JULI 1951 JAARGANG 54, AFL. 7. Hl''':".^ mmm D[ LEVENDE NATO. ^Bi.
|
|
- Johanna Verbeke
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 JULI 1951 JAARGANG 54, AFL. 7 MW ^ï. f??!» Hl''':".^ mmm D[ LEVENDE NATO ^ ^ Py^^j r^ss^ /s*sê&' gg '^f S^ i^^ ^f^ N:. IgggK ^Bi. ^^pa l Pjké.JLcipi ^^S ^ ^ ^ ^'yéf^a ^ 1 ^ / / ^P/ ^Steïi,. NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR VELDBIOLOGIE OPGERICHT DOOR E. HE1MANS,. JASPERS Jr EN JAC. P. THIJSSE DE NOORD-AMERIKAANSE BLUE CRAB" IN NEDERLAND C. DEN HARTOG L. B. HOLTHUIS. De recente aanspoeling van twee exemplaren van de Noord-Amerikaanse Callinectes sapidus M.J. Rathbun in Zeeland, vormde een aanleiding om na te gaan of deze soort reeds eerder in Nederland was gevonden. Zeer tegen de verwachting in bleek dit inderdaad zo te zijn, hoewel de vroegere vondsten van deze krab in Nederland nog niet waren gepubliceerd. In totaal is de soort nu viermaal in Nederland aangetroffen. Deze Callinectes sapidus, de blue crab" van de Amerikanen, is een zwemkrab behorende tot de familie Portunidae, van welke familie ook onze inlandse zwemkrabben deel uitmaken. De Amerikaanse soort vertoont in een vrij groot aantal opzichten belangrijke verschillen met de Nederlandse Portuniden. In de eerste plaats is zij veel groter : het rugschild van het mannetje kan tot 223 mm, dat van het wijfje tot 175 mm breed worden. De zijranden van het rugschild dragen elk 9 tanden, waarvan de achterste, die veel langer is dan de overige tanden, ver zijwaarts uitsteekt. De voorrand van het rugschild draagt tussen de ogen 2 brede tanden (de tanden die de binnenste hoek van de oogkas vormen niet meegerekend). Op het rugschild treft men, behalve verspreid staande knobbeltjes, ook een aantal aan die in duidelijke dwarse rijen gerangschikt staan. De schaarpoten lijken veel op die van de Nederlandse Portuniden, doch zijn 121
2 langer en slanker. De palm van de schaar is opmerkelijk door het bezit van een zware stekel in het basale deel van de bovenste helft van de buitenzijde. Het tweede lid achter de scharen, de merus, draagt enkele grove stekels op zijn binnenrand. De volgende poten zijn ongeveer als bij de inlandse zwemkrabben, het vijfde paar is hier ook verbreed en aan de zwemfunctie aangepast. De verschillen in de vorm van het achterlijf van de mannetjes en wijfjes is bij Callinectes nog sterker dan bij de Nederlandse Portuniden. Bij het mannetje is het achterlijf (fig. 2a) niet driehoekig, doch I -vormiq ; het zesde en zevende segment zijn namelijk erg smal en het ervoor liggende segment, dat ontstaan is door de versmelting van het derde tot en met vijfde segment, is plotseling veel breder. Bij het volwassen wijfje is het achterlijf (fig. 2b) zeer breed, het vijfde en zesde segment vormen samen ongeveer een halve cirkel, op de top waarvan het zevende segment te zien is als een langwerpig driehoekje. Bij nog niet geheel volwassen wijfjes, nl. die welke hun laatste vervelling nog niet hebben doorgemaakt, is het achterlijf (fig. 2c) driehoekig van vorm, daardoor op het mannelijk abdomen van andere Portuniden gelijkend ; de aanwezigheid van vier paren pleopoden onder het abdomen toont echter bij dergelijke onvolwassen wijfjes duidelijk aan dat men hier niet met een mannetje te doen heeft. aangezien dit slechts twee paren pleopoden bezit. Het rugschild van de levende dieren is grijsachtig of blauwachtig groen van kleur, de poten zijn blauw, terwijl de stekels en de vingers van de schaarpoten oranjerood zijn. De onderzijde van het lichaam en van de schaarpoten is witachtig. Flg. 1. Callinectes sapidus M. /. Rathbun. Mannetje, (naar R. Rathbun, 1884, Fish. Fishery Industr. U.S., sect. I). 122
3 Fig. 2. Callinectes sapidus M. /. Rathbun. a. achterlijf van mannetje; b. achterlijf \an volwassen wijfje; c. achterlijf van onvolwassen wijfje, (a, b naarm.j. Rathbun. 1930, Bull. U.S. Nat. Mus., vol. 152; c, naar Churchill, 1919, Bull. U.S Bur. Fish., vol. 36). De dieren leven in zee op een modder- of zandbodem. Zij worden echter ook geregeld in brak en zelfs in zoet water gevonden. De grotere krabben leven meestal op vrij grote diepten, doch de jongere worden vaak in zeer ondiep water aangetroffen. Zij voeden zich met dood dierlijk voedsel, hoewel ook levende vissen en soortgenoten, bij voorkeur zieke, zwakke of pas vervelde dieren, worden gegeten. Plantaardig voedsel schijnt eveneens deel van het menu van deze dieren uit te maken. Zij zijn zeer agressief en zijn uitmuntende zwemmers, die zich zeer snel door het water kunnen voortbewegen. Het verspreidingsgebied van Callinectes sapidus is de oostkust van Amerika van Nieuw Schotland (Canada) tot Uruguay. Het meest algemeen is hij echter aan de kust van de Verenigde Staten, van Cape Cod (Massachusetts) tot Texas. Een variëteit acutidens Rathbun komt voor van Florida tot Brazilië, waar ze grotendeels de typische vorm vervangt. De blue crab" wordt veel voor consumptie-doeleinden gevangen, vooral in de Chesapeake Bay aan de oostkust en in Louisiana aan de zuidkust van de Verenigde