Groninger Orgelagenda

Transcriptie

1 Groninger Orgelagenda 2016 jaargang

2 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Legaten...4 Stichting Groningen Orgelland...5 Orgelconcerten 2016/2017 Anloo...8 Appingedam...9 Assen...10 Bellingwolde...10 Eenrum...12 Eenum...13 Farmsum...13 Garnwerd...14 Groningen...15 Huizinge...24 Kantens...25 Leens...26 Mensingeweer...28 Middelstum...28 Midwolda...28 Noordbroek...29 Noordwolde...31 Onstwedde...32 Pieterburen...33 Roden...34 Rolde...35 Colofon Groninger Orgelagenda 2016, Jaargang 32 Uithuizen...36 Uithuizermeeden...37 Usquert...38 Veenhuizen...39 Wildervank...42 t Zandt...43 Zandeweer...44 Zeerijp...45 Zuidbroek...46 Zuidhorn...47 Zuidlaren...48 Zuurdijk...49 EDR overzichtskaart...50 Reger Orgeldag Noord Nerderland...53 Internationaal Orgelfestival Eendaagse orgelexcursie...58 Orgeltentoonstelling Uithuizen...60 Het eerste en laatste orgel van Hinsz...63 Improvisatie masterclass in Leens...64 Zuidelijke pracht en praal ste SGO-concours...68 De kogel is door de (Lutherse) kerk...70 Beiaardnieuws...72 Overzicht orgelconcerten 2016/ Jaarlijkse uitgave van de Stichting Groningen Orgelland Eindredactie: Bert Veening Correctors: Ard Lukassen en Adolph Rots Vormgeving: Walter van der Zwaan Druk: Drukkerij De Marne Delfzijl Oplage: Foto omslag: Henk de Vries, orgel Dorpskerk te Meeden Ondanks de nauwkeurigheid waarmee de samenstelling van deze agenda is omgeven, kan de uitgever op geen enkele wijze aansprakelijk worden gesteld voor fouten of onjuist gebruik. De auteurs zijn verantwoordelijk voor de inhoud van hun artikel of rubriek. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd of gekopieerd, op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming vooraf van de Stichting Groningen Orgelland. Voorwoord Een geheel vernieuwde orgelagenda ligt voor u. Een ander model, een andere inhoudsvorm dan de agenda s in de voorgaande jaren. Het was onze bedoeling om al dit jaar samen met onze Oosterburen, met het Organeum in Weener (D), een geheel vernieuwde uitgave te laten verschijnen. Inzet daarbij was om met een gezamenlijke uitgave de aandacht voor elkaars activiteiten in het verwante Nederlands-Duitse orgellandschap te versterken en, gericht op de orgelliefhebbers en de bezoekers, een gids aan te bieden met informatie over de te bezoeken plaatsen, over de evenementen in en rond een kerkgebouw of rondom het orgel natuurlijk; maar ook andere (culturele) activiteiten aan beide zijden van onze landsgrens. De samenvoeging van alle data voor 2016 vergde echter zo veel voorbereidingstijd dat dreigde dat in het geheel geen orgelagenda-2016 zou verschijnen. Dat wilden we natuurlijk niet. Daarom geven wij, ieder voor zich, nu nog een agenda uit, maar in een model dat praktisch gelijk is aan het model dat u in de volgende editie-2017 kunt verwachten. Natuurlijk: steeds meer blijkt dat de informatie -digitaal- van het net wordt gehaald. De zappende samenleving zogezegd komt op ons af. Tegelijkertijd, zo horen wij, is er de behoefte aan een meer handzaam model- op papier-van de agenda. Eentje, dat men even in de binnenzak steekt; daarom deze agenda. Daarnaast, en natuurlijk, zullen wij veel informatie en achtergronden blijven verspreiden via onze website: Binnen onze stichting zijn in het afgelopen jaar ontwikkelingen doorgezet die in de komende periode hun uitwerking zullen vinden. Met de orgelwerkgroep van de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK) zijn vanuit ons bestuur personele verbindingen gemaakt. Dat biedt op het gebied van samenwerking vele voordelen. De SOGK is, zoals bekend, eigenaar van vele kerken in onze provincie waarin zich ook geweldige instrumenten bevinden. Een goed contact tussen onze stichting en de genoemde werkgroep van de SOGK verstevigt de positie van het orgel binnen het cultuurlandschap. Passend binnen het voorgaande, hebben we ons in het afgelopen jaar eveneens georiënteerd op samenwerking binnen het cultureel erfgoeddomein en wel met name op samenwerking met Erfgoedpartners te Groningen. Daarin werken het Museumhuis en de Molenstichting samen. We hebben voor hen gekozen, omdat zij qua werkwijze het dichtst bij onze organisatiestructuur zitten. Erfgoedpartners onderhoudt overigens ook nauwe banden met de SOGK. In de loop van de komende tijd zal deze samenwerking kunnen betekenen dat wij een aantal zaken professioneel uitbesteden en onderbrengen bij genoemde Erfgoedpartners. Dit alles laat echter onverlet dat in de toekomst mogelijk ook andere samenwerkingsvormen zich verder kunnen ontwikkelen. Als wij kijken naar het huidig cultuurlandschap en naar de bezui

3 nigingen binnen de cultuursector dan ligt het ook in de lijn om steeds meer de samenwerking tussen de diverse organisaties te zoeken. Van de ontwikkelingen rond de vernieuwde orgelagenda en van de genoemde samenwerking met Erfgoedpartners houden we u via onze site verder op de hoogte. Zeker past hier ook nog een oprecht woord van dank aan alle vrijwilligers van onze stichting: zij zetten zich in voor het mooiste en één van de oudste instrumenten in onze wereld, het orgel. Tegelijkertijd is het één van onze modernste instrumenten als het gaat om duurzaamheid: het instrument gebruikt immers wind om aangedreven te worden. Misschien wordt de pomp van de windbalg nog eens aangedreven door zonne-energie. Wie weet. Met een hartelijke groet, veel orgelplezier en veel plezier met deze vernieuwde uitgave, Rikus Jager, voorzitter SGO Legaten Een donatie of gift aan de Stichting Groningen Orgelland is aftrekbaar van het inkomen. Onze stichting is een culturele ANBI. Dit houdt in dat de donatie of gift voor de belastingaftrek met 25% kan worden verhoogd tot maximaal Aftrekbaar is maximaal 10% van het verzamelinkomen, niet aftrekbaar is 60 of 1% van het verzamelinkomen voor giften en donaties aan ANBI instellingen. Dit geldt niet voor een periodieke gift, deze is volledig aftrekbaar op voorwaarde dat de minimale looptijd tenminste vijf jaren is. Met ingang van 2014 volstaat een onderhandse akte, te downloaden op Een schenking aan de stichting is vrijgesteld van schenkbelasting. De stichting kan worden opgenomen in een testament als begunstigde via een legaat en/of als (gedeeltelijke) erfgename, vrijgesteld van erfbelasting. Legaten en testamentaire beschikkingen moeten via een notaris worden geregeld. Orgelmakerij Van der Gutten bv nieuwbouw restauratie onderhoud Voor werkplaats en post: Hauptstraße 24 D Weener-Stapelmoor Vestigingsadres: Burg. Venemastraat 4 NL-9671 AB Winschoten tel info@orgelmakerij.nl Stichting Groningen Orgelland is in 1969 opgericht ter gelegenheid van en als vervolg op de in dat jaar in Groningen gehouden internationale bijeenkomst rond de herdenking van de grote orgelmaker Arp Schnitger. De Schnitgerorgels zijn inmiddels bekend als de instrumenten waarvoor organisten, orgelbouwers en studenten van over de gehele wereld naar Noord-Nederland en het aangrenzende Duitse gebied komen. De Stichting Groningen Orgelland werkt samen met het (Duitse) Arp Schnitger Gesellschaft om de waarde van deze orgels in woord, beeld en geluid blijvend onder de aandacht te brengen. De Schnitgerorgels zijn een dankbaar speerpunt in de doelstelling van de stichting om de historische orgels in de provincie Groningen in stand te houden en daar meer bekendheid aan te geven. Activiteiten De SGO is de koepelorganisatie voor de orgelactiviteiten van de (plaatselijke) orgelcommissies in de provincie Groningen. Jaarlijks terugkerende activiteiten van de SGO zijn onder meer het orgelconcours voor amateurs op een van de orgels in de provincie Groningen, de organisatie van één- of meerdaagse orgelexcursies en het inrichten van een orgelinformatiestand bij festivals en orgeldemonstraties in de Martinikerk te Groningen. Daarnaast verzorgt de SGO de publicatie van boeken, brochures en cd s, (waaronder de uitgave van de orgelencyclopedie waarin alle orgels in Groningen zijn beschreven). De SGO maakt zich sterk voor het gebruik van en het bekendheid geven aan het orgel voor educatieve doeleinden, stimuleert (met derden) de toeristische en educatieve ontwikkeling van het cultuur-historisch erfgoed in Groningen (meer specifiek van het orgelbestand), verstrekt adviezen over onderhoud en restauraties van orgels en draagt daar zo mogelijk financieel aan bij. De activiteiten zijn alle opgenomen in de jaarlijks in maart/april verschijnende Groninger Orgelagenda. Contact Internet: info@groningenorgelland.nl Voor inlichtingen: Tel Post: Postbus BL Groningen

