Toneelhuis - jaarverslag 2009

Transcriptie

1 Toneelhuis - jaarverslag 2009 p. 1

2 INHOUD Inleiding Artistieke werking 1. Productionele werking eigen producties p Guy Cassiers p Peter Missotten/De Filmfabriek p Olympique Dramatique p Wayn Traub p Lotte van den Berg p Benjamin Verdonck p Sidi Larbi Cherkaoui p Josse De Pauw p Overzicht nominaties en prijzen 2009 p Productionele werking: coproducties en samenwerking & netwerking met andere organisaties p Receptieve werking p Randactiviteiten p Kunsteducatieve werking p Publicaties p Creatieopdracht p Internationale werking (zie verkoop en spreiding) p Onderzoek en onderzoeksopdrachten p Publiekswerking en werving p Evaluatie publiekscijfers p Verkoop en spreiding p.43 Zakelijke werking 1. Doelstellingen p Realisatie doelstellingen p Toelichting bij de afrekening 31/12/2008 p Personeel p Raad van Bestuur p.75 Bijlagen Publiekscijfers Chronologisch overzicht voorstellingen Begroting - resultaat 2009 Financieel overzicht producties 2009 Financieel overzicht tournees 2009 Personeel (lonen) Medewerkers (geen lonen) Balans per 31/12/2009 Verslag Paul Merckx & Koen Haspeslagh, accountants Verslag Luc Stammen, bedrijfsrevisor Extract verslag Raad van Bestuur 27/11/2008: goedgekeurde begroting 2009 Extract verslag Raad van Bestuur 15/03/2010: goedgekeurde balans en resultatenrekening 2009 p. 2

3 INLEIDING 2009 confirmeert de groei die Toneelhuis in het jaarverslag van 2008 kon voorleggen: het toeschouwersaantal stabiliseert zich op personen. Voor het eerst wijst de balans een gelijkwaardige verhouding aan tussen publieken die geworven worden voor evenementen in de Bourla en publieken die elders in Belgie en in het buitenland het project van Toneelhuis volgen. Toneelhuis is daarmee goed op weg om zijn oorspronkelijk streven in werkelijkheid om te zetten: tegelijk een theater in de stad én in de wereld te zijn. Op financieel vlak zet de verdere gezondmaking van de financiën zich door zoals voorzien, en tevens wordt er stevig verder gewerkt aan de uitbouw van de organisatie als een adequaat en transparant apparaat voor de groep van Toneelhuismakers die samen het project Toneelhuis uitmaken. Dat Toneelhuis een project is, wordt hoe langer hoe meer opgepikt. Enerzijds scoren de autonome en zeer verscheiden producties van de Toneelhuismakers elk op hun schaal goed; anderzijds begrijpt men Toneelhuis als huis hoe langer hoe beter: we stellen immers voor het derde jaar op rij vast dat aandacht voor de individuele makers groeit en dat aandacht voor de ene maker haast als vanzelf aandacht voor andere Toneelhuismakers met zich meebrengt. Toch is Toneelhuis als formule ook voortdurend in beweging: 2009 is het jaar dat drie makers de stap naar een eigen gezelschap zetten of voorbereiden. Lotte van den Berg gaat in op een aanbod vanuit de stad Dordrecht en sticht er haar nieuwe gezelschap OMSK. Ze wordt uitgebreid uitgewuifd in Toneelhuis en we verheugen ons nu al op projecten van OMSK die eenmaal per jaar in Antwerpen te zien zullen zijn. Wayn Traub zet een spectaculair eindpunt achter zijn Wayn Wash trilogie met Maria-Magadalena. Kort daarop start hij de voorbereidingen voor zijn nieuwe gezelschap Service to Others dat inmiddels ook subsidies toegezegd kreeg. Voor beide makers geldt dat hun passage in Toneelhuis van wezenlijk belang is geweest: de schaal, de reikwijdte en het artistieke gehalte van hun werk is substantieel gegroeid, en de mogelijkheden die ze daarmee elders hebben, zijn navenant toegenomen. Met Sidi Larbi Cherkaoui wordt een nieuwe overeenkomst gemaakt: hij is per 1 januari 2010 Toneelhuismaker af maar komt met zijn nieuwe gezelschap Eastman in residentie in Toneelhuis tot het eind van Zo kunnen we met wederzijds respect voor de autonomie - samen werken aan de verdere uitbouw van een oeuvre, een plek, een context en vooral een publiek voor deze veelzijdige danser-choreograaf. In diezelfde golf van verandering starten ook de concrete gesprekken op met de twee nieuwe Toneelhuismakers, Abke Haring en Bart Meuleman: wat zijn hun plannen, hun verlangens? Welke strategieën zetten we samen met hen uit op de maat van hun toekomstig werk? Resultaat daarvan hopen we te kunnen voorleggen in het jaarverslag van Kortom, Toneelhuis is en blijft in flux. Als theater in de stad én de wereld, eens te meer in 2009 en met hoopvolle vooruitzichten voor p. 3

4 ARTISTIEKE WERKING 1. Productionele werking eigen producties 1.1. Guy Cassiers Voor Guy Cassiers is 2009 een zeer productief jaar. Zijn eerder gemaakte Triptiek van de macht en Bezonken rood blijven flinke reeksen spelen in binnen- en buitenland. Intussen werkt hij aan drie nieuwe creaties: in februari maakt hij een voorstelling op de bescheiden schaal van Monty, De rechter en de beul. In mei creëert hij een muziektheatervoorstelling op de schaal van De Munt, House of Sleeping Beauties, om het jaar te eindigen met een theatervoorstelling pur sang, Onder de vulkaan. CREATIES De rechter en de beul In de schaduw van Louis Paul Boon, Richard Minne en andere literatoren schrijft de Gentse journaliste en romanschrijfster Janine de Rop (1927) een bescheiden oeuvre bij elkaar. Vanuit haar persoonlijke betrokkenheid behandelt ze in De rechter en de beul (1970) het probleem van handicap en euthanasie, tegen de achtergrond van de euthanasiemaatregelen in Nazi- Duitsland. Dit boek zou in die schaduw gebleven zijn ware het niet dat Marc Cosyns, praktiserend huisarts en verbonden aan de Universiteit Gent, er niet de aandacht van Guy Cassiers op vestigde. Cosyns heeft inmiddels een waslijst publicaties op zijn naam staan omtrent euthanasie, palliatieve zorg, en de grijze zones in de wet. Cassiers stelde voor aan Cosyns om zelf de rol van Martin Herzlinger te spelen: een man die in een nietsontziende bekentenis terugkijkt op zijn leven. Toneelhuis en Monty coproduceren De rechter en de beul, een voorstelling die tot stand komt als antwoord op Monty s oproep aan regisseur Guy Cassiers om terug te keren naar de intimiteit van de kleine zaal. Het is Monty s hoogsteigen invulling van de uitwisseling die Antwerpse Kleppers beoogt. Cassiers heeft met dit project op de eerste plaats de bedoeling om deze delicate problematiek onder de aandacht te brengen. Daartoe worden aansluitend op de voorstelling ook vier uitgebreide nabesprekingen opgezet met specialisten terzake, waardoor het hele palet van meningen omtrent euthanasie, wilsbeschikking, palliatieve zorg aan bod kan komen. Toch blijkt de voorstelling als artistiek project zelf ook stand te houden. Daarvoor zorgt naast de bijzondere inspanning van Marc Cosyns de geheel eigen vormtaal van Cassiers, live videoprojecties incluis. Omdat de voorstelling als thematisch en ad hoc project is opgezet, wordt van meet af aan beslist om ze als eenmalig event te behouden en ze niet te laten reizen. Première 4 februari , 6, 7 februari 2009 in Monty, Antwerpen TEKST NAAR DE RECHTER EN DE BEUL, JANINE DE ROP BEWERKING GUY CASSIERS, MARC COSYNS, ERWIN JANS SPEL MARC COSYNS MET DANK AAN PETER MISSOTTEN COPRODUCTIE Toneelhuis, Monty Deze kleine, intelligente en indringende voorstelling verdient groter publiek. Karin Veraart, De Volkskrant, 9 februari, 2009 De rechter en de beul is een mooie, kleine voorstelling geworden, die zeer goed weergeeft waar bepaalde mensen hun radicale ideeën vandaan halen, hoe zoiets groeit en hoe na de feiten wordt omgegaan met schuldgevoel. Ines Minsten, Theatermaggezien.be, 26 februari 2009 p. 4

