Adviesrapport buurtbatterij Schilderskwartier

Transcriptie

1 Adviesrapport buurtbatterij Schilderskwartier Anton Mauvestraat t.h.v. 111 in Woerden Kenmerk: Opsteller: J.P. Keyser Beleidsmedewerker Risicobeheersing Datum opgesteld: Versie 1.0

2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Beschouwing locatie Locatie buurtbatterij 3 3 Beoordeling gerealiseerde maatregelen Procedure monitoring en hoe te handelen bij brand Droge blusleiding 6 4 Restrisico Genomen veiligheidsmaatregelen vanuit de leverancier Beschrijving restrisico 10

3 1 Inleiding In het overleg van 14 november met de burgemeester de heer Molkenboer en de wethouder de heer Weger heeft de VRU geadviseerd om twee aanvullende maatregelen te treffen bij de buurtbatterij in het Schilderskwartier (Anton Mauvestraat t.h.v. 111): 1. Er dient een goede procedure te zijn voor het monitoren van de buurtbatterij en voor hoe te handelen bij brand. Deze procedure moet er ook in voorzien dat de brandweer op tijd wordt gealarmeerd bij (een vermoeden van) brand en op een adequate manier wordt voorzien van de noodzakelijke informatie voor haar operationeel optreden. 2. Er dient een droge blusleiding te worden aangebracht op de buurtbatterij, zodat de brandweer van buitenaf de batterijen aan de binnenkant van de container goed kan koelen. Op 7 december heeft wethouder de heer Weger de VRU gevraagd om na de realisatie van de door haar eerder geadviseerde maatregelen opnieuw advies uit te brengen aan het College van B&W. Dit adviesrapport maakt onderdeel uit van de adviesbrief met het kenmerk In het adviesrapport wordt o.a. ingegaan op de genoemde veiligheidsmaatregelen van de leverancier van de buurtbatterij, de beoordeling van de gerealiseerde maatregelen en het restrisico. 2 Beschouwing locatie 2.1 Locatie buurtbatterij Afbeelding 1: Locatie buurtbatterij met blauw kader weergegeven. 3

4 De buurtbatterij Schilderskwartier bevindt zich aan de Anton Mauvestraat t.h.v Deze is geplaatst in het openbaar groen van de gemeente dat tussen de algemene parkeerplaats en de poort die naast de woning aan de Anton Mauvestraat 111 aanwezig is. Naast de buurtbatterij staat een transformatorhuisje van Stedin. In afbeelding 2 is de buurtbatterij weergeven en in afbeelding 3 wordt een indruk gegeven van de omgeving rondom de buurtbatterij. De buurtbatterij staat op circa 4 meter afstand van de woning aan de Anton Mauvestraat 111, op circa 22 meter afstand van het appartementencomplex Anton Mauvestraat 9 t/m 65 en circa 13 meter afstand van het appartementencomplex Anton Mauvestraat 67 t/m 109. Afbeelding 2: Buurtbatterij en rechts daarvan het transformatorhuisje van Stedin. Afbeelding 3: Overzichtsfoto omgeving buurtbatterij. 4

5 3 Beoordeling gerealiseerde maatregelen 3.1 Procedure monitoring en hoe te handelen bij brand In eerste instantie werd door BAM en Alfen aangegeven dat Enervalis verantwoordelijk was voor de dagelijkse monitoring van het proces van de buurtbatterij en voor de procedure hoe te handelen bij brand. Na overleg tussen BAM en Alfen is besloten dat Alfen verantwoordelijk wordt voor het opstellen van de procedure alsmede het uitvoeren hiervan. In de afgelopen periode heeft veelvuldig overleg plaatsgevonden met Alfen. Tijdens deze overleggen is de richting bepaald ten behoeve van het opstellen van deze procedure, daarbij is aangeven welke elementen hierin moeten staan. Op is na goedkeuring vanuit de VRU de definitieve versie opgeleverd van de procedure Instructie bij brandalarm hoe te handelen. In de procedure is beschreven: het reguliere monitoringsproces: 24/7 monitoring; hoe alarmmeldingen worden verstuurd en naar wie; hoe rapportages maandelijks geautomatiseerd worden uitgedraaid om het functioneren van het systeem te controleren en waarop zowel preventief als correctief onderhoud plaatsvindt; hoe het systeem zichzelf bij brand in safe modes zet en wat dit precies inhoudt; welke stappen doorlopen moeten worden door Enervalis en Alfen bij een brandmelding; welke stappen doorlopen moeten worden bij daadwerkelijk brand, hoe de brandweer moet worden gealarmeerd en welke informatie moet worden doorgegeven; hoe het systeem beveiligd is in geval het wordt bedreigd door wateroverlast. Beoordeling: De procedure Instructie bij brandalarm hoe te handelen beschrijft in voldoende mate het monitoringsproces alsmede hoe te handelen bij brand. In de procedure is goed beschreven wanneer de brandweer moet worden gealarmeerd en welke informatie moet worden meegegeven bij de melding. Het is belangrijk dat Alfen borgt dat de procedure bekend is bij Enervalis en het personeel van Alfen dat verantwoordelijk is voor de alarmopvolging alsmede de medewerkers die ter plaatse gaan in geval een brandmelding. Naast het bekend maken van deze procedure moeten eerder genoemde partijen worden geïnstrueerd dat zij moeten handelen conform deze procedure. 5

