Kwaliteitstoezicht Wmo In het moment Dagbesteding

Transcriptie

1 Rapportage Kwaliteitstoezicht Wmo In het moment Dagbesteding Rijsenburgselaan 11 Driebergen Zeist, maart 2017 GGD regio Utrecht

2 Inhoudsopgave 1. Onderzoekskader Inleiding Opzet toezicht traject Doel van het toezicht Aanbieder Aanbieder Voorziening en locatie Contract Cliëntgerichte ondersteuning Afstemming ondersteuning op cliëntniveau Afstemming ondersteuning in de keten en privacy Medezeggenschap Klachtenregeling Veilige voorziening Fysieke en sociale veiligheid Meldcode en ongewenst gedrag Verklaring Omtrent het Gedrag Calamiteitenregeling Thema bedrijfsvoering en organisatie Continue kwaliteitsverbetering Professionele standaard Ontwikkeling Ontwikkelpunten Zienswijze aanbieder en plan van aanpak Advies aan het college van burgemeester en wethouders Bijlage 1 Begripsbepalingen Bijlage 2 Toezicht traject en bronnen Bijlage 3 Toetsingskader Pagina 2

3 1. Onderzoekskader 1.1 Inleiding Conform de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (hierna: Wmo), zorgt de gemeente ervoor dat burgers zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen en participeren in de samenleving. Binnen dit kader draagt de gemeente zorg voor maatschappelijke ondersteuning in de vorm van: Het bevorderen van de sociale samenhang, de mantelzorg en vrijwilligerswerk, de toegankelijkheid van voorzieningen, diensten en ruimten voor mensen met een beperking, de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente, alsmede voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld. Het ondersteunen van de zelfredzaamheid en de participatie van personen met een beperking of met chronische psychische of psychosociale problemen zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving. Het bieden van beschermd wonen en opvang. De wetgever heeft besloten ook het toezicht op het naleven van de kwaliteitseisen van de voorzieningen te decentraliseren naar het lokale niveau. De gemeente draagt hiermee zorg voor (het toezicht op) de kwaliteit en de continuïteit van de voorzieningen. De gemeenten binnen de regio Utrecht hebben de opdracht voor het uitvoeren van toezicht bij de GGD regio Utrecht (hierna: GGDrU) belegd. Dit betekent dat de GGDrU, in opdracht van de gemeenten, toezichthouder is op de kwaliteit van de Wmo voorzieningen. 1.2 Opzet toezicht traject Het toezicht traject omvat een aantal onderdelen, die worden ingezet om een beeld van de kwaliteit van ondersteuning te geven. Deze onderdelen zijn: documentanalyse, interviews op management- of directieniveau, interviews met professionals, interviews met cliënten en/of mantelzorgers, observatie en inzage in cliënt- en personeelsdossiers. De betreffende bronnen zijn getoetst aan de kwaliteitseisen uit de Wmo. De gemeenten in de regio Utrecht hebben gezamenlijk een aantal algemeen geldende normen opgesteld als aan vulling op de wettelijke eisen. Deze staan beschreven in bijlage 3. Naast deze toetsing wordt gekeken naar het eigen kwaliteitsbeleid van de betreffende aanbieder en de uitvoering daarvan in de praktijk. 1.3 Doel van het toezicht Het toezicht geeft een beeld van de kwaliteit van ondersteuning die wordt geboden door de gecontracteerde Wmo voorzieningen in de regio Utrecht. De resultaten van dit toezicht traject kunnen aanzet zijn tot een ontwikkeltraject om de doelstellingen van de Wmo te behalen. De resultaten in de regio kunnen tevens aanleiding voor de gemeente zijn om met elkaar in gesprek te gaan over hoe de Wmo voorzieningen in de regio zo doeltreffend mogelijk kunnen worden ingezet binnen de kaders van participatie en zelfredzaamheid. In de volgende hoofstukken worden de bevindingen van het toezicht traject beschreven. Pagina 3

4 2. Aanbieder 2.1 Aanbieder In het moment is een kleinschalig project voor ouderen met dementie. Het is in 2015 van start gegaan met het bieden van kunstzinnige dagbesteding aan ouderen. In het moment werkt met de visie dat kunst en kunstzinnig bezigzijn, de ouderen helpt om de kwaliteit van het moment volledig en helder te beleven. De dagbesteding is kleinschalig en biedt plek aan 6 tot 8 ouderen, de deelnemers. De begeleiding wordt gedaan door vaste medewerkers en soms ook een vrijwilliger. De activiteiten zijn geïnspireerd door kunst, muziek, literatuur en natuur, en richten zich op beleving en zingeving. 2.2 Voorziening en locatie De doelgroep zijn ouderen met dementie. De dagbesteding wordt geboden in Driebergen in een voormalig klooster. Er is keuze voor 2 halve dagen en 1 hele dag. Op een andere locatie in Driebergen, genaamd Dagbesteding-Driebergen, wordt dagbesteding geboden voor mensen met een licht tot matig verstandelijke beperking. De aanbieder is op deze locatie als onderaannemer werkzaam voor Stichting Abrona en Philadelphia. Dit toezicht traject betreft de voorziening dagbesteding en de locatie In het moment te Driebergen. 2.3 Contract In het werkgebied van de regio Utrecht, heeft de inkoopregio Zuid-Oost een contract afgesloten met In het moment. Het betreft het leveren van de voorziening dagbesteding verleend vanuit de Wmo. Pagina 4