Staten. Het belang van deze visserij blijkt wel uit de volgende opgave : The Blue Crab resource of the Atlantic coast supports the largest crab fisheries of the United States. It produces annually around 80 million pounds of hard-shelled crabs and three million pounds of soft-shelled crabs, the total yielding close to 14 million pounds of edible crab meat worth between 3 and 5 million dollars" (Fishery Resources of the United States, 1945, p. 89). De soft-shelled" krabben, dieren die pas verveld en dus geheel zacht zijn, worden levend verkocht. Deze dieren hebben het grote voordeel dat zij, nadat zij gekookt zijn, in hun geheel opgegeten kunnen worden, terwijl de normale, hard-shelled", krabben eerst van hun harde pantser moeten worden ontdaan. Deze hard-shelled" krabben worden gedeeltelijk ook levend verkocht, maar de overgrote meerderheid wordt direct na de vangst gekookt en gepeld, het vlees wordt dan als zodanig apart verkocht. Buiten Amerika is Callinectes sapidus tot nu toe slechts éénmaal waargenomen. Bouvier (1901, Buil. Mus. Hist. nat. Paris, vol. 7, p. 16) vermeldde de vangst van een levend mannetje, met een rugschildbreedte van 180 mm, uit het zoete water van de haven van Rochefort, Z.W. Frankrijk. De Nederlandse vondsten zijn de volgende : 1. Op 10 September 1932 werd een nog niet geheel volwassen wijfje aangetroffen in de Zaan bij Zaandam door de heer G. Hoorn en door hem geschonken aan het Zoölogisch Museum te Amsterdam, waar het op het ogenblik deel uitmaakt van de spiritus-collectie. Het rugschild van het dier is 135 mm breed. Het driehoekige abdomen toont aan dat het dier nog niet geheel volwassen is, doch de grootte maakt het waarschijnlijk dat wellicht nog slechts één vervelling doorgemaakt zou moeten '^
4 worden om het uiteindelijke stadium te bereiken. Het exemplaar is volkomen gaaf en hoewel nadere gegevens ontbreken, mag wel worden aangenomen dat het levend werd verzameld. 2. Het tweede exemplaar werd in December 1934 met een totebel gevangen in het brakke water van de Entrepothaven te Amsterdam door de heer H. van Laar, die het dier daarna nog verscheidene weken in een aquarium in leven hield. De heer van Laar, die zo vriendelijk was ons deze bijzonderheden over de vangst mede te delen, vermeldde verder nog dat de krab zeer agressief was : als men een hand boven het aquarium hield viel het dier aan door op te springen met omhoog gerichte scharen. Het exemplaar dat nu deel uitmaakt van de verzameling van het Zoölogisch Museum te Amsterdam, is een volwassen wijfje met een rugschild dat 153 mm breed is. Het achterlijf is volkomen ontwikkeld en heeft de vorm zoals hier in fig, 2b aangegeven. 3. Op 9 Augustus 1950 werd in de vloedlijn op het strand tussen Vlissingen en Zoutelande een mannelijk exemplaar van Callinectes sapidus aangespoeld gevonden door de heren A. F. Mulder en C. den Hartog. De rugschild-breedte van dit dier bedraagt 146 mm. Daar het exemplaar gaaf was, met uitzondering van een barst in het rugschild, en daar het geen bedorven geur afgaf, werd eerst gedacht dat het dier vers zou zijn ; de kleur was echter egaal roodachtig, zodat spoedig duidelijk werd dat men met een gekookt exemplaar te doen had. Evenals de twee voorgaande exemplaren kwam ook dit dier in de collectie van het Zoölogisch Museum te Amsterdam terecht. 4. Midden Augustus 1950 werd op het strand te Vlissingen een volwassen wijfje van de blue crab" gevonden door de heer C. de Visser te Vlissingen. Het dier had een rugschild-breedte van 165 mm en werd evenals het vorige exemplaar in gekookte toestand aangetroffen. Het miste de linker schaarpoot, de beweeglijke vinger van de rechter schaar en een der zwempoten. Door de vriendelijke bemiddeling van de heer B. J. J. R. Walrecht te Biezelinge werd het aan het Rijksmuseum van Natuurlijke Historie te Leiden afgestaan. Van de vier hier genoemde exemplaren zijn de laatste twee ongetwijfeld van dezelfde herkomst, daar beide in gekookte toestand, om omstreeks dezelfde tijd en op twee dicht bij elkaar gelegen punten van de Zeeuwse kust werden aangetroffen. Het lijkt het meest waarschijnlijk dat de dieren bestemd waren voor de consumptie op een van Amerika komend schip en dat zij om de een of andere reden voor de Zeeuwse kust over boord geworpen zijn. De Holland-Amerika Lijn te Rotterdam was zo vriendelijk op ons verzoek mede te delen dat voor haar schepen bij de terugkeer uit Amerika in New-York wel softshelled" krabben levend worden ingekocht voor de consumptie aan boord, doch dat deze dieren steeds enkele dagen na het vertrek worden geconsumeerd, zodat de in Zeeland aangetroffen dieren niet van deze schepen afkomstig kunnen zijn. De mogelijkheid blijft natuurlijk bestaan dat andere schepen hard-shelled" krabben meegenomen hebben en dat men voor het bereiken van de eindhaven zich van deze, door het lange bewaren er zeker niet beter op geworden consumptie-artikelen, heeft ontdaan. Hoe het ook zij, de kans dat deze dieren in de Zeeuwse wateren geleefd zouden hebben is vrijwel uitgesloten te achten, hoewel de mogelijkheid is geopperd dat de dieren levend door gamalenvisscrs gevangen zouden kunnen zijn en tegelijk met 124
