Toegang en democratisering hoger onderwijs

Transcriptie

1 Published on Eurydice ( Toegang en democratisering hoger onderwijs De opleidingen van het hoger beroepsonderwijs (HBO) behoorden al langer tot het hoger onderwijs, maar vanaf 1 september 2019 kunnen de graduaatsopleidingen enkel nog door hogescholen ingericht worden.(zie jaaroverzicht 2018). Door deze hervorming zullen deze graduaatsopleidingen studenten aantrekken die vandaag niet kiezen voor het hoger onderwijs en zo bijdragen aan een verdere democratisering van het Vlaams hoger onderwijs. De toekomstige graduaatsopleidingen zullen gedurende de eerste inrichtingsjaren worden gefinancierd o.b.v. een open-end-mechanisme. Op die manier volgt het budget de studentenaantallen. Die verhoogde instroom en de nood aan specifieke lokalen of materiaal om de nieuwe opleidingen in te richten, vragen om extra budget. De Vlaamse Regering zal vanaf 2019 jaarlijks 10 miljoen euro extra investeringsmiddelen voor de hogescholen voorzien, zodat ze hun infrastructuur kunnen aanpassen of extra les- en praktijklokalen kunnen voorzien. 6,5 miljoen euro voor nieuwe energiebesparende maatregelen in gebouwen van hogescholen en universiteiten Het Vlaams hoger onderwijs heeft met zijn uitgebreid gebouwenpatrimonium een belangrijke verantwoordelijkheid in efficiënt gebruik van energie. Bij nieuwbouw- en renovatieprojecten gaat vandaag al veel aandacht naar energie-efficiëntie. In bestaande gebouwen kan nog heel wat energiewinst geboekt worden. Daarom stelt de Vlaamse overheid subsidies ter beschikking voor energiebesparende maatregelen. De Vlaamse Regering investeert in 2019 opnieuw voor 6,5 miljoen euro in nieuwe energiebesparende maatregelen in het hoger onderwijs. Het is de derde keer dat er een oproep wordt gedaan zodat hogescholen en universiteiten hun bestaande gebouwen beter kunnen isoleren en zo energie besparen. De instellingen kunnen tot 15 oktober 2019 projecten indienen. De projecten die de meeste CO2-besparing per euro subsidie opleveren, komen in aanmerking voor maximaal 50% subsidie van de kosten. De projecten kunnen dan gerealiseerd worden in de loop van Zieke studenten behouden studiebeurs Om een studietoelage te ontvangen moet een meerderjarige student minimum 27 studiepunten

2 opnemen. Wie door ziekte geen of een onvolledig studieprogramma volgt, krijgt geen studietoelage en wie zijn of haar studiepunten vermindert door ziekte moet een deel van de studietoelage terug betalen. De minimumvereiste van 27 studiepunten voor zieke studenten wordt vanaf volgend academiejaar afgeschaft. Verplichte niet-bindende toelatingsproef diergeneeskunde Vanaf het academiejaar zullen studenten die de opleiding diergeneeskunde willen volgen moeten deelnemen aan een verplichte niet-bindende toelatingsproef. Momenteel zijn er al verplichte niet-bindende toelatingsproeven voor studenten die aan de hogeschool een opleiding tot leraar willen starten en studenten die aan de universiteit een opleiding tot burgerlijk ingenieur of burgerlijk ingenieur-architect willen starten. Met de toelatingsproef wil de minister de instroom in de opleiding kwalitatiever maken en de slaagkansen verhogen. De proef zal bestaan uit vragen wiskunde, fysica, chemie en een nietcognitieve vragenlijst, gebaseerd op elementen uit de reeds ontwikkelde ijkingsproeven en ook de SIMON-test van de Universiteit Gent. Nieuw kwaliteitszorgstelsel hoger onderwijs Op 15 december 2017 hechtte de Vlaamse Regering haar principiële goedkeuring aan het voorontwerp van decreet dat het kwaliteitszorgstelsel in het hoger onderwijs vaststelt. Na advies van de VLOR en de SERV werd dit voorontwerp van decreet een tweede keer principieel goedgekeurd op 9 februari 2018, waarna het ontwerpdecreet werd voorgelegd aan de Raad van State voor advies. Op 6 april 2018 volgde dan de definitieve goedkeuring door de Vlaamse Regering, waarna het ontwerpdecreet werd ingediend bij het Vlaams Parlement. Het voorontwerp van decreet verankert het geïntegreerde stelsel van externe kwaliteitszorg op instellingsniveau definitief in de Codex Hoger Onderwijs voor de hogescholen en de universiteiten. Sinds de jaren 90 werd elke opleiding aan een hogeschool of universiteit in Vlaanderen onderworpen aan een beoordeling door een extern evaluatieorgaan. Deze werkwijze gaf de garantie dat opleidingen aan minimaal dezelfde kwaliteitsstandaarden voldoen. Na drie decennia werd samen met de NVAO, universiteiten, hogescholen en studenten gewerkt aan een nieuw stelsel waarbij de instellingsreview de basis wordt van de kwaliteitszorg. Hierbij wordt meer autonomie en vertrouwen geboden aan de instellingen, die zelf verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van hun aanbod. Het nieuwe Kwaliteitszorgstelsel voorziet dat vanaf 2020 alle hogescholen en universiteiten in Vlaanderen om de zes jaar een instellingsreview zullen doorlopen. Het uitgangspunt is de context van de instelling zelf. Enerzijds wordt de implementatie, opvolging en bijsturing van het onderwijsbeleid beoordeeld. Anderzijds moet blijken dat instellingen zelf in staat zijn om de kwaliteit van hun opleidingen te borgen. Bij een positieve evaluatie worden de verschillende opleidingen niet langer periodiek opnieuw beoordeeld door een extern evaluatieorgaan. Bij een negatieve instellingsreview is het opnieuw aan de NVAO om via externe commissies de kwaliteit van individuele opleidingen te beoordelen. Het nieuwe kwaliteitszorgstelsel zal worden toegepast op bestaande opleidingen. Nieuwe opleidingen moeten nog steeds een eerste erkenning ondergaan en een positieve beoordeling op opleidingsniveau krijgen, alvorens een instelling de kwaliteit van deze nieuwe opleidingen zelf mag bewaken.

