Milieutrefdag 4 juni Samenaankoop van dakisolatie en zonne-energie
|
|
- Anita de Haan
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Milieutrefdag 4 juni 2009 Samenaankoop van dakisolatie en zonne-energie
2 Samenaankoopacties Samenaankoopactie: Algemeen Verloop van een samenaankoop Voorbeeld SA isolatie: Stad Antwerpen
3 Samenaankoopacties: inleiding Hoe ontstaan : Tankslag Mortsel - Zonneslag SA Energieaudits isolatieslag Concept - Inwoners samenbrengen in groep aankopen korting - Gezamenlijk offertes aanvragen - (Technische) ondersteuning van de gemeente - Senibilisatie (Gemeente zet aan tot )
4 Samenaankoopacties: doel Doelstelling - Informeren, sensibiliseren, begeleiden bij SA rond REG / hernieuwbare energie - Goede kwaliteit aan scherpe prijs. Doelgroep - Inwoners die geïnteresseerd zijn in de aankoop van bepaald energietoepassingen.
5 Samenaankoopacties: inbreng Inbreng van de gemeente - Vraag en aanbod samenbrengen - Logistiek (infoavond opzetten, inwoners verzamelen) - Communicatie met installateurs/handelaars - Inhoudelijke bijdrage: doc opstellen, offertes vergelijken Inbreng lokale verenigingen - Meer draagkracht
6 Samenaankoopacties: inbreng Inbreng inwoners - Verenigen zich om korting te bedingen - Zetelen in werkgroep
7 Samenaankoopacties: Waarom? Waarom een SA? - Inwoners stimuleren om iets te doen - Snel en direct veel mensen bereiken - Technische ondersteuning bieden - Grotere hoeveelheid lagere prijs - Geslaagde voorbeelden
8 Samenaankoopacties: SO Link met de samenwerkingsovereenkomst Dit project sluit aan bij het onderscheidingsniveau van het Thema Energie van de SO voor gemeenten: Actieve sensibilisatie (Artikel 3 onder titel 6.3)
9 Samenaankoopacties: Welke? Welke SA? - Isolatieslag: SA van isolatie (Bv. SA A pen) - Zonneslag: SA van zonthermische en PV panelen - SA Energieaudits - Andere?
10 Samenaankoopacties: Verloop? Hoe verloopt een samenaankoopactie? Overleg Info 1 Werkgroep Info 2 7 maand Bestellen Cursussen
11 Samenaankoopacties: Verloop? Overleg Overleg Info 1 Werkgroep Info 2 Bestellen Begin van de actie binnen de gemeente - (dak)isolatie, zonne-energie, energieaudit? - Stappenplan / procedure opstellen - Eisen opgelegd door de gemeente vastleggen - Ev. Technisch advies inwinnen - Contact VIBE/Tandem Cursussen
12 Samenaankoopacties: Verloop? Overleg Info 1 Info 1 Werkgroep Info 2 Bestellen Cursussen ± 2 maanden Inwoners informeren Stap 1: bekendmaking project - Project bekend maken via lokale pers (persbericht, krant, tv, website, VIBE ) - Info-avond organiseren: datum vastleggen, takenverdeling, programma, spreker zoeken... - Offerteaanvraagformulier opstellen Uiterste indiendatum vastleggen Werkgroep interesse? Interessante info opvragen
13 Samenaankoopacties: Verloop? Overleg Info 1 Info 1 Werkgroep Info 2 Bestellen Cursussen ± 2 maanden Inwoners informeren Stap 2: Organisatie info-avond - Korte inleiding - Presentatie om het project voor te stellen - Presentatie over het thema (Isoleren van daken, bio-ecologische isolatiematerialen, zonne-energie ) - Oplijsten geïnteresseerden - Oplijsten deelnemers werkgroep
14 Samenaankoopacties: Verloop? Overleg Info 1 Werkgroep Werkgroep Info 2 Bestellen Cursussen ± 3à4 maanden Werkgroep 6 à 8 geïnteresseerde inwoners - Potentiële kopers - Evaring in / basiskennis van het thema - Bereid zijn om keren samen te komen Vragen: - 1 of 2 werkgroepen? (zonthermisch/pv); (Doe-het-zelf/ aannemers); (hellende/platte daken)
15 Samenaankoopacties: Verloop? Overleg Info 1 Werkgroep Info 2 Werkgroep Bestellen Beslissen ± 3à4 maanden Werkgroep WG 1/2: Offertevraag opstellen Taken: - Tijdslijn opstellen - Nakijken geïnteresseerde potentiële kopers - technisch & administratief eisenpakket - beoordelingscriteria & hun weging - Lijst handelaar / aannemers / installateurs - Hoe & wie communiceert? - Opmaken begeleidende brieven - Offertevraag versturen
16 Samenaankoopacties: Verloop? Overleg Info 1 Werkgroep Info 2 Werkgroep Bestellen Beslissen ± 3à4 maanden Werkgroep WG 3/4: offertes vergelijken Taken: - Offertes nakijken op volledig - Gebreken melden - Ev. nieuwe aanvragen opsturen - Vergelijking volgens criteria en wegingcoëf. - Voorlopige selectie - Geselecteerde aannemers / handelaars / installateurs uitnodigen voor verdediging van hun systeem
17 Samenaankoopacties: Verloop? Overleg Info 1 Werkgroep Info 2 Werkgroep Bestellen Beslissen ± 3à4 maanden Werkgroep WG 5: beslissen Taken: - Voorstelling aannemers / handelaars / installateurs - Scores beoordelen - Winnaar kenbaar maken aan anderen
18 Samenaankoopacties: Verloop? Resultaten voorleggen Overleg Info 1 Werkgroep - Infoavond voor kandidaat-kopers - Winnende aannemer / handelaar / installateur uitnodigen om zich voor te stellen - Finale lijst kandidaat kopers opstellen Info 2 Info 2 Bestellen Cursussen
19 Samenaankoopacties: Verloop? Bestellen Overleg Info 1 Werkgroep - Lijst finale kopers overmaken aan handelaar / aannemers / installateur - Checklist met aandachtspunten bezorgen aan kandidaat kopers Info 2 Bestellen Bestellen Cursussen Let op! - Inwoners gaan contract aan met prof.
20 Samenaankoopacties: Verloop? Overleg Info 1 Werkgroep Info 2 Cursussen Voor iedereen - Infomomenten rond het thema Sensibilisering (bv voorafgaand aan samenaankoop) Duurzame week? Bestellen Cursus Cursussen
21 Samenaankoopacties: Verloop? Overleg Info 1 Werkgroep Info 2 Bestellen Cursussen Cursussen Voor iedereen: Aanbod VIBE - Energie besparen met een investering van 0, 10, 100, 1000 en euro - Goed isoleren! - Bio-ecologische isolatiematerialen - Lage-energiewoningen en passiefgebouwen in bioecologische houtskeletbouw - Natuurlijke ventilatie in bestaande gebouwen - Mogelijkheden van zonne-energie - Glas en ramen: aan- en afraders -
22 Samenaankoopacties: Verloop? Overleg Info 1 Werkgroep Info 2 Cursussen Voor doe-het-zelvers - Workshop organiseren Belangrijk! Min. 1 dag (liefst meer) per thema! Bestellen Cursussen
23 Samenaankoopacties: Verloop? Overleg Info 1 Werkgroep Info 2 Bestellen Cursussen Voor doe-het-zelvers: Aanbod VIBE - Workshop organiseren VIBE vzw organiseert workshops: - Isoleren (dak, muur ) - Zonne-energie - Verven / Cursussen
24 Samenaankoopacties: Verloop? Overleg Info 1 Werkgroep Info 2 Cursussen Voor professionelen - Professionelen opleiden Belangrijk! Soms een tekort Bestellen Cursussen
25 Samenaankoopacties: Verloop? Overleg Info 1 Werkgroep Info 2 Cursussen Voor professionelen: Aanbod VIBE - Ecobouwpools Klassiek geschoolde bouwprofessionelen in contact brengen met bio-ecologische bouwers. Bestellen Cursussen
26 Samenaankoopacties: Let op? Aandachtspunten? - Werklast gemeentelijke ambtenaar niet onderschatten - Gemeentelijke subsidies voorzien = extra motivatie - Gevolg: budgetten voorzien op de begroting want meer subsidieaanvragen - Een goede offerte opstellen, vraagt veel denkwerk - Vragenlijst voor installateurs / handelaars / aannemers is nuttig voor beoordeling achteraf handige checklist voor geïnteresseerden
27 Samenaankoopacties: Let op? Aandachtspunten? - Maak de planning niet te nauw - Zorg voor minstens 3 offertes - Hou je aan de criteria en wegingscoëfficiënten - Zie het niet te groots van het begin
28 Samenaankoopacties: VIBE vzw Aanbod VIBE (1) 1) Volledige begeleiding / ondersteuning bij de samenaankoop: - Toelichting ervaringen - Organisatie van info-avond (vooraf en tijdens) - Technische ondersteuning bij werkgroep - Opvolging tussen de werkgroepvergaderingen 2) Info-avonden (cursussen) rond - energie besparen - zonne-energie - isoleren, 3) Workshops 4) Opleiding professionelen: Ecobouwpools
29 Samenaankoopacties: VIBE vzw Aanbod VIBE (2) 5) Andere: - Opstellen subsidiereglement (bv bij gebruik van bio-ecologische isolatiematerialen) - Begeleiding bij andere projecten (bv. organisatie duurzame week) - Folders / paper / brochure rond het thema uitbrengen
30 Samenaankoop dakisolatie
31 Inleiding De stad Antwerpen heeft aan vzw Recyclant de opdracht gegeven om een samenaankoopactie te organiseren voor dakisolatie De actie verloopt i.s.m. VIBE vzw en Natuurpunt i.k.v. een Tandembegeleiding De rol van VIBE vzw is vooral administratief (opmaken documenten, voorbereiden/begeleiden werkgroepvergadering, verzorgen infosessie, ), terwijl vzw Recyclant een ondersteunende en logistieke (neutrale) rol heeft 31
32 Waarom een samenaankoop? Waarom organiseert de stad Antwerpen een samenaankoop dakisolatie? - Grote besparing (30%) op de energiefactuur - Technische ondersteuning - Aankoop in grote hoeveelheid (10% - 30% korting) - Inwoners stimuleren om voldoende en met bio-ecologische materialen te isoleren 32
33 Waarom een samenaankoop? Bij de samenaankoop is er geopteerd om zowel klassieke (minerale wol) als bio-ecologische isolatiematerialen (cellulosevlokken, vlas en houtvezel) aan te bieden (voor hellende en platte daken). Bovendien kunnen de inwoners kiezen om het isolatiemateriaal zelf te plaatsen of de werken door een aannemer te laten uitvoeren. 33
34 Verloop samenaankoop Stappenplan: - 5 en 12 maart: infoavond - 28 maart en 4 april: workshop isoleren - 2 april, 14 en 28 mei: werkgroepvergaderingen - 29 april: versturen prijsaanvraag - 17 juni: investeringsavond 34
35 Infoavond Wegens het groot aantal inschrijvingen zijn er twee infoavonden georganiseerd: - 5 maart: 94 aanwezigen - 12 maart: 57 aanwezigen Op de infoavond werd meer informatie gegeven over: - Klassieke en bio-ecologische materialen - Dakopbouw (plat/hellend dak) - Stappenplan samenaankoop - Premies, subsidies, goedkope lening 35
36 Workshop Voor doe-het-zelvers zijn er 2 workshops georganiseerd (halve dag) rond na-isoleren: - 28 maart: 23 inschrijvingen - 4 april: 25 inschrijvingen Geïnteresseerden mochten hun vragen op voorhand doorgeven. Tijdens de workshops werden deze vragen per situatie beantwoord. 36
37 Werkgroepvergaderingen Wie? - Potentiële kopers - Ervaring in isolatietechnieken - Basiskennis bouwfysische eigenschappen - Bereid om 2 à 3 keer samen te komen Er waren 13 geïnteresseerden om in de werkgroepvergadering te zitten. 37
38 Werkgroepvergaderingen Wat? - Lijst potentiële kopers overlopen - Lijst handelaars/aannemers samenstellen - Overzicht + vastleggen van offertecriteria - Overzicht + vastleggen beoordelingscriteria en weging - Vergelijken prijsoffertes + score geven - Selectie handelaars/aannemers 38
39 Handelaars/aannemers Prijsaanvraag naar verschillende handelaars en aannemers verstuurd (zowel voor klassieke als bio-ecologische materialen) Voor isolatiematerialen hebben er 10 handelaars gereageerd, voor de dakwerken hebben er 4 aannemers gereageerd. Via de wegingscriteria zal er een selectie gebeuren Op de investeringsavond zullen de geselecteerde handelaars en aannemers voorgesteld worden. De geïnteresseerden moeten dan definitief beslissen om ze wensen deel te nemen aan de samenaankoop of niet. 39
40 Aandachts- en knelpunten - Administratief werk niet onderschatten (communicatie, uitnodigingen, opstellen criteria en vooral: vergelijken van offertes en opvragen bijkomende informatie)! - Aannemers slechts na herhaaldelijk contact geïnteresseerd - Geen aannemers voor omgekeerd plat dak 40
41 Overzicht Welkom Klimaat & biodiversiteit Wat brengt de toekomst? Wat is Zonneenergie? Foto-voltaïsche zonne-energie Thermische zonne-energie Financiële aspecten Natuurpunt & Klimaat Act Now! Zonnen voor meer natuur!
42 Temperatuur
43 Zuidelijke libellen
44 Korstmossen
45 Graspieper
46 Ook gevolgen voor mensen Teken Algen Allergieën
47 Diepe reducties nodig
48 Energie-mix
49 Eindige Energievoorraden zon schijnt nog jaar Jaarlijks wereldenergieverbruik Jaarlijkse zonne-energie Energievoorraden Gasvoorraden Petroleumvoorraden Uraniumvoorraden Steenkoolvoorraden Exploiteerbare waterkracht Fotosynthese Windenergie Bron: World Energy Council
50 nov aug maa dec okt sep jul jun mei apr feb jan Diffuus Direct kwh/m².dag
51 Oriëntatie en helling
52 Omvormer Omvormer Omzetten van gelijkstroom naar wisselstroom Minimum rendement van 91% Garantie 5 tot 25 jaar 1m² : 130 Wp - omvormer 118 Wp
53 Gebouwintegratie : Opbouw golfplaten dak
54 Gebouwintegratie : opbouw steeldeck Bron : Schletter GmbH
55 Gebouwintegratie : inbouw leiendak Leiendak: inbouw speciale panelen op maat van leien Woning, Merchtem (Asse)
56
57
58 Nationale Actie: De klimaatactiedag
59 Project Zonnen voor meer natuur Nic Balthazar : peter van het project Ik droom van een wereld waarin elke dakpan een zonnepaneel is
60 Project Zonnen voor meer natuur Project zonnen voor meer natuur goed voor jou, goed voor het klimaat, goed voor de natuur!
Voorstelling VIBE vzw
Voorstelling VIBE vzw WAT? Thema s: Water Energie Materialen Ruimtegebruik - milieu - gezondheid Meer dan 25 jaar ervaring Duurzame ontwikkeling!!! C2C!!! Voorstelling VIBE vzw HOE? Website: www.vibe.be
Nadere informatieSubsidiëring via Pajottenland+ 3 Algemene doelstellingen. 6 partners die samenwerken rond duurzame energie
6 partners die samenwerken rond duurzame energie 20-50-100 voor alle Pajotten Samenaankoopacties isolatie (zonne-energie, ramen, groene stroom) Opbouwwerk Pajottenland vzw Pro Natura sociale tewerkstelling
Nadere informatieInfoavond. Samenaankoop muurisolatie
Infoavond Samenaankoop muurisolatie SAMENaankoop Een samenwerking tussen IGEMO en 8 gemeenten IK LEEF VERSTANDIG 2010 2 Samenaankoop Voor iedereen die (extra) muurisolatie wil laten plaatsen Geïnteresseerde
Nadere informatieIs investeren in energiebesparende producten nog interessant?
Is investeren in energiebesparende producten nog interessant? Energie verwarming en SWW Stijgende prijzen woningen zonder spouwisolatie Woningen met enkel glas Woningen zonder dakisolatie 2 1 Energie elektriciteit
Nadere informatieDakisolatieslag. Heist-op-den-Berg, 26 januari 2012 Gert Druyts
Dakisolatieslag Heist-op-den-Berg, 26 januari 2012 Gert Druyts Dakisolatieslag Samenwerking tussen IOK en de gemeenten: Herentals Herenthout Heist-op-den-Berg Grobbendonk Hulshout Nijlen Dakisolatieslag
Nadere informatieVoorstelling VIBE vzw. VIBE vzw. Contact VIBE vzw WAT? HOE? HOE? HOE? Thema s: Water Energie Materialen Ruimtegebruik. - milieu - gezondheid
Voorstelling VIBE vzw WAT? Thema s: Water Energie Materialen Ruimtegebruik - milieu - gezondheid Meer dan 25 jaar ervaring Duurzame ontwikkeling!!! C2C!!! Voorstelling VIBE vzw HOE? Website: www.vibe.be
Nadere informatieDonderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20
Januari 2016 Vrijdag 1-jan 6:44 8:50 11:41 12:44 14:55 16:41 18:45 Zaterdag 2-jan 6:44 8:50 11:41 12:45 14:56 16:42 18:46 Zondag 3-jan 6:44 8:50 11:42 12:45 14:57 16:43 18:47 Maandag 4-jan 6:44 8:49 11:42
Nadere informatieZonneslag Wevelgem. Inhoud
Zonneslag Wevelgem Inhoud BeauVent cvba / ZonneWinDT van zand tot zonnecel van zonnecel tot zonnepaneel project Zonneslag (Maarten) Samen voor hernieuwbare energie BeauVent cvba? Wat doet BeauVent cvba?
Nadere informatieTaak Splitsing Voortgang. Mijlpaal Samenvatting Projectsamenvatting. Externe taken Externe mijlpaal Deadline
Id naam Duur Begindatum Einddatum an '10 18 jan '10 25 jan '10 1 feb '1 d w d v z z m d w d v z z m d w d v z z m d 1 2 Start 1 dag woe 13-1-10 woe 13-1-10 3 Voorbereidende werkzaamheden (offertes, besluiten
Nadere informatie5-3-2015 WERKGROEP TECHNIEK EN AANBESTEDING 03-03-2015. Zie de leidraad op www.zondeventer.nl
WERKGROEP TECHNIEK EN AANBESTEDING 03-03-2015 Zie de leidraad op www.zondeventer.nl Waarom zonne-energie Wat is zonne-energie Kengetallen Opbrengst zonne-energie Stappenplan Componenten Plaatsing Turnkey
Nadere informatieActueel. Zonnepanelen op de gemeenteschool. Update Zonneslag
Actueel 3 Zonnepanelen op de gemeenteschool Het gemeentebestuur kiest voor zonnepanelen! Het gemeentebestuur heeft de komende jaren extra budget voorzien in de begroting om gemeentelijke gebouwen te voorzien
Nadere informatieWelkom. Duurzaamheidsbeleid stad Peer. Historiek
Welkom Historiek Milieuconvenant 2000-2001 Optie 7 (duurzaam gemeentelijk beleid) in 2001 Aanwerving duurzaamheidambtenaar in 2001 Ondertekening samenwerkingsovereenkomst 2002-2004 Niveau 1 van de cluster
Nadere informatieAantal groenestroomcertificaten verkocht aan minimumsteun
Statistieken Laatste aanpassing Aantal groenestroomcertificaten verkocht aan minimumsteun Dit document bevat gegevens betreffende de groenestroomcertificaten die werden verkocht aan de wettelijk vastgelegde
Nadere informatieInplanting van windmolens Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning vzw
Inplanting van windmolens Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning vzw Energie in België EHA! 8 mei 2008 Nieuwerkerken 25 oktober 2007 Dirk Knapen Projectmedewerker energie en klimaat Inplanting van
Nadere informatieHartelijk welkom! Uniek nieuw initiatief Transition Town Breda Energie coöperatie: Brabants Eigen Energie (BREE)
Hartelijk welkom! Uniek nieuw initiatief Transition Town Breda Energie coöperatie: Brabants Eigen Energie (BREE) Peter Nuijten Mob: 06-22811585 E-mail: peter.nuijten@hotmail.nl 1 Concept Energie coöperatie
Nadere informatiede woonkantoren van de stad Antwerpen
de woonkantoren van de stad Antwerpen Woonkantoor stad Antwerpen A. Wie zijn wij? B. Wie is onze klant? C. Wat doen wij? D. de Groene Lening E. verbouwingspremies voor eigenaar-bewoner F. verbouwingspremies
Nadere informatieEnergieavond Hilversum-Zuid. 14 oktober 2015
Energieavond Hilversum-Zuid 14 oktober 2015 Wat kunt u verwachten? Welkom door Heikracht Bethlehemkerk, Hilversum Verbonden, Heikracht HilverZon Ambities gemeente Hilversum Wie is Hoom? Hilversum Zuid
Nadere informatieDak isolatie. al te veel offertes vallen tegen. Onderzoek
Dak isolatie al te veel offertes vallen tegen ACTIE DAKISOLATIE Ons onderzoek leert dat het niet eenvoudig is om een goede offerte te krijgen van een aannemer in dakisolatie. Test-Aankoop stelt u via een
Nadere informatieAantal groenestroomcertificaten verkocht aan minimumsteun
Statistieken Laatste aanpassing Aantal groenestroomcertificaten verkocht aan minimumsteun Dit document bevat gegevens betreffende de groenestroomcertificaten die werden verkocht aan de wettelijk vastgelegde
Nadere informatieBio-ecologische bouwmaterialen 1. Dakopbouw. Bio-ecologische isolatiematerialen. Bio-ecologische bouwmaterialen 1. Dakopbouw Waarop moet u letten?
Bio-ecologische dakisolatie Thermische en bouwfysische eigenschappen Samenaankoop dakisolatie, 20 januari 2010 Katrien Biesbroeck, VIBE - Tandem 1. De juiste dakopbouw 3. Isolatiematerialen op basis van
Nadere informatieGebruik onze premies om over te stappen op zonne-energie
Gebruik onze premies om over te stappen op zonne-energie Maak uw eigen elektriciteit met fotovoltaïsche zonnepanelen Duurzame energie Getty images Dankzij fotovoltaïsche zonnepanelen (PV-panelen) kunt
Nadere informatieWERKGROEP TECHNIEK EN AANBESTEDING 20-04-2016. Zie de leidraad op
WERKGROEP TECHNIEK EN AANBESTEDING 20-04-2016 Zie de leidraad op www.zondeventer.nl Waarom zonne-energie Wat is zonne-energie Kengetallen Opbrengst zonne-energie Stappenplan Componenten Plaatsing Turnkey
Nadere informatieProjecten van stadsbestuur Hoogstraten rond wonen Waarbij we inzetten op SDG s
Projecten van stadsbestuur Hoogstraten rond wonen Waarbij we inzetten op SDG s Woonloket met uitgebreide dienstverlening Individuele huisbezoeken Projecten rond wijkrenovatie en energiebesparing: Fabrik
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten
Statistieken Laatste aanpassing 03/10/2011 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten voor elektriciteit uit hernieuwbare
Nadere informatieDe warmste wijk renoveert
De warmste wijk renoveert IOK zal de komende 3 jaar zes wijken in de Kempen begeleiden in een wijkrenovatie. Jouw wijk is één van de gekozen wijken. Wat is een wijkrenovatie? Je hebt renovatieplannen,
Nadere informatieZonneslag Wevelgem. Samen voor hernieuwbare energie. Waauw, de ZON schijnt. wind. waterkracht. biomassa
Zonneslag Wevelgem Samen voor hernieuwbare energie Waauw, de ZON schijnt wind waterkracht biomassa 1 Energiebronnen op aarde Jaarlijks wereldenergieverbruik Gasvoorraden Petroleumvoorraden Uraniumvoorraden
Nadere informatieInfo-avond. Samenaankoop dakisolatie Neerpelt
Info-avond Samenaankoop dakisolatie Neerpelt INHOUD 1. Inleiding 2. Renoveren voor de toekomst - BEN 3. Dakisolatie 4. Inschrijvingsformulier 5. Groepsaankoop dakisolatie INLEIDING Limburg Klimaatneutraal
Nadere informatieSteunpunt duwobo. provincie West-Vlaanderen: voorstelling
Steunpunt duwobo provincie West-Vlaanderen: voorstelling Wat is het steunpunt duwobo? Steunpunt duurzaam wonen en bouwen Gegroeid vanuit de transitiearena duurzaam wonen en bouwen (Vlaams platform) Naar
Nadere informatieDorpsavond 21 mei Zonnepanelenproject. Welkom
Dorpsavond 21 mei 2019 Zonnepanelenproject Welkom Ons doel in 2023 Haarle: Energie Transitie Waarom? Haarle: Energie Transitie Hoe? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% Verbruik (in kwh) Duurzame opwek (in kwh)
Nadere informatieStudie kost- en energie efficiënt (ver)bouwen. Auteur: Veronique Mattheeuws
Studie kost- en energie efficiënt (ver)bouwen Auteur: Veronique Mattheeuws Onderzoek perceptie impact bouwschil op E-peil Online enquête uitgevoerd in januari 2016 Representatieve steekproef van 700 bouwers
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten
Statistieken Laatste aanpassing 03/12/2012 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten voor elektriciteit uit hernieuwbare
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong
Statistieken Laatste aanpassing 14/04/2015 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten
Nadere informatieOpbrengstscan zonnepanelen
Opbrengstscan zonnepanelen Gratis en onafhankelijk advies voor uw woning Anoniem voorbeeldadvies Aan: Datum Uw naam Adres Postcode, Plaats..-..-. Opbrengst Mogelijkheden van uw dak Met geavanceerde software
Nadere informatieWerkgroep HEET/DEH. Zonnepanelen stralen. Gezamenlijke aankoop 2013
WELKOM Werkgroep HEET/DEH Zonnepanelen stralen Gezamenlijke aankoop 2013 Agenda 20.00-20.10 uur Ontvangst en inleiding (Huub) 20.10-20.40 uur Waarop te letten bij aanschaf en selectie-criteria (Jaap) 20.40-20.45
Nadere informatieDe cursuslijst van Tandem. Cursussen over milieu en duurzaamheid
De cursuslijst van Tandem Cursussen over milieu en duurzaamheid Samengesteld op 1 augustus 2010 door Tandem, Tweekerkenstraat 47, 1000 Brussel Tel: 02 282 19 40 info@tandemweb.be www.tandemweb.be De cursuslijst
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten
Statistieken Laatste aanpassing 01/04/2012 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten voor elektriciteit uit hernieuwbare
Nadere informatieWat moet de CV installateur met PV PV heeft de toekomst. Door: Richard Ogink
Wat moet de CV installateur met PV PV heeft de toekomst Door: Richard Ogink Wat moet de CV installateur met PV Indeling presentatie 1. Zon als duurzame energiebron 2. Wetgeving 3. PV in de praktijk 4.
Nadere informatieINFORMATIEAVOND CPO Beekdael d.d. 9 december 2014
INFORMATIEAVOND CPO Beekdael d.d. 9 december 2014 AGENDA 19:30u Welkomstwoord (wethouder mevr. Starmans) 19:35u Schetsboek stedenbouwkundig plan (dhr. Dieleman) 19:55u CPO (dhr. Van Dongen) 20:00u Processtappen
Nadere informatieSamen Sterker realiseert 1000 ste project zonnepanelen in Vlaanderen
PERSNOTA Samen Sterker realiseert 1000 ste project zonnepanelen in Vlaanderen Torhout 17 maart 2017 Samen Sterker is een coöperatieve onderneming -opgericht in mei 2011 en actief in heel Vlaanderen- die
Nadere informatieZonnepanelen zijn een rendabele investering, zelfs zonder subsidies.
ZONNE- PANELEN Zonnepanelen zijn een rendabele investering, zelfs zonder subsidies. Terwijl elektriciteit elk duurder wordt, bespaart u op uw energiefactuur! Want de 100 % groene stroom die u zelf opwekt
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong
Statistieken Laatste aanpassing 04/11/2016 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong
Statistieken Laatste aanpassing 05/09/2016 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten
Nadere informatieGroepsaankoop Spouwmuurisolatie
Groepsaankoop Spouwmuurisolatie IGEAN-regio Sarah Van der Veken & Marleen Van Dam Expert klimaat & energie Inleiding WAAROM een groepsaankoop? 30 gemeenten engageren om 20% CO2 te besparen op hun grondgebied
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong
Statistieken Laatste aanpassing 13/06/2016 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten
Nadere informatieKlimaatplan Sint-Niklaas
Klimaatplan Sint-Niklaas 2/10/2016 Klimaat 97% van de wetenschappers zegt dat de mens het klimaat op aarde in sneltempo naar een gevaarlijk omslagpunt aan het duwen is. Europese chemische industrie wil
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong
Statistieken Laatste aanpassing 07/04/2016 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong
Statistieken Laatste aanpassing 03/03/2016 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong
Statistieken Laatste aanpassing 01/02/2016 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong
Statistieken Laatste aanpassing 08/12/2015 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten
Nadere informatieDUW Parkstad. De uitstoot van broeikasgassen zorgt voor klimaatverandering!
DUW Parkstad De uitstoot van broeikasgassen zorgt voor klimaatverandering! DUW Parkstad Woningen stoten veel broeikasgassen uit. Nieuwbouw moet vanaf 2020 energieneutraal zijn. Maar hoe maken we bestaande
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong
Statistieken Laatste aanpassing 02/09/2015 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong
Statistieken Laatste aanpassing 04/05/2015 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten
Nadere informatieBio-ecologische dakisolatie Thermische en bouwfysische eigenschappen. Samenaankoop dakisolatie, 19 januari 2009 Katrien Biesbroeck, VIBE - Tandem
Bio-ecologische dakisolatie Thermische en bouwfysische eigenschappen Samenaankoop dakisolatie, 19 januari 2009 Katrien Biesbroeck, VIBE - Tandem 1. De juiste dakopbouw 2. Inleiding 3. Isolatiematerialen
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong
Statistieken Laatste aanpassing 03/03/2015 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten
Nadere informatieALLES OVER DAKISOLATIE
ALLES OVER DAKISOLATIE Handvatten die u helpen bij uw keuze Renovatiepremie Mogelijkheden Soorten dakisolatie Materialen Prijzen 01 02 03 04 05 06 Introductie over dakisolatie Dakisolatie mogelijkheden
Nadere informatieZonnepark Welschap Oirschot
Zonnepark Welschap Oirschot 29 maart 2018 THINK GLOBAL, ACT LOCAL Doelstelling De balans vinden tussen een bedrijfsmatige opzet en het gemeenschapsleven Oirschot Organiseert Overvloed Basisschool Sint
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong
Statistieken Laatste aanpassing 04/07/2014 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten
Nadere informatiePV systemen. PV systemen. Oskomera Solar Power Solutions (OSPS) Wegens de toenemende vraag naar groene energie en CO 2 besparende
2014 Complete maatwerkpakketten Specifiek voor woningbouw Voor alle configuraties Standaard op voorraad Direct geleverd Uitgebreide kennis aanwezig Training mogelijk PV systemen Foto: residentiële systemen
Nadere informatieSituering Wat biedt het Meetinstrument Centrumbeheer (MICB)? Concrete toepassing van het meetinstrument Uitvoering: rol gemeente en rol RESOC MWVL
Situering Wat biedt het Meetinstrument Centrumbeheer (MICB)? Concrete toepassing van het meetinstrument Uitvoering: rol gemeente en rol RESOC MWVL Tijdspad Meer info? Lokale besturen dienen te zorgen dat
Nadere informatieHooghalen Duurzaam, Energie neutraal in 2020 KENNISMAKING MET STICHTING HOOGHALEN DUURZAAM
Hooghalen Duurzaam, Energie neutraal in 2020 KENNISMAKING MET STICHTING HOOGHALEN DUURZAAM Stichting Hooghalen Duurzaam 1. Introductie, doelstelling en ambities 2. Werkgroep Collectiviteit 3. Collectieve
Nadere informatieDraaiboek voor opvolging van een lopende permanente vorming
Draaiboek voor opvolging van een lopende permanente vorming CPV 2011-2012-005 Dit document kan je gebruiken als draaiboek om het ganse verloop van je permanente vorming op te volgen en in goede banen te
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong
Statistieken Laatste aanpassing 05/02/2014 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten
Nadere informatieStructuur geven aan onze seniorenadviesraad
Seniorenadviesraad Kampenhout 1 Structuur geven aan onze seniorenadviesraad Structureren in 4 stappen : -Oprichting adviesraad - Behoefteonderzoek - Opmaak beleidsplan - Opvolging van het beleid Structureren
Nadere informatieStappenplan organiseren buurtbijeenkomst
Stappenplan organiseren buurtbijeenkomst Dit stappenplan voor het organiseren van een buurtbijeenkomst is onderdeel van de Buurten met Energie toolbox, een project van Nudge. Deze toolbox is samengesteld
Nadere informatieVoorwaarden samenaankoop zonneboiler Earth, wind and solar energy. Kyoto in het Pajottenland
Voorwaarden samenaankoop zonneboiler Earth, wind and solar energy Kyoto in het Pajottenland Naam installateur: Earth Wind and Solar Energy Contactpersoon: Friso Veldeman Adres: Pierre Corneliskaai 17 9320
Nadere informatieHaal meer uit de zon!