5 andere krabben en garnalen gekookt; daarna zouden zij dan als afval over boord gezet zijn. Hoe interessant de beide vondsten onder no 3 en 4 genoemd, ook mogen zijn, zij hebben waarschijnlijk niet meer waarde dan de vondst op onze kust van een weggeworpen tropische schelp. Van veel meer belang zijn de dieren van de vondsten no 1 en 2, daar zij hier levend werden aangetroffen. Zij zijn dus volkomen te vergelijken met het dier dat door Bouvier (1901) van Rochefort werd vermeld. Interessant is het in dit verband op te merken dat zowel het Franse als de twee Nederlandse dieren in practisch zoet water werden gevonden. Hoe deze krabben hier gekomen zijn is niet met zekerheid te zeggen. Zeer zeker niet tussen het aangroeisel van een scheepswand, daar dit in het geheel niet op het natuurlijke substraat van deze dieren lijkt, terwijl zij te goede zwemmers zijn om zich willoos door een schip te laten meenemen. Wel is het mogelijk dat de dieren met ballastwater van schepen meegekomen zijn. Nu wij weten dat het mogelijk is dat deze dieren naar ons land kunnen worden getransporteerd, zou het wel nuttig zijn om, vooral in de omgeving van onze grote havensteden. naar deze blue crab" uit te zien. Elke opgave van het dier, zo mogelijk gestaafd door materiaal, zal gaarne worden ontvangen door het Rüksmuseum van Natuurlijke Historie te Leiden en het Zoölogisch Museum te Amsterdam. Zowel de heer W. Voorbeytel Canncnburg, oud-directeur van het Scheepvaart- Museum te Amsterdam, wiens inlichtingen wij verkregen door de vriendelijke bemiddeling van Mevr. W. S. S. van der Feenvan Benthem Jutting, als de heer H. van Laar maakten ons attent op het feit dat deze krab reeds aan de eerste Nederlandse kolonisten van Noord-Amerika bekend was. Deze beschouwden Callinectes sapidus min of meer als een teken des hemels dat aangaf dat de Nederlandse kolonisatie daar ter plaatse volkomen gerechtvaardigd was. Dit blijkt duidelijk uit een zinsnede uit het boek Korte Historiael, ende Journaels aenteyekeninge Van verscheyden Voyagiens in de vier dcelen des Wcrcldts- Ronde, als Europa, Africa, Asia, ende Amerika gedaen, door D. David Pietersz. de Vries, Artillerij-Meester vande Ed: M: Heeren Gecommitteerde Raden van Staten van West-Vrieslandt ende 't Noorderquartier. Waer in verhaelt werd wat Batailjes hy te Water gedaen heeft: Yder Landtschap zijn Gedierte Gevogelt wat soorte van Vissen ende wat wilde Menschen naer 't leven geconterfaeyt ende van de Bosschen ende Revieren met haer Vruchten" dat door De Vries in 1655 te Hoorn werd gepubliceerd. In dit boek besprak de Vries o.a. de dierenwereld van de omgeving van Fort Amsterdam ( = Nieuw Amsterdam, het tegenwoordige New- York) van omstreeks 1642 ; hij zegt dan op blz. 173 ') : Somerdaeghs komen alhier op de vlacke Stranden schoone Krabben, seer goet van smaeck, haer Scharen zijn van coleur als onse Prince-vlagge, zijn Orangie, blanck en blau, soo dat de Krabben genoegh verthooncn dat wy behooren dat Land te peupeleren ende ons toekomt." Dat hier werkelijk Callinectes sapidus bedoeld wordt is duidelijk uit de toepasselijke kleurbeschrijving van de scharen. Voor zover ons bekend, is De Vries' opgave de eerste vermelding van Callinectes sapidus in de litteratuur. ') Het boek van De Vries is door de Linschoten-Vereeniging in 1911 opnieuw uitgegeven als derde deel van de door deze vereniging gepubliceerde werken. In dit deel, dat door Dr H. T. Colenbrander bewerkt is, staat de hier geciteerde zinsnede op blz '25
Kreeftachtigen hebben meestal kleine ogen, waar ze maar weinig mee zien. Ze kunnen wel bijzonder goed ruiken.
Kreeftachtigen Er zijn veel verschillende soorten kreeftachtigen. Van ieder soort leven er vaak zeer grote aantallen in zee. Kreeftachtigen zijn bijvoorbeeld de roeipootkreeftjes, de zeepissebedden en
Opmars van de Helmkrab Corysfes cassivelaunus (PEN- NANT, 1777) aan de Westkust. Waarnemingen tijdens de krokusvakantie 1993 te Koksijde.
126 De Strandvjo, 13(4): 126-133 (1993) Opmars van de Helmkrab Corysfes cassivelaunus (PEN- NANT, 1777) aan de Westkust. Waarnemingen tijdens de krokusvakantie 1993 te Koksijde. M.-Th. Vanhaelen Il i';
De breedpootkrab, Portumnus latipes (Pennant, 1777), omgekeerd eirond, licht roodbruin (bij levende ex.)
-41- Hoe groot wordt de breedpootkrab? - G. Rappe. Inleiding De breedpootkrab, Portumnus latipes (Pennant, 1777), t IS een kleine sïort, behorende tot de familie van de zwemkrabben, Portunidae. Het rugschild
Schaal- en schelpdieren. Waar gaat deze kaart over? Garnalen. Wat wordt er van jou verwacht? Schelpdieren
Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over schaal- en schelpdieren. We behandelen drie soorten garnalen en mosselen. Je leert hoe deze garnalen en mosselen eruit zien en waar ze leven. Ook leer je
Inhoud. Inleiding blz. 3. Wat is een fossiel? blz. 4. Hoe fossielen ontstaan blz. 5. Fossielen van zacht weefsel blz. 6. Zeedieren blz.
