Voorwoord 13. Lijst van gebruikte afkortingen Inleiding Het thema De opzet 26. Deel I 29
|
|
- Hans Michiels
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voorwoord 13 Lijst van gebruikte afkortingen 15 1 Inleiding Het thema De opzet 26 Deel I 29 2 De patiënt en een incident bij een geneeskundige behandeling; een verkenning Inleiding Schade na een incident bij de geneeskundige behandeling Behoeften na een incident Vergoeding van schade na een incident Opmerkingen vooraf Soorten schade: vermogensschade en ander nadeel De grondslagen voor een recht op vergoeding van schade Een goede grond ter afwenteling van schade: verwijtbaar onjuist gedrag Verwijtbaar onjuist gedrag: een tekortkoming Verwijtbaar onjuist gedrag: een onrechtmatige daad Aansprakelijkheid vanwege een bepaalde hoedanigheid Het verhaal van schade in de praktijk Buiten rechte In rechte Andere juridische acties en hun verhouding tot het civiele aansprakelijkheidsrecht Opmerkingen vooraf Een klacht bij de hulpverlener Een melding bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg Een verzoek aan de Nationale ombudsman Een klaagschrift bij de tuchtrechter Strafvervolging door het Openbaar Ministerie 101 5
2 2.5.6 De verhouding tot het civiele aansprakelijkheidsrecht Beschouwing 125 Deel II De rechtsverhouding tussen de patiënt en de arts of het ziekenhuis Inleiding De rechtsverhouding tussen arts, ziekenhuis en patiënt: doorgaans een behandelingsovereenkomst Opmerkingen vooraf Het onderwerp van de behandelingsovereenkomst De opdrachtgever De patiënt Vertegenwoordiging en zaakwaarneming De opdrachtnemer De hulpverlener De zelfstandig arts als contractspartij Het ziekenhuis als contractspartij De komst van Medisch Specialistische Bedrijven Verschillende contractspartijen Assistenten en waarnemers De totstandkoming van de behandelingsovereenkomst De beëindiging van de behandelingsovereenkomst Verplichtingen die uit de behandelingsovereenkomst voortvloeien De rechtsverhouding tussen arts, ziekenhuis en patiënt: in uitzonderingsgevallen geen behandelingsovereenkomst Opmerkingen vooraf Illustraties van uitzonderingsgevallen Verplichtingen die uit de bijzondere rechtsverhouding voortvloeien Een nadere beschrijving van de klassieke verplichtingen van de hulpverlener Opmerkingen vooraf De informatieplicht Doel van de informatieplicht De inhoud van de informatie Uitzonderingen op de informatieplicht De plicht de patiënt te behandelen 228 6
3 Doel van de behandelplicht De inhoud van de behandeling Uitzonderingen op de behandelplicht De dossierplicht Doel van de dossierplicht De inhoud van het dossier Uitzonderingen op de dossierplicht De geheimhoudingsplicht Doel van de geheimhoudingsplicht De inhoud van het geheim Uitzonderingen op de geheimhoudingsplicht De plicht tot eerbiediging van het recht op privéleven in de behandelkamer Beschouwing Grondslagen voor aansprakelijkheid van de arts en het ziekenhuis Inleiding Aansprakelijkheid van de arts en het ziekenhuis op de contractuele grondslag Opmerkingen vooraf Een tekortkoming van de arts of het ziekenhuis Tekortkomen De norm waaraan het handelen van de arts en het ziekenhuis wordt getoetst Invulling van het goed hulpverlenerschap: de professionele standaard Invulling en begrenzing van de professionele standaard Illustraties van typen tekortkomingen Het bewijs van de tekortkoming van de arts of het ziekenhuis Stelplicht- en bewijslastverdeling Een mogelijk probleem bij het leveren van het bewijs van de tekortkoming: de aard van de verbintenis Een mogelijk probleem bij het leveren van het bewijs van de tekortkoming: onwetendheid van de patiënt Het deskundigenbericht als bewijsmiddel Toerekening van de tekortkoming Schuld, verkeersopvattingen en wet Toerekening krachtens schuld of verkeersopvattingen 343 7
4 Toerekening krachtens de wet Uitsluiten of beperken van aansprakelijkheid van de arts of het ziekenhuis Aansprakelijkheid van de arts en het ziekenhuis op de buitencontractuele grondslag Opmerkingen vooraf Een onrechtmatige daad van de arts of het ziekenhuis Onrechtmatig gedrag De norm waaraan het handelen van de arts en het ziekenhuis wordt getoetst Illustraties van typen onrechtmatige daad Het bewijs van de onrechtmatige daad van de arts of het ziekenhuis Toerekening van de onrechtmatige daad Kwalitatieve aansprakelijkheden De regels van de artikelen 6:170 BW, 6:171 BW, 6:173 BW, 6:174 BW en 6:175 BW Kwalitatieve aansprakelijkheid van de arts en het ziekenhuis voor personen Kwalitatieve aansprakelijkheid van de arts en het ziekenhuis voor roerende zaken Kwalitatieve aansprakelijkheid van de arts en het ziekenhuis voor opstallen Kwalitatieve aansprakelijkheid van de arts en het ziekenhuis voor gevaarlijke stoffen De grondslag voor de centrale aansprakelijkheid van het ziekenhuis Opmerkingen vooraf Een fictieve grondslag Het toepassingsbereik van artikel 7:462 BW Beschouwing De grondslag voor aansprakelijkheid van de producent Inleiding Een risicoaansprakelijkheid ingevolge de wet als primaire grondslag De betekenis van de Richtlijn inzake de aansprakelijkheid voor producten met gebreken 448 8
5 5.4 Het toepassingsbereik van de risicoaansprakelijkheid van de producent Opmerkingen vooraf Het product De producent De gebrekkigheid Het definiëren van een gebrek Een uitwerking van de factoren die de gebrekkigheid bepalen Het bewijs van het gebrek De schade Categorieën van schade Schade door dood of lichamelijk letsel Het bewijs van de schade Bevrijdende verweren Beschouwing Causaal verband Inleiding Het condicio sine qua non-verband Opmerkingen vooraf Condicio sine qua non-verband als minimumvereiste Condicio sine qua non-verband en meerdere aansprakelijkheidvestigende gebeurtenissen Condicio sine qua non-verband en een oorzaak die de patiënt wordt toegerekend Het bewijs van het condicio sine qua non-verband Opmerkingen vooraf Stelplicht- en bewijslastverdeling Mogelijke problemen bij het leveren van het bewijs van het condicio sine qua non-verband Onzekerheid over de invloed van de normschending op de schade Onzekerheid over de keuze die de patiënt zou hebben gemaakt Onzekerheid over de schadeveroorzaker bij meervoudige causaliteit Het deskundigenbericht als bewijsmiddel Handvatten om de bewijslast van het condicio sine qua non-verband te verlichten De omkeringsregel De regel van artikel 6:99 BW 590 9