3 Alle hogescholen en universiteiten in Vlaanderen namen in deel aan een pilot instellingsreview. Voor het eerst werd de effectiviteit van het onderwijsbeleid van de universiteiten en hogescholen globaal beoordeeld en niet langer de onderwijskwaliteit per opleiding. Uit de evaluatie bleek dat alle betrokken partijen positief stonden ten aanzien van deze nieuwe werkwijze. Versterking lerarenopleidingen Op 22 december 2017 hechte de Vlaamse Regering haar tweede principiële goedkeuring aan het voorontwerp van decreet over de uitbouw van de graduaatsopleidingen binnen de hogescholen en de versterking van de lerarenopleidingen binnen de hogescholen en universiteiten. Het decreet regelt de structurele uitbouw van graduaatsopleidingen binnen de hogescholen (zie Hervorming van de lerarenopleiding). Op 2 maart 2018 volgde de definitieve goedkeuring, waarna het ontwerpdecreet werd voorgelegd aan het Vlaams Parlement. Hoger beroepsonderwijs Op 22 december 2017 hechte de Vlaamse Regering haar tweede principiële goedkeuring aan een ontwerpdecreet dat de structurele ontwikkeling van de HBO5-opleidingen in de hogescholen definieert. Het decreet omvat ook een aantal maatregelen voor de overdracht van de lerarenopleiding van het volwassenonderwijs naar het hoger onderwijs (zie Hoger beroepsonderwijs). Op 2 maart 2018 volgde de definitieve goedkeuring, waarna het ontwerpdecreet werd voorgelegd aan het Vlaams Parlement. Opleiding voor lerarenopleiders In februari 2018 startte in Vlaanderen op initiatief van de Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits een nieuwe en unieke opleiding voor lerarenopleiders. Doel van de opleiding is het ondersteunen en professionaliseren van leraren die lesgeven in de lerarenopleiding. Het project kwam tot stand door een nauwe samenwerking van verschillende instellingen. Voor de opleiding werken alle Vlaamse lerarenopleidingen samen. In de begeleidende stuurgroep zetelen de universiteiten, de hogescholen, vertegenwoordigers van Centra voor Volwassenenonderwijs, de beroepsvereniging VELOV en het departement onderwijs. De lerarenopleiders krijgen gelegenheid om een opleiding te volgen die één of twee jaar duurt. Deze vertrekt vanuit de eigen praktijk van de lerarenopleiders en bestaat uit vijf opleidingsonderdelen: De professionalisering van de lerarenopleider Curriculumontwikkeling Praktijkonderzoek Coaching en begeleiding van ervaringsleren Samen leren, samen opleiden De opleiding heeft hierbij aandacht voor zowel praktijk als theorie. Na het met vrucht volbrengen van de permanente vorming krijgt de deelnemer het Getuigschrift Opleiding van Lerarenopleiders. Oriëntering en toeleiding Sinds de lente van 2017 krijgen alle leerlingen uit het laatste jaar secundair onderwijs na hun deelname aan Columbus algemene feedback en tips om een meer bewuste studiekeuze te maken. Columbus is de digitale, niet-bindende oriëntatieproef die leerlingen begeleidt bij hun studiekeuze naar het hoger onderwijs. In het najaar werd de feedbackmodule uitgewerkt waardoor de deelnemers

