Netwerk: Observant WiFi-wachtwoord: internet. Energietransitie versnellen met de Omgevingswet. 2 e Pilotbijeenkomst. 12 september 2019 Amersfoort

Transcriptie

1 Netwerk: Observant WiFi-wachtwoord: internet Energietransitie versnellen met de Omgevingswet 2 e Pilotbijeenkomst 12 september 2019 Amersfoort

2 Welkom! Leertraject = gaandeweg leren Feedback per pilot focus voor vandaag & behoefte aan expertise Vandaag: werk aan antwoord op je vraag Experts en 2 e ring denken mee! PB 3: Resultaten delen en aanscherpen

3 Programma 2 e Pilotbijeenkomst Inloop Welkom en opening door Saskia Buitelaar namens TNO/Platform Presentatie en gesprek over het Klimaatakkoord door Gerrie Fenten (BZK) Pauze Presentatie en gesprek over het instrument programma door Maarten Engelberts (VNG) en Jelle Troelstra (BZK) Lunch Werksessies in drie themagroepen, voor pilotemeenten, experts en 2eringdeelnemers Pauze Bespreken opbrengst werksessie in de themagroep Pilothouders in gesprek met pilotcoach Tweede ring-deelnemers: in gesprek met de aanwezige experts Einde en borrel e Pilotbijeenkomst kennistraject Energietransitie en Omgevingswet 3

4 Opgave klimaatakkoord en omgevingswet Gerrie Fenten Nationaal programma RES 9/16/2019 4

5 9/16/2019 5

6 Van bestemmingsplan naar omgevingsplan 9/16/2019 6

7 Tijdpad 9/16/2019 7

8 Nationaal Programma RES Nationaal Programma voor 3 jaar Opdrachtgevers: Rijk, VNG, IPO, UvW Formele Start na ondertekening KA 30 regio s

9 Drie Programmalijnen Vijf Thema s 1. Kennis en Ondersteuning 2. Doelbereik 3. Afstemmen en verbinden Proces en organisatie: Ruimtelijke inrichting Instrumenten omgevingswet Potentie, data en techniek. Systeem-efficiëntie. Informatie over de RES / KA

10 Opgave elektriciteit: 35 x 1 TWh 9/16/

11 Energietranstie kost (extra) ruimte Opgave techniek neutraal Ruimte voor : Opwekking elektriciteit: zon en wind (uitbreiding) infrastructuur voor elektriciteit oa onderstations Smartgrids Opslag van elektriciteit: buurtaccu s, accu s in huis, grote loodsen 9/16/

12 Opgave elektriciteit 9/16/

13 Opgave elektriciteit Concept RES juni 2020: zoekgebieden voor aanvullende opgave met draagvlak Geaccordeerd GS; Colleges B&W, Waterschapsbesturen Doorrekening PBL; alle RES samen 35TwH Kwalitatieve beoordeling: afweging ruimtelijke kwaliteit én kosten én draagvlak RES 1.0: 1 maart 2021: definitief bod; geaccordeerd door besturen, gemeenteraden, PS; Afgewogen met andere opgaven en belangen; Verankerd in instrumentarium Omgevingswet; 2025: omgevingsvergunningen voor zon en wind 9/16/

14 Opgave gebouwde omgeving RES / Regionale Structuur Warmte; 7 miljoen huizen en 1 miljoen gebouwen goed geïsoleerd en van duurzame warmte voorzien Gemeenten stellen Transitievisie Warmte vast; welke wijk wanneer over op welke bron Uitvoeringsplan: (ruimtelijke) beschikbaarheid van duurzame warmtebronnen, totale warmtevraag, bestaande en geplande infrastructuur Aanpak wijk voor wijk onder regie gemeenten 9/16/

15 Warmtevraag Gebouwde omgeving; transitievisies warmte Glastuinbouw Landbouw / koelcellen Bedrijventerreinen (kleinere) industrie 9/16/