Door: Oscar Zuethoff Groep 6b - Meneer Jos & Ingrid Februari 2008 Inhoud Inleiding blz. 3 Wat is een fossiel? blz. 4 Hoe fossielen ontstaan blz. 5 Fossielen van zacht weefsel blz. 6 Zeedieren blz. 7 De
inh oud 1. Leven onder water 3 2. Dieren en planten 3. Vissen 4. Kwallen 5. Zoogdieren 6. Schaaldieren 7. Stekelhuidigen 8. Zeewier 9.
Leven onder water inhoud 1. Leven onder water 3 2. Dieren en planten 4 3. Vissen 5 4. Kwallen 7 5. Zoogdieren 8 6. Schaaldieren 9 7. Stekelhuidigen 10 8. Zeewier 11 9. Weekdieren 12 10. Filmpje 13 Pluskaarten
CALIFORNISCHE ZEELEEUW
CALIFORNISCHE ZEELEEUW Zwemmende acrobaat De Californische zeeleeuw is een van de meest elegante waterdieren die er bestaan. Met snelheden van wel 40 kilometer per uur schieten ze als een pijl door het
Het strand, kwallen en krabben
Het strand, kwallen en krabben Eb en vloed Door de getijden en de invloed van wind en zee is het strand nooit even breed. Soms gebeurt het dat als je terugkomt van het zwemmen, het water wel heel dicht
SPREEKBEURT LANDHEREMIETKREEFT
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT LANDHEREMIETKREEFT ONGEWERVELDEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER
het strand, kwallen en krabben
het strand, kwallen en krabben eb en vloed Door de getijden en de invloed van de zee is het strand nooit even breed. Soms gebeurt het dat als je terugkomt van het zwemmen, het water wel heel dicht bij
De Noordzee HET ONTSTAAN
De Noordzee De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De Noordzee is een ondiepe (30-200 m) randzee van de Atlantische oceaan met
DE CALIFORNISCHE ZEELEEUW
DE CALIFORNISCHE ZEELEEUW Zwemmende acrobaat De Californische zeeleeuw is één van de meest elegante waterdieren die er bestaat. Met snelheden van wel 40 kilometer per uur schiet hij als een pijl door het
NADRUK VERBODEN. Opgericht door E. HEIMANS, J. JASPERS Jr. en JAC. P. THIJSSE. DE ZWARTE OOIEVAAR IN OOST-PRUISEN.
i NOVEMBER 1935. AFLEVERING 7. NADRUK VERBODEN. Opgericht door E. HEIMANS, J. JASPERS Jr. en JAC. P. THIJSSE. REDACTIE : Dr. J. HEIMANS. AMSTERDAM. Dr. JAC. P. THIJSSE, BLOEMENDAAL. ADRES DER REDACTIE
Een kreeft in de klas
Een kreeft in de klas Leerdagboek van:... Een kreeft in de klas Wat doet de kreeft? Kijk een poosje heel nauwkeurig naar de kreeft. Schrijf heel nauwkeurig op wat de kreeft doet en hoe hij dat doet. Doe
Beestige bundel van: 1
Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen
SPREEKBEURT ZWAARDDRAGER
SPREEKBEURT ZWAARDDRAGER l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE ZWAARDDRAGER
ENIGE FAUNISTISCHE EN NOMENCLATORISCHE NOTITIES BETREFFENDE VISSEN UIT NEDERLAND EN DE NABIJE NOORDZEE
ENIGE FAUNISTISCHE EN NOMENCLATORISCHE NOTITIES BETREFFENDE VISSEN UIT NEDERLAND EN DE NABIJE NOORDZEE door M. B O E S E M A N Rijksmuseum van Natuurlijke Historie, Leiden Met 2 platen In de loop van de
Opdrachten Oevergroep
Opdrachten Oevergroep Ho, stop! Voordat jullie met de schepnetjes naar het water rennen, eerst even dit! De Waal is de drukst bevaren rivier van Europa en door haar bedding stromen miljoenen liters water
vogel en kikker in origami
Aantal personen Individueel of per twee Per twee: Sterkere taalleerder kan de minder sterke taalleerder helpen Taalniveau Reproducerend taalniveau Niveau Verschillende niveaus mogelijk (makkelijkere of
Wageningen IMARES Harder en zeebaars
Harder en zeebaars Biologie en visserij in Nederland en Europa Tammo Bult, Floor Quirijns, Harriët van Overzee, Stijn Bierman is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO Harder en Zeebaars
Inhoud 1. De zee is groot 2. Zonder zee geen leven 3. Golven 4. De zee is zout 5. De zee en rivieren 6. De kleur van de zee
De zee Inhoud. 1. De zee is groot 3 2. Zonder zee geen leven 4 3. Golven 5 4. De zee is zout 6 5. De zee en rivieren 7 6. De kleur van de zee 8 7. De kust en de branding 9 8. Sporten op zee 10 9. Werken
Ecologie voedselweb van zoetwater
Ecologie voedselweb van zoetwater Inleiding: In een voedselweb worden de relaties tussen organismen duidelijk. In alle voedselketens en dus ook een voedselweb start de reeks / basis met een groen organisme.
Afdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd
Gebruiksaanwijzing leerdagboek Miniatuur Een kreeft in de klas Afdrukken pagina 2-19 dubbelzijdig formaat A4 naar behoefte kunnen lege A4-pagina s worden tussengevoegd Aanwijzingen Schrijf- en tekenruimte
Kijk uit! Pas OP! LEERlingenblad van:... speurles. basisonderwijs groep 4, 5 & 6
LEERlingenblad van:... Kijk uit! Pas OP! speurles basisonderwijs groep 4, 5 & 6 weetje Professoren hebben uitgerekend dat er op de aarde 1.386.000.000.000.000.000.000 liter water is. 2 Kijk uit! Loop jij
Voor vele mensen zijn haaien gemene en angstaanjagende dieren. Haaien zijn roofdieren, maar de meeste zijn voor de mens ongevaarlijk.