6 De VRU is betrokken bij het opstellen van beleid voor elektronische opslagsystemen (buurtbatterijen) door het ministerie Infrastructuur en Waterstaat. Daarnaast is zij betrokken bij het landelijke overleg vanuit Brandweer Nederland over buurtbatterijen. Op basis van ontwikkelingen in deze landelijke overleggen kan het zijn dat de procedure Instructie bij brandalarm hoe te handelen dient te worden aangepast. Mocht dit het geval zijn zal de VRU Alfen informeren over deze nieuwe ontwikkelingen met het verzoek haar procedure op basis hiervan aan te passen. Advies: 1. In te stemmen met de door Alfen opgestelde procedure Instructie bij brandalarm hoe te handelen. 2. Wijs BAM en Alfen op het feit dat het hebben van de procedure Instructie bij brandalarm hoe te handelen de eerste vereiste is die nu is gerealiseerd. Het borgen van de procedure, zodat deze bekend is bij Enervalis en het personeel van Alfen dat verantwoordelijk is voor de alarmopvolging alsmede de medewerkers die ter plaatse gaan in geval een brandmelding is een tweede vereiste. Zij moeten in deze borging voorzien. 3.2 Droge blusleiding Alfen heeft op de droge blusleiding aangebracht op de buurtbatterij. Vanwege tekort leidingwerk kon de droge blusleidingkast nog niet worden geplaatst in het hek dat om de buurtbatterij heen staat, maar staat deze er net voor (zie afbeelding 4). Er is een gat in het hekwerk gemaakt, zodat de brandweer alsnog kan aansluiten met een brandweerslang op de droge blusleidingkast. Tijdelijk is gekozen om het gat in het hekwerk te voorzien van een afsluiting door vier sloten. Deze sloten zijn voor de brandweer makkelijk open te breken. Naar verwachting zal in week 2 (2019) de droge blusleidingkast in het hek door Alfen worden aangebracht. 6

7 Afbeelding 4: Huidige aansluiting droge blusleiding op de buurtbatterij. Afbeelding 5: Afsluiting hekwerk met vier sloten. Beoordeling: De droge blusleiding is, op de plaatsing van de droge blusleidingkast in het hek na, gerealiseerd zoals afgesproken. De brandweer heeft hiermee een mogelijkheid de batterijen te koelen zonder dat zij de deuren van de buurtbatterij hoeft te openen waardoor het brandweerpersoneel niet wordt blootgesteld aan mogelijke risico s. Een aandachtspunt is dat het rooster in de deur, zoals weergegeven in afbeelding 6 en 7, lager gesitueerd is dan vooraf was aangegeven. Door lagere situering zal het koelwater eerder de container uitstromen dan dat alle batterijen volledig onder water staan. Door het niet volledig onder water staan kan de koeling niet optimaal zijn. Aangezien het een bestaande container betreft voor een pilotduur tot medio mei is het niet reëel om aanpassingen te realiseren aan het rooster in de deur dan wel deze deur te vervangen waarbij het ventilatierooster anders wordt gesitueerd. Om de mogelijke niet optimale koeling op te vangen kan bij een brand de brandweer mogelijk dit (gedeeltelijk) opvangen door het inzetten van een straatwaterkanon op het ventilatierooster in te zetten. Of dit mogelijk is hangt onder meer af van de windrichting tijdens een incident. 7

