E-MOVO Gezondheid, welzijn en leefstijl van leerlingen op. het Dominicus College

Transcriptie

1 E-MOVO Gezondheid, welzijn en leefstijl van leerlingen op het Dominicus College

2 Leeswijzer In deze rapportage wordt kort geschetst hoe het staat met allerlei aspecten van gezondheid, welbevinden en leefwijze van de leerlingen op uw school. De onderwerpen zijn: Schoolplezier en verzuim Sociale omgeving Pesten, cyberpesten, weerbaarheid Gezondheid en welbevinden Voeding, bewegen en gewicht Alcohol, roken, blowen en andere drugs Sociale media, gamen en sexting Seksualiteit en seksuele diversiteit Aan het eind staat de samenvatting van de belangrijkste uitkomsten. Meer informatie: Meer cijfers met uitkomsten over uw school vindt u in de bijlage: E-MOVO in cijfers. Op is te lezen hoe u als school effectief aan de gezondheid van leerlingen en team kunt werken. Voor vragen en advies daarover kunt u terecht bij Marieke te Plate E mteplate@ggdgelderlandzuid.nl T (088) / De schoolarts en verpleegkundige van uw school, Carla Leen en Warden Wolfert, blijven de eerste aanspreekpersonen voor de overige zaken rond gezondheid en welbevinden van uw leerlingen. Verantwoording Het E-MOVO-onderzoek is uitgevoerd met de grootste zorg voor privacy van de leerling. Er zijn geen naam, adres of andere persoonsgegevens gevraagd en er is ook op geen andere wijze koppeling mogelijk naar een specifiek persoon. De uitkomsten in dit schoolrapport behoren toe aan de betreffende school. Het is aan de school om te bepalen met wie zij de uitkomsten deelt. Colofon Uitgave: GGD Gelderland-Zuid, afdelingen Gezond Leven en Jeugdgezondheidszorg Auteur: Marlene van der Star en Jennifer Boerboom Datum: april

3 Wat is E-MOVO? E-MOVO is een onderzoek naar gezondheid, welbevinden en leefstijl van jongeren. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de GGD in samenwerking met alle scholen voor voortgezet onderwijs in Gelderland-Zuid. In het najaar van 2015 hebben de leerlingen van klas 2 en klas 4 op school een digitale vragenlijst ingevuld. Na afloop kregen leerlingen gezondheidstips die pasten bij de antwoorden die ze gegeven hebben. Ook in de rest van Nederland hebben scholen meegedaan met een vergelijkbaar onderzoek en daarom zijn ook veel schooluitkomsten te vergelijken met landelijke cijfers. In dit schoolrapport staan de uitkomsten in het kort. In de bijlage E-MOVO in cijfers zijn nog veel meer uitkomsten te vinden voor deze school. Wie hebben meegedaan? Op het Dominicus College hebben 381 leerlingen meegedaan aan E-MOVO. In onderstaande tabel staat dit uitgesplitst naar klas en schoolniveau. Indien er op school combinatieklassen zijn, dan is de leerling (arbitrair) ingedeeld bij het laagste onderwijsniveau. Aantal leerlingen dat heeft meegedaan met E-MOVO havo/vwo klas klas totaal 381 Schoolplezier en verzuim Schoolplezier Hoe vind je het op school? De meeste leerlingen hebben het redelijk tot goed naar hun zin op school; 10 noemt het zelfs hartstikke leuk. Aan de andere kant noemt 4 van de leerlingen het niet leuk en 1 vindt het vreselijk op school. De meest genoemde redenen waarom leerlingen het niet zo leuk vinden zijn: de vakken zijn niet leuk (16) ik heb moeite met leren (9) de manier van lesgeven is niet leuk (8) ik zie geen nut in school (8) ik heb geen leuke klas (5) de docenten zijn niet aardig (4) leuk 50 gaat wel 35 niet leuk 4 hartstikke leuk 10 vreselijk 1 1

