Oriënterende raadsbijeenkomst Duurzaamheid d.d. 5 september 2019 locatie kantoor Rabobank, Reedijk 8 te Heinenoord

Transcriptie

1 Oriënterende raadsbijeenkomst Duurzaamheid d.d. 5 september 2019 locatie kantoor Rabobank, Reedijk 8 te Heinenoord Inleiding Op donderdag 5 september heeft de derde oriënterende raadsbijeenkomst van de gemeente Hoeksche Waard plaatsgevonden. Het doel van de avond was input op te halen bij inwoners/ondernemers/organisaties over duurzaamheid in de Hoeksche Waard. Tijdens de tafelgesprekken zijn de opmerkingen genoteerd op flipovers en deze zijn per ronde en puntsgewijs overgenomen in dit verslag. Dit verslag wordt naar de deelnemers, de raad, het college en organisaties die betrokken zijn bij de mobiliteit in de Hoeksche Waard gestuurd. Het zal ook op de website geplaatst worden. Dit verslag is input voor het duurzaamheidsprogramma dat later dit jaar wordt opgesteld en ter besluitvorming aan de raad zal worden aangeboden. Tafel 1 = Besparen van energie Tafel 2 = Duurzaam opwekken van energie Tafel 3 = Klimaatadaptie (omgaan met klimaatveranderingen) Tafel 4 = (gemeentelijk) Vastgoed verduurzamen Tafel 5 = Circulaire economie (hergebruik van grondstoffen) Verslag oriënterende bijeenkomst Duurzaamheid 1

2 Tafel 1: Besparen Ambtelijke ondersteuning: A. Valkenburg S. Dorst Ronde 1 13 deelnemers Het opdelen van woningen naar haalbaarheid besparende maatregelen, dus groep oud en jong(ere) huizen. Inzetten op bedrijven, kennis nu meer bij bedrijven dan bij particulieren. Maatschappelijke insteek, bewoners motiveren. Verspillen is niet besparen, bijv. kachel eerder uit, geen water laten weglopen, geen eten weggooien. Het aanstellen van energieambassadeurs om te enthousiasmeren. Er ontbreekt nog de technische kennis. Er is vraag naar stabiele regelingen (betrouwbare overheid), denk aan subsidies. Inzetten op het gebruik van schone brandstof. Ronde 2 13 deelnemers Aandacht voor goede communicatie met inwoners. Het monitoren van de vorderingen op dit gebied (besparingsmonitor). De huidige regelingen zijn onduidelijk en onbetrouwbaar. Financiële haalbaarheid / simpele maatregelen (zoals folie achter de c.v.). Het moeten besparen kan weerstand geven bij inwoners. Tafel 2: Duurzaam Opwekken P. Rijken Ambtelijke ondersteuning: I. Voogt Ronde 1 (Deelnemers: 5 inwoners, 8 organisaties, 3 raads- en burgerleden, 1 overig) Toelichting op de opstelling van de Regionale EnergieStrategie voor de Hoeksche Waard. Gemeente moet snel met beleid komen om energiecowboys in het gebied te voorkomen. Participatie uit de regio is van groot belang. Opwekking daar waar gebruik is en overschot decentraal opslaan. Gebruik de daken van gebouwen maar voorkom te grote investeringen voor woningeigenaren. Bescherm de inrichting van het landschap en de leefbaarheid van de woonomgeving. Financieel instrumentarium is niet opgenomen in de RES, dit is een belangrijk aandachtspunt. Aandacht voor onderzoek naar de mogelijkheden voor aquathermie, dit is nog in het beginstadium. Aandacht voor project ondergrondse opslag van energie (Het Dorp /Ecovat), project lijkt kansrijk. Aandacht voor goede communicatie over financieringsconstructie. Aandacht voor hergebruik gasleidingnetwerk voor bijvoorbeeld waterstof. Aandacht voor ontwikkeling van voldoende groene waterstof. Bestaande windmolens maximaal gebruiken. Aandacht voor inzetten reststromen en biomassa. Vooral inwoners meenemen in dit proces om weerstand te voorkomen. Blijf dicht bij de mensen en let op financiële haalbaarheid. Aandacht voor project Lombok in Utrecht (gebruik autobatterij voor de opslag van zonenergie. Verslag oriënterende bijeenkomst Duurzaamheid 2