5 House of the Sleeping Beauties Na het succesvolle The Woman Who Walked into Doors (2001) werken componist Kris Defoort en regisseur Guy Cassiers opnieuw samen aan een operaproject. Hun vertrekpunt is het boek House of the Sleeping Beauties (1961) van de Japanse auteur en Nobelprijswinnaar Yasunari Kawabata. Het boek vertelt de opeenvolgende bezoeken van de oude heer Eguchi aan een vreemd en teder bordeel waar oudere mannen de nacht kunnen doorbrengen en zich in bed kunnen aanvleien tegen de warme lichamen van door slaapmiddelen verdoofde, zeer jonge meisjes: een verhaal over afscheid nemen, ouderdom en dood. Dirk Roofthooft en Katelijne Verbeke spelen. De voorstelling creëert meteen vanaf het begin haar eigen codes, met personages die zowel een theatrale als een muzikale verschijning hebben. Dat levert een intrigerend geheel aan spelmogelijkheden op en het versterkt bovendien de droomachtige atmosfeer die dit huis van schone slaapsters alle vertolkt door één danseres - beheerst. Zo ontstaat een zeer impressionistisch palet dat de subtiliteit van Kawabata s roman bijzonder dicht benadert. Première 8 mei 2009 Tournee tot oktober 2009 MUZIEK KRIS DEFOORT LIBRETTO GUY CASSIERS, KRIS DEFOORT, MARIANNE VAN KERKHOVEN NAAR YASUNARI KAWABATA REGIE GUY CASSIERS MUZIKALE LEIDING PATRICK DAVIN DRAMATURGIE MARIANNE VAN KERKHOVEN CHOREOGRAFIE SIDI LARBI CHERKAOUI STIJLCONCEPT & VORMGEVING ENRICO BAGNOLI, ARJEN KLERKX LICHTONTWERP ENRICO BAGNOLI VIDEO ARJEN KLERKX KOSTUUMS TIM VAN STEENBERGEN SPEL DIRK ROOFTHOOFT, KATELIJNE VERBEKE ZANG BARBARA HANNIGAN, OMAR EBRAHIM KOOR SUSANNE DUWE, ALICE FOCCROULE, SUSANNE HAWKINS, ELS MONDELAERS DANS KAORI ITO ENSEMBLE ASKO SCHÖNBERG PRODUCTIE LOD (Gent), Toneelhuis (Antwerpen), La Monnaie/De Munt (Brussel) COPRODUCTIE Grand Théâtre de Luxembourg, Asko Schönberg (Amsterdam, NL), Musica - festival international des musiques d aujourd hui de Strasbourg (FR), La Filature (Mulhouse, FR), Operadagen Rotterdam De verwachtingen waren hoog gespannen voor House of the sleeping beauties, de tweede opera van Guy Cassiers en Kris Defoort. Het resultaat ontgoochelt niet. - Maarten Beirens voor De Standaard, 11 mei 2009 House of the Sleeping Beauties is een voorstelling van een onderkoelde schoonheid. De kostuums zijn verbluffend, het decor stijlvol sober, de video is prachtig. Maar het is er ook één waarbij je niet onmiddellijk de vinger op de essentie kunt leggen. - Lucas Huybrechts voor Knack, 20 mei 2009 Au-delà de la beauté des images qui poursuivent le spectateur jusque dans sa mémoire, ce spectacle magnifique demeure un ovni, un objet musical et théâtral inclassable. - Serge Martin voor Le Soir, 11 mei 2009 p. 5

6 Onder de vulkaan Er zijn weinig boeken in de wereldliteratuur die zo scherp, zo genadeloos, zo fascinerend en zo schrijnend het hallucinante universum van een dronkaard hebben beschreven als Onder de vulkaan van Malcolm Lowry. In een klein Mexicaans stadje in de schaduw van twee vulkanen, de Popocatepetl en de Ixtaccihuatl, zakt de dronken consul steeds dieper weg in de afgrond. Het verhaal speelt zich af aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, meer bepaald op de tweede november, de Dag van de Doden, die in Mexico op een bijzondere manier gevierd wordt. Toch is de roman veel meer dan een boek over dronkenschap. Onder de vulkaan is ook het ontroerende verhaal van een onmogelijke liefde, over twee mensen die evenveel van elkaar houden als ze elkaar haten. Het verhaal vertelt over de fatale laatste dag uit hun beider leven. Tegelijk is het een boek over de teloorgang van politieke idealen. Terwijl de personages ten onder gaan, explodeert de taal in zuivere poëzie. De visionaire beelden die opgeroepen worden in het delirium van de consul geven Guy Cassiers en co de kans om nieuwe visuele technieken in te zetten. Voor deze voorstelling maakten zij opnames op locatie in Mexico. Josse De Pauw bewerkt de roman tot een theatertekst en speelt de consul. In de tekstbewerking van Onder de vulkaan werden meteen vier mooie rollen gecreëerd voor vier stevige acteurs. Tegen het canvas van een broeierig Mexico geschapen door de vernuftige beeldprojecties van Guy Cassiers konden de acteurs volledig inzoomen op de emoties en gemoedstoestanden die hen beheersen en die uiteindelijk het lot van hun personages zullen bepalen. Onder de vulkaan levert een heerlijke rits theatermomenten op waar tekst en spel, vorm en inhoud, woord en beeld schijnbaar moeiteloos in elkaar schuiven en de toeschouwer verbluft achterlaten. Première 24 september 2009 Tournee september december 2009 REGIE GUY CASSIERS TEKST JOSSE DE PAUW NAAR DE ROMAN VAN MALCOLM LOWRY DRAMATURGIE ERWIN JANS SPEL KATELIJNE DAMEN, JOSSE DE PAUW, BERT LUPPES, MARC VAN EEGHEM STIJLCONCEPT & VORMGEVING ENRICO BAGNOLI, DIEDERIK DE COCK, ARJEN KLERKX KOSTUUMONTWERP KATELIJNE DAMEN ASSISTENTIE BEELDMONTAGE FREDERIK JASSOGNE PRODUCTIE Toneelhuis COPRODUCTIE Théâtre de la Ville Paris (FR) / Festival d Automne à Paris (FR), MC2 Grenoble (FR), Théâtre du Nord Lille (FR), Maison de la Culture d Amiens (FR), Le Volcan Scéne Nationale du Havre (FR), La Comédie de Reims (FR) Josse De Pauw vertolkt op weergaloze wijze de consul: geen verlopen dronkelap maar een intelligente figuur die zijn waardigheid en gevoel voor humor behoudt, ook al raakt zijn denken geleidelijk aan steeds meer vertroebeld door de drank - Liv Laveyne, De Morgen, 1 oktober 2009 Onder de vulkaan is daad van moed (*****) - Kester Freriks, NRC Handelsblad,25 september 2009 Guy Cassiers a l art d être infidèle. Il n y a plus de raison de s astreindre à la rigidité du théâtre. Sous le volcan en est une illustration remarquable. - Brigitte Salino, Le Monde, 26 september 2009 So striking at every level that the set, the sound and the cast each deserve star billing - Clare Shine, Financial Times, 16 oktober 2009 p. 6