5 3. Cliëntgerichte ondersteuning 3.1 Afstemming ondersteuning op cliëntniveau Werkwijze Voor het afstemmen van de ondersteuningsvraag van de deelnemer, hanteert de aanbieder de volgende werkwijze: Aanmeldingsovereenkomst: waarin vanuit de Zelfredzaamheid-Matrix wordt uitgevraagd wat de mate van zelfredzaamheid is op de verschillende leefdomeinen. Intakegesprek bij de mensen thuis: de begeleiders gaan op huisbezoek om kennis te maken met de deelnemer en partner/mantelzorger, en de thuissituatie van de deelnemer te leren kennen. Tijdens het huisbezoek worden de wensen en verwachtingen van de deelnemer en mantelzorger in kaart gebracht, en worden de doelstellingen en afspraken met betrekking tot de ondersteuning besproken. Evaluatie ondersteuning: minimaal 2 keer per jaar en zo nodig vaker vindt een evaluatiegesprek plaats met de mantelzorger. Hiervan wordt een schriftelijk verslag gemaakt dat met de mantelzorger en deelnemer wordt besproken. Indien deze akkoord zijn wordt de schriftelijke evaluatie aan het deelnemersdossier toegevoegd. Begeleidingsovereenkomst: in deze overeenkomst staan de artikelen opgenomen met betrekking tot het afnemen van de dienst. De begeleider en deelnemer of diens mantelzorger dienen de verklaring te ondertekenen. Uitvoering Op basis van interviews en praktijkobservatie blijkt dat wordt gewerkt conform bovengenoemde werkwijzen. De deelnemer en mantelzorger krijgt inzage in bovenstaande documenten via de intake. De overeenkomst wordt door de deelnemer ondertekend. Dit is zichtbaar in het dossier. De twee begeleiders vertellen in het gesprek dat zij het huisbezoek een belangrijk moment vinden om de deelnemer te leren kennen. Eén van de begeleiders is biografisch coach en vertelt dat tijdens de intake goed wordt gekeken naar de biografie van een persoon. Door de thuissituatie, de persoon en diens verleden te leren kennen, lukt het om de deelnemer te helpen herinneren. Op deze wijze lukt het, om tijdens de dagbesteding, alle deelnemers bij de gesprekken te betrekken. Mantelzorgers bevestigen dit beeld; zo noemen zij dat hun partner opleeft en opgewekt thuiskomt van de dagbesteding. Tijdens de observatie is zichtbaar dat iedere deelnemer mee doet aan de activiteiten en de gesprekken. Iedereen draagt een naambordje waarop groot de voornaam staat geschreven. Deelnemers kletsen met elkaar en maken grapjes, en er heerst een rustige en gemoedelijke sfeer. De bejegening van de begeleiders is persoonsgericht en respectvol. Elk dagdeel kent een vast programma. Het ochtend programma ziet er als volgt uit: als eerste wordt een gedicht voorgelezen en een bepaald thema besproken, zoals het thema spelen of carnaval. Dan volgen de kunstzinnige activiteiten: vormtekenen, speksteen bewerken, schilderen, tekenen met (pastel)krijt, muziek maken. Daarna helpen de deelnemers mee met groenten snijden voor de soep. Als de soep door de begeleiders wordt gemaakt, komt een tai chi docent om de deelnemers tai chi les te geven. Daarna eet men met elkaar en wordt de ochtend afgesloten. Er is er ruimte voor eigen inbreng in de activiteiten, zoals een bepaald thema aandragen om te bespreken. Maar om structuur te brengen in de activiteiten, vertellen de begeleiders dat het programma over het algemeen vaststaat. De begeleiders houden een schriftje bij voor de mantelzorgers. Elke keer dat de deelnemer is geweest, wordt beschreven hoe het is gegaan en wat de bijzonderheden waren. Ook wordt het voorgelezen gedicht van de dag in het schriftje geplakt. Het schriftje wordt erg gewaardeerd Pagina 5