3 Kijk goed naar de inrichting van het (buiten)gebied zoals lintbebouwing en het maatwerk aan noodzakelijke voorzieningen. Verschillende typen woningen vragen om verschillende oplossingen. Er is niet 1 afdoende oplossing, zoek het juiste samenstel van alternatieven die bij elkaar opgeteld voorzien in wat er nodig is. Ronde 2 (Deelnemers: 4 inwoners, 4 organisaties, 3 raads- en burgerleden en 3 overig ( wethouder/ambtenaar gemeente). Aandacht wordt gevraagd voor het helpen van inwoners bij het nemen van initiatieven en het bezien van het nut van eventuele maatregelen en de zoektocht naar subsidieregelingen. Aandacht wordt gevraagd voor beleid ten aanzien van aanvragen voor het realiseren van zon en wind energievoorzieningen om wildgroei te voorkomen. Aandacht wordt gevraagd voor decentraal opwekken van energie. Nadrukkelijk verzoek om de LTO te laten meedenken en te betrekken in het proces. Gebruik de potentie uit de landbouw zoals energie uit biomassa. Aandacht wordt gevraagd voor voorlichting aan inwoners vanuit de gemeente over dit onderwerp. Bekijk per type woning en de lokale situatie wat er nodig en mogelijk is. Wees ervan bewust dat de waarde van een woning kan worden beïnvloed door verduurzamingsmaatregelen; dit geldt ook voor hypotheekmogelijkheden. WOZ waarde kan stijgen bij het nemen van verduurzamingsmaatregelen hetgeen kan leiden tot hogere heffingen en dus extra kosten voor woningeigenaren. Wees een betrouwbare en duidelijke overheid, de inwoner wil weten waar hij/zij aan toe is. Aandacht wordt gevraagd voor de mogelijkheid van een duurzaamheidsrapport van een woning. Inzetten op draagvlak creëren bij de inwoners en participatie door de inwoners. Tafel 3: Klimaatadaptatie M. van Hulst Ambtelijke ondersteuning: M. Tak Ronde 1 (Deelnemers: 3 inwoners en 2 raads- en burgerleden.) Opvang regenwater onder de woning Betrek inwoners bij uitkomsten stresstest Kennis LTO HW betrekken bij uitwerken uitkomsten stresstest Ronde 2 (Deelnemers: 3 inwoners, 2 organisaties, 3 raads- en burgerleden.) Ook regelgeving nodig om resultaten te bereiken. Wateropvang aanleggen onder nieuwbouwwoningen. Betrek kennis- en innovatie-instituten bij lokale ontwikkelingen. Let op ziekteverwekkers in stilstaand water. Gezondheid relevant bij nemen van maatregelen. Inwoners meer betrekken bij initiatieven en klimaattafels en het uitwerken van initiatieven. Gedragsadaptatie en communicatie. Educatie en voorlichting. Verslag oriënterende bijeenkomst Duurzaamheid 3