4 Schoolverzuim In de vier weken voorafgaand aan het onderzoek heeft 33 van de leerlingen een of meer dagen verzuimd vanwege ziekte. Daarnaast heeft 4 in de voorafgaande weken een of meer uur gespijbeld In voorgaande 4 wkn gespijbeld trend over de jaren De belangrijkste redenen om te spijbelen zijn: als ik geen zin in school heb (1) als ik (veel) tussenuren heb (1) Het spijbelen ligt in klas 4 duidelijker hoger dan in klas Nederland Gelderland-Zuid school In voorgaande 4 weken gespijbeld, naar klas school * * NL Ouderbetrokkenheid Vragen ouders wel eens hoe het gaat op school? ja, vaak 73 ja, soms 22 een enkele keer 3 nee, bijna nooit 2 De mate waarin ouders betrokken zijn bij zaken die met school te maken hebben, hangt af van ouder tot ouder, maar ook van kind tot kind. Helpen met huiswerk is een vorm van ouderbetrokkenheid, maar niet elke ouder zal daartoe in staat zijn en niet elke leerling zal daar behoefte aan hebben. Om toch een indicatie te krijgen van ouderbetrokkenheid is gevraagd in hoeverre ouders wel eens vragen hoe het op school gaat. De meeste leerlingen geven aan dat hun ouders vaak vragen hoe het gaat op school. Bij 2 vragen ouders bijna nooit hoe het op school gaat en bij 2 maar een enkele keer. 2

5 Sociale omgeving Gezin Van de ondervraagde leerlingen woont 77 bij beide eigen ouders, 9 in een eenoudergezin, 4 in een nieuw gevormd gezin (gezin met een ouder en een stiefouder) en 8 heeft co-ouderschap. De relatie met de ouders is nagevraagd via een vragenset met daarin vragen over: tijd die ouders voor je hebben, je thuis gelukkig voelen, het gevoel hebben dat ouders je begrijpen en het gevoel hebben dat ouders van je houden. Op basis van deze vragenset blijkt dat 38 van de leerlingen een relatief goede relatie heeft met de ouders; 19 heeft een relatief slechte relatie met de ouders en de overige 43 scoort gemiddeld. Moeite met financieel rondkomen in een gezin blijkt sterk samen te hangen met andere risicofactoren op het gebied van welzijn en leefstijl. Bij 1 van de jongeren is, naar eigen zeggen, sprake van grote moeite met rondkomen thuis, 5 heeft thuis enige moeite met rondkomen en 32 heeft geen moeite maar moet wel opletten. Moeite met financieel rondkomen thuis enige moeite 4 grote moeite 1 geen moeite, maar wel opletten 32 geen enkele moeite 63 Vrienden Veruit de meeste leerlingen (86) vinden dat ze genoeg vrienden hebben; 13 zegt gaat wel en 1 zegt dat ze niet genoeg of zelfs helemaal geen vrienden hebben. ja 86 Heb je genoeg vrienden? gaat wel 13 nee 1 Aan de hand van zes vragen is vastgesteld in hoeverre de leerlingen sociale steun van vrienden ontvangen. De vragen gaan onder andere over de mate waarin jongeren leuke dingen ondernemen met vrienden, elkaar helpen en elkaar kunnen vertrouwen. Op basis van deze vragen blijkt dat de meerderheid (62) hoog scoort op de schaal van sociale steun door vrienden, 29 scoort in het midden en 9 van de leerlingen ervaart weinig sociale steun van vrienden. 3