4 Donateurs Orgelkenners en -liefhebbers die de orgelcultuur in de provincie Groningen een warm hart toedragen kunnen met hun donateurschap de Stichting Groningen Orgelland ondersteunen. Donateurs krijgen de orgelagenda toegezonden en ontvangen korting op deelname aan de activiteiten en op de CD- en boekuitgaven van de stichting. De donateursbijdrage is minimaal 15,00 per jaar. Onze stichting is gekwalificeerd als een culturele ANBI, de fiscale aftrek wordt hierdoor verhoogd met 25%. Orgelconcerten De orgelconcerten worden georganiseerd door de orgelcommissies en plaatselijke stichtingen. Informatie over de concerten en mogelijkheden voor het bespelen van orgels is bij hen te verkrijgen. Orgelconcours Orgelconcours voor amateurorganisten, jaarlijks op één van de orgels in de provincie Groningen. Coördinatie: Hilda Rodenboog-Kuipers, Strengstraat 6, 9965 PL Leens. Tel Verzendhuis (boeken, brochures, cd s) A. H. Veening, Havenweg ED Uithuizermeeden Tel Bestuur Stichting Groningen Orgelland voorzitter: H. Jager (beleid en bestuur) Statenlaan 23, 9901 HA Appingedam 2e voorzitter: E. Pol (beleid en organisatie) Mondriaanstraat 31, 9718 MJ Groningen secretaris: A.W.A. Lukassen (algemene zaken en projecten) Briljantstoep 125, 9403 SB Assen penningmeester: B. van der Ploeg (subsidies, belastingen en donateursadministratie) Tulpstraat 22, 9951 GW Winsum A. Rodenboog (publiciteitsadviseur) Strengstraat 6, 9965 PL Leens A. Rots (subsidies restauratie en onderhoud orgels) Rijksweg 87, 9918 PD Garrelsweer A.H. Veening (coördinator, orgelagenda, publicaties) Havenweg 48, 9982 ED Uithuizermeeden H. Beek (algemene zaken en projecten) Klipper 49, 9801 MT Zuidhorn Webbeheer Anjo de Haan Freelance Fotografie, WWW Atelier, Bankrelaties Nederland: IBAN: NL97 INGB BIC: INGBNL2A IBAN: NL65 INGB BIC: INGBNL2A Duitsland: Sparkasse Leer-Wittmund Konto Nr , BLZ UST-ID: DE Kamer van Koophandel ANBI- (RSIN)

5 Anloo Magnuskerk Kerkbrink 1 Op de hunebedden na is de kerk van Anloo het oudste monument van Drenthe. De kerk gaat terug tot in de 11 de -eeuw, wat nog te zien is aan het gebruik van tufsteen en de kleine romaanse vensters in het schip. Het koor is uit rode baksteen vervaardigd in romano-gotische stijl. In het interieur zijn de resten van muurschilderingen rond de triomfboog en de fraaie herenbanken het bezichtigen waard. Het (hoofd)orgel is in 1718 gemaakt door Rudolf Garrels en Johannes Radeker, geheel in de trant van Arp Schnitger. Het instrument werd opgeleverd met 17 sprekende stemmen, verdeeld over Manuael en Borstpositiff. Bij de restauratie in de jaren 90 door Henk van Eeken is aan het orgel (2 manualen/ pedaal/21 registers) een vrij pedaal toegevoegd. Het kabinetorgel is gebouwd in 1804 door Heinrich Hermann Freytag. Stichting Vrienden van de Magnuskerk Martin Panman t e. info@magnuskerk.nl i. zaterdag 9 juli 2016, uur Hugo Bakker bespeelt de drie orgels in de 1000 jaar oude Magnuskerk te Anloo. zaterdag 23 juli 2016, uur Ensemble Inegal Consort (blokfluit en orgels) Het Inégal Consort bestaat uit Carles Valles i Castelló, blokfluit en Robert Koolstra, orgels zaterdag 6 augustus 2016, uur Jochem Schuurman bespeelt de drie orgels in de 1000 jaar oude Magnuskerk zaterdag 13 augustus 2016, uur Misun Kim (Zuid-Korea) bespeelt de drie orgels in de 1000 jaar oude Magnuskerk zaterdag 27 augustus 2016, uur Leonore Lub en Margreet Prinsen spelen Die Kunst der Fuge op het Freytag-kabinetorgel en Klavecimbel Appingedam Nicolaïkerk Wijkstraat 32 De bouw van de kerk ving aan in de 13 de -eeuw en werd in de volgende drie eeuwen uitgebouwd tot de huidige hallenkerk, de grootste kerk van de Ommelanden. In het interieur vallen de 14 de - en 16 de -eeuwse gewelfschilderingen op en de preekstoel uit In de toren bevindt zich een carillon van 51 klokken (Taylor 1911, Petit & Fritsen 1979/1991 /2000) waarvan er drie ook als luidklok fungeren. A.A. Hinsz gebruikte in 1744 veel materiaal van een ouder orgel bij de bouw van het huidige orgel (2 manualen/aangehangen pedaal/20 registers). Het snijwerk aan orgelkas en balustrade is van de hand van C. Struiwig. 19 de -eeuwse veranderingen werden in 1967/70 ongedaan gemaakt door de fa. Van Vulpen. Tijdens groot onderhoud door de fa. Reil wordt het in 2016/17 voorzien van een zelfstandig pedaal van drie registers. Stichting Concerten Nicolaïkerk Vincent Hensen (cantor-organist) Bedumerweg AK Groningen t e. hensenv@gmail.com

6 Assen Diverse kerken De Drentse hoofdstad kent een groot aantal waardevolle orgels; alle met twee klavieren en vrij pedaal. Elk orgel heeft een totaal eigen karakter. De 7 meest in het oog springende zijn die van de Jozefkerk, de Kandelaar, de Adventskerk, de Bethelkerk, de Voorhof en de Ontmoetingskerk; alle vlak bij elkaar. De Orgelkring Assen verzorgt elk jaar bijzondere, niet-standaard orgelconcerten en orgelgerelateerde activiteiten. Regelmatig is er een excursie of een (jeugd)concours. Soms iets heel bijzonders met ongebruikelijke combinaties met orgel. Asser Orgelkring contactpersoon: Meino Nijhoff t e. m.nijhoff@wxs.nl i. zaterdag 4 juni 2016, Jazz en Orgel, De Bron, Eindhovenstraat De zo geroemde jazzpianist en -organist Bert van den Brink bespeelt het veelkleurige Steendam-orgel. zaterdag 8 oktober 2016, uur, Adventskerk, Lindelaan Sybolt en Euwe de Jong, Orgel en Kistorgel Het fijnzinnige Van Vulpen-orgel krijgt een tegenstem met het pas aangeschafte kistorgel. Bellingwolde Magnuskerk Hoofdweg 227 De Magnuskerk te Bellingwolde dateert uit de eerste helft van de 16 de - eeuw en maakt deel uit van het beschermd dorpsgezicht in het loofboomrijke Bellingwolde. In het interieur is de rijkelijk versierde preekstoel één van de pronkstukken. Deze is in 1660 vervaardigd door kistenmaker Christopher. De toren dateert uit het jaar Het gelui bestaat uit drie klokken (e1, bes1, e2). De twee grootste klokken (J. en M. Fremy, 1697) vormen het enige compleet bewaard gebleven gelui uit de 17 de -eeuw in de provincie Groningen. Het orgel (2 manualen/aangehangen pedaal/17 registers) is vervaardigd door F.C. Schnitger en H.H. Freytag in A. de Graaf restaureerde het orgel in Het wordt in binnen- en buitenland geprezen om de authenticiteit en klankschoonheid die nog in de traditie staat van A.A. Hinsz. Concertcommissie Magnuskerk Bellingwolde H. Trenning (secretaris) Hoofdweg AH Bellingwolde t e. hensen.ellen@hetnet.nl zondag 12 juni 2016, uur Dennis Wubs (orgel)en Mannenkoor Prins Alexander uit Hoogezand geven gezamenlijk een concert. zondag 28 augustus 2016, uur Wilfried Dahlke (Organeum) of één van zijn studenten of samen geven een orgelconcert. zondag 18 september 2016, uur Sietze de Vries is een begaafd organist met een groot improvisatievermogen. zondag 13 november 2016, uur Wilfried Dahlke (Organeum) of één van zijn studenten of samen geven een orgelconcert

7 Eenrum Protestantse kerk Kerkpad 1 De kerk kwam tot stand in de 13 de - eeuw, gedeeltelijk met tufstenen van het vorige gebouw. Het gehele kerkinterieur werd in vernieuwd, met houtsnijwerk van de familie Walles. De lavastenen doopvont stamt uit de 11de eeuw en is hiermee de oudste vont van Noord-Nederland en Ostfriesland. Sinds 2008 is de kerk eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken. In 1652 werd de 50 m. hoge markante toren voltooid. De grote klok (f1, anoniem) is uit 1390, de kleine klok (cis3) van J. Borchhardt uit Het orgel (2 manualen/pedaal/28 registers) werd in 1817 voltooid door Nicolaus Anthonie Lohman, met ook hier houtsnijwerk van Walles. In 1865 (N.A.G. Lohman) en vooral in 1874 (fa. P. van Oeckelen) werd het orgel ingrijpend gewijzigd. In 1964 werd het gerestaureerd naar 1817 door Gebr. van Vulpen, waarbij de klaviatuur en de magazijnbalg uit 1874 werden gehandhaafd. Na 1980 zijn diverse correcties uitgevoerd op het werk van Orgelcommissie Eenrum Dirk Molenaar (organist) Kerkstraat RK Eenrum t e. molengel@hetnet.nl donderdag 5 mei 2016, uur Dirk Molenaar en leerlingen Kerk (en tentoonstelling) vrije toegang tijdens grote jaarmarkt; torenbeklimming 1,- zaterdag 25 juni 2016, uur Dirk Molenaar Kerk in het Dorp-Eenrum. Inloopconcert, vrije toegang. woensdag 13 juli 2016, uur Orgeldemonstratie (gratis) Vanaf uur kan de toren worden beklommen. woensdag 27 juli 2016, uur Orgeldemonstratie (gratis) Vanaf uur kan de toren worden beklommen. woensdag 10 augustus 2016, uur Orgeldemonstratie (gratis) Vanaf uur kan de toren worden beklommen. zaterdag 13 augustus 2016, uur Dirk Molenaar Kerk in het Dorp-Eenrum. Inloopconcert, vrije toegang. Eenum Dorpskerk Kerkpad 7 zondag 11 september 2016, uur Robert Koolstra Het traditionele jaarlijkse orgel- en clavecimbelconcert Info: Farmsum Protestantse kerk Op de Wierde 1 De in 1869 gebouwde kerk verving een romano-gotische kerk uit de 13 de eeuw. Uniek voor een protestantse kerk zijn drie beelden in een nis in de westmuur, voorstellende de kerkhervormers Luther, Zwingli en Calvijn onze 3 jongens. Verder bevat het interieur een 17 de -eeuws doopvont (oorspronkelijk een in de pastoriegracht gevonden zandstenen tuinvaas) en een preekstoel uit Tijdens de laatste restauratie is een aantal belangrijke zerken uit de vorige kerk gevonden o.a. van de fam. Ripperda. De toren, waarin 3 klokken (f1/1527, d2/1555, dis2/ 14de e.) stamt uit

8 Het orgel (2 manualen/pedaal/ 28 registers) is gebouwd door Nicolaus Anthonie Lohman in Bij de overplaatsing naar de huidige kerk heeft Van Oeckelen een pedaalwerk toegevoegd van 8 stemmen. Een volledige restauratie is uitgevoerd door de firma Mense Ruiter in 2015/2016. In de kerk staat ook het orgel uit de voormalige hervormde kerk van Weiwerd. Het werd in 1878 gebouwd door Roelf Meijer met een windlade en pijpwerk uit een kabinetorgel. Stichting Lohmanorgel Farmsum L.H. Veentjer Zigzagoven NC Delfzijl t e. lhveentjer@aelis.nl i. zaterdag 17 september 2016, uur Pieter Pilon Ingebruikname orgel na restauratie zaterdag 15 oktober 2016, 9.00 uur uur Orgelconcours Stichting Groningen Orgelland zaterdag 19 november 2016, uur Jaap Zwart Orgelconcert in het kader van het Reger-jaar Programma: Reger en tijdgenoten maandag 26 december 2016, uur Kees Steketee Traditioneel Kerstconcert 18 de -eeuws). De forse toren en de westgevel werden in 1751 herbouwd, nadat de oorspronkelijke toren in 1738 was ingestort. In de toren staat een grote zerk uit 1538, een 12 de - of 13 de -eeuwse sarcofaagdeksel van Bremer zandsteen en hangt een luidklok (a1, Van Bergen, Heiligerlee, 1949). Het orgel werd gebouwd in 1809 door Lambertus van Dam en in 1834 door zijn zoons uitgebreid met een bovenwerk. In 1867 voerde Petrus van Oeckelen een grondige opknapbeurt uit (o.a. nieuwe frontpijpen). Ook werden toen de drie bas-reliëfs op het orgel aangebracht, voorstellende Geloof, Hoop en Liefde. In 1986 is het orgel (2 manualen/aangehangen pedaal/18 registers), dat toen grotendeels onbespeelbaar was, onder regie van Klaas Bolt hersteld door orgelbouwer Mense Ruiter. Contact: Hein Zeevalking t e. heinzeevalking@gmail.com Orgelbespelingen kerk Garnwerd tijd uur Datum Organist Datum Organist 21 mei Hans Nomen 11 juni Rolf Wassens 28 mei Ties Wildeboer 18 juni Hans Beek 4 juni Albert Viersen 25 juni Lammert Jager Garnwerd Liudgerkerk Burg. Brouwersstraat 3 De éénbeukige kerk dateert uit de 13 de -eeuw. Het interieur is grotendeels 19 de -eeuws, maar er zijn ook oudere onderdelen: de 17 de -eeuwse avondmaalstafel met bijzondere vogelkoppige poten in Lodewijk XIV-stijl, de herenbanken en de kansel (beiden Groningen Columnakerk, Paulus Potterstraat 2 zaterdag 1 oktober 2016, uur Peter van der Zwaag m.m.v. Alina Rozenboom, sopraan, Thema: Singstimme und Orgel, in het kader van het Max Regerjaar

9 Groningen Der Aa-kerk Akerkhof 2 De middeleeuwse, aan Maria en Nicolaas gewijde, kapel kreeg door verbouwingen in de 15 de -eeuwse de bakstenen kruiskerkvorm en in de 16 de -eeuw haar huidige gedaante. In het interieur vallen de prachtige kansel (1672), het imposante raadsgestoelte en de fraaie gewelfschilderingen op. De 76 m hoge toren dateert uit 1718 en biedt plaats aan een origineel driegelui (bes0, d1, f1; 1714) van klokkengieter J. Crans. De kerk is eigendom van de Stichting Der Aa-kerk Groningen. Het orgel uit 1702 werd gebouwd door Arp Schnitger voor de Academiekerk en in 1815 in de Der Aa-kerk geplaatst. Het onderging belangrijke wijzigingen door Timpe (1830) en Van Oeckelen (1857). In 2011, na 14 jaar stilzwijgen, voltooide Orgelmakerij Gebr. Reil een conserverende restauratie van het orgel (3 manualen/pedaal/40 registers). Contactgegevens Peter Westerbrink (organist) t e. pgwesterbrink@ziggo.nl i. maandag 27 juni 2016, uur Peter Westerbrink Orgelcultuur van de Hanze: Matthias Weckman ( ) en tijdgenoten. maandag 4 juli 2016, uur Pieter van Dijk zomeravondconcert door de stadsorganist van Alkmaar. maandag 11 juli 2016, uur Jan Hage zomeravondconcert door de organist van de Dom in Utrecht. info: maandag 18 juli 2016, uur Jan Vermeire (B) de bekende Vlaamse organist is voor het eerst in Groningen te horen. maandag 25 juli 2016, uur Toon Hagen speelt het beroemde Canto Ostinato van Simeon ten Holt. maandag 1 augustus 2016, uur Peter Westerbrink Max Reger in de Der Aa-kerk: een verrassende combinatie. vrijdag 14 oktober 2016, uur div.organisten, Orgelnacht Schnitgerfestvial 2016, Arjen Leistra, Adriaan Hoek, Henk de Vries, Bert van den Brink, Peter Westerbrink, Cor Ardesch zaterdag 15 oktober 2016, uur Eduardo Belotti Wandelconcert, Schnitgerfestival Groningen, zondag 16 oktober 2016, uur Peter Westerbrink, Cantorij o.l.v. Jelte Hulzebos Stedelijke Cantatedienst, Schnitgerfestival Groningen, zondag 18 december 2016, uur Robert Koolstra Hohe Messe - J.S. Bach ikv dubbellustrum 10 jaar Luthers Bach Ensemble vrijdag 23 december 2016, uur Euwe en Sybolt de Jong Ensemble dejongdejongplus, twee kamerkoren (leden van Nederlands kamerkoor en The Gents) Groningen Lutherse kerk Haddingestraat 23 De Lutherse kerk van Groningen is in 1696 ingewijd. Het is de enige kerk in de stad Groningen die haar karakter van schuilkerk heeft behouden. Het kerkgebouw is een zaalkerk met aan drie zijden tribunes. Vier toscaanse kolommen dragen

10 het houten tongewelf. De preekstoel is ontworpen door de schrijnwerker en stadsbouwmeester Allert Meijer. Het snijwerk is van Jan de Rijk. Het oorspronkelijke Arp Schnitger-orgel (1699/1717) werd in 1896 vervangen door een instrument vervaardigd door de firma Van Oeckelen & Zonen. Dit orgel (2 manualen/pedaal/22 registers) vertegenwoordigt in dispositie en stijl op overtuigende wijze de laat 19 de -eeuwse periode van de Groningse orgelbouw. Begin 2013 is de Stichting Reconstructie Schnitger-orgel Lutherse Kerk Groningen opgericht met als doel de herbouw van het verloren gegane Schnitger-orgel, op de oostgalerij. De oplevering is gepland voor 31 oktober 2017, precies 500 jaar nadat Martin Luther zijn 95 stellingen publiceerde. Stichting Vrienden Lutherse kerk Groningen Haddingestraat KB GRONINGEN e. Tymen Jan Bronda (cantor-organist) t zondag 10 april 2016, uur Tymen Jan Bronda 6 Brandenburgse Concerten van J.S. Bach door het Luthers Bach Ensemble, ook met kistorgel zaterdag 15 oktober 2016, uur Kleintje Schnitger i.s.m. De Jonge Onderzoekers Schnitgerfestival Groningen, Groningen Martinikerk Martinikerkhof 3 Genoemd naar de patroonheilige Martinus van Tours werd al omstreeks 1000 de eerste tufstenen Martinikerk gebouwd; later enkele malen sterk uitgebreid, onder meer na de instorting van de toren in 1468, tot de huidige hoog-gotische hallenkerk met het beroemde hoge, hemelsblauwe koor. In de toren bevindt zich een gelui van 13 klokken en een carillon van 52 klokken (Hemony/Eijsbouts, 1664/1984). Het aanzien van het orgel (3 manualen/pedaal/ 53registers) wordt in hoge mate bepaald door de verbouwing van Arp Schnitger in 1691/92 waarbij hij -in Noord-Duitse trant- grote pedaaltorens toevoegde aan het bestaande orgel. Dat orgel was het resultaat van een ombouw in 1542 in renaissancestijl van het gotische orgel uit Frans Caspar Schnitger en Albertus Anthoni Hinsz vervingen in de jaren het rugpositief. Na wijzigingen in de 19 de -eeuw aan het registerbestand door Lohman en Van Oeckelen raakte het orgel in de eerste helft van de 20 ste -eeuw ernstig in verval. Een restauratie in 1984 door Jürgen Ahrend (advies: Cor Edskes) bracht het instrument terug in haar oude luister. Het bevat thans een uniek bestand aan pijpwerk uit zes verschillende eeuwen. Het koororgel (manuaal/pedaal/12 registers; Le Picard, 1742) werd in 2001 gerestaureerd door de fa. Verschueren. Stichting Avondtmusyck Martinikerk Groningen secr. Tim Knigge Heresingel ER Groningen e. tjknigge@gmail.com i. Stichting Martinikerk Groningen Martinikerkhof JG Groningen t e. info@martinikerk.nl zaterdag 30 april 2016, uur Erwin Wiersinga Orgelconcert: Bach Integrale. Thema Ostinato met o.a. de Passacaglia in c. Entree 10,

11 maandag 9 mei 2016, uur Leo van Doeselaar Orgelworkshop voor gevorderde organisten. Max. 8 pers. Opgave/info: vrijdag 27 mei 2016, uur Leo van Doeselaar, Erwin Wiersinga en het Northern Consort Cd presentatie koororgel en ensemble met o.a. J.S.én C.P. Bach, Handel, Mozart woensdag 15 juni 2016, uur Ton Koopman. BENEFIETSERIE SCHNITGER 2017, entree 15,-. Opbrengst voor het nieuwe barokke orgel Luth. kerk vrijdag 17 juni 2016, uur Matthew Schembri Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 18 juni 2016, uur Leo van Doeselaar en Robert van Reyne Een spetterend concert in het kader van Blazersfestival On Wings! Info: woensdag 22 juni 2016, uur Leonore Lub, Orgelconcert vrijdag 24 juni 2016, uur Alvaro Carnicero, Lunchpauzeconcert, gratis toegang woensdag 29 juni 2016, uur Jacco van Leeuwen, Orgelconcert vrijdag 1 juli 2016, uur Harm Woltjer, Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 2 juli 2016, uur Erwin Wiersinga, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) woensdag 6 juli 2016, uur Leo van Doeselaar, Orgelconcert vrijdag 8 juli 2016, uur Bob van der Linde, Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 9 juli 2016, uur Henk de Vries, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) woensdag 13 juli 2016, uur Erwin Wiersinga, Orgelconcert vrijdag 15 juli 2016, uur Deelnemers zomeracademie PC Conservatorium Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 16 juli 2016, uur Leo van Doeselaar, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) woensdag 20 juli 2016, uur Bart Jacobs, Orgelconcert vrijdag 22 juli 2016, uur Diederik Blankesteijn, Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 23 juli 2016, uur Tymen Jan Bronda, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) woensdag 27 juli 2016, uur Aart Bergwerff, Orgelconcert vrijdag 29 juli 2016, uur Erwin Wiersinga m.m.v. Joseph Lia, bariton (i.k.v. Peter de Grote Festival), gratis toegang zaterdag 30 juli 2016, uur Jelte Hulzebos, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) woensdag 3 augustus 2016, uur Pieter Jelle de Boer & Anne-Gaelle Chanon Orgelconcert i.k.v. Peter de Grote Festival vrijdag 5 augustus 2016, uur Jos Maters, Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 6 augustus 2016, uur Vincent van Laar, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) woensdag 10 augustus 2016, uur Euwe en Sybolt de Jong, Orgelconcert vrijdag 12 augustus 2016, uur Misun Kim (Zuid-Korea), Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 13 augustus 2016, uur Eeuwe Zijlstra, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) woensdag 17 augustus 2016, uur Matthias Neumann, Orgelconcert vrijdag 19 augustus 2016, uur Ana Lucia Buzon Rios, Lunchpauzeconcert, gratis toegang zaterdag 20 augustus 2016, uur Pieter Pilon, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) zaterdag 27 augustus 2016, uur Sietze de Vries, Orgeldemonstratie (onder voorbehoud) zaterdag 24 september 2016, zie Robert Koolstra Weltliche Kantaten J.S. Bach dubbellustrum projectkoor Luthers Bach Ensemble o.l.v. Tymen Jan Bronda zaterdag 1 oktober 2016, uur Erwin Wiersinga, Orgelworkshop voor gevorderde organisten Max. 8 pers. Opgave/info zaterdag 1 oktober 2016, uur Leo van Doeselaar, Orgelconcert: Bach Integrale. Thema Bach Dansant. Entree 10,- donderdag 13 oktober 2016, uur Wolfgang Zerer, Ensemble Alerĭon, Zwitserland werken, cantates Matthias Weckmann, Schnitgerfestival Groningen, zaterdag 15 oktober 2016, uur Wolfgang Zerer, Eduardo Belotti. Masterclass, Schnitgerfestival Groningen,

12 zaterdag 15 oktober 2016, uur Eduardo Belotti, Wandelconcert, Schnitgerfestival Groningen, zondag 16 oktober 2016, uur Wolfgang Zerer, Vocaal Ensemble Stile Antico, Engeland Slotconcert i.s.m. De Oosterpoort & Stadsschouwburg Schnitgerfestival Groningen zaterdag 29 oktober 2016, uur Robert Koolstra, Maria Vespers Monteverdi Luthers Bach Ensemble o.l.v. Jos van Veldhoven zondag 18 december 2016, uur Leo van Doeselaar en Erwin Wiersinga, Kerstconcert Voor meer informatie zie: Groningen Pelstergasthuiskerk Pelsterstraat 39 De kapel van het Heiligen Geest Gasthuis (Pelstergasthuis) te Groningen dateert uit het midden van de 13 de -eeuw. In het oostelijke deel is het fundament van de oorspronkelijke oostgevel bewaard. In de 15 de - eeuw en in 1773 werd de kerk vergroot. Het interieur werd in 1860 vernieuwd. De preekstoel dateert uit de eerste helft van de 17 de -eeuw. De klok (c2) in de dakruiter is in 1459 door Gert Klinghe gegoten. Het orgel dateert oorspronkelijk van Arp Schnitger bouwde in 1693 een nieuw rugpositief, in 1712 gevolgd door een nieuw hoofdwerk. Albert Anthoni Hinsz verbouwde in 1773/1774 het instrument grondig en plaatste het op een galerij tegen de westelijke muur. In 1852/1853 werd het orgel vernieuwd door P. van Oeckelen (o.m. frontpijpen). In voerde de Fa. Bakker & Timmenga te Leeuwarden een restauratie uit, waarbij de situatie van 1774 (2 manualenaangehangen pedaal/24 registers) als uitgangspunt heeft gediend. Orgelcommissie Pelstergasthuiskerk E. van der Werff (beheerder) Pelsterstraat KJ Groningen t e. pelstergasthuis@hotmail.com zaterdag 9 juli 2016, uur Henk de Vries toelichting om uur zaterdag 23 juli 2016, uur Pieter Pilon toelichting om uur zaterdag 6 augustus 2016, uur Jochem Schuurman toelichting om uur zaterdag 20 augustus 2016, uur Janny Knol - de Vries toelichting om uur zaterdag 15 oktober 2016, uur Wolfgang Zerer, Jan Glas, Groninger dichter werken van Froberger en eigen werk i.s.m. Huis van de Groninger Cultuur, Schnitgerfestival Groningen zondag 16 oktober 2016, uur Bob van Asperen klavecimbel, orgel, werken van Froberger, Schnitgerfestival Groningen, Groningen Sint Jozefkathedraal Radesingel 4 De in neogotische stijl, door P.J.H. Cuypers ontworpen kerk verrees in de jaren Het werd een driebeukige basiliek zonder transept. Het aanvankelijk sobere interieur kreeg in de loop van de tijd een rijkere aankleding met meubilering, (glas)schilderkunst en polychromering. De zeskantige, 76 m hoge toren heeft een spits van gietijzer en geeft plaats aan vier luidklokken (f1, gis1, ais1 en c2, 1948 Van Bergen, Heiligerlee)

13 In 1906 werd een nieuw orgel, gemaakt door Maarschalkerweerd uit Utrecht, in gebruik genomen. Het onderging in de loop van de 20 ste -eeuw enige wijzigingen in dispositie en opstelling. Nadat het in de jaren 1990 vrijwel onbespeelbaar was geworden werd het bij de restauratie in 2005 door de firma Adema s kerkorgelbouw in originele staat teruggebracht. De tractuur van het orgel (2 manualen/pedaal/25 registers) is rein pneumatisch. Contactpersoon: Sjoerd Ruisch t e. sjoerdruisch@hotmail.com zaterdag 2 juli 2016, uur Wietse Meinardi Inloopconcert. Toegang vrij, deurcollecte bij de uitgang. zaterdag 16 juli 2016, uur Johan Beeftink Inloopconcert. Toegang vrij, deurcollecte bij de uitgang. zaterdag 30 juli 2016, uur Sjoerd Ruisch Inloopconcert. Toegang vrij, deurcollecte bij de uitgang. zaterdag 13 augustus 2016, uur Jelle de Jong Inloopconcert. Toegang vrij, deurcollecte bij de uitgang. zaterdag 15 oktober 2016, uur Leonore Lub, Vocaal Ensemble Dualis o.l.v. Geert-Jan van Beieren, werken van Max Reger, Schnitgerfestival Groningen, Huizinge Johannes de Doperkerk zondag 4 september 2016, uur Peter Westerbrink Orgelconcert Kantens Antonius- of Dorpskerk Kerkhofsweg 2 De Antoniuskerk te Kantens dateert uit de 12 de - eeuw. Rond 1400 werd de kerk vergroot en de toren verhoogd. Tegen de verzakkende toren werd een forse steunbeer met doorgang gebouwd. De familie Lewe van de Klinkenborg liet in 1664 een speciale ingang in de oostgevel van de kerk vervaardigen. Iets eerder, in 1660, werd een luidklok hergoten met hun naam erop en bij de grote klok uit 1437 gehangen. Het fraaie houtsnijwerk aan kansel (1741) en orgelgaanderij is gemaakt door Caspar Struiwich. In de koorruimte bevindt zich de adellijke grafkelder. Het orgel werd in 1660/68 in opdracht van de familie Lewe vervaardigd door Hendrick en Johannes Huys uit Groningen. Restauratie van het in verval geraakte hoofdwerk werd in 1986 door Jürgen Ahrend uitgevoerd en reconstructie van het rugwerk in 2008 door Hendrik Ahrend. Steeds was Cor Edskes hierbij de adviseur. Het orgel (2 manualen/aangehangen pedaal/15 registers) staat in middentoonstemming en heeft een verkort groot octaaf. Orgelcommissie Kantens Martin Sprenger t e. martin.sprenger@hetnet.nl zaterdag 14 mei 2016, uur Harald Vogel, Orgelconcert zaterdag 9 juli 2016, uur Leni Otte, Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Uithuizen (aanvang uur). Vrij entree

14 Leens Petruskerk Zuster A. Westerhofstraat 8 Het kerkgebouw, opgemetseld in tufsteen, kwam ca tot stand. Omstreeks 1200 was er een aanzienlijke uitbreiding in baksteen tot kruiskerk met ronde koorafsluiting. In het schip werden ca grotere vensters gemaakt. In de dwarspanden staan herenbanken, behorende bij de borg Verhildersum. De huidige toren is uit 1863 en herbergt twee klokken (e1, N. Sickmans, 1632 en f2, Van Bergen,1863) Het orgel (2 manualen/ pedaal/27 registers) werd in 1733 gemaakt door Albertus Anthoni Hinsz. Het houtsnijwerk werd verzorgd door C. Struiwigh en Th. van der Haven. In 1844 voltooide G.P. Dik een omvangrijke grootonderhoudsbeurt en in 1867 en latere jaren waren er diverse wijzigingen door de fa. Van Oeckelen. In 1922 verving J. Doornbos o.m. de vijf spaanbalgen door een magazijnbalg en vernieuwde het front. In 1968 restaureerde Gebr. van Vulpen het orgel, met behoud van het front uit Sinds oktober 2010 staat het orgel in de Neidhardt II-stemming. Stichting Hinszorgel Leens Postbus ZG LEENS t , b.g.g e. info@hinszorgelleens.nl i. zaterdag 14 mei 2016, uur Slotconcert van Orgeldag Noord Nederland door Jochem Schuurman, organist te Drachten zaterdag 21 mei 2016, uur Wilbert Berendsen, cantor-organist Martinikerk te Doesburg zaterdag 28 mei 2016, uur Pieter van Dijk, stadsorganist van Alkmaar zaterdag 4 juni 2016, uur Hayo Boerema, organist Laurenskerk te Rotterdam zaterdag 11 juni 2016, uur Duo Beek & Veen, Timo Beek, organist en Ester van der Veen, blokfluit zaterdag 18 juni 2016, uur Sietze de Vries, artistiek leider Orgel Educatiecentrum Groningen, gevestigd te Leens zaterdag 25 juni 2016, uur Erik-Jan van der Hel, organist Immanuelkerk te Ermelo zaterdag 2 juli 2016, uur Léon Berben, organist en clavecinist te Keulen woensdag 6 juli 2016, uur Orgeldemonstratie (gratis) zaterdag 9 juli 2016, uur Erwin Wiersinga, organist Martinikerk te Groningen zaterdag 16 juli 2016, uur Jan Harryvan, organist Dorpskerk te Haren woensdag 20 juli 2016, uur Orgeldemonstratie (gratis) zaterdag 23 juli 2016, uur Winfried Dahlke, artistiek leider van het Organeum te Weener zaterdag 30 juli 2016, uur Andreas Fischer, cantor-organist St. Katharinenkirche te Hamburg woensdag 3 augustus 2016, uur Orgeldemonstratie (gratis) zaterdag 6 augustus 2016, uur Wolfgang Zerer, organist te Hamburg zaterdag 13 augustus 2016, uur Jos van der Kooy, stadsorganist van Haarlem zaterdag 20 augustus 2016, uur Gerrie Meijers, organist Remonstrantse Kerk te Haarlem zaterdag 27 augustus 2016, uur Gerben Mourik, organist Grote- of St. Michaelskerk te Oudewater zaterdag 3 september 2016, uur Manuel Tomadin, organist Lutherse Kerk te Triest (It.) (cd-presentatie opnamen in Leens) zaterdag 10 september 2016, uur Tymen Jan Bronda, organist Lutherse Kerk te Groningen

15 foto: Marcel Lameijer Mensingeweer Michaëlkerk vrijdag 12 augustus 2016, uur Demonstratie van het Schnitger-orgel (gratis) Middelstum Hippolytuskerk zondag 19 juni 2016, uur Henk Veldman & Marjon Strijk Popsongs in een klassiek jasje Midwolda Dorpskerk Hoofdweg 168 De in 1738 gebouwde kerk vervangt een zeer imposante romaanse kerk met vier torens. Als herinnering hieraan staan er nu vier pinakels op het brede zadeldak. Het gehele interieur van de kerk stamt uit de 18 de -eeuw en vormt een stilistische eenheid. In de toren hangt een gelui van twee klokken (e1, A.H. van Bergen, 1807 en cis2, J. van Bergen, 1948). Het orgel (2 manualen/ pedaal/ 33 registers) is het grootste historische dorpsorgel van Noord-Nederland. Het is in 1772 gebouwd door Albertus Anthoni Hinsz. De bekende organoloog Joachim Hess vermeldde kort na de bouw: De fraaiste Orgelen dan in deeze Groninger Dorps-Kerken, vind men in de eerste plaats te Midwolda. foto: Marcel Lameijer Het instrument is in 1972 door de Fa. Flentrop gerestaureerd. In de jaren 90 van de 20 ste -eeuw verrichtte orgelmakerij Van der Putten werkzaamheden. Momenteel wordt het Midwolder Hinsz-orgel als één van de meest belangrijke Nederlandse orgels uit de 18 de -eeuw beschouwd. Stichting Hintsorgel Midwolda Ludolf Heikens Tarweveld GH Midwolda t e. lhheikens@ziggo.nl i. zaterdag 28 mei 2016, uur Cantorij Wagenborgen o.l.v. Eddy Ufkes Koor en Orgelconcert o.a. Pinksteroratorium Marijke de Bruijne Organiste: Bertha van t Hof zaterdag 2 juli 2016, uur Stef Tuinstra, Orgelconcert zaterdag 6 augustus 2016, uur Jelte Hulzebos, Orgelconcert zaterdag 3 september 2016, uur Jaap Zwart, Orgelconcert zaterdag 15 oktober 2016, uur!!! Cantorij en Orkest Essen-Rellinghausen Koor Orkest en Orgel Werken van Marcello, Bach, Schubert e.a. Noordbroek Protestantse kerk Noordersingel 3 De kruiskerk kwam als één geheel tot stand in de 14 de -eeuw en is een mooi voorbeeld van de late romano-gotiek. Beroemd zijn de middeleeuwse gewelfschilderingen die in de 20 ste -eeuw onder de witkalk vandaan kwamen. De preekstoel met dooptuin dateren uit In de lage, vrijstaande toren bevindt zich een luidklok (dis1, Gebr. van Bergen, 1950)

16 Het orgel (2 manualen/pedaal/24 registers) werd in 1696 gebouwd door Arp Schnitger. Het werd in 1768 uitgebreid door Hinsz en in 1809 door Freytag. Veranderingen, in 1855 aangebracht door P. van Oeckelen, werden in 1958 ongedaan gemaakt door S. Graafhuis en C.H. Edskes. In 2001 vond balgrestauratie plaats en in 2015 restauratie van de windladen. Orgelcommissie Noordbroek Peter Westerbrink t e. i. zaterdag 23 april 2016, uur Peter Westerbrink Orgelcultuur van de Hanze: Matthias Weckman (ca ) zaterdag 21 mei 2016, uur Willeke Smits, concert op het Arp Schnitgerorgel donderdag 2 juni 2016, uur Leonore Lub, Henk de Vries, Peter Westerbrink Orgelmuziek uit de Hanzecultuur Openingsconcert Orgelfestival Schnitger/Freytag 2016 vrijdag 3 juni 2016, uur Orgelconcours Int. Orgelfestival: zie zaterdag 23 juli 2016, uur Manuel Tomadin (Italië) zomeravondconcert op het Arp Schnitgerorgel zaterdag 27 augustus 2016, uur Hugo Bakker zomeravondconcert op het Arp Schnitgerorgel zaterdag 24 september 2016, uur Peter Westerbrink J.S.Bach Clavierübung III (de orgelmis ) zaterdag 26 november 2016, uur Leonore Lub Adventsconcert zondag 1 januari 2017, uur Peter Westerbrink Nieuwjaarsconcert (Bach) Noordwolde Dorpskerk Noordwolderweg 29 Kerk en toren stammen uit de eerste helft van de 13 de -eeuw, gebouwd met kloostermoppen uit plaatselijk gewonnen klei. Het gebouw is in de loop der eeuwen verscheidene keren veranderd. Rond 1640 werden kerk en toren verbonden, het stenen gewelf verving men door een houten tongewelf, de toren werd verhoogd en kreeg een siepel spits. De kerk heeft een rijk interieur: orgel, preekstoel, dooptuin, koorhekken en herenbank. In de oostgevel bevinden zich gebrandschilderde ramen met wapens van verschillende adellijke families. In ± 1658 werd het orgel, met gebruikmaking van ouder materiaal, gemaakt door H. Huisz. Na vele wijzigingen (1695 A. Schnitger, 1802 H.H. Freytag, 1833 N.A. Lohman, 1907 M. Eertman) bereikte het instrument de 20 ste -eeuw met een groot deel van het oude pijpwerk, de orgelkassen en de inmiddels rechtgetrokken- balustrade. In 2004/06 voerde Mense Ruiter Orgelmakers een conserverende restauratie van het orgel (2 manualen/pedaal/20 registers) uit waarbij alleen de wijziging uit 1907 ongedaan werd gemaakt. Paul en An Moerman Stichting P. Kruize t J. Veldkamp t zaterdag 18 juni 2016, uur uur Leerlingen van Wietse Meinardi Leerlingendag

17 zaterdag 9 juli 2016, uur Leonore Lub en Margreet Prinsen Uitvoering van Die Kunst der Fuge van J.S.Bach op orgel en klavecimbel. zaterdag 1 oktober 2016, uur Euwe en Sybolt de Jong, quatre-mains orgelconcert Onstwedde Nicolaaskerk Kerklaan 9 De gotische kerk werd omstreeks 1500 tegen de al anderhalve eeuw oudere toren gebouwd. Het doopvont van Bentheimer zandsteen, vermoedelijk uit 1524, moest na de kerkhervorming wijken maar maakt sinds 1991 weer deel uit van het vrij sobere interieur. In de toren een zogeheten juffertoren met gemetselde, ietwat getordeerde spits bevindt zich een luidklok (e1, J. van Bergen, 1947). Het orgel (2 manualen/ aangehangen pedaal/18 registers) werd in 1984 gebouwd door S.F. Blank in 18 de -eeuwse stijl. Het is gestemd volgens Neidhardt I. De orgelkassen zijn van blank Frans eiken. Orgelcommissie Hervormde Gemeente Onstwedde Anja Wesseling t e. orgelcommissieonstwedde@gmail.com Facebook: orgelcommissieonstwedde vrijdag 27 mei 2016, uur Hank Matray en André Bovenschen, Orgelconcert Pieterburen Petruskerk Hoofdstraat 74 De kerk kwam omstreeks 1450 tot stand; de noordelijke uitbouw omstreeks Toen na 1700 de familie Alberda eigenaar werd van de borg Dijksterhuis verkreeg de kerk enkele fraaie interieurstukken. Daaronder bevindt zich een herenbank, ontworpen door Allert Meijer met houtsnijwerk door Jan de Rijk. Sinds 1981 is de kerk eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken. In de toren uit 1805, in bezit van de gemeente De Marne, hangt een klok uit 1553 (cis1, A. van Utrecht). Het orgel (2 manualen/ aangehangen pedaal/14 registers) werd in 1901 door de firma Friedrich Leichel uit Lochem gemaakt ter vervanging van een Schnitger-orgel uit Het heeft pneumatische tractuur. Het instrument werd enkele malen gerestaureerd: in 1946 door Mense Ruiter en in twee fasen (1996 en 1999) door Mense Ruiter Orgelmakers bv. Plaatselijke Commissie Pieterburen Poul de Haan (voorzitter) Frederiksoordweg AK Pieterburen t e. info@kerkpieterburen.nl Elke zondag vanaf begin mei tot begin november wordt het orgel van uur bespeeld door een organist, die als vrijwilliger verbonden is aan de kerk. In juni wordt door een aantal van hen een inloopconcert gegeven, eveneens van uur. zondag 5 juni 2016, uur Jeljer Vlieg, inloopconcert

