voor leerkrachten en medewerkers dat inhoudelijke ondersteuning biedt om op bovengenoemde uitdagingen een deskundig antwoord te formuleren. Op die manier willen wij reeds een eerste aanzet geven om leerlingen met bijzondere zorgnoden wáár zij ook in onze instituten school lopen een betere ondersteuning en begeleiding te bieden.

30 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE Gent, Sint-Paulus Sint-Paulus (Ottergemsesteenweg Gent) : Wetenschappelijk verantwoord Op woensdag 10 maart gaven we onder het motto wetenschap of paradox de aftrap van de voorbereiding van het schoolfeest dat helemaal in het teken stond van energie. We kregen de heer Goemare op bezoek. Hij bracht een regelrechte wetenschapsshow. De oooo s en aaaa s verdwenen niet uit de lucht tijdens de soms spectaculaire proeven. Geïnspireerd door zijn bezoek gingen alle klassen aan de slag. Eén ding is duidelijk: Wetenschap is niet saai. Op zondag 24 mei, tijdens het schoolfeest, werd het resultaat van de vele lessen duidelijk. Dat kregen we te zien op een leerrijke tentoonstelling. Onze oudste leerlingen uit de 5de en 6de klas hebben zelfs heel wat proefjes verwerkt in een heuse wetenschapsshow. Sint-Medardus (Ursel) bouwt aan de toekomst In 2008 is ons bouwdossier in een stroomversnelling gekomen. Nu nog wat wachten op een naastgelegen eigenaar die zijn bouwplannen moet finaliseren en hopelijk kunnen we begin 2010 starten met een totaal nieuwe school. Wij willen een stuk landbouwgrond aankopen naast de nieuw te bouwen school. Het gaat over een stuk grond van m². Het is gelegen net naast de turnzaal en kan dienen als extra bewegingsruimte. Om dat terrein te verwerven moeten we verzamelen. Dat is veel geld, maar wij organiseren met de ganse school een pak acties. Het nieuwe terrein zal voor de kinderen immers veel kansen bieden om zich uit te leven en het zal ook voor de naschoolse activiteiten veel kansen bieden. Pest-actie-plan in Emmaüs (Aalter) In de periode maken wij in onze school werk van een Pest-actie-plan (PAP). Bij wijze van preventie organiseerden we bij het begin van het schooljaar een vriendschapsweek met een aanbod voor elke leeftijdsgroep. Het is de bedoeling om bij de aanvang van elk schooljaar zo n week te organiseren. Na één jaar werking kunnen we reeds vaststellen dat het pesten op school afgenomen is, tot grote tevredenheid van kinderen, leerkrachten en ouders. Sint Eduardus (Merksem/Schoten): diversiteit In 2008 organiseerde onze school voor meer dan 300 leerkrachten Merksem uit 12 scholen uit de regio een grote conferentie rond Diversiteit. Dit om in te spelen op de steeds grotere uitdagingen die vanuit de maatschappij op ons afkomen. Als je weet dat wij al 28 verschillende nationaliteiten op onze school alleen hebben zul je wel begrijpen wat ik bedoel. Hier komt beslist nog een vervolg aan!