6 6.3.5 Proportionele aansprakelijkheid als alternatief Verschillende proportionele benaderingen Wanneer welke proportionele benadering; de rekenmethoden Toerekening naar redelijkheid Beschouwing Schadevergoeding en verjaring Inleiding Schade van de patiënt Opmerkingen vooraf Vaststellen van de omvang van de schade Vermogensschade Geleden verlies en gederfde winst Vermogensschade bij wrongful birth en wrongful life Buitengerechtelijke kosten Nadeel dat niet in vermogensschade bestaat Schade van bij de patiënt betrokken personen Opmerkingen vooraf Een inventarisatie van schadelijdende betrokken personen Vermogensschade van direct betrokkenen en nabestaanden Vermogensschade van direct betrokkenen bij letsel van de patiënt Vermogensschade van nabestaanden bij overlijden van de patiënt Vermogensschade van partner en kind bij wrongful birth en wrongful life Ander nadeel van direct betrokkenen en nabestaanden Shockschade van direct betrokkenen en nabestaanden Ander nadeel van partner en kind bij wrongful birth en wrongful life Schade van regresnemers Schade van de werkgever Schade van uitkeringsinstanties Verjaring van de vordering Opmerkingen vooraf Verjaringstermijnen Het wettelijk kader van verjaring Vijfjaarstermijn Twintigjaarstermijn Stuiting van de verjaring Verjaring bij productenaansprakelijkheid
7 7.5 Beschouwing 715 Deel III Verhaal van zorggerelateerde schade in de praktijk Inleiding Het buitengerechtelijk traject Opmerkingen vooraf De belangenbehartiger in het buitengerechtelijk traject De rol van de belangenbehartiger van de patiënt De waarborgen voor kwaliteit van de belangenbehartiger De beroepsaansprakelijkheidsverzekeraar in het buitengerechtelijk traject De rol van de beroepsaansprakelijkheidsverzekeraar van de hulpverlener De waarborgen voor kwaliteit van de beroepsaansprakelijkheidsverzekeraar De medisch adviseur in het buitengerechtelijk traject De rol van de medisch adviseur De waarborgen voor kwaliteit van de medisch adviseur De medisch deskundige in het buitengerechtelijk traject De rol van de medisch deskundige De waarborgen voor kwaliteit van de medisch deskundige De omgang met medische informatie in het buitengerechtelijk traject Het belang van medische informatie en haar regelgeving Opvragen, ter beschikking stellen, beoordelen, beheren, inzien, blokkeren en bewaren van medische informatie De kosten van het buitengerechtelijk traject De kosten van rechtsbijstand De kosten van de medisch deskundige Gerechtelijke procedures in het buitengerechtelijk traject Het verzoek aan de rechter om een voorlopig deskundigenbericht te gelasten Het verzoek aan de rechter om een deelgeschil te beslechten De gerechtelijke bodemprocedure in eerste aanleg Opmerkingen vooraf Partijen in de bodemprocedure De patiënt en zijn advocaat
8 De hulpverlener, de beroepsaansprakelijkheidsverzekeraar, de producent en hun advocaat De civiele rechter in de bodemprocedure De rol van de civiele rechter De waarborgen voor kwaliteit van de civiele rechter De medisch deskundige in de bodemprocedure De rol van de gerechtelijk medisch deskundige De waarborgen voor kwaliteit van de gerechtelijk medisch deskundige De omgang met medische informatie in de bodemprocedure De kosten van de bodemprocedure Beschouwing 862 Geraadpleegde literatuur 865 Geraadpleegde jurisprudentie 925 Geraadpleegde Kamerstukken 993 Trefwoordenregister
9 1 Inleiding 1.1 Het thema In Nederland vinden jaarlijks zeer veel geneeskundige behandelingen plaats, zowel binnen de muren van een ziekenhuis als daarbuiten. In 2004 werden bijvoorbeeld 1,3 miljoen zieke personen van één jaar of ouder één of meerdere keren ten minste 24 uur opgenomen in één van de Nederlandse ziekenhuizen, 2 hadden 13 miljoen personen minimaal één keer contact met de huisarts en gingen 12,7 miljoen personen minstens één keer naar de tandarts. 3 Vier jaar later, in 2008, bleek het aantal zieke personen van één jaar en ouder dat in dat jaar ten minste 24 uur in een ziekenhuis was opgenomen net boven de 1,3 miljoen te liggen, 4 hadden 13,5 miljoen personen minimaal één keer contact met de huisarts en gingen 12,8 miljoen personen minimaal één keer naar de tandarts. 5 In de periode van 1 april 2011 tot en met 31 maart 2012 waren er ruim 1,6 miljoen zieke personen van één jaar of ouder één of meerdere keren ten minste 24 uur opgenomen in één van de Nederlandse ziekenhuizen. 6 Nog eens 12 miljoen personen bezochten één of meer keren de huisarts en datzelfde aantal bezocht ook de tandarts. 7 2 M.C. de Bruijne e.a., Onbedoelde schade in Nederlandse ziekenhuizen, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL 2007, p. 14 en 22. Het onderzoek zag op verrichtingen van cosmetische aard, noch op verrichtingen in verband met een abortus, zwangerschap of psychiatrische aandoening (p. 20, 22 en 75 van het onderzoek en bevestigd door M.C. de Bruijne per d.d. 3 april 2012). Het aantal opgenomen zieken betreft bijna 8% van de bevolking: op 1 januari 2004 telde Nederland 16,3 miljoen inwoners, aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek, Statistisch kwartaalblad over de demografie van Nederland, Jaargang 52 1e kwartaal 2004, Heerlen/Voorburg Het aantal opnames in ziekenhuizen inclusief dagopnames, maar exclusief behandeling zonder opname bedroeg in ,9 miljoen, zo volgt uit informatie van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Voorts werden in dat zelfde jaar personen geneeskundig behandeld door een vrijgevestigd arts of binnen de muren van een psychiatrisch ziekenhuis, een zelfstandig behandelcentrum of een privékliniek. 3 Nationaal Kompas Volksgezondheid, Centraal Bureau voor de Statistiek en R.A. Verheij e.a., Landelijk Informatienetwerk Huisartsenzorg Feiten en cijfers over huisartsenzorg in Nederland, Utrecht/Nijmegen: NIVEL/WOK M. Langelaan e.a., Monitor Zorggerelateerde schade 2008, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL 2010, p. 21. Het aantal opnames inclusief dagopnames, maar exclusief behandeling zonder opname steeg ten opzichte van 2004 tot 3,3 miljoen. Dit werd veroorzaakt door een hoger aantal dagopnames. 5 Centraal Bureau voor de Statistiek: cijfers betreffende het thema gezondheid en welzijn. 6 M. Langelaan e.a., Monitor Zorggerelateerde schade 2011/2012, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL 2013, p. 39. Tevens blijkt uit dit rapport dat patiënten korter in het ziekenhuis liggen. Het aandeel dagopnames wordt steeds groter. 7 Centraal Bureau voor de Statistiek: cijfers betreffende het thema gezondheid en welzijn. 23
