SPINOZA KRING SOEST SPINOZA KRING SOEST
|
|
- Dennis Vos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 SPINOZA KRING SOEST
2 DEUS SIVE NATURA Benedictus de Spinoza Amsterdam: Den Haag: Maar àl het voortreffelijke is even moeilijk als zeldzaam. (Ethica 5 st 42)
3 Inhoud Welkom bij Spinoza Kring Soest 3 Filosofie van Spinoza 5 Programma 7 Kees Schuyt 8 Miriam van Reijen 9 Data, tijd en plaats 10 Spinozahuis Rijnsburg 11 Colofon 16 2
4 Welkom bij Spinoza Kring Soest Tijdens mijn studie filosofie aan de Internationale School voor Wijsbegeerte ontstond mijn fascinatie voor onze enige grote Nederlandse filosoof; Benedictus de Spinoza. De vragen, die ik als kind tot ontsteltenis van de leerkrachten op de lagere school n.a.v. de Bijbelverhalen stelde, bleken dezelfde te zijn die hij 300 jaar eerder aan de rabbijnen in de synagoge stelde en die de aanzet vormde voor het uitdenken van zijn filosofie. Ik herkende veel in wat hij naar voren bracht en hoe meer ik mij in hem verdiepte, hoe meer het kwartje begon te vallen. Hier lagen voor mij alle antwoorden. Maar ook antwoorden op vragen waar ik tijdens mijn laboratoriumcarrière tegenaan was gelopen. Hoe was het mogelijk dat deze man met de middelen, die toen tot zijn beschikking stonden, de dingen al zo loepzuiver zag, terwijl die pas 300 jaar later in de wetenschap bewezen zouden worden? 3
5 Toen ik na mijn filosofie-opleiding de vraag gesteld kreeg: "Wat ga je nu doen?", was er voor mij geen twijfel mogelijk; Spinoza! Na gesprekken met professor Kees Schuyt, Miriam van Reijen en Theo van der Werf, de secretaris van het Spinozahuis, ontstond het idee om in navolging van Amsterdam en Limburg ook in het midden van het land een Spinozakring te beginnen. Ik werkte een plan uit, legde contacten en in het voorjaar van 2014 werd de Spinoza Kring Soest opgericht. De doelstelling van de Spinoza Kring Soest is om in de loop der jaren alle werken van onze grote filosoof onder de loep te nemen. Het eerste seizoen beginnen we met de Korte Verhandeling, die door professor Kees Schuyt zal worden uitgelegd, waarna we met Kees Schuyt en Miriam van Reijen de teksten van Spinoza zijn hoofdwerk gaan lezen, analyseren en met elkaar bespreken. Daarna kunnen we op dezelfde manier ook zijn andere werken, zoals het Theologisch Politiek Traktaat en zijn Brieven gaan behandelen. Ik hoop dat in navolging van o.a. de Amsterdamse Spinoza Kring ook de Spinoza Kring Soest een lang en inspirerend leven beschoren zal zijn. Gonny Pasman - Sakkers 4
6 Filosofie van Spinoza De teksten van Spinoza zijn nog steeds actueel en van betekenis voor keuzes bij hedendaagse vraagstukken. De reikwijdte van de Spinoza-teksten blijven niet beperkt tot de westerse wereld, maar zijn eveneens een bron van inspiratie voor filosofen uit Azië, onder meer China. Hoewel Spinoza de naam heeft moeilijk leesbaar te zijn, blijkt zijn filosofie heel simpel en toegankelijk. Op de muur van een van de museumkamers in Het Spinozahuis in Rijnsburg heeft Miriam van Reijen zijn filosofie als volgt samengevat: Spinoza gaat uit van één substantie, oorzaak van zichzelf, die hij ook Natuur of God noemt. Wij mensen kennen van deze substantie alleen twee eigenschappen, waaraan wij zelf deel hebben: denken en uitgebreidheid. In de natuur heeft alles wat gebeurt altijd oorzaken, die in principe te achterhalen zijn. Het is onze onwetendheid van de oorzaken, die ons doet spreken van wonderen, toeval en vrije wil. In alle bestaanswijzen van de oneindige natuur is een pogen zich door te zetten in het bestaan werkzaam. 5
7 Al wat is, dus ook de mens, is een eenheid van lichaam en geest. Daarom kunnen wij alles zowel fysisch al psychisch ervaren en benoemen. Spinoza onderscheidt drie soorten kennis: de Verbeelding, die voortkomt uit de zintuigelijke indrukken; de Rede het Intuïtieve weten. De affecten, waaronder de passies, ontstaan door de verbeelding. Het intuïtieve weten begrijpt dat alles met alles samenhangt. Deze kennis is een doorvoeld inzicht vanuit het perspectief van de eeuwigheid en geeft een volmaakte gemoedsrust en liefde tot al wat is. Voor Spinoza zijn filosofie (de waarheid zoeken) en theologie (vroomheid en gehoorzaamheid) strikt onderscheiden zaken. In zijn politiek filosofie gaat Spinoza uit van de mens, zoals hij is en niet zoals hij zou moeten zijn. Hij houdt een pleidooi voor de democratie en voor een radicale vrijheid van meningsuiting. (Miriam van Reijen) 6
