Voorste kruisband reconstructie knie

Transcriptie

1 Voorste kruisband reconstructie knie Hersteloperatie van de voorste kruisband mca.nl

2 Inhoudsopgave Een gezonde knie 3 Een gescheurde voorste kruisband 4 Wanneer is een operatie nodig? 4 Fysiotherapie voor de operatie 5 Voorbereiding op de operatie 5 De operatie 7 Na de operatie 9 De revalidatie 9 Complicaties 10 Controle 11 Uw vragen 12 Colofon Redactie: afdeling orthopedie afdeling communicatie Lay-out: vormgeving MCA Druk: Ricoh / 1e druk Artikelnummer: / Op alle behandelingen in MCA zijn de algemene voorwaarden van MCA van toepassing, zie of vraag bij de balie van patiëntenvoorlichting. 2

3 In overleg met uw orthopedisch chirurg krijgt u binnenkort in Medisch Centrum Alkmaar (MCA) een voorste kruisband reconstructie. U wordt voor deze operatie 1 dag opgenomen. In deze folder vindt u uitleg over deze ingreep en het herstel na de operatie. Een gezonde knie De knie is een scharniergewricht, dat het boven- en onderbeen met elkaar verbindt. Een knie bestaat uit drie delen: het scheenbeen, het bovenbeen en de knieschijf. De uiteinden van deze botdelen zijn bedekt met een laagje elastisch kraakbeen zodat de knie schokken kan opvangen en soepel kan bewegen. Tussen het bovenbeen en het scheenbeen zitten de binnenste en buitenste meniscus. Deze zorgen ervoor dat het ronde bovenbeen kan draaien op het platte scheenbeen. Een gezonde knie Voorste kruisband Kruisbanden Een aantal structuren/banden zorgt voor stabiliteit van de knie. Aan de binnen- en buitenzijde van de knie zijn dat de binnenen buitenband (collateraal banden). Deze banden zorgen voor stabiliteit in zijdelingse richting. In het midden van het kniegewricht zijn dat de kruisbanden. Deze banden voorkomen dat het onderbeen niet te ver naar voren of naar achteren verschuift ten opzichte van het bovenbeen. 3

4 Voorste kruisband reconstructie knie MRI: voorste kruisband intact MRI: voorste kruisband gescheurd Een gescheurde voorste kruisband Tijdens het sporten of het maken van een verkeerde draaibeweging kan de voorste kruisband scheuren. U zakt door uw knie of verdraait uw knie. Vaak wordt een knappend gevoel in de knie ervaren. Zwelt u knie direct erna erg op, dan is er een kans dat uw voorste kruisband gedeeltelijk of volledig gescheurd is. De klachten variëren: vrijwel geen klachten, een instabiel gevoel ervaren of door uw knie zakken. Pijn heeft vaak een andere oorzaak dan een gedeeltelijk of volledig gescheurde voorste kruisband. Meestal is een ander letsel de veroorzaker van pijn, zoals kraakbeenschade, een gescheurde meniscus of een botkneuzing. Om er zeker van te zijn dat uw voorste kruisband gescheurd is, gaat de orthopedisch chirurg uw klachten na, wordt er een lichamelijk onderzoek van de knie gedaan, een röntgenfoto gemaakt en eventueel een MRI-scan aangevraagd. Soms is een kijkoperatie nodig om de diagnose te bevestigen. Wanneer is een operatie nodig? Is uw voorste kruisband gescheurd, dan stuurt de orthopedisch chirurg u eerst naar de fysiotherapeut voor behandeling. U oefent met de fysiotherapeut om 4

5 uw bovenbeenspieren te versterken en de functie van uw knie weer op te bouwen. In sommige gevallen krijgt de knie weer voldoende stabiliteit en is een operatie niet nodig. Soms lukt dat niet of onvoldoende. Dan bepaalt u of u uw kruisband wilt vervangen. Dit hangt af van de functie van uw knie en uw (sport) behoefte. Fysiotherapie voor de operatie Als u in overleg met uw orthopedisch chirurg heeft besloten tot een operatie, dan is vooraf fysiotherapie noodzakelijk om uw knie in een optimale conditie te brengen. U kunt gebruik maken van een fysiotherapiepraktijk uit ons netwerk. Deze praktijken zijn gespecialiseerd in de voor- en nabehandeling van de voorste kruisbandoperaties. Wij kunnen u tijdens uw polikliniekbezoek een van deze praktijken aanbevelen. Daarnaast staan de verschillende fysiotherapiepraktijken op onze website: U kunt natuurlijk ook naar een niet aangesloten praktijk gaan. Vragenlijst Wij vragen u voor de operatie een aantal (digitale) vragenlijsten in te vullen. Dit gaan wij na uw operatie herhalen. Hiermee willen wij inzicht krijgen in het resultaat van onze behandelingen. Onze app MCA behandelwijzer Het is belangrijk dat u zich goed voorbereid op uw operatie. Naast het lezen van deze folder, kunt u ook onze app gebruiken. Hierin vindt u alle informatie over uw behandeling. Deze handige app MCA behandelwijzer kunt u downloaden in de App Store of Google Play. De voor u van belang zijnde informatie is direct zichtbaar op uw tijdlijn. Voorbereiding op de operatie Anesthesie Als u geopereerd wordt, brengt u meteen na uw afspraak met de orthopedisch chirurg een bezoek aan het inloopspreekuur van de polikliniek anesthesiologie. U heeft daar een voorbereidend gesprek met een anesthesioloog. Dit is een medisch specialist op het gebied van verdoving en narcose (anesthesie). De anesthesioloog bespreekt met u: 5