18 zondag 12 juni 2016, uur Dirk Molenaar, inloopconcert zondag 26 juni 2016, uur Hans Fidom, inloopconcert Roden Catharinakerk Brink 8 In een oorkonde wordt de kerk al in 1139 genoemd. Het oudste deel is het middenschip. Het koor dateert uit de 14 de - eeuw. Het gemetselde tongewelf uit ca is uniek in Nederland. Uit die tijd dateren ook de zijbeuken. Bijzonder is de doopvont van Bentheimer zandsteen uit ca Ook de piscina en de sacramentsnis in het koor zijn nog van vóór de reformatie. De kansel dateert uit In de toren, die rond 1500 is gebouwd, hangt een 955 kg zware luidklok (J. Borghhardt, 1746). Het pronkstuk van de kerk is het orgel, in 1780 gebouwd door Albertus Anthoni Hinsz. Aanmerkelijke wijzigingen uit de 20 ste -eeuw aan de dispositie en de windvoorziening van het instrument (2 manualen/aangehangen pedaal/17 registers) werden tijdens de restauratie in 2006 door de firma Bakker & Timmenga hersteld. Stichting tot Behoud van het Hinsz-orgel te Roden e. secretariaat@hinszorgel-roden.nl i. Erwin Wiersinga (organist): concerten@hinszorgel-roden.nl vrijdag 1 juli 2016, uur Hayo Boerema Orgelconcert, entree vrij, collecte na afloop vrijdag 15 juli 2016, uur Erwin Wiersinga Orgelconcert, entree vrij, collecte na afloop vrijdag 29 juli 2016, uur Gerrie Meijers Orgelconcert, entree vrij, collecte na afloop vrijdag 12 augustus 2016, uur Matthias Havinga Orgelconcert, entree vrij, collecte na afloop Rolde Jacobuskerk Kerkbrink 5 De huidige, gotische kerk werd rond 1400 gebouwd en verving een romaanse voorganger. Wijzigingen uit de 19 de - eeuw werden bij de restauratie van 1960/64 ongedaan gemaakt. Tussen 1964 en 1968 werden de acht gebrandschilderde ramen van de Limburgse glazenier Joep Nicolas aangebracht. In de toren, baken en richtpunt voor de landverkaveling, hangt een klok die in 1619 werd gegoten door Henricus Wegewaert. Rond 1800 is het orgel gebouwd in een traditionele Westfaalse stijl en in 1847 in Rolde geplaatst door P. van Oeckelen. In de loop van de jaren is het orgel diverse malen gewijzigd. Begin 2013 is de laatste grote restauratie afgerond en heeft het orgel (2 manualen/pedaal/23 registers) grotendeels zijn oorspronkelijke karakter teruggekregen. Stichting Rolder Concerten (SRC) mw. A. Agricola Esweg PJ Ekehaar t e. secretaris@rolderconcerten.nl i. Zondag 22 mei 2016, uur Sander van Marion Jubileum concert 60 jaar organist

19 Zaterdag 25 juni 2016, uur Minne Veldman, Orgelconcert Zondag 28 augustus 2016, uur Harm Timmer en Jacques Bolhuis Meezingconcert: liederen uit Ned. Volkslied en Kun je nog zingen, zing dan mee Uithuizen Jacobikerk Hoofdstraat Oost De 13 de -eeuwse, oorspronkelijk aan Dionysius gewijde, romaanse kerk kreeg later een gotisch uiterlijk door de grote ingebroken ramen. Het houtsnijwerk van preekstoel, herengestoelte en orgel is ontworpen door Allert Meijer en werd uitgevoerd door Jan de Rijk. De toren (33,5 m incl. meermin) bevat nog tufsteen. De huidige luidklokken zijn gegoten door Van Bergen, Midwolda in 1947 (cis1, 1955 kg) en 1948 (cis2, 255 kg). Het orgel (2 manualen/pedaal/28 registers) werd in 1700 geheel nieuw gemaakt door Arp Schnitger. Het originele bestek is bewaard. In 1785 bracht A.A. Hinsz nieuwe klavieren aan. Van Oeckelen wijzigde in 1856 orgelkast, windladen en een aantal stemmen. Vanaf en vond restauratie plaats door Bernhard Edskes naar de situatie van van de 28 registers zijn nog origineel. Het is één van de best bewaarde Schnitgerorgels. Stichting Arp Schnitger Uithuizen Taekemalaan PB Uithuizen t e. arpschnitgerorgeluithuizen@planet.nl i. zaterdag 2 juli 2016, uur Sietze de Vries, Oscar Verhaar (countertenor), Eran Wajsenblum (blokfluit). Kerk en Borg concert en buffet. Zie voor programma en reservering zaterdag 9 juli 2016, uur Jan Smid. Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Kantens. Vrij entree. zaterdag 16 juli 2016, uur Ab Gramsbergen. Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Zandeweer. Vrij entree. zaterdag 23 juli 2016, uur Jan Smid. Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Uithuizermeeden. Vrij entree. zaterdag 30 juli 2016, uur Ab Gramsbergen. Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Usquert. Vrij entree. Uithuizermeeden Mariakerk Torenstraat 26 De Mariakerk in Uithuizermeeden dateert uit de tweede helft van de 13 de -eeuw. In later tijd is de kerk enige keren uitgebreid. De bepleistering is uit de 19 de -eeuwse. De herenbanken, het doophek en de preekstoel in de kerk, werden ontworpen door de Groningse bouwmeester Allert Meijer; het fraaie houtsnijwerk werd uitgevoerd door Jan de Rijk. De toren (48 m) met hoge open lantaren werd naar 18 de -eeuwse vorm herbouwd in De luidklok (cis1, Petit & Fritsen) werd in 1897 gegoten en weegt ruim 2 ton. Het orgel (2 manualen/pedaal/28 registers) werd in 1781/85 geheel nieuw gemaakt door Albertus Antoni Hinsz. Wijzigingen uit de 19 de - en begin 20 ste -eeuw werden tijdens een restauratie in 1966/70 (Gebr. Van Vulpen) goeddeels hersteld. Verdere

20 verfijning vond plaats tijdens een recente aanvullende restauratie (2014/15) door Orgelmakerij Reil B.V. Stichting Avondmuziek Uithuizermeeden Koos Dijkhuizen Burg Janssenstraat NX Appingedam t maandag 28 maart 2016, uur Sietze de Vries, Orgelconcert donderdag 5 mei 2016, uur Stef Tuinstra, Orgelconcert zaterdag 23 juli 2016, uur Ties Molenhuis, Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Uithuizen (aanvang uur). Vrij entree. zondag 28 augustus 2016, uur Peter Westerbrink, Concert (tweede deel) i.s.m. Zandeweer uur (eerste deel) entree per concert 5,- zaterdag 8 oktober 2016, uur Jaap Zwart, Orgelconcert Usquert Petrus en Pauluskerk Kerkstraat 9 De middeleeuwse Petrus en Pauluskerk heeft dankzij de restauratie van 1863 een neo-gotisch uiterlijk. De toren, in dezelfde stijl, dateert uit 1869 en herbergt twee klokken (dis1/ Harmannus/1405 en a1/anoniem/ 1690). Binnen zijn de oude gewelven vervangen door houten, gestucte tongewelven. Op de oostwand zijn restanten van muurschilderingen uit de late middeleeuwen zichtbaar. Maria en Petrus zijn te herkennen in een fragment uit het Laatste Oordeel. Een modern kunstwerk aan de noordkant van de kerk vertelt het verhaal van missionaris Liudger en de blinde bard die hij bekeerde tot het christendom. Het orgel werd in 1852 geleverd door Petrus van Oeckelen. Het instrument (2 manualen/aangehangen pedaal/16 registers) bleef tamelijk ongeschonden bewaard en behield daardoor zijn vrolijke klankkarakter. Na 1990 raakte het onbespeelbaar. De Fa. Mense Ruiter herstelde in 2007 de oorspronkelijke vormgeving. De windvoorziening kan nog getreden worden. Orgelcommissie Usquert Joh. Wiersma Wadwerderweg ST Usquert t hethogenoorden@hotmail.com vrijdag 27 mei 2016, uur Kees van Eersel, Orgelconcert zaterdag 30 juli 2016, uur Roelof Kuik, Duo Concert en orgeldemonstratie samen met Uithuizen (aanvang uur). Vrij entree. Veenhuizen Koepelkerk Hoofdweg 112 De achtkantige koepel kreeg haar klok pas in In 1960/1961 en in 2004 werd de kerk -eigendom van de Rijksgebouwendienst- gerestaureerd. Het orgel werd in 1821 werd als eenklaviers instrument gemaakt De waterstaatskerk werd in 1825/1826 gebouwd naar voorbeeld van de Koepelkerk in Smilde en was bestemd voor de hervormde bewoners van de kolonie van de Maatschappij van Weldadigheid in Veenhuizen