Kinderen van 0-4 jaar

Transcriptie

1 Kinderen van 0-4 jaar Algemene informatie Opvoeden met geloven - Voorleven en doorgeven Ontwikkeling Deze eerste fase van het leven heeft een kind nodig om rustig tot het volle bewustzijn te komen. Het oefent de zintuigen, past de reflexen aan en wordt langzamerhand vertrouwd met de omgeving. Daarbij past geen overmatige of langdurige prikkeling, want daardoor komt het kind niet toe aan de beleving van veiligheid en geborgenheid. Juist die beleving is nodig om later op een goede manier een eigen geloofsidentiteit te kunnen ontwikkelen. In de eerste levensjaren gaat het vooral om het ondergaan van de sfeer, afkijken en imiteren. Het gaat om basisvertrouwen, doordat ouders in de behoeften van het kind voorzien en er voor hem zijn als het ze nodig heeft. Kinderen zijn afhankelijk van liefde (hechting). Kinderen ontwikkelen een eigen wil. Wanneer peuters te veel of te weinig mogen bepalen, worden ze onzeker. Kinderen leren dingen zelf te doen. Tips voor thuis - een vier- of kijktafel: een verhaal zonder woorden In de moderne geloofsopvoeding ligt het accent op communicatie tussen opvoeders en kinderen. Een vier- of kijktafel geeft de mogelijkheid om die wisselwerking op gang te houden en stimuleert het samen vieren van geloof en leven. In de ontwikkeling van hele jonge kinderen is het belangrijk om zoveel mogelijk zintuigen aan te spreken. Het gaat om dingen die je kind kan horen (door te vertellen), zien en voelen. Kinderen gevoelig maken voor de religieuze laag van het leven heeft ook te maken met het zien. Dingen die voor jou en je kind van betekenis zijn kunnen een plekje krijgen op de vier- of kijktafel. Je kunt er een kaars of een waxinelichtje op zetten. Je kunt er ook een verhalenboek of kinderbijbel neerleggen waar je uit voorleest. Of misschien is er een mooie foto die voor jullie van bijzondere betekenis is. Een vier- of kijktafel is een plekje in je huis waar jij en je kinderen even stil kunnen zijn. Geloven wordt zo concreet zichtbaar en ervaarbaar. Het hoeft geen apart tafeltje te zijn. Je kunt ook een deel van de vensterbank, een boekenplank, of het bovenblad van een kastje gebruiken. Een vier- of kijktafel is een plek in huis waar je rustig kunt zitten met je kind, een kaars kunt opsteken of een verhaal kunt vertellen. Leg er een kleedje of een vel papier neer in de kleur van het seizoen of het kerkelijk jaar. Je kind kan binnen of buiten iets zoeken van dezelfde kleur. Bloemen in passende kleuren kunnen er in een vaasje bij gezet worden. Voorbeelden : Kiem Een bewaarmagazine voor ouders en opvoeders die kinderen van 0 tot 4 jaar willen opvoeden met het geloof. Het full colour magazine van veertig pagina's staat boordevol eigentijdse ervaringsverhalen, informatie, tips en interviews. Er komen verschillende onderwerpen aan de orde, zoals dopen, bidden, christelijke feestdagen, kinderbijbels en andere godsdiensten. Kiem is voor 6,95 te bestellen in onze webwinkel, per via bestellingen@pkn.nl of telefonisch via (030)