6 door de mantelzorgers. Zij vertellen het fijn te vinden om te lezen hoe hun partner de dag heeft beleefd. Ook zeggen ze dat voor de kinderen prettig is om het schriftje te kunnen lezen. Op deze wijze blijven zij op de hoogte. De mantelzorgers zelf schrijven er niet vaak in, alleen in geval van bijzonderheden. Elke maand organiseren de begeleiders mantelzorgbijeenkomsten. Het doel is om met mantelzorgers samen te komen en te praten over thema s als dementie, rouwverwerking en ervaringen uit te delen. De mantelzorgers vertellen in het gesprek dat zij vaak op deze bijeenkomsten komen. De aanbieder houdt mantelzorgers en familie ook op de hoogte door middel van een nieuwsbrief. In deze nieuwbrief Heeft u een momentje worden de actualiteiten beschreven, bijvoorbeeld de komst van nieuwe deelnemers of het overlijden van een deelnemer, en nieuwe activiteiten en vrijwilligers. Ook staat in de nieuwsbrief grappige conversaties opgenomen van deelnemers tijdens de activiteiten. De mantelzorgers vertellen de nieuwsbrieven erg te waarderen. Conclusie aanbieder zorgdraagt voor het verstrekken van een cliëntgericht ondersteuningsaanbod. Met betrekking tot dit onderdeel zijn geen ontwikkelpunten geconstateerd. 3.2 Afstemming ondersteuning in de keten en privacy Werkwijze Voor het afstemmen van de ondersteuning in de keten en het waarborgen van de privacy, hanteert de aanbieder de volgende werkwijze: Begeleidingsovereenkomst waarin een artikel staat opgenomen over privacy: algemene richtlijn is dat deelnemers en diens vertegenwoordiger zelf bepalen die het dossier mag inzien. Aanmeldingsformulier: waarin toestemming wordt gevraagd of de aanbieder contact mag opnemen met de huisarts, indien dit nodig wordt geacht. Privacyrichtlijn: conform de richtlijnen voor begeleiding en therapie die zijn opgesteld door de beroepsvereniging Nederlandse Vereniging voor kunstzinnige therapie (NVKToag). Uitvoering Op basis van interviews blijkt dat wordt gewerkt conform bovenstaande werkwijzen. De begeleiders hebben weleens samenwerking met thuiszorgorganisaties, vooral als de deelnemer geen partner meer heeft. Zo komt er weleens iemand van een thuiszorgorganisatie of van de gemeente mee voor een kennismaking. Mantelzorgers vertellen in de gesprekken dat samenwerking met andere (zorg)professionals nauwelijks nodig is. Indien dit wel nodig blijkt, wordt het door de aanbieder altijd gevraagd of besproken. De mantelzorgers zijn niet op de hoogte van de privacyrichtlijn. In het deelnemersdossier is zichtbaar dat de deelnemer en/of diens vertegenwoordiger toestemming geeft voor contact met de huisarts. De aanbieder is bekend met het Privacy Protocol Sociaal Domein Regio Utrecht Zuid-Oost, welke is opgesteld door de gemeenten van de regio Zuid-Oost, als aanvulling op de privacynorm vanuit de wet, en heeft op locatie een exemplaar van het Privacy Protocol liggen. Conclusie en ontwikkelpunt aanbieder zorgdraagt voor het afstemmen van de voorziening op andere vormen van zorg of ondersteuning die de cliënt ontvangt, indien dit nodig blijkt. De aanbieder houdt hierbij in voldoende mate rekening met het waarborgen van de privacy van de cliënt. Als ontwikkelpunt Pagina 6

7 kan de aanbieder de privacyrichtlijnen onder aandacht brengen bij deelnemers en diens vertegenwoordiger; bijvoorbeeld tijdens evaluatiegesprekken of door informatie te platsen in de folder, nieuwsbrief en op de website. 3.3 Medezeggenschap Werkwijze De medezeggenschap van deelnemers is op individueel niveau geborgd zoals beschreven staat in paragraaf 3.1 Afstemming ondersteuning op cliëntniveau. Voor de inspraak van deelnemers en mantelzorgers op organisatieniveau, hanteert de aanbieder de volgende werkwijze: Mogelijkheid tot deelname mantelzorgersbijeenkomst. Bijeenkomsten voor deelnemers en familie, zoals een kerstlunch. Uitvoering Op basis van interviews met mantelzorgers blijkt dat er periodieke mantelzorgbijeenkomsten worden georganiseerd. Deze bijeenkomsten hebben geen vaste agenda. Mantelzorgers voelen dat zij hierdoor voldoende eigen inbreng hebben in de onderwerpen die worden besproken, en voldoende zicht en inspraak op de dagbestedingsactiviteiten. De begeleiders bemerken dat mantelzorgers zelf ook behoefte hebben aan ondersteuning. De begeleiders verkennen momenteel de mogelijkheden voor het bieden van mantelzorgerondersteuning vanuit de Wmo of de Stichting. De dagbesteding is kleinschalig waardoor volgens de begeleiders en mantelzorgers, voldoende ruimte is voor inbreng van de deelnemers. Zo heeft een deelnemer geopperd om in de herfst bij de ingang blaadjes te vegen en in de winter zout te strooien. Echter, zo benoemen de mantelzorgers en begeleiders, hebben de deelnemers niet veel behoefte aan inbreng, maar hechten zij juist waarde aan de dagelijkse structuur van de dagbesteding. Dit beeld wordt bevestigd tijdens de observatie bij de dagbesteding. Deelnemers weten welke activiteiten zij gaan ondernemen en wanneer. Ook hangt er een groot bord waarop het programma staat weergegeven. Dit biedt voor hen duidelijkheid en structuur. Conclusie aanbieder zorgdraagt voor het treffen van een bepaalde vorm van medezeggenschap van cliënten en/of diens vertegenwoordiger bij het invulling geven aan de voorziening. De aanbieder heeft de wijze van inspraakmogelijkheden geborgd in beleid en zorgt voor de uitvoering ervan. Met betrekking tot dit onderdeel zijn geen ontwikkelpunten geconstateerd. 3.4 Klachtenregeling Werkwijze Voor het treffen van een regeling ten behoeve van klachten van cliënten jegens gedragingen van de aanbieder, hanteert de aanbieder de volgende werkwijze: Klachtenregeling van de Nederlandse Vereniging van Antroposofische Zorgaanbieders (NVAZ): de mogelijkheden voor de cliënt om klachten in te dienen via de interne - als extern procedure. Informatiefolder klachten regeling cliënten. Uitvoering Op basis van interviews met de aanbieder blijkt dat wordt gewerkt met bovengenoemde werkwijzen. Mantelzorgers zijn niet per se op de hoogte van de klachtenregeling zelf, maar weten wel waar zij terecht kunnen met een klacht of vraag hebben. Zij waarderen de gesprekken met de begeleiders, bij het ophalen en brengen van hun partner, en bij de Pagina 7

