Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Transcriptie

1 Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Afgelopen week zaten we met elkaar aan tafel. Ik had gekookt en had 5 gehaktballen gemaakt. Alle 5 even groot, tenminste, dat was de bedoeling. Maar hoe ik er mijn best op had gedaan, toch waren de gehaktballen net niet allemaal precies gelijk. In ieder geval in de ogen van de kinderen. Er was er één, en ik ga geen namen noemen, die al snel als eerste de grootste er uit probeerde te vissen. Als je er snel bij bent, heb je de meeste keus. Pech voor de rest die later aan de beurt is. Dat vonden de anderen natuurlijk niet eerlijk, en er ontspon zich een heel gesprek over wie de grootste bal mocht hebben. Allerlei argumenten vlogen over tafel: - wie als eerste kiest, moet de kleinste nemen; - maar ik heb vandaag 2x door de storm moeten fietsen, ik denk dat ik wel wat extra heb verdiend; - jij bent de kleinste, dan hoef je niet gelijk het meeste te pakken; - maar ik moet er nog het meeste van groeien; - kan je tevreden zijn dat je sowieso een gehaktbal krijgt? Waarom moet het meer of groter zijn dan die van een ander? Je ziet toch dat er genoeg zijn voor iedereen. 1

2 Ik denk dat u deze taferelen wel herkent. Of misschien ook niet: er zijn ook gezinnen waarin vader of moeder alles verdeelt en de rest moet dat maar accepteren. Dat scheelt een hoop gedoe. Maar dan mis je ook de gesprekken, zoals ik die net heb beschreven. En misschien zijn die gesprekken niet altijd even makkelijk, ik vind ze wel waardevol. Omdat je in gesprek bent over belangrijke waarden als delen, rechtvaardigheid (wat is eerlijk?) en elkaar iets gunnen. Ik vind het waardevol omdat iedereen aan het woord mag komen en vertellen wat hij of zij vindt. Bij de voorbereiding van deze dienst, viel het mij op hoe belangrijk maaltijden in de Bijbel zijn. Veel gesprekken in het evangelie vinden plaats aan tafel, en in veel gelijkenissen spelen maaltijden een belangrijke rol. En eigenlijk is dat ook wel begrijpelijk: de maaltijd is soms de wereld in het klein. Hoe ga je met elkaar om? Wat gun je elkaar? Pak je meer dan je op kunt, ben je bang dat je tekort komt? Of kijk je naar wat ieder nodig heeft? Je gedrag aan tafel zegt veel over wie je bent. Zo kan de maaltijd een pijnlijke spiegel zijn, maar tegelijkertijd een prachtige oefenplaats. Een plek om te leren en te groeien. 2

3 Ik zei het net: in de evangelieverhalen en gelijkenissen nemen maaltijden een belangrijke plaats in. Dat geldt ook voor de verhalen over de eerste christengemeenten. In Handelingen 2 staat dat de eerste christenen het brood braken bij elkaar thuis, en hun maaltijd gebruikten in een geest van eenvoud en vreugde. Samen eten en delen was wezenlijk onderdeel van het kerk zijn. En in die ontmoeting met elkaar, lichtte ook iets van de ontmoeting met God op. Maar in sommige gevallen lichtte er net zo vaak iets op van de kleinzielige kant van mensen. Paulus schrijft in zijn eerste brief aan de gemeente van Korinte, dat de gezamenlijke Maaltijden in Korinte geen plekken waren van saamhorigheid, maar juist van partijvorming, hebberigheid en egoïsme. De rijken namen eigen eten en drinken mee, en verdeelden dat onder elkaar, zonder dat de armen daar iets van kregen. En zo kreeg je situaties waarbij een bepaalde groep uit de gemeente plat gezegd volgevreten en stomdronken was, terwijl een andere groep hongerig en dorstig aan de kant bleef staan. Dat kan niet en dat mag niet, dat is ontheiliging van de gezamenlijke maaltijd en van de gemeente, die het lichaam van Christus is. En die zware woorden, die ook in 1 Korintiërs 11 staan, dat je jezelf een oordeel eten en drinken, slaan vooral op die praktijk. Hoe kan je je zo overgeven aan eten en drinken, terwijl je ziet dat een ander tekort heeft? 3

