Overdenking bij 1 Samuël 16: 1-13 Gemeente van onze Heer Wie hoog gezeten is, kan diep vallen. Macht, rijkdom, het kan je volledig naar het hoofd

Transcriptie

1 Overdenking bij 1 Samuël 16: 1-13 Gemeente van onze Heer Wie hoog gezeten is, kan diep vallen. Macht, rijkdom, het kan je volledig naar het hoofd stijgen. Je begint jezelf een soort godheid te wanen en de mensen om je heen bevestigen je in die waan, want zolang zij er van meeprofiteren hebben ze geen reden om je uit de droom te helpen. Je kunt denken aan wat er de laatste maanden rond Thierry Baudet speelde, of je kunt denken aan Robert Mugabe van Zimbabwe, begonnen als een bevrijder, geëindigd als een dictator. Ik moest vooral denken aan die schatrijke Amerikaan Jeffrey Epstein, die jarenlang tientallen minderjarige meisjes aan zich wist te binden en misbruikt heeft. Iemand die zich als een godheid kon gedragen, boven alle wetten verheven, iemand die presidenten en andere VIP s op zijn feestjes kon ontbieden en dan kwamen ze ook nog Een maand geleden pleegde hij zelfmoord in zijn cel. Van enorme hoogte neergestort. Zo verging het ook Saul. Geroepen tot het koningschap, maar bezweken onder de verleiding van de macht. Van koning bij de gratie Gods naar zelfvergoddelijking.

2 Er moet een nieuwe koning komen. Een die werkelijk koning wil zijn bij de gratie Gods. Een koning als een goede herder, zoals in Psalm 72. En Samuël, de richter, moet erop uit om die koning te zoeken en te zalven. En dan volgt er zo n prachtige scene, zoals je er in de Bijbel telkens weer voorbeelden van vindt. Scénes die ons altijd weer de spiegel voorhouden en ons vragen: waar let je op, waar kijk je naar, wat telt voor jou, door wie of wat laat je je leiden in je oordeelsvorming? En het is een herhaald bijbels motief, dat de laatste de eerste blijkt te worden. Zo kijkt God naar mensen. Daarom gaat het offer van Abel, (schijntje, wolkje), boven dat van Kaïn; daarom gaat Jakob, de tweede, boven Esau, de eerstgeborene. En zo zijn er talrijke voorbeelden We zien het voor ons. Vader Isaï heeft zeven zonen. Eliab, Abinadab, Samma en nog vier. Allemaal rijzige boerenzonen, en Samuël denkt meteen bij de oudste: dit zal hem wel zijn. Maar mis! Idem bij de tweede en de volgende tot en met de zevende. Let op hoe subtiel de verteller van dit verhaal ons met Samuël op het verkeerde been zet. Want wat lezen we: Zo stelde Isai zijn zeven zonen aan Samuël voor

3 Zeven, dat is immers een volmaakt getal. Zeven, daarmee zijn we uitgeteld. Maar geen van de zeven blijkt de man die God verkozen heeft tot gezalfde. En dan stelt Samuël de voor de hand liggende vraag: zijn dit ze allemaal? Wij, als ervaren bijbellezers, weten het antwoord al. Natuurlijk, het wachten is op de achtste! Want acht, dat is in de Bijbelse getallensymboliek het getal dat alles wat gangbaar, maakbaar en berekenbaar is, overstijgt. De achtste dag is de dag waarop geschiedt wat bij mensen onmogelijk is, maar mogelijk bij God. Daarom worden Joodse jongetjes door de besnijdenis op de achtste dag ingelijfd in het verbond. Ze krijgen door dit fysieke teken symbolisch deel aan een andere realiteit, die de onze overstijgt. Kortom, die jongste, die achtste, die laatste, die kleinste, die aanvankelijk niet eens wordt meegeteld, dat is hem, de gezalfde in spe, de koning naar Gods hart.

4 En natuurlijk, wij weten van alles over David, - we zullen daar de komende zondagen nog wel meer van lezen dat hem voor ons ook tekent als bengel, en zeker niet alleen als engel. Maar daar gaat het nu even niet om. Vanmorgen draait het om de vraag: wat zien we? Hoe kijken wij? Waar kijken wij naar en hoe bepaalt dat ons leven, onze keuzen in het leven? Samuël, zo zou je kunnen zeggen, kijkt in eerste instantie naar het haalbare, het realistische, het mogelijke. Die achtste, die niet getelde, die lag voorbij zijn calculaties, zijn verwachtingen en prognoses. Die achtste, niet getelde, niet ingecalculeerde, kwam zogezegd van de andere kant, van God. Is het heel vergezocht als ik een lijntje naar Jezus Christus trek? We zijn weer in Bethlehem. Waar de Zoon van David geboren wordt. En vanuit den hoge moet het worden aangezegd: dit kind is meer dan mensenwerk! De zoon van David van wie de mensen zeiden: dit is toch gewoon de zoon van de timmerman. Zo eentje uit Nazareth, uit dat achterlijke Galilea. Deze sjofele gestalte die op een ezeltje Jeruzalem binnenrijdt, maar er nog diezelfde week weer uitgeslagen wordt, gemarteld en gekruisigd wordt? Is dat, is dat mijn Koning?

5 Ja, Hij is het, zo belijden wij. Hij is het die op de Paasmorgen eigenlijk ook een achtste dag - aan de natuurlijke loop der dingen ontstegen blijkt door Gods ingrijpen., Sta op, een morgen ongedacht, Gods dag is aangebroken, zingt de kerk met Pasen, op die mooie woorden van Ad den Besten. (Lied 630). Voorbij onze menselijke mogelijkheden en onmogelijkheden is Hij het teken geworden van Gods toekomst, van de verlossing van onze gebroken wereld, van een Koningschap van recht en vrede dat geen einde zal hebben. Dat zien we nog niet in de wereld van vandaag. Maar het is maar hoe we kijken. We kunnen ons laten verblinden en misleiden, bang laten maken en somber door wat voor ogen is. Ons laten imponeren en laten leiden door de bluf en de leuzen van aardse machthebbers, dikdoeners en grootpraters. Laten overdonderen en deprimeren door alle beelden van het kwaad in de wereld. En dat is er zeker weten! Maar als we met God meekijken, dan gaan we anders kijken. En het Avondmaal is een goede oefening in dat anders kijken. Dat stukje brood, dat slokje wijn wat is het nu helemaal verwijst naar die achtste dag. Wij zien meer in dit minder, we smaken met elkaar een voorproefje van Gods grote feestmaal, de smaak van leven zonder einde, van de overwinning van het recht en de vrede. Laten we dat nu samen doen.

6