4 Tafel 4: Verduurzamen (gemeentelijk) vastgoed A. de Man Ambtelijke ondersteuning: A. Oosterlaan Ronde 1 (Deelnemers: 1 inwoner, 4 organisaties, 2 raads- en burgerleden en 2 overig (wethouder en ambtenaar)) De gemeente heeft 113 (maatschappelijke) panden in de gemeente. De ambitie is dat in 2030 de gemeentelijke panden energieneutraal zijn. In 2040 zou de hele Hoeksche Waard energieneutraal moeten zijn. Tien jaar eerder dan de landelijke ambitie. Alleen aanpassen als het pand het nog waard is. Er wordt gekeken naar gebruik van een pand boven de mogelijkheden om het duurzaam te maken. Ingezet wordt op mogelijk multi gebruik van panden. Nieuwe panden zijn makkelijker aan te passen aan duurzaamheidseisen. Kleine aanpassen/investeringen kunnen ook bijdragen. Bijvoorbeeld de verlichting vervangen door led verlichting. Daarvan is de terugverdientijd 3 jaar. Wat betekenen de ambities van de gemeente voor eventuele verhoging van lasten? Als voorbeeld wordt HW wonen genoemd die geen huurverhoging doorvoert bij het verduurzamen van woningen. De besparingen die het verduurzamen opleveren zijn ook voor de huurder. Voor oude panden geldt: renoveren of nieuwbouw. Met de ambitie voor 2030 wil de gemeente een goed voorbeeld zijn. De wens is om lokale bedrijven (uit de Hoeksche Waard) in te zetten om de duurzaamheidsmaatregelen te realiseren. De gemeente zou ook scholen moeten prikkelen om te verduurzamen. Dit is iets wat in gezamenlijkheid (gemeente en schoolbesturen) moet worden opgepakt. Een school is namelijk economisch eigendom van de gemeente (bouw) en juridisch eigendom van de school. Het nieuwe Multifunctioneel Centrum (MFC) in Mijnsheerenland heeft nog geen zonnepanelen. Wie heeft regie om dat te realiseren? De gemeente? Nu is het een langdurig proces. Het handigste is om dit al bij de bouw te regelen. Dit geldt ook voor sportverenigingen. Kan de gemeente ondersteunen om ook deze locatie te verduurzamen? Hoeksche Waards landschap heeft uitgezocht hoe verschillende panden kunnen worden verduurzaamd. Hun rapport Energieneutraal huis Hoeksche Waard willen ze graag delen. Bij verduurzamen van woningen begint het vaak met weerstand, maar als het klaar is zijn mensen voornamelijk tevreden. Adviezen: Verslag oriënterende bijeenkomst Duurzaamheid 4

5 o Deel het goede nieuws o Betrek bewoners/gebruikers vanaf het begin bij het verduurzamen. Ook voor koopwoningen geldt dat kopers inzage moeten krijgen in de mogelijkheden om de woning te verduurzamen en wat dat oplevert (niet de focus op wat het kost). Beter communiceren over de duurzaamheidslening, zonnepanelen acties en energieloket. Bijvoorbeeld per dorp iets organiseren in plaats van centraal. Ook banken bieden extra krediet voor duurzaamheidsmaatregelen. Ronde 2 (Deelnemers: 3 inwoners, 3 organisaties, 3 raads- en burgerleden en 2 overig (ambtenaren)) Wat is leidend? Duurzaamheid of gebruik van een gemeentelijk pand. De vraag is wat is verduurzamen? Er zijn verschillende invalshoeken: energie besparen, groene daken, maar ook dat panden energie opleveren (duurzaamheid plus). Groene daken helpen bovendien ook tegen hittestress. Denk ook aan het verduurzamen van scholen en sportaccommodaties. Welke gebouwen hebben we echt nodig in de gemeente? Wat is het gebruik van deze panden? Deze vragen zijn relevant voor het bepalen welke duurzaamheidmaatregelen te nemen. Alle gebouwen die niet gebruikt worden, niet zoeken naar nieuw gebruik maar afstoten. Voor gebruik naar andere panden zoeken voor cohesie/voorzieningen in het dorp. Keuzes maken: voorzieningen voorop, dan verduurzamen van de nodige voorzieningen per kern. In 2023 is het verplicht dat alle kantoorpanden minimaal energielabel C hebben. Het is een maatschappelijke discussie: kies voor een karakteristieke woning of een duurzame woning. Verduurzamen van sommige woningen vraagt veel geld. Verduurzamen kan ook stap voor stap (andere veranderingen kosten ook moeite). Voorlichting over mogelijkheden is van belang. Ook voor de ongeveer particulieren woningen in de Hoeksche Waard. Mensen kunnen 0% rente lening voor duurzaamheidsmaatregelen. Belangrijk om inwoners, scholen en sportverenigingen te stimuleren te verduurzamen. Bijvoorbeeld door de markt op te gaan, naar de dorpen, iets teruggeven/prikkel bedenken om te verduurzamen, laat de opbrengst van verduurzamen zien in plaats van de kosten. Benader het als investering. Wanneer er nu gezocht wordt op duurzaamheidsmaatregelen kom je gauw terecht bij commerciële partijen. Er is behoefte aan een onafhankelijke advies (wie kan dat doen? De gemeente?) Voorstel om geen WOZ verhoging door te voeren als er zonnepanelen op het dak liggen van een woning. Andere ideeën voor stimuleren: energieloket (is er al, bestaat uit groep ondernemers welke afspraken hebben met de gemeente over de invulling), energie ambassadeurs, duurzame huizenroute (mensen laten zien wat ze voor maatregelen hebben genomen en delen zo hun ervaringen met anderen) en duurzame bedrijvenroute. Kunnen agrariërs overgaan op een 6 de gewas met zonnepanelen (wisselingen van telen op de gronden). Bij elke verbouwing/renovatie van de gemeentelijke panden dient duurzaamheid als vast onderwerp worden meegenomen. Verslag oriënterende bijeenkomst Duurzaamheid 5