2 Lees- en spelletjestips 0 4 jaar Materialenkoffer: Beginnen maar! De koffer zit vol teksten, liedjes, spelletjes en decoraties afgestemd op gezinnen met kinderen van ongeveer 1-5 jaar. Wil je meer weten over de uitgangspunten, ga dan naar de website Daar vind je ook elke maand creatieve ideeën om met het geloof bezig te zijn. ISBN: Mini-kinderbijbel Beginnen maar! Plafondhanger Scheppingsmobile Memoryspel Vloerpuzzel 4 dubbele Tekstonderzetters 5 dubbelzijdige gebedskaarten massief houten kaarthouder Handleiding Geloven thuis, hoe doe je dat? Filmpjes bij de Prentenbijbel Alle filmpjes die gemaakt zijn bij de Prentenbijbel staan nu op een dvd. In totaal 10 filmpjes, goed voor meer dan 30 minuten kijkplezier voor jonge kinderen. (ISBN: ) Apps In de App Store zijn drie prachtige verhalen uit de Prentenbijbel beschikbaar voor de ipad. De apps Pasen, Daniël en David en Goliat zijn bedoeld voor jonge kinderen van 2 7 jaar en bevatten animatiefilmpjes, waarin het Bijbelverhaal tot leven komt met muziek, beweging en geluidseffecten. Zo vormen deze apps met Bijbelverhalen een waardevolle toevoeging op de bestaande papieren kinderbijbels. In de komende maanden zal een serie Prentenbijbelapps verschijnen, met bekende verhalen als Noach, Abraham en Ruth. Noach Puzzelboek Het Noach Puzzelboek is een verrassend prentenboek waarin het verhaal van Noach wordt naverteld aan de hand van zes mooie puzzels van elk negen stukjes. De tekeningen zijn overzichtelijk en uitgevoerd in heldere kleuren. ISBN: Krummel DVD Collection Deel 1, 2 en 3 van Max Lucado DEEL 1: Krummel, een heel gewone rups' Waarom heeft U mij zo gewoon gemaakt?', vroeg hij. 'Andere rupsen hebben strepen of stippen. Maar ik, ik heb niks. Ik ben gewoon.. Krummel.' Krummel de rups voelt zich zo verschrikkelijk gewoon. Hij is niet zo sterk als de mier. Hij heeft geen grappig huisje op zijn rug, zoals de slak. Hij heeft zelfs niet van die mooie stippen die het lieveheersbeestje heeft. Hij is gewoon. Misschien vind jij jezelf ook wel te gewoon, net als Krummel. Zou je liever groter zijn? Of knapper? Wil je liever blond haar of juist bruin haar? Dan gebeurt er iets heel bijzonders met Krummel. Een onvergetelijk verhaal over bijzonder zijn. DEEL 2: Billy de Bengelbij Billy de bij houdt zich nooit aan de Tien Goede Regels. Regels zijn voor stumpers, zegt hij altijd. Ik ben koning Bill en ik doe lekker wat ik wil. De andere dieren hebben last van hem, maar Billy luistert naar niemand. Op een dag komt Billy erachter dat het helemaal niet cool is om regels te negeren. Als hij weer eens een regel breekt, brengt hij alle dieren in gevaar... DEEL 3: Webster de bange spin. Webster is niet een enge spin, maar een bange spin. Hij is bang voor water, donkere grotten, hagedissen - en zelfs voor bladeren en takken. Maar de dieren bij Krummel in de tuin zijn juist bang voor Webster en willen dat hij weggaat. Dan komen de lieveheersbeestjes Fanny en Hanny vast te zitten op een blad in de rivier, en drijven recht op een waterval af. Webster is de enige die hen kan redden.

3 Ark van Noach, vloerpuzzel, dominospel, play mobile Balanceer Ark Paren van dieren moeten zorgvuldig gestapeld worden. Zodat de ark in balans blijft en de passagiers niet vallen. Gemaakt van kleurrijk gelakt hout. Een kleine dobbelsteen met symbolen geeft aan welk dier op de ark gezet moet worden. Volledig houten ark van Dick Bruna 22 Stukjes ISBN Noach blikkenverhaal Blok voor blok, met de nummers 1-10, met simpele woorden en prachtige illustraties, bouwen kinderen aan het verhaal van Noach. Een speelse en leerzame ervaring voor jonge kinderen (peuters)! Door het stapelen van de blokken van groot naar klein ontwikkelen ze hun motoriek, hun telvaardigheden, vergroten ze hun woordenschat, leren ze het verhaal van Noach en denken ze na over het benoemen van kleuren. De blokken zijn gemaakt van stevig karton, zijn goed bestand tegen kinderhandjes (en mondjes) en beschadigen de tafel of de vloer niet. De gestapelde blokken vormen een toren van ongeveer 1 meter. Het leuke spelletjesboek voor baby en papa - Nel Kleverlaan Veel papa's voelen zich na de geboorte van hun kind een beetje onzeker. Bij mama loopt het allemaal zo vlot en ze gaat met de baby om alsof ze nooit iets anders gedaan heeft. Toch zijn baby s reuze gemakkelijk! Ze zijn namelijk gek op aandacht. Ze vinden het heerlijk om geknuffeld te worden en vinden het geweldig als je met ze speelt. In dit boek staan een heleboel leuke spelletjes, originele knuffelideetjes en troeteltips speciaal voor papa's! ISBN: Prentenbijbel Doeboek Marijke ten Cate Bestelling via de mail naar: info@bijbelgenootschap.nl Activiteit voor ouders & kinderen Dreumesviering Introductie Een dreumesviering is een viering voor kinderen en ouders van 0 tot 4 jaar en duurt ongeveer een half uur. De viering wordt in de kerkzaal gehouden, zodat kinderen vertrouwd raken met de ruimte waarin gevierd wordt. Wel zitten de mensen die vieren op de grond, waar kussens en (speel)kleden liggen. De kinderen mogen vrij door de kerk rondlopen. Dat is misschien rommelig, maar gaandeweg gaan ze steeds meer aan de ruimte wennen en zullen ze langer blijven zitten om wat mee te krijgen van het verhaal. Het verhaal staat kort weergegeven. Probeer het zoveel mogelijk in je eigen woorden te vertellen, dat blijft het best hangen bij de kinderen. Nodig de kinderen persoonlijk uit met een leuke kaart. Vraag de kinderen ook een (dieren)knuffel mee te nemen en zet ook dat op de kaart! Nodig - Verschillende doeken in de kleuren blauw, groen, bruin en geel/beige - Staande kapstok - Teiltje met een laagje water - Plantenspuit