4 Het vieren van de gemeente heeft alles te maken met delen, in de gemeente en wereldwijd. Daarom gaan de diakenen altijd voorop in het vieren van de Maaltijd, en horen brood, wijn en collectezakken onafscheidelijk bij elkaar. Daarom collecteren we iedere dienst voor medemensen die het minder hebben. Iedere dienst is er een collecte voor de diaconie, en vandaag, bij de uitgang, ook een collecte voor de ZWO. Want de vraag van Paulus aan de rijken in Korinte, is ook een vraag aan ons, in het rijke westen: kunnen wij onbezorgd eten en drinken, terwijl in Oeganda de Karamojong-kinderen op straat leven? Het is ook een vraag aan de samenleving, een vraag die actueel is nu allerlei nieuwe kabinetsplannen bekend worden: het is fijn als wij er op vooruit gaan. maar wie betaalt daarvoor de rekening? En hoe zit het met de mensen die niet bij de wij-groep horen? Accepteren we het dat asielkinderen kind van de rekening worden, als wisselgeld bij de formatie? Hebben zij een plek aan de tafel? Of zorgen wij, als samenleving, dat wij de beste plekken houden, en de grootste gehaktballen er uit pikken? En komt er ooit een moment dat God tegen ons zal zeggen, zoals in de gelijkenis uit Lucas: sta je plaats maar aan die ander af, want die heeft het meer nodig dan jij? Lastige vragen, waar niet een antwoord op te geven valt, maar die wel op tafel moeten liggen en besproken worden. 4

5 Lieve mensen, deze maand wordt stilgestaan bij 500 jaar reformatie. Een broodnodige vernieuwingsbeweging in de kerk, waar we veel aan te danken hebben. Sola Gratia, Sola Fide en Sola Scriptura waren de uitgangspunten: alléén genade, alléén geloof en alléén het woord. Het was nodig om dat duidelijk te onderstrepen. Maar ik denk dat de nadruk op deze punten, soms ten koste is gegaan van andere belangrijke zaken. Het Sola Scriptura, alleen het woord, zette de preekstoel centraal, voor in de kerk. En dominees vertelden hoe het zat en hoe het moest. En de gemeente mocht het be-amen. Zoals de vader die aan tafel de gehaktballen verdeelde en daar geen tegenspraak bij duldde. Maar de tijden veranderen: In veel Protestantse kerken, en ook in deze prachtige Brugkerk, staat niet meer alleen de preekstoel voorin, maar staat juist de tafel centraal. De tafel als symbool van het samenkomen, samen eten en samen delen. De tafel als plek waar iedereen gelijk is, waar iedereen genodigd is. Een plek waar niet één persoon aan het woord is en de dienst uitmaakt, maar waar gesprekken plaatsvinden. Een plek waar je van mening kunt verschillen en van elkaar kunt leren. De tafel, waar het Woord open gaat en verhalen worden verteld, Waar de schalen voor het brood en de bekers voor de wijn klaarstaan, en waar straks onze gaven worden verzameld, om ze toe te wijden aan God en ze te verdelen. De tafel, die symboliseert dat we samen een oefenplaats zijn van Gods toekomst. 5

6 Ik weet het, ook vandaag is het eenrichtingsverkeer: als een echte protestantse predikant vertel ik u hoe het volgens mij in elkaar zit. En u zit en luistert en er is op dit moment geen gelegenheid voor weerwoord, voor uw mening, of voor uw aanvullingen. We zijn er wel mee bezig om naast gemeente rond het woord, ook meer en meer gemeente rond de tafel te zijn. Door themadiensten, die uitnodigen tot gesprek en interactie. Door iedere week koffie na dienst, waarin we elkaar kunnen ontmoeten en verder praten. Door wijkontmoetingen, afgelopen week en komende week, waarbij we ook letterlijk met elkaar aan tafel gaan. Om op die manier een gemeente te zijn en steeds meer te worden, die iets uitstraalt van Gods bedoelingen met ons. Want als er één plek in onze samenleving is waar rangen en standen niet belangrijk zijn, dan zou dat toch de kerk moeten zijn. Als er één plek is waar mensen elkaar niet verdringen, dan zou dat toch de kerk moeten zijn. Als er één plek is waar mensen ruimte maken voor elkaars behoeften en mogelijkheden, dan zou dat toch de kerk moeten zijn. Lucas en Paulus dromen van de kerk als voorbeeldgemeenschap, waar het Koninkrijk van God bijna tastbaar wordt: mensen die omzien naar elkaar. Niet om er zelf beter van te worden, maar omdat de ander, net zo goed als wij zelf, een geliefd mens van God is. Kunnen en willen we als Brugkerk zo n voorbeeldgemeenschap zijn? Zo helpe ons God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. 6