7 HERNEMINGEN De Geruchten (2008) Zie onder Olympique Dramatique Mefisto for ever (2006) Voor Mefisto for ever bewerkte schrijver Tom Lanoye de roman Mephisto van Klaus Mann. De roman die in 1936 verscheen is een (biografische) afrekening van Klaus Mann met een acteur- theaterdirecteur die collaboreerde met het nazi-regime. De voorstelling vertrekt vanuit een duidelijke historische situatie. Nadat extreem-rechts aan de macht komt, bezint een theatergezelschap zich over hoe het nu verder moet. Sommigen besluiten om weg te gaan, anderen blijven. Kurt Köpler besluit om de strijd van binnenuit te voeren. Schoonheid is het wapen van de kunstenaar. Maar hoe lang kan je dat volhouden? Waar eindigt de strategie en waar begint het fatale compromis? Guy Cassiers en Tom Lanoye werkten Mephisto om tot een eigentijdse fabel over kunst en politiek, integriteit en verraad, passie en opportunisme. Mefisto for ever mengt de satirische ernst van Tom Lanoye, de technologische theatraliteit van Guy Cassiers en een sterke cast tot een explosieve cocktail. Theater van nu over nu. Internationale tournee januari 2009 REGIE GUY CASSIERS TEKST TOM LANOYE VRIJ NAAR KLAUS MANN SPEL KATELIJNE DAMEN, GILDA DE BAL, JOSSE DE PAUW, VIC DE WACHTER, SUZANNE GROTENHUIS, ABKE HARING, DIRK ROOFTHOOFT, MARC VAN EEGHEM DRAMATURGIE CORIEN BAART, ERWIN JANS SCENOGRAFIE MARC WARNING STIJLCONCEPT/VORMGEVING ENRICO BAGNOLI, DIEDERIK DE COCK, ARJEN KLERKX KOSTUUMS TIM VAN STEENBERGEN MET DANK AAN KATELIJNE VERBEKE, ARIANE VAN VLIET, STEFAN PERCEVAL, PETER GORISSEN PRODUCTIE Toneelhuis Dit is theater zoals we zelden te zien krijgen, gewoonweg prachtig om naar te kijken en verrassend bijtend actueel. - Pol Arias, Radio 1, 23 oktober 2006 Lanoye zet kwaad op kilometers afstand - Wilfred Takken, NRC Handelsblad, 23 oktober 2006 Theater met zóveel rijkdom en noodzaak, maakt sprakelozen van ons allen. - Loek Zonneveld, De Groene Amsterdammer, 3 november 2006 Wolfskers (2007) Voor het tweede deel van de trilogie baseert Guy Cassiers zich op drie films van de Russische cineast Aleksandr Sokurov over Lenin (Taurus), Hitler (Moloch) en Hirohito (The Sun). In Wolfskers snijdt Guy Cassiers, in samenwerking met schrijver Jeroen Olyslaegers, deze drie filmscenario s door elkaar en volgt de drie hoofdfiguren gedurende een dag in hun leven. De enscenering van Cassiers toont de machthebber als perverse kunstenaar, maar op het ogenblik dat de façade reeds aan het afbrokkelen is. De drie hoofdfiguren zijn statisch. Het is hun hofhouding die voortdurend in beweging is. De drie hofhoudingen worden door eenzelfde groep acteurs gespeeld: zij vormen het dynamische element van de voorstelling. Dominique Pauwels tekent opnieuw voor de muziek. Wolfskers toont hoe de macht als een sluipend gif werkt op zowel de machthebbers als hun omgeving. Internationale tournee januari 2009 REGIE GUY CASSIERS TEKSTADVIES TOM LANOYE TEKST GUY CASSIERS, ERWIN JANS, JEROEN OLYSLAEGERS NAAR YURY ARABOV / ALEKSANDR SOKUROV SPEL GILDA DE BAL, VIC DE WACHTER, SUZANNE GROTENHUIS / VEERLE EYCKERMANS, JOHAN LEYSEN, MARC VAN EEGHEM, DRIES VANHEGEN, JOS VERBIST, MICHAËL VERGAUWEN MUZIEK DOMINIQUE PAUWELS STIJLCONCEPT/VORMGEVING ENRICO BAGNOLI, DIEDERIK DE COCK, ARJEN KLERKX ONTWERP VIDEOSCHERMEN PETER MISSOTTEN DE FILMFABRIEK VIDEO IEF SPINC LE KOSTUUMS TIM VAN STEENBERGEN MET DANK AAN: CHRISTELIJKE MUTUALITEIT/THUISZORGWINKEL (ANTWERPEN) PRODUCTIE Toneelhuis / COPRODUCTIE LOD p. 7

8 Wolfskers is een verrukkelijke kluif materiaal, dat een belangwekkend thema als politiek op de agenda brengt. - Geert Sels, De Standaard, 13 oktober 2007 On retrouve avec plaisir, voire fascination, l univers envoûtant de Cassiers, sa science de la pulsation lente et la délicatesse avec laquelle il dirige une troupe comme il en existe peu en Europe. - Réné Solis, La Libération, 7 juli 2008 Atropa. De wraak van de vrede (2008) Atropa. De wraak van de vrede, grijpt terug op de moeder aller oorlogen: de Trojaanse oorlog. Tom Lanoye en Guy Cassiers concentreren zich daarbij op Agamemnon, de Griekse opperbevelhebber, en de vrouwen die hij tot slachtoffer maakt. In een onverwacht en krachtig nieuw einde confronteren deze vrouwen Agamemnon met het ultieme failliet van zijn macht. Voor Agamemnons argumenten ging Lanoye te rade bij de speeches van George W. Bush en Donald Rumsfeld; de logique de guerre is immers van alle tijden. BENEFIETVOORSTELLING: Atropa. De wraak van de vrede ten voordele van Artsen Zonder Grenzen Zaterdag 5 september, 20u in Toneelhuis (Bourla) De volledige speelreeks van 2 tot 5 september staat in het teken van Artsen Zonder Grenzen t.v.v. Haiti In samenwerking met Artsen Zonder Grenzen organiseert Toneelhuis op zaterdag 5 september een benefietavond. De inkomsten van de voorstelling Atropa. De wraak van de vrede gaan integraal naar projecten die door Artsen Zonder Grenzen worden ondersteund. 2 t/m 5 september in de Bourla REGIE GUY CASSIERS TEKST TOM LANOYE VRIJ NAAR EURIPIDES, AISCHYLOS, GEORGE W. BUSH, DONALD RUMSFELD, CURZIO MALAPARTE BEWERKING GUY CASSIERS, ERWIN JANS, TOM LANOYE DRAMATURGIE ERWIN JANS SPEL KATELIJNE DAMEN, GILDA DE BAL, VIC DE WACHTER, ABKE HARING, MARLIES HEUER, ARIANE VAN VLIET STIJLCONCEPT/VORMGEVING ENRICO BAGNOLI, DIEDERIK DE COCK, ARJEN KLERKX KOSTUUMS TIM VAN STEENBERGEN ZANG MARIANNE POUSSEUR PRODUCTIE Toneelhuis COPRODUCTIE Théâtre de la Ville, Paris / Festival d Automne à Paris (FR), MC2 Grenoble (FR), Linz09 Cultural Capital (AT), desingel Antwerpen (BE), Festival d Avignon (FR), Grand Théâtre de Luxembourg (LU), Maison de la Culture d Amiens (FR) Dit slotdeel van de Triptiek van de macht is verplicht toneelvoer voor iedereen met ambitie. Wouter Hillaert, De Morgen, 17 mei 2008 Een prachtcast in een voorstelling die naar adem doet happen. Ongenadig hard, buitengewoon aangrijpend. - Geert Sels, De Standaard, 17 mei 2008 Tegen de achtergrond glijden filmbeelden voorbij in een vaak adembenemende kleur en schoonheid. - Kester Freriks, NRC Handelsblad, 19 mei 2008 Guy Cassiers clôt avec maestria son Triptyque du pouvoir - Fabienne Darge, Le Monde, 12 juli Le choc sublime d Atropa - Guy Duplat, La Libre Belgique, 14 juli 2008 p. 8