8 Programma We beginnen met een kennismaking met Benedictus de Spinoza zelf. Wie was hij, hoe leefde hij en hoe kwam hij tot zijn filosofie? Vervolgens zal professor Kees Schuyt de Korte Verhandeling, die de voorloper van de Ethica is, met ons behandelen, waardoor we bekend raken met de grondgedachten van Spinoza. Daarna gaan we onder leiding van Kees Schuyt en Miriam van Reijen de Ethica lezen en bespreken. Dit boek, dat in meetkundige stijl is geschreven, maar juist daardoor heel helder in elkaar zit, kunnen we door onze voorkennis nu beter begrijpen. Tijdens de bijeenkomsten wisselen we van gedachten over wat we thuis hebben gelezen en wat we daaruit voor onszelf en ons dagelijks leven kunnen destilleren en toepassen voor hedendaagse vraagstukken. Want dat is het uiteindelijke doel. Wat hebben we in ons dagelijks leven aan de filosofie van Spinoza? Als het goed is heel veel. Maar daar komen we in de loop van de tijd vanzelf achter. 7
9 Kees Schuyt Kees Schuyt (1943) studeerde sociologie ( ) en Nederlands recht ( ) te Leiden, Oslo en Berkeley, USA ( ). Hij promoveerde in 1972 in Leiden op het proefschrift Recht, orde en burgerlijke ongehoorzaamheid. Dit proefschrift werd bekroond met de Moddermanprijs voor Strafrechtswetenschappen, Hij werkte als hoogleraar in de sociologie, achtereenvolgens aan de Universiteit van Nijmegen, Leiden en laatstelijk aan de Universiteit van Amsterdam ( , UvA). Van 2005 tot 2013 was hij lid van de Raad van State. Naast zijn enorme staat van dienst, die veel te lang is om hier allemaal te vermelden, schreef hij van 1989 tot 2005 een tweewekelijkse column in De Volkskrant, was hij van 1976 tot 1986 lid Curatorium Internationale School voor Wijsbegeerte (ISVW) in Leusden en van 1991 tot 2007 bestuurslid bij de Vereniging Het Spinozahuis. Al jaren geeft hij door het hele land diverse lezingen over onze grootste Nederlandse filosoof. 8
10 Miriam van Reijen Miriam van Reijen (Breda,1946) is afgestudeerd in de sociale filosofie en ethiek (Nijmegen, 1974) en in de cultuur- en godsdienstsociologie (Nijmegen,1983). Van was zij o.a. wetenschappelijk medewerker filosofie aan de medische faculteit van de Katholieke Universiteit Nijmegen, en docent aan diverse hogere beroepsopleidingen. Na een lang verblijf in het buitenland was zij tot opnieuw als docent filosofie werkzaam aan diverse hogescholen en tot op heden is zij docent aan het HOVO van de Universiteit van Tilburg en sinds 2014 ook aan de Universiteit van Nijmegen. Met ingang van het cursusjaar 2010/2011 verzorgt zij een opleiding Filosofie in de Praktijk op de Internationale School voor Wijsbegeerte in Leusden. Zij houdt zich al jaren intensief bezig met Spinoza; in het bijzonder met zijn theorie van de passies en zijn politieke filosofie, waarop zij 21 juni 2010 promoveerde aan de Universiteit van Tilburg. Zij is bestuurslid van de Vereniging Het Spinozahuis, en geeft regelmatig lezingen, workshops en cursussen over Spinoza. 9
11 Data, tijd en plaats De beide Ethicagroepen voor het seizoen oktober 2014 mei 2015 zitten vol. Op 2 oktober 2015 start o.l.v. Miriam van Reijen een nieuwe Ethicagroep. Belangstellenden kunnen zich hiervoor aanmelden d.m.v. het inschrijfformulier. Tijd: Vrijdagochtend van uur Data: 2015: 2/10 6/11 4/ : 8/1 5/2 4/3 Plaats: Benedenzaal achter de schuifwand van SWOS Ontmoetingscentrum Klaarwater Wiardi Beckmanstraat GN SOEST Kosten: 98,00 Bedrag overmaken op: NL 44 INGB t.n.v. S.C. Pasman - Sakkers 10
12 Het Spinozahuis te Rijnsburg Spinozahuis Rijnsburg De tegenwoordig wereldberoemde filosoof werd in 1632 in Amsterdam, in de wijk Vloedenburg (nu Waterlooplein-buurt), geboren. Het huis van zijn ouders is niet bewaard gebleven. Wel zijn er twee huizen bekend waarvan we weten dat Spinoza er enige jaren heeft gewoond, namelijk in Rijnsburg en in Den Haag. Spinoza vestigde zich in 1661 in Rijnsburg. Dit dorp was destijds bekend als een ontmoetingsplaats voor collegianten, een doperse sekte, waaronder Spinoza vrienden had. In de woning van de chirurgijn Herman Hooman had hij als kostganger een kleine kamer, waar hij lenzen voor optische instrumenten sleep en waar hij zijn overpeinzingen met de ganzenpen neerschreef. 11
13 Een heelmeester uit de achttiende eeuw, Johannes Monnikhoff, heeft een aantekening nagelaten, waaruit blijkt dat het huisje waarin Spinoza van 1661 tot 1663 verbleef, een gevelsteen had met een vers van Dirck R. Camphuysen: Ach! waren alle Menschen wijs, En wilden daarbij wel! De Aard waar haar en Paradijs, Nu isse meest een Hel. Toen er in 1896 in Rijnsburg een oud daglonershuisje, met in de muur dit moeilijk leesbare versje, te koop kwam, herinnerde de Spinozakenner Willem Meijer zich het oude verhaal van Monnikhoff. Meijer kon zo het verwaarloosde pand identificeren als de woning van Spinoza. Er werd een vereniging opgericht die het na aankoop zou laten herstellen en er een bescheiden museum zou inrichten dat tot in lengte van dagen kon functioneren als een middelpunt voor de studie van leer en leven van de wijsgeer. De bibliotheek, die Spinoza volgens de in diezelfde tijd ontdekte boedelbeschrijving van een notaris bij zijn dood in 1677 bezat kon grotendeels worden gereconstrueerd. De perkamenten en leren banden vormen nu een boekenverzameling die uniek is in de wereld, geplaatst in een kamer met de sfeer van een schilderij van Vermeer of De Hoogh. In deze en in de andere museumkamers treft men verder onder andere portretten aan, evenals facsimiles van brieven en documenten. 12