8 mantelzorgbijeenkomsten. Ook hebben ze het gevoel goed op de hoogte te worden gehouden en hun vragen of zorgen te kunnen bespreken. Conclusie en ontwikkelpunt aanbieder zorgdraagt voor het treffen van een regeling voor de afhandeling van klachten van cliënten ten aanzien van gedragingen van de aanbieder jegens een cliënt. Door de klachtenregeling onder de aandacht te brengen, bijvoorbeeld door het op de website plaatsen, wordt de bekendheid van de klachtenregeling geborgd. Pagina 8

9 4. Veilige voorziening 4.1 Fysieke en sociale veiligheid Werkwijze Voor het waarborgen van de fysieke en sociale veiligheid, hanteert de aanbieder de volgende werkwijze: Begeleidingsovereenkomst waarin twee artikelen staan opgenomen met betrekking tot de veiligheid: - alle relevante veranderingen in omstandigheden van de deelnemer dienen zo snel mogelijk te worden doorgegeven aan de begeleider. - de vertegenwoordiger is op de hoogte van het protocol Incidenten (welke als bijlage wordt meegegeven). Voorwaarden voor deelname: deelnemer is niet rolstoel afhankelijk. Relevante begeleidings- en zorgnotities worden voorafgaan een de start van de deelname geleverd. Protocol incidenten: waarin staat beschreven hoe er gehandeld wordt bij oplopen van letsel of onwel worden van de deelnemer, vermissing van de deelnemer of als er sprake is van agitatie. Personele bezetting: vaste krachten, invalkracht en vrijwilligers. BHV: beleid is in wording. Uitvoering Op basis van interviews blijkt dat wordt gewerkt conform bovengenoemde werkwijzen. Mantelzorgers vertellen dat er afspraken worden gemaakt indien de situatie hierom vraagt. Zo wordt er volgens hen goed gekeken naar wat een deelnemer wel en niet aankan qua aantal dagdelen. Het aantal dagdelen wordt langzaam opgebouwd en indien het teveel blijkt ook afgebouwd. Zij hebben hierdoor de indruk dat goed rekening wordt gehouden met de mogelijkheden van de deelnemers en dat er een balans is tussen een deelnemer motiveren en rust bieden. Op de groep zijn altijd twee begeleiders aanwezig en soms ook een vrijwilliger. Aangezien de groep klein is, tussen de 6 a 8 deelnemers, is het mogelijk om met een deelnemer meer één op één contact te hebben als er sprake is meer ernstige dementie of andere problematiek. Een begeleider gaat dan bijvoorbeeld een stukje te wandelen als de deelnemer onrustig is. De dagbesteding is gesitueerd in een gebouw waarin meerdere organisaties actief zijn. Er is een coördinator van het gebouw welke nu een BHV plan gaat opstellen samen met alle organisaties. De ruimte van de dagbesteding is gesitueerd op de begane grond en kent een ingang en een uitgang naar de tuin. Conclusie en ontwikkelpunt aanbieder zorgdraagt voor het waarborgen van de fysieke en sociale veiligheid voor zowel de professionals als de cliënt. Tevens wordt in samenspraak met de cliënt geïnventariseerd of specifieke cliëntgebonden risico s aanwezig zijn en waar nadere afspraken over gemaakt moeten worden. Het BHV beleid is in wording en wordt in het gebouw gezamenlijk opgepakt. Met betrekking tot het onderdeel veilige voorziening, is hierop ontwikkeling nodig. Aanbieder dient een BHV beleid op te stellen waarin staat beschreven hoe de veiligheid op het gebied van bedrijfshulpverlening is geborgd. Pagina 9

10 4.2 Meldcode en ongewenst gedrag Werkwijze Voor het adequaat hulp bieden in het geval van signalen van huiselijk geweld en mishandeling en ongewenst gedrag, heeft de aanbieder ten tijde van het eerste bezoek geen werkwijze opgesteld. Uitvoering Uit het interview met de aanbieder blijkt dat er geen signalen of vermoedens zijn geweest van huiselijk geweld. Wel hebben de begeleiders bij een mevrouw signalen van eenzaamheid opgemerkt, en hebben dit teruggekoppeld aan de gemeente. De begeleiders hebben goed zicht op de situatie van de deelnemers en mantelzorgers, door dat zij op huisbezoek gaan en veel contact onderhouden met de mantelzorgers. Ze zijn hierdoor ook in gelegenheid om mogelijke signalen van ouderenmishandeling op te merken. Ten tijde van het toezicht traject heeft de aanbieder een concept meldcode huiselijk geweld opgesteld, met daarin een stappenplan en uitleg over de verschillende vormen van huiselijk geweld. Aanbieder heeft geen beleid opgesteld ten aanzien van ongewenst gedrag van deelnemers en personeel. Conclusie en ontwikkelpunt aanbieder zorgdraagt voor een meldcode waarin stapsgewijs wordt aangegeven hoe met signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling dient te worden omgegaan. De aanbieder dient te zorgen voor kennis en deskundigheidsbevordering onder de medewerkers en vrijwilligers ten aanzien van het gebruik van de meldcode. Aangezien de aanbieder geen beleid heeft ten aanzien van ongewenst gedrag, dient dit te worden opgesteld. Te denken valt aan een aantal huisregels of gedragsregels- of normen over bejegening, agressie e.d. 4.3 Verklaring Omtrent het Gedrag Werkwijze Voor het waarborgen van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) voor ieder betaalde en onbetaalde professional, heeft de aanbieder de volgende werkwijze: VOG voor betaalde begeleiders VOG voor onbetaalde begeleiders: de aanbieder is momenteel bezig met het opstellen van een vrijwilligersbeleid waarin de VOG voor vrijwilligers aan de orde komt 1 : Uitvoering De aanbieder is van mening dat de veiligheid meer wordt geborgd door scholing en ervaring van medewerkers, en in mindere mate door een VOG. Zij vertellen in het gesprek dat zij goed zicht hebben op de medewerkers, omdat in de ruimte waar de dagbesteding wordt gegeven, altijd meerdere begeleiders aanwezig zijn. Conclusie en ontwikkelpunt aanbieder zorgdraagt voor een geldige Verklaring Omtrent het Gedrag van betaalde professionals die worden ingezet door de organisatie en werken met de cliënten. Aanbieder werkt met vrijwilligers, voor hen is geen geldige VOG. Met betrekking tot de vrijwilligers wordt dit punt door de aanbieder opgenomen in het vrijwilligersbeleid dat momenteel wordt 1 Regio Zuidoost heeft de verplichting voor een Verklaring Omtrent het Gedrag bij het vaste personeel niet opgenomen in het inkoopcontract met de aanbieder. Pagina 10