10 Aansprakelijkheid voor zorggerelateerde schade Deze cijfers zijn anno 2017 nog niet (veel) veranderd. 8 Het aantal personen dat een arts, een andere medicus of ziekenhuis bezoekt, zal met de groei en de vergrijzing van de bevolking waarschijnlijk zelfs toenemen. 9 Met 95,3 miljard, oftewel ruim 15% van het bruto binnenlands product, vormt de gezondheidszorg een belangrijk onderdeel van de Nederlandse economie. 10 De sector zorg is bovendien één van de grootste werkgevers van Nederland; ruim 13% van het aantal voltijdsbanen betreft banen in de zorg. 11 De cijfers tonen dat met de gezondheidszorg in Nederland veel financiële middelen en personen gemoeid zijn. 12 Voorts leren de cijfers dat hoewel voorkómen beter is dan genezen, ziekten nu eenmaal vóórkomen. Personen die ziek worden, worden patiënt. De gemiddelde patiënt zal uitgaan van de gedachte dat de arts hem geneest. Dit wordt anders indien hij niet geneest, of in een minder goede gezondheid komt te verkeren en de geneeskundige behandeling tot een teleurstelling leidt. Hoewel opmerking verdient dat uit (recent) onderzoek is gebleken dat zowel het aantal personen dat met zorggerelateerde schade werd geconfronteerd als het aantal personen dat met potentieel vermijdbare zorggerelateerde schade werd geconfronteerd in de periode van 2008 tot 2012 door gerichte verbeterinitiatieven is gedaald, 13 moet worden geconstateerd dat het volledig voorkómen van schade nog niet is bereikt en naar alle waarschijnlijk ook niet kán worden bereikt. 8 Zie het Centraal Bureau voor de Statistiek: cijfers betreffende het thema gezondheid en welzijn. Zie voorts NVZ, 25 Jaar patiënt in beeld, Brancherapport algemene ziekenhuizen 2016, p. 11 en 17 evenals Nza, Marktscan van de Medisch Specialistische Zorg 2016, Utrecht 2017, p Zie in die zin ook M. Langelaan e.a., Monitor Zorggerelateerde schade 2008, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL 2010, p. 21. Het aantal dagopnames in ziekenhuizen blijft stijgen, zo blijkt uit de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. 10 NVZ, 25 Jaar patiënt in beeld, Brancherapport algemene ziekenhuizen 2016, p. 47. Zie voor cijfers in de jaren ervoor NVZ, Zorg toont, Brancherapport algemene ziekenhuizen 2015, p. 25 ( 95 miljard); NVZ, Zorg innoveert, Brancherapport algemene ziekenhuizen 2014, p. 3 en 12 ( 94,3 miljard) en NVZ, Zorg loont, Brancherapport algemene ziekenhuizen 2013, p. 5 ( 92 miljard). 11 NVZ, Zorg innoveert, Brancherapport algemene ziekenhuizen 2014, p. 3 en NVZ, 25 Jaar patiënt in beeld, Brancherapport algemene ziekenhuizen 2016, p Zie voor gedetailleerde informatie daaromtrent ook NZa, Marktscan van de Medisch Specialistische Zorg 2015, Utrecht oktober 2015, p evenals NZa, Marktscan van de Medisch Specialistische Zorg 2015, Utrecht juni 2017, p In 2004 startte het EMGO/NIVEL een monitorstudie, Monitor Zorggerelateerde schade. Voorts werd in 2008 het initiatief genomen tot een landelijk veiligheidsprogramma Voorkom schade, werk veilig, zie < en IGZ, Veiligheidsindicatoren Toezicht op het Veiligheidsprogramma Voorkom schade, werk veilig, Utrecht Dit programma duurde vijf jaren. Zie nader over de verbeterinitiatieven M. Langelaan e.a., Monitor Zorggerelateerde schade 2011/2012, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL 2013, p
11 1 Inleiding Uit onderzoek van het EMGO + Institute for Health and Care Research en het Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (EMGO/NIVEL) naar onbedoelde schade in ziekenhuizen bleek dat van de 1,3 miljoen zieke personen die in 2004 ten minste 24 uur in een ziekenhuis werden opgenomen, 5,7% te maken kreeg met zorggerelateerde schade en dat van diezelfde groep 2,3% te maken kreeg met potentieel vermijdbare zorggerelateerde schade. 14 Met de term zorggerelateerd hebben de onderzoekers van het EMGO/NIVEL tot uitdrukking gebracht dat de schade was veroorzaakt door de zorg en niet door de onderliggende aandoening van de persoon. Met vermijdbare schade werd bedoeld zorggerelateerde schade die (mede) was ontstaan door het niet handelen volgens de professionele standaard door een zorgverlener of door tekortkomingen van het zorgsysteem. 15 Een nieuwe meting in 2008 leerde dat het percentage zorggerelateerde schade significant gestegen was van 5,7% naar 8,0%. Het percentage potentieel vermijdbare zorggerelateerde schadegevallen in ziekenhuizen was gelijk gebleven. 16 In absolute zin ging het om ongeveer in ziekenhuizen opgenomen zieke personen die in 2004 te maken kregen met zorggerelateerde schade en om ruim in ziekenhuizen opgenomen zieke personen die in 2008 te maken kregen met zorggerelateerde schade. Bij ongeveer (in 2004) tot ongeveer (in 2008) zieke personen had de schade kunnen worden voorkomen. De cijfers over de periode tonen dat patiënten in 7,1% van de opnames (dit waren er 1,6 miljoen) te maken kregen met zorggerelateerde schade. Dit is dus een daling ten opzichte van 2008 (8,0%), maar een stijging ten opzichte van 2004 (5,7%). Van de patiënten die in waren opgenomen, kreeg 1,6% te maken met potentieel vermijdbare zorggerelateerde schade. Dit is een daling ten opzichte van 2004 en 2008 (2,3%). Geëxtrapoleerd naar heel Nederland hebben ongeveer patiënten te maken gekregen met zorggerelateerde schade die mogelijk voorkomen had kunnen worden M.C. de Bruijne e.a., Onbedoelde schade in Nederlandse ziekenhuizen, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL 2007, p. 14 en M. Langelaan e.a., Monitor Zorggerelateerde schade 2008, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL 2010, p. 67. Zie voor de conclusies ook Onderzoeksraad voor veiligheid, Veiligheid in perspectief, Den Haag, januari 2013, p M.C. de Bruijne e.a., Onbedoelde schade in Nederlandse ziekenhuizen, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL 2007, p. 14 en Van de zorggerelateerde schade in 2004 was circa 40% potentieel vermijdbaar en in 2008 was sprake van een kleine daling tot ongeveer 37%. Deze daling is ontstaan, doordat de niet-vermijdbare zorggerelateerde schade meer is gestegen dan de vermijdbare zorggerelateerde schade. Zie voor het onderzoek M. Langelaan e.a., Monitor Zorggerelateerde schade 2008, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL 2010, p. 67. Zie voor mogelijke verklaringen voor de uitblijvende verlaging van het percentage zorggerelateerde schadegevallen M. Langelaan e.a., Monitor Zorggerelateerde schade 2008, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL 2010, p. 14, 53, 75 en 76. Zie voor mogelijke verklaringen ook C.Y. Lu en E. Roughead, Determinants of patientreported medication errors: a comparison among seven countries, The International journal of Clinical Practice, juli 2011, p en M. Babović, Zorgcoördinatie zorgelijk, 4 juli 2011, te lezen op de website van de KNMG < 17 M. Langelaan e.a., Monitor Zorggerelateerde schade 2011/2012, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL 2013, p. 37, 39 en