Hamerhaai Inleiding Voor vele mensen zijn haaien gemene en angstaanjagende dieren. Haaien zijn roofdieren, maar de meeste zijn voor de mens ongevaarlijk. Soorten Er bestaan ongeveer 375 soorten haaien.
Naam: REPTIELEN. Vraag 1. Noem vier kenmerken van een reptiel. Vraag 1b. Welke (soorten) reptielen ken je al? pagina 1 van 8
Naam: REPTIELEN Reptielen zijn gewervelde dieren en ze leven voornamelijk op het land. Ze zijn koudbloedig en hebben de omgevingstemperatuur dus nodig om hun lichaamstemperatuur te regelen. De huid van
Naar een artikel van Fukada (1960), bewerkt door Hans van der Rijst
GROEI EN GESLACHTSRIJPHEID BIJ ELAPHE QUA DRIVIRGATA (BOIE) Naar een artikel van Fukada (1960), bewerkt door Hans van der Rijst INLEIDING Gedurende de jaren 1954 tot en met 1959 heeft Hajime Fukada onderzoek
U kunt uw Kerst bestelling telefonisch plaatsen tot U kunt uw Nieuwjaars bestelling telefonisch plaatsen tot
Ook dit jaar kunt u voor de feestdagen bij ons terecht voor oesters. Dolf Schoot biedt u dit jaar Zeeuwse, Franse en Ierse oesters aan. Alle oesters zijn uitsluitend per 12 verkrijgbaar. U kunt uw Kerst
Bewoners. Noordzee. Introductie. Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien:
Gemiddelde: diepte 94 meter Oppervlak: 572.000 km2 Bodem: hoofdzakelijk zand Bewoners van de Noordzee Introductie Als de Noordzee een paspoort zou hebben dan zou het er zo uitzien: De Noordzee is natuurlijk
CALIFORNISCHE ZEELEEUW
CALIFORNISCHE ZEELEEUW Zwemmende acrobaat De Californische zeeleeuw is één van de meest elegante waterdieren die er bestaat. Zo slank als het vrouwtje is, zo blubberig is de man. Maar de harembaas is natuurlijk
LEERLINGENBLAD VAN:... NAAR DE HAAIEN! DOE-HET-ZELF LES BASISONDERWIJS GROEP 7 & 8 EEN WERELD VOL WATER
LEERLINGENBLAD VAN:...... DOE-HET-ZELF LES BASISONDERWIJS GROEP 7 & 8 EEN WERELD VOL WATER 2 EEN WERELD VOL WATER Als je vanuit de ruimte naar de aarde kijkt zie je heel veel blauw. Dat komt omdat onze
De visserij. Frank Beens Groep 7
De visserij Frank Beens Groep 7 Inhoud Inleiding Hoofdstukken 1. Geschiedenis 2. Waar wordt op gevist? 3. De Genemuider vissers 4. De visafslag 5. Vis is gezond 6. Vragen Eigen mening Bronvermelding Inleiding
Altolamprologus calvus. Geschreven door: Lubbito
Altolamprologus calvus Geschreven door: Lubbito 1. Inleiding 1.1 Aanleiding tot het schrijven van het artikel Aangezien ik veel informatie van dit forum afhaal, heb ik besloten een artikel toe te voegen,
Bever. Laatste bever in Nederland. Over de bever
Bever Laatste bever in Nederland Om te beginnen vertel ik jullie een verhaal over de laatste bever in Nederland! We gaan een eind in de geschiedenis terug, naar het jaar 1825. Een visser voer op de IJssel
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 4 juli Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 4 juli 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Wat mij betreft viel er dit keer op het weer helemaal niets aan te merken. Het was werkelijk een prima dag. Er vlogen en
Jeugdpuzzel 7. Om de puzzel op te lossen moet je naar alle zalen van het museum. Maak de zin zelf af! Natuurhistorisch Museum Maastricht
Jeugdpuzzel Om de puzzel op te lossen moet je naar alle zalen van het museum. Kijk goed wat er op de foto s staat. Zoek ze op in de tentoonstellingen. Schrijf de gevraagde letter van de naam boven het
Uitkomsten enquête over de Noordzee visbestanden 2011
Uitkomsten enquête over de Noordzee visbestanden 2011 Inger Wilms, Pvis. Dit artikel beschrijft de uitkomsten van de Noordzee enquête die afgelopen zomer gehouden is onder Noordzee vissers uit België,
VOORTPLANTING VAN DE VLEKKENPYTHON (LIASIS. Dr. R. Ross, Institute for Herpetological Research, Box 2227, Stanford, California
VOORTPLANTING VAN DE VLEKKENPYTHON (LIASIS CHILDRENI) 1J! EEN TERRARIUM. Door: Dr. R. Ross, Institute for Herpetological Research, Box 2227, Stanford, California 94305, U.S.A. Inhoud: Inleiding - Het houden
Haring. Atlantische Oceaan. www.cookingclass.be
Haring Atlantische Oceaan Haring De haring is de meest verbruikte vis, vroeger nog meer dan nu. Hij is bovendien erg voedzaam en in vergelijking met andere vissen vrij goedkoop. Een maatje is een haring
Beach Clean-up 2013. Naam: Klas: Mentor: Vakgroep Biologie (2013-2014) Penta college CSG Scala Rietvelden
Beach Clean-up 2013 Naam: Klas: Mentor: Vakgroep Biologie (2013-2014) Penta college CSG Scala Rietvelden Inhoudsopgave Inleiding 3 1. De zee: een bron van plezier 4 2. Eten en gegeten worden 5 3. Vervuiling
Wees vruchtbaar en word talrijk; bevolk de aarde en onderwerp haar; heers over de vissen van de zee, over de vogels van de lucht, en over al het
Wees vruchtbaar en word talrijk; bevolk de aarde en onderwerp haar; heers over de vissen van de zee, over de vogels van de lucht, en over al het gedierte dat over de grond kruipt. Het eerste scheppingsverhaal
[datum woensdag 15 april, auteur Guido Keijl, gepubliceerd op www.walvisstrandingen.nl]
Jaaroverzicht walvisstrandingen 2014 [datum woensdag 15 april, auteur Guido Keijl, gepubliceerd op www.walvisstrandingen.nl] Het totale aantal aangespoelde walvissen in 2014 is wat lager uitgekomen dan
DUIKEN.NL Paniek om blauwe haaien. 20 Augustus Katrien Vandevelde BlueShark
DUIKEN.NL Paniek om blauwe haaien 20 Augustus 2014 Katrien Vandevelde BlueShark www.blueshark.be De laatste weken werden verschillende blauwe haaien gespot voor Spaanse, Corsicaanse en Franse stranden.
Lesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VMBO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.
informatie: schelpen - slakken
informatie: schelpen - slakken Er leven tientallen soorten slakken op het wad en op de bodem van de Noordzee. Hun huisjes vind je vaak als schelpen op het strand. Er zijn slakjes die vooral grazend door
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 26 juni Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 26 juni 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, Volgens de weerprofeten zou het een mooie dag worden en ze kregen helemaal gelijk. De temperatuur was aanzienlijk hoger
LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE OPDRACHTEN
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - VMBO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam
Productboekje. Oesters, fruits de mer, mosselen, lamsoor en zeekraal
Productboekje Oesters, fruits de mer, mosselen, lamsoor en zeekraal esters Fine de Bretagne Bretagne, Frankrijk Deze dichte oester heeft een mooie, witte schelp. De Fine de Bretagne smaakt licht ziltig.
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 10 oktober Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 10 oktober 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, De weersverwachting voor dinsdag stemde niet optimistisch. Ik hield er zelfs rekening mee dat de excursie niet door zou
SPEURTOCHT. Groep 7 en 8. Met deze speurtocht loop je door de hele dierentuin. Beantwoord de vragen, verzamel alle letters en raad het geheime woord!
SPEURTOCHT Groep 7 en 8 Met deze speurtocht loop je door de hele dierentuin. Beantwoord de vragen, verzamel alle letters en raad het geheime woord! Volg de wandelroute, dan kom je alle dieren tegen. Veel
Materiaal spreekbeurt of presentatie. De Californische zeeleeuw
Materiaal spreekbeurt of presentatie De Californische zeeleeuw Materiaal spreekbeurt zeeleeuwen De Californische zeeleeuw Zalophus californianus De zeeleeuwen van het Boudewijn Seapark te Brugge zijn net
BIBLIOTECA NACIONAL ARUBA. Zeeschildpadden
1 BIBLIOTECA NACIONAL ARUBA Zeeschildpadden 2 INHOUDSOPGAVE Zeeschildpadden... 3 De trek van de schildpad... 3 Bescherming... 3 Bouw... 3 Soorten schildpadden... 4 De groene schildpad... 4 Karetschildpad
BALLASTWATERBEHANDELING uw ballast is onze zorg. André Hof, Cofely Marine & Offshore
BALLASTWATERBEHANDELING uw ballast is onze zorg Ballastwater Ballastwater wordt door schepen gebruikt voor de stabiliteit en evenwicht van het schip Grote schepen kunnen meer dan 10 miljoen liter ballastwater
SPREEKBEURT SUMATRAAN
SPREEKBEURT SUMATRAAN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE SUMATRAAN BIJ
Afb. 1. De vindplaats van het muurwerk is aangegeven met de zwarte driehoek.
17 GORINCHEM, LAAG DALEMSEWEG T. Koorevaar Op 10 juli j.1. is na bemiddeling van mevr. N. de Kriek op aanwijzingen van dhr. H. van Mourik een vluchtige verkenning uitgevoerd op enkele percelen grenzend
inhoud blz. 1. Prikken en steken 2. De bij 3. De brandenetel 4. De mug 5. De kwal 6. De pieterman 7. De rode mier 8.
Ik prik! inhoud blz. 1. Prikken en steken 3 2. De bij 4 3. De brandenetel 5 4. De mug 6 5. De kwal 7 6. De pieterman 8 7. De rode mier 9 8. De pijlstaartrog 10 9. De schorpioen 11 10. De cactus 12 11.
Geschiedenis van Suriname : de slavenhandel
Geschiedenis van Suriname 1502-1808: de slavenhandel 1502: het begin van de Europese slavenhandel Na de ontdekking van Amerika werden er door de Spanjaarden en Portugezen al snel plantages aangelegd. Op
Een Egyptische collectie in Leiden
Een Egyptische collectie in Leiden Naam: Klas:.. Het Rijksmuseum van Oudheden, de naam zegt het al, toont voorwerpen uit oude tijden. De collectie bestaat uit objecten van beschavingen die vandaag de dag
SPREEKBEURT BIDSPRINKHAAN
SPREEKBEURT BIDSPRINKHAAN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n ONGEWERVELDEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE BIDSPRINKHAAN
Aquarium. Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs
Aquarium Groep 6, 7 en 8 van het basisonderwijs Hallo, welkom in Ouwehands Dierenpark! In het aquarium leven heel veel verschillende vissen en ook een paar amfibieën, zoals kikkers. In deze Doe Mee staan
Middenbouw. groep 5 en 6. uitvoering door leerkracht. uitleentermijn 3 weken. periode najaar
Middenbouw Op ontdekking in de natuur en opdrachtjes uitvoeren in de klas of in de buurt van de school. Je kunt direct aan de slag met het materiaal uit deze leskisten. groep 5 en 6 periode najaar In de
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 8 augustus Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 8 augustus 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Dit keer fietste ik met gemengde gevoelens richting De Wiershoeck. Het was bewolkt, dat was niet erg, maar in de loop
Zeehond. Inhoud. Inleiding. Oorzaken waardoor zeehonden aanspoelen.