14 Tot voor kort bestond het museumgedeelte uit twee kamers. De overige ruimtes werden bewoond door een huisbewaarder. Vanaf dinsdagmiddag 27 maart 2012 is het hele huis als museum ingericht en toegankelijk voor het publiek. De Vereniging Het Spinozahuis, opgericht in 1897, stelt zich ten doel het aan leven en werk van de filosoof Benedictus de Spinoza ( ) gewijde museum te Rijnsburg te beheren en de belangstelling voor en de studie van zijn werk te bevorderen. Zij organiseert lezingen en studiebijeenkomsten en geeft de Mededelingen vanwege Het Spinozahuis uit. Adres: Spinozalaan 29, Rijnsburg. Tel Openingstijden: dinsdag t/m zondag van Bereikbaar met openbaar vervoer: bus 37 vanaf NS station Leiden richting Katwijk, halte Spinozalaan. Contactadres: Theo van der Werf, secretaris Paganinidreef SK Voorschoten Tel:
15 Boekhandel Van de Ven wil functioneren als de culturele huiskamer van Soest(erberg). Verdeeld over 2½ verdieping bieden we u een ruim assortiment aan. Vooral heel veel boeken, maar ook tijdschriften, kantoorartikelen, (vul)pennen, klassieke cd's en wenskaarten. Bovendien hebben we sinds enige tijd een afdeling antiquariaat, opgezet in samenwerking met kadeboeken uit Amersfoort. Ook is er gelegenheid om even rustig te zitten met een kopje koffie of thee en kunt u gebruik maken van onze gratis KPN Hotspot. Handig als u een uurtje over hebt. Komt u eens bij ons langs? U bent van harte welkom. Met hartelijke groet, Namens het gehele team, Trees Nelissen Boekhandel Van de Ven Soesterbergsestraat 54c 3768 EJ SOEST info.vandeven@libris.nl 14
16 15
17 Colofon Postadres: Spinoza Kring Soest Joh. Poststraat VL SOEST telf.nr: Banknr: NL 44 INGB
18 Maar àl het voortreffelijke is even moeilijk als zeldzaam. (Eth. 5 st 42) 17
SPINOZA EN DE VREUGDE VAN HET INZICHT. Lezing en boekpresentatie door prof. Kees Schuyt. i.s.m. Spinozakring Soest. Boekhandel Cursief in Gorinchem
SPINOZA EN DE VREUGDE VAN HET INZICHT Lezing en boekpresentatie door prof. Kees Schuyt i.s.m. Spinozakring Soest Boekhandel Cursief in Gorinchem 8 juni 2017 'Spinoza behandel je niet in 90 minuten,' begint
Nadere informatieSpinoza s Visie. Dag 1. Wie is Spinoza en wat is ware kennis?
Spinoza s Visie Dag 1 Wie is Spinoza en wat is ware kennis? Opzet cursus Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Over God Over de mens Over het geluk Inleiding Hoe zit de wereld in elkaar? Hoe verhoudt de mens zich tot
Nadere informatieSpinoza over de vrije wil. Miriam van Reijen Academisch Genootschap Eindhoven 15 februari 2013
Spinoza over de vrije wil Miriam van Reijen Academisch Genootschap Eindhoven 15 februari 2013 Benedictus de Spinoza 1632 (Amsterdam) 1677 (Den Haag) Spinoza is als tweede generatie allochtoon in Amsterdam
Nadere informatieBeste Janien, familie, vrienden, allen hier aanwezig, Het is goed om vanavond bijeen te zijn in deze Sint-Joriskerk.
Beste Janien, familie, vrienden, allen hier aanwezig, Het is goed om vanavond bijeen te zijn in deze Sint-Joriskerk. We gedenken vanavond Ramón Smits Alvarez. We staan stil bij zijn leven, we staan stil
Nadere informatieSpinoza SPINOZA SCHOOLOPDRACHT. Baruch de Spinoza Vervaardiger: onbekend Materiaal: olieverf op linnen Jaartal: 1670
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Spinoza Baruch de Spinoza Vervaardiger: onbekend Materiaal: olieverf
Nadere informatieDescartes schreef dat er geen ander land was "où l'on puisse jouir d'une liberté si entière" (waar men een zo volledige vrijheid kan genieten)
Verslag 25 mei 2018, Salon der Verdieping: Spinoza s politieke filosofie De bespreking van de politieke filosofie doe ik aan de hand van zijn belangrijkste politieke werk, te weten het Theologisch-politiek
Nadere informatieNiets vragen, niets weigeren
Franciscus van Sales (1567-1622) leefde in het Franse stadje Annecy, in een tijd van politieke verwarring en godsdienstoorlogen. Hij is bekend als schrijver van twee belangrijke en invloedrijke handleidingen
Nadere informatie125 jaar. Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder. Vincent van Gogh (1853-1890)
125 jaar Geïnspireerd door de beroemde werken van Nederlands schilder Vincent van Gogh (1853-1890) WWW.BNWALLCOVERINGS.COM 125 JAAR GEÏNSPIREERD DOOR DE WERKEN VAN KUNSTSCHILDER VINCENT VAN GOGH De collectie
Nadere informatieSpinoza s Visie. Dag 1. Wie is Spinoza en wat is ware kennis?