12 Aansprakelijkheid voor zorggerelateerde schade Wat rest, is genoegdoening. Krijgt de patiënt te maken met (vermijdbare) schade, in de zin van lichamelijk letsel, geestelijk letsel, of een aantasting van het zelfbeschikkingsrecht, dan is één van de behoeften van de patiënt het verkrijgen van een vergoeding ter compensatie van die schade. Doorgaans wordt het civiele aansprakelijkheidsrecht gebruikt om die vergoeding te realiseren. Er is immers geen ander recht dat een compensatiefunctie kent. 18 Het thema van dit (hand)boek betreft dan ook het civiele aansprakelijkheidsrecht als middel om schade te verhalen. Let wel, de enkele aanwezigheid van zorggerelateerde schade, in de context waarbinnen het begrip door het EMGO en het NIVEL is gebruikt (te weten in het kader van kwaliteitsbeleid in de gezondheidszorg), impliceert niet dat in al deze gevallen een recht op vergoeding van schade bestaat. Ook het gehanteerde begrip vermijdbare zorggerelateerde schade is niet louter maatgevend, omdat in de juridische context afwijkende criteria worden gehanteerd als het gaat om een recht op schadevergoeding. 19 Aan de hand van nationale en Europese wetgeving, nationale en Europese rechtspraak en literatuur worden het civiele aansprakelijkheidsrecht en de procedure tot verhaal van zorggerelateerde schade beschreven. 1.2 De opzet Het boek bestaat uit drie delen. In het eerste deel wordt geanalyseerd welke plaats het verhaal van schade via het civiele aansprakelijkheidsrecht inneemt ten opzichte van andere acties die een gedupeerde patiënt ten dienste staan wanneer hij is geconfronteerd met zorggerelateerde schade (Deel I). Een beroep op het civiele aansprakelijkheidsrecht wordt vergeleken met andere juridische acties, zoals het indienen van een klacht bij de hulpverlener, een onafhankelijke instantie of de tuchtrechter en het doen van aangifte met het oog op strafvervolging door het Openbaar Ministerie. 18 Wel zou de patiënt zich in een strafzaak kunnen voegen als benadeelde partij, maar ook dan zal de vordering worden beoordeeld op basis van het civiele recht. Bovendien komt een strafrechtelijke afdoening van een medische zaak niet vaak voor. 19 Zie voor het opmerken van het verschil ook J. Legemaate, Wikken en wegen (oratie Amsterdam), 2011, opgenomen in de oratiebundel Gezondheidsrecht, Den Haag: Sdu Uitgevers 2012, p Het verschil tussen vermijdbare schadegevallen en het aantal gevallen waarin een vordering bestaat, werd tevens benadrukt door T.F.E. Tjong Tjin Tai in zijn coreferaat bij het preadvies van J.L. Smeehuijzen en A.J. Akkermans, Medische aansprakelijkheid: over grote problemen, haalbare verbeteringen en overschatte revoluties, Preadvies Vereniging voor Gezondheidsrecht, Den Haag: Sdu Uitgevers Zie voor het definiëren van het begrip medische fout ook R.W.M. Giard, De epidemiologie van medische fouten: enkele methodologische kwesties, NTvG 2005;149:
13 1 Inleiding De verkenning van de juridische verhouding tussen de hulpverlener en de patiënt, van de juridische grondslagen voor het verhaal van zorggerelateerde schade, van het verband tussen zorgverlening en schade en van de aard en omvang van de schade die voor vergoeding in aanmerking kan komen, vindt plaats in de hoofdstukken 3 tot en met 7 (Deel II). Zij gebeurt aan de hand van een beschrijving van het Nederlandse civiele aansprakelijkheidsrecht en toepasselijke Europese regelgeving. Het proces dat moet worden gevolgd om het verhaal te effectueren (de toepassing van het recht), is in hoofdstuk 8 vervat (Deel III). Het hoofdstuk bestaat uit een beschrijving en analyse van de bij het verhaal in de praktijk betrokken (rechts)personen en de toepasselijke nationale en Europese wetgeving en vormt het sluitstuk van dit boek. 27
Voorwoord 13. Lijst van gebruikte afkortingen Inleiding Het thema De opzet 26. Deel I 29
Voorwoord 13 Lijst van gebruikte afkortingen 15 1 Inleiding 23 1.1 Het thema 23 1.2 De opzet 26 Deel I 29 2 De patiënt en een incident bij een geneeskundige behandeling; een verkenning 31 2.1 Inleiding
Nadere informatie6 M. Langelaan e.a., Monitor Zorggerelateerde schade 2011/2012, Amsterdam/Utrecht: EMGO en NIVEL
1.1 Het thema In Nederland vinden jaarlijks zeer veel geneeskundige behandelingen plaats, zowel binnen de muren van een ziekenhuis als daarbuiten. In 2004 werden bijvoorbeeld 1,3 miljoen zieke personen
Nadere informatieHoofdstuk 1 Inleiding
Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Het onderzoek Uit onderzoek blijkt dat in een fors aantal gevallen in de zorg vermijdbare schade wordt veroorzaakt en dat slechts in een fractie van de gevallen waarin waarschijnlijk
Nadere informatieMedische aansprakelijkheid: actuele en toekomstige ontwikkelingen
DOSSIERS GEZONDHE1DSRECHT Medische aansprakelijkheid: actuele en toekomstige ontwikkelingen prof. mr. T. Hartlief (eindred.) mw. prof. mr. W.R. Kastelein (eindred.) mr. Chr.H. van Dijk mw. mr. E. de Kezel
Nadere informatieDE GOMA; VAN 0 NAAR BETER
2014 DE GOMA; VAN 0 NAAR BETER EEN ANALYSE BIJ DE 0-METING BETREFFENDE DE BEKENDHEID, TOEPASSING EN NALEVING VAN DE GOMA, MEDE IN RELATIE TOT BEVINDINGEN UIT EERDER WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK, VERSIE 4,
Nadere informatieB35 Schadevergoeding: algemeen, deel 2
Monografieen BW B35 Schadevergoeding: algemeen, deel 2 Prof. mr. C.J.M. Klaassen Kluwer - Deventer - 2007 Inhoud VOORWOORD XI LUST VAN AFKORTINGEN XIII LUST VAN VERKORT AANGEHAALDE LITERATUUR XV I INLEIDING
Nadere informatieEen rechtseconomische analyse van het Nederlandse onrechtmatigedaadsrecht. Louis Visscher
Een rechtseconomische analyse van het Nederlandse onrechtmatigedaadsrecht Louis Visscher Boom Juridische uitgevers Den Haag 2006 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1.1 Communicerende vaten 1 1.2 De rechtseconomische
Nadere informatieInleiding. Het systeem II 15. Causaal verband Relativiteit Groepsaansprakelijkheid. Aansprakelijkheid voor personen
Inhoud I 1 2 Deel 1 II 3 4 5 6 7 8 9 10 III 11 12 13 14 15 Inleiding Aansprakelijkheidsrecht Het systeem Vestiging Aansprakelijkheid voor eigen onrechtmatig handelen (art. 6:162 BW) Onrechtmatige daad
Nadere informatieIs meten weten? Of uiteindelijk zweten? Wouter van der Horst, woordvoerder
Is meten weten? Of uiteindelijk zweten? Wouter van der Horst, woordvoerder Even voorstellen Woordvoerder staat er middenin Politiek Media/pers Burger Zorgvisie Maak die sterftecijfers openbaar! Transparantie,
Nadere informatieFactsheet De aansprakelijkheid van de arts
Factsheet De aansprakelijkheid van de arts Algemeen Als u vermoedt dat een beroepsbeoefenaar uw rechten heeft geschonden, kunt u hem of de zorginstelling waarbinnen hij werkt aansprakelijk stellen. Volgens