6 Voorste kruisband reconstructie knie uw gezondheidstoestand welke anesthesie u krijgt: - algehele anesthesie (narcose) - regionale anesthesie (plaatselijk verdoving met bijvoorbeeld een ruggenprik) eventuele aanpassing van uw medicijnen rond de operatie informatie over niet eten en drinken (nuchter zijn) Meer informatie over anesthesie vindt u in de brochure Goed voorbereid op uw operatie. U krijgt deze brochure op de polikliniek anesthesiologie mee. Afdeling opname Aansluitend op het bezoek aan de anesthesioloog gaat u naar de afdeling opname. U wordt ingepland voor de operatie en op een wachtlijst geplaatst. U krijgt een indicatie van de wachttijd. Als bekend is wanneer u geopereerd wordt, krijgt u telefonisch bericht van de afdeling opname. U hoort dan de definitieve datum, het tijdstip van opname, het tijdstip van de operatie, waar u zich kunt melden en tot hoe laat u mag eten en drinken. Ook krijgt u een afspraak voor een telefonisch opnamegesprek met een verpleegkundige, die o.a. uw thuissituatie in kaart brengt. In geval van ziekte of persoonlijke problemen kan de operatiedatum in overleg met de afdeling opname worden verplaatst. Dagbehandeling De operatie gebeurt in principe in dagbehandeling. In sommige gevallen moet u een nachtje blijven. Haal pijnstillers in huis Het kan zijn dat u na de operatie nog pijn heeft. Wij raden u daarom aan om voor de operatie de pijnstillers Paracetamol (500 mg) en Ibuprofen (400 mg) in huis te halen. Deze zijn verkrijgbaar bij uw drogist of apotheek. Heeft u hartklachten, nierfunctiestoornissen, maagklachten en/of gebruikt u bloedverdunnende medicijnen? Dan mag u alleen Paracetamol gebruiken. Als dit onvoldoende helpt, kunt u contact opnemen met uw orthopedisch chirurg. Morfinepillen Tijdens uw bezoek aan de anesthesioloog ontvangt u een recept voor morfinepillen. Deze kunt u innemen als de pijnstillers onvoldoende werken. 6

7 Wat neemt u mee naar het ziekenhuis? U neemt het volgende mee naar het ziekenhuis: legitimatiebewijs afsprakenkaart met een actueel registratie-etiket verzekeringsbewijs van uw zorgverzekering alle medicijnen (met verpakking) die u thuis gebruikt elleboogkrukken: Elleboogkrukken kunt u huren bij een thuiszorgwinkel bij u in de buurt. U hoeft hiervoor geen lid te zijn. Wel raden we u aan om zo nodig een serviceabonnement te nemen. De materialen die u leent, worden dan thuisbezorgd en weer opgehaald. toiletartikelen, een badjas en slippers of pantoffels comfortabele stevig aansluitende schoenen waar u goed op kunt lopen (geen hakken) makkelijk zittende kleding, waarbij u uw knie kunt vrijmaken extra ondergoed iets om te lezen en/of te luisteren Niet meenemen Het ziekenhuis raadt u af kostbaarheden, sieraden, mobiele telefoons, tablets of grote hoeveelheden geld mee te nemen naar het ziekenhuis. Er bestaat altijd kans op zoekraken en/of diefstal. Als u toch besluit dergelijke goederen en/of geld bij u te houden, doet u dat voor eigen rekening en risico. Het ziekenhuis is niet aansprakelijk voor beschadiging, verlies of diefstal. Belangrijk: ontharen gebeurt in het ziekenhuis! Wij vragen u dringend om niet zelf van tevoren thuis te ontharen. Als ontharen nodig is, wordt dit vlak voor de operatie in het ziekenhuis gedaan. Dit is belangrijk om eventuele infecties te voorkomen. De operatie Waar kunt u zich melden? U meldt zich op de dag van de operatie op de afgesproken tijd bij de portier, huisnummer 070. Hij/zij vertelt u op welke afdeling u zich mag melden. Een verpleegkundige vangt u op de afdeling op. Voorbereiding De verpleegkundige bereidt u voor op de operatie: wijst u uw bed aan meet uw bloeddruk en temperatuur geeft u een operatiejasje tekent de knie af die geopereerd 7

