RAPPORT BETREFFENDE TRILLINGSMETINGEN VERKEER WIJNSTRAAT / PRINSENSTRAAT / GROTEKERKBUURT TE DORDRECHT. Opdrachtnummer:

Transcriptie

1 FUGRO INGENIEURSBUREAU B.V. Adviesafdeling Geotechniek RAPPORT BETREFFENDE TRILLINGSMETINGEN VERKEER WIJNSTRAAT / PRINSENSTRAAT / GROTEKERKBUURT TE DORDRECHT Opdrachtnummer: Rapportnr: V4R3 Datum trillingsonderzoek : 17 t/m 19 juni 28 Projectleider Verificatie : ir A.J. Snethlage Adviseur Geotechniek : ir P.R.M. Ammerlaan Adviseur Geotechniek VERSIE DATUM OMSCHRIJVING WIJZIGING PARAAF PROJECTLEIDER 1 4 juli 28 1 e versie 2 22 augustus 2 e versie 3 14 oktober 28 Opmerkingen Gemeente verwerkt 4 18 november 28 tekstuele wijzigingen File: V43 Op deze rapportage zijn de algemene leveringsvoorwaarden van Fugro Ingenieursbureau B.V. van toepassing die een aansprakelijkheidsbeperking bevatten. Veurse Achterweg 1, Postbus 63, 226 AB Leidschendam, Tel.: , Fax: ingenieursbureau@fugro.nl, Internet:

2 FUGRO INGENIEURSBUREAU B.V. Adviesafdeling Geotechniek RAPPORT BETREFFENDE TRILLINGSMETINGEN VERKEER WIJNSTRAAT / PRINSENSTRAAT / GROTEKERKBUURT TE DORDRECHT Opdrachtnummer: Rapportnr: V4R3 Opdrachtgever : Gemeen Bureau Stedenbouw en Verkeer Spuiboulevard GR Dordrecht Constructeur : Ingenieursbureau Drechtsteden Postbus AP Dordrecht Datum trillingsonderzoek : 17 t/m 19 juni 28 Projectleider Verificatie : ir A.J. Snethlage Adviseur Geotechniek : ir P.R.M. Ammerlaan Adviseur Geotechniek VERSIE DATUM OMSCHRIJVING WIJZIGING PARAAF PROJECTLEIDER 1 4 juli 28 1 e versie 2 22 augustus 2 e versie 3 14 oktober 28 Opmerkingen Gemeente verwerkt 4 18 november 28 tekstuele wijzigingen File: V43 Op deze rapportage zijn de algemene leveringsvoorwaarden van Fugro Ingenieursbureau B.V. van toepassing die een aansprakelijkheidsbeperking bevatten. Veurse Achterweg 1, Postbus 63, 226 AB Leidschendam, Tel.: , Fax: ingenieursbureau@fugro.nl, Internet:

3 INHOUDSOPGAVE Blz. 1 INLEIDING 1 2 PROJECTOMSCHRIJVING Probleemstelling en doelstelling Projectlocatie Woningkarakteristieken Wegkarakteristieken 8 2 Verkeersintensiteit huidige situatie Meetuitvoering en meetpuntlocaties Fourier transformaties 14 3 MEETRESULTATEN Wijnstraat Wijnstraat Prinsenstraat Prinsenstraat Grotekerksbuurt Grotekerksbuurt FFT analyses 27 4 INTERPRETATIE EN TOETSINGSPROCEDURE SBR richtlijn A Schade aan gebouwen Bepaling toetsingswaarden Grenswaarde schade Toetsingsprocedure SBR richtlijn B Hinder voor personen Bepaling toetsingswaarden Streefwaarde hinder 32 4 Toetsingsprocedure 33 5 TOETSING MEETRESULTATEN Wijnstraat Toetsing op schade Toetsing op hinderbeleving Prinsenstraat Toetsing op schade Toetsing op hinderbeleving Grotekerksbuurt Toetsing op schade Toetsing op hinderbeleving 45 6 SAMENVATTING EN CONCLUSIES 49

4 BIJLAGEN - Verklarende woordenlijst - Criteria SBR richtlijnen Nr. - Overzichtstekeningen wegen binnenstad met gepland grondonderzoek en Situatietekening Wijnstraat en en Situatietekening Prinsenstraat 12 en en Situatietekening Grotekerksbuurt 16 en en Grafische trillingsregistraties Wijnstraat t/m 13 - Grafische trillingsregistraties Prinsenstraat t/m 25 - Grafische trillingsregistraties Grotekerksbuurt t/m 33 Rapportnr: V43 Opdr. :

5 1 INLEIDING Op 11 april 28 ontving Fugro Ingenieursbureau B.V. te Leidschendam via Ingenieursbureau Drechtsteden, namens de Gemeen bureau Stedenbouw en Verkeer, de opdracht voor het uitvoeren van een trillingsonderzoek verkeer ten behoeve van een wegreconstructie in de binnenstad van Dordrecht. Het trillingsonderzoek wordt gefaseerd uitgevoerd. De fasen zijn: Voorbereidingsfase; Uitvoering grondonderzoek en trillingsmetingen; Beoordeling meetresultaten en adviezen. In dit rapport is een beschrijving en beoordeling (toetsing) van de trillingsmeetresultaten gegeven. De resultaten van het grondonderzoek worden separaat gerapporteerd. In een separate rapportage wordt ingegaan op het advies ten aanzien van de weg(re)constructie. De trillingsmetingen zijn uitgevoerd in de periode van 17 t/m 19 juni 28 aan in totaal een zestal panden in de binnenstad van Dordrecht. Het beoordelen en toetsen van de meetresultaten conform de richtlijnen van de Stichting Bouw Research (SBR), richtlijn A Schade aan gebouwen en richtlijn B Hinder voor personen behoort eveneens tot de opdracht. Om een effectieve trillingsreducerende maatregel te kunnen bepalen zijn de meetsignalen geanalyseerd, waarbij van de signalen gemeten op het maaiveld en aan de gevel van het signaal een frequentie spectrum bepaald is (FFT analyse). Een uitgebreide analyse van alle meetsignalen valt buiten het kader van deze opdracht. In een eerder stadium is een Plan van Aanpak voor de problematiek gerapporteerd (refnr: V2R1 d.d. 5 augustus 28). In bijlage Verklarende woordenlijst is ter verduidelijking een verklarende woordenlijst voor de belangrijkste trillingstechnische vaktermen opgenomen. Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 1

6 2 PROJECTOMSCHRIJVING 2.1 Probleemstelling en doelstelling De Gemeen heeft klachten van bewoners, wonende in de binnenstad ontvangen, over hinderlijke trillingen die mogelijk schade aan de woningen zouden kunnen veroorzaken. In de binnenstad is op sommige wegen sprake van passerend (zwaar) verkeer over bestrating van kinderkopjes (al dan niet half doorgezaagd). De Gemeen heeft voornemens om op een aantal doorgaande wegen in de binnenstad van Dordrecht de wegreconstructie aan te pakken. Voordat dit gedaan wordt, dient de uitvoeringswijze van de wegreconstructie bekend te zijn. Men beoogt dezelfde wegconstructie als liggend in de Prinsenstraat, in een aantal straten toe te passen. In 23 is in de Prinsenstraat in overleg met de bewoners een begin gemaakt met de aanleg van een esthetisch hoogwaardige herinrichting van de weg (doorgezaagde kinderkopjes) die aansluit bij de cultuurhistorische en monumentale waarde/karakter van de bebouwing. Dit gladde wegdek zou er voor moeten zorgen dat er, reductie van hinderbeleving de optreed. De Gemeen heeft een verkeerscirculatieplan ontwikkeld voor de binnenstad van Dordrecht, waarbij besloten is deze autoluw te maken. Daartoe zijn in 25 pollers geplaatst aan het begin van de Grotekerksbuurt en in de Wijnstraat (ter hoogte van s Heer Boeijenstraat. Door het plaatsen van de pollers is door het college toegzegd dat de voetgangers en fietsers door herinrichting van het gebied meer ruimte krijgt. In die tijd was er nog nauwelijks sprake van trillingshinder. Echter in 27 tijdens de uitvoering van het tracé Tussen de pollers werden klachten vanuit de bewoners uit de Wijnstraat en later uit de Prinsenstraat luider. Het tracé tussen de pollers bestrijkt de herinrichting van Grotekerksbuurt, Groenmarkt en een deel van de Wijnstraat. Aanvullend op de herinrichting zoals deze is toegepast in de Prinsenstraat in in het tracé tussen de pollers tempex tussen de wegconstructie en de stoep/woningen aangebracht. De klachten zijn voor het college in maart 28 aanleiding geweest om Stadsontwikkelingen op te dragen om voorafgaand aan de voorbereidingen en uitvoering van de herinrichting van het tracé buiten de pollers (gepland 29-21), na te gaan of bij de uitvoering extra maatregelen genomen moeten worden om de trillingshinder te beperken dan wel op te lossen. Voorstaande is uitgebreid met de Prinsenstraat en de Grotekerksbuurt met dien verstande dat deze straten reeds heringericht zijn. In het overige tracé buiten de pollers (dit is het resterend deel van de Wijnstraat) is de herinrichting nog niet doorgevoerd en bestaat de bestrating uit niet doorgezaagde kinderkopjes aanwezig die deels is ingegoten met gietasfalt. Omdat momenteel de onderlinge relatie tussen passerend (zwaar) verkeer, wegopbouw/ondergrond en overdracht van trillingen naar bebouwing onvoldoende bekend is, is een adequate oplossing voor de wegreconstructie nog niet te bepalen. Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 2

7 Doelstelling Het hoofddoel van het totale onderzoek is: Het bepalen van een mogelijke oplossing voor de wegreconstructie, zodanig dat nagenoeg geen hinderbeleving / schade bij de bebouwing optreedt en waarbij de huidige uitstraling van de binnenstad behouden blijft. Als subdoelen voor deze fase zijn te onderscheiden: Inzicht krijgen in de trillingsintensiteiten aan en in woningen in de Wijnstraat, Prinsenstraat en Grotekerksbuurt; Maatgevende intensiteiten toetsen aan de geldende grens- en streefwaarden conform SBR - richtlijnen A en B voor schade en hinder. Maatgevende trillingsintensiteiten analyseren en onderlinge relaties leggen tussen de wegconstructie / ondergrond en waarden aan / in het pand, waarbij van het signaal een frequentie spectrum bepaald wordt (FFT analyse); 2.2 Projectlocatie Het trillingsonderzoek concentreert zich op de wegen en woningen in de binnenstad van Dordrecht aan de Wijnstraat, Prinsenstraat en de Grotekerksbuurt. In figuur 2.1 is een luchtfoto van de binnenstad van Dordrecht weergegeven, met de beoogde meetlocaties. Wijnstraat Grotekerksbuurt Prinsenstraat Figuur 2.1: De binnenstad van Dordrecht met linksonder de Prinsenstraat en bovenin de Wijnstraat (bron: GoogleEarth) Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 3

8 2.3 Woningkarakteristieken Op 1 juni 28 is een 1 e inventarisatie ronde uitgevoerd, waarbij potentiële panden voor het uitvoeren van trillingsmetingen zijn uitgezocht. Bij de keuze van de opties zijn de volgende aspecten in ogenschouw genomen: De constructie / conditie van de weg; Ouderdom van het pand (oud / nieuw); Constructiewijze van het pand en de mogelijkheid van het plaatsen van meetpunten aan en in het pand. Gevels met gevelelementen / houten betimmeringen en vloeren van hout zijn minder geschikt. Aard van de fundering (gefundeerd op palen of op staal). Uiteindelijk zijn de in tabel 2.1 opgenomen panden aangewezen voor het uitvoeren van trillingsmetingen. In bijlage A is een situatietekening met de ligging van de wegen en woningen waaraan gemeten is opgenomen. Tabel 2.1: Panden voor trillingsmetingen Datum Meetlocatie Ouderdom Wegconstructie Wegconditie 17 juni 8, ochtend Wijnstraat 85 Oud Kinderkopjes met gietasfalt Matig/slecht 17 juni 8, middag Wijnstraat Nieuw Kinderkopjes met gietasfalt Matig 18 juni 8, ochtend Prinsenstraat 44 Nieuw Doorgezaagde Kinderkopjes Goed 18 juni 8, middag Prinsenstraat 12 Oud Doorgezaagde Kinderkopjes Goed 19 juni 8, ochtend Grotekerksbuurt 64 Nieuw Kinderkopjes Goed 19 juni 8, middag Grotekerksbuurt 16 Oud Kinderkopjes Goed Opgemerkt wordt dat alle panden die gebouwd zijn voor de 19 e eeuw gefundeerd zijn op staal (info opdrachtgever). Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 4

9 Wijnstraat Woning nr 85 (figuur 2.2) is een tussenliggende woning bestaande uit 3 bouwlagen (begane grond en 2 verdiepingen). De woning is in de 17 e eeuw gebouwd en gefundeerd op staal. De woning is opgetrokken uit metselwerk. De begane grondvloer is een harde vloer, de verdiepingsvloeren zijn van hout. Woningen nr (figuur 2.3) is een woningblok met appartementen bestaande uit 4 bouwlagen (begane grond en 3 verdiepingen). Het pand is medio de 2 e eeuw gebouwd en gefundeerd op palen. Het pand heeft een betonnen skelet met een gemetselde voorgevel. Er zijn geen houten vloeren aanwezig, alle vloeren zijn hard. Figuur 2.2: Woning Wijnstraat 85 Figuur 2.3: Woningen Wijnstraat Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 5

10 Prinsenstraat Woning nr 44 (figuur 2.4) is een woning bestaande uit 4 bouwlagen (begane grond en 3 verdiepingen). Verwacht wordt dat woningen nrs 4 t/m 44 in eenzelfde periode zijn gebouwd. Het pand is medio de 2 e eeuw gebouwd en gefundeerd op palen. Het pand heeft een betonnen skelet met een gemetselde voorgevel. Er zijn geen houten vloeren aanwezig, alle vloeren zijn hard. Woning nr 12 (figuur 2) is een woning bestaande uit 3 bouwlagen (begane grond en 2 verdiepingen). De woning is in de 18 e eeuw gebouwd en gefundeerd op staal. De woning is opgetrokken uit metselwerk. De begane grondvloer is een harde vloer, de verdiepingsvloeren zijn van hout. Figuur 2.4: Woning Prinsenstraat 44 Figuur 2: Woning Prinsenstraat 12 Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 6

11 Grotekerksbuurt Woning nr 64 (figuur 2.6) is een woningblok met appartementen bestaande uit 3 bouwlagen (begane grond en 2 verdiepingen). De bovenwoningen hebben een separate entree. Het pand is medio de 2 e eeuw gebouwd en gefundeerd op palen. Het pand heeft een betonnen skelet met een gemetselde voorgevel. Er zijn geen houten vloeren aanwezig, alle vloeren zijn hard. Woning nr 16 (figuur 2.7) is een woning bestaande uit 4 bouwlagen (begane grond en 3 verdiepingen). De begane grond is split level gebouwd. De woning is in de 19 e eeuw gebouwd en gefundeerd op staal. De woning is opgetrokken uit metselwerk. De begane grondvloer is een harde vloer, de verdiepingsvloeren zijn van hout. Figuur 2.6: Woning Grotekerksbuurt 64 Figuur 2.7: Woning Grotekerksbuurt 16 Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 7

12 2.4 Wegkarakteristieken De Wijnstraat, Prinsenstraat en Grotekerksbuurt zijn binnen de bebouwde kom gelegen wegen (in de oude binnenstad). Voor de wegen geldt een maximum snelheid van 3 km/uur. Wijnstraat De wegconstructie in de Wijnstraat is opgebouwd uit kinderkopjes die zijn ingegoten met gietasfalt. De weg is in matige tot slechte staat van onderhoud. Plaatselijk zijn de nodige kuilen en hobbels zichtbaar, wijken de kopjes en leunen tegen de opsluitband van de stoep aan. In figuren 2.8 en 2.9 is de situatie voor woningen nr 85 en 47 weergegeven. Figuur 2.8: Situatie voor woning nr 85 Figuur 2.9: Situatie voor woning nr 47 Prinsenstraat De wegconstructie in de Prinsenstraat is opgebouwd uit doorgezaagde kinderkopjes. Aan het begin en eind van de straat is een vak van circa 2 m aanwezig waar de kinderkopjes niet zijn doorgezaagd. In de weg op circa 5 cm afstand tot de stoeprand zijn lokaal afvoerputjes aanwezig. Bij iets drukker verkeer rijdt het verkeer net over deze putjes. De weg is in goede staat van onderhoud. In het noordelijke deel van de straat (ter hoogte van nr 18) is de conditie van de bestrating minder dan in het zuidelijke deel (ter hoogte van nr 44). In figuren 2.1 en 2.11 is de situatie voor woningen nr 44 en 12 weergegeven. In figuren 2.12 is het vak met de niet doorgezaagde kopjes en een putje weergegeven. Figuur 2.1: Situatie voor woning nr 44 Figuur 2.11: Situatie voor woning nr 47 Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 8

13 Figuur 2.11: Vak aan begin en eind van de Prinsenstraat Figuur 2.12: Lokaal aanwezig zijnde afvoerputje Grotekerksbuurt De wegconstructie in de Grotekerksbuurt is opgebouwd uit doorgezaagde kinderkopjes. De weg is in goede staat van onderhoud, waarbij opgemerkt wordt dat het westelijke deel (ter hoogte van nr 64) beter is dan het oostelijke deel. In figuren 2.13 en 2.14 is de situatie voor woningen nr 64 en 16 weergegeven. Figuur 2.13: Situatie voor woning nr 64 Figuur 2.14: Situatie voor woning nr 16 Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 9

14 2 Verkeersintensiteit huidige situatie In de Prinsenstraat, op de Groenmarkt en in de Wijnstraat zijn in september 26 verkeerstellingen uitgevoerd. In de Grotekerksbuurt zijn geen tellingen uitgevoerd. De verkeersintensiteit in de Grotekerksbuurt is gebaseerd op de metingen van de Groenmarkt. Op de Groenmarkt / Grotekerksbuurt is de verkeersintensiteit beduidend lager dan op de Wijnstraat en Prinsenstraat. De verkeersintensiteit is het hoogst in de Prinsenstraat. De verkeersintensiteit in alle drie de straten wordt met name bepaald door de passages van kleine bestelbusjes (lengte tot 3,5 m) en vrachtauto s (tot 7 m). De intensiteit is onafhankelijk van de rijrichting. Ook lijnbussen passeren geregeld (eens in het kwartier komend van beide richtingen). Naast vrachtauto s rijden veel personenauto s en fietsers over de wegen. Gebaseerd op een weekdag zijn de verkeersintensiteiten in tabel 2.2 t/m 2.4 vermeld. Tabel 2.2: Verkeersintensiteiten Prinsenstraat, telling in 26 Dagperiode *) Avondperiode **) Nachtperiode ***) Lengte tot 3,4 m Lengte 3,4 tot 7 m Lengte > 7 m *) 7: uur tot 19: uur **) 19: uur tot 23: uur ***) 23: uur tot 7: uur Tabel 2.3: Verkeersintensiteiten Groenmarkt, telling in 26 Dagperiode *) Avondperiode **) Nachtperiode ***) Lengte tot 3,4 m Lengte 3,4 tot 7 m Lengte > 7 m 18 7 *) 7: uur tot 19: uur **) 19: uur tot 23: uur ***) 23: uur tot 7: uur Tabel 2.4: Verkeersintensiteiten Wijnstraat, telling in 26 Dagperiode *) Avondperiode **) Nachtperiode ***) Lengte tot 3,4 m Lengte 3,4 tot 7 m Lengte > 7 m 27 8 *) 7: uur tot 19: uur **) 19: uur tot 23: uur ***) 23: uur tot 7: uur Representatief voertuig Voor het verkrijgen van maatgevende trillingssignalen is door de gemeente een maatgevend voertuig gedurende de trillingsmetingen beschikbaar gesteld. Tijdens de metingen heeft de vrachtauto meerdere malen met verschillende snelheden (langzaam en snel) beladen en ongeladen de meetopstelling gepasseerd. Naast de gemeten trillingen veroorzaakt door de vrachtauto zijn gedurende de meetduur ook trillingen ten gevolge van passages van voorbij komend ander verkeer gemeten (lijnbussen en een enkele andere vrachtauto). In figuren 2.15 en 2.16 zijn de ter beschikbaar gestelde vrachtauto en een lijnbus weergegeven. Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 1

15 Figuur 2.15: Ter beschikking gestelde Vrachtauto Figuur 2.16: Lijnbus Het lege gewicht van de beschikbaar gestelde vrachtauto is 13,4 ton. De lengte van de vrachtauto is groter dan 3,4 m en kleiner dan 7 m. De lading van de vrachtauto is op 17 juni in de Wijnstraat 9,4 ton, op 18 juni in de Prinsenstraat 9,8 ton en op 19 juni in de Grotekerksbuurt 1,1 ton geweest. Opgemerkt wordt dat de geschatte snelheid waarmee de zware voertuigen passeerden varieerde tussen 2 en 3 km/uur. Het passerende personenverkeer reed vaak sneller dan de maximale snelheid van 3 km/uur. Lagere snelheden werden veroorzaakt door belemmering van ander verkeer. 2.6 Meetuitvoering en meetpuntlocaties Meetuitvoering De semi-continue trillingsmetingen zijn uitgevoerd met piëzo-electrische versnellingsopnemers van PCB Piëzotronics Inc., type PCB 338B35, aangesloten op een PCB Piëzotronics versterker model 481. Per meetpunt wordt in drie orthogonaal op elkaar staande richtingen gemeten (verticaal, horizontaal evenwijdig aan de gevel en horizontaal haaks op de gevel. In figuren 2.17 en 2.18 zijn een meetpunt aan de gevel en op de vloer weergegeven. Figuur 2.17: Meetpunt aan de gevel Figuur 2:18: Meetpunt op de vloer / maaiveld Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 11

16 De trillingen worden doorgegeven via een versterker naar een PC, waarop de signalen zichtbaar worden gemaakt en opgeslagen kunnen worden. Met de computer zijn de meetresultaten digitaal opgeslagen voor verdere verwerking. Met dit systeem kunnen 16 kanalen ingericht worden voor trillingsmetingen. Doorgaans wordt hiermee in 5 meetpunten (met meting in drie richtingen) simultaan inzicht verkregen in de grootte van de trillingsintensiteiten. In figuren 2.19 en 2.2 is het meetsysteem weergegeven (foto elders gemaakt) en is het beeldscherm met een gemeten signaal weergegeven. De (semi-continue) bemande trillingsmetingen zijn uitgevoerd door een meettechnicus, die zorg heeft gedragen voor de opbouw van de meetlocaties en correcte werking van het meetsysteem. Met dit meetsysteem worden continu trillingen geregistreerd. De meettechnicus slaat de relevante trillingssignalen op en maakt daarnaast notitie van de op dat moment uitgevoerde werkzaamheden. De meting is uitgevoerd conform richtlijn SBR A Schade aan gebouwen, waarin de meetsystematiek is verwoord. Figuur 2.19: Bemand meetsysteem Figuur 2.2: Beeldscherm met meetsignalen (per kleur een meetpunt) Doordat zowel de trillingsintensiteit als de uitgevoerde activiteit (passage voertuig) bekend zijn, is de directe relatie tussen beide te bepalen. Van de opgeslagen relevante opnamen zijn de maximale trillingsintensiteit in versnelling, trillingssnelheid en dominante frequentie bepaald. De metingen zijn begeleidt door een geotechnisch adviseur. Meetpuntlocaties De trillingsmetingen zijn op maaiveld voor de gevel, aan de gevel en binnen in de woning op vloeren uitgevoerd. De locaties zijn in onderling overleg met de bewoners vastgesteld. In figuur 2.21 zijn de meetpunten aan de gevel en op het maaiveld weergegeven. In tabel 2 en op tekening in bijlage B t/m 1D zijn de meetpuntlocaties opgenomen. Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 12

17 Figuur 2.21: Meetpunten aan de gevel Tabel 2: Meetpuntlocaties Meetpunt Meetrichting Locatie meetpunt Wijnstraat juni 28, ochtend MP 1 1V, 1H1, 1H2 Maaiveld MP 2 2V, 2H1, 2H2 Voorgevel, direct boven maaiveld MP 3 3V, 3H1, 3H2 Binnen op de vloer begane grond achterkamer (keuken) MP 4 4V, 4H1, 4H2 Binnen op de vloer 1 e verdieping voorkamer MP 5 5V, 5H1, 5H2 Binnen op de vloer 2 e verdieping voorkamer Wijnstraat juni 28, middag MP 1 1V, 1H1, 1H2 Maaiveld MP 2 2V, 2H1, 2H2 Voorgevel, direct boven maaiveld MP 3 3V, 3H1, 3H2 Binnen op de vloer begane grond entree MP 4 4V, 4H1, 4H2 Binnen op de vloer 2 e verdieping trappenhuis MP 5 5V, 5H1, 5H2 Binnen op de vloer 4 e verdieping voorkamer Prinsenstraat juni 28, ochtend MP 1 1V, 1H1, 1H2 Maaiveld MP 2 2V, 2H1, 2H2 Voorgevel, direct boven maaiveld MP 3 3V, 3H1, 3H2 Binnen op de vloer begane grond voorkamer MP 4 4V, 4H1, 4H2 Binnen op de vloer 2 e verdieping voorkamer MP 5 5V, 5H1, 5H2 Binnen op de vloer 3 e verdieping voorkamer Prinsenstraat juni 28, middag MP 1 1V, 1H1, 1H2 Maaiveld MP 2 2V, 2H1, 2H2 Voorgevel, direct boven maaiveld MP 3 3V, 3H1, 3H2 Binnen op de vloer begane grond voorkamer MP 4 4V, 4H1, 4H2 Binnen op de vloer 1 e verdieping voorkamer MP 5 5V, 5H1, 5H2 Binnen op de vloer 2 e verdieping voorkamer Grotekerksbuurt juni 28, ochtend MP 1 1V, 1H1, 1H2 Maaiveld MP 2 2V, 2H1, 2H2 Voorgevel, direct boven maaiveld MP 3 3V, 3H1, 3H2 Binnen op de vloer begane grond voorkamer MP 4 4V, 4H1, 4H2 Binnen op de vloer begane grond voor in achterkamer MP 5 5V, 5H1, 5H2 Binnen op de vloer begane grond achter in achterkamer Grotekerksbuurt juni 28, ochtend MP 1 1V, 1H1, 1H2 Maaiveld MP 2 2V, 2H1, 2H2 Voorgevel, direct boven maaiveld MP 3 3V, 3H1, 3H2 Binnen op de vloer begane grond voorkamer MP 4 4V, 4H1, 4H2 Binnen op de vloer begane grond achterkamer MP 5 5V, 5H1, 5H2 Binnen op de vloer 1 e verdieping voorkamer Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 13

18 2.7 Fourier transformaties Als input voor een trillingsreducerende maatregel in de wegconstructie worden de optredende trillingsintensiteiten op maaiveld / aan de gevel gebruikt. Hiertoe zijn op maaiveld voor de gevel en aan de gevel trillingsmetingen uitgevoerd. Van het gemeten signaal is een frequentieanalyse gemaakt (Fast Fourier Transformatie (FFT)). Bij een FFT analyse wordt de bijdrage van iedere frequentie op het signaal bepaald. Een fourieranalyse wordt in vrijwel alle domeinen van de techniek toegepast (mechanica, elektronica, digitale signaalbewerking). Ze worden gebruikt voor de oplossing van golfvergelijkingen (trillingen, geluid en licht) en voor potentiaalproblemen. Een fourieranalyse is een wiskundige techniek om functies van reële veranderlijken (signalen) uit te drukken als een lineaire combinatie van functies. De techniek is genoemd naar de Franse natuurkundige J.B.J. Fourier. Een bekende toepassing is de fourierreeks. De te analyseren functie moet periodiek en begrensd zijn. Bij een fourierreeks is het gebruikelijk het signaal (als functie van de tijd) te schrijven als som van sinus- en cosinusgolven. De stelling van Fourier geeft aan dat elke periodieke functie (mits deze stuksgewijs continue is) uitgedrukt kan worden als een superpositie van harmonische functies met cirkelfrequenties. Bij niet-periodieke signalen wordt gebruik gemaakt van fouriertransformaties. In de wiskunde is de fouriertransformatie een lineaire operator die functies op andere functies afbeeldt. Bij de transformatie wordt een functie ontbonden in het continue spectrum van de frequenties waaruit de functie is opgebouwd. In de mathematische fysica wordt de getransformeerde functie van het signaal als frequentiedomein van het signaal gezien. Bij de transformatie wordt gebruik gemaakt van het algoritme Fast Fourier Transform (FFT). Het FFT algoritme rekent een discrete Fourier transformatie (DFFT) van een signaal (array) uit, waarbij het signaal wordt opgesplitst in sinusvormige signalen elk met een eigen amplitude en frequentie. Het resultaat van een FFT analyse levert het frequentiespectrum. In het frequentiespectrum is iedere bijdrage van een bepaalde discrete frequentie opgenomen. DFFT is uitermate geschikt voor continu harmonische signalen, wat inhoudt dat het signaal zich meerdere keren herhaalt binnen het meetbereik. De meetduur bedraagt 2 sec wat leidt tot een frequentiespectrum verdeeld in stappen van,5 Hz. Uit de metingen is gebleken dat een aantal signalen zich goed lenen voor de spectrumanalyse. De metingen bij o.a. Prinsenstraat 44 zijn hier een representatief voorbeeld van (figuur 2.22). Op de assen zijn in de bovenste twee figuren versnellingen (mm/s 2 ) tegen de tijd (s) en in de onderste twee figuren de amplitude van de frequentiebijdrage (-) tegen de frequentie (Hz) uitgezet. Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 14

19 Figuur 2.22: Voorbeeld harmonisch continue signaal (lege vrachtauto, Prinsenstraat 44) met bijbehorend resultaat FFT analyse (frequentiespectrum) Daarentegen zijn ook er ook signalen niet direct geschikt zijn om een FFT analyse op uit te voeren. Dit geldt met name voor de metingen in de Wijnstraat (zie figuur 2.23). Figuur 2.23: Voorbeeld niet harmonisch continue signaal (volle vrachtauto, wijnstraat 85) met bijbehorend resultaat FFT analyse (frequentiespectrum) Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 15

20 In het frequentiespectrum is in deze gevallen een grote spreiding te zien in de frequenties, waarin het slecht mogelijk is één of enkele hoofdfrequenties te herkennen. De verstoring is met name te wijten aan het feit dat de meetkabels over de weg hebben gelegen en dat de vrachtauto hierover heen heeft gereden. Ook de frequentie van de netspanning (5 Hz) is goed zichtbaar. In dit soort gevallen dient eigenlijk een nadere analyse uitgevoerd te worden, dit is hier niet uitgevoerd. Hierbij wordt de beweging gemodelleerd als een gedempt massa - veersysteem, die wordt aangeslingerd door een stootbelasting. Dit model is geïllustreerd in figuur F u ( t) Woning + fundering (Massa m) t m u&&+ ku + cu& = F(t) c u ;grond, k uu ;grond Figuur 2.24: Schematisatie massa veersysteem met pulsbelasting De respons bestaat volgens dit model uit een sinus die exponentieel uitdempt. Een dergelijke gedempte sinus is te herkenen in het gemeten versnellingssignaal tegen de tijd. De respons wordt uitgedrukt in een stootamplitude (component 1), een demping (component 2) en een veerstijfheid van de ondergrond (component 3). Met dit model is inzicht te krijgen in de grootte van de stoot, en hoe sterk deze stoot uitdempt door de reactie van de ondergrond. Om de stootamplitude te achterhalen dient de respons (gemeten signaal) te worden uitgedrukt in een harmonische component en een dempingscomponent (figuur 2.25). Met het fitten van het gemeten signaal op de samengestelde functie volgen de veerstijfheid en dempingswaarde van de ondergrond (componenten 2 en 3). De amplitude en frequentie van de stoot volgen uit de overgebleven sinusfunctie (component 1). Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 16

21 3 A sin(ωt) e -ζωt e -ζωt A sin(ωt) Figuur 2.25: Tijdsduur (msec) Schematisatie gedempte respons uit een harmonische component en een dempingscomponent Uitgevoerde FFT analyses Op het gehele tijdsdomein is de FFT analyse uitgevoerd. Bij harmonisch continue signalen volgt dan het spectrum waarin aangegeven is welke frequenties een belangrijke bijdrage hebben op het signaal. Bij pulsbelastingen waarbij enkele pulsen in het gemeten signaal opgenomen zijn dient rekening gehouden te worden dat de lagere frequentiecomponenten sterk ondergewaardeerd worden. Doorgevoerde filters op het geanalyseerde signaal. Uit het frequentiespectrum van het ruwe signaal volgt dat er frequenties aanwezig zijn die voor de trillingsreducerende maatregel niet van belang zijn. Vanaf een frequentie van circa 8 Hz kan men zich afvragen of er nog sprake is van een trilling of dat er sprake is van geluid. Uit ervaring met soortgelijke projecten is gebleken dat laag frequent geluid bij sommigen tot overlast (hinderbeleving voor personen) kan leiden. Ter bepalen van de bijdrage in de frequenties zijn de hogere frequenties eruit gefilterd. Bekend is dat de frequentie van de netspanning rond 5 Hz (netstroom) ligt, deze is duidelijk zichtbaar in het spectrum. Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 17

22 3 MEETRESULTATEN In onderliggende tabellen en figuren is een samenvatting van de gemeten maatgevende meetresultaten gepresenteerd. In bijlagen is de grafische weergave van de trillingsregistratie (ruwe signalen) opgenomen. In de tabellen wordt naar deze bijlagen verwezen. De niet gepresenteerde meetresultaten zijn niet maatgevend voor de beoordeling en toetsing aan de SBR - richtlijnen voor schade en hinder. 3.1 Wijnstraat 85 In tabel 3.1 figuren 3.1 t/m 3 is een samenvatting van de meetresultaten gepresenteerd. In de tabel is, per meetrichting, het maatgevende meetresultaat opgenomen. Er is geen onderscheid aangebracht in respectievelijk een lege, een volle vrachtauto en van overig verkeer. Uit een globale analyse van de afzonderlijke meetresultaten is gebleken dat er nagenoeg geen verschillen in intensiteiten waargenomen zijn tussen een lege dan wel volle vrachtauto. De waarden van het overige verkeer is beduidend lager. In de bijbehorende figuren zijn de meetresultaten grafisch weergegeven. Tabel 3.1: Samenvatting meetresultaten Wijnstraat 85, 17 juni 28, ochtend Mp Omschrijving Tijd Versnelling frequentie snelheid Bijl [mm/s 2 ] [Hz] [mm/s] 1V Bus --> centrum 9: ,35 1H1 Eigen vrachtwagen leeg --> centrum 9: ,9 1H2 Bus --> Kop 9: ,77 2V Eigen vrachtwagen leeg --> centrum 1: ,35 2 2H1 Stadsbus --> Centrum 9: ,71 4 2H2 Eigen vrachtwagen geladen --> centrum 11: ,32 3 3V Eigen vrachtwagen geladen --> kop 11: ,37 3H1 Eigen vrachtwagen geladen --> centrum 11: ,82 3H2 Eigen vrachtwagen leeg --> centrum 9: ,62 4V Eigen vrachtwagen leeg --> Centrum 9: ,79 4H1 Eigen vrachtwagen leeg --> centrum 1: ,5 4H2 Eigen vrachtwagen leeg --> centrum 9: ,2 5V Eigen vrachtwagen geladen--> kop 11: ,83 5H1 Eigen vrachtwagen leeg --> Kop 9: ,95 5H2 Eigen vrachtwagen leeg--> centrum 9: ,99 mp 1, maaiveld, 17 juni 8 mp 2, Voorgevel nr. 85, 17 juni 8 6 1V 1H1 1H2 2,5 2V 2H1 2H2 5 2 snelheid [mm/s] snelheid [mm/s] 1,5 1, dominante frequentie [Hz} dominante frequentie [Hz} Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 18

23 Figuur 3.1: Meetpunt 1, Maaiveld mp 3, binnen begane grond keuken, 17 juni 8 Figuur 3.2: Meetpunt 2, Voorgevel mp 4, binnen 1e verdieping voorkamer, 17 juni 8 snelheid [mm/s] 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4,2 3V 3H1 3H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.3: Meetpunt 3, Binnen begane grond, achterkamer mp 5, binnen 2e verdieping voorkamer, 17 juni 8 snelheid [mm/s] 3 2,5 2 1,5 1,5 4V 4H1 4H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.4: Meetpunt 4, Binnen 1 e verdieping voorkamer 2,5 5V 5H1 5H2 2 snelheid [mm/s] 1,5 1, dominante frequentie [Hz} Figuur 3: Meetpunt 5, Binnen 2 e verdieping voorkamer 3.2 Wijnstraat 47 In tabel 3.2 en figuren 3.6 t/m 3.1 is een samenvatting van de meetresultaten gepresenteerd. In de tabel is, per meetrichting, het maatgevende meetresultaat opgenomen. Er is geen onderscheid aangebracht in respectievelijk een lege, een volle vrachtauto en van overig verkeer. Uit een globale analyse van de afzonderlijke meetresultaten is gebleken dat er nagenoeg geen verschillen in intensiteiten waargenomen zijn tussen een lege dan wel volle vrachtauto. De waarden van het overige verkeer is beduidend lager. In de bijbehorende figuren zijn de meetresultaten grafisch weergegeven. Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 19

24 Tabel 3.2: Samenvatting meetresultaten Wijnstraat 47, 17 juni 28, middag Mp Omschrijving Tijd Versnelling frequentie snelheid Bijl [mm/s 2 ] [Hz] [mm/s] 1H1 bus --> centrum 13: ,2 1 1H2 bus --> centrum 13:3 3 1,5 2V vrachtwagent leeg --> centrum tegenligger 15: ,92 2H1 vrachtwagent leeg --> kop 15: ,5 2H2 vrachtwagen T --> kop 13:4 19 5,64 3V vrachtwagent leeg --> kop 14: ,68 8 3H1 vrachtwagent leeg --> kop 15:5 15 5,52 3H2 vrachtwagent leeg --> kop 14: ,37 4V vrachtwagent leeg --> centrum 15: ,64 4H1 vrachtwagent leeg --> kop 15: ,87 4H2 vrachtwagent leeg --> centrum 14:57 2 4,74 5V vrachtwagent leeg --> centrum 14: ,9 5H1 vrachtwagent leeg --> kop 15: ,8 9 5H2 vrachtwagent leeg --> centrum 14: ,83 snelheid [mm/s] 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1,5 mp 1, Maaiveld, 17 juni 8 1H1 1H1 1H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.6: Meetpunt 1, Maaiveld snelheid [mm/s],8,7,6,5,4,3,2,1 mp 3, binnen begane grond voorportiek, 17 juni 8 3V 3H1 3H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.8: Meetpunt 3, Binnen begane grond, entree snelheid [mm/s] 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4,2 mp 2, Voorgevel nr a, 17 juni 8 2V 2H1 2H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.7: Meetpunt 2, Voorgevel snelheid [mm/s] 1,9,8,7,6,5,4,3,2,1 mp 4, binnen 2e verdieping trappenhuis, 17 juni 8 4V 4H1 4H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.9: Meetpunt 4, Binnen 2 e verdieping trappenhuis Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 2

25 mp 5, binnen 4e verdieping voorkamer, 17 juni 8 1,2 5V 5H1 5H2 1 snelheid [mm/s],8,6,4, dominante frequentie [Hz} Figuur 3.1: Meetpunt 5, Binnen 4 e verdieping voorkamer 3.3 Prinsenstraat 44 In tabel 3.3 en figuren 3.11 t/m 3.15 is een samenvatting van de meetresultaten gepresenteerd. In de tabel is, per meetrichting, het maatgevende meetresultaat opgenomen. Er is geen onderscheid aangebracht in respectievelijk een lege, een volle vrachtauto en van overig verkeer. Uit een globale analyse van de afzonderlijke meetresultaten is gebleken dat er nagenoeg geen verschillen in intensiteiten waargenomen zijn tussen een lege dan wel volle vrachtauto. De waarden van het overige verkeer is beduidend lager. In de bijbehorende figuren zijn de meetresultaten grafisch weergegeven. Tabel 3.3: Samenvatting meetresultaten Prinsenstraat 44, 18 juni 28, ochtend Mp Omschrijving Tijd Versnelling frequentie snelheid Bijl [mm/s 2 ] [Hz] [mm/s] 1V eigen vrachtwagen --> centrum 9: ,3 1H1 bus --> centrum 9: ,9 16 1H2 eigen vrachtwagen geladen --> centrum 11: ,6 2V eigen vrachtwagen --> spui 9: ,9 2H1 eigen vrachtwagen --> centrum 9: , H2 eigen vrachtwagen --> centrum 9: ,36 3V eigen vrachtwagen --> spui 9:4 16 4,6 3H1 eigen vrachtwagen --> centrum 9: ,43 3H2 eigen vrachtwagen --> spui 9:53 9 4,35 4V eigen vrachtwagen --> centrum 9: ,68 4H1 eigen vrachtwagen --> spui 9: , H2 eigen vrachtwagen --> centrum 9: ,1 5V eigen vrachtwagen --> centrum 9: ,93 5H1 eigen vrachtwagen --> centrum 9: ,77 5H2 eigen vrachtwagen --> centrum 9: ,52 Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 21

26 snelheid [mm/s] 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4,2 mp 1, Maaiveld, 17 juni 8 1V 1H1 1H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.11: Meetpunt 1, Maaiveld mp 3, binnen begane grond woonkamer, 17 juni 8 snelheid [mm/s] 3 2,5 2 1,5 1,5 mp 2, Voorgevel nr. 44, 17 juni 8 2V 2H1 2H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.12: Meetpunt 2, Voorgevel mp 4, binnen 2e verdieping linker voorkamer, 17 juni 8,7 3V 3H1 3H2 1,2 4V 4H1 4H2 snelheid [mm/s],6,5,4,3,2, dominante frequentie [Hz} Figuur 3.13: Meetpunt 3, Binnen begane grond, voorkamer mp 5, binnen 3e verdieping voorkamer, 17 juni 8 snelheid [mm/s] 1,8,6,4, dominante frequentie [Hz} Figuur 3.14: Meetpunt 4, Binnen 2 e verdieping voorkamer snelheid [mm/s] 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4,2 5V 5H1 5H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.15: Meetpunt 5, Binnen 3 e verdieping voorkamer 3.4 Prinsenstraat 12 In tabel 3.4 en figuren 3.16 t/m 3.2 is een samenvatting van de meetresultaten gepresenteerd. In de tabel is, per meetrichting, het maatgevende meetresultaat opgenomen. Er is geen onderscheid aangebracht in respectievelijk een lege, een volle vrachtauto en van Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 22

27 overig verkeer. Uit een globale analyse van de afzonderlijke meetresultaten is gebleken dat er nagenoeg geen verschillen in intensiteiten waargenomen zijn tussen een lege dan wel volle vrachtauto. De waarden van het overige verkeer is beduidend lager. In de bijbehorende figuren zijn de meetresultaten grafisch weergegeven. Tabel 3.4: Samenvatting meetresultaten Prinsenstraat 12, 18 juni 28, middag Mp Omschrijving Tijd Versnelling frequentie snelheid Bijl [mm/s 2 ] [Hz] [mm/s] 1V eigen vrachtwagen leeg --> centrum 14: ,54 1H1 bus --> centrum 13: ,65 1H2 eigen vrachtwagen geladen --> spui 13: ,55 2V eigen vrachtwagen geladen --> centrum 13: , H1 eigen vrachtwagen leeg --> centrum 14: , H2 vrachtwagen --> spui 13: ,81 2 3V vrachtwagen --> spui 13: ,77 3H1 eigen vrachtwagen geladen --> centrum 13: ,77 3H2 eigen vrachtwagen geladen --> centrum 13: ,69 4V vrachtwagen --> spui 13: ,83 4H1 vrachtwagen --> spui 13: ,56 4H2 eigen vrachtwagen geladen --> centrum 13: ,94 5V eigen vrachtwagen leeg --> centrum 14: ,22 5H1 eigen vrachtwagen geladen --> centrum 13: ,67 5H2 eigen vrachtwagen leeg --> centrum 15: ,11 snelheid [mm/s] 1,8 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4 mp 1, Maaiveld, 17 juni 8 1V 1H1 1H2, dominante frequentie [Hz} Figuur 3.16: Meetpunt 1, Maaiveld snelheid [mm/s] 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4,2 mp 2, Voorgevel nr. 12, 17 juni 8 2V 2H1 2H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.17: Meetpunt 2, Voorgevel Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 23

28 mp 3, binnen begane grond kantoor, 17 juni 8 mp 4, binnen 1e verdieping rechterkamer, 17 juni 8 snelheid [mm/s] 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4,2 3V 3H1 3H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.18: Meetpunt 3, Binnen begane grond, voorkamer mp 5, binnen 2e verdieping logeerkamer, 17 juni 8 snelheid [mm/s] V 4H1 4H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.19: Meetpunt 4, Binnen 1 e verdieping voorkamer snelheid [mm/s] 1,8 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4,2 5V 5H1 5H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.2: Meetpunt 5, Binnen 2 e verdieping voorkamer 3 Grotekerksbuurt 64 In tabel 3 en figuren 3.21 t/m 3.25 is een samenvatting van de meetresultaten gepresenteerd. In de tabel is, per meetrichting, het maatgevende meetresultaat opgenomen. Er is geen onderscheid aangebracht in respectievelijk een lege, een volle vrachtauto en van overig verkeer. Uit een globale analyse van de afzonderlijke meetresultaten is gebleken dat er nagenoeg geen verschillen in intensiteiten waargenomen zijn tussen een lege dan wel volle vrachtauto. De waarden van het overige verkeer is beduidend lager. In de bijbehorende figuren zijn de meetresultaten grafisch weergegeven. Tabel 3: Samenvatting meetresultaten Grotekerksbuurt 64, 19 juni 28, ochtend Mp Omschrijving Tijd Versnelling frequentie snelheid Bijl [mm/s 2 ] [Hz] [mm/s] 1V eigen vrachtwagen geladen --> stadhuis 1: ,55 1H1 eigen vrachtwagen geladen --> stadhuis 1: ,31 1H2 eigen vrachtwagen geladen --> kerk 1: ,19 2V eigen vrachtwagen geladen --> stadhuis 1: , H1 eigen vrachtwagen leeg --> kerk 8:3 17 4,64 2H2 eigen vrachtwagen geladen --> stadhuis 1:2 12 4,45 Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 24

29 Mp Omschrijving Tijd Versnelling frequentie snelheid Bijl [mm/s 2 ] [Hz] [mm/s] 3V eigen vrachtwagen leeg --> kerk 8: ,8 3H1 eigen vrachtwagen geladen --> stadhuis 1: ,52 3H2 eigen vrachtwagen geladen --> stadhuis 1: ,77 4V eigen vrachtwagen leeg --> stadhuis 8: ,4 27 4H1 eigen vrachtwagen geladen --> stadhuis 1: ,81 4H2 eigen vrachtwagen geladen --> stadhuis 1: ,67 5V eigen vrachtwagen geladen --> stadhuis 1:2 19 3,9 5H1 eigen vrachtwagen geladen --> stadhuis 1: ,84 5H2 eigen vrachtwagen geladen --> stadhuis 1: ,46 snelheid [mm/s] 3 2,5 2 1,5 1,5 mp 1, Maaiveld, 17 juni 8 1V 1H1 1H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.21: Meetpunt 1, Maaiveld mp 3, binnen bel-etage voorkamer, 17 juni 8 snelheid [mm/s] 1,8 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4,2 mp 2, Voorgevel nr. 64, 17 juni 8 2V 2H1 2H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.22: Meetpunt 2, Voorgevel mp 4, binnen bel-etage midden woning, 17 juni 8 3 3V 3H1 3H2 1,6 4V 4H1 4H2 snelheid [mm/s] 2,5 2 1,5 1 snelheid [mm/s] 1,4 1,2 1,8,6,4,5, dominante frequentie [Hz} Figuur 3.23: Meetpunt 3, Binnen begane grond, voorkamer dominante frequentie [Hz} Figuur 3.24: Meetpunt 4, Binnen begane grond midden Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 25

30 mp 5, binnen bel-etage achterzijde woning, 17 juni 8 snelheid [mm/s] 1,9,8,7,6,5,4,3,2,1 5V 5H1 5H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.25: Meetpunt 5, Binnen begane grond achterkamer 3.6 Grotekerksbuurt 16 In tabel 3.6 en figuren 3.26 t/m 3.3 is een samenvatting van de meetresultaten gepresenteerd. In de tabel is, per meetrichting, het maatgevende meetresultaat opgenomen. Er is geen onderscheid aangebracht in respectievelijk een lege, een volle vrachtauto en van overig verkeer. Uit een globale analyse van de afzonderlijke meetresultaten is gebleken dat er nagenoeg geen verschillen in intensiteiten waargenomen zijn tussen een lege dan wel volle vrachtauto. De waarden van het overige verkeer is beduidend lager. In de bijbehorende figuren zijn de meetresultaten grafisch weergegeven. Tabel 3.6: Samenvatting meetresultaten Grotekerksbuurt 16, 19 juni 28, middag Mp Omschrijving Tijd Versnelling frequentie snelheid Bijl [mm/s 2 ] [Hz] [mm/s] 1V eigen vrachtwagen --> kerk 14: ,23 1H1 eigen vrachtwagen --> stadhuis 14: ,5 1H2 eigen vrachtwagen --> kerk 14: ,53 2V eigen vrachtwagen --> kerk 14: , H1 eigen vrachtwagen geladen --> stadhuis 13: ,81 3 2H2 eigen vrachtwagen geladen --> stadhuis 13:6 17 3,83 3V eigen vrachtwagen --> stadhuis 14: ,58 3H1 eigen vrachtwagen --> stadhuis 14:1 13 4,52 3H2 eigen vrachtwagen --> stadhuis 14:1 5 15,5 4V eigen vrachtwagen --> stadhuis 14: ,91 4H1 eigen vrachtwagen geladen --> kerk 13:8 15 3,72 4H2 eigen vrachtwagen geladen --> kerk 13:8 13 5,43 5V eigen vrachtwagen geladen --> kerk 13: ,69 5H1 eigen vrachtwagen geladen --> stadhuis 13: ,16 5H2 eigen vrachtwagen --> stadhuis 14:1 25 4,96 Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 26

31 mp 1, Maaiveld, 17 juni 8 mp 2, Voorgevel nr. 16, 17 juni 8 2,5 1V 1H1 1H2 3 2V 2H1 2H2 2 2,5 snelheid [mm/s] 1,5 1 snelheid [mm/s] 2 1,5 1,5, dominante frequentie [Hz} Figuur 3.26: Meetpunt 1, Maaiveld mp 3, binnen begane grond vloer voorkamer, 17 juni dominante frequentie [Hz} Figuur 3.27: Meetpunt 2, Voorgevel mp 4, binnen begane grond vloer achterkamer, 17 juni 8 snelheid [mm/s] 1,8 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4,2 3V 3H1 3H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.28: Meetpunt 3, Binnen begane grond, voorkamer mp 5, binnen 1e etage voorzijde, 17 juni 8 snelheid [mm/s] 1,9,8,7,6,5,4,3,2,1 4V 4H1 4H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.29: Meetpunt 4, Binnen begane grond achterkamer snelheid [mm/s] 1,8 1,6 1,4 1,2 1,8,6,4,2 5V 5H1 5H dominante frequentie [Hz} Figuur 3.3: Meetpunt 5, Binnen 1 e verdieping voorkamer 3.7 FFT analyses Van alle opgeslagen files is een FFT analyse gemaakt. In bijlagen is een grafische weergave van de FFT analyses, per meetpunt, van de in voorgaande paragrafen opgenomen tabellen genoemde bijlagen opgenomen. Die van de Wijnstraat woning nr 85 zijn opgenomen in Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 27

32 bijlagen 5 t/m 7 en van woning 47 in bijlagen 11 t/m 13. Die van de Prinsenstraat woning nr 44 zijn opgenomen in bijlagen 17 t/m 19 en van woning 12 in bijlagen 23 t/m 25. Die van de Grotekerksbuurt woning nr 64 zijn opgenomen in bijlagen 28 en 29 en van woning 16 in bijlagen 32 en 33 Een uitgebreide analyse van alle signalen is niet uitgevoerd, waarbij iedere FFT onder andere statisch verwerkt is. Met name de signalen van zowel het meetpunt op maaiveld als het meetpunt aan de gevel zijn van belang. De FFT karakteristieken van de meetpunten op de vloeren zijn globaal mede beschouwd. Opgemerkt wordt dat de grootte van de amplitude in een FFT analyse een verschaling van alle frequenties is. Indien alle frequentie evenveel aan het signaal bijdragen is de amplitude overal gelijk. Meetpunt maaiveld De bijdrage van hogere frequenties op het signaal is substantieel aanwezig is,waarbij ook de bijdrage van de netstroom zichtbaar is. In de Prinsenstraat is de bijdrage van hogere frequenties minder dan de bijdrage van deze in de Wijnstraat/Grotekerksbuurt. Meetpunt aan de gevel In de verticale richting is de bijdrage van de hogere frequentie meer aanwezig dan in de horizontale richting. In de richting evenwijdig aan de gevel is dit het kleinst. In de Prinsenstraat is de bijdrage van hogere frequenties minder dan de bijdrage van deze in de Wijnstraat/Grotekerksbuurt Uit een vergelijk van de FFT analyses tussen maaiveld en gevel blijkt dat de hogere frequenties minder prominent aanwezig zijn. Dit is verklaarbaar aangezien er bij hogere frequenties eerder sprake is van geluid dan van een trilling. Uit een vergelijking met de FFT analyses van de signalen binnen volgt dat deze bijdrage nihil is. Filtering hogere frequenties Indien de hogere frequenties uit het signaal gefilterd worden, wordt geconcludeerd dat door de passages van de vrachtauto in alle straten aan de gevel met name de frequentieband van 2 tot 5 Hz en op het maaiveld de frequentieband van 2 tot 15 Hz wordt aangestoten. Aan de gevel is een enkele keer ook een bijdrage in de frequentieband 1 tot 15 Hz zichtbaar. Dit zou duiden op een interferentie van de lagere frequentieband. Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 28

33 4 INTERPRETATIE EN TOETSINGSPROCEDURE 4.1 SBR richtlijn A Schade aan gebouwen Bepaling toetsingswaarden Rekenwaarde trillingssnelheid Voor de toetsing voor schade aan gebouw(onderdelen) dient de piekwaarde van de trillingssnelheid bepaald te worden. De optredende versnellingen zijn gemeten. Uit de gemeten trillingsversnelling en frequentie is de trillingssnelheid berekend volgens onderstaande formule: a v = 2 π f waarin: a trillingsversnelling, gemeten amplitude [mm/s 2 ]; f frequentie [Hz] ; T trillingstijd, gemeten tijd tussen opeenvolgende piekwaarden [s]; v trillingssnelheid [mm/s]. Hierbij is als uitgangspunt gehanteerd, dat de trillingen te benaderen zijn als harmonische trillingen volgens: a( t) = aˆ sin( ω t) en v ( t) = aˆ sin( ω t) dt. Gezien het gemeten trillingsbeeld is dit een realistisch uitgangspunt. Er wordt op basis van het aantal meetpunten en de locatie ervan uitgegaan van een uitgebreide meting, zoals vermeld in paragraaf van SBR richtlijn A. Daarom kan voor γ v =1, aangehouden worden (zie ook de toelichting in de bijlage). Er is gebruik gemaakt van een maatgevend representatief voertuig, derhalve kan er gesproken worden over een worst case benadering. Een statistische bewerking van de gemeten waarden is derhalve niet uitgevoerd Grenswaarde schade In de bijlage criteria SBR richtlijnen wordt nader ingegaan op de bepaling van de grenswaarde. Op basis van SBR - richtlijn A Schade aan gebouwen wordt de grenswaarde van de trillingssnelheid bepaald. Op basis van het type trillingsbron, de constructie- en funderingswijze van de omliggende bebouwing worden de maatgevende grenswaarden bepaald. Volgens de richtlijn is de kans op schade aanvaardbaar klein (minder dan 1%) indien de rekenwaarde van de grenswaarden niet overschreden worden. Uitgangspunten voor de rekenwaarde van de grenswaarden zijn: - gebouwcategorie categorie 3, metselwerk in slechte staat, monumentale status categorie 2, metselwerk in goede staat - trillingsbron: passages van verkeer; - funderingswijze: op palen en op staal; Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 29

34 Voor de bepaling van de rekenwaarde van de grenswaarde is de dominante frequentie van de trilling een maatgevende factor. De rekenwaarden van de grenswaarden zijn opgenomen in tabel 4.1 en grafisch weergegeven in figuur 4.1. Tabel 4.1: Grenswaarden [mm/s] conform SBR-richtlijn A Schade aan gebouwen Dominante frequentie Karakteristieke waarden Partiële veiligheidsfactor Rekenwaarde grenswaarde trillingssnelheid Cat. 2 Cat. 3 fundering Heien / verkeer Fundering Cat. 2 Cat. 3 fundering [Hz] [mm/s] [mm/s] [mm/s] [-] [-] [mm/s] [mm/s] [mm/s] 5 5, 3, 31,8 1,5 1, 3,3 2, 31,8 1 5, 3, 15,9 1,5 1, 3,3 2, 15,9 15 6,3 3,6 1,6 1,5 1, 4,2 2,4 1,6 2 7,5 4,3 8, 1,5 1, 5, 2,9 8, 35, trillingsbron: weg en railverkeer rekenwaarde grenswaarde [mm/s] 3, 25, 2, 15, 1, 5,, cat. 2 cat.3 fundering dominante frequentie [Hz] Figuur 4.1: Rekenwaarden grenswaarde Hoogste verdieping De grenswaarde voor de hoogste verdieping in het gebouw bedraagt 1 mm/s (frequentie onafhankelijk). Partiële factor soort meting De grootte van de partiële factor voor de soort meting varieert tussen 1, en 1,6 en is afhankelijk van de uitgebreidheid van de meting. Er is aangegeven dat er sprake is van een uitgebreide meting waardoor de factor 1, is. Conform SBR richtlijn A dienen de meetresultaten vermenigvuldigd te worden met deze factor. Rapportnr: V3R3 Opdr. : Blz. 3