Nadere informatieToezicht en aansprakelijkheid
Toezicht en aansprakelijkheid Een rechtsvergelijkend onderzoek naar de rechtvaardiging voor de aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad van toezichthouders ten opzichte van derden PROF. MR. I. GIESEN Hoogleraar
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE. Voorwoord / V. Lijst van gebruikte afkortingen / XI. HOOFDSTUK 1 Inleiding / 1. 1 Het thema / 1 2 Plan van behandeling / 2
Voorwoord VOORWOORD In 1995 is Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek verrijkt met een regeling ten behoeve van een bijzondere vorm van opdracht. Gedoeld wordt op de opdracht aan hulpverleners, in het Burgerlijk
Nadere informatieCURRICULUM VITAE. mr dr R Wijne
CURRICULUM VITAE mr dr R Wijne November 2014 - heden Januari 2014 - heden Juli 2013 - heden Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Functie: Raadsheer-plaatsvervanger Boom Juridische uitgevers Functie: Hoofdredacteur
Nadere informatieVoorwoord 11. Samenvatting 13
Voorwoord 11 Samenvatting 13 1 Inleiding 19 1.1 Onderzoeksvragen 19 1.2 Opbouw van het rapport 20 1.3 Onderzoeksmethoden 20 1.4 Beperkingen en afbakening 21 2 Landenrapport Nederland 23 2.1 Historisch
Nadere informatiepatiënten bij schending schending van de informatieplicht vrmatieplicht
Schadevergoeding r patiënten voor bij patiënten bij schending schending van de informatieplicht vrmatieplicht Mirjam Hofstee - 5676827 Universiteit van Amsterdam Master Publiekrecht Mirjam Hofstee 5676827
Nadere informatieA a n s p r a k e l i j k h e i d v o o r ZORGGERELATEERDE SCHADE
A a n s p r a k e l i j k h e i d v o o r ZORGGERELATEERDE SCHADE E e n o n d e r z o e k n a a r o b s t a k e l s i n h e t c iv ie l e AANSPRAKELIfKHEIDSRECHT EN ALTERNATIEVEN VOOR VERHAAL VAN ZORGGERELATEERDE
Nadere informatieWet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO)
Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) Hieronder vindt u een samenvatting van de inhoud van de WGBO. Voor verdere informatie verwijzen wij u naar het Burgerlijk Wetboek Boek 7: Bijzondere
Nadere informatieDe kunst van fouten maken
De kunst van fouten maken Programma De kunde van patiëntveiligheid Kick-off Inleiding patiëntveiligheid Pauze De kunst van het zien en leren van incidenten VIM Human Factor Engineering Video Inleiding
Nadere informatieExpertises beroepsziekten en bedrijfsongevallen
Expertises beroepsziekten en bedrijfsongevallen prof dr mr A.J. Akkermans Beroepsziekten en bedrijfsongevallen vanuit juridisch perspectief Werkgeversaansprakelijkheid Bron: W.E. Eshuis e.a. (2011), Werkgeverskosten
Nadere informatieLetselschade. Vermande Studiedagen. Verdiepingscursus. Donderdag 18 oktober 2007 Donderdag 1 november 2007 Donderdag 15 november 2007
Vermande Studiedagen Verdiepingscursus Bij aanmelding voor de hele cursus krijgt u bijna 400,- korting. Letselschade Donderdag 18 oktober 2007 Donderdag 1 november 2007 Donderdag 15 november 2007 Hotel
Nadere informatieHandleiding herbeoordelingsprocedure bij een vermeende diagnostische fout
Handleiding herbeoordelingsprocedure bij een vermeende diagnostische fout Inleiding. Indien een patiënt geconfronteerd wordt met een achteraf onjuist gebleken diagnose van een patholoog, kan dit o.a. afhankelijk
Nadere informatie13 Arbeidsongevallen en beroepsziekten
Monografieën Privaatrecht 13 Arbeidsongevallen en beroepsziekten S.D. Lindenbergh Tweede druk ï Kluwer a Wolters Kluwer business Kluwer- Deventer - 2009 INHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK 1 Inleiding /1 1 Het thema
Nadere informatieProportionele aansprakelijkheid bij onzeker causaal verband
Schoordijk Instituut Centrum voor aansprakelijkheidsrecht AJ. Akkermans Proportionele aansprakelijkheid bij onzeker causaal verband Een rechtsvergelijkend onderzoek naar wenselijkheid, grondslagen en afgrenzing
Nadere informatieJURISPRUDENTIE AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT
JURISPRUDENTIE AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT samengesteld door mr. F. Stadermann, mr. W.A. Luiten, mr. M. Keijzer-de Korver en mr. A. Koopman derde, geheel herziene druk Inhoudsopgave DEEL I: AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT
Nadere informatieVOORWOORD. Deel I Productveiligheid en productaansprakelijkheid 9
VOORWOORD V 1 INLEIDING 1 1.1 Introductie van het onderzoek 1 1.2 Onderzoeksvraag 2 1.3 Plan van behandeling 3 1.4 Methode 5 1.5 Rechtsvergelijking en rechtseconomie 5 1.6 Terminologie 7 Deel I Productveiligheid
Nadere informatieCausaliteit Top-down en bottom-up in Nederlands en transnationaal perspectief
Causaliteit Top-down en bottom-up in Nederlands en transnationaal perspectief Redactie: R.M.A. van der Poel D.A. Scheenjes T.B.D. van der Wal Apeldoorn/Antwerpen Inhoudsopgave Gebruikte afkortingen 9 Voorwoord
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 31 016 Ziekenhuiszorg Nr. 59 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den
Nadere informatieDonderdag 5 maart: Basiscursus Medische Aansprakelijkheid
FEBRUARI 2015 TRAININGSAANBOD 2015: 5 maart: Basiscursus Medische Aansprakelijkheid Verdiepingscursus ʻRechtsverhouding en grondslagen bij aansprakelijkheid in medische zakenʼ Training ʻWerken met de GBL
Nadere informatieProductaansprakelijkheid
Mr. L. Dommering-van Rongen Productaansprakelijkheid Een rechtsvergelijkend overzicht 2000 Kluwer - Deventer Inhoud Lijst van gebruikte afkortingen V 1. INLEIDING 1 1.1. Wat is productaansprakelijkheid?
Nadere informatieJURIDISCHE RELEVANTIE PROTOCOLLEN/RICHTLIJNEN IN DE ZORG
JURIDISCHE RELEVANTIE PROTOCOLLEN/RICHTLIJNEN IN DE ZORG KICK-PROTOCOLLENDAG 2017 VILANS, UTRECHT 16 JUNI 2017 MR. FRÉ DE VRIES, ( JURIST, DOCENT EN VERPLEEGKUNDIGE) ONDERWERPEN WORKSHOP Wettelijke basis
Nadere informatieINHOUD. Lijst van aangehaalde werken XV
INHOUD Voorwoord Afkortingen V XIII Lijst van aangehaalde werken XV Algemene inleiding 1 Deel I. Oorzaak 9 Hoofdstuk 1. Oorzaak en onzeker voorval 11 1.1 Inleiding 11 1.2 Waarom is vereenzelviging van
Nadere informatieII. DE TOTSTANDKOMING VAN OBLIGATOIRE OVEREENKOMSTEN / 11
INHOUD I. VERMOGENSRECHTEN / 1 1.1. Inleiding / 1 1.1.1 Goed, zaak, registergoed / 1 1.2. Eigendom en vorderingsrecht / 2 1.2.1 Absolute en relatieve rechten / 2 1.2.2 Zakelijke en persoonlijke rechten
Nadere informatiemr. ing. R.O.B. Poort
AANSPRAKELIJKHEID VAN DE VEILIGHEIDSKUNDIGE 17 maart 2011 mr. ing. R.O.B. Poort 17 maart 2011 www.bureaupoort.nl 1 OPBOUW WORKSHOP Beroepsaansprakelijkheid algemeen Wanprestatie (contractueel) Onrechtmatige
Nadere informatieGoede zorg, beter recht?