11 opgesteld. 4.4 Calamiteitenregeling Werkwijze Voor het melden van calamiteiten, heeft de aanbieder ten tijde van het eerste bezoek geen werkwijze calamiteitentoezicht. De toezichthouder heeft de aanbieder gewezen op de website van de GGDrU waarop informatie te vinden is over calamiteiten; zoals het protocol calamiteitentoezicht en het meldingsformulier. Uitvoering Uit het gesprek met de aanbieder blijkt dat zij kennis hebben genomen van het protocol calamiteitentoezicht van de GGDrU. Tot op heden hebben zich geen meldingsplichtige calamiteiten of geweldsincidenten voorgedaan bij Wmo cliënten. De aanbieder heeft vooralsnog geen gebruik hoeven te maken van het protocol calamiteitentoezicht. Conclusie aanbieder beschikt over het protocol calamiteitentoezicht van de GGD regio Utrecht en deze in werking zal stellen indien dit nodig is. Met betrekking tot dit onderdeel zijn geen ontwikkelpunten geconstateerd. Pagina 11

12 5. Thema bedrijfsvoering en organisatie 5.1 Continue kwaliteitsverbetering Werkwijze Voor het verbeteren van de kwaliteit van de voorziening op zowel organisatie-, uitvoerings- als cliëntniveau, hanteert de aanbieder de volgende werkwijze: Organisatieniveau: bedrijfsprocessen worden bekeken, verbeterd of vernieuwd met het oog op het bieden van kwalitatief goede ondersteuning. Uitvoeringsniveau: ervaringen van professionals worden gebruikt voor kwaliteitsverbetering. Elke maand is er een deelnemersbespreking waarin de twee vaste begeleiders de stand van zaken en bijzonderheden van de deelnemers bespreken. Cliëntniveau: ervaringen van cliënten worden gebruikt voor kwaliteitsverbetering vanuit het tevredenheidsonderzoek en de individuele evaluatiemomenten met deelnemers en vertegenwoordigers. Uitvoering Op basis van de gesprekken blijkt dat de aanbieder bezig is met kwaliteitsverbetering, waarbij oog is voor de uitvoering van de ondersteuning, de veiligheid en de beleving van de deelnemers en hun naasten. Door middel van de deelnemersbespreking blijven de vaste begeleiders op de hoogte van elkaars bevindingen omtrent de situatie van de deelnemers. De aanbieder zorgt ervoor dat de bedrijfsprocessen worden bekeken, verbeterd of vernieuwd met het oog op het bieden van kwalitatief goede ondersteuning. Conclusie aanbieder oog heeft voor kwaliteitsverbetering, waarbij zicht is op de gebieden die goed functioneren en de gebieden waar mogelijk verbetering nodig is. Hierbij worden ervaringen vanuit de professionals en vrijwilligers, en de deelnemers en hun naasten meegenomen. Met betrekking tot dit onderdeel zijn geen ontwikkelpunten geconstateerd. 5.2 Professionele standaard Werkwijze Voor het zorgdragen van een voorziening dat wordt verstrekt in overeenstemming met de op de beroepskracht rustende verantwoordelijkheid, hanteert de aanbieder de volgende werkwijze: Functie/competentieprofielen Deskundigheidsbevordering Vrijwilligersbeleid (in wording) Uitvoering Op basis van de documenten blijkt dat wordt gewerkt conform bovengenoemde werkwijzen. In de functiebeschrijving wordt kennis en ervaring met betrekking tot de doelgroep en begeleiding gevraagd. De vaste begeleiders hebben kennis en ervaring in de zorg als therapeut en biografisch coach. Ook houden zij hun kennis op peil door middel deelname aan conferenties en dergelijke, zoals de conferentie: De kracht van het ouder worden. Op basis van interviews met de begeleiders komt naar voren dat zij zichzelf voldoende toegerust achten om cliënten met een Wmo indicatie te ondersteunen in hun hulpvraag. De aanbieder zet voldoende en deskundige professionals in om cliënten te begeleiden bij de activiteiten. Naast de twee vaste begeleiders zijn er drie invalkrachten, allen werkzaam als therapeutisch begeleider. Ook zijn er twee vrijwilligers, waarvan één is werkzaam als Pagina 12

13 woonbegeleidster bij een zorginstelling en de ander als thuisbegeleider. De aanbieder stelt momenteel een vrijwilligersbeleid op waarin ook de bijscholing voor de vrijwilligers wordt beschreven. Conclusie aanbieder zorgdraagt dat de voorziening in overeenstemming is met de op de beroepskracht rustende verantwoordelijkheid, voortvloeiende uit de professionele standaard. Met betrekking tot dit onderdeel zijn geen ontwikkelpunten geconstateerd. Pagina 13