Spinoza s Visie Dag 1 Wie is Spinoza en wat is ware kennis? Opzet cursus Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Over God Over de mens Over het geluk Inleiding Hoe zit de wereld in elkaar? Hoe verhoudt de mens zich tot
Nadere informatieHerfstweek praktische filosofie
Herfstweek praktische filosofie Datum: maandag 15 t/m vrijdag 19 oktober 2012 Organisatie: NRC-Academie & Internationale School voor Wijsbegeerte In deze speciaal voor NRC-lezers ontwikkelde week praktische
Nadere informatieNeem nu even tijd om de Heilige Geest te vragen je te helpen bij deze studie en inzicht te geven in zowel het Woord als in je eigen leven.
Doel B: Relatie met Jezus de Koning : studenten ontwikkelen zich, vanuit een persoonlijke overtuiging, als leerling, vertrouweling en toegewijde volgeling van Jezus op elk terrein van hun leven. Doel van
Nadere informatieA a n b o d n a j a a r 2 0 0 7 K A B B A L A
Kabbala folder 2007-2 10-07-2007 21:41 Pagina 1 A a n b o d n a j a a r 2 0 0 7 K A B B A L A Zoals elke spirituele weg heeft ook de Kabbala, deel van de westerse mystiek, bewustwording tot doel. De kabbalistische
Nadere informatieNieuwsbrief 2015 Emilie Lindenbergh Een nieuw begin Binnenkort de nieuwe website! Kunstschilder
Nieuwsbrief 2015 Emilie Lindenbergh Een nieuw begin Binnenkort de nieuwe website! Kunstschilder Exposities: Kloosterkapel, Kerkstraat 8, Vorstenbosch tot 9 maart Expositie in de (h)artgalerij in het Brinkhuis,
Nadere informatieOm wie gaat het? Het evangelie naar Johannes 3:22-4:2. dinsdag 10 maart 2015
Om wie gaat het? Het evangelie naar Johannes 3:22-4:2 dinsdag 10 maart 2015 1 Terugblik Doel van Johannes met het evangelie (Joh 20:30-31): dat je gelooft dat Jezus de Zoon van God is dat je daardoor het
Nadere informatieInspire. Eindborrel. Presentaties
1 Inspire Inspire is een interactieve fysieke ruimte. In het concept inspire is het belangrijk om mensen te inspireren en te enthousiasmeren. per kwartaal komen er experts, passiedragers en ideedragers
Nadere informatieDIENST VAN SCHRIFTLEZING EN GEBED. 11 januari 2015. Eerste Zondag na Epifanie De doop van de Heer in de Jordaan
DIENST VAN SCHRIFTLEZING EN GEBED Oud-Katholieke Parochie van de H.Georgius St. Joris op t Zand te Amersfoort 11 januari 2015 Eerste Zondag na Epifanie De doop van de Heer in de Jordaan Welkom door kerkmeester
Nadere informatieSpinoza - ook tafels hebben een ziel
Spinoza - ook tafels hebben een ziel In de zeventiende eeuw kwam de filosoof René Descartes met de beroemde stelling dat alles in de wereld tot twee substanties teruggeleid kan worden: lichaam of geest.
Nadere informatieOp reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid
History Christiane Simone Stadie Op reis door het rijk der Letteren en der Godgeleerdheid Herinneringen van mijne academiereis in 1843 (Abraham Des Amorie van der Hoeven Jr.) Seminar paper Christiane
Nadere informatieGODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen
GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling
Nadere informatieHet Onderzoek. Laura Koopman Groep 7 woensdag 5 maart 2014 HET ONDERZOEK
Het Onderzoek Laura Koopman Groep 7 woensdag 5 maart 2014 HET ONDERZOEK Inhoud In deze hoofdstukken is mijn werkstuk verdeeld: 1.Christiaan Huygens blz: 4 2.Antonie van Leeuwenhoek blz: 6 3.De beschrijving
Nadere informatieTerug naar de Essentie
40-dagendagboek Terug naar de Essentie De gemeente als beweging van de Geest Kees de Vlieger Een Kerygma studie Copyright Stichting Kerygma Nederland Kerkstraat 24-3 3781 GB Voorthuizen Tel. 0342-475048
Nadere informatieMarkeer de verzen eventueel met eerdergenoemde kleuren. (Bij mij is het een mix van oranje, blauw, bruin/grijs en paars.)
Dag 7: de ijdelheid van wijsheid Laten we beginnen met gebed. Lees langzaam Prediker 1 vers 12 t/m 18. Markeer de verzen eventueel met eerdergenoemde kleuren. (Bij mij is het een mix van oranje, blauw,
Nadere informatieGemeente in Christus,
meditatie voor 3 mei 2015 thema geloof EN wetenschap Gemeente in Christus, Misschien heb je wel eens gehoord van de film The Matrix, of misschien heb je m zelfs wel eens gezien. De film gaat over een kleine
Nadere informatieIn het voetspoor van...
In het voetspoor van... Bijbelse figuren en hun levensgeheim voor jongeren van 2 en 3 jaar drs. M. van Campen Zevende druk Zoetermeer Inhoud. Timotheüs - op school bij God 7 2. Adam - een gevallen mens
Nadere informatie2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1
2.2. Het Nieuwe Testament, of het verhaal van Jezus en de eerste kerk 1! " #$% & #& '$' '& + ()" *% $, $ -% 1 H. Jagersma en M. Vervenne, Inleiding in het Oude Testament, Kampen, 1992. J. Bowker, Het verhaal
Nadere informatieDe presentatie werd geopend door Plien van Albada, directeur van uitgeverij Balans.