9 Bezonken rood (2004) Bezonken rood, naar de gelijknamige roman van Jeroen Brouwers, is een rouwzang op de gestorven moeder en een herinnering aan de Jappenkampen tijdens WOII. Guy Cassiers ensceneerde dit harde en tegelijkertijd ontroerende verhaal over de onmogelijke herinnering en het evenzo onmogelijke vergeten met Dirk Roofthooft in een glansrol. Dirk Roofthooft speelt deze monoloog in het Nederlands, Frans, Engels en Spaans. Bezonken rood, de Nederlandstalige versie, was de vorige jaren te zien in Vlaanderen en Nederland en werd geselecteerd voor het Theaterfestival Vlaanderen Als Rouge décanté, de Franstalige versie, kende de voorstelling een succesvolle Franse première op het Festival van Avignon 2006, en speelde in een aantal Franse theaters en op het Festival TransAmériques 2007 in Montréal (CA). De Engelstalige versie Sunken Red was te zien op het Theater Spektakel van Zürich in 2005, in het Poolse Wroclaw (2009) en in het legendarische Brooklyn Academy of New York (2008). Rouge décanté en Sunken Red zetten hun succesvolle tournee verder in Frankrijk, Italië en Turkije. Rojo reposado, de spaanstalige versie, werd met veel lof onthaald in Madrid en maakt einde 2010 een tournee doorheen Spanje. NAAR DE ROMAN VAN JEROEN BROUWERS TEKSTBEWERKING CORIEN BAART, GUY CASSIERS, DIRK ROOFTHOOFT REGIE GUY CASSIERS SPEL DIRK ROOFTHOOFT DRAMATURGIE CORIEN BAART, ERWIN JANS DECOR-, VIDEO- & LICHTONTWERP PETER MISSOTTEN DE FILMFABRIEK KOSTUUMS KATELIJNE DAMEN REALISATIE VIDEO ARJEN KLERKX GELUIDSONTWERP DIEDERIK DE COCK COPRODUCTIE Toneelhuis & ro theater (NL) Internationale tournee van Sunken Red, Rojo reposado en Rouge décanté in april, oktober en november 2009 Met Bezonken rood laat Guy Cassiers weer beter dan ooit tevoren zien hoe ongeëvenaard indringend theater kan zijn. ( ) Roofthoofts talent staat op eenzame hoogte. Zoals hij zinnen kan laten wegdwarrelen en gefluisterde woorden in de lucht kan laten hangen, dat is puur meesterschap. Wijbrand Schaap, Rotterdams Dagblad, 1 januari 2004 Rouge décanté unit la beauté plastique, le frisson de l indicible et la virtuosité d un comédien : bouleversant! Michèle Friche, Le Soir, 10 april 2008 Roofthooft brengt het in een wonderbaarlijk Spaans, dat hij leerde in een Andalusische productie. Hij lijkt helemaal niet te acteren. Een prachtprestatie! Javier Vallejo, El País, 4 oktober 2009 p. 9

10 1.2. Peter Missotten/De Filmfabriek Door een speling van de planning maakte Peter Missotten/De Filmfabriek in 2009 geen nieuwe productie bracht twee producties van De Filmfabriek, met name De zingende vergeetput en De wilde wilde weg. Beide projecten zijn geconcipieerd als locatieproject en reizen in die hoedanigheid niet. In maart 2010 volgt De indringer Olympique Dramatique Voor de vier acteurs van Olympique Dramatique is 2009 een druk jaar, met twee grootschalige, nieuwe projecten. Met Adams appels gooien ze zich met een uitgebreide cast op het genre van de musical. In Titus Andronicus meten ze zich samen met een aantal kompanen van de KVS - met Shakespeare. Intussen hernemen ze De geruchten. CREATIES Adams appels Ex-gevangene en neonazi Adam O. Petersen volgt een re-integratieprogramma in de leefgemeenschap van Ivan, een geestelijke met een onwankelbaar geloof in de mens. Op Ivans vraag om zich een positief doel te stellen, antwoordt Adam dat hij een taart zal bakken met de appels uit Ivans tuin. Dat blijkt niet zo eenvoudig. Naast de kleptomaan-verkrachter Gunnar, de gangster Khalid, de zwangere alcoholica Sarah en een verbouwereerde skinheadbende komt ook de duivel roet in het eten gooien. Of is het God? Adams appels is de eerste samenwerking tussen Olympique Dramatique en Dominique Pauwels (LOD), die eerder al de muziek componeerde voor Onegin en Wolfskers. Samen bewerken ze dit gitzwarte filmscenario van de Deense Oscarwinnaar A.T. Jensen tot een musical. Aangevuld met Annet Malherbe, Koen De Graeve, vier jonge acteurs, een danseres en een stel muzikanten nemen de Olympiquers u mee op een krankzinnige trip door de wereld van goed en kwaad, waarbij geen enkele overtuiging overeind blijft. Deze creatie is een behoorlijke uitdaging op alle vlakken: Sidi Larbi Cherkaoui ontwerpt een aantal choreografieën die van de acteurstroep flink wat concentratie en fysieke conditie vergen. Voeg daarbij de reeks liedjes die Dominique Pauwels voor hen schrijft. En het wordt meteen duidelijk dat de voorbereiding van deze productie alleen al van een heel bijzondere aard is. Doorheen dat alles zijn in het eindresultaat van Adams appels alle elementen van de typische Olympiquesignatuur aanwezig: humor met een zwart kantje, pure fun en aanstekelijke energie, spel dat zich ook als toneelspel laat ontmaskeren, met een vette knipoog richting publiek Het is er allemaal in Adams appels en dat kan het publiek erg bekoren. Première 29 mei 2009 Tournee september 2009 februari 2010 NAAR HET SCENARIO VAN ANDERS THOMAS JENSEN MUZIEK DOMINIQUE PAUWELS VAN EN MET KOEN DE GRAEVE, TOM DEWISPELAERE, BART HOLLANDERS, ANNET MALHERBE, LAURA NEYSKENS, MATTEO SIMONI, STIJN VAN OPSTAL, GEERT VAN RAMPELBERG, RIK VERHEYE, TOM CALLENS, ALAN GEVAERT, BART MARIS, FILIP WAUTERS, MAYA SEPARA DRAMATURGIE ELLEN STYNEN SCENOGRAFIE PETER MISSOTTEN CHOREOGRAFIE SIDI LARBI CHERKAOUI, IRIS BOUCHE, LAURA NEYSKENS GELUIDSDECOR & -TECHNIEK DIEDERIK DE COCK LICHTONTWERP MARK VAN DENESSE KOSTUUMONTWERP LIES VAN ASSCHE MET DANK AAN STEF AERTS, JAN BIJVOET, KOEN HAAGDORENS PRODUCTIE TONEELHUIS & LOD Toneelhuis en LOD zijn erin geslaagd water en vuur in een hand te dragen. - Redactie Knack, 31 mei 2009 Dosis luchtigheid maakt zware musical aanstekelijk - Karin Veraart, Volkskrant, 2 juni 2009 Consistent verhaal, goede muziek en heel veel spelplezier. Een plezier om te bekijken! - Johan Thielemans, Radio 1, Mezzo, 1 juni 2009 Adams appels is een fascinerende, gewaagde voorstelling geworden die speelt met de grenzen tussen musical, muziektheater en theater. - Karlien Vanhoonacker, deredactie.be, 2 juni 2009 Dominique Pauwels becommentarieert de banaliteit van de muziek ironisch in de begeleiding en is er in de wervelende dansstukken altijd wel een onzinnigheid of een donker element. - Stephan Moens, De Morgen, 4 juni 2009 p. 10