8 Afbeelding 6: Rooster in deur waar achter de batterijen zich bevinden. Afbeelding 7: Uitgang droge blusleiding weergeven aan de binnenkant van de buurtbatterij. Batterijen zijn links onder zichtbaar (zwart). De rooster in de deur is ook zichtbaar. De droge blusleiding kan afhankelijk van de windrichting gevuld worden door een blusvoertuig van de brandweer vanaf de Anton Mauvestraat of via de poort langs de woningen die uitkomt aan de Rembrandtlaan t.h.v. nummer 82. In afbeelding 8 worden de brandkranen weergegeven waarvan de brandweer gebruik kan maken voor het vullen van de droge blusleiding die op de buurtbatterij is aangebracht. De brandkranen zijn in voldoende mate aanwezig om de buurtbatterij snel en onbeperkt te kunnen koelen. In de eerste minuten zal dit plaatsvinden vanuit de watertank van het blusvoertuig tot dat het blusvoertuig is aangesloten op een brandkraan. 8

9 Afbeelding 8: Overzicht aanwezige brandkranen in de omgeving van de buurtbatterij weergegeven met een blauwe stip of driehoek. Voor nu wordt de gerealiseerde koelvoorziening als voldoende beschouwd. Mocht de pilotduur worden uitgebreid of de buurtbatterij definitief blijven staan dan wordt wel geadviseerd om een voorziening te treffen aan het ventilatierooster, zodat het koelwater niet direct uitstroomt en de batterijen volledig onder water kunnen worden gezet. In Nederland is dit de eerste koelvoorziening die op een buurtbatterij is aangebracht. In het landelijke overleg onder de vlag van Brandweer Nederland is bepaald dat een dergelijke koelvoorziening ook standaard zal worden geadviseerd bij buurtbatterijen. In zekere zin is deze koelvoorziening ook een pilot. Het is niet uit te sluiten dat op basis van nieuwe inzichten er nog aanpassingen kunnen worden doorgevoerd. Advies: 3. In te stemmen met de door Alfen gerealiseerde koelvoorziening op de buurtbatterij. 4. Indien de pilotduur van het gebruik van de buurtbatterij wordt uitgebreid of de buurtbatterij blijft definitief staan, wordt geadviseerd om BAM en Alfen een voorziening te laten treffen aan het ventilatierooster van de buurtbatterij. Dit met als doel dat het koelwater niet direct uitstroomt en de batterijen volledig onder water kunnen worden gezet. 9

10 4 Restrisico 4.1 Genomen veiligheidsmaatregelen vanuit de leverancier De buurtbatterij beschikt over een air-geconditioneerd batterij compartiment en een luchtgekoeld krachtomvormer compartiment. Beide zorgen er voor dat de temperatuur in de batterijen niet te hoog wordt waardoor er brand kan ontstaan. De buurtbatterij is opgebouwd uit batterijen van eenzelfde type als die gebruikt worden in elektrische auto s van BMW. Alfen heeft verklaard dat deze uitgebreid getest zijn en uit de testresultaten blijft dat deze veilig zijn. Op basis van de kennis die er is over de BMW i3 batterijen worden deze batterijen als een A-merk geclassificeerd. De buurtbatterij is voorzien van een combimelder voor het signaleren van rook en de toename van temperatuur. Wanneer dit wordt gesignaleerd zal de buurtbatterij zich in safe mode zetten. Bij deze safe mode worden automatisch de contactors open gestuurd die naar de battery packs gaan. Bij navraag blijkt dat Alfen altijd kan controleren of de contactors daadwerkelijk zijn open gestuurd. De buurtbatterij wordt 24x7 gemonitord. Brandalarmen en kritische alarmen worden automatisch doorgezet naar Enervalis die het beheer heeft over de buurtbatterij. Daarnaast wordt het alarm ook doorgezet naar Alfen zelf. Voor het geval de verbinding met het systeem mocht wegvallen is het systeem redundant uitgevoerd, kan de router via SMS worden gereset en gaat Alfen naar de locatie toe om te kijken wat er aan de hand is. Mocht de netspanning voor het besturingssysteem wegvallen van de buurtbatterij, dan is er nog een back up auxilllairy power aanwezig welke 2-4 uur zorgt dat het systeem zichzelf zal blijven monitoren. 4.2 Beschrijving restrisico Vanuit de leverancier zijn diverse veiligheidsmaatregelen getroffen zoals beschreven onder paragraaf 4.1. Ondanks bovengenoemde maatregelen is het niet uit te sluiten dat er door een beschadiging in een lithium-ion batterij brand ontstaat. Het gevaar bestaat dat een beschadiging niet altijd zichtbaar of meetbaar is. Er zijn verschillende oorzaken waardoor een lithium-ion batterij beschadigd kan raken. Het gebruik van buurtbatterijen is nog een relatief nieuw fenomeen in woonwijken. Er is hiermee nog weinig ervaring mee opgedaan waardoor ook niet alle risico s zijn uit te sluiten waardoor brand kan ontstaan. Hierbij kunt u denke aan een trilling in, het stoten van, vervorming van of opwarming van de batterij. Maar ook door te ver of verkeerd opladen, een verkeerde aansluiting, verkeerd gebruik, een fabricagefout of een defect in de batterij. 10