4 - Bloemen - Kleine plantjes - Zon, maan, sterren (uit papier geknipt) - Speelgoedvogels - Speelgoedvlinders - Speelgoedvisjes - Badeendjes - Poppen (man en vrouw) - Hangmat of ander ding waarin gerust kan worden (strandstoel, luie tuinstoel, zitzak, etc.). ORDE VAN DIENST Welkom Heet alle kinderen persoonlijk welkom. Bijvoorbeeld door bij ieder kind langs te gaan, hem een handje te geven en te vragen naar zijn of haar naam. Tijdens het rondgaan, kan gezongen worden: (melodie: Altijd is Kortjakje ziek ) Hallo, welkom in ons midden samen zingen, samen bidden. Samen luist ren naar t verhaal dat doen we hier allemaal. Hallo (naam), wees welkom hier, wij wensen jou veel plezier. Gebed Waar ik ga, waar ik sta, daar bent u, God. U bent bij mij. Ook als ik u niet zie, weet ik: u bent hier. Amen. Verhaal Het mooist is het om te beginnen in het donker. Alle lampen uit, het liefst ook de gordijnen dicht. Alleen de Paaskaars brandt en een klein lampje. Op de grond liggen verschillende kleuren doeken (blauw, groen, bruin, geel). Er staat ook een kapstok. In het begin was er niets. Geen aarde, geen land, geen bomen. Er was alleen maar water. Heel veel water. En wind. Dat was de Geest van God, die beweging bracht in alles Laat de kinderen hier wapperen met de doeken. Of wapper met de doeken om de kinderen heen. Het was helemaal donker. En toen zei God: Het moet licht worden!. En toen werd het licht. God vond het licht mooi. Dat was de eerste dag. Doe het licht aan. In het begin lag de aarde verloren (Alles wordt nieuw I, lied I) De volgende dag maakte God de lucht en de zee. In de lucht kwamen wolken waar regen uit kon komen. Onder de lucht was de zee te zien. God was er blij mee. Toen was de tweede dag voorbij.