8 Voorste kruisband reconstructie knie moet worden geeft u een injectie om trombose te voorkomen geeft u zogenoemde premedicatie: een capsule Temazepam waar u slaperig van wordt, 2 tabletten paracetamol en 1 morfinepil vult met u een checklist in Waar en door wie wordt u geopereerd? U wordt geopereerd op de operatieafdeling. Vlak voor de operatie brengt de verpleegkundige u naar de holding. Dit is de ontvangstruimte van de poliklinische operatiekamer (POK). Hier wordt u verder voorbereid op uw operatie. Uw persoonlijke en medische gegevens worden gecontroleerd en u krijgt een deken. De medewerkers van de operatiekamer komen u vanuit deze ruimte ophalen. U wordt geopereerd door een orthopedisch chirurg, die vaak wordt geassisteerd door een orthopedisch chirurg in opleiding. De operatie De operatie bestaat uit 2 delen: een kijkoperatie en de daadwerkelijke reconstructie van uw voorste kruisband. Kijkoperatie Met de kijkoperatie controleert de orthopedisch chirurg de conditie van uw voorste kruisband. Verder bekijkt hij de hele knie van binnen en behandelt hij eventuele afwijkingen aan kraakbeen of meniscus. Dan volgt de reconstructie van uw voorste kruisband. Reconstructie voorste kruisband De voorste kruisband wordt vervangen door 2 pezen van de hamstrings: dit is dus materiaal uit uw eigen lichaam. Hiervoor maakt de orthopedisch chirurg aan de voorzijde van uw knie een snee van ongeveer 3 centimeter op de plek waar de pezen aanhechten. Deze hamstringpezen worden verwijderd, bewerkt en vormen uw nieuwe kruisband. Deze pezen kunt u missen. De rest van de operatie gebeurt via de 4 kleine gaatjes van de kijkoperatie. Via een geboorde tunnel in uw onderbeen en een tunnel in uw bovenbeen wordt de nieuwe kruisband geplaatst. Heeft u in het verleden een voorste kruisbandreconstructie gehad van de nu te opereren knie? Dan wordt een donorpees gebruikt om de voorste kruisband te herstellen. Na de operatie heeft u aan de voorzijde van de knie een litteken van ongeveer 3 cm en 4 kleine littekens van de kijkoperatie. 8

9 Na de operatie Als alles goed gaat, mag u na de operatie nog op dezelfde dag naar huis. Alleen als dat nodig is, blijft u een nacht in het ziekenhuis. Bijvoorbeeld als er een complicatie optreedt of als u teveel pijn heeft. Na de operatie zit er drukverband om uw knie. U mag 48 uur na de operatie zelf het drukverband eraf halen en gewone pleisters op de wondjes plakken. U loopt ongeveer 2 tot 3 weken met krukken. Als u thuis bent start direct de fysiotherapie. Dit kan bij uw eigen fysiotherapeut of bij een praktijk uit ons netwerk. Deze kunt u vinden op onze website De revalidatie De revalidatie van een voorste kruisband reconstructie is een lang traject. U wordt begeleid door uw fysiotherapeut, die ook de functie en stabiliteit van uw knie beoordeelt. De eerste 2 tot 3 weken na de operatie loopt u met elleboogkrukken. Deze periode is het genezen van de wond en het uitbreiden van het bewegen van de knie het belangrijkst. In sommige gevallen zijn meerdere afwijkingen in de knie tegelijk behandeld. Dit kan zorgen voor een aangepast revalidatietraject. Revalidatieschema Na de eerste 2 tot 3 weken start u met de revalidatie, die uit 3 fases bestaat. U gaat naar de volgende fase als het herstel van uw knie dit toelaat. Hiermee krijgt u een zo persoonlijk mogelijk schema van ons, waarmee u revalideert in uw eigen tempo. De revalidatie ziet er als volgt uit: Fase 1 Fase 1 duurt naar schatting 6 tot 8 weken na uw operatie. In deze fase willen we bereiken: verminderen van vocht in uw knie volledige strekking van uw knie controle over de bovenbeenspieren een normaal looppatroon Fase 2 Fase 2 duurt naar schatting 4 tot 5 maanden na uw operatie. In deze fase willen we bereiken: dat u klachtenvrij gecontroleerde sportactiviteiten uitvoert dat u klachtenvrij fysiek zwaar werk uitvoert In deze fase gaat de aandacht uit naar krachtoefeningen. 9