Spinoza en de vreugde van het inzicht. Op 1 februari 2017 vond onder grote belangstelling bij de Atheneum Boekhandel Roeterseiland in Amsterdam de presentatie van Kees Schuyt zijn nieuwste boek Spinoza
Nadere informatieDISCIPELSCHAP BIJBELSTUDIE VGSU BLOK
DISCIPELSCHAP BIJBELSTUDIE VGSU BLOK 4 2010-2011 INHOUD Inleiding... 5 Avond 1... 6 Avond 2... 8 Avond 3... 10 Avond 4... 12 3 4 INLEIDING Een ieder die niet zijn kruis draagt en achter Mij aankomt, die
Nadere informatieZoek het uit! Opdrachten. Studiekeuze123.nl
Zoek het uit! Opdrachten Studiekeuze123.nl Wat denk je zelf? Het maken van een studiekeuze is niet gemakkelijk. Er zijn zoveel mogelijkheden, maar welke studie past goed bij jou? Misschien weet je al jaren
Nadere informatieDIENST VAN SCHRIFTLEZING EN GEBED. 7 e Zondag van Pasen. 8 mei 2016 Oud-katholieke parochie van de H. Georgius, Amersfoort
DIENST VAN SCHRIFTLEZING EN GEBED 7 e Zondag van Pasen 8 mei 2016 Oud-katholieke parochie van de H. Georgius, Amersfoort Welkom door een kerkmeester Openingslied:, hoe Hij zijn belofte houdt, die de mens
Nadere informatieLeren vliegen. Graag zou ik een vogel zijn OVERDENKING. viering van 28 maart 2010
Leren vliegen Graag zou ik een vogel zijn Uit aarde ben ik gemaakt uit slijk en drek uit bloed en water graag zou ik een vogel zijn uit veren papier en dunne beenderen niet nat en bloederig Uit aarde zijn
Nadere informatieWelke opties hebt u in een gesprek? Meer dan u denkt! Erica Huls Gespreksadvies voor wethouders en raadsleden
Welke opties hebt u in een gesprek? Meer dan u denkt! Erica Huls Gespreksadvies voor wethouders en raadsleden Actueel en fundamenteel De tijd dat politici kiezers wonnen met redevoeringen in achterzaaltjes
Nadere informatie1. Wat is vervuld worden met de Geest? 2. Wat is het verschil tussen een christen die wel met de Geest vervuld is en een christen die niet met de
Efeze 5:15-20 Let er dan op dat u nauwgezet wandelt, niet als dwazen, maar als wijzen, en buit de geschikte tijd uit, omdat de dagen vol kwaad zijn. Wees daarom niet onverstandig, maar begrijp wat de wil
Nadere informatie9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd
53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn
Nadere informatieSPINOZA KRING SOEST CURSUSPROGRAMMA Locatie: Grand Café Soestdijk Vredehofstaat HB Soest
CURSUSPROGRAMMA 2018-2019 Locatie: Grand Café Soestdijk Vredehofstaat 6 3861 HB Soest Grand Café Soestdijk De cursussen en lezingen van de Spinozakring Soest worden gehouden op de bovenetage van Grand
Nadere informatieHet WOORD van GOD. Emmaus Correspondence School te Dubuque, U.S.A. (Dutch The Word of God )
Het WOORD van GOD Alle rechten voorbehouden, niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Info/Contact Postbus
Nadere informatieCreatieve projecten uit de diaconale praktijk
Het bruist! Creatieve projecten uit de diaconale praktijk Voorjaarsconferentie 18 april 2013 Organisatie Vereniging Beraad Grote Steden in de Protestantse Kerk in Nederland Prof. Dr. G. van der Leeuw Stichting
Nadere informatieDe Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is.
De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008 Lieve mensen, Allereerst wens ik iedereen een vreugdevol nieuw jaar toe. Misschien begin je dit jaar met de beste voornemens, zoals altijd en heb je bewust gekeken naar
Nadere informatieHC zd. 6 nr. 32. dia 1
HC zd. 6 nr. 32 wie Jezus wil kennen moet de verhalen over hem lezen beschreven door Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes terecht worden ze evangelisten genoemd ze beschrijven het evangelie ze vertellen
Nadere informatieHans van der Beek. over schrijven en alles
Hans van der Beek over schrijven en alles Hijschrijftcolumns,boekenennogveelmeer, behoorttotde KunstenMedia redactievanhet Parool,isvadervantweejongensenisbezigte halveren.juist,afvallen.hansvanderbeekschrijft.
Nadere informatiePers versus politiek, waakhond of schoothondje
Uitnodiging Voorjaarscongres 2013 Pers versus politiek, waakhond of schoothondje Donderdag 23 mei 2013 Ontvangst 9.00 uur Aanvang 9.30 uur Gemeentehuis De Bilt Hartelijk welkom in de gemeente De Bilt!
Nadere informatieDE FAMILIE VAN LOON 130 _
DE FAMILIE VAN LOON Mooi idee: je familie en huis jarenlang laten portretteren door schilders en fotografen. De roemrijke familie Van Loon uit Amsterdam deed dat. De indrukwekkende stapel familieportretten
Nadere informatieBoek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus.
