Elektronisch gemeenteblad

Transcriptie

1 Elektronisch gemeenteblad 17 oktober 2016 melding ex artikel 8.40 van de Wet milieubeheer is ingekomen: - een melding Activiteitenbesluit milieubeheer (verzonden ). 2. Stevensbeekseweg 3 te Sint Anthonis (melding activiteitenbesluit) Burgemeester en wethouders van Sint Anthonis maken bekend dat de navolgende melding ex artikel 8.40 van de Wet milieubeheer is ingekomen: - melding Activiteitenbesluit, milieubeheer (verzonden 11 oktober 2016) U kunt uzelf op aanmelden voor de bekendmakingenservice van Overheid.nl. U krijgt dan alle bekendmakingen die voldoen aan de door u opgegeven criteria in uw box. Wet Milieubeheer 1. Lamperen 12 te Wanroij (melding Activiteitenbesluit milieubeheer) Burgemeester en wethouders van Sint Anthonis maken bekend dat de navolgende Ter inzage ligging meldingen (nummer 1 en 2) De meldingen liggen, één dag na de dag van publicatie (zie publicatiedatum), gedurende een periode van 6 weken van tot uur ter inzage in het gemeentehuis bij het Klant Contact Centrum. Voor het inzien van de stukken buiten genoemde kantooruren kan een afspraak worden gemaakt met het Klant Contact Centrum. Overige bekendmakingen 3. gemeente Sint Anthonis 2017 Burgemeester en wethouders van Sint Anthonis maken hierbij bekend, dat zij aan de gemeenteraad van Sint Anthonis hebben aangeboden: Officieel gemeenteblad met digitale publicaties van de gemeente Sint Anthonis 1

2 Elektronisch gemeenteblad 17 oktober 2016 de ontwerpbegroting 2017 van de gemeente Sint Anthonis. horecagelegenheid aan huis (ingekomen 7 oktober 2016) In de vergadering van de gemeenteraad van 3 november a.s. wordt de begroting behandeld en vastgesteld. De ontwerpbegroting 2017 ligt vanaf heden tot en met de dag van behandeling in de gemeenteraad voor een ieder ter inzage in het gemeentehuis. De begroting is als bijlage toegevoegd aan dit elektronisch gemeenteblad beschikbaar op Omgevingsvergunning Ingekomen aanvragen omgevingsvergunningen 4. Den Akker ong. (kavel 5) te Ledeacker (aanvraag omgevingsvergunning) - het bouwen van een halfvrijstaande woning (ingekomen 12 oktober 2016) 5. Vlagberg 35B te Sint Anthonis (aanvraag omgevingsvergunning) - omgevingsvergunning beperkte milieutoets (ingekomen 11 oktober 2016) 6. Lactariaweg 5 te Stevensbeek (aanvraag omgevingsvergunning) - het handelen in strijd met regels ruimtelijke ordening, het realiseren van een kleinschalige 7. Den Akker ong. (kavel 4) te Ledeacker (aanvraag omgevingsvergunning) - het bouwen van een halfvrijstaande woning (ingekomen 12 oktober 2016) Tegen bovenstaande aanvragen (nummer 4 t/m 7) kunnen geen bezwaren worden ingediend. Bezwaar is mogelijk zodra op deze aanvraag een beslissing is genomen. Verlenging beslistermijn aanvraag omgevingsvergunning 8. Vrijstraat 23 te Ledeacker (verlenging beslistermijn) - het herbouwen van een achterhuis met bedrijfsruimte en het oprichten van een loods, de beslistermijn is met 6 weken verlengd (ingekomen 19 augustus 2016) Geen bezwaar mogelijk Op grond van artikel 6:3 van de Algemene wet bestuursrecht staat tegen deze beslissing geen bezwaar- of beroepsmogelijkheid open. Ontwerpbesluit omgevingsvergunning 9. De Quayweg 49 en 51 te Landhorst (ontwerpbesluit omgevingsvergunning 1e fase) Officieel gemeenteblad met digitale publicaties van de gemeente Sint Anthonis 2

3 Elektronisch gemeenteblad 17 oktober een ontwerpbesluit omgevingsvergunning 1e fase voor het veranderen van de inrichting (revisie) en handelingen met gevolgen voor beschermde natuurgebieden (verzonden 14 oktober 2016). Ter inzage legging ontwerpbeschikking De ontwerpbeschikking ligt, één dag na publicatie, gedurende een periode van 6 weken van tot uur ter inzage in het gemeentehuis bij het omgevingsloket. Voor het inzien van de stukken buiten genoemde kantooruren kan een afspraak worden gemaakt met één van onze klantadviseurs van het Team Vergunningen. Indienen zienswijze Tegen de ontwerpbeschikking kan, binnen zes weken vanaf de datum van de ter inzage legging, door een ieder, een schriftelijke of mondeling gemotiveerde zienswijze worden ingediend bij het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Sint Anthonis; postbus 40, 5845 ZG Sint Anthonis. Om uw mondelinge zienswijze in te dienen kunt u een afspraak maken met één van onze klantadviseurs van het Team Vergunningen. Verleende omgevingsvergunningen 10. Lamperen 12 te Wanroij (besluit omgevingsvergunning) - een besluit omgevingsvergunning, omgevingsvergunning beperkte milieutoets (OBM (verzonden 12 oktober 2016)). 11. Stevensbeekseweg 3 te Sint Anthonis (omgevingsvergunning) - een besluit omgevingsvergunning beperkte milieutoets (verzonden 11 oktober 2016) Tegen bovenstaande besluiten (nummer 10 en 11) kunnen rechtstreeks belanghebbenden op grond van de Algemene wet bestuursrecht binnen zes weken na datum van verzending van het besluit een gemotiveerd bezwaarschrift indienen bij het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Sint Anthonis, postbus 40, 5845 ZG Sint Anthonis. Overigens schorst het indienen van een bezwaarschrift op grond van artikel 6:16 van de Algemene wet bestuursrecht niet de werking van het besluit waartegen het is gericht. Om de schorsing van dit besluit te bewerkstelligen moet u, indien onverwijlde spoed dat vereist, tegelijkertijd met of na de indiening van het bezwaarschrift een verzoek om een voorlopige voorziening indienen bij de voorzieningenrechter van de arrondissementsrechtbank, sector bestuursrecht, Postbus 90125, 5200 MA s- Hertogenbosch. U kunt ook digitaal beroep instellen bij genoemde rechtbank via Daarvoor moet u wel beschikken over een elektronische handtekening (DigiD). Kijk ook op deze site voor de precieze voorwaarden. Drank- en horecaverordening 12. Stichting De Oude Heerlijkheid (ontheffing Drank- en horecaverordening) - het verlenen van een ontheffing tot het houden van een bijeenkomst van persoonlijke aard (Gouden bruiloft) in een para commerciële inrichting (verzonden 13 oktober 2016) Officieel gemeenteblad met digitale publicaties van de gemeente Sint Anthonis 3

4 Elektronisch gemeenteblad 17 oktober 2016 Bezwaar Tegen deze besluiten kunnen rechtstreeks belanghebbenden op grond van de Algemene wet bestuursrecht binnen zes weken na de datum van bekendmaking van deze besluiten een gemotiveerd bezwaarschrift indienen bij de burgemeester van de gemