Verstevigen en verbinden

Transcriptie

1 2012 Verstevigen en verbinden JAARBERICHT 2012 Voorwoord De ontwikkeling van nieuwe werkwijzen, passend bij Welzijn nieuwe stijl, en de aangekondigde transities van AWBZ, Jeugdzorg, Participatie en passend onderwijs stonden in 2012 centraal. Het groeiend aantal, veelal complexe, vragen van cliënten bij een teruglopend budget vroeg om nieuwe processen en methodieken. De armoedeproblematiek werd dominanter. Bart van der Neut, directeur Barbara van Leeuwen, locatiemanager Beverwijk en Castricum Bob Walter, locatiemanager Heemskerk en Uitgeest Nelly Verberne, locatiemanager Velsen

2 Welzijn nieuwe stijl gaat uit van de eigen kracht van de cliënt, diens netwerk, vrijwilligers, collectieve voorzieningen en individuele voorzieningen, en wel in die volgorde. 2 Welzijn nieuwe stijl In Welzijn nieuwe stijl ligt de focus op netwerken. Kwetsbare groepen zijn beter geholpen als het eigen netwerk versterkt en betrokken wordt bij de hulpverlening. Zo kunnen duurzame oplossingen worden gecreëerd en kan de inzet van professionele hulpverlening worden beperkt. Deze ontwikkeling werd in 2011 ingezet en kreeg in 2012 verder vorm via sociale netwerkstrategieën, oplossingsgericht werken en ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers. Verder werd de samenwerking versterkt met partijen zoals welzijn, MEE, (jeugd)zorginstellingen, eerstelijns gezondheidszorg, onderwijs, ggz, Wmo-loketten en andere gemeentelijke diensten. Doel is te komen tot een complementair aanbod en maatwerk voor cliënten. Er is fors geïnvesteerd in preventie om escalatie van problemen te voorkomen, bijvoorbeeld via het actief opzoeken van cliënten op basis van signalen van derden. Voorbeelden daarvan zijn het project Preventie Huisuitzetting, Sociale Teams in de Buurt en de preventieve huisbezoeken bij ouderen. Transities Met de gemeenten en samenwerkingspartners is ingezet op verkenning van de gevolgen van de transities en visieontwikkeling. De val van het Kabinet leidde tot onzekerheid en vertraging: lokaal werd pas op de plaats gemaakt en dat was lastig, want gemeenten moesten mede de richting bepalen. Begin 2012 ging Socius een samenwerkingsverband aan met Stichting Welzijn Velsen, Stichting Welzijn Beverwijk, Welschap en MEE Noordwest-Holland. Doel is een lokale infrastructuur te ontwikkelen voor de IJmond-gemeenten. Het gaat daarbij om Kwaliteitsbeleid verder uitgebouwd Socius koppelde de beleidscyclus aan de kwaliteitscyclus zodat het voor medewerkers duidelijker werd welke protocollen en indicatoren er zijn. Verder kwam de focus meer te liggen op de kennis van de medewerkers en is van daaruit het kwaliteitsbeleid verder ontwikkeld. Het kwaliteitsmanagement maakt de omslag van voorschrijven hoe het moet naar definitie van de belangrijke waarden van het werk. In 2012 zijn interne en externe audits uitgevoerd en heeft Socius haar certificering verder uitgebouwd. Het HKZ-format blijkt niet altijd even passend om de kwaliteit van het werk goed te kunnen sturen. Daarom is een begin gemaakt met waarderend auditen, met als doel meer parameters te benoemen voor een verbeterde toets van de kwaliteit.

3 Medewerkers kijken meer over de grenzen van het eigen vakgebied. 3 functies als toegang, signalering, innovatie en resultaatmeting voor de transities. Socius participeert in de Noord-Hollandse Alliantie, een samenwerkingsverband van zeven instellingen voor maatschappelijke dienstverlening in Noord- Holland. Belangrijkste doelstelling is innovatie, zoals Maatschappelijk werk voor jongeren, digitale hulpverlening en de Sociale Teams in de Buurt. Vragen van cliënten In het hele werkgebied steeg het aantal complexe en psychiatrische hulpvragen. De schuldenproblematiek bleef in aantal gelijk, maar werd wel complexer. Deze toename in complexiteit in combinatie met bezuinigingen stelde Socius voor de opdracht werkprocessen en methodieken te herzien. Belangrijkste leidraad was integraal werken en de netwerkgerichte benadering. Dit leidde tot goede resultaten, maar laat onverlet dat verwacht mag worden dat de (complexiteit van de) vraag verder zal toenemen. Jeugd Met de transitie Jeugdzorg in het verschiet is sterk geïnvesteerd in het succesvolle Schoolmaatschappelijk werk als onderdeel van de Centra voor Jeugd en Gezin. Veel kinderen ervaren belemmeringen als gevolg van hun thuissituatie. Voor Socius is dat aanleiding om de hulpverlening aan jeugd en volwassenen beter te integreren. Verder zal Socius haar aanbod gericht op jeugd verder verbreden. Armoedevraagstuk In 2012 werd duidelijk dat grotere groepen mensen voor financiële vraagstukken stonden. Ook werd het armoedevraagstuk complexer, met meer schuldeisers Turbulent jaar voor de medewerkers Netwerkgericht werken en oplossingsgericht werken zijn twee methodieken die in 2012 alle aandacht kregen, onder andere in cursussen. Aanleiding is Welzijn nieuwe stijl en de daaruit voortvloeiende verschuiving naar grotere zelfredzaamheid en meer participatie van de burgers. Begin 2013 krijgt het beklijven van het geleerde alle aandacht. Ook zijn de medewerkers via scholing voorbereid op het groeiend aantal cliënten met psychiatrische klachten. De cursus casemanagement vloeide voort uit het toenemend aantal complexe situaties, waarin Socius de regierol heeft en nauw samenwerkt met ketenpartners. Met de veranderingen in de positie van de cliënt verandert ook de positie van de professional:

4 Investeren in preventie zal leiden tot een daling van de zorgconsumptie. 4 en meer en complexere achterliggende problematiek. Bij een groot aantal cliënten zijn financiële problemen de (achterliggende) reden om hulp te zoeken. In de regio wil Socius samen met de gemeenten komen tot een integrale aanpak van schulden via preventieve activiteiten en begeleiding bij schuldsanering. 2013: verstevigen en verbinden In 2013 zal, meer nog dan voorheen een antwoord geformuleerd moeten worden op de vraagstukken van eigen kracht. Belangrijk hierin is ook dat de eigen kracht van de burger z n grenzen heeft. In combinatie met krimpende budgetten levert dit knelpunten op. Antwoorden hierop moet Socius zoeken in samenwerking met zorg- en welzijnsinstellingen en in andere methoden als netwerkgericht werken, sociale wijkteams en oplossingsgericht werken. Socius kan en mag zich niet beperken tot alleen het beantwoorden van vragen van cliënten; investeren in preventie is noodzakelijk om een daling van de zorgconsumptie te realiseren. Signaleren is van groot belang om als het gaat om het ontwikkelen van adequaat beleid. Verder is ook in 2013 verbinden actueel: het verbinden van hulpverlening, binnen en buiten Socius met als doel efficiencyverbetering en optimale dienstverlening. Bart van der Neut, directeur Reageren? bvanderneut@socius-md.nl meer verantwoordelijkheid en vertrouwen in diens oordeelsvorming moeten de uitgangspunten vormen voor vereenvoudiging van stelsels. De discussie hierover is in 2012 ingezet, met als belangrijke vragen: wat is de rol van de professional, wanneer is een generalist effectief en wanneer is een specialist wenselijk? Op 31 december 2012 had Socius 77 medewerkers in dienst, verdeeld over 52,4 fte, waarvan 3 stagiaires. Het ziekteverzuim daalde licht en bedroeg in ,7% (exclusief zwangerschap), voornamelijk kort verzuim. Het tevredenheidsonderzoek onder medewerkers kende een zeer hoge respons. Over het algemeen waren medewerkers zeer positief over Socius en hun werkzaamheden, maar enkele punten verdienen blijvend aandacht: de in de beleving van de medewerkers toegenomen agressie en de als te hoog ervaren werkdruk.

5 De cijfers over Bron van inkomsten Sociaal Juridische Dienstverlening Crisisopvang beëindigd 51 In verbleven in de crisisopvang Aard de 5 cliënten die vanwege een psychosociale hulpvraag crisis tijdelijk niet in hun eigen huis kunnen Sociaal wonen. Medio 2012 besloot centrumgemeente Juridische Haarlem de crisisopvang te sluiten met Dienstverlening ingang van Werk Uitkering Zonder inkomen Onbekend / Overig AOW / Pensioen Financiëel Aantal gevallen 2012 Nieuw Afgesloten Maatschappelijk Werk 489 Schuldhulpverlening Psychische problemen Financiële Administratie Thuis Relatie Preventie Huisuitzetting 60 Huisvesting 75 Begeleiding Woningzoekende 8 Geweld Gezondheid Jeugd Interventie Team Overig

6 De cijfers over Aard van de hulpvraag Sociaal Juridische Dienstverlening Financiëel ig Maatschappelijk Werk Psychische problemen Relatie Huisvesting Geweld Gezondheid Overig Aantal cliënten 2012 Nieuw Bestaand Anoniem Ouderenwerk AMW en SHV Sociaal Juridische Dienstverlening Formlierenbrigade

7 Samenwerken met ketenpartners en bundelen van krachten zal leiden tot betere resultaten. Beverwijk en Castricum Barbara van Leeuwen

8 Samenwerken met ketenpartners en bundelen van krachten zal leiden tot betere resultaten. 8 In 2012 deden meer cliënten met psychische problemen of een verstandelijke beperking een beroep op Socius. In algemene zin steeg het aantal vragen licht, maar vooral het stijgend aantal contacten per cliënt viel op. BEVERWIJK Maatschappelijk werk Het Maatschappelijk werk in Beverwijk liet een overproductie zien, zowel in de korte als in de langdurende trajecten. Opvallend is dat 33% van de cliënten van buitenlandse afkomst was. Regelmatig vormde de taal een barrière voor goede hulpverlening. Ouderenadvisering Iets minder ouderen deden een beroep op de ouderenadviseurs, maar er was wel een aanzienlijke toename van het aantal contacten. Bovendien was de doorstroming laag. De vergrijzing speelt hierin een rol, net als het beleid van de overheid dat stimuleert dat ouderen langer thuis blijven wonen. Het aantal cases met een psychiatrische grondslag groeide. Dit vraagt om intensievere samenwerking met ketenpartners en een meer begrenzende houding ten aanzien van cliënten. >> zie ook interview Ouderenadvisering en artikel Preventieve huisbezoeken en artikel Preventieve huisbezoeken Preventie huisuitzetting gestopt Het project Preventie huisuitzetting is in februari 2012 stopgezet. De effecten daarvan zijn nog onduidelijk. Wel kwamen er alsnog veel verzoeken om hulp binnen bij het Maatschappelijk werk van Socius. Deze verzoeken kwamen in een nog later stadium, waardoor de problemen meestal groter waren. Ook de keten partners zagen deze trend. Sociaal Juridische Dienstverlening Bij de Sociaal Juridische Dienstverlening daalde het aantal contacten enigszins. Veel vragen vloeiden voort uit onduidelijke wet- en regelgeving of werden veroorzaakt door taalproblemen. Net als bij het Maatschap-

9 Actuele ontwikkelingen volgen en steeds kijken wat er al is zonder direct nieuwe projecten en overlegvormen op te tuigen. Dat is mijn wens voor Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) bewijst zijn nut In alle gemeenten participeerde Socius in het CJG, met als doel het aanbod rondom opvoeden en jeugd zo efficiënt en laagdrempelig te maken, volgens het principe één gezin, één plan. Medio 2012 gingen MEE Noordwest- Holland en Bureau Jeugdzorg spreekuren draaien in Heemskerk. Daarmee is waardevolle expertise van ketenpartners in huis gehaald. pelijk werk was er een grotere toeloop van cliënten met een psychiatrische of verstandelijke beperking en/of een grote taalachterstand. Dit vraagt een andere, intensievere begeleiding. Zoals verwacht steeg het aantal vragen naar Schuldhulpverlening. De IJmond-gemeenten werken aan optimalisering van de werkprocessen met als doel een integraal aanbod voor de cliënt van schuldhulpverlening. Onderdelen zijn een integrale intake door Sociaal Raadslieden en Maatschappelijk werkers, gelijke benaming van producten en de ontwikkeling van cliëntprofielen. >> zie interview over SJD Nieuw in Beverwijk Nieuw is het project ouders van tegendraadse jeugd, opgezet in samenwerking met de gemeente Beverwijk. Hierbinnen wordt ervaring opgedaan met verschillende soorten interventies. Daarnaast is met subsidie van de gemeente Beverwijk specifieke aandacht besteed aan allochtone ouderen.

10 Er zijn zoveel goede werkwijzen en methodieken ontwikkeld, bij Socius en bij de ketenpartners. Dát moet ons uitgangspunt zijn. 10 In 2012 werd de zorg voor de jeugd geoptimaliseerd. Het aantal complexe hulpvragen bij Maatschappelijk werk steeg en het aantal aanvragen voor de Voedselbank verdubbelde. Castricum in 2012 Op alle scholen voor voortgezet onderwijs waren Schoolmaatschappelijk werkers actief. Met de basisscholen zijn in 2012 contacten gelegd nadat deze taak van een andere instantie was overgenomen. Steeds vaker zorgde Socius voor een breed dekkend netwerk voor de jeugd, onder meer door deelname aan bijeenkomsten van het Centrum voor Jeugd en Gezin en Netwerk 12-. Het project Preventie huisuitzetting bleek uiterst effectief en besloten is dit te continueren. >> zie ook interview SMW over geheveld naar Alkmaar. Socius deed nog veel bijkomende diensten zoals budgetbegeleiding en had nog veel lokale aanloop. Hiervoor werd vaak het Maatschappelijk werk ingeschakeld. Opvallend was de verdubbeling van het aantal aanvragen voor de Voedselbank en de significante daling in het aantal vragen omtrent huisvesting. Reageren? Reageren? CASTRICUM Het Maatschappelijk werk zag het aantal persoonlijke contacten iets afnemen, maar het aantal schriftelijke en telefonische contacten stijgen. Dit onderschrijft de toenemende complexiteit van hulpvragen. Medio 2012 is een groot deel van de Schuldhulpverlening

11 De cliënt heeft de regie over zijn eigen leven, dat is ons streven. Heemskerk en Uitgeest Bob Walter

12 De cliënt heeft de regie over zijn eigen leven, dat is ons streven. 12 In 2012 gaven de gemeente Heemskerk en Socius verder vorm aan Welzijn nieuwe stijl. De focus ligt op het betrekken bij en versterken van de eigen netwerken van cliënten. HEEMSKERK Dat kreeg onder andere vorm in het project Sociale Teams in de Buurt en in het frequenter gebruiken van de netwerkgerichte benadering. Het merendeel van de cliënten had naast andere problematiek ook te maken met financiële problemen. Verder nam het aantal cliënten met psychische problemen en verstandelijke beperkingen toe. Deze trends zorgden voor complexere cases. Belangrijke graadmeter hierin is het aantal contacten met en over cliënten. Sociale Teams in de Buurt In 2012 zijn in Heemskerk twee Sociale Teams in de Buurt aan de slag gegaan. Deze teams stimuleren de actieve inzet van burgers en versterken de sociale samenhang in de buurt. Inmiddels weet men de Sociale Teams aardig te vinden. De inzet van de Sociale Teams leidde vooralsnog niet tot een verminderde instroom bij Socius. Dergelijke effecten worden pas over enige tijd verwacht. >> zie ook artikel over Sociale Teams Maatschappelijk werk De vraag naar Maatschappelijk werk in Heemskerk was gelijk aan voorgaande jaren, net als de aard van de vragen. In bijna 50% van de vragen was sprake van financiële problematiek. Het aantal vragen rondom het vinden van een woning vertoonde een lichte stijging. Vanuit een pilot van Socius en het Wmo-loket Heemskerk zijn Heemskerkers begeleid die zich bij het loket meldden voor een urgentieverklaring voor een woning. Socius begeleidde hen bij het zoeken naar en reageren op een woning. Ook met achterliggende problematiek kon men terecht bij Socius. Inmiddels maakt dit onderdeel uit van het reguliere aanbod.

13 Balie ZeS is een belangrijke, laagdrempelige voorziening. 13 Sociaal Juridische Dienstverlening Het aantal contacten van de Sociaal Raadslieden lag in 2012 hoger dan in Zij zagen vooral een complexere problemen, gerelateerd aan schuldenproblematiek. De Sociaal Raadslieden en het Maatschappelijk werk zorgden door een intensieve samenwerking voor een efficiënte hulpverlening. >> zie interview over SJD Schuldhulpverlening Goede afstemming vond plaats tussen de gemeente Heemskerk en Socius rondom de beleidsregels van Schuldhulpverlening. De integrale intake door een Maatschappelijk werker en een Sociaal Raadsman/- vrouw maakte het mogelijk onwettelijke beslagleggingen recht te zetten en inadequaat gebruik van voorzieningen sneller op te sporen. Het aantal aanmeldingen bleef nagenoeg gelijk. >> zie ook interview artikel over SHV Samenwerking en scholing Wmo-medewerkers van de gemeente Heemskerk en medewerkers van Socius volgden een training het keukentafelgesprek. Doel was de vaardigheden te vergroten in het achterhalen van achterliggende vragen van cliënten. Deze training vormde een belangrijke impuls in het verder vormgeven van de samenwerking. Ouderenadviseurs De ouderenadviseurs hadden een druk jaar met een significante stijging van het aantal contactmomenten. Balie ZeS werd goed bezocht door ouderen en was daarmee een belangrijke, laagdrempelige voorziening. De ouderenadviseurs werkten optimaal samen met de ketenpartners en vrijwilligersorganisaties. Een voorbeeld daarvan zijn de themabijeenkomsten in de wijk die via voorlichting problemen voorkomen. >> zie ook artikel over OA en artikel Preventieve huisbezoeken Preventie huisuitzetting Een evaluatie van de samenwerking en aanmeldwijze met Woon op Maat, de gemeente Heemskerk en Socius, leidde eind 2012 tot een forse stijging van het aantal aanmeldingen. Binnen Preventie huisuitzetting werden in gezinnen geholpen. Reageren?

14 Samen met gemeente en ketenpartners geven we Welzijn nieuwe stijl vorm. 14 Maatschappelijk werk, Schuldhulpverlening en het project Preventie huisuitzetting werden geconfronteerd met complexere en intensievere problematiek. Daardoor verdubbelde het aantal contacten per cliënt en nam ook de duur van de hulpverlening toe. UITGEEST Bij het Maatschappelijk werk was vaak sprake van een combinatie van psychosociale problematiek met schulden c.q. betalingsproblemen. Het aantal cliënten dat zich wendde tot de Sociaal Juridische Dienstverlening bleef ongeveer gelijk aan het jaar daarvoor, maar het aantal contactmomenten steeg sterk. De vragen van cliënten kwamen meestal voort uit financiële problemen, gebrekkige kennis van de wet- en regelgeving en het niet gebruikmaken van voorzieningen. Het werk van de Sociaal Raadslieden heeft een belangrijke preventieve functie. Door cliënten te adviseren en informeren worden (grotere) problemen voorkomen. Socius heeft in Uitgeest onvoldoende formatie om in te spelen op de vragen. Met name bij de Sociaal Juridische Dienstverlening leidde dat tot een wachtlijst. Urgente situaties werden wel met voorrang opgepakt. >> zie interview over SJD Het project Preventie huisuitzetting is gecontinueerd. De diensten die binnen dit project worden verleend zijn in hoge mate preventief: intensieve trajecten worden daarmee voorkomen. Groepswerk De belangstelling voor het groepswerk is gelijk gebleven. Passend in het tijdsbeeld was vooral de cursus Beter leren omgaan met geld populair. Voor de cursus Assertiviteit bestond wederom veel belangstelling. Samen met MaatjeZ is in 2012 een op mantelzorgers toegesneden aanbod ontwikkeld. Daarin staat het aangeven van grenzen door mantelzorgers centraal. Deze training vloeit voort uit Welzijn nieuwe stijl, waarbinnen een groter beroep wordt gedaan op het netwerk van hulpvragers. De belangstelling vanuit mantelzorgers was groot, dus herhaling in 2013 ligt voor de hand.

15 Veel energie zullen we steken in het verstevigen en uitbreiden van de ondersteuning van mantelzorgers Velsen Nelly Verberne

16 We kunnen veel betekenen voor jonge mensen. 16 Socius in Velsen maakte een druk jaar door, met een groeiend aantal cliënten in vrijwel alle vormen van dienstverlening. Een antwoord hierop is gezocht in preventie, samenwerking met gemeente en collega-instellingen, en groepswerk. VELSEN In Velsen deed wederom een groter aantal cliënten een beroep op het Maatschappelijk werk. Het aantal cliënten steeg met 70 en het aantal cliëntcontacten met Daaruit blijkt dat de aard van de vragen complexer was en dat zich veel multiproblemen voordeden. Zowel bij het Maatschappelijk werk als bij de Sociaal Juridische Dienstverlening kwamen veel cliënten met financiële problemen, steeds vaker in combinatie met psychiatrische klachten. Ook steeg het aantal aanvragen voor de Voedselbank. Hieruit blijkt dat er meer armoede ontstaat in Velsen. De wachtlijst bij de Sociaal Juridische Dienstverlening was gemiddeld 6 weken. Extra budget is aangevraagd om de wachtlijst terug te kunnen brengen naar een aanvaardbare 2 weken. Het Schoolmaatschappelijk werk (SMW) blijkt steeds weer een prima preventieve voorziening, die in een behoefte voorziet. In Velsen is SMW op alle scholen in basis- en voortgezet onderwijs beschikbaar. Het is een vraaggerichte en flexibel inzetbare vorm van hulpverlening: er kan direct gehandeld worden op scholen waar dat nodig is. De interventies bleken direct effect te hebben op het welbevinden en de schoolprestaties van een leerling, zo bleek ook uit de evaluaties van de scholen. Is in het voortgezet onderwijs de problematiek zeer divers, in het basisonderwijs scoort verwerking bij echtscheiding hoog. Heel effectief in het basisonderwijs zijn het groepswerk en de klassetrainingen, die in aantal toenamen. Onderwerpen in de groepsactiviteiten waren echtscheiding, faalangst, pesten, weerbaarheid, sociale vaardigheden en veiligheid. >> zie ook interview SMW

17 Veel energie zullen we steken in het verstevigen en uitbreiden van de ondersteuning van mantelzorgers. 17 Digitalisering van de hulpverlening Digitale toepassingen bieden mogelijkheden om burgers beter te bereiken en te bedienen in hun vragen. Het afgelopen jaar is geëxperimenteerd met een digitaal platform voor het groepswerk. Dit wordt in 2013 uitgebouwd. De afgelopen jaren maakte een relatief kleine groep nieuwe cliënten gebruik van internethulpverlening. In 2013 wordt internet ingezet als een integraal onderdeel van de hulpverlening; persoonlijke hulpverlening wordt afgewisseld met opdrachten via internet. In Velsen-Noord ging een pilot wijkgerichte benadering van start. Hierin werken Stichting Welzijn Velsen en Socius nauw samen met als doel de inwoners optimaal gebruik te laten maken van het beschikbare aanbod. Kern is adequaat verwijzen naar elkaar en een soepele communicatie. Relevant is ook het gemeentelijk wijkteam, waarin naast Socius en Stichting Welzijn Velsen ook de politie, huisartsen en woningcorporaties participeren. In dit team wordt onder meer onderzocht wat in Velsen-Noord qua hulpverlening en welzijnsactiviteiten nodig is. Binnen Preventie huisuitzetting is constructief samengewerkt met woningcorporaties en gemeenten waardoor huisuitzetting meestal voorkomen kon worden en verder Verwacht wordt dat de voorbereiding op de transitie van de Jeugdzorg, de transitie AWBZ en de participatiewet veel aandacht zullen vragen. Verder zal wijkgericht werken verder vormkrijgen, met ook in IJmuiden een pilot. >> zie ook artikel over Centrum Mantelzorg en artikel Preventieve huisbezoeken Reageren? Reageren?

18 Schoolmaatschappelijk werk Ouderenadvisering Schuldhulpverlening Centrum Mantelzorg Sociaal Juridische Dienstverlening Producten Praktisch De hulp van een schoolmaat schappelijk werker is vertrouwelijk. Een verwijzing is niet nodig. Voor meer informatie over het schoolmaat- Inwoners van Castricum en Uitgeest kunnen terecht bij onze collega-instellingen: Castricum Praktisch De dienstverlening is kosteloos en een verwijzing is meestal niet nodig. Soms moet u eerst contact opnemen met de gemeente. Ook voor (school)maatschappelijk werk, ouderenadvisering, sociaal juridische dienstverlening en schuldhulpverlening. Voor jong en oud, in individuele Praktisch De dienstverlening is vertrou welijk en kosteloos. Alleen bij het invullen van belastingformulieren geldt een inkomensgrens. schappelijk werk kunt u contact Stichting Welzijn Castricum gesprekken, spreekuren, opnemen met Socius. Socius cursussen en via internet. T. (0251) Ook voor maatschappelijk werk, Socius Het schoolmaatschappelijk werk ouderenadvisering en sociaal Ook voor maatschappelijk maakt deel uit van Socius maat- Uitgeest juridische dienstverlening. werk, oudere nadvisering en schappelijk dienstverleners. Socius ondersteunt, begeleidt en adviseert mensen die dat nodig hebben. Met maatschappelijk werk, sociaal juridische dienstverlening, ouderenadvisering en schuldhulpverlening. Voor jong en oud, in individuele gesprekken, spreekuren en cursussen. Socius werkt in Beverwijk, Castricum, Heemskerk, Uitgeest en Velsen. Burgemeester Nielenplein NV Heemskerk T F WMO loket T. (0251) Socius werkt in Beverwijk, Castricum, Heemskerk, Praktisch Uitgeest en Velsen. De hulp van de ouderenadviseur is kosteloos. U Informatie hebt geen voor verwijzing nodig. ouders met kinderen Burgemeester Nielenplein 6 Socius Maatschappelijk 1961 NV Heemskerk Dienstverleners in het voortgezet Ook voor maatschappelijk werk, T sociaal juridische onderwijs dienstverlening F en schuldhulpverlening. Voor jong en oud, in individuele gesprekken, spreekuren en cursussen. U vindt Socius in Beverwijk, Castricum, Heemskerk, Uitgeest en Velsen. Ik woon nog zelfstandig! Socius werkt in Beverwijk, Castricum, Heemskerk, Uitgeest en Velsen. Burgemeester Nielenplein NV Heemskerk T F Ik sta nooit meer rood! Socius werkt in Beverwijk, Castricum, Heemskerk, Uitgeest en Velsen. Burgemeester Nielenplein NV Heemskerk T F schuldhulpverlening. Voor jong en oud, in individuele gesprekken, spreekuren en cursussen. U vindt Socius in Beverwijk, Castricum, Heemskerk, Ik zorg voor Uitgeest en Velsen. een ander Socius werkt in Beverwijk, Castricum, Heemskerk, Uitgeest en Velsen. Burgemeester Nielenplein NV Heemskerk T F Ik weet nu zelf de weg in al die regelingen info@socius-md.nl Voor jong en oud, in individuele gesprekken, spreekuren en cursussen. info@socius md.nl md.nl info@socius-md.nl info@socius-md.nl info@socius-md.nl Postbus 80 Postbus 80 Postbus 80 Postbus 80 Postbus AB Heemskerk 03.SMWOVO AB Heemskerk 04.OUA AB Heemskerk 03.SHV AB Heemskerk 01.MZ AB Heemskerk 03.SJD Eruit gelicht: Schoolmaatschappelijk werk Ouderenadvisering Schuldhulpverlening Voor en door vrijwilligers Jeugd Interventie Team Steunpunt Huiselijk Geweld Kennemerland Sociaal Juridische Dienstverlening Sociale Teams in de Buurt

19 KLIK HIER Een laagdrempelige voorziening waar scholen veel aan hebben Schoolmaatschappelijk werk bewijst zijn nut Schoolmaatschappelijk werk

20 Schoolmaatschappelijk werk: een belangrijke preventieve voorziening. 20 Het Schoolmaatschappelijk werk (SMW) van Socius is aanwezig op alle scholen in Velsen, Castricum en Heemskerk, op de zorgscholen in Beverwijk en op alle overige scholen op afroep. Het SMW is zichtbaar en raakt steeds meer bekend. Hierdoor steeg in 2012 het aantal vragen. Het SMW is een belangrijke preventieve voorziening met als belangrijkste doel het bijdragen aan voorwaarden voor een gezonde ontwikkeling voor een kind, aldus schoolmaatschappelijk werker Yasa Zeijlmans. Tijdig opvoedondersteuning bieden of kinderen helpen bij levensvragen blijkt heel effectief. Als kinderen of hun ouders bij ons komen, maken we gezamenlijk een plan. We werken altijd nauw samen met de school. Desgewenst verwijzen wij naar Maatschappelijk werk, Bureau Jeugdzorg of de GGZ. De vragen die bij het SMW binnenkwamen varieerden van enkelvoudige problemen, bijvoorbeeld rondom opvoeding, tot multiproblem situaties. Problemen bij echtscheiding scoorden hoog. Heel effectief waren het groepswerk en de klassetrainingen, die in aantal toenamen. De contacten met andere organisaties zijn prima te noemen. In Heemskerk bijvoorbeeld, zijn via het Centrum voor Jeugd en Gezin de lijnen heel kort. Yasa geniet van haar werk: We zijn bezig met het kind, de ouders en de school. Daarbinnen hebben we een leuke positie: we behartigen écht de belangen van het kind. >> zie ook artikel Velsen Transitie Jeugdzorg van start In de IJmond-gemeenten is gestart met de voorbereiding op de transitie van de Jeugdzorg met ingang van Vooruitlopend hierop werken het Schoolmaatschappelijk werk en het Jeugd Interventie Team toe naar een integrale aanpak. De volgende stap is het samen met andere partners meer in de frontlinie opereren om op die manier meer kinderen en jongeren helpen.

21 Ouderenadvisering: een belangrijke rol voor Socius Ouderenadvisering kreeg in 2012 een nieuwe invulling: anders, maar net zo nuttig Ouderadvisering

22 Zorgen voor elkaar is helemaal niet verkeerd. 22 De Wet maatschappelijke ondersteuning Doel van de interventie is in zo n geval de cliënt een schat aan informatie op over de somati- (Wmo) en Welzijn nieuwe stijl zorgden voor en diens familie te motiveren tot een bezoek aan sche en psychische gezondheid van ouderen en nieuwe procedures, werkwijzen en samenwer- de huisarts. wezen hen de weg naar hulp en ondersteuning. kingsafspraken. Zo kijken zowel Socius als de In 2012 zijn in Heemskerk ook de 85-plussers gemeenten breder naar een probleem van een Margit signaleert dat steeds vaker de netwerk- bezocht, in een coproductie met Zorgoptima- oudere. Een voorziening wordt pas overwogen benadering wordt toegepast. Dat heeft te maken lisatie Noord-Holland. Zij blijken een goed wanneer de oudere er binnen zijn netwerk of met met de kanteling die wij hebben doorgemaakt. contact te hebben met hun huisarts. Het groot- een vrijwilliger niet uit komt. In geval van achter- Het denken daarin is echt aan het veranderen. ste probleem is eenzaamheid: een op de vier liggende problemen zoals eenzaamheid of rouw We realiseren ons dat zorgen voor elkaar niet Heemskerkers uit deze groep heeft hiermee te verwijst de gemeente altijd door naar Socius. verkeerd is. Soms weten kinderen gewoonweg maken. In opdracht van de gemeente worden De vraag naar onze diensten blijft dus onveran- niet dat het niet goed gaat met hun ouders. Dan ook in Velsen preventieve huisbezoeken voor- derd groot, ook omdat ouderen langer zelfstandig is het onze taak om dit bespreekbaar te maken. bereid. Socius gaat daarin een efficiencyslag blijven wonen, aldus ouderenadviseur Margit Dan blijkt soms dat zaken binnen het eigen net- doorvoeren. De huisbezoeken zijn nuttig, maar Kooter. werk opgelost kunnen worden en dat is prima. arbeidsintensief. Dat gaan we verbeteren in Voor ouderen met een uiterst fragiel netwerk het gehele werkgebied, beginnend met Velsen, In 2012 bleek dat veel ouderen ondersteuning blijft een belangrijk rol weggelegd voor Socius. aldus ouderenadviseur Margit Kooter. nodig hadden op het gebied van financiën en administratie en dat psychiatrische en geheugen- Preventieve huisbezoeken: problemen een grotere rol gingen spelen. Vooral waardevolle informatie bij geheugenproblemen is vroegsignalering een In Beverwijk en Heemskerk vonden ook in 2012 belangrijke taak van de ouderenadviseurs. preventieve huisbezoeken plaats. Deze leveren

23 Doelgroep verschuift naar mensen met een middeninkomen Schuldhulpverlening groeit en wordt complexer Schuldhulpverlening

24 De cliënt is gebaat bij goede samenwerking. 24 Binnen de schuldhulpverlening werden de problemen in 2012 complexer. Steeds vaker lukte het cliënten niet om uit de schulden te raken en restte alleen bewindvoering. Socius constateert dat schulden meestal niet op zichzelf staan. Vaak zijn er achterliggende problemen, zoals verslaving. Dan komt Socius om de hoek kijken, want schulden aflossen is een ding, maar schulden voorkomen is nog belangrijker en dat vergt een gedragsverandering, aldus maatschappelijk werker Hans Vogelpoel. In 2012 bleken ook de middeninkomens in de problemen te raken. De economische crisis en de bezuinigen spelen daarbij uiteraard een rol. Hans hierover: Deze groep vindt het lastig om de tering naar de nering te zetten. Vaak moeten wij daarbij een handje helpen. Socius werkt aan een integrale aanpak die de schuldhulpverlening moet vereenvoudigen. In die plannen schuift Socius naar de voorgrond om cliënten te helpen via een vereenvoudigd proces, met meer aandacht voor de nazorg. Daarbinnen wordt het mogelijk om adequaat in te spelen op de situatie van de cliënt en sneller te handelen. In de praktijk blijkt dat de cliënt gebaat is bij een goede samenwerking tussen verschillende instanties. Hans hierover: Een gezamenlijk plan, met gemeentes en alle betrokken instanties, zodat de cliënt maar eenmaal zijn verhaal hoeft te doen en gegevens hoeft aan te leveren. Daarna heeft de cliënt een vast contactpersoon. Efficiënt omgaan met de beschikbare tijd en zoveel mogelijk cliënten helpen binnen onze mogelijkheden. Dat is ons streven.

25 De bijdrage van vrijwilligers werd in 2012 nog belangrijker Voor en door vrijwilligers Vrijwilligers binnen Socius

26 Vrijwilligers spelen belangrijke rol. 26 De bijdrage die vrijwilligers leveren aan de dienstverlening vanuit Socius werd in 2012 nog belangrijker. Zij waren vooral actief binnen de preventieve huisbezoeken in Heemskerk en Beverwijk en in de Financiële Administratie Thuis. Ook binnen de integrale Schuldhulpverlening wordt bekeken welke rol vrijwilligers kunnen leveren. Het project FAT is al jaren een succes. De dienstverlening past prima binnen Welzijn nieuwe stijl. Reden voor Socius om de FAT ook in te zetten in de andere gemeenten en de doelgroep uit te breiden, vooral met cliënten met een (psychiatrische) beperking en cliënten bij wie meerdere problemen spelen. Vrijwilligers zijn hierop voorbereid door coaching en scholing. Verder zijn vrijwilligers aangetrokken met specifieke kwaliteiten. Binnen de FAT wordt bekeken hoe de vrijwilligers in de nabije toekomst ook cliënten met een AWBZ-indicatie van dienst kunnen zijn. In 2013 wordt dit uitgebreid, daarmee anticiperend op de transities en het krimpend budget. In 2012 waren 40 vrijwilligers actief, in totaal hadden zij bijna 400 cliëntcontacten. In Velsen kreeg Socius opdracht om de ondersteuning van mantelzorg te organiseren. In januari 2013 opent het Centrum Mantelzorg z n deuren, met als belangrijkste taken het informeren, adviseren en zonodig doorverwijzen van mantelzorgers en het ontwikkelen van respijtzorg. >> zie ook artikel Preventieve huisbezoeken

27 2012 was een hectisch jaar Jongeren in goede handen bij het Jeugd Interventie Team Jeugd Interventie Team

28 Jeugd Interventie Team boekt goede resultaten. 28 Voor het Jeugd Interventie Team (JIT) was 2012 een hectisch jaar. De door de gemeenten ontwikkelde zorgstructuur had consequenties voor de werkwijze. Zo werd het strategisch en preventief JIT-overleg vervangen door een door de gemeente geleid zorgoverleg. Verder bestond er lange tijd onduidelijkheid over het voortbestaan van het JIT. Medio 2012 werd besloten het JIT, zonder uitbreiding van formatie, een bredere taakstelling te geven door toevoeging van de taken van het Vangnet Jeugd. Per 2013 richt het JIT zich op jongeren én op gezinnen met jonge kinderen. het wegvallen van (informele) contacten van het vroegere overleg. Na een PR-offensief en een zwaardere inzet in de Zorg- en Adviesteams is dit hersteld. Vooral de aan het onderwijs gerelateerde instellingen weten het JIT goed te vinden. De problematiek is meestal het gedrag op school en dreigend schooluitval. Het JIT gaat in op de achterliggende oorzaak, vaak te vinden in het functioneren van het gezin. Vervolgens wordt de jongere preventief kortdurende hulp geboden om hierin verbeteringen aan te brengen. Het doel is de autonomieontwikkeling in harmonie te brengen met het functioneren in het gezin. Problematiek die steeds vaker wordt aangemeld is werkloosheid, soms in combinatie met huisvestingsproblemen en schulden. Voor het JIT is het moeilijk om hierin iets te betekenen. Het ontbreken van werk leidt tot allerlei problemen, soms zelfs tot depressieve klachten. En eigenlijk is een baan de enige oplossing, aldus jeugd interventie werker Frans van Straalen. In de IJmond-regio is hierop onvoldoende antwoord. Over het algemeen boekte het JIT goede resultaten: met 60 % van de jongeren ging het na de interventie aantoonbaar beter. Over de laatste jaren gezien is dit een stabiel cijfer. Na de zomer daalde het aantal aanmeldingen, mogelijk te wijten aan alle onduidelijkheden en >> zie ook interview SMW

29 Steunpunt Huiselijk Geweld Kennemerland liet groei zien Huiselijk geweld blijft de meest voorkomende vorm van geweld en verdient een duurzame, krachtige aanpak Steunpunt Huiselijk Geweld Kennemerland

30 Huiselijk geweld blijft de meest voorkomende vorm van geweld in de samenleving en verdient een duurzame, krachtige aanpak. 30 In 2012 groeide het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) wederom: een behoorlijke toename van contacten, zowel met cliënten als met netwerkpartners, het aantal tijdelijk huisverboden steeg flink en een aantal interessante projecten is in gang gezet. Ontwikkelingen Een belangrijke ontwikkeling bleek de start van het Multi Disciplinair Centrum Kindermishandeling. Het lukte de samenwerkende organisaties steeds beter om elkaar te vinden en met elkaar samen te werken in de tot voor kort gefragmenteerde ketens. Maar er bleven ook knelpunten bestaan, vooral waar het vrijwillig kader, dwang en drang, en justitie elkaar raken. Organisaties zijn daarin zoekende naar vernieuwing en verbetering. In 2012 zijn werkgroepen gestart op initiatief van centrumgemeente Haarlem, ter voorbereiding op de aankomende transities. Het SHG participeert in de werkgroep samenvoeging SHG en AMK en crisishulpverlening. In juli brachten ambtenaren van VWS, afdeling jeugdbeleid, een werkbezoek aan SHG Kennemerland en kregen een goed beeld van de dynamiek en het belang van het werk van het SHG. Cijfers Er zijn 2864 (aan)meldingen geregistreerd in Deze resulteerden in 2144 unieke casussen en 720 eenmalige contacten. In de meeste gevallen nam het slachtoffer contact op met de politie, die vervolgens het SHG inschakelde. Ook groeide het aantal verwijzingen naar het Maatschappelijk werk van Socius.

31 Efficiënt werken met behoud van kwaliteit Sociaal Juridische Dienstverlening heeft een groot bereik Sociaal Juridische Dienstverlening

32 Naar meer zelfredzaamheid van de cliënten. 32 In 2012 is geïnvesteerd in een goede samenwerking met tal van organisaties. Korte lijnen tussen organisaties leidt tot een efficiënte hulpverlening aan cliënten. Een goed voorbeeld is de Belastingdienst die Socius toegang gaf tot hun systemen zodat de Sociaal Raadslieden inzicht hebben in bijvoorbeeld toeslagen van hun cliënten. De vragen van cliënten werden complexer van aard. Deze signalen waren er al eerder, maar worden nu onderbouwd door de eerste uitkomsten van het nieuwe registratiesysteem. In Heemskerk is meer ingezet op integraal werken. Zo doen wij samen met het Maatschappelijk werk desgewenst integrale intakes. In 2013 gaan ook de andere locaties van Socius op deze manier werken, aldus Monicque de Smit, Sociaal Raadvrouw. In de praktijk zien we dat cliënten hierdoor minder snel op onze spreekuren terugkomen. Dat is positief voor de cliënt, maar ook voor ons want daardoor kunnen we de wachtlijsten binnen de perken houden. De inspanningen van de landelijke signaleringscommissie waarin Socius participeert hebben onder meer geleid tot het waardevolle rapport In het krijt bij de overheid, over onbehoorlijk invorderen. Essentie hierin is dat door de wijze van invorderen van de overheid burgers vaker onder de beslagvrije voet komen. Daardoor komt het inkomen op een onaanvaardbaar laag niveau te liggen. Daarnaast signaleerde de commissie knelpunten in de wet- en regelgeving, in het overstappen van energieleverancier via colportage, extra kosten opties woningzoekenden, weigering sociale huurwoning, omzetten van woningen sociale huur naar private sector en klachten van bewindvoerders. Het aantal screeningen voor de Voedselbank Velsen steeg sterk. In Velsen is aanvullend budget aangevraagd voor deze dienstverlening. Ook in IJmond-Noord steeg het aantal gebruikers licht en blijkt men langer gebruik te maken van deze voorziening. In 2013 zal meer nog dan in 2012 gewerkt worden aan de omslag naar meer zelfredzaamheid van de cliënten. Bijvoorbeeld door een collectief aanbod, zoals een bijeenkomst waarin cliënten wordt geleerd hun belastingformulier in te vullen. Verder is er in Velsen een echtscheidingsspreekuur gestart waarin het Schoolmaatschappelijk werk, Maatschappelijk werk en Sociaal Raadslieden integraal werken. Mogelijk volgen de andere locaties in 2013 dit initiatief, aldus Monicque. Meer met minder zal de komende jaren actueel zijn. Op een andere manier werken is in 2012 al ingezet. In 2013 gaan we onze mogelijkheden nog beter benutten om zo te komen tot een mooie, werkbare en efficiënte dienstverlening.

33 In 2021 deden in totaal 60 burgers een beroep op de teams Sociale Teams in de Buurt in Heemskerk van start Sociale Teams in de Buurt

34 Stimuleren van actieve inzet van de burgers. 34 In 2012 zijn in Heemskerk twee Sociale Teams in de Buurt aan de slag gegaan. De Sociale Teams willen probleemcumulatie voorkomen, kostenreductie in de zorg bevorderen en actieve inzet van burgers stimuleren. Veel tijd is gestoken in het opbouwen van netwerken en het vergroten van de naamsbekendheid. Inmiddels weten burgers, professionals en organisaties de Sociale Teams goed te vinden. In totaal deden bijna 60 burgers een beroep op de teams. De teams bestaan uit medewerkers van Welschap, Socius en MEE Noordwest-Holland. Zij fungeren als frontlijnteam in de buurt. Doel is de sociale verbanden van burgers te stimuleren waardoor de zelfredzaamheid vergroot wordt en men langer zelfstandig kan wonen en kan participeren in de samenleving. Hierdoor neemt het aantal complexe zorg- en hulpvragen af. Alleen wanneer de inzet en expertise van de burger en diens netwerk ontoereikend is, volgt contact met collectieve voorzieningen. Een ander doel van de Sociale Teams in de Buurt is het versterken van de sociale samenhang in de buurt. Met de Sociale Teams is een werkwijze ontwikkeld die de ondersteuning meer aan de voorkant van de Wet maatschappelijke ondersteuning organiseert. De ondersteuning bestaat uit preventieve, lichte en gerichte interventies conform de uitgangspunten Welzijn nieuwe stijl. Het Voorportaal Heemskerk Het Voorportaal Heemskerk - de voordeur tot maatschappelijke begeleiding - is een samenwerkingsverband van aanbieders in de IJmond. Doel is inwoners van Heemskerk zo zelfstandig mogelijk te laten deelnemen aan de samenleving, door de eigen kracht en het netwerk van de burger te versterken. Zonodig worden arrangementen gerealiseerd als alternatief voor de lichte begeleiding die vanuit de AWBZ wordt overgeheveld naar de gemeenten. In totaal hebben 24 Heemskerkse burgers zich gewend tot het Voorportaal. Maatschappelijk werker Annemarie Oudendijk ziet als meerwaarde van het Voorportaal dat de organisaties met elkaar snelle, efficiënte en creatieve antwoorden kunnen vinden op vragen van burgers. Ik ben heel enthousiast over de nieuwe werkwijze: er zijn korte lijnen en bestaande structuren worden doorbroken. Het resultaat is dat je op een efficiëntere manier met de burger tot een oplossing komt.

35 Socius Maatschappelijk Dienstverleners helpt kwetsbare mensen om de regie over hun eigen leven (terug) te nemen. Visie Socius wil haar missie volgens onderstaande uitgangspunten vormgeven: Wij versterken mensen op persoonlijk, financieel, sociaal en maatschappelijk gebied. Wij werken vraaggericht. Wij gaan uit van de eigen verantwoordelijkheden en mogelijkheden van de cliënt. Wij zoeken onze doelgroep actief op. Wij maken gebruik van het netwerk van de cliënt. Wij werken strategisch samen met instellingen en overheden op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Wij signaleren omstandigheden die belemmerend werken voor onze doelgroep. Wij informeren anderen hierover en ondernemen daar waar nodig actie. Strategie Socius biedt Maatschappelijk werk, Sociaal Juridische Dienstverlening en Ouderenwerk in de gemeenten Beverwijk, Castricum, Heemskerk, Uitgeest en Velsen. Het aanbod verschilt per gemeente en is afhankelijk van de vraag. Daarnaast neemt Socius deel aan regionale projecten, zoals het Steunpunt Huiselijk Geweld en de rampenopvang. Socius werkt voor zover dit binnen haar doelstelling valt ook voor andere opdrachtgevers, zoals scholen, woningcorporaties en zorginstellingen. Socius is partner in diverse regionale convenanten, zoals Huiselijk Geweld, OOGZcliënten en het Centrum voor Jeugd en Gezin. Ga voor meer informatie naar Aanbod Maatschappelijk werk, zowel individueel als voor gezinnen en groepen Schuldhulpverlening Preventie van huisuitzettingen Sociaal Juridische Dienstverlening Ouderenadvisering Ouderenwerk Schoolmaatschappelijk werk Steunpunt Huiselijk Geweld Crisisopvang Formulierenbrigade Financiële Administratie Thuis Ondersteuning van mantelzorgers Huisbezoekprojecten voor ouderen Psychosociale opvang bij rampen. Socius Maatschappelijk Dienstverleners Burgemeester Nielenplein NV Heemskerk T