Boek1. Les 1. Dit is het verhaal van Maria. Dit is het verhaal van de engel. Dit is het verhaal van Jezus. De engel zei: God zal jou een kind geven. God zal jou Zijn Kind geven. God zal jou Jezus geven.
Nadere informatieEen nieuw Pinksteren
http://www.devrouwevanallevolkeren.nl/devrouwe/ Een nieuw Pinksteren De Vrouwe van alle Volkeren en haar Boodschappen Pieter van der Veen en Chiel van Soelen over de boodschappen van de Vrouwe en hun betekenis
Nadere informatie4. Welk geloof wordt bedoeld? Het gaat om het zaligmakende geloof. Dus niet om een historiëel, tijd- of wondergeloof.
NGB artikel 1: DE ENIGE GOD Wij geloven allen met het hart en belijden met de mond, dat er een Enig en eenvoudig geestelijk Wezen is, dat wij God noemen: eeuwig, ondoorgrondelijk, onzienlijk, onveranderlijk,
Nadere informatieDe gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.
De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen
Nadere informatieNieuwsbrief Juni 2015
Nieuwsbrief Juni 2015 Nieuwsbrief Juni 2015 Jaargang 22, nummer 6 In dit nummer: Van het bestuur 3 Cursus samen sterk 4 Van alles wat 5 Interactieve avond: Ik zie ik zie. 6 Congres autminds 7 Deelname
Nadere informatieLiefde. De sociale leer van de Kerk
Liefde De sociale leer van de Kerk De sociale leer van de Kerk Over de liefde Het evangelie roept ons op om ons in te zetten voor onze naasten. Maar hoe weet je nu wat er gedaan moet worden, zeker in een
Nadere informatieMet welk doel wil God Zijn kinderen leiden?
Scholen die door Samuel zijn gesticht. Met welk doel wil God Zijn kinderen leiden? Psalm 23:3 3 Hij verkwikt mijn ziel, Hij leidt mij in het spoor van de gerechtigheid, omwille van Zijn Naam. De Here zelf
Nadere informatieNieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor:
Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Terugblik Kinderyoga Rots & Water De Sterrenplukmachine Theaterweek Thema avond (hoog)gevoeligheid
Nadere informatiePreek verlamde man door het dak. Lieve Gemeente,
Lieve Gemeente, Waar woont God? Waar is God thuis? Die vraag hebben we hier wel eens besproken n.a.v. ons mooie kerkgebouw. Een mooi huis van God is hier gebouwd. Maar zoals de eerste predikant van deze
Nadere informatieFrancien Homan. Filosoferen maakt een eind aan al het gezeur. De woorden van Miriam van Reijen ISVW UITGEVERS
Francien Homan Filosoferen maakt een eind aan al het gezeur De woorden van Miriam van Reijen ISVW UITGEVERS Voorwoord 5 I Filosofie is het verlangen de oorzaak van alles te kennen Alle negatieve emoties
Nadere informatieDoor onze keuze is er een breuk tussen God en mens.
Probleem: breuk tussen en mens Door onze keuze is er een breuk tussen en mens. maakte de mens omdat Hij een vriend wilde. Hij wilde aanhoudend contact met de mens. Hij gaf de mens een verrassend mooi leven.
Nadere informatieTeksten voorgelezen in de themadienst Wonderen bestaan (niet)!? zondag 15 februari 2015 Harm:
Teksten voorgelezen in de themadienst Wonderen bestaan (niet)!? zondag 15 februari 2015 Harm: Zag twee beren broodjes smeren, o het was een wonder t was een wonder boven wonder, dat die beren smeren konden.
Nadere informatieNieuwsbrief OJO September
Hallo! Mijn naam is Madieke Wapperom, ik ben 23 jaar en volg de opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening aan Stenden. Ik zit in het vierde jaar en zal de komende 10 maanden stage gaan lopen bij het
Nadere informatieIn gesprek over de Brief
Bij Open Deur nummer 3, maart 2014 In gesprek over de Brief Brieven: je hebt ze in soorten en maten. Zakelijke brieven, persoonlijke brieven, liefdesbrieven Niet altijd meer zijn ze handgeschreven of komen
Nadere informatieANDERS OUDER WORDEN. Anders Ouder Worden wordt financieel ondersteund door WOP Schollevaar
ANDERS OUDER WORDEN Anders Ouder Worden wordt financieel ondersteund door WOP Schollevaar A C T I V I T E I T E N september december 2016 EXCURSIES Met regelmaat organiseert de werkgroep excursies en andere
Nadere informatieEen Visioen van Liefde
Een Visioen van Liefde Orthen, april 2012 WIE ZIJN WIJ? De oorsprong van de gemeenschap San Salvator ligt in de rooms-katholieke traditie, en voelt zich van daaruit verbonden met de Bijbel, geïnspireerd
Nadere informatieZondag 27 juli 2014 Bethelkerk Wijkgemeente Ambacht-Oost. : Ds. Guus A.V. Fröberg : Kees van den Berg
Zondag 7 juli 014 Bethelkerk Wijkgemeente Ambacht-Oost. Voorganger Organist : Ds. Guus A.V. Fröberg : Kees van den Berg De kaarsen worden aangestoken Wij bereiden ons in stilte voor op de dienst In de
Nadere informatieGod bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest
Basiscursus Christelijk geloof Module 1 Les 1: Les 2: Les 3: Les 4: Les 5: Les 6: Les 7: Les 8: God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus:
Nadere informatieHC zd. 42 nr. 31. dia 1
HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Weet je wel hoeveel God van je houdt? Het evangelie, het optreden van Jezus, laat ons dat steeds weer opnieuw zien. Een paar weken geleden zijn we begonnen
Nadere informatieBijbel in Gewone Taal in de praktijk
Bijbel in Gewone Taal in de praktijk Masterclass voor predikanten in 2015 Bijbel in Gewone Taal in de praktijk In oktober 2014 is de Bijbel in Gewone Taal gepresenteerd. Met groot succes, want inmiddels
Nadere informatieJezus en jij. Tekst: Willem de Vink. Illustraties: Arjan Wilschut, Timo Visser en Willem de Vink
Jezus en jij Tekst: Willem de Vink Illustraties: Arjan Wilschut, Timo Visser en Willem de Vink Vooraf Jezus en jij Minidagboek Vink, Willem de ISBN 978-90-8601-101-8 NUR 248, 707 Boekverzorging: Marian
Nadere informatieGesprek met Dragana op dinsdag 28 februari in Amersfoort
Gesprek met Dragana op dinsdag 28 februari in Amersfoort Op dinsdag 28 februari hadden we dan toch een gesprek met Dragana. In haar drukke programma was nog een gaatje gevonden om samen met Jan, Rinus
Nadere informatieZoek het uit! Studiekeuze123
Zoek het uit! Opdrachten Studiekeuze123 Naam: Klas: Wat denk je zelf? Het maken van een studiekeuze is belangrijk, maar kan best lastig zijn. Er zijn ruim 1.700 bacheloropleidingen waaruit je kunt kiezen
Nadere informatieRegionetwerken. Wat kosten ze en wat leveren ze op? 1-6-2010 Kees Ampt 1
Regionetwerken Wat kosten ze en wat leveren ze op? 1-6-2010 Kees Ampt 1 BEGIN: e-mail 11 april 2002 1. Bent u erin geïnteresseerd om komend najaar aanwezig te zijn bij een bijeenkomst voor alumni en andere
Nadere informatieAltijd in ontwikkeling, zij aan zij, Vreedzaam, duurzaam, De Sokkerwei
Altijd in ontwikkeling, zij aan zij, Vreedzaam, duurzaam, De Sokkerwei Sokkerwei 4 1901 KZ Castricum 0251 651554 info@sokkerwei.net www.sokkerwei.nl Uit de wei vrijdag 2 oktober 2015 Uitnodiging juf Jikke
Nadere informatieAlles is genade en Stel, ik zoek een kerk
Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk De Werkgroep Vorming en Toerusting ontwikkelde een programma voor de parochies om te benutten bij de promotie dvd en het artikel Alles is genade uit het Identiteitsnummer
Nadere informatieOpwekking 346: Opwekking 167:
Opwekking 346: Maak ons tot een stralend licht een stralend licht Tot de wereld ziet wie haar het leven geeft. Laat het schijnen door ons heen. Maak ons tot een woord van hoop een levend woord dat U verlossing
Nadere informatieBLOESEM REMEDIES NEDERLAND. WORKSHOP FES Flower Essences 2005
BLOESEM REMEDIES NEDERLAND WORKSHOP FES Flower Essences 2005 F.E.S. CALIFORNIAN FLOWER ESSENCES WORKSHOP MET PATRICIA KAMINSKI OPRICHTER EN PRODUCENT VAN DE EERSTE REMEDIES NA Dr. BACH. 5 en 6 NOVEMBER
Nadere informatieZijn we bereid om te delen? En draag de rijken van deze wereld op om goed te doen, rijk te zijn aan goede daden, vrijgevig, en bereid om te delen. (1 Tim. 6:18) Hij kwam om te delen In zijn opstanding
Nadere informatieIk ben...! En wie ben jij?
Ik ben...! En wie ben jij? IK ben de Opstanding en het Leven Pasen 2015 viering in de Keizersgrachtkerk zondag 5 april 2015 Ik ben! En wie ben jij? De filosoof Martin Buber heeft de Jezus van het Johannesevangelie
Nadere informatieDe gelijkenis van het huis op de rots en op het zand.
De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel
Nadere informatieDe gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht
De gelijkenis van de onbarmhartige dienstknecht Lees : Mattheüs 18:21-35 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was,heeft Hij gelijkenissen verteld
Nadere informatieLandschapswerk. Opleidingen Innerlijke ontwikkeling en
Opleidingen Innerlijke ontwikkeling en Landschapswerk -Leren omgaan met de levenswereld als het werkveld van aarde, ziel en geest. -Leren omgaan met de wezens die werken in en door de levenswerelden in
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Afgelopen maandag hebben we met de deelnemers van de kring Eigentijds Bijbellezen Paasverhalen gelezen. Vier verhalen van de opstanding, verteld door
Nadere informatie40-dagendagboek. Discipelen van Jezus. Leren dienen in de gaven van de Geest. Kees de Vlieger. Een Kerygma studie
40-dagendagboek Discipelen van Jezus Leren dienen in de gaven van de Geest Kees de Vlieger Een Kerygma studie Copyright Stichting Kerygma Nederland Kerkstraat 24-3 3781 GB Voorthuizen Tel. 0342-475048
Nadere informatieBachelor Filosofie. uva.nl/ba-filosofie
Bachelor 2019-2020 Filosofie uva.nl/ba-filosofie Zijn je zintuigen wel betrouwbaar? Wat is rechtvaardigheid? Kunnen we ons mensen voorstellen zonder geschiedenis? Wat is het zijn? Wanneer mag je het woordje
Nadere informatieV Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013. Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf
V Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013 Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf Herdenking Dr. P.H. (Pieter) Kooijmans (1933-2013) Op 13 februari jongstleden
Nadere informatieDE WONDEREN VAN JEZUS
Bijbel voor Kinderen presenteert DE WONDEREN VAN JEZUS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Byron Unger en Lazarus Aangepast door: E. Frischbutter en Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd
Nadere informatieOpen Dag La Verna zaterdag 19 september 2015
Open Dag La Verna zaterdag 19 september 2015 Vanaf 13.30 uur: inloop met koffie/thee [grote zaal/tuin] 14.00 uur: Opening door coördinator Fer van der Reijken [grote zaal] Drie rondes activiteiten Ronde
Nadere informatieMEDEDELINGEN RK basisschool De Walvis
MEDEDELINGEN RK basisschool De Walvis nummer 1 vrijdag 4 september 2015 Geachte ouders, verzorgers, Hierbij gaan de eerste mededelingen. De nieuwsbrief komt uit op de laatste schooldag van de maand. En
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het zijn wonderlijke verhalen, de verhalen rond de geboorte van Jezus: Maria, die zwanger is door de heilige Geest, Jozef, die in een droom een engel
Nadere informatieN I E U W S B R I E F OUDERRAAD
N I E U W S B R I E F OUDERRAAD De ouderraad bestaat uit 12 ouders. Zij bespreekt en organiseert, in overleg met de leerkrachten, allerlei schoolactiviteiten. De ouderraad heeft de taken verdeeld. Zo is
Nadere informatieWeek. 24 september t/m 3 oktober 2015 tegen Eenzaamheid Soest 2015
Week 24 september t/m 3 oktober 2015 tegen Eenzaamheid Soest 2015 met medewerking van: B3.0 Mariënburg Idea King Arthur Groep KAG Lady s Circle Soest Museum Soest Rabobank Amersfoort en omstreken Stichting
Nadere informatieRemonstranten en Vrijzinnige Protestanten. zondag 22 maart 2015
Remonstranten en Vrijzinnige Protestanten zondag 22 maart 2015 voorganger: organist: ds Jessa van der Vaart Erik Visser Orde van de dienst. orgelspel Johann Sebastian Bach, Fantasie en fuga in C. luiden
Nadere informatiePierre Bayle Over Spinoza
Sluis-Bayle vs4 10/27/06 10:27 AM Pagina 3 Pierre Bayle Over Spinoza Bezorgd onder redactie van Henri Krop en Jacob van Sluis, vertaald in samenwerking met Louis Hoffman, Gerrit van der Meer en Albert
Nadere informatie1 Aanbevolen artikel
Aanbevolen artikel: 25 november 2013 1 Aanbevolen artikel Ik kan het, ik kan het zélf, ik hoor erbij Over de basisingrediënten voor het (psychologisch) welzijn Een klassieke motivatietheorie toegelicht
Nadere informatieLiturgie Jeugddienst Nijbroek in samenwerking met de jeugddienstcommissie van Terwolde 19 oktober 2014. Selfie? Ie-self!
Liturgie Jeugddienst Nijbroek in samenwerking met de jeugddienstcommissie van Terwolde 19 oktober 2014 Selfie? Ie-self! Voorganger: Dhr. G.J. Heinen Muzikale medewerking: koor van Groot Schuylenburg uit
Nadere informatieInternationaal zakendoen Het bepalen van een exportstrategie. Waar ben ik goed in en waar liggen mijn kansen?
Inleiding Programma Aanmelden Route Internationaal zakendoen Het bepalen van een exportstrategie. Waar ben ik goed in en waar liggen mijn kansen? De FHI-workshop Internationaal zakendoen richt zich op
Nadere informatieACADEMISCHE VRIJHEID NU
De Leidse Studenten Ekklesia en het Studium Generale Universiteit Leiden organiseren het symposium: ACADEMISCHE VRIJHEID NU Wat is academische vrijheid en waar en hoe wordt die gerealiseerd? Geen discussie
Nadere informatieJanusz Korczak. door Renée van Eeken
Janusz Korczak door Renée van Eeken Hoofdstukken 1. Inleiding 2. Wie was Janusz Korczak? 3. Zijn levensverhaal 4. Janusz Korzcak in deze tijd 5. Waarom ik hem gekozen heb 6. Nawoord 7. Bronvermelding 1
Nadere informatieAugustus/september 2014 : Nieuwsbrief van Galerie Alkmaar / EJ Vaandering
Augustus/september 2014 : Nieuwsbrief van Galerie Alkmaar / EJ Vaandering Beste vrienden, klanten en bezoekers van onze Galerie en volgers van mijn werk. Hierbij stuur ik u een nieuwe nieuwsbrief met een
Nadere informatieDe stem van de stilte (nav 1 Koningen 19: 12, 13)
(nav 1 Koningen 19: 12, 13) Na het vuur klonk het gefluister van een zachte bries. En daar klonk een stem die sprak. t is nergens om mij heen echt stil terwijl ik liever anders wil heel het leven draait
Nadere informatieS c h o o l j a a r 2 0 1 5-2 0 1 6, L i n d e b l a a d j e n r. 7
S c h o o l j a a r 2 0 1 5-2 0 1 6, L i n d e b l a a d j e n r. 7 15-10-2015 Vanuit de directie Gisteren hebben wij u per mail op de hoogte gebracht van het verdrietige nieuws van het overlijden van
Nadere informatieWie ben ik in het koninkrijk? les 1 DISCIPLE MENTOR
Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DEEL 4 DISCIPLE MENTOR In Gen 1, 2 en 3 lezen we direct hoe God denkt over de mens. Hij laat zien wie we zijn, waar we voor gemaakt zijn en wat onze bestemming in het
Nadere informatie