16 Regionale structuur warmte - Afstemming TVW s vwb regionale/bovengemeentelijke bronnen - Warmtevraag overig: glastuinbouw, industrie - Transportinfrastructuur- RES / Regionale Structuur Warmte; 9/16/

17 Iteratief proces; transitie visie warmte RSW 9/16/

18 Planning Regionale structuur warmte Juni 2020 concept RES / RSW Verkenning warmtevraag Verkenning warmte aanbod Transportinfrastructuur RES 1.0: maart 2021 Verdere verkenning warmtevraag Verdere verkenning warmte aanbod Transportinfrastructuur Eerste stappen om te komen tot mogelijke business- case op hoofdlijnen over regionale warmtenetten. 9/16/

19 RES/RSW in omgevingswet RSW is regionale strategische verkenning Transitievisie; uiterlijk 2021; iedere 5 jaar actualiseren Uitvoeringsplan; een planning op uitvoeringsniveau incl. besluit over de alternatieve energie infrastructuur van een wijk '. 9/16/

20 Vragen en discussie Belangrijke websites: (laatste nieuws over o.a. de leidraad) (Wat regelt de Omgevingswet m.b.t. participatie) 9/16/

21 Programma 2 e Pilotbijeenkomst Inloop Welkom en opening door Saskia Buitelaar namens TNO/Platform Presentatie en gesprek over het Klimaatakkoord door Gerrie Fenten (BZK) Pauze Presentatie en gesprek over het instrument programma door Maarten Engelberts (VNG) en Jelle Troelstra (BZK) Lunch Werksessies in drie themagroepen, voor pilotemeenten, experts en 2eringdeelnemers Pauze Bespreken opbrengst werksessie in de themagroep Pilothouders in gesprek met pilotcoach Tweede ring-deelnemers: in gesprek met de aanwezige experts Einde en borrel e Pilotbijeenkomst kennistraject Energietransitie en Omgevingswet 21

22 Programma in de Omgevingswet Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 12 september 2019 Jelle Troelstra Programma Aan de Slag met de Omgevingswet Maarten Engelberts Foto: Ivo Vrancken Vereniging Nederlandse Gemeenten Versie 5 sept. 2019

23 Op zoek naar meer samenhang Samenhangende benadering gehele fysieke leefomgeving Omgevingsbeleid vaak in vele verschillende documenten Straks: - één integrale omgevingsvisie - meerdere programma s voor uitwerking - overige beleidsdocumenten Niveaus van samenhang: - integraal - afgestemd - gecoördineerd Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 16/9/19

24 Wat is een omgevingsvisie Strategische visie voor de lange termijn voor de gehele fysieke leefomgeving Eén visie per bestuursorgaan voor hele grondgebied Verplicht voor gemeente (raad), provincie (PS) en Rijk (ministers) Zelfbindend Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet

25 Omgevingsvisie Omgevingsvisie: inhoud Beschrijving van de hoofdlijnen van de kwaliteit van de fysieke leefomgeving Hoofdlijnen voorgenomen ontwikkeling, gebruik, beheer, bescherming en behoud van het grondgebied Hoofdzaken voor de fysieke leefomgeving te voeren integrale beleid (art 3.2 Ow) Houdt rekening met beginselen voorzorg preventief handelen milieuaantastingen bij voorrang aan bron bestrijden vervuiler betaalt Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 16/9/19

26 Vier typen programma s 1. Onverplichte programma s 2a. Verplichte programma s volgend uit EU regelgeving 2b. Verplichte programma s bij dreigende overschrijding omgevingswaarde 3. Programma s met programmatische aanpak Vast te stellen door B&W, DB, GS, Minister Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 16/9/19