11 Al deze genoemde oorzaken zijn niet uit te sluiten bij de buurtbatterij al kunnen een verkeerde aansluiting en het verkeerd gebruik ondervangen worden door vakkundig personeel dat de buurtbatterij maakt. Bij van Alfen is dit van toepassing. Niet alle beschadigingen zijn zichtbaar of meetbaar en warmteopbouw kan een langere tijd (tot wel maanden) voortduren tot een thermal runaway optreedt. Een thermal runaway is een falingsmechanisme dat leidt tot zelfverhitting in een batterij wat kan resulteren in een brand. Mocht een thermal runaway optreden in een battery pack van de buurtbatterij is het noodzakelijk dat op een adequate manier wordt gehandeld en dit fenomeen op tijd wordt ontdekt. Een goede monitoring procedure en een procedure hoe te handelen bij brand zijn hierbij onmisbaar. Hier is nu in voorzien. Door de chemische reactie en het zelfonderhoudende proces in de batterij is een thermal runaway niet te stoppen. Echter wel te voorkomen door te zorgen dat de batterij de kritische temperatuur waarop een thermal runaway ontstaat niet bereikt. Het monitoringsproces zorgt er voor dat een temperatuur stijging op tijd wordt gesignaleerd. Om te voorkomen dat de brand zich verder uitbreidt moeten de omliggende batterijen worden gekoeld. Om dit te kunnen doen is nu een droge blusleiding gerealiseerd op de buurtbatterij waarmee de brandweer de battery pack kan koelen waarmee ook de effecten op de omgeving beperkt kunnen worden. Conclusie Door enerzijds de preventieve maatregelen en anderzijds de repressieve maatregelen is het risico tot het minimum beperkt. De kans op een brand is beperkt en mocht toch brand ontstaan kan middels de genomen maatregelen de effecten van deze brand voor de omgeving worden beperkt. Door het treffen van alle genomen preventieve maatregelen is de kans op een eventuele brand in de battery packs verkleint, maar niet uit te sluiten. De buurtbatterij is ook bedoeld als pilot. Mocht ondanks alle genomen preventieve maatregelen brand ontstaan dan is voorzien in een adequate procedure hoe te handelen bij brand en is een droge blusvoorziening aanwezig waarmee de brandweer de battery packs kan koelen waarmee de effecten worden beperkt voor de omgeving. Bij brand in een lithium-ion batterijpakket komen giftige gassen vrij waaronder waterstoffluoride en zoutzuur. Daarnaast kunnen de vrijkomende gassen (waaronder waterstof en koolmonoxide leiden tot een chemische explosie (verbranding). Het water dat door de droge blusleiding in de buurtbatterij 11

12 wordt ingebracht worden de vrijgekomen giftige gassen verdund dan wel geheel opgelost in het koelwater. Door het aanwezige ventilatierooster wordt het mogelijk vrijkomen van waterstof en koolmonoxide afgevoerd. De brandweer zal afhankelijk van het incident eventueel aanvullende waterschermen plaatsen om de verspreiding van vrijkomende gassen naar de omgeving te beperken. Vergelijkbaar met een brand in een transformatorhuisje zullen omliggende woningen worden verzocht om ramen en deuren te sluiten alsmede de mechanische ventilatie uit te zetten. De direct naastgelegen woningen zullen tijdelijk uit voorzorg worden ontruimd. Advies: 5. Door alle enerzijds preventieve maatregelen en anderzijds repressieve maatregelen (procedure Instructie bij brandalarm hoe te handelen en koelvoorzieing) is het risico tot het minimum beperkt. De kans op een brand is beperkt en mocht er toch brand ontstaan dan kunnen door de genomen maatregelen de effecten van deze brand voor de omgeving beperken. 12