14 6. Ontwikkeling 6.1 Ontwikkelpunten In opdracht van diverse gemeenten binnen de regio Utrecht, heeft de toezichthouder kwaliteitstoezicht uitgevoerd op de voorziening dagbesteding In het moment. De kwaliteitsthema s uit de Wmo zijn hierbij als uitgangspunt genomen. Het toezicht is uitgevoerd op drie niveaus, te weten: organisatieniveau, uitvoeringsniveau en cliëntniveau. Op basis van de bevindingen uit het huidige toezicht traject kan worden geconcludeerd dat de aanbieder in voldoende mate zorg draagt voor de algemeen geldende normen die door de gemeenten zijn opgesteld en de kwaliteitseisen uit de Wmo Betreffende het bieden van ondersteuning heeft de toezichthouder in hoofdstuk een tweetal ontwikkelpunten verwoord. Het aandachtspunt heeft betrekking op de. Het aandachtpunt zoals verwoord staat hieronder opgenomen: Ontwikkelpunten algemeen geldende normen gemeenten Onderwerp ongewenst gedrag Huidige situatie: de aanbieder heeft geen beleid opgesteld ten aanzien van ongewenst gedrag. Ontwikkelpunt: Aangezien de aanbieder geen beleid heeft opgesteld ten aanzien van ongewenst gedrag, dient dit te worden opgesteld. Te denken valt aan een aantal huisregels of gedragsregels- of normen over bejegening, agressie e.d. Onderwerp VOG 2 Huidige situatie: aanbieder zorgdraagt voor een geldige Verklaring Omtrent het Gedrag van betaalde professionals die worden ingezet door de organisatie en werken met de cliënten. Aanbieder werkt met vrijwilligers, voor hen is geen geldige VOG. Ontwikkelpunt: Met betrekking tot de vrijwilligers wordt dit punt door de aanbieder opgenomen in het vrijwilligersbeleid dat momenteel wordt opgesteld. Ontwikkelpunten kwaliteitseisen Wmo 2015 Onderwerp privacy Huidige situatie: aanbieder zorgdraagt voor het afstemmen van de voorziening op andere vormen van zorg of ondersteuning die de cliënt ontvangt, indien dit nodig blijkt. De aanbieder houdt hierbij in 2 Regio Zuidoost heeft de verplichting voor een Verklaring Omtrent het Gedrag bij het vaste personeel niet opgenomen in het inkoopcontract met de aanbieder. Pagina 14

15 voldoende mate rekening met het waarborgen van de privacy van de cliënt. Ontwikkelpunt: Als ontwikkelpunt kan de aanbieder de privacyrichtlijnen onder aandacht brengen bij deelnemers en diens vertegenwoordiger; bijvoorbeeld tijdens evaluatiegesprekken of door informatie in de folder, nieuwsbrief en op de website te plaatsen. Onderwerp klachtenreglement Huidige situatie: aanbieder zorgdraagt voor het treffen van een regeling voor de afhandeling van klachten van cliënten ten aanzien van gedragingen van de aanbieder jegens een cliënt. Ontwikkelpunt: Door de klachtenregeling onder de aandacht te brengen, bijvoorbeeld door het op de website plaatsen, wordt de bekendheid van de klachtenregeling geborgd. Onderwerp veiligheid Huidige situatie: aanbieder zorgdraagt voor het waarborgen van de fysieke en sociale veiligheid voor zowel de professionals als de cliënt. Tevens wordt in samenspraak met de cliënt geïnventariseerd of specifieke cliëntgebonden risico s aanwezig zijn en waar nadere afspraken over gemaakt moeten worden. Het BHV beleid is in wording en wordt in het gebouw gezamenlijk opgepakt. Ontwikkelpunt: Met betrekking tot het onderdeel veilige voorziening, is hierop ontwikkeling nodig. Aanbieder dient een BHV beleid op te stellen waarin staat beschreven hoe de veiligheid op het gebeid van bedrijfshulpverlening is geborgd. Onderwerp meldcode Huidige situatie: aanbieder zorgdraagt voor een meldcode waarin stapsgewijs wordt aangegeven hoe met signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling dient te worden omgegaan. Ontwikkelpunt: De aanbieder dient te zorgen voor kennis en deskundigheidsbevordering onder de medewerkers en vrijwilligers ten aanzien van het gebruik van de meldcode. 6.2 Zienswijze aanbieder en plan van aanpak De aanbieder is in de gelegenheid gesteld om een zienswijze te geven op de conceptrapportage. De aanbieder heeft van deze mogelijkheid gebruik gemaakt en een plan van aanpak gestuurd hoe de punten worden opgepakt. De reactie is hieronder weergegeven. Over de ontwikkelpunten. kunnen we het volgende zeggen: - onderwerp "ongewenst gedrag": we zijn nu bezig een beleid op te stellen a.d.h.v. voorbeelden van vergelijkbare zorgaanbieders. - onderwerp VOG: we werken aan een vrijwilligersbeleid en de Vriendenstichting "In met moment" gaat VOG's voor de huidige en toekomstige vrijwilligers aanvragen. Pagina 15