6 Pesten op school, cyberpesten en weerbaarheid Pesten Pesten is een complex en hardnekkig probleem waar zeker ook scholen mee te maken hebben. Van de leerlingen op het Dominicus College heeft 3 ingevuld meerdere keren per maand op school te zijn gepest en 1 is gepest via internet of mobiele telefoon. Het gaat daarbij vaak om dezelfde leerlingen. In voorgaande 3 maanden gepest (meerdere keren per maand), naar klas Gepest op school school * * NL Gepest via internet of smartphone school * * NL Weerbaarheid Weten leerlingen wat ze wel en niet willen en kunnen ze die grenzen aangeven en bewaken voor zichzelf en naar anderen? Weerbaarheid is niet alleen van belang bij pesten, maar ook bij keuzes rond alcohol, roken, drugs, uitgaan en seksualiteit. Aan de leerlingen is een vragenset voorgelegd met acht vragen die iets zeggen over weerbaarheid. Het gaat daarbij om weten wat je wel of niet wilt, je makkelijk laten overhalen en opkomen voor jezelf. Uit de vragenset blijkt dat op uw school 4 onvoldoende weerbaar genoemd kan worden. Gemiddeld in de regio Gelderland-Zuid is dit 8. De leerlingen die onvoldoende weerbaar zijn scoren zowel hoger op gepest worden, als op het zelf pesten van andere jongeren Wordt meerdere keren per maand op school gepest Nederland Gelderland-Zuid school 4

7 Gezondheid en welbevinden Gezondheid en geluk De meeste leerlingen noemen hun gezondheid goed of heel goed, 11 beoordeelt hun gezondheid als gaat wel tot (zeer) slecht. Naast de vraag hoe gezond leerlingen zichzelf vinden, is het ook interessant om te weten hoe gelukkig ze zijn. De meeste jongeren geven zichzelf rond de 8 voor hun geluk; 12 geeft zichzelf als (rapport)cijfer een 6 of lager Mate van geluk (rapportcijfer) Psychische gezondheid en somberheid Gelderland-Zuid school Een veel gebruikte vragenlijst om psychosociale problemen te signaleren is de Strenghts and Difficulties Questionnaire (SDQ). De SDQ is een vragenlijst die bestaat uit 25 vragen die betrekking hebben op emotionele problemen, gedragsproblemen, problemen met leeftijdgenoten, hyperactiviteit en prosociaal gedrag. Op basis van de SDQ heeft 3 een duidelijke indicatie voor het bestaan van psychosociale problemen en 9 zit in een grensgebied, hetgeen te beschouwen is als een verhoogd risico. Percentage leerlingen met een duidelijk indicatie voor psychosociale problemen (= verhoogde SDQ) school * * NL Naast de SDQ is een enkelvoudige vraag gesteld over sombere gevoelens. Daaruit blijkt dat 7 van de leerlingen zich in de voorgaande twee weken een groot deel van de tijd in de put of somber heeft gevoeld. Logischerwijs is er een duidelijke samenhang tussen somberheid, lager score op geluk en psychosociale problemen. Ook is er een samenhang met pesten en lage weerbaarheid. Hulp zoeken bij problemen Als leerlingen met een probleem zitten dat ze niet zelf kunnen oplossen dan zoeken de meesten informatie of hulp bij familie of vrienden: ouders/verzorgers (83) vriend(in) (68) broer/zus (34) andere familieleden (18) Maar ook de school wordt regelmatig genoemd: leerlingbegeleider/mentor (25) leraar/docent (10) vertrouwenspersoon op school (7). 5