5 Laat de kinderen allemaal met hun voeten in de zee (een bakje water) gaan staan. Spuit ook met een plantenspuit een beetje water op hun hoofd. Hang wolkjes in de kapstok. Intussen het lied zingen, totdat alle kinderen zijn geweest. (melodie: Het regent, het regent ) Het regent, het regent, God maakt de lucht en de zee. Voor regen, mist en wolken en ook golven doen nu mee. Weer een dag later maakte God het land. Zo konden er planten, bloemen en gras groeien. Er kwamen bossen, rivieren, stranden en groene weides. Dat zag er goed uit, vond God. Dat deed God op de derde dag. Laat de kinderen de doeken (die tot nu toe door elkaar heen lagen) herschikken. Zet op de groene en bruine doeken bloemetjes en plantjes. Zing intussen het volgende lied: (melodie: Altijd is Kortjakje ziek ) Kijk het water, kijk het land. Allebei hun eigen kant. Nu kan er een plantje groeien en de bloemen gaan ook bloeien. Kijk het water, kijk het land, God gaf hen hun eigen kant. Toen maakte God de zon, de maan en de sterren. Zo kon je zien of het dag of nacht was. Want als het nacht was, schenen de maan en twinkelden de sterren aan de hemel. En overdag scheen de zon. God was blij. Zo ging de vierde dag voorbij. Laat de kinderen de (in de kerk verstopte) zon, maan en sterren gaan zoeken. Als ze gevonden zijn, kunnen ze in de kapstok gehangen worden. Intussen zing je: (melodie: In de maneschijn ) In de maneschijn en de zonneschijn kan je heel goed zien wie er bij je zijn. Zon schijnt overdag, de maan in de nacht en al die tijden houdt God trouw de wacht. Als je aan t spelen bent, of slaapt, lekker zacht. Kijk naar de zon, kijk naar de maan. Kijk naar de sterretjes die aan de hemel staan. God maakte hen voor jou en mij. En dat maakt ons allemaal wel heel erg blij. Weer een dag later maakte God dieren voor in het water: vissen, zeepaardjes en eendjes. Maar ook dieren voor in de lucht: vogels, vlinders, lieveheersbeestjes en vliegen. God vond de beestjes erg mooi. De vijfde dag was voorbij. Hang kleine vogels en vlinders in de kapstok. Leg vissen en (bad)eendjes op de blauwe doeken. Deze speeltjes mogen de kinderen meenemen als aandenken. Zing intussen het onderstaande lied. (melodie: Alle eendjes zwemmen in het water )

6 Alle visjes zwemmen in het water, falderalderiere, falderaderare. Alle visjes zwemmen in het water, falderalderaldera. Alle vogels vliegen in de lucht, ja! Falderalderiere, falderalderare Alle vogels vliegen in de lucht, ja! Falderalderaldera. Alle dieren zijn door God geschapen, Falderalderiere, falderalderare. Alle dieren zijn door God geschapen, falderalderaldera. De volgende dag vond God dat er nog meer dieren moesten komen. Hij maakte alle dieren die op het land konden leven: beren, koeien, schapen, poezen, kippen, tijgers, leeuwen. Teveel dieren om op te noemen. God vond de dieren mooi. Laat de kinderen hun dierenknuffels (die ze hebben meegebracht) op de groene, bruine en gele doeken leggen. Maar God vond dat er nog iets miste. Hij maakte iemand die op hem leek: een mens: een jongen. Adam noemde hij hem. Hij wilde niet dat Adam alleen was. Daarom maakte hij nóg een mens: een meisje: Eva. Zo was de jongen niet alleen. God was heel erg blij. Toen was de zesde dag voorbij. Zet twee poppen neer tussen de dieren. Zing intussen het lied. (melodie: Wij maken een kringetje ) Wij maken een kringetje van jongens en van meisjes, wij maken een kringetje van tra la la. Wij zijn Gods kind ren, wij zijn Gods kind ren, doe je mee, doe je mee, dans je vrolijk met ons mee! Na al die dagen was de hele aarde af. God was blij met de aarde. De laatste dag rustte God uit van het harde werk dat hij had gedaan. Laat de kinderen ook uitrusten in een hangmat of ligtuinstoel Bidden: Lieve God, U heeft de aarde gemaakt. U werkte er hard voor en daarom rustte u uit. Wij danken u voor de mooie aarde, de dieren, de mensen, onze papa s en mama s, broers, zusjes en vriendjes of vriendinnetjes. Geef ook ons rust als we het nodig hebben, zodat we blij mogen blijven met de wereld om ons heen. Amen. Nodig alle kinderen uit om bij hun (groot)ouders te gaan staan. Die staan achter hun kinderen en doen bij hun (klein)kind de bewegingen die bij de zegenbede staan. Spreek samen met de ouders onderstaande zegenbede uit:

7 Zegenbede: Gods hand beschermt je (leg je hand op het hoofd van je kind) Gods hand is om je heen (sla je armen om je kind heen) Gods hand draagt je (til je kind op) (Leg je hand weer op het hoofd van je kind en zeg samen:) De Heer zegene en behoede jullie De Heer laat zijn aangezicht over jullie oplichten en is jullie genadig De Heer verheft zijn aangezicht over jullie en geeft je vrede. Amen.

