Moet ik de erfenis aanvaarden?

Transcriptie

1 Moet ik de erfenis aanvaarden? mr. W.S. (Wiebren) Santema

2 Is er een probleem in de familie over een erfenis? Na het overiijden van een familielid komt er veel op je af. Een erfenis afhandelen is een zaak vol emotie. Er zijn allerlei zaken die geregeld moeten worden. Een van die dingen is de vraag of en hoe de erfenis moet worden aanvaard. De gevolgen van het aanvaarden van een erfenis kunnen verstrekkend zijn. Weet u eigenlijk wel wat er in die erfenis zit? Zonder er bij stil te staan neemt u misschien wel allerlei schulden over en moet u wellicht zelf geld bijbetalen in plaats van dat u wat erft. In alle hectiek is het daarom van belang dat u de zaken helder en duidelijk op orde krijgt, zeker als het gaat om de juridische gevolgen. In deze brochure kunt u lezen of en hoe u een erfenis kunt aanvaarden (accepteren) of verwerpen (niet aanvaarden). Inhoudsopgave blz. 1: Is er een probleem in de familie over een erfenis? Wat moet u doen en wat zijn uw rechten en plichten? blz. 2 4: Moet ik de erfenis aanvaarden? I. Zuiver aanvaarden van de nalatenschap II. Verwerpen van de nalatenschap III. Beneficiair aanvaarden blz. 5: Advies en hulp bij erfenis conflicten. Wat kan een advocaat voor u betekenen? Het erfrecht bepaalt wat er na iemands overlijden met het vermogen moet gebeuren én welke regels daarvoor gelden.

3 Iedere situatie is uniek en vereisteen op maat gemaakt plan van aanpak. Een standaard erfrechtelijk geschil bestaat niet. Moet ik de erfenis aanvaarden? Als u op grond van de wet of door middel van een testament als erfgenaam bent aangewezen, is allereerst de vraag of u de erfenis wilt aanvaarden en zo ja, op welke wijze. Als (eventuele) erfgenaam heeft u drie mogelijkheden: I. Zuiver aanvaarden van de nalatenschap II. Verwerpen van de nalatenschap III. Beneficiair aanvaarden I. Zuiver aanvaarden Door zuiver te aanvaarden wordt u erfgenaam en treedt u (samen met uw mede-erfgenamen) in de rechten van de overleden persoon. De erfgenamen nemen alle rechten en plichten over van de overledene. Dit betekent ook dat, in het geval dat er meer schulden dan bezittingen tot de nalatenschap behoren, u met uw privévermogen (mede-)aansprakelijk wordt voor de schulden. Het zuiver aanvaarden van de nalatenschap kan vorm vrij gebeuren door daar uitdrukkelijk een verklaring over af te leggen, maar kan ook worden afgeleid uit het feit dat iemand zich als erfgenaam gedraagt. De wet spreekt van het zich gedragen als ondubbelzinnig en zonder voorbehoud als een zuiver aanvaard hebbende erfgenaam. Soms gebeurt dat zonder dat daar over nagedacht is. Een recent voorbeeld in de rechtspraak is het geval dat de familie kort na het overlijden met elkaar in een restaurantje afsprak om met elkaar te overleggen over het regelen van de uitvaart. De rekening werd betaald met de pinpas van de overledene. Naar het oordeel van de rechter werd middels die betaling de erfenis zuiver aanvaard, met alle gevolgen van dien.

4 Steeds vaker leidt de afwikkeling van een erfenis tot geschillen. Het is dan verstandig om informatie en deskundig juridisch advies te vragen. Enkele andere voorbeelden van zuiver aanvaarden zijn: - het gebruiken en trekken van vruchten van zaken en het beschikken over zaken; - het verkopen van zaken uit de nalatenschap en het betalen van schulden zonder enige reserve; - het innen van tot de nalatenschap behorende vorderingen en het treffen van schikkingen met schuldenaren; - het meegeven aan de vuilnis van alle zaken der nalatenschap; - het als erfgenaam deelnemen aan de verdeling; - het instellen van rechtsvorderingen die een erfgenaam toekomen; de erkenning van een schuld der nalatenschap. II. Verwerpen van de nalatenschap Na verwerping wordt u geacht nimmer erfgenaam te zijn geweest. U ontvangt dan niets en eventuele schulden van de nalatenschap kunnen niet op u worden verhaald. Om een erfenis te verwerpen moet een speciale akte worden opgesteld bij de griffie van de rechtbank. Hier zijn kosten aan verbonden. III. Beneficiaire aanvaarding Als u beneficiair aanvaardt wordt u wel erfgenaam, maar bent u niet met uw eigen vermogen aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap. U wordt dan slechts aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap, voor zover er in die nalatenschap baten aanwezig zijn. Er wordt als het ware een muur opgetrokken tussen de erfenis en uw eigen privé-vermogen. Om een erfenis beneficiair te aanvaarden moet een speciale akte worden opgesteld bij de griffie van de rechtbank. Hier zijn kosten aan verbonden. Bij een beneficiaire aanvaarding dienen er wel een aantal formaliteiten in acht te worden genomen, de wettelijke vereffeningsprocedure.

5 Verdere gevolgen van het aanvaarden of verwerpen Een eenmaal gemaakte keuze is onherroepelijk. Als eenmaal zuiver is aanvaard, kan niet meer worden verworpen of andersom. Slechts onder bijzondere omstandigheden kunt u een gemaakte keus ongedaan maken. Wordt u na een zuivere aanvaarding geconfronteerd met schulden van de erflater waardoor de erfenis een negatief saldo krijgt? Onderneem onmiddellijk actie en laat u goed adviseren. Op dit moment is er een discussie gaande of het huidige stelsel van aanvaarden en verwerpen moet worden aangepast. De minister van justitie heeft een wetsvoorstel gedaan op grond waarvan het mogelijk wordt om na het ontdekken van onverwachte schulden alsnog beneficiair te aanvaarden. Advies en hulp bij erfenis conflicten. Wilt u meer informatie over het erfrecht of vrijblijvend van gedachten wisselen dan kunt u altijd gerust contact opnemen. Wacht niet te lang om uw vraag te stellen. Mocht het nodig zijn om actie te ondernemen dan is het verstandig om zo snel mogelijk te starten en gelijk de juiste stappen te nemen. Dit om nog meer problemen te voorkomen. Als advocaat is mijn werkwijze helder en transparant: professionele begeleiding belangenbehartiging snel en grondige analyse adequaat optreden juridisch goed onderbouwd duidelijkheid over de kosten Het is, voordat u een afspraak maakt met een advocaat, verstandig om eens te kijken naar uw vraag en wensen. Past dit bij de expertise van de advocaat die u op het oog heeft? Wat kan hij/zij voor u betekenen?

6 Advies en hulp bij erfenis conflicten Neem contact op voor meer informatie Steeds vaker leidt de afwikkeling van een erfenis tot geschillen. Het is dan verstandig om informatie en deskundig juridisch advies te vragen. Kijk voor meer informatie op mr. W.S. Santema. Erfrecht & Advocaat mr. W.S. (Wiebren) Santema Prinses Julianapark 4, 8601 GJ SNEEK Postbus AG Drachten Telefoonnummer