Infoavond 26 mei 2015 Yvonne Feuerhahn Haal meer uit de zon! Energie van ons eigen dak! Yvonne Feuerhahn ambassadeur adviseur architect Sinds 2010 dagelijks bezig met het verduurzamen van bestaande particuliere
Nadere informatieWERKGROEP TECHNIEK EN AANBESTEDING Zie de leidraad op
WERKGROEP TECHNIEK EN AANBESTEDING 29-05-2017 Zie de leidraad op www.zondeventer.nl Waarom zonne-energie Wat is zonne-energie Kengetallen Opbrengst zonne-energie Stappenplan Componenten Plaatsing Turnkey
Nadere informatieSamen renoveren heeft voordelen - wijkrenovaties. 6 december 2018 Gert Druyts
Samen renoveren heeft voordelen - wijkrenovaties 6 december 2018 Gert Druyts SHINE- Eu-project wijkrenovatie Sustainable Houses in Inclusive Neighbourhoods 1/9/2016 31/8/2020 14 Europese partners (BE,
Nadere informatieSTEEK ENERGIE IN JE WONING! UNIEK AANBOD VOOR WIPPOLDER
STEEK ENERGIE IN JE WONING! UNIEK AANBOD VOOR WIPPOLDER INLEIDING WAT STAAT ER OP HET PROGRAMMA? 19:30 uur Energiebesparende maatregelen (Energieloket) 20:15 uur Pauze met koffie en thee 20:30 uur Informatiemarkt:
Nadere informatieIBB Infosessie Zonne-energie april 2010
Ingenieurbureau Bali Dimensioneren van systemen: Ventilatie Regenwater Verwarming (condensatie, pellets, kleine warmtepompen) Zonthermische systemen PV systemen Studies: energieaudits (EAP en quick scans)
Nadere informatieMilieutrefdag 4 juni 2009. Ecologische voetafdruk In jouw gemeente
Milieutrefdag 4 juni 2009 Ecologische voetafdruk In jouw gemeente Doelstelling Workshop: Alle gemeenten warm maken voor een inspirerende Campagne Ecologische voetafdruk Ecologische Voetafdruk in jouw gemeente
Nadere informatieEen nieuwe tool om meer te weten te komen over fotovoltaïsche zonne-energie De 9 referentiedocumenten van Leefmilieu Brussel Ontwikkeld in het kader van een openbare aanbesteding in 2008 door Leefmilieu
Nadere informatieSamenaankoop condensatieketels. Hulshout, 1 februari 2017 Heist-op-den-Berg, 6 februari 2017
Samenaankoop condensatieketels Hulshout, 1 februari 2017 Heist-op-den-Berg, 6 februari 2017 Energie infotoer Reeks van 29 infoavonden over energie besparen en hernieuwbare energie Welkom in andere gemeenten
Nadere informatieAantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong
Statistieken Laatste aanpassing 03/06/2015 Aantal uitgereikte groenestroomcertificaten en garanties van oorsprong Dit document bevat de gegevens betreffende het aantal toegekende groenestroomcertificaten
Nadere informatieKlimaatnetwerk Vlaams-Brabant: samenwerking tussen middenveld en provincie Vlaams-Brabant
Klimaatnetwerk Vlaams-Brabant: samenwerking tussen middenveld en provincie Vlaams-Brabant Klimaatnetwerk Vlaams-Brabant Doelstelling: Vlaams-Brabant Klimaatneutraal 2040 Past binnen het provinciaal klimaatplan
Nadere informatieIsoleer NU. 27 mei 2014 Mede mogelijk gemaakt door
Isoleer NU 27 mei 2014 Mede mogelijk gemaakt door Waarom NU isoleren? Komende winter een lekkere warme woning met meer comfort. Meer warmte in de woning houden, minder gas gebruiken en dus geld besparen.
Nadere informatieGroepsaankoop 100% groene energie 2 de editie Samen op weg naar goedkopere groene energie Inga Verhaert
Groepsaankoop 100% groene energie 2 de editie Samen op weg naar goedkopere groene energie Inga Verhaert Samenaankoop 2 de editie Waarom? nog steeds onevenwicht op de markt energie nog steeds duurder dan
Nadere informatieGROEPSAANKOOP Fotovoltaïsche zonnepanelen. Partners:
GROEPSAANKOOP Fotovoltaïsche zonnepanelen Partners: GROEPSAANKOOP Fotovoltaïsche zonnepanelen Welkom GROEPSAANKOOP Fotovoltaïsche zonnepanelen - CLEAR-project - Groepsaankoop zonnepanelen - Waarom zonnepanelen?
Nadere informatie13 s e p t e m b e r p r o j e c t A l e w i j n s z - en V i s s e r s t r a a t
informatieavond 13 s e p t e m b e r 2012 p r o j e c t A l e w i j n s z - en V i s s e r s t r a a t Welkom mobieltjes uit vragen na de pauze 2 Agenda 19:00 Inloop 19:30 Inleiding (Fenny de Graaf, directeur-bestuurder)
Nadere informatieBeschrijving van het onderzoek: doelstelling, methodologie en steekproefbeschrijving van het onderzoek. Wesley Ceulemans
Enquête Energieprestatieregelgeving in de praktijk peilt naar de kennis, toepassing, mening en verandering op de werf ten gevolge van de energieprestatieregelgeving bij de Vlaamse bouwprofessionelen. De
Nadere informatieBUDGET AGENDA OMDAT JE GELD TELT!
BUDGET AGENDA OMDAT JE GELD TELT! OVERZICHT INKOMSTEN EN UITGAVEN Vul hieronder de cijfers in die je bij de hand hebt of van buiten kent. De rest vul je later aan. Je kan ook aangeven of je iets maandelijks
Nadere informatieEnergiezuinig (ver)bouwen: niet enkel voor handige Harry s
Energiezuinig (ver)bouwen: niet enkel voor handige Harry s EcoHuis Antwerpen Aanbod infosessies maart - juni 2012 Energiezuinig (ver)bouwen? Het EcoHuis zet u op weg Het EcoHuis is de plaats voor alles
Nadere informatieTankslag: gezamenlijke sanering stookolietanks. Hoogstraten, 28 november 2018
Tankslag: gezamenlijke sanering stookolietanks Hoogstraten, 28 november 2018 Kempen2020 Streekproject waarin alle 29 gemeenten zich engageren om 20% CO 2 te besparen op hun grondgebied tegen 2020 www.kempen2020.be
Nadere informatieProvincie Zuid-Holland
Bijlage bij overeenkomst met deelnemende gemeente in de Regio Zuid Holland Inleiding Woonlasten stijgen, fossiele energie wordt schaarser, en daarmee duurder. Individuele huishoudens hebben vrijwel geen
Nadere informatieINFOAVOND SAMENAANKOOP ASBESTDAKEN EN GEVELS Juni 2016 Peter Borstlap
INFOAVOND SAMENAANKOOP ASBESTDAKEN EN GEVELS Juni 2016 Peter Borstlap Concept samenaankoop Wie kan deelnemen? Wat valt onder de samenaankoop? Hoe verloopt de samenaankoop? Premies/subsidies Bouwvergunning
Nadere informatieZonnepanelen aanbieden aan je medewerkers Stap voor stap
Zonnepanelen aanbieden aan je medewerkers Stap voor stap Foto: Willem Mes In dit plan kun je stap voor stap lezen hoe je via een Zon-Privé actie eenvoudig zonne - panelen kunt aanbieden aan je medewerkers.