8 Voeding, bewegen en gewicht Ontbijt, groente en fruit Ontbijten en het dagelijks eten van groente en fruit hoort bij een gezond voedingspatroon. Toch blijkt het voor velen moeilijk om daaraan iedere dag te voldoen. Een aanzienlijk deel komt niet verder dan hooguit vier keer per week: 11 ontbijt minder dan vijf keer per week, 11 eet minder dan vijf keer per week groente en 37 minder dan vijf keer per week fruit. Groente- en fruitconsumptie, naar klas Eet minder dan vijf keer per week groente school * * NL Eet minder dan vijf keer per week fruit school * * NL Suikerhoudende dranken en energydrank Door het drinken van suikerhoudende drankjes krijgen jongeren ongemerkt veel suiker binnen. Niet alleen de bekende frisdranken bevatten veel suiker, maar ook dranken als limonadesiroop, vruchtensap, multivitaminen, sportdrankjes, chocolademelk, yoghurtdrink en energiedrankjes. Van de leerlingen op uw school drinkt 12 gemiddeld drie glazen suikerhoudende drankjes per dag en 9 drinkt vier of meer glazen per dag. Aantal suikerhoudende drankjes 3 per dag 12 2 per dag 23 per dag 4 of meer p.d. 9 minder dan 1 p.d 22 1 per dag 34 Energiedrankjes (zoals Red Bull) bevatten niet alleen veel suiker, maar ook nog andere stoffen zoals cafeïne en taurine. Deze stoffen zijn met name schadelijk als er meerdere blikjes van per dag gedronken worden. Een kleine groep leerlingen (1) drinkt gemiddeld twee of meer blikjes energydrank per dag. 6

9 Bewegen Volgens de Nederlandse Norm Gezond Bewegen zou een jongere dagelijks een uur matig intensief moeten bewegen. Dat blijkt in de praktijk niet goed te lukken. Slechts 17 beweegt elke dag uur. Als Op hoeveel dagen sporten bij club, vereniging of sportschool? meerdere dagen p.w. 66 Sport wekelijks bij club of sportschool nooit 17 1 dag p.w. 15 minder dan 1 dag p.w. 2 we de lat iets lager leggen bij vijf dagen per week, dan voldoet 50 van de leerlingen hieraan. Zeker voor leerlingen die wat verder van school wonen draagt het dagelijks fietsen naar school in belangrijke mate bij aan het totale beweegpatroon. De meeste leerlingen (88) komen elke dag op de fiets (of lopend) naar school. Daarnaast levert sporten een belangrijke bijdrage. Van de leerlingen op uw school sport 81 wekelijks bij een club, vereniging of sportschool. In Nederland ligt dat gemiddeld op 76. school * * NL Gezond gewicht Om betrouwbare gegevens te krijgen over het lichaamsgewicht hebben we gebruik gemaakt van de meetgegevens van de afdeling Jeugdgezondheidszorg. Zij meten en wegen jaarlijks de leerlingen in klas 1 of 2 van het voortgezet onderwijs. Daaruit blijkt dat op het Dominicus College 14 (iets) te licht is (ondergewicht) en 11 heeft matig of zwaar overgewicht (meisjes: 14; jongens 10). school Gelderland-Zuid gezond gewicht 75 overgewicht 11 gezond gewicht 74 overgewicht 13 ondergewicht 14 ondergewicht 13 Wat vinden leerlingen van hun eigen gewicht? Op de vraag wat leerlingen zelf van hun eigen gewicht vinden is een groot verschil tussen jongens en meisjes. Van de jongens vindt 14 zichzelf te zwaar, bij de meisjes is dat 24. Veel meiden vinden zich te zwaar, terwijl ze dat op basis van de meetgegevens van de Jeugdgezondheidszorg niet zijn Vindt zichzelf te zwaar versus werkelijk overgewicht (o.b.v. meetgegevens) jongens vindt zichzelf te zwaar meisjes heeft overgewicht (JGZ) 7