16 - onderwerp "privacy": in de Nieuwsbrief van april worden de privacyrichtlijnen onder de aandacht gebracht. - onderwerp "klachtenreglement": in de Nieuwsbrief van april wordt onder de aandacht gebracht dat de klachtenregeling vermeld staat in de begeleidingsovereenkomst die de deelnemers hebben ondertekend bij aanmelding. Deelnemers hebben zelf een kopie van deze overeenkomst. - onderwerp "veiligheid": het BHV-beleid in Villa Xaverius is volop in ontwikkeling. Er is een vluchtplan, er zijn coördinatoren, er is een AED aangeschaft en binnenkort volgt een EHBO/reanimatietraining voor een aantal huurders in de Villa, waaronder beide begeleiders van "In het moment". Dit alles wordt uitgewerkt tot een volwaardig BHV-beleid. - onderwerp meldcode: de kennis van de twee begeleiders met de meldcode wordt opgenomen in het vrijwilligersbeleid. De intentie is om regelmatig een bijeenkomst voor deskundigheidsbevordering van de vrijwilligers te houden en dan ook het omgaan met de meldcode daarin mee te nemen. 6.3 Advies aan het college van burgemeester en wethouders De toezichthouder adviseert het college van burgemeester en wethouders positief inzake de kwaliteitsvoering van deze aanbieder betreffende de voorziening dagbesteding. Hieraan ligt het kwaliteitstoezicht ten grondslag en de vooronderstelling dat de bovengenoemde ontwikkelpunten door de aanbieder in acht worden genomen. Pagina 16

17 Bijlage 1 Begripsbepalingen Aanbieder Begeleiding Calamiteit Cliënt Dagbesteding Ondersteunin gsplan Professional Sociaal netwerk Stagiair Toezichthoud er Vertegenwoordiger Voorziening Vrijwilliger natuurlijk persoon of rechtspersoon die jegens het college van burgemeester en wethouders gehouden is een algemene voorziening of een maatwerkvoorziening te leveren. activiteiten gericht op het bevorderen van zelfredzaamheid en participatie van de cliënt opdat hij zo lang mogelijk in zijn eigen leefomgeving kan blijven wonen. niet-beoogde of onverwachte gebeurtenis, die betrekking heeft op de kwaliteit van een voorziening en die tot een ernstig schadelijk gevolg voor of de dood van een cliënt heeft geleid. persoon die gebruik maakt van een algemene voorziening of aan wie een maatwerkvoorziening of persoonsgebonden budget is verstrekt. Ook wel deelnemer of bezoeker genoemd. de Wmo voorziening dagbesteding, ook wel dagactiviteit of dagvoorziening. persoonlijk plan of zorgplan waarin is geconcretiseerd op welke manier de ondersteuning bijdraagt aan zijn participatie en zelfredzaamheid en hoe de kwaliteit van de ondersteuning is gewaarborgd. natuurlijke persoon die in persoon beroepsmatig werkzaam is voor een aanbieder. Ook wel medewerker of activiteitencoach genoemd. personen uit de huiselijke kring of andere personen met wie de cliënt een sociale relatie onderhoudt. persoon die in het kader van een opleiding cliënten en professionals ondersteunt, zonder de eindverantwoordelijkheid hiervoor te dragen. werknemer van de GGDrU die middels een mandaat door het college van burgemeester en wethouders 26 gemeenten gerechtigd is toezicht te houden, als bedoeld in artikel 6.1 van de Wmo 2015, op Wmo voorzieningen. persoon of rechtspersoon die een cliënt vertegenwoordigt die niet in staat kan worden geacht tot een redelijke waardering van zijn belangen ter zake. Ook wel contactpersoon genoemd. Indien geschreven wordt over de cliënt dan wordt hiermee de cliënt en/of diens vertegenwoordiger bedoeld. Dit kan een mantelzorger zijn. algemene voorziening of maatwerkvoorziening. verricht onverplicht en onbetaald werk ten behoeve van de ondersteuning van de cliënten en professionals, zonder de eindverantwoordelijkheid hiervoor te dragen. Wmo 2015 Wet maatschappelijke ondersteuning. Van kracht geworden in Pagina 17

18 Bijlage 2 Toezicht traject en bronnen Gegevens toezichthouder Toezichthouder Mevrouw M.C. Vanoni Gegevens aanbieder Aanbieder Mevrouw S. Fiorini en mevrouw B. Waardenburg Adres Rijsenburgselaan EG Driebergen- Rijsenburg Telefoonnummer / adres Website Kvk-nummer Contracten Inkoopregio Zuid-Oost Interview aanbieder Datum 24 januari 2017 Locatiebezoek Datum 27 februari 2017 Conceptrapportage Datum 13 maart 2017 Reactietermijn conceptrapportage 2 weken Definitieve rapportage Datum Bronnen Website Interviews aanbieder/begeleiders, mantelzorgers Praktijkobservatie dagdeel Clientdossiers cliëntdossier Documenten verstuurd door aanbieder op 17 januari 2017 en 7 maart 2017 Pagina 18