Zeehond Inhoud Inleiding Inleiding. Inhoud. Redenen waardoor zeehonden aanspoelen. De binnenkomst van de zeehond. 24 uur in de zeehondencreche. Overzicht soorten zeehonden Ik heb dit onderwerp gekozen
Zintuigen. klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs
Zintuigen klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs Mensen weten wat er om hen heen gebeurt doordat ze kunnen zien, horen, proeven, ruiken en voelen. Dat doen ze met behulp van zintuigen. Jij weet dat je
Begin en eindig de les klassikaal. Tijdens de kern van de les vouwen de leerlingen individueel hun dieren aan de hand van het werkblad.
Vissen vouwen Lesbeschrijving voor de leerkracht groep 3-4 Voorbereiding Vouw zelf elke vis en de andere zeedieren volgens de instructie op het werkblad. Zo weet u hoe de dieren gevouwen moeten worden
Geelgerande waterkevers in Vlaanderen
Natuur.focus 13(4): 156-161 Geelgerande waterkevers in Vlaanderen Sterk bedreigd of onderbemonsterd? Kevin Scheers Bijlage: Determinatiesleutel De geelgerande waterroofkevers zijn in het veld vrij eenvoudig
Rivierkreeften en aquaristiek. lezing door Xavier Vermeersch
Rivierkreeften en aquaristiek lezing door Xavier Vermeersch Rivierkreeften als aquariumbewoner Relatief recent in de commerciële hobby ( laatste decennium) Overgewaaid vanuit Duitsland en Nederland Gaat
Dezeeschild pad. Dit is een uitgave van: Strandweg 13 (boulevard) 2586 JK Den Haag 070-3542100. www.sealife.nl
Dezeeschild pad Dit is een uitgave van: Strandweg 13 (boulevard) 2586 JK Den Haag 070-3542100 www.sealife.nl 1. Geschiedenis Heeel lang geleden voor de tijd van de dinosauriërs waren er al schildpadden!
LESBESCHRIJVING GROEP 1-2
LESBESCHRIJVING GROEP 1-2 DOELEN: Leerlingen weten welke walvissen er in de Noordzee leven. Leerlingen weten welk voedsel de walvissen eten. Leerlingen weten op welke manier de walvissen met elkaar communiceren.
ONTDEKKINGSTOCHT. Deze speurtocht is voor de hele familie! Er zijn kennisvragen en doe-opdrachten. kennisvragen. doe-opdrachten
ONTDEKKINGSTOCHT Deze speurtocht is voor de hele familie! Er zijn kennisvragen en doe-opdrachten. kennisvragen doe-opdrachten. h f hl [ Volg de wandelroute, dan zien jullie alle dieren! Let op: Door werkzaamheden
Lespakket Strandvondsten
Lespakket Strandvondsten Instructieblad groep 1 & 2 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie vindt u op www.rotterdam.nl/lesmateriaalnatuuronderwijs - Instructieblad groep 1 & 2 - Materialen van het pakket:
inhoud 1. Dolfijnen 2. De bouw van een dolfijn 3. De zintuigen 4. De school 5. Voedsel 6. Sprongen en spel 8. Gevaar! 9.
Dolfijnen inhoud 1. Dolfijnen 3 2. De bouw van een dolfijn 4 3. De zintuigen 6 4. De school 7 5. Voedsel 8 6. Sprongen en spel 9 8. Gevaar! 10 9. Soorten dolfijnen 11 10. Filmpje 15 Pluskaarten 16 Bronnen
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 755 Vragen van het lid
De soorten schaal- en weekdieren
De soorten schaal- en weekdieren Schaaldieren/Crustacés 1. Hollandse, Noordzee-, grijze garnaal/crevette grise De Hollandse garnaal heeft twee lange voelsprieten aan de kop en een doorschijnend lichaam,
Kijk je mee? Oerwoud. 2006, Parasol N.V. België
Kijk je mee? Oerwoud 2006, Parasol N.V. België Pag. 2 Inhoudsopgave In het oerwoud 3 De luiaard 4 De toekan 5 De jaguar 6 De leguaan 7 De tapir 8 De papegaai 9 De aap 10 De adder 11 Lianen 12 Woordenlijst
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 23 september 2009 (24.09) (OR. en) 13632/09 PECHE 231
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 23 september 2009 (24.09) (OR. en) 13632/09 PECHE 231 VOORSTEL van: de Europese Commissie d.d.: 23 september 2009 Betreft: Voorstel voor een verordening van de Raad houdende
door L. B. H O L T H U I S Rijksmuseum van Natuurlijke Historie, Leiden Met ι plaat
EEN AFWIJKENDE, KOBALT-BLAUWE, KLEURVER- SCHEIDENHEID VAN HET PORCELEINKRABBETJE, PISIDIA LONGICORNIS (LINNAEUS, 1767), UIT DE ZUIDELIJKE NOORDZEE (CRUSTACEA DECAPOD A, ANOMURA) door L. B. H O L T H U
Lesbrief. biologie NATUUR EN MILIEU OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
Lesbrief Onderbouw voortgezet onderwijs - VWO NATUUR EN MILIEU De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam binnen.
WIE EET WAT OP HET WAD
Waddenzee De prachtige kleuren, de zilte geuren en de geluiden van de vele vogels, maken de Waddenzee voor veel mensen tot een geliefd gebied. Maar niet alleen mensen vinden het fijn om daar te zijn, voor
Deze maand aandacht voor de Zwarte Lori en Loro Parque Nieuws..