10 Alcohol Wat betreft alcoholgebruik door de jeugd is er de laatste jaren veel in beweging. De acceptatie en het daadwerkelijk gebruik van alcohol daalt en in 2014 is de leeftijdsgrens om alcohol te mogen kopen verhoogd van 16 naar 18 jaar. Dat wil echter nog niet zeggen dat er helemaal niet meer gedronken wordt door de leerlingen van klas 2 of 4: 29 heeft wel eens minstens een heel glas alcohol gedronken en 20 heeft dat ook in de afgelopen vier weken gedronken. Ooit alcohol gedronken? een heel glas of meer 29 Logischerwijs is er een duidelijk verschil in alcoholgebruik tussen leerlingen van klas 2 en 4. Het alcoholgebruik is in totaal veel minder (10) dan in de regio Gelderland-Zuid. Behalve in klas 2, daar is het percentage (6) gelijk aan die in de regio. nee 43 alleen een paar slokjes 28 Alcoholgebruik in voorafgaande vier weken Heeft recent alcohol gedronken school * * Gelderl.Zuid Heeft recent 5 of meer glazen gedronken school * * Gelderl.Zuid Binge-drinken Het meest schadelijk is het als jongeren vijf of meer glazen per gelegenheid drinken, dat wordt binge-drinken genoemd. Net als het algemeen alcoholgebruik is ook dit binge-drinken sinds 2003 sterk gedaald Binge-drinken in voorgaande 4 wkn (5 of meer glazen per keer) De cijfers in de tabel laten zien dat een deel van de jongeren die drinken, ook die grens van vijf glazen per keer over gaan Nederland Gelderland-Zuid school De trend in Gelderland-Zuid is dat een groeiende groep jongeren (nog) niet drinkt, maar dat degene die wel drinken nog steeds relatief veel drinken. Binge-drinken door leerlingen van het Dominicus College ligt duidelijk lager dan landelijk en lager in de regio. 8

11 Roken, blowen en andere drugs Roken De meeste rokers beginnen ermee in hun middelbare schooltijd. Goed nieuws is dat er zowel regionaal als landelijk een dalende trend te zien is. Op het Dominicus college is hier ten opzichte van 2011 een lichte stijging te zien, maar nog steeds minder dan in de rest van Nederland Rookt wekelijks Om het roken verder terug te dringen is op 1 januari 2014 de verkoopleeftijd van tabak verhoogd van 16 naar 18 jaar Nederland Gelderland-Zuid school Op het Dominicus College rookt 2 dagelijks en 2 rookt minstens een keer per week. Deze worden samen gerekend tot de wekelijkse rokers. Rookt wekelijks school * * NL Rooklocatie Ondanks dat roken in en rond scholen steeds verder wordt teruggedrongen, blijft de school een belangrijke plek voor jongeren om te (beginnen met) roken. De meest genoemde rooklocaties zijn: op straat, buiten 2 op schoolplein/ bij school 2 discotheek 2 bij anderen thuis 2. Wiet/hasj en andere drugs Van de leerlingen in klas 2 en 4 heeft 19 wel eens wiet of hasj aangeboden gekregen. Bij 4 vond dat plaats op school. Wat betreft het gebruik van wiet of hasj geeft 8 aan dat ze het ooit wel eens gebruikt hebben en 4 heeft het in de voorgaande vier weken gebruikt. In onderstaande tabel is te zien dat het gebruik bij klas 2 leerlingen nog een stuk lager ligt dan bij de vierde klassers. Heeft in de voorgaande vier weken wiet of hasj gebruikt school * * NL Het gebruik van andere drugs zoals XTC, cocaïne, paddo s, amfetamine, LSD, GHB, heroïne of lachgas licht een stuk lager: 2 heeft ooit wel eens een van deze middelen gebruikt en 0 heeft het de laatste vier weken gebruikt. 9