11 p. 11

12 Titus Andronicus. Komedie van het bloed Oorverdovend kabaal Onbetrouwbare stiltes Huichelachtige stiltes De obsceniteiten vliegen je om de oren in Titus Andronicus, veruit het meest beestachtige stuk van Shakespeare. Het is heerlijk vuil en amusant grof, een wreedaardige ode aan de lelijkheid. Politiek gekonkel, rabiaat racisme, onversneden krankzinnigheid en een goede dosis kannibalisme. Er wordt gemoord, verkracht en verminkt dat het een lieve lust is. De moderne lezer leest het stuk met dezelfde afschuw als waarmee hij het wereldnieuws zou bekijken. Welkom in de hel, dus. Een hel bevolkt door immorele monsters die lijden en doen lijden. Olympique Dramatique en KVS slaan de handen in elkaar voor een zalig anarchistische dissertatie over geweld, een zwarte meedogenloze punkvoorstelling in de onsterfelijke verzen van de bard. KVS-regisseur Raven Ruëll staat van meet af aan voor een bijzondere serie uitdagingen: een van Shakespeare s meest bloedige stukken geloofwaardig op scène brengen, in een taal die slechts met veel inspanning naar hier en nu te hertalen is, met een groep excellente acteurs die stuk voor stuk ook sterke regie-inzichten aandragen. Met Titus Andronicus is hij erin geslaagd om al die input, die alleen al qua spel behoorlijk verscheiden is, tot één groot en bijzonder rijk geheel te herkneden. Een geheel waarin elk acteur zich als een vis in het water lijkt te voelen, iets wat door het publiek meteen opgepikt wordt. Een geslaagde samenwerking tussen twee stadstheaters, gedragen door de gedeelde interesses van Olympique Dramatique en Raven Ruëll. Première 6 november 2009, KVS BOL, Brussel Van 6 november tot 5 december in Brussel en Gent In de Bourla van 9 t/m 19 december 2009 NAAR TITUS ANDRONICUS VAN WILLIAM SHAKESPEARE VAN EN MET KOEN DE GRAEVE, GUY DERMUL, WOUTER HENDRICKX, RAVEN RUËLL, BEN SEGERS, WILLY THOMAS, STIJN VAN OPSTAL, GEERT VAN RAMPELBERG, JEROEN VANDER VEN, MIEKE VERDIN, GREET VERSTRAETE DRAMATURGIE HILDEGARD DE VUYST, ELLEN STYNEN SCENOGRAFIE HERMAN SORGELOOS LICHTONTWERP HARRY COLE KOSTUUMS ILSE VANDENBUSSCHE PRODUCTIE KVS, Toneelhuis De voorstelling dendert als een trein voorbij, en dat ligt voornamelijk aan het felle spel dat de acteurs leveren - Liv Laveyne, De Morgen, 9 november 2009 De indrukwekkende vertolking van vooral Willy Thomas geeft Titus wanhoop zoveel spankracht mee dat zijn woorden blijven nazinderen - Jan De Smet, Knack, 8 november 2009 We zullen altijd geweldfantasieën hebben. Als je ze verdringt, verdring je een stuk van je menselijkheid. - Dorien Knockaert, De Standaard, 5 november 2009 De pas afgestudeerde Verstraete blijkt een revelatie in dit stuk - Ellen Maerevoet, DeRedactie.be, 12 november 2009 p. 12

13 HERNEMING De geruchten Na drie jaar verschijnt René Catrijsse, deserteur uit een koloniale oorlog, opnieuw in zijn dorp Alegem. Het is het begin van een reeks vreemde incidenten met fatale gevolgen voor zowat iedereen die met hem te maken heeft. De pest trekt door Alegem: een mysterieuze ziekte zaait dood en verderf. Nog sneller verspreiden zich de geruchten. Het wordt onmogelijk om waarheid en leugen, feit en ictie, cafépraat en nieuwsbericht nog langer van elkaar te onderscheiden. Langzaam valt de dorpsgemeenschap uit elkaar in een bizarre verzameling van ontregelde individuen, geheime misdaden en wanhopige verlangens. Meesterlijk, met spot en mededogen, schetst Hugo Claus een grappig en ontstellend beeld van de onderbuik van Vlaanderen, met zijn verdrongen trauma s en zijn onuitgesproken begeertes. Olympique Dramatique en Guy Cassiers maken van Alegem een Vlaamse Twin Peaks. maart 2009 Bourla en tournee NAAR HUGO CLAUS VAN EN MET GUY CASSIERS, KATELIJNE DAMEN, TOM DEWISPELAERE, BEN SEGERS, LIESA VAN DER AA, MARC VAN EEGHEM, STIJN VAN OPSTAL, GREET VERSTRAETE STIJLCONCEPT/VORMGEVING ENRICO BAGNOLI, DIEDERIK DE COCK, ARJEN KLERKX KOSTUUMS ILSE VANDENBUSSCHE MET DANK AAN GEERT VAN RAMPELBERG, THEATER ZUIDPOOL, KLEIN SEMINARIE-ROESELARE, LAIKA VZW-ANTWERPEN, NATIONALE BANK VAN BELGIË, CC MORTSEL PRODUCTIE TONEELHUIS Claus, Cassiers en spelers laten met mededogen en humor een zowel kwetsbare als keiharde gemeenschap zien en de tijdloze, verwoestende kracht van geruchten. - Karin Veraart, De Volkskrant, 19 januari 2008 Slim is het woord voor dit stuk, dat de kijker met veel humor naar ontroerende en verwarrende scènes loodst. - Mark Cloostermans, De Standaard, 19 januari 2008 p. 13

14 1.4. Wayn Traub Wayn Traub rondt het derde deel van zijn Wayn Wash-trilogie af. Daarmee sluit hij ook zijn periode bij Toneelhuis af. Vanaf 1 januari 2010 gaat hij aan de slag met zijn nieuwe gezelschap Service to Others, dat inmiddels erkend en gesubsidieerd wordt door de Vlaamse Gemeenschap. Maria-Magdalena Maria-Magdalena is na Maria-Dolores en Jean-Baptiste - het langverwachte derde deel van de Wayn Wash-trilogie. Cinema-opera: dat was de naam die Wayn Traub gaf aan zijn eigenzinnige combinatie van theater, videobeelden en muziek. Een decennium lang is hij blijven sleutelen aan deze theatrale vorm. Alles komt nu samen in het derde deel van de trilogie dat opnieuw film en theater combineert. Een groot deel van de filmbeelden draaide Wayn Traub in China met maar liefst 57 acteurs en danseressen en een 40-tal figuranten. Zhibo Zhao, één van China s sterdanseressen, en zanger Gabriel Rios spelen een onverwachte rol in de film. Het Noorse technowonder Jåån Hellkvist schreef de score. Als sjamaan-zanger Ioqanan staat Wayn Traub alleen op het toneel. Via videobeelden, flarden verhaal en rituele aanroepingen en songs tovert hij een wereld tevoorschijn van agressie, snelheid, nachtleven, verleiding, bloed, depressie, angst en verlangen naar schoonheid en samenhang. Een mes schittert in het maanlicht en af en toe weerklinkt de lach van een demon. Met Maria-Magdalena slaagt Wayn Traub er na een jaar van intensief filmen, monteren en repeteren in om zijn idee in zijn meest pure en heldere vorm op de theaterscène te brengen: een ronde draaischijf (met in het midden een filmprojectievlak en met vloercirkels die ronddraaien op verschillende snelheden) brengt de verschillende persona s die acteur Wayn Traub op scène aanneemt in contact met de personages en verhaallijnen op film. Als in een caleidoscoop wervelen deze personages en verhaallijnen om elkaar en om Wayn Traub heen, moeiteloos heen en weer springend in tijd en ruimte. Hier en ginds, nu en vroeger, spel en zang, objecten op scène en objecten in de film, tekst en beeld laten zich als in een fantasma aan elkaar schakelen. Na deze productie sluit voor Wayn Traub een periode van theater maken af. Met Service to Others zal hij andere doelen najagen, voor nieuwe publieken. Première 2 april 2009 Internationale tournee augustus t/m december 2009 CONCEPT, SCENARIO, REGIE EN SPEL WAYN TRAUB TEKSTAANVULLINGEN JEROEN OLYSLAEGERS MUZIEK JÅÅN HELLKVIST SPEL IN DE FILM PATRICK BEBI, ANDRIAN FISHER, LI MO, SIMONNE MOESEN, ANDY NG, WENXING OYANG, OMAR PORRAS, GABRIEL RIOS, LOTTE VERBEEK, JIA WANG, SHIYUN WANG, YINGYU WANG, ANDREW WISE, ZHAO ZHIBO, E.A. CAMERA ARNOUT ANDRÉ DE LA PORTE PRODUCTIE Toneelhuis COPRODUCTIE Théâtre de la Ville, Parijs (FR), Teatro de la Laboral - Ciudad de la Cultura, Gijón (ES), Productiehuis Rotterdam (Rotterdamse Schouwburg (NL), ILT09 - Internationalt Levende Teater/Kulturhus Århus(DK), Theaterfestival Boulevard, s-hertogenbosch (NL), ThePlanetArtdirectors (BE) Met Maria-Magdalena levert Wayn Traub het sluitende bewijs dat hij een van de meest intrigerende theatermakers in Vlaanderen is! - Liv Laveyne, De Morgen, p. 14

15 1.5. Lotte van den Berg Lotte van den Berg heeft sinds 1 januari 2009 haar eigen gezelschap in Dordrecht, Omsk. Met Omsk zal Lotte van den Berg regelmatig te gast zijn in Bourla. Bij wijze van afscheid brengen we in Toneelhuis in het najaar van 2009 een flink deel van het werk dat ze tussen 2006 en 2009 gemaakt heeft in één week samen. Die week geeft een treffend beeld van Lotte van den Bergs parcours in Antwerpen. Veel trouwe fans kwamen haar werk opnieuw bekijken, samen met het nieuwe werk, Het verdwalen in kaart, dat ze uit Dordrecht meebracht. Zeker het professionele publiek bleek deze kans tot synthese bijzonder te waarderen, wat vervolgens leidde tot heel wat nieuwe invitaties voor Lotte van den Berg en haar nieuwe gezelschap. HERNEMINGEN Stillen (2006) Stillen gaat over lichamen die elkaar nodig hebben. Om te eten, om te drinken, om te vrijen en te huilen. Op de scène een oude man, een jong meisje, een jongen. Een oude vrouw, een jonge vrouw. Elk lichaam zijn eigen herinneringen. Elk lichaam op zoek. Stillen gaat over onrustige lijven, trillend en bevend. Over stelpen en zogen, over het lessen van dorst. Lichamen stoten tegen andere lichamen. Ze verliezen zich in elkaar en scheuren zich los. Een voorstelling over de troost van de aanraking. Over de pijn van steeds weer alleen. 10, 11, 12 september 2009 in de Bourla tournee september 2009 REGIE LOTTE VAN DEN BERG SPEL LUC BOYER, ANNALISA DEROSSI, HENDRIK AERTS, GERINDO KAMID KARTADINATA, LUCIA MEEUWSEN, EMMA SIMONS, FLO STEENO DRAMATURGIE SUZANNE JAESCHKE SCENOGRAFIE DRIES VERHOEVEN LICHT JORG BITTNER KOSTUUMS MAGDALENA MUSIAL PRODUCTIE Toneelhuis, Sophiensaele (DE) COPRODUCTIE Productiehuis Rotterdam (Rotterdamse Schouwburg) (NL) Hoeveel woorden heb je nodig om iemand te omarmen of compleet af te wijzen? Geen, toont Lotte van den Berg met zes erg verschillende acteurs in Stillen. De impact is des te groter. - Wouter Hillaert, De Morgen, 22 november 2006 Sorgfältig choreographiert, erzählen die sechs archetypischen Figuren, die Kindheit, Erwachsenen- und Greisenalter von Mann und Frau versinnbildlichen, mehr über ein ganzes Leben als manches fünfaktige Drama. - Berliner Morgenpost, 28 oktober 2006 Wars van enig goedkoop sentiment of overrompelende pathetiek ademt Stillen een subtiele schoonheid uit die van binnenuit komt en daar ook weer bezinkt. - Daniëlle De Regt, De Standaard, 21 november 2006 A virtuosic distillation of movement, emotion and meaning - Gerald Dowler, Financial Times, 28 september 2009 p. 15

16 Gerucht (2007) In de stad plaatst Lotte van den Berg een grote geluiddichte ruimte. Een van de wanden is van glas en geeft zicht op een uitsnede van de stad in beweging. Het publiek zit binnen en kijkt naar buiten. Vier acteurs begeven zich in de bedrijvige stad, en zoeken de beschutting op van de geluiddichte ruimte. Zij proberen zich te verhouden tot de veelheid om hen heen. Zij trachten hun indrukken en gedachten voor even te stillen. Nu en dan dringen de geluiden van de omgeving tot de binnenruimte door. Haastige hakken, flarden van gesprekken, een auto die optrekt en geruisloos verdwijnt in het kabaal van het verkeer. Totdat het suizen van de stad weer stilvalt. En je lijkt te kunnen kijken door de dingen heen. 2 t/m 13 september 2009, Astridplein, Antwerpen REGIE LOTTE VAN DEN BERG TEKST LOTTE VAN DEN BERG, ABKE HARING SPEL CAROLA BÄRTSCHIGER, ABKE HARING, PETER SEYNAEVE, WARD WEEMHOFF, WANDA EYCKERMAN, ROEL SWANENBERG SCENOGRAFIE THEUN MOSK GELUIDSONTWERP CHARO CALVO, LIEVEN CALLENS KOSTUUMONTWERP FREIJA WOUTERS DRAMATURGIE JELLICHJE REIJNDERS PRODUCTIE Toneelhuis COPRODUCTIE Festival aan de Werf (Utrecht) i.s.m. Theaterfestival Boulevard (Den Bosch) Met de steun van IN SITU, Europees netwerk voor artistieke creatie in de publieke ruimte Het mooiste theater ligt gewoon op straat. Dat bewijst theatermaakster Lotte van den Berg met de voorstelling Gerucht. - Robbert van Heuven, De Pers, 21 mei 2007 Wat het te betekenen heeft, is in nevelen gehuld, maar intrigeert en houdt de aandacht vast. - Jeroen De Valk, Utrechts Nieuwsblad, 21 mei 2007 Mensenkijken. Gewoon mensen kijken. - Thijs De Smet, Knack, 25 mei 2007 Hoe aandachtiger je kijkt, hoe harder de verwondering toeslaat. - Daniëlle de Regt, De Standaard, 20 augustus 2007 Het verdwalen in kaart 8 en 9 september 2009 in de Bourla (zie onder receptieve programmering) p. 16

17 1.6. Benjamin Verdonck CREATIES Kalender Benjamin Verdonck werkte heel 2009 aan de actiecyclus KALENDER, die op 3 januari 2009 van start. 365 dagen lang laat hij de theaterzaal voor wat ze is. Een honderdtal grotendeels onaangekondigde acties vindt plaats in de stad Antwerpen, voluit op pleinen, half verstopt in steegjes of balancerend op het topje van een boom. KALENDER is een werk in de tijd. Door de eeuwen heen ontwierp de mens talloze kalenders. Hij trachtte de tijd te beheersen door die op te delen, te benoemen en betekenis te geven. De interventies worden geënt op vertrouwde feestdagen, naamdagen en gedenkdagen, maar evengoed zijn het directe reacties op gebeurtenissen uit de actualiteit. Net zo belangrijk als de acties zelf, is datgene wat ze (hopelijk) in gang zetten: een netwerk van gesprekken, geruchten en fabels dat zich vertakt onder de huid van de stad. Op 2 januari 2010 viel het doek voor KALENDER. Een volledig overzicht van de acties kan u terugvinden op be. Kalender Zwart Op 2 januari 2010 legde Benjamin Verdonck de laatste hand aan zijn werk KALENDER. In de loop van 365 dagen vonden meer dan honderdvijftig acties plaats in de stad Antwerpen. Ze verhielden zich tot traditionele feestdagen, de voortgang der seizoenen, geopolitieke verschuivingen en het leven zoals het is. Geen van de acties was een mislukking. Geen ervan was een succes. Na een jaar in de openbare ruimte keert Benjamin Verdonck terug naar de theaterzaal. De voorstelling KALENDER / ZWART vertelt u over drie koningen, anonieme brieven, witte billboards, allerzieligen, alternatieve tracés en een dode mus. Dit keer komt u Benjamin Verdonck niet meer toevallig tegen. U koopt een kaartje, gaat de schouwburg binnen, neemt plaats en wacht tot het licht dooft. KALENDER / ZWART is een coproductie van Toneelhuis en KVS. Voorafgaand aan deze versie van KALENDER / ZWART doet Benjamin Verdonck al een aantal eerste aanzetten tot deze productie voor een publiek, meer bepaald voortheater aan Zee, Theaterfestival en NTGent. Deze aanzetten woorden verder uitgewerkt en fijngesteld totdat een min of meer vaste vorm van KALENDER / ZWART ontstaat. Het materiaal van de actiecyclus vormt ook de basis voor een tentoonstelling (KALENDER / WIT) en een publicatie. Het gehele werk is te raadplegen op Aanzet KALENDER / ZWART 24 april NTGent (binnen Toneelhuisweek) 1 augustus Oostende, Theater aan Zee 30 augustus, Brussel, Kaaitheater/Theaterfestival KALENDER / ZWART : 29/12/09 (Wintervuur, Antwerpen), KALENDER als project werd in 2009 ondersteund door Antwerpen Open, KVS, Toneelhuis, Campo en Inteatro. Benjamin Verdonck wordt tot en met 2012 ondersteund door Toneelhuis, KVS en LLS 387. p. 17

18 p. 18

19 HERNEMING Wewilllivestorm (2005) onderweg van ergens naar ergens anders er zijn touwtjes en de dingen dag en nacht en een donker bos regen en dieren die spreken een schip een wit paard en de troosteloze gedachte dat een mens vier dingen bezit die op aarde nutteloos zijn een roer een anker riemen en de angst ten onder te gaan 8 januari 2009, Amiens VAN BENJAMIN VERDONCK, VALENTINE KEMPYNCK MET BENJAMIN VERDONCK, TOMAS DESMET, HERMAN VERDONCK TECHNIEK KAREL CLEMMINCK PRODUCTIELEIDER MANU DEVRIENDT PRODUCTIE Toneelhuis/Nieuwpoorttheater (nu Campo) Theatergedicht, opgetrokken uit nooit geziene beelden. Nauwelijks na te vertellen, deze unieke autonome voorstelling. Benjamin Verdonck is - over een traditie gesproken waarin je hem zou kunnen plaatsen - de Buster Keaton van het Vlaams- Nederlands theater. HP/De Tijd p. 19

20 1.7. Sidi Larbi Cherkaoui Van Sidi Larbi Cherkaoui toeren in 2009 twee Toneelhuisproducties, Myth en Origine, en een aantal creaties, zoals Apocrifu (2007) en Sutra (2008) waarvoor Toneelhuis een faciliterende rol speelde. De productie OOK, die hij in 2002 creëerde bij Theater Stap, wordt eveneens uitgenodigd in de Bourla. Deze danser en choreograaf heeft intussen een consistent publiek in Antwerpen weten op te bouwen voor zijn producties, die ook internationaal intensief toeren en hoog blijven scoren. Toneelhuis zet bij wijze van afscheid een volledige week op in december 2009 waarin Myth en Origine voor een laatste keer in Antwerpen spelen. Deze week kondigt meteen een nieuw begin aan: Sidi Larbi Cherkaoui wordt vanaf 1 januari 2010 met zijn nieuwe gezelschap Eastman gezelschap-in-residentie in Toneelhuis waar het alvast tot één her-creatie per jaar zal brengen. Het samenwerkingsproject Creating Life dat opgezet was tussen Ballet van Vlaanderen, De Munt en Toneelhuis op scenario van Wayn Traub, op muziek van Szymon Brzoska en in een choreografie van Sidi Larbi Cherkaoui, werd afgeblazen. Het verschil in ziens- en werkwijze tussen De Munt en het Ballet van Vlaanderen bleek uiteindelijk niet overbrugbaar. De voorbereidingen waren nochtans al enige tijd aan de gang: de betrokken makers werden vergoed voor de intussen geleverde diensten. HERNEMINGEN Myth (2007) De voorstellingen van Sidi Larbi Cherkaoui zijn grote verhalenboeken met duidelijke verwijzingen naar de werkelijkheid. De scène lijkt een wachtzaal voor een grote poort, waarbij je niet weet of de mensen naar de hemel of de hel, naar een dokter of een god zullen gestuurd worden, of terug naar de wereld. De personages die in die tussenwereld belanden, zijn gespleten tussen een aardse en hemelse pool, tussen hun vrouwelijke en mannelijke zijde, tussen een oosters en een westers bewustzijn, tussen goed en kwaad,... Ze worden bezocht en begeleid door hun schaduwzijde, door hun dierlijke natuur. Voor Myth brengt Cherkaoui veertien uitzonderlijke performers samen die intussen lotgenoten geworden zijn. Zangeres Patrizia Bovi, meester in de Italiaanse traditionele muziek, is (samen met haar ensemble Micrologus) Larbi s muzikale bondgenoot op de scène. 22, 23 en 24 januari 2009 en 1 en 2 december 2009, Bourla Tournee juni 2009 REGIE / CHOREOGRAFIE SIDI LARBI CHERKAOUI ASSISTENT CHOREOGRAFIE NIENKE REEHORST MUZIKALE LEIDING PATRIZIA BOVI DANS / CHOREOGRAFIE ANN DOCKX, DAMIEN FOURNIER, ALEXANDRA GILBERT, MILAN HERICH, DAMIEN JALET, PETER JASKO, SATOSHI KUDO, CHRISTINE LEBOUTTE, LAURA NEYSKENS, JAMES O HARA, ULRIKA KINN SVENSSON, MARC WAGEMANS, DARRYL E. WOODS, DAISY PHILLIPS LIVE MUZIKANTEN ENSEMBLE MICROLOGUS:, MAURO BORGIONI, PATRIZIA BOVI, GOFFREDO DEGLI ESPOSTI, GABRIELE MIRACLE, GABRIELE RUSSO, SIMONE SORINI, LEAH STUTTARD SCENOGRAFIE WIM VAN DE CAPPELLE, SIDI LARBI CHERKAOUI DRAMATURGIE GUY COOLS KOSTUUMS ISABELLE LHOAS, FREDERICK DENIS LICHTONTWERP LUC SCHALTIN SPREIDING FRANS BROOD PRODUCTIONS MET DANK AAN IRIS BOUCHE PRODUCTIE Toneelhuis COPRODUCTIE desingel, Théâtre de la Ville Paris (FR), National Arts Center Ottawa (CA), Concertgebouw Brugge (BE), Grand Théâtre de Luxembourg (LU), Sadler s Wells London (GB), Fondazione Musica per Roma (IT), Theater Im Pfalzbau Ludwigshafen (DE) Een cocktail van amusante, intrigerende, verbluffende beelden. Het zotte, het ontroerende en het diepzinnige vallen hier samen in muziek en beweging. - Pieter T Jonck, De Morgen, 22 juni 2007 De dansbewegingen zijn virtuoos - Danielle De Regt, De Standaard, 23 juni 2007 Des acrobates époustouflants - Jean-Marie Wynants, Le Soir, 22 juni 2007 A jaw-droppingly gorgeous performance you want never to end - Natasha Gauthier, Ottawa Citizen, 10 oktober 2008 p. 20