4 nu een meer verfijnde en individuele vorm van feedback ontvangen. Elke deelnemer ontvangt hierbij ook informatie over waar die zicht bevindt ten aanzien van de andere leerlingen in Vlaanderen, waarbij o.a. de positie ten opzicht van leerlingen uit dezelfde onderwijsvorm (aso, bso, kso, tso) wordt meegedeeld. Nieuw is tot slot ook dat Columbus nu ook openstaat voor leerlingen uit het voorlaatste jaar secundair onderwijs. Begin 2018 lanceerde het Vlaams Ministerie van Onderwijs de website opleiding in cijfers [1]. Deze werd ontwikkeld in overleg met de hogescholen, universiteiten, de Vlaamse Vereniging voor Studenten, de Vlaamse Scholierenkoepel en de NVAO. De website stelt vanuit een databank op een gelijke manier informatie ter beschikking over alle opleidingen en instellingen hoger onderwijs in Vlaanderen. Voor het eerste wordt die waardevolle informatie op één digitaal platform gedeeld met (toekomstige) studenten. Het doel van de website is het verder ondersteunen van studenten in hun studiekeuzeproces en het bieden van meer informatie over de gekozen opleiding en instelling. In het kader van een goede aanvangsdiagnostiek bij de start van het hoger onderwijs wordt ook gewerkt aan de ontwikkeling van verplichte, niet-bindende proeven per opleiding of cluster van opleidingen. Sinds schooljaar zijn de generieke, instellingsneutrale instaptoetsen voor de geïntegreerde lerarenopleidingen verplicht. Deze testen werden ingevoerd met het doel de instroom in de lerarenopleiding te versterken en de uitval te beperken. Op 23 Februari 2018 besliste de Vlaamse Regering dat vanaf academiejaar niet-bindende toelatingsproeven ook verplicht zullen worden voor de universitaire bacheloropleidingen burgerlijk ingenieur en burgerlijk ingenieurarchitect. De niet-bindende toelatingsproeven zijn bedoeld om de studiekeuze te versterken en niet om de instroom te beperken. In Vlaanderen bestaat een bindend toelatingsexamen immers enkel voor de opleidingen arts en tandarts en de opleidingen in de kunsten. Deelname aan een toelatingsproef is/wordt een inschrijvingsvoorwaarde voor de geïntegreerde lerarenopleidingen en de opleidingen burgerlijk ingenieur(-architect), maar het resultaat is niet bindend. Een student die niet slaagt voor de proef krijgt nog steeds toelating tot de opleiding. Wel kan de instelling beslissen om bij een remediëring op te leggen Hervorming van de lerarenopleiding In overleg met de verschillende belanghebbenden werkt de Vlaamse minister voor Onderwijs aan een hervorming van de lerarenopleiding. Het kader voor deze hervorming werd neergelegd in een conceptnota die werd aangenomen door de Vlaamse Regering in maart Een ontwerpdecreet, gebaseerd op de uitwerking van het kader in zeven werkgroepen, werd een eerste keer principieel goedgekeurd door de Vlaamse Regering op 14 juli Op 22 september 2017 nam de Vlaamse Regering amendementen bij het ontwerpdecreet aan. Het wetgevend proces voor de adoptie en implementatie van het nieuwe decreet zal verder worden uitgerold met het oog op het invoeren van de vernieuwde lerarenopleiding in Vlaanderen in het academiejaar De hervorming van de lerarenopleiding wenst het profiel van kandidaat-leraren te versterken, de opleidingen te stroomlijnen en de kwaliteit van de lerarenopleiding te verhogen. Sommige maatregelen werden reeds ingevoerd, zoals de niet-bindende oriëntatieproef voor studenten bij de start van de initiële lerarenopleiding (zie ook verder). Vanaf zullen lerarenopleidingen enkel aangeboden worden door universiteiten en hogescholen. Vandaag moet een universiteitsstudent eerst beschikken over een masterdiploma binnen zijn eigen vakgebied alvorens te kunnen kiezen voor het lerarenberoep door het afronden van