6 Tafel 5: Circulaire economie A. van der Wulp Ambtelijke ondersteuning: M. van Lent Ronde 1 (Deelnemers: 1 inwoner,7 organisaties, 6 raads- en burgerleden en 2 overig (wethouder en ambtenaar). Doel is om geen nieuwe grondstoffen meer te gebruiken, maar om te gaan hergebruiken. De grondstoffen raken langzaam maar zeker op en hergebruik zorgt voor minder CO2 uitstoot. Waar zit o.a. de winst? - minder afval - minder CO2 uitstoot Bij het slopen van woningen, kun je van het sloopafval weer andere producten maken. Hoe krijg je mensen zo ver, dat er bewustwording komt. Dat hergebruik van grondstoffen nodig is in de toekomst. Het is een cultuuromslag die gemaakt moet worden. Dit is een ingewikkeld proces. Deze mind-set moet je dus jong inzetten. Vandaar dat op scholen aandacht wordt besteed aan het scheiden van afval en hergebruik van dit afval. Het is kostbaar, dus geld vormt een probleem in het proces van hergebruik. Dat geldt ook voor kringloop landbouw. De wil is er, maar het is kostbaar. De reststromen van plantaardige producten zullen meer benut kunnen en moeten worden. Er kan veel meer winst behaald worden, als er meer samengewerkt wordt. Dus partijen samenbrengen. Maar hoe organiseer je dat? Wat kan de politiek doen/ - Wet en regelgeving geeft veel problemen bij uitvoering van circulaire economie. - Bij aanvragen van Europese subsidies is expertise nodig van bijv. de provincie en/of gemeente. - Gemeente kan partijen bij elkaar brengen. - Business cases maken (HW Wonen). - Voorlichting aan kinderen aan jongeren. - Inkoop centraal organiseren, dus op grotere schaal. - Waterschap en RAD blijven onderzoeken wat ze kunnen gebruiken van de afvalproducten (dit blijft in ontwikkeling). Al de initiatieven/projecten die er nu al zijn moeten zichtbaar gemaakt worden. Laat het zien en betrek de burger hierbij. Dit creëert draagvlak en de mogelijkheid om initiatieven/projecten te bundelen. Ronde 2 (Deelnemers: 3 inwoners, 4 organisaties, 5 raads- en burgerleden en 2 overig (wethouder en ambtenaar). Hergebruik is altijd in beweging, de processen worden constant verbeterd. Bewustwording is heel belangrijk. Onbekend maakt onbemind. Inzichtelijk maken welke reststromen er allemaal zijn, waar hebben we het over? Overheid moet meer inspelen op hergebruik door bijv. de weten regelgeving aan te passen. Daar is lef voor nodig. Soms moet je de mogelijkheid krijgen om de regelgeving te omzeilen. De innovatie gaat snel. Biomassa, vroeger waren hier grote machines voor nodig. Nu gaan de machines naar de massa. Is de biomassa op, dan verplaats je de machine weer. Een website maken, waar alle bestaande initiatieven beschreven staan. Dit creëert bewustwording, maar geeft initiatiefnemers ook de mogelijkheid om samenwerking te creëren. Beloning kan helpen om mensen over te halen. De overheid moet een sturende rol hebben in het bekend maken van de projecten die al lopen. Verslag oriënterende bijeenkomst Duurzaamheid 6

7 Circulaire economie is een organisch proces. We moeten de mogelijkheden voor de inwoners bereikbaar maken. Het is een leuk onderwerp. Maak het sexy, waardoor het meer bekendheid krijgt. Haal het negatieve imago er van af Verslag oriënterende bijeenkomst Duurzaamheid 7