Nadere informatieHilversum Kerkelanden Zeverijn en Rode Dorp
Hilversum Kerkelanden Zeverijn en Rode Dorp Energieavond Hilversum Kerkelanden, Zeverijn en Rode Dorp 17 mei 2016 Wat kunt u verwachten Hilverzon & Kerkelanden Leeft! Ambitie gemeente Hilversum Wie is
Nadere informatieMeestal is er geen bouwvergunning nodig om een zonne-installatie op een dak te plaatsen. Informeer altijd eerst bij uw gemeentebestuur.
15 september 2018 Resultaat van uw opzoeking op www.energiesparen.be/zonnekaart De zonnekaart geeft een goede weergave van de zoninstraling op uw dak. De hoeveelheid zoninstraling is heel plaatsgebonden
Nadere informatieNa-isolatie van spouwmuren premies en communicatie 2012
Na-isolatie van spouwmuren premies en communicatie 2012 7 februari 2012 Geert Flipts Energierenovatieprogramma 2020 Prioriteiten: dak/glas/verwarming/muur Premies 2011 bestaande woningen Ruim 60.000 dakisolatiepremies
Nadere informatieALGEMENE VOORWAARDEN ENERGIEPREMIES VOOR DE INDIVIDUELE WONINGEN
ALGEMENE VOORWAARDEN ENERGIEPREMIES VOOR DE INDIVIDUELE WONINGEN Deze algemene voorwaarden betreffen alle energiepremies van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Naast deze voorwaarden gelden de bijzondere
Nadere informatieAantal verhandelde groenestroomcertificaten en gemiddelde prijs
Aantal verhandelde groenestroomcertificaten en gemiddelde prijs 1. Inleiding Dit document bevat gegevens betreffende de verhandelde groenestroomcertificaten van 1/2006 tot. 2. Tabellen en grafiek Tabel
Nadere informatieSubsidieregeling energiezuinige woningen. Besparen op uw energiekosten?
Subsidieregeling energiezuinige woningen Besparen op uw energiekosten? voorjaar 2011 2 Wilt u geld besparen op uw energiekosten? Dat kan door energie te besparen of zelf duurzame energie op te wekken.
Nadere informatieEFES-project in de praktijk. Infosessie 22 november 2017
EFES-project in de praktijk Infosessie 22 november 2017 Inhoud Doel & doelgroep Praktische aanpak Maatregelen Doel EFES-project Ondersteunen van KMO s in de voedingsindustrie bij de uitvoering van energiebesparende
Nadere informatieSamenstelling Levensloop Platina Fonds in 2015
Samenstelling Levensloop Platina Fonds in 2015 januari 813,401 535,514 1,568 1,350,482.89 10,416.12 februari 835,453 519,550 4,203 1,359,207.13 9,964.25 maart 877,904 524,371 3,271 1,405,545.28 10,002.50
Nadere informatieAgenda. Verdieping. Cursus op 1 en 29 november Advies op maat voor uw VvE via VVE010
Agenda Techniek Geld: Energiebelasting, Saldering, Regeling Verlaagd Tarief Geld: Investeren en Terugverdienen Leveranciers en offertes De VvE en PV s. Wat te doen bij welke VvE? Verdieping Cursus op 1
Nadere informatieMilieutrefdag 4 juni 2009 ISOLEER JE RIJK
Milieutrefdag 4 juni 2009 ISOLEER JE RIJK Korte beschrijving van het project WAT : Isolatie van daken en muren, maar ook.. WAAR : Jeugdlokalen, gemeentelijke lokalen, zalen, kantines die ter beschikking
Nadere informatieEPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool
EPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool Inleiding EPB Wat Waarom Wanneer De 7 Eisen van EPB Huidige normen Normen 2016 E Peil als verkoopstool technieken 2 1 Wat EPB Energie Prestatie voor
Nadere informatie26 augustus 2014 Onderweg naar nieuwe duurzame initiatieven in Hilversum 1 26 augustus 2014
1 AGENDA 20.00 uur 1. Welkom / opening 2. Kort voorstelrondje 3. Inventarisatie van initiatieven die aanwezigen graag willen bespreken 4. Vaststellen agenda 5. Korte presentatie Duurzaam Hilversum & Hilversum
Nadere informatieSTAPPENPLAN AANSCHAF ZONNE-COLLECTOREN INDIVIDUEEL
STAPPENPLAN AANSCHAF ZONNE-COLLECTOREN INDIVIDUEEL Introductie De ontwikkelingen op het gebied van zonne-energie staan nooit stil. Heeft u ook belangstelling, dan kunt u zich als deelnemer aansluiten bij
Nadere informatieZonneslag Wevelgem. Samen voor hernieuwbare energie
Zonneslag Wevelgem Samen voor hernieuwbare energie Inhoud BeauVent cvba / ZonneWinDT waw, de zon schijnt van zand tot zonnecel van zonnecel tot zonnepaneel van zonnepaneel tot stroom project Zonneslag
Nadere informatie