5 een bijkomende masteropleiding van één jaar. In de toekomst zullen studenten die een bachelordiploma hebben behaald binnen hun vakgebied onmiddellijk kunnen doorstromen naar een lerarenopleiding op masterniveau (educatieve master), zonder te beschikken over een masterdiploma binnen het eigen vakgebied. De bacheloropleidingen voor leerkrachten in het kleuter-, lager en secundair onderwijs die worden georganiseerd door de hogescholen zullen blijven bestaan. Sinds 2017 zijn deze opleidingen enkel toegankelijk voor studenten die deelnemen aan een verplichte, niet-bindende oriëntatieproef. Deze werd ingevoerd met het oog op een goede diagnostiek bij de start van het hoger onderwijs. De proef werd afgenomen bij alle studenten die zich inschreven voor het academiejaar De proef werd via een digitaal platform opengesteld voor studenten die zich in academiejaar wensten in te schrijven voor de lerarenopleiding. Deze studenten ontvingen na het afleggen van de verschillende modules feedback en een bewijs van deelname. Naast het voltooien van een educatieve bachelor of master zullen ook experten met een relevante beroepservaring van minimaal 3 jaar leerkracht kunnen worden. Zij zullen het diploma van leerkracht kunnen verwerven na het succesvol volgen van een HBO5-opleiding, georganiseerd door een hogeschool. Wat de inhoud betreft zullen de hervormde lerarenopleidingen een sterkere focus leggen op thema s zoals didactiek, klasmanagement, lesgeven in een stedelijke context, taalvaardigheden, meertaligheid en diversiteit. De instellingen zullen niet enkel focussen op toekomstige leraren maar zullen ook de professionalisering van bestaande leerkrachten ondersteunen, o.a. door het aanbieden van nascholingsactiviteiten. Hoger beroepsonderwijs Op 25 maart 2016 keurde de Vlaamse regering de conceptnota Uitbouw van het hoger beroepsonderwijs goed. Vanaf academiejaar zal het hoger beroepsonderwijs (HBO5) een volwaardige component worden van het hoger onderwijs in Vlaanderen. Cursisten zullen het statuut van hogeschoolstudent verwerven waardoor zij recht krijgen op studietoelagen en toegang tot studentenvoorzieningen. De principes van de conceptnota worden in regelgeving omgezet. Een eerste spoeddecreet, goedgekeurd door het Vlaamse Parlement in december 2016, voert drie grote verandering door in de sector van het hoger beroepsonderwijs: het beperken van de onderwijsbevoegdheid per vestigingsplaats, het invoeren van een nieuwe relatie tussen de beroeps- en onderwijskwalificatie, en het goedkeuren van een procedure voor de actualisatie van de HBO5-opleidingen. Op 28 april 2017 keurde de Vlaamse Regering een nieuw kwaliteitskader goed. Om te worden opgenomen in het hoger onderwijs zullen alle erkende HBO5-opleidingen hervormd moeten worden en gebaseerd op één of meer beroepskwalificaties. De HBO5-opleidingen zullen een Toets Nieuwe Opleiding moeten doorstaan. Parallel aan de bachelor- en masteropleidingen zullen zij worden beoordeeld door de Nederlands Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO). Het kader dat werd goedgekeurd in de lente van 2017 biedt aandacht aan de onderwijscontext, het onderwijzend proces, materiële voorzieningen, de kwaliteit van het personeel en de interne kwaliteitszorg. Op 14 juli 2017 hechte de Vlaamse Regering een eerste principiële goedkeuring aan een ontwerpdecreet dat de structurele ontwikkeling van de HBO5-opleidingen in de hogescholen definieert. Het decreet omvat ook een aantal maatregelen voor de overdracht van de lerarenopleiding van het volwassenonderwijs naar het hoger onderwijs. Het wetgevend proces rond het nieuwe decreet zal in 2018 verder lopen, met het oog op de introductie van het vernieuwd systeem van

6 hoger beroepsonderwijs op 1 september DID YOU FIND WHAT YOU WERE LOOKING FOR? YES NO Contact * Message * Leave this field blank Source URL: Links [1]