21 Origine (2008) Choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui zoekt voor Origine een intimistische sfeer op met vier dansers. Hij koos deze dansers om gestalte te geven aan de vier windrichtingen die ook de grote culturele verhoudingen lijken te bepalen: noord versus zuid, oost versus west. Ijslandse sprookjes, Japanse robotica, Amerikaanse consumptie, Afrikaanse aarde. De vier elementen, met een houten pop als vijfde element dat bindt of transformeert. Dit alles wordt omgeven door twee vrouwenstemmen, een Arabische en een Scandinavische. 14, 15, 16 mei en 5 december 2009 in Bourla Tournee: april - juni, september-oktober 2009 REGIE EN CHOREOGRAFIE SIDI LARBI CHERKAOUI ASSISTENTIE CHOREOGRAFIE NIENKE REEHORST, SATOSHI KUDO, CLAIRE CUNNINGHAM DANS / CHOREOGRAFIE KAZUTOMI KOZUKI, DAISY PHILLIPS, VALGEROUR RÚNARSDÓTTIR, SHAWN MOTHUPI MUZIEK HILDEGARD VON BINGEN, LIEDEREN UIT DE OOSTERSE CHRISTELIJKE TRADITIE (4DE-12DE EEUW), PSALMEN EN VROEGE POLYFONIE UIT HET SPAANSE MIDDELEEUWSE NONNENKLOOSTER LAS HUELGAS (13DE EEUW), GEWIJDE VROUWENLIEDEREN VAN HET ZWEEDSE PLATTELAND LIVE MUZIEK ENSEMBLE SARBAND ZANG FADIA TOMB EL-HAGE, AMY GREEN ZANG EN GOTHISCHE HARP ( ) MIRIAM ANDERSÉN MUZIKALE DIRECTIE, ARRANGEMENTEN, PERCUSSIE EN LUIT VLADIMIR IVANOFF DRAMATURGIE GUY COOLS KOSTUUMONTWERP ISABELLE LHOAS, FREDERICK DENIS LICHTONTWERP ENRICO BAGNOLI POPPENMAKER FILIP PEETERS BEELD GILLES DELMAS, PAUL VAN CAUDENBERG PROMOTIE EN VERKOOP FRANS BROOD PRODUCTIONS PRODUCTIE Toneelhuis, Muziekcentrum De Bijloke Gent COPRODUCTIE Théâtre de la ville, Parijs (FR), Torinodanza (IT), tanzhaus nrw Düsseldorf (DE) Origine is een voorstelling die een breed publiek zal bekoren, door de verpletterend mooi uitgevoerde muziek, door de vier schitterende dansers, en door het podiumbeeld. Peter Haex, Gazet van Antwerpen, 11 februari 2008 Na Zero degrees is dit het beste wat Cherkaoui de voorbije drie seizoenen op de planken bracht. - Daniëlle de Regt, De Standaard, 11 februari 2008 Origine est un spectacle épuré et tendu avec une chorégraphie inventive d une belle émotion. - Guy Duplat, La Libre Belgique, 12 februari 2008 Vital und unbekümmert werden da die stilistischen Genres verschränkt: choreographischer Multikulturalismus ohne plakative Trennlinien. - Gerhard R. Koch, Frankfurter Allgemeine Zeitung, 14 februari 2008 p. 21

22 1.8. Josse De Pauw Josse De Pauw is een verwante maker par excellence. Naast zijn bijdrage aan Onder de vulkaan (zie onder Guy Cassiers) speelt hij opnieuw een reeks van De versie Claus. HERNEMING De versie Claus (2008) Voor zijn solo De versie Claus vertrekt Josse De Pauw van het boek Groepsportret, waarin Mark Schaevers aan de hand van de verzamelde interviews van Hugo Claus de schrijver portretteert. Ten huize van Hugo Claus dient zich de Interviewer aan: honderden keren heeft de schrijver het meegemaakt, maar normaler is hij het daarom nooit gaan vinden, die omsingeling, die onophoudelijke ondervraging: Wie is Hugo Claus? Terwijl de schrijver principieel de leugen verdedigt, liegt hij oog in oog met de ondervrager toch een waarheid over zijn leven bij elkaar: de versie Claus. Wie ze niet lust, verzint maar een andere. De versie Claus is niet verzonnen: ze berust op een sample van flarden uit zijn interviews en echo s uit zijn oeuvre. De versie Claus is, het leven van de schrijver getrouw, een veelstemmige monoloog. 29, 30 april en 1, 2 mei 2009, Bourla REGIE JOSSE DE PAUW TEKST MARK SCHAEVERS SPEL JOSSE DE PAUW, STIJN KEULEERS SCÈNEBEELD HERMAN SORGELOOS PRODUCTIE Toneelhuis Het is een meerlagige voorstelling, intrigerend en ook ontroerend. ( ) Josse De Pauw weet met alle Claus-bravoure van dien een gevoel van machteloosheid en onpeilbare melancholie over te brengen, die ook deel is geweest van dat mensenleven en dat zeker zo herkenbaar is. En dat komt aan. Karin Veraart, De Volkskrant, 7 april 2008 De Pauw, in bleek kostuum gehuld en zonnebril in de hand, mocht na afloop terecht een minutenlange staande ovatie in ontvangst nemen. - Evita Bonné, Gazet van Antwerpen, 5 april 2008 Een weldadige monoloog - Wouter Hillaert, De Morgen, 9 april 2008 p. 22

23 1.9. Overzicht nominaties en prijzen april 2009 Guy Cassiers, regisseur en artistiek leider van het Toneelhuis, werd in maart genomineerd voor de 11 e Europese prijs voor nieuwe theatrale realiteiten. Hij mocht zijn prijs op 5 april in Wroclaw in Polen in ontvangst nemen. 22 mei 2009 De actiecyclus KALENDER van kunstenaar en Toneelhuismaker Benjamin Verdonck is geselecteerd voor Het Theaterfestival mei 2009 Liefst drie Duitse theaterhuizen ensceneren volgend seizoen Atropa. De wraak van de vrede, het stuk dat Tom Lanoye schreef voor Guy Cassiers (Toneelhuis), als derde deel van diens Triptiek van de Macht. 14 september 2009 De Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) maakte de winnaars van de Nederlandse Toneelprijzen zondagavond bekend tijdens het Gala van het Nederlands Theater in de Stadsschouwburg in Amsterdam. Acteur Bert Luppes, te zien in de Toneelhuisproductie Onder de vulkaan, wordt uitgeroepen tot acteur van het jaar, Benny Claessens krijgt de prijs voor beste bijrol. 12 oktober 2009 Enrico Bagnoli, lichtontwerper, regisseur en vaste artistieke medewerker van Guy Cassiers, wordt met de voorstelling Ismène in juni genomineerd voor de Prix de la critique (Prijs van de kritiek) - de prijs van de Franstalige theatercritici in België - voor artistieke en technische creatie. Hij mag op 12 oktober de prijs in ontvangst nemen. 23 oktober 2009 Het Duitstalige vakblad Opernwelt nomineert de productie House of the Sleeping Beauties (LOD/Toneelhuis/De Munt) tot beste creatie van 2009 in zijn Jahrbuch December 2009 Benjamin Verdonck werd op het einde van het jaar opnieuw genomineerd voor de Vlaamse Cultuurprijzen De jury prijst zijn Kalenderproject en beeldend werk. Deze keert wint hij de Cultuurprijs ook. Ook muziektheatergezelschap LOD werd genomineerd, met speciale aandacht voor hun coproductie met Toneelhuis en De Munt, House of the Sleeping Beauties. Nieuw Toneelhuismaker Bart Meuleman werd genomineerd voor de CultuurPrijs Toneelliteratuur, voor het stuk The Bult and the Beautiful. Ook Tom Lanoye kreeg een verdiende nominatie, voor de Cassiersproductie Atropa. De wraak van de vrede. p. 23