12 Sociale media, gamen en sexting Sociale media en gamen De meeste jongeren (77) zijn vrijwel dagelijks actief op sociale media zoals WhatsApp, Snapchat, Facebook, Twitter en Forums). Maar wanneer is het teveel? Dat is niet zozeer uit te drukken in het aantal uren per dag, maar meer in de mate waarin jongeren er op een dwangmatige wijze mee bezig zijn. Om dat te achterhalen is aan de jongeren een vragenset voorgelegd met zeven vragen. Zo geeft 5 aan dat ze vaak hun huiswerk afraffelen en 12 komt vaak slaap te kort vanwege sociale media. Daarnaast zegt 5 dat ze liever op sociale media actief zijn, dan dat ze werkelijk tijd doorbrengen met vrienden of familie. Op basis van die vragenset blijkt dat 6 van de leerlingen een indicatie geeft voor problematisch gebruik van sociale media. Gamen is veel meer een jongens-activiteit: 48 van de jongens speelt dagelijks games, tegen 10 van de meisjes. Van de jongens heeft 6 een indicatie voor problematisch gamen. Landelijk is dat 7. Sexting en andere (negatieve) ervaringen op internet Steeds meer jongeren hebben er ervaring mee dat er tegen hun zin vervelende foto s of filmpjes over hen zijn verspreid. Van de leerlingen op het Dominicus College heeft 15 hiermee te maken gehad Er zijn vervelende foto's of filmpjes van mij verspreid Gelderland-Zuid school Dat is een duidelijke toename ten opzichte van Daarnaast is gevraagd of jongeren zelf wel eens via webcam of smartphone borsten, geslachtsdelen of billen hebben laten zien, of iets seksueels hebben gedaan. Dat blijkt door 4 te zijn gedaan. Bij 1 was dit voor iemand die men alleen via internet kende. In de andere gevallen voor een vriend/vriendin die ze ook persoonlijk kennen. 10

13 Seksualiteit In de puberteit hebben veel jongeren hun eerste seksuele ervaring met anderen. Voor veel jongeren gaat dat lange tijd niet verder dan zoenen. Een klein deel heeft al verdergaande seksuele ervaring. Het is bij al deze ervaringen belangrijk dat jongeren leren met respect met elkaar om te gaan en elkaars grenzen te respecteren. En in het geval het seksueel contact verder gaat is het essentieel om goed beschermd te zijn tegen zwangerschap en seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA). De school heeft een belangrijke rol in het bespreken en bespreekbaar maken van deze onderwerpen. Hoe verschillend de ervaring van de leerlingen ook kan zijn. Seksuele ervaring (zoenen, geslachtsgemeenschap) Van de leerlingen heeft 34 aangegeven wel eens met een ander te hebben gezoend en 11 heeft ervaring met geslachtsgemeenschap. Heeft wel eens geslachtsgemeenschap met iemand gehad school * * NL Anticonceptie De jongeren die seks hebben gehad, gebruiken in meerderheid anticonceptie (vooral pil en/of condoom), maar zeker niet in alle gevallen. Zo heeft 8 van de seksueel actieve leerlingen bij de eerste keer seks, risico op zwangerschap gelopen. Bescherming tegen SOA Behalve zwangerschap is er bij seks natuurlijk ook het risico op het oplopen van een SOA (Seksueel Overdraagbare Aandoening). De beste bescherming tegen SOA is het gebruik van een condoom. Daarnaast is er in principe geen kans op SOA als beide seksuele partners nog nooit eerder seks hebben gehad of als beiden een gunstige SOA-test hebben gehad en sindsdien een monogame relatie hebben. Bij de eerste keer seks heeft 10 risico op SOA gelopen. Bij de laatste keer seks was dit