27 Omgevingswaarde Bepaalt voor (onderdeel van) de fysieke leefomgeving (art 2.9 Ow): de gewenste staat of kwaliteit op een bepaald moment op een bepaalde plaats de toelaatbare belasting door activiteiten de toelaatbare concentratie of depositie van stoffen In objectieve termen omschrijven. Daarnaast aangeven (art 2.10 Ow): of dit een resultaatsverplichting, een inspanningsverplichting of een andere verder te omschrijven verplichting met zich meebrengt op welke locatie(s) de omgevingswaarde van toepassing is Vastleggen in omgevingsplan, omgevingsverordening, AMvB Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet

28 Wat is een programma? uitwerking van het beleid voor ontwikkeling, gebruik, beheer, bescherming en behoud van de fysieke leefomgeving en/of maatregelen om aan omgevingswaarden te voldoen en/of maatregelen om een of meer andere doelstellingen voor de fysieke leefomgeving te bereiken (art 3.5 Ow) Sectoraal (thema) Multi sectoraal Gebied Opgave Individueel Gezamenlijk Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 16/9/19

29 Wat kun je opnemen in programma s? de inzet van communicatie- of informatie-instrumenten, bv voorlichting, best practices de inzet van financiële instrumenten, bv beschikbaar stellen van subsidie, heffing afspraken met organisaties, bestuurlijk overleg feitelijke/fysieke maatregelen, bv aanleggen damwand aankondiging juridische maatregelen, bv regels voor activiteiten, het aanscherpen van bestaande omgevingsvergunningen, Etc., etc,... Maatregelen kunnen meerdere doelen dienen Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 16/9/19

30 Groningen aardgasvrij Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 16/9/19

31 Programma en procedures Afstemming (art 2.2 Ow) Motiveringsplicht participatie (art 10.8 Ob) Verplichte programma s, GRP, Programmatische aanpak Onverplichte vrije programma s Afd 3.4 Awb: wel zienswijzen, geen bezwaar (art Ow) Geen afd 3.4, tenzij Mer plichtig (art en Ow) of Aarhus Geen beroep (negatieve lijst Awb) Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 16/9/19

32 Relatie visie en programma Zijn de doelen uit de omgevingsvisie concreet of verdere uitwerking nodig? Thema, gebied of opgave? Ook een programma kun je inzetten voor uitwerking van beleid Welke overheidsrol (sturingsstijl) hanteer je in de omgevingsvisie? Dit kan per thema, gebied of opgave verschillen en dus ook inzet van instrumentarium Welke afspraken hebben Raad en College B&W/ PS en GS gemaakt over uitwerking van beleid en onderlinge afstemming? Met elkaar leren anders werken Programma s hebben niet altijd een haakje nodig in de omgevingsvisie. Wel borgen dat nieuw beleid niet in strijd is met integraal omgevingsbeleid Inventarisatie bestaand beleid. Welke hoofdlijnen horen in de omgevingsvisie en wat is uitwerking (in programma) of kan worden geïntegreerd of in de papierversnipperaar. Zoek naar samenhang daar waar het meerwaarde heeft. Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 16/9/19

33 Transitievisie warmte Wat is er over opgenomen in het ontwerp klimaatakkoord? TVW bevat een realistisch tijdspad waarop wijken van het aardgas gaan. Voor de wijken waarvan de transitie vo o r 2030 gepland is, zijn ook de potentiele alternatieve energie infrastructuren bekend. Voor die wijken wordt aangegeven: hoeveel woningen en andere gebouwen aardgasvrij worden gemaakt welke alternatieve betaalbare, betrouwbare en duurzame energie infrastructuren potentieel beschikbaar zijn welk van die alternatieven de laagste maatschappelijke kosten heeft, bijvoorbeeld op basis van de Leidraad. Uiterlijk 31 december 2021 heeft de gemeente een TVW vastgesteld. TVW wordt vastgesteld door de gemeenteraad. Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 16/9/19

34 Uitvoeringsplan Wat is er over opgenomen in het ontwerp klimaatakkoord? Wat - Nadat in de transitievisie warmte de mogelijke alternatieven in beeld gebracht zijn, bepaalt de gemeente in het uitvoeringsplan de uitvoering op wijkniveau en besluit zij over de alternatieve energie infrastructuur van een wijk. Wanneer - Bevat de datum waarop de levering van aardgas aan de betreffende wijk stopt. Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 16/9/19

35 TVW en uitvoeringsplan Wat zijn dit voor instrumenten in Ow-termen? TVW is voor de hele gemeente en is, afhankelijk van het detailniveau: een thematische bouwsteen voor de omgevingsvisie, of, een programma (warmteprogramma) voor de hele gemeente met de concrete uitwerking van het thema energie uit de omgevingsvisie UVP is op wijkniveau en uitvoeringsgericht. Het bevat maatregelen om een of meer andere doelstellingen voor de fysieke leefomgeving te bereiken. Dat is een programma in de zin van de Omgevingswet. Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 16/9/19

36 Tips Tips voor beide instrumenten (TVW en UVP) - pas afd. 3.4 Awb toe bij de voorbereiding - Laat het vaststellen door de gemeenteraad - Verwerk de inhoudelijke criteria uit het voorgenomen KO: - hoeveel woningen en andere gebouwen aardgasvrij worden gemaakt - welke alternatieve betaalbare, betrouwbare en duurzame energie infrastructuren potentieel beschikbaar zijn - welk van die alternatieven de laagste maatschappelijke kosten heeft, bijvoorbeeld op basis van de Leidraad. - Overweeg bij vaststellen UVP coördinatie met het omgevingsplan/chw-plan Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 16/9/19

37 Omgevingsplan - - Het instrument met juridische werking Het UVP kan worden gebruikt voor de motivering van het wijzigingsbesluit voor het omgevingsplan - In het omgevingsplan worden het wat en wanneer van het UVP verankerd, zodat vroegtijdig handelingsperspectief wordt geboden - Dit is afhankelijk van het wat, maar kan bijvoorbeeld door: - Aansluitverplichting in omgevingsplan: vergelijkbaar met aansluiting op andere collectieve netten, zoals warmtenet. Ook toepasbaar op bestaande bouw. Let op relatie met Warmtewet/Energiewet. - De datum waarop de levering van aardgas aan de betreffende wijk gaat stoppen. Inwerkingtredingstermijn. - Gelijkwaardige maatregelen: verplichte aansluiting collectieve voorziening, tenzij minimaal even duurzaam alternatief Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 16/9/19

38 Meer informatie Check de website ngswet/ (VNG) Kennis- en LeerProgramma asvrije-wijken Stel uw vraag aan de helpdesk Informatiepunt omgevingswet stel-uw-vraag/ Tweede Pilotbijeenkomst Energietransitie en Omgevingswet 16/9/19

39 Na de lunch: Naar de werksessies Werksessie in pilotgroep Pauze Werksessie in themagroep Pilothouders in gesprek met pilotcoach Tweede ring-deelnemers: expertsessie Einde en borrel Themagroep Pilot Deelnemers 2 e ring Expert(s) Omgevingsplan Zaal: Mathilde DH ZW BOX Dordrecht Goeree-Overflakkee Leiden Schiedam Stichtse Vecht Zaanstad Lansingerland Haarlemmermeer Veenendaal Annelies Huygen Dirk van de Wetering Masja Stefanski Annemieke Schattenberg Marijke Ingenbleek Programma Zaal: Henrick GOES Alphen aan den Rijn Almere Jelle Troelstra Margit Koesoemo Joedo GRO Nieuwegein Capelle aan den IJssel Rotterdam Jacco Karens Gerrie Fenten TIL Lisse Heusden Peel en Maas Maarten Engelberts Koos Seerden U bevindt zich hier Omgevingswet & specifieke energiewetgevi ng MAA Loon op Zand Jan-Coen Kruit Alexandra van Trigt SWF Clean Tech Delta Hank Wennink e Pilotbijeenkomst kennistraject Energietransitie en Omgevingswet 39