Goede zorg, beter recht? Mr.dr. Rolinka Wijne WAA JAARCONGRES 2017 Proportionele aansprakelijkheid en de verloren kans WAA-congres, 24 november 2017 2 DISCLOSURE Ik ben eigenaar van Wijne Health Law, lid-jurist
Nadere informatieOverdracht patiëntendossiers na ontstentenis van de arts zonder opvolging
V.10 Overdracht patiëntendossiers na ontstentenis van de arts zonder opvolging 1 Inleiding Als een arts (plotseling) stopt met zijn praktijk is het meestal de opvolger die de verantwoordelijkheid voor
Nadere informatieLijst van gebruikte afkortingen
Inhoudsopgave Lijst van gebruikte afkortingen VII 1 Inleiding tot onderzoek 1 1.1 Onzekere causaliteit 1 1.2 Proportionele aansprakelijkheid en het verlies van een kans 1 1.3 De Hoge Raad maakt een onderscheid
Nadere informatie3 Onrechtmatige overheidsdaad
Monografieen Privaatrecht 3 Onrechtmatige overheidsdaad Rechtsbescherming door de burgerlijke rechter Prof. mr. G.E. van Maanen Prof. mr. R. de Lange Vierde druk Deventer - 2005 Inhoud VERKORT AANGEHAALDE
Nadere informatieALGEMENE VOORWAARDEN ARTIKEL 1 - ALGEMEEN
ALGEMENE VOORWAARDEN ARTIKEL 1 - ALGEMEEN 1.1. Saul Advocaten B.V., hierna te noemen Saul Advocaten, is een besloten vennootschap, die zich ten doel stelt het uitoefenen of doen oefenen van de rechtspraktijk,
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 26 mei 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieAansprakelijkheid van ondernemers. 19 juni 2014. Over Juridiq. * eerstelijns juridisch adviesbureau voor ondernemers
Aansprakelijkheid van ondernemers 19 juni 2014 1 Over Juridiq * eerstelijns juridisch adviesbureau voor ondernemers * eerstelijn: voor alle vragen en problemen * specialisaties in Juridiq Netwerk * andere
Nadere informatieStrafrecht als waarborg voor kwaliteit van zorg?
Strafrecht als waarborg voor kwaliteit van zorg? een benadering vanuit de gezondheidsrechtelijke praktijk mr. W.R. Kastelein, advocaat/partner Nysingh advocaten-notarissen N.V. te Zwolle tel. 038-425 9155
Nadere informatieHet wetsvoorstel Wet deelgeschilprocedure voor letsel- en overlijdensschade
Rotterdam Institute of Private Law Accepted Paper Series Het wetsvoorstel Wet deelgeschilprocedure voor letsel- en overlijdensschade M.P.G. Schipper & I. van der Zalm Published in AV&S 2010/3, nr. 15,
Nadere informatieAlgemene Voorwaarden (levering en betaling van zorg) Artikel 1. Definities
Algemene Voorwaarden (levering en betaling van zorg) Artikel 1. Definities 1.1 Patiënt: onder Patiënt wordt in deze Algemene Voorwaarden verstaan een patiënt en/of zijn wettelijk vertegenwoordiger inzake
Nadere informatieBeroepsheim: de praktijk is weerbarstig
Beroepsheim: de praktijk is weerbarstig Florien van Woerden Juridisch Adviseur VvAA 28 oktober 2016 1 Vandaag bespreek ik: Beroepsgeheim in het nieuws Beroepsgeheim: Waarom? Wettelijk kader: hoofdregel
Nadere informatieErvaringen van rechters met whiplash M R. H. D E H E K 3 0 M A A R T 2 0 1 2
Ervaringen van rechters met whiplash M R. H. D E H E K 3 0 M A A R T 2 0 1 2 Stereotypering van een whiplashzaak: - dik en voorspelbaar - rituele dans om de deskundige(n) en de vraagstelling - vaste standpunten
Nadere informatieUw medisch dossier. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Uw medisch dossier Voor een goede medische behandeling is het noodzakelijk dat uw behandelend arts een dossier bijhoudt. Dit dossier bevat aantekeningen over uw gezondheidstoestand en gegevens over de
Nadere informatieImplementatie Wkkgz en ontwikkeling. Prof. Arno Akkermans
Implementatie Wkkgz en ontwikkeling GOMA 2.0 Prof. Arno Akkermans Art. 9 lid 2 Wkkgz De zorgaanbieder stelt schriftelijk een interne procedure vast, waarin stapsgewijs wordt aangegeven hoe wordt omgegaan
Nadere informatieRechten en plichten. Als patiënt van MC Groep
Rechten en plichten Als patiënt van MC Groep Patiënteninformatie Deze folder is een uitgave van de Klachtenbemiddeling_versie februari 2018 1172998PR/2-2018-Rechten en plichten patiënten MC Groep U vertrouwt
Nadere informatieDeelgeschillen: de ins & outs na 400 zaken
Deelgeschillen: de ins & outs na 400 zaken Esther Pans Vrijdag 28 maart 2014 Deelgeschillen 1. Wat was het oogmerk van de deelgeschilprocedure? 2. Waar staan wij nu? 3. Welke zaken zijn niet geschikt?
Nadere informatieDe bruikbaarheid van de theorie van verlies van een kans bij informed consent zaken.
De bruikbaarheid van de theorie van verlies van een kans bij informed consent zaken. Inhoudsopgave 1. Inleiding... 4 2. Civiele medische aansprakelijkheid... 8 2.1 WBGO... 8 2.2 Informatieplicht... 9 2.3
Nadere informatieDeelgeschillen: de ins & outs na 400 zaken
28 maart 2014 Deelgeschillen: de ins & outs na 400 zaken Esther Pans esther.pans@kvdl.nl Deelgeschillen 1. Wat was het oogmerk van de deelgeschilprocedure? 2. Waar staan wij nu? 3. Welke zaken zijn niet
Nadere informatieReanimatie & Recht. mr. Bob Berkemeier Letselschade adviseur Maassen Letseldesk
Reanimatie & Recht zorgvuldig balanceren tussen hulpverleningsplicht en zelfbeschikkingsrecht mr. Bob Berkemeier Letselschade adviseur Maassen Letseldesk Hulpverleningsplicht Verankerd in: Millennia van
Nadere informatieRechtsverhoudingen tussen ziekenhuizen, medisch specialisten en patiënten en aansprakelijkheid van ziekenhuizen en medisch specialisten
Rechtsverhoudingen tussen ziekenhuizen, medisch specialisten en patiënten en aansprakelijkheid van ziekenhuizen en medisch specialisten Een onderzoek naar de invloed van de integrale bekostiging op de
Nadere informatieSamenvatting van de IMA-studie. Sociaaleconomisch profiel en zorgconsumptie van personen in primaire arbeidsongeschiktheid
1 Samenvatting van de IMA-studie Sociaaleconomisch profiel en zorgconsumptie van personen in primaire arbeidsongeschiktheid Het aantal arbeidsongeschikten alsook de betaalde uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid
Nadere informatieLijst van afkortingen. Inleiding 1. Deel 1 Schade aan ondergrondse leidingen. 1.1 De bouwstenen van de onrechtmatige daad 7
Lijst van afkortingen xi Inleiding 1 Deel 1 Schade aan ondergrondse leidingen 7 1.1 De bouwstenen van de onrechtmatige daad 7 1.2 Onrechtmatigheidsgronden 9 1.2.1 Inleiding 9 1.2.2 Rechtsinbreuk 9 1.2.3