14 Seksuele diversiteit In de puberteit gaan jongeren op zoek naar hun identiteit en ontdekken ze ook hun seksuele geaardheid. Jongeren die homo- of biseksuele gevoelens bij zichzelf ontdekken, moeten vaak vele drempels overwinnen om voor die geaardheid uit te komen. Een negatieve houding bij leeftijdsgenoten verhoogd die drempels. Daarom is aan de leerlingen een aantal vragen voorgelegd over houding en acceptatie van homoseksualiteit. Houding Op de vraag wat de leerling ervan vindt als twee meisjes/vrouwen of twee jongens/ mannen op elkaar verliefd zijn, zegt de meerderheid dat ze dat normaal of een beetje raar vinden. Aan de andere kant noemt 4 het erg raar en 3 vindt het verkeerd Negatieve houding homoseksualiteit (vindt het erg raar of verkeerd) Gelderland-Zuid school Openheid op school en acceptatie bij klasgenoten De veiligheid op school omtrent homoseksualiteit is nagevraagd met de volgende vraag: 'Stel dat iemand op jouw school homoseksueel zou zijn, zou diegene dat op school eerlijk kunnen vertellen?'. Op school eerlijk vertellen over homoseksualiteit Op uw school zegt 11 van niet en 24 zegt dat ze het niet weten. ja, tegen iedereen op school 23 ja, alleen tegen vrienden 42 dat weet ik niet 24 nee 11 Er is een verschil tussen een oordeel over homoseksualiteit als algemeen verschijnsel enerzijds en de dagelijkse praktijk anderzijds. Dat blijkt uit de uitkomsten van de vragenset over de 'sociale afstand' 1. Van 21 van de leerlingen kan gezegd worden dat ze veel afstand (zouden) bewaren tot een homoseksuele/lesbische klasgenoot. Voor jongens is dat 30, voor meisjes Aan meisjes is gevraagd hoe ze staan ten opzichte van een lesbische klasgenoot en aan jongens hoe ze staan ten opzichte van een homoseksuele klasgenoot. De vragenset bestaat uit drie stellingen, zoals "Ik zou rustig vriendschap met hem/haar sluiten" en "Ik zou liever in de pauze naast iemand anders gaan zitten". De vragenset is ontwikkeld door de Rutgers Nisso groep. 12

15 Tot slot is over dit onderwerp de vraag gesteld in hoeverre leerlingen denken dat homoseksualiteit geaccepteerd wordt door hun omgeving. Leerlingen konden via een rapportcijfer aangeven hoe hoog of hoe laag zij de acceptatie inschatten bij hun klasgenoten, bij hun vrienden en bij hun ouders. Daaruit blijkt dat leerlingen de acceptatie het laagst schatten bij hun klasgenoten, wat hoger bij hun vrienden en relatief het hoogst bij hun ouders Inschatting van de acceptatie homoseksualiteit door... klasgenoten vrienden ouders laag matig goed 13

16 Samengevat In voorgaande pagina s is veel informatie voorbij gekomen. In de bijlage: E-MOVO in cijfers staat nog veel meer informatie. Hieronder staan kort samengevat de belangrijkste uitkomsten voor het Dominicus College. Dat zijn ten eerste de onderwerpen waarop de leerlingen relatief gunstig scoren. Daarna volgen de onderwerpen waarop de leerlingen minder goed scoren. Het zijn de resultaten die in meer of mindere mate wijzen op een risico voor de gezondheid en het welzijn van de leerlingen. Vervolgens volgt een vergelijking van de resultaten van 2011 en N.B. Het vergelijken van de uitkomsten van deze school met de cijfers van heel regio Gelderland-Zuid en NL moet voorzichtig gebeuren, omdat in de cijfers van heel regio Gelderland-Zuid en NL ook de resultaten van vmbo leerlingen zijn meegeteld. Dit kan zorgen voor vertekening. Vergelijking school en acceptatie met landelijk of regionaal Gunstig: Duidelijk meer schoolplezier. Minder spijbelen. Wat meer leerlingen weerbaar. Duidelijk gunstiger qua voeding: ontbijten, fruit, groente, suikerhoudende drankjes. Meer leerlingen sporten wekelijks bij een club of sportschool. In totaal minder recent alcoholgebruik en veel minder binge-drinken. Veel minder roken. Positievere houding t.o.v. homoseksualiteit. Meer openheid op school over homoseksualiteit. Verschuivingen t.o.v Gunstige trend: Duidelijk meer schoolplezier. Wat minder spijbelen. Meer leerlingen eten minimaal 5 dagen per week groente en fruit. 14