31 29 Antwoorden vanuit de Broeders van Liefde directieteams Uitgaande van de vaststelling dat de materies die op onze schooldirecties afkomen steeds talrijker en als maar ingewikkelder worden, werd naar middelen gezocht om het beleidsvoerend vermogen binnen onze onderwijsinstellingen te optimaliseren. Geïnspireerd door de positieve ervaringen van goede praktijk in meerdere van onze scholen hebben we geopteerd om in al onze scholen directieteams te installeren. Op die wijze willen wij kansen creëren om het professionalisme dat in onze scholen aanwezig is te optimaliseren, de taakbelasting van de directies te verlichten en het draagvlak van de beleidsbeslissingen te verhogen. Probleem is evenwel dat de door de Vlaamse overheid voorziene omkadering ontoereikend is om in alle scholen een uitgebouwd directieteam aan te stellen. Daarom willen wij in scholen waarin het kader van organieke directieambten te klein is, het directieteam met teamleden uit de eigen school vervolledigen. Deze directieleden worden met een specifieke beleidsbevoegdheid belast en krijgen hiervoor een deeltijdse of voltijdse vrijstelling van lesopdracht. In andere gevallen kunnen via samenwerkingsverbanden tussen naburige scholen van de Broeders van Liefde de directies van de onderscheiden scholen samen één directieteam vormen en worden deze scholen als één gemeenschappelijke pedagogische en organisatorische eenheid bestuurd. In de kleinere scholen zal er naar een particuliere ad hoc invulling van het directieteam moeten worden gezocht. Een groeipad naar het vormen van directieteams die het structurele kader van het gewoon secundair, het gewoon basisonderwijs en het buitengewoon onderwijs overstijgen, is door de Raad van Bestuur eveneens mee in overweging genomen. infrastructuurfonds De financiering van het in stand houden en het uitbouwen van onze schoolgebouwen blijft een permanente uitdaging. Het is alom gekend dat de door de overheid beschikbaar gestelde gelden ontoereikend zijn om zelfs de meest acute noden te lenigen. Vooral voor kleinere onderwijsentiteiten wordt het stilaan onmogelijk om vanuit de werkingstoelagen de nodige gelden voor het in stand houden van de gebouwen te reserveren. Het is dan ook aangewezen om voor de sector onderwijs voor het financieren van de infrastructuur het principe van de evenwichtige solidariteit te handhaven. Daartoe werd een infrastructuurfonds opgericht waarin de beschikbare financiële middelen voor scholenbouw worden gecentraliseerd en op een oordeelkundige en geoptimaliseerde wijze worden aangewend. De schaarste

32 Provincialaat der BROEDERS VAN LIEFDE VIBO (Lierde): sportief bouwen Na jarenlang geduld en onderhandelen met verschillende instanties werd in oktober 2008 gestart met de tweede bouwfase van de basisschool in Lierde. Door de samenwerking met de gemeente wordt dit een uniek project. Naast de kleuter- en lagere school wordt er ook een sporthal gezet. Deze zal na schooltijd ten dienste staan van de bevolking van Lierde. De gemeente Lierde dankt de Broeders Van Liefde voor de mogelijkheid die ze krijgen tot het realiseren van zo n schitterend project. H. Hart (Tessenderlo): ik val op mijn fiets Ieder schooljaar proberen we kinderen en ouders te motiveren de auto thuis te laten en milieuvriendelijker naar school te komen. Door nieuwe acties willen we deze vraag meer kracht bijzetten. Maar actie voeren kost geld! Dankzij de gemeente Tessenderlo en de provincie Limburg kunnen de acties effectief vorm krijgen. Het hele schooljaar door organiseerden we verschillende activiteiten, van een toneeltje i.v.m. de zichtbaarheid van de fiets tot controles en van een fietszoektocht tot een heuse gemeentelijke fietsdag! Visitatie (Mariakerke): Logistiek In startte Visitatie Mariakerke een nieuw opleidingsonderdeel Logistiek BSO op. In dit specialisatiejaar wordt er gewerkt met de principes van het competentiegericht leren. De positieve ervaringen zetten er ons toe aan om in te stappen in een proeftuin Verk(n)ocht aan verkopen. Doel van deze proeftuin is de opleiding tot verkoper (winkelbediende) beter af te stemmen op de vereisten van de arbeidsmarkt. Mariakerke Het aanleren van competenties kan in sommige gevallen beter op de werkvloer dan in de school. De leerkrachten lopen zelf eerst stage in het winkelbedrijf. Aansluitend hierop leren de leerlingen van het vierde en vijfde jaar Verkoop een aantal competenties op de winkelvloer. De leraar is de lesgever in het bedrijf. In het vijfde jaar Verkoop volgt na de periode van werkplekleren een langere stageperiode. Sint-Paulus (Drongen) organiseert een circusfeest Ons schoolfeest werd in 2008 een circusfeest: een circusvoorstelling van kleuters en leerlingen van onze basisschool i.s.m. Circus Picolini. Onze bengel(s) speelden de hoofdrol in een bijna 2 uur durend circusspektakel. Onze kinderen leerden hun grenzen verleggen, beter samenwerken, elkaar vertrouwen en ondersteunen.