8 Ontmoeting met ouders Thema: Geloven geef je door Centrale vraag: Wat heb ik van mijn ouders meegekregen rondom geloven en wat wil ik hiervan doorgeven aan mijn kinderen? Tijdsduur: 2 uur Opvoeden is een proces, een traject of anders gezegd een weg die je met kinderen gaat. Die weg leidt ergens naartoe. Dat betekent dat opvoeding ook doelen heeft. Liefde kan en mag niet ontbreken in een opvoeding. Liefde kan geen weg vinden zonder contact. Contact in de vorm van een knuffel, een aai over de bol of een kus zijn de meest elementaire uitingen van deze liefde. Kinderen krijgen ergens hart of liefde voor door op zo n zelfde manier met dingen in aanraking te komen. Heel concreet dus dingen vast kunnen pakken en er concreet mee in aanraking kunnen komen. Basisvertrouwen in mensen en dingen is een noodzakelijk fundament voor een goede persoonlijke ontwikkeling. Wie niet kan vertrouwen kan geen intieme relaties opbouwen. Praktische voorbereiding Lees het materiaal voor deze bijeenkomst goed door, inclusief de bijlagen Bepaal welke werkvormen je met jouw groep wilt gaan doen Zoek de benodigdheden op Leg voor de bijeenkomst alle benodigdheden klaar Voorbereiding Vraag vooraf aan ouders of zij het geboortekaartje van hun kind willen meenemen en een voorwerp of foto van een voorwerp dat voor de ouders heel dierbaar is. Benodigdheden: voornamenboek (of internetverbinding) geboortekaartjes van de kinderen kaars waxinelichtjes lucifers A4-papier potloden of stiften pennen flipover-vellen foto s of fotokaarten (bijvoorbeeld kaarten op tafel) Programma Inloop 15 minuten Start de bijeenkomst met een (informele) inloop met koffie en thee. De ouders krijgen op deze manier de kans om elkaar te ontmoeten. Welkom en opening 10 minuten Heet de ouders van harte welkom. Leg uit dat we vandaag ingaan op het thema Geloven geef je door en dat er ruimte is voor het ontmoeten, delen van ervaringen en leren van elkaar. Steek een kaars aan. Als opening kun je starten met Psalm 78: Een kunstig lied van Asaf. Luister, mijn volk, naar wat ik leer, hoor de woorden uit mijn mond.

9 2 Ik open mijn mond voor een wijze les, spreek uit wat sinds lang verborgen is. 3 Wij hebben het gehoord, wij weten het, onze ouders hebben het ons verteld. 4 Wij willen het onze kinderen niet onthouden, wij zullen aan het komend geslacht vertellen van de roemrijke, krachtige daden van de HEER, van de wonderen die hij heeft gedaan. 5 Hij stelde een richtlijn vast voor Jakob en kondigde in Israël een wet af. Onze voorouders gaf hij de opdracht die aan hun kinderen te leren. 6 Zo zou het volgende geslacht ervan weten, en zij die nog geboren moesten worden, zouden het weer aan hun kinderen vertellen. 7 Dan zouden zij op God vertrouwen, Gods grote daden niet vergeten en zich richten naar zijn geboden. 8 Dan zouden zij niet worden als hun voorouders, een onwillig en opstandig geslacht, onstandvastig van hart en geest, een geslacht dat God ontrouw was Kennismaking in de groep - 10 minuten Steek de kaars aan en leg uit dat als je de kaars aansteekt, de bijeenkomst echt begonnen is. Vertel dat de kaars een symbool voor Gods aanwezigheid is. Nodig de deelnemers uit om hun naam en de namen en leeftijd van hun kind(eren) te noemen en een waxinelichtje aan te steken voor elk kind. Deze mogen rondom de grote kaars gezet worden. Kennismaking in groepjes - 15 minuten Maken van drietallen Vraag aan de deelnemers om zich op te stellen in alfabetische volgorde van hun voornamen. De eerste drie deelnemers vormen een groepje, de volgende drie ook, etc. (controleer wel of echtparen niet bij elkaar in de groep zitten). In de groepjes mogen de ouders hun kind(eren) nader voorstellen aan de hand van het geboortekaartje. Laat hen hierbij ook een eigenschap van het kind benoemen. De ouders vertellen iets over de naam/namen van de kinderen en kunnen de betekenis van de namen opzoeken in een namenboek of via internet. Geef de ouders een vel papier en laat hen hun hand overtrekken of een grote hand op het papier tekenen. Laat hen in deze hand de namen van hun kind(eren) schrijven, de betekenis en een eigenschap van het kind. Spelenderwijs ontdekken - 15 minuten Kinderen ontdekken spelenderwijs de wereld. Als ouder laat je veel zien aan je kind wat je belangrijk vindt. Dit doe je ook door de inrichting van je eigen huis. Laat iedereen eerst even zelf in gedachten door zijn eigen woonkamer gaan en bedenken wat iemand ziet als deze bij jou op bezoek komt. Dit gebeurt in stilte. Verdeel daarna de groep in tweetallen en vertel eens aan de ander hoe jouw woonkamer eruit ziet. Wat zie je? Foto s van jezelf en anderen op belangrijke momenten in het leven, muziekinstrumenten, boeken, religieuze voorwerpen. Zijn er bepaalde geuren in huis? Vervolgens kun jij jezelf afvragen:

10 Wat zegt dit over mij, over ons, over ons gezin? Wat zegt dit over de dingen die wij belangrijk vinden en wat geven wij mee aan ons kind?. Wissel dit met elkaar uit. Wat neem jij mee en geef je door - 10 minuten Een bekend kinderspelletje is: Ik ga op reis en neem mee. Iemand start het spel door te zeggen: "Ik ga op reis en ik neem mee..." en dan iets te noemen wat hij mee zou nemen op reis, bijvoorbeeld een tandenborstel. De speler links van hem neemt het over en wil bijvoorbeeld graag een knuffelbeer meenemen. Hij zegt dan: "Ik ga op reis en ik neem mee... een tandenborstel en een knuffelbeer. "De speler daar weer links van vervolgt en wil bijvoorbeeld een koffer meenemen. Hij zegt: "Ik ga op reis en ik neem mee: een tandenborstel, een knuffelbeer en een koffer." Opvoeden met geloven is een ontdekkingstocht, een reis. Iedereen schrijft een aantal woorden op die hij meeneemt op deze reis. Als iedereen die heeft opgeschreven kun je ze met elkaar delen door de kring door te gaan en te zeggen: Ik ben op reis en neem mee:... Wat heb je meegenomen - 20 minuten Iemand komt naar voren en vertelt over het voorwerp of de foto die hij meegenomen heeft. Anderen kunnen vragen stellen. Daarna worden er drietallen gevormd en iedereen vertelt nogmaals iets nieuws over het voorwerp of de foto en vertelt waar dit voorwerp symbool voor staat, welke waarden dit vertegenwoordigt. Vertrouwen - 15 minuten Leg op tafel een aantal foto s neer en laat iedereen een foto uitzoeken die hem aanspreekt. Zoek een foto uit die voor jou symbool staat voor vertrouwen. Deel met elkaar de verhalen en stel elkaar aanvullende vragen. Daarna vraag je aan de deelnemers om aan de hand van een voorbeeld iets te vertellen over vertrouwen in relatie tot je kind en tot geloven. Afronding 5 minuten Vraag aan de ouders om te vertellen wat zij van de avond mee naar huis nemen, een ervaring, een eigen ontdekking, een opmerking of reactie van iemand anders. Je kunt afsluiten met het volgende gedicht: Je hebt veel vragen. als je naar God vraagt vertellen we van Jezus. Als je naar de dood vraagt vertellen we je van het leven. Vraag jij waar je vandaan komt dan zullen we zeggen: uit de wereld der liefde. Blaas de kaars uit, geef het waxinelichtje mee en wens iedereen wel thuis. Tip voor thuis Een brief schrijven aan je kind: Op deze avond heb je woorden gegeven aan zaken die vanzelfsprekend zijn en deze gedeeld met andere ouders. Vraag aan de ouders om een brief aan hun kind(eren) te schrijven, die zij kunnen bewaren tot het kind 18 jaar is. Wat wil je graag je kind meegeven, wat vinden jullie belangrijk?