19 Bijlage 3 Toetsingskader Het toezichtkader is samengesteld uit de wettelijke bepalingen (Wmo 2015) en de algemeen geldende normen die door de ambtelijke werkgroep van de gemeente in samenwerking met de GGDrU zijn vastgesteld. Het kader bestaat uit drie thema s die elk op drie niveaus (aanbieder, professional en cliënt) worden getoetst: Cliëntgerichte ondersteuning Afstemming ondersteuning op cliëntniveau Een voorziening wordt in elk geval: doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht verstrekt (Wmo 2015 artikel 3.1, lid 2). De aanbieder heeft per cliënt een ondersteuningsplan en is afgestemd op de behoefte van, en met de cliënt en/of vertegenwoordiger waarbij rekening is gehouden met de relevante levensgebieden van de cliënt. De aanbieder voert het ondersteuningsplan uit en toetst en evalueert dit beleid periodiek in samenspraak met de cliënt en/of vertegenwoordiger (algemeen geldende norm). Afstemming ondersteuning in de keten en privacy Een voorziening wordt in elk geval: afgestemd op de reële behoefte van de cliënt en op andere vormen van zorg of hulp die de cliënt ontvangt en verstrekt met respect voor en inachtneming van de rechten van de cliënt (Wmo 2015, artikel 3.1, lid 2). Medezeggenschap Indien de aanbieder een voorziening levert als bedoeld in artikel 2.1.3, tweede lid, onderdelen d en e, treft de aanbieder: een regeling voor medezeggenschap van cliënten over voorgenomen besluiten van de aanbieder die voor de gebruikers van belang zijn (Wmo 2015, artikel 3.2, lid 1b). Klachtenregeling Indien de aanbieder een voorziening levert als bedoeld in artikel 2.1.3, tweede lid, onderdelen d en e, treft de aanbieder: een regeling voor de afhandeling van klachten van cliënten ten aanzien van gedragingen van de aanbieder jegens een cliënt (Wmo 2015, artikel 3.2, lid 1a). Veilige voorziening Fysieke en sociale veiligheid De professionals zijn op de hoogte van algemene en cliëntgebonden risico s op het gebied van sociale - en fysieke veiligheid en nemen indien nodig in samenspraak met de cliënt of vertegenwoordiger de maatregelen om deze risico s te minimaliseren (algemeen geldende norm). Beleid op veiligheid van personeel en cliënten ten aanzien van ongewenst gedrag (algemeen geldende norm). Een voorziening wordt in elk geval veilig verstrekt (Wmo 2015, artikel 3.1, lid 2). De aanbieder, niet zijnde een aanbieder die hulpmiddelen of woningaanpassingen levert, stelt een meldcode vast waarin stapsgewijs wordt aangegeven hoe met signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling wordt omgegaan en die er redelijkerwijs aan bijdraagt dat zo snel en adequaat mogelijk hulp kan worden geboden (Wmo 2015, artikel 3.3, lid 1). Pagina 19

20 De aanbieder bevordert de kennis en het gebruik van de meldcode (Wmo 2015, artikel 3.3, lid 2). Verklaring Omtrent het Gedrag Betaalde beroepskrachten en vrijwilligers, die worden ingezet door de organisatie en werken met de cliënten, zijn in het bezit van een geldige VOG bij aanvang van de werkzaamheden (algemeen geldende norm). 3 Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kunnen regels worden gesteld over de situaties waarin een aanbieder, niet zijnde een aanbieder die hulpmiddelen of woningaanpassingen levert, in het bezit dient te zijn van een verklaring omtrent het gedrag als bedoeld in artikel 28 van de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens voor beroepskrachten en andere personen die beroepsmatig met zijn cliënten in contact kunnen komen, welke niet eerder is afgegeven dan drie maanden voor het tijdstip waarop betrokkene voor de aanbieder ging werken (Wmo 2015, artikel 3.5, lid 1). Calamiteitenregeling De aanbieder werkt conform het protocol calamiteitentoezicht van de Wmo toezichthouder (algemeen geldende norm). De aanbieder doet bij de toezichthoudende ambtenaar, bedoeld in artikel 6.1, onverwijld melding van: a. iedere calamiteit die bij de verstrekking van een voorziening heeft plaatsgevonden; b. geweld bij de verstrekking van een voorziening (Wmo 2015, artikel 3.4, lid 1). De aanbieder en de beroepskrachten die voor hem werkzaam zijn, verstrekken bij en naar aanleiding van een melding als bedoeld in het eerste lid aan de toezichthoudende ambtenaar de gegevens, daaronder begrepen persoonsgegevens, gegevens betreffende de gezondheid en andere bijzondere persoonsgegevens als bedoeld in de Wet bescherming persoonsgegevens, voor zover deze voor het onderzoeken van de melding noodzakelijk zijn (Wmo 2015, artikel 3.4, lid 2). Persoonsgegevens als bedoeld in het tweede lid, ten aanzien waarvan de aanbieder of de beroepskracht op grond van een wettelijk voorschrift of op grond van zijn ambt of beroep tot geheimhouding is verplicht, worden uitsluitend zonder toestemming van betrokkene verstrekt, indien deze niet meer in staat is de toestemming te geven dan wel dit noodzakelijk kan worden geacht ter bescherming van cliënten (Wmo 2015, artikel 3.4, lid 3). Bedrijfsvoering en organisatie Continue kwaliteitsverbetering De aanbieder werkt aan continue kwaliteitsverbetering (algemeen geldende norm). De aanbieder draagt er zorg voor dat de voorziening van goede kwaliteit is (Wmo 2015, artikel 3.1, lid 1). Professionele standaard Een voorziening wordt in elk geval verstrekt in overeenstemming met de op de beroepskracht rustende verantwoordelijkheid, voortvloeiende uit de professionele standaard (Wmo 2015, artikel 3.1, lid 2c). 3 Regio Zuidoost heeft de verplichting voor een Verklaring Omtrent het Gedrag bij het vaste personeel niet opgenomen in het inkoopcontract met de aanbieder. Pagina 20

21 GGD regio Utrecht Postbus AB Zeist T E info@ggdru.nl I Uitgave GGD regio Utrecht Pagina 21