Deze maand aandacht voor de Zwarte Lori en Loro Parque Nieuws.. Soortbeschrijving Formaat: 32 cm. Man en pop: algemene lichaamskleur zwart, overgoten met een paars- tot purperachtige gloed. Stuit en bovenstaartdekveren
Werkstuk ANW Visserij
Werkstuk ANW Visserij Werkstuk door een scholier 2066 woorden 1 augustus 2003 6,1 57 keer beoordeeld Vak ANW Geschiedenis Vroeger al was de visserij erg belangrijk voor Nederland. Er zijn heel veel plaatsen
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT AXOLOTL AMFIBIEËN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE AXOLOTL BIJ
Jeugdpuzzel. Om de puzzel op te lossen moet je naar alle zalen van het museum. Jeugdpuzzel 2010 Natuurhistorisch Museum Maastricht
Jeugdpuzzel Om de puzzel op te lossen moet je naar alle zalen van het museum. Kijk goed wat er op de foto s staat. Zoek ze op in de tentoonstellingen. Schrijf de gevraagde letter van de naam boven het
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 18 juli Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 18 juli 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was weer een heel aardige dag en ik heb met plezier bijna een volledige werkdag doorgebracht op de tuinen van De Wiershoeck
USA booklets Convertible booklets (deel 3b van 4)
USA booklets Convertible booklets (deel 3b van 4) Maart 2010, Wim Meens Artikel voor de Philatelist. Gebruikte literatuur en websites: - The United States Stamp Society, Research Paper Nr. 2 (thirteenth
Bodemdiertjes. groep 5 en 6 uitvoering door leerkracht uitleentermijn 3 weken periode najaar
Bodemdiertjes groep 5 en 6 periode najaar In de natuur gaat niets verloren en er is geen afval. In deze leskist ontdekken leerlingen de bodemdiertjes, de opruimers in de natuur. Richt de wormenbak en het
KiBO-ongedierte Kennisinstituut voor de bestrijding van ongedierte
Wespen 1. Plaats in het dierenrijk De Duitse en de gewone wesp de Duitse wesp (Vespula germanica F.) de gewone wesp (Vespula vulgaris L.) Dierenrijk Afdeling klasse Orde Familie Geleedpotigen insecten
Mens, natuur & milieu
Mens, natuur & milieu Lesbrief Biologie. In dit thema ga je aan de gang met opdrachten die gaan over de ontwikkelingen in het havengebied en de gevolgen voor natuur en milieu. Deze opdracht is een lesbrief
Verslag Docentenstage Tenerife 2011
Verslag Docentenstage Tenerife 2011 Miranda van Bergen Lotte Verkoelen 27-06-2011 Helmond Docentenstage Tenerife Wij zijn Miranda van Bergen en Lotte Verkoelen, twee docenten van De Groene Campus. We zijn
SPREEKBEURT MAANVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n
SPREEKBEURT MAANVIS l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE MAANVIS BIJ ELKAAR
VIVARIUM. Werkblad Niveau 4. De geleedpotigen. Spinachtigen. Blijf even bij de ingang van de insectenzaal staan.
VIVARIUM Werkblad Niveau 4 Blijf even bij de ingang van de insectenzaal staan. De geleedpotigen Inleiding 1. De geleedpotigen omvatten de ongewervelde dieren met gelede poten (arthron= geleed, podos =
Zeeduivel, Vis van het jaar 2018
Zeeduivel, Vis van het jaar 2018 Zeeduivel wordt door VLAM uitgeroepen tot vis van het jaar 2018. Maar wat zijn de biologische kenmerken van deze soort? Wat is de herkomst van onze Belgische zeeduivel?
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 mei 2016. Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 3 mei 2016 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was een heel aangename dag, maar er was minder te zien dan ik had gehoopt/verwacht. Twee dagen eerder waren we in de Hortus
CARRABELLA NAAR MANATEE SPRINGS S.P., 2 FEBRUARI
CARRABELLA NAAR MANATEE SPRINGS S.P., 2 FEBRUARI CARRABELLA NAAR MANATEE SPRINGS S.P., 2 FEBRUARI De rit van Carrabella naar Manatee Springs State Park is erg mooi. Veel naaldbossen, grotendeels nieuw
SPREEKBEURT Vissengroep Harnasmeervallen
SPREEKBEURT Vissengroep Harnasmeervallen l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER
Bodemdiertjes. groep 5 en 6 uitvoering door leerkracht uitleentermijn 3 weken periode najaar
Bodemdiertjes Middenbouw Op ontdekking in de natuur en opdrachtjes uitvoeren in de klas of in de buurt van de school. Je kunt direct aan de slag met het materiaal uit deze leskisten. groep 5 en 6 periode
LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE OPDRACHTEN OPDRACHT 1 - MAASVLAKTE 2
NATUUR EN MILIEU LESBRIEF ONDERBOUW VOORTGEZET ONDERWIJS - HAVO - BIOLOGIE De haven van Rotterdam is de grootste haven van Europa. Steeds meer spullen die je in de winkel koopt, komen per schip in Rotterdam
De Boer op! Bodemdiertjes
Bodemdiertjes De Boer op! Middenbouw Op ontdekking in de natuur en opdrachtjes uitvoeren in de klas of in de buurt van de school. Je kunt direct aan de slag met het materiaal uit deze leskisten. De leskist,
SPREEKBEURT VUURNEON VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n
SPREEKBEURT VUURNEON l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE VUURNEON BIJ ELKAAR
Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Honden Als je aan mensen vraagt wat hun lievelingsdier is, noemen veel mensen de hond. Honden zijn namelijk niet alleen lieve en mooie beesten, maar ook erg geschikt als huisdier. Er zijn erg veel verschillende