Nadere informatieBEMIDDELING DOOR DE MAKELAAR BIJ DE KOOP EN VERKOOP VAN ONROERENDE ZAKEN
BEMIDDELING DOOR DE MAKELAAR BIJ DE KOOP EN VERKOOP VAN ONROERENDE ZAKEN EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE
Nadere informatieKlachtrecht: terug naar de bedoeling
Klachtrecht: terug naar de bedoeling MR H.C.B. (HILDE) VAN DER MEER NAJAARSVERGADERING VERENIGING VOOR GEZONDHEIDSRECHT 6 NOVEMBER 2015 Opbouw Inleidende beschouwing klachtrecht Doelstellingen klachtrecht
Nadere informatieAls ouders niet meer samen zijn
Algemene informatie Als ouders niet meer samen zijn Informatiefolder over de rechten en plichten van gescheiden ouders bij hulpverlening aan kinderen 1 2 Waarover gaat deze folder? Uw kind bezoekt binnenkort
Nadere informatieSchadebegroting en berekening in mededingingszaken
Schadebegroting en berekening in mededingingszaken Vereniging voor Mededingingsrecht 28 april 2010 mr. Erik-Jan Zippro e.j.zippro@law.leidenuniv.nl Privaatrechtelijke handhaving van mededingingsrecht Nietigheid
Nadere informatie12 Ziekenhuissterfte, dossieronderzoek en onverwacht lange opnameduur
12 Ziekenhuissterfte, dossieronderzoek en onverwacht lange opnameduur De Hospital Standardized Mortality Ratio (HSMR) is een deels gecorrigeerde maat voor ziekenhuissterfte bij 50 diagnosegroepen (de zogenoemde
Nadere informatieLijst van gebruikte afkortingen
Inhoudsopgave Lijst van gebruikte afkortingen IX 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond: causaliteitsonzekerheid in het aansprakelijkheidsrecht 1 1.2 Relevantie en afbakening van het onderzoek 3 1.2.1 Relevantie
Nadere informatieB14 Bevrijdende verjaring
MONOGRAFIEËN BW B14 Bevrijdende verjaring Mr. M.W.E. Koopmann Raadsheer in het Gerechtshof Amsterdam Ktuwer a Wolters Kluwer business Deventer - 2010 INHOUDSOPGAVE Voorwoord / V Lijst van afkortingen /
Nadere informatieALGEMENE VOORWAARDEN. van CARE FOR MEDIA. gevestigd te Gouda
ALGEMENE VOORWAARDEN van CARE FOR MEDIA gevestigd te Gouda Toepasselijkheid Artikel 1 1.1 Deze algemene voorwaarden zijn van toepassing op alle rechtsverhoudingen tussen CARE FOR MEDIA (KVK-nummer 67683487).,
Nadere informatieAlgemene voorwaarden voor organisatie advies van Berendsen Management & Raadgeving B.V., gevestigd te Utrecht
Algemene voorwaarden voor organisatie advies van Berendsen Management Raadgeving B.V., gevestigd te Utrecht Begripsbepaling: Opdrachtgever: De rechtspersoon die aan opdrachtnemer tot het tegen betaling
Nadere informatieHandboek gezondheidsrecht
Handboek gezondheidsrecht Deel II Gezondheidszorgen recht Vijfde, geheel herziene druk Prof. dr. HJ.J. Leenen t Mr. dr. J.C.J. Dute Prof. mr. W.R. Kastelein Bohn Stafleu van Loghum Houten 2008 Inhoud 1
Nadere informatieTuchtrecht. Karin Timm, verpleegkundig specialist Allerzorg, beroepslid Regionaal Tuchtcollege Den Haag
Tuchtrecht Karin Timm, verpleegkundig specialist Allerzorg, beroepslid Regionaal Tuchtcollege Den Haag Overzicht Soort klachten Vooronderzoek, schriftelijk en mondeling Zitting Raadkamer Beslissing Hoger
Nadere informatieDE BEVRIJDENDE VERJARING. mr. J.L. Smeehuijzen
DE BEVRIJDENDE VERJARING mr. J.L. Smeehuijzen Kluwer - Deventer - 2008 Lijst van afkortingen xxm Inleiding 1 1 Het nieuwe verjaringsrecht geeft aanleiding tot zorg 1 2 De onderwerpen van dit proefschrift
Nadere informatieKlaverblad Verzekeringen. Wat te doen bij letselschade?
Klaverblad Verzekeringen Wat te doen bij letselschade? Klaverblad Verzekeringen Afrikaweg 2 2713 AW Zoetermeer Postbus 3012 2700 KV Zoetermeer sinds 1850 Telefoon 079-3 204 204 Fax 079-3 204 291 Internet
Nadere informatieOPEN DISCLOSURE : ONTWIKKELINGEN EN ERVARINGEN IN NEDERLAND. Prof. mr Johan Legemaate (AMC/UvA) Leuven, 1 maart 2018
OPEN DISCLOSURE : ONTWIKKELINGEN EN ERVARINGEN IN NEDERLAND Prof. mr Johan Legemaate (AMC/UvA) Leuven, 1 maart 2018 DISCLOSURE STATEMENT J.LEGEMAATE Hoogleraar gezondheidsrecht AMC/Universiteit van Amsterdam
Nadere informatieAls ouders niet meer samen zijn
Als ouders niet meer samen zijn Informatiefolder over de rechten en plichten van gescheiden ouders bij hulpverlening aan kinderen ALS OUDERS NIET MEER SAMEN ZIJN INFORMATIEFOLDER OVER DE RECHTEN EN PLICHTEN
Nadere informatieARTIKEL 3 Totstandkoming van de behandelingsovereenkomst
Algemene voorwaarden ARTIKEL 1 Definities en begrippen In deze voorwaarden wordt verstaan onder: Opdrachtgever: degene die voor zichzelf of voor een bepaalde derde een behandelingsovereenkomst sluit met
Nadere informatieOPSIS OOGZIEKENHUIS PRIVACYREGLEMENT. Patiënt bij Opsis Oogziekenhuis
OPSIS OOGZIEKENHUIS PRIVACYREGLEMENT Patiënt bij Opsis Oogziekenhuis PRIVACYREGELING OPSIS OOGZIEKENHUIS Als patiënt heeft u het recht op bescherming van uw medische gegevens. Een zorgverlener (oogarts,
Nadere informatie1.1. Persoonsgegevens Elk gegeven betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon.
PRIVACY REGLEMENT 1. Algemene bepalingen Begripsbepalingen 1.1. Persoonsgegevens Elk gegeven betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon. 1.2 Gezondheidsgegevens / Bijzondere
Nadere informatie2-daagse cursus Patiëntveiligheidsonderzoek: theorie en praktijk
Postinitieel masteronderwijs Epidemiologie EMGO Instituut en afd. Klinische Epidemiologie en Biostatistiek 2-daagse cursus Patiëntveiligheidsonderzoek: theorie en praktijk Conferentiecentrum Kontakt der
Nadere informatieTuchtrecht. Astrid Koeter Liesbeth Rozemeijer Klaartje Droste Karin Timm
Tuchtrecht Astrid Koeter Liesbeth Rozemeijer Klaartje Droste Karin Timm Overzicht Soort klachten Vooronderzoek, schriftelijk en mondeling Zitting Raadkamer Beslissing Hoger beroep Soort klachten Geen of
Nadere informatieHOOFDSTUK II De aansprakelijkheid van ouders/voogden voor hun minderjarige kinderen /7
INHOUDSOPGAVE Voorwoord /V Lijst van verkort aangehaalde literatuur / XIII HOOFDSTUK I Kwalitatieve aansprakelijkheid /1 1 Inleiding / 1 2 Begrenzing van kwalitatieve aansprakelijkheid / 2 3 Uitbreiding
Nadere informatieHierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid De Lange (VVD) over Nederlandse patiëntgegevens in Belgische gevangenis (2016Z01580).
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieMr. S. de Lang en mr. M.J.J. de Ridder *
Boekbespreking proef Aansprakelijkheid vo Mr. S. de Lang en mr. M.J.J. de Ridder * Aansprakelijkheid voor zorggerelateerde schade; een onderzoek naar obstakels in het civiele aansprakelijkheidsrecht en
Nadere informatieArno Akkermans & Berber Laarman
www.openindezorg.nl Arno Akkermans & Berber Laarman Berber Laarman Arno Akkermans Roland Friele Johan Legemaate Renée Bouwman Inge Mulders Katrijn Broekman OPEN wordt mogelijk gemaakt door Als er iets
Nadere informatieInhoudstafel. De Bibliotheek Sociaal Recht Larcier... Voorwoord... Voorafgaandelijk... 1
v De Bibliotheek Sociaal Recht Larcier.................................. Voorwoord...................................................... i iii Voorafgaandelijk..................................................
Nadere informatieDe optometrist en de juridische kaders
De optometrist en de juridische kaders Prof. mr. J.C.J. Dute Hoogleraar gezondheidsrecht Radboud Universiteit Nijmegen Voorzitter Klachtencommissie Optometrie 28 januari 2013 Optometrie en recht Wet Wet
Nadere informatieDossieronderzoek volgens de EMGO+/NIVEL methode
Dossieronderzoek volgens de EMGO+/NIVEL methode M. Langelaan Voor een goed begrip Uitkomstmaten in dossieronderzoek Zorggerelateerde schade Let op: vermijdbaar verwijtbaar Niet vermijdbare schade Vermijdbare
Nadere informatieOrganisatiebureau The 5th Element. inspanningsverplichting tot het verrichten van diensten. hulp en adviezen ten behoeve van opdrachtgever(s).
Algemene Voorwaarden The 5th Element Algemeen Deze algemene voorwaarden maken deel uit van alle overeenkomsten gesloten tussen Organisatiebureau The 5th Element, gevestigd te 1815 GB, Alkmaar aan de Kennemersingel
Nadere informatieHet CBP voldoet hierbij aan dit verzoek. Kader
POSTADRES Postbus 93374, 2509 AJ Den Haag BEZOEKADRES Prins Clauslaan 20 TEL 070-381 13 00 FAX 070-381 13 01 E-MAIL info@cbpweb.nl INTERNET www.cbpweb.nl AAN Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en
Nadere informatieAlgemene voorwaarden XXLGifts BV
Artikel 1 Toepasselijkheid 1. Onder opdrachtnemer wordt in deze algemene voorwaarden verstaan: XXLGifts BV die de opdracht als bedoeld onder b heeft aanvaard of een aan een mogelijke opdracht voorafgaande
Nadere informatieIndicatietarieven in IE-zaken
Indicatietarieven in IE-zaken Versie 1 september 2014 Voorwoord Op 29 april 2004 is de zogenaamde Handhavingsrichtlijn tot stand gekomen (Richtlijn 2004/48/EG van het Europees Parlement en de Raad van
Nadere informatieVeiligheid en preventie in het medische aansprakelijkheidsrecht
Veiligheid en preventie in het medische aansprakelijkheidsrecht 17 e PIV Jaarconferentie Veiligheid voorop! Apeldoorn, 31 maart 2017 mr. O.L. (Oswald) Nunes www.kbsadvocaten.nl 1 Vier thema s 1. Transparantie
Nadere informatieRechten en plichten van de patiënt
1/5 Algemeen Rechten en plichten van de patiënt Inleiding Als patiënt hebt u een aantal rechten en plichten die zijn vastgelegd in de Wet Bescherming Persoonsgegevens, de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst
Nadere informatieAlgemene voorwaarden
Algemene voorwaarden Artikel 1: Definities In deze algemene voorwaarden worden de hiernavolgende termen in de navolgende betekenis gebruikt, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven: NVG: de Nederlandse
Nadere informatieZorgsymposium GGZ en het recht. Personeelsmanagement en gezondheidsrechtelijke regels - door Shirin Slabbers -
Personeelsmanagement en gezondheidsrechtelijke regels - door Shirin Slabbers - 1 WKKGZ - Toepassingsgebied - Aannemen van personeel - Bijhouden van kwaliteit personeel - Incidentenregistratie - Meldingen
Nadere informatieBewijslastverdeling in het Nederlandse en Belgische arbeidsrecht
Bewijslastverdeling in het Nederlandse en Belgische arbeidsrecht Mr. C. Bosse KLUWER Deventer - 2003 Voorwoord V Lijst van afkortingen XIII 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond van het onderzoek 1 1.2 Recente
Nadere informatiePrivaatrechtelijke zorgplichten. ACIS bijeenkomst 24 maart 2011 Eric Tjong Tjin Tai
Privaatrechtelijke zorgplichten ACIS bijeenkomst 24 maart 2011 Eric Tjong Tjin Tai Zorgplichten, wat zijn dat? Zorg in maatschappelijke zin Handelen ten behoeve van belangen (individuele) ander Relatie
Nadere informatieALGEMENE VOORWAARDEN #RECHT ADVOCATUUR
ALGEMENE VOORWAARDEN #RECHT ADVOCATUUR Artikel 1 1.1 1.2 1.3 Deze algemene voorwaarden zijn van toepassing op alle opdrachten die aan #RECHT worden verstrekt (inclusief aanvullende opdrachten of vervolgopdrachten)
Nadere informatiemr. Jilles van Zinderen
mr. Jilles van Zinderen Advocaat bij Broekman Advocaten, Laren; Focus op bomen en wet; Schade, aansprakelijkheid, eigendom, burengeschillen, Wabo, Boswet, FFW; Webmaster Bomenrecht.nl; Twitter @bomenrecht,
Nadere informatieGedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Almere op XX december 2016, onder nummer
ALGEMENE VOORWAARDEN VAN START2CARE Gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Almere op XX december 2016, onder nummer 58900918. Artikel 1 Begripsbepalingen 1.1. Start2Care: De eenmanszaak Start2Care.
Nadere informatieProportionele aansprakelijkheid & de beginselen en doelen
Datum: 31 januari 2012 Proportionele aansprakelijkheid & de beginselen en doelen Hoe verhouden de voorwaarden waaronder proportionele aansprakelijkheid wordt toegepast zich tot de beginselen en doelen
Nadere informatieBESCHERMING TEGEN AANSPRAKELIJKHEID: TIJDENS EN NA DE CARRIERE
BESCHERMING TEGEN AANSPRAKELIJKHEID: TIJDENS EN NA DE CARRIERE Thierry VANSWEEVELT Gewoon hoogleraar Universiteit Antwerpen Advocaat Dewallens & partners Voorzitter AHLEC (www.ahlec.be) 1 LOKET VOOR KLACHTEN
Nadere informatieReglement Juridische Dienstverlening Vereniging van Middenkader en Hoger Personeel van AkzoNobel
Reglement Juridische Dienstverlening Vereniging van Middenkader en Hoger Personeel van AkzoNobel Artikel 1 Definities Arbeidsgeschillen; geschillen omtrent de interpretatie en uitvoering van hetgeen tussen
Nadere informatieAlgemene Leveringsvoorwaarden Effect Veiligheid B.V.
Algemene Leveringsvoorwaarden Effect Veiligheid B.V. Deze algemene voorwaarden maken deel uit van alle overeenkomsten gesloten tussen Effect Veiligheid B.V., gevestigd te Geldrop, -hierna te noemen Effect
Nadere informatie