10 Voorste kruisband reconstructie knie U mag: buitenshuis fietsen na 10 tot 12 weken starten met joggen Fase 3 Fase 3 duurt naar schatting 9 maanden/ 1 jaar na uw operatie. In deze fase willen we bereiken: dat u volledig kunt sporten dat u volledig fysiek zwaar werk kunt doen Uiteindelijk is uw nieuwe voorste kruisband weer net zo sterk als uw eigen kruisband. Houdt u er wel rekening mee dat er altijd een kans bestaat dat uw voorste kruisband opnieuw afscheurt. Het volledige fysiotherapie-protocol is te vinden op Complicaties In deze fase gaat de aandacht uit naar: sportoefeningen uitbreiden krachtoefeningen meer draai en keer oefeningen het hervatten van uw trainingen bij uw sportclub Criteria voor beëindigen revalidatietraject en terugkeer naar oude sportniveau Na 9 maanden mag u echte duels bij contactsporten aangaan als: u geen pijn in de knie heeft bij sportactiviteiten u geen instabiliteitsgevoel in de knie ervaart u een correct looppatroon heeft u volledige of nagenoeg volledige kracht in de bovenbeenspieren heeft u knie volledig stabiel is tijdens sprongtesten De operatie en de herstelperiode verlopen meestal zonder problemen. De kans is niet groot, maar het kan zijn dat (een van) de volgende complicaties optreden. Infectie Er kan een wondinfectie optreden. U krijgt dan een antibioticakuur. Soms is het noodzakelijk de operatiewond te openen en schoon te maken. Dit gebeurt op de operatiekamer. Nabloeding Er kan direct of enkele dagen na de operatie in het operatiegebied een nabloeding optreden. Het kan uw revalidatie enige vertraging geven. 10

11 Zenuwletsel Door druk op of rek van de zenuw kan een zenuwletsel optreden. U heeft dan een doof gevoel rondom het litteken. Dit kan langere tijd aanhouden Trombose Er is een hele kleine kans op trombose. Bij trombose ontstaat een klein bloedstolseltje dat een ader in het been verstopt. Om dit te voorkomen, krijgt u bloedverdunners tijdens uw opname in het ziekenhuis. Dit zijn injecties met fraxiparine die in uw buik worden toegediend. (een van) deze klachten? Neem dan contact op met de polikliniek orthopedie. Dat kan op werkdagen van 8.30 tot uur. Buiten kantooruren en in het weekend kunt u contact opnemen met de spoedeisende hulp. Telefoonnummers polikliniek orthopedie: afdeling spoedeisende hulp: via het algemene nummer Controle Wanneer waarschuwt u het ziekenhuis? Waarschuw het ziekenhuis als: uw knie dik wordt en/of meer pijn gaat doen u niet meer op het been kunt staan, terwijl u dit eerder wel kon uw knie rood wordt de wond vocht blijft lekken als u meer dan 38,5 ºC koorts krijgt Klachten binnen vierentwintig uur Krijgt u binnen 24 uur na de operatie (een van) deze klachten? Neem dan contact op met de spoedeisende hulp. U komt ongeveer 2 weken na de operatie voor controle op de polikliniek orthopedie. Uw knie wordt gecontroleerd door een verpleegkundig specialist (VS) of een physician assistant (PA). Dit zijn speciaal opgeleide verpleegkundigen of andere zorgverleners die onder supervisie van de orthopedisch chirurg bepaalde medische zorg mogen verlenen. Tijdens deze controle controleren zij o.a. de beweeglijkheid van uw knie en de wond. Ook kunt u hen vragen stellen. De daarop volgende controles zijn bij uw orthopedisch chirurg, te weten 2, 6 en 12 maanden na de operatie. Klachten binnen 2 weken na de operatie Krijgt u na de eerste 24 uur na de operatie 11

12 Vragenlijst U krijgt een (digitale) vragenlijst toegestuurd, waarmee wij vragen naar uw revalidatie en het verloop van uw herstel. Medisch Centrum Alkmaar Wilhelminalaan JD Alkmaar T Uw vragen U hoeft niet met allerlei vragen, twijfels en/of angsten rond te lopen. Heeft u nog vragen over uw operatie en/of de behandeling? Stel ze dan gerust aan de medewerker van de polikliniek orthopedie. Indien nodig kan zij de orthopedisch chirurg vragen contact met u op te nemen. De polikliniek is bereikbaar op werkdagen van 8.30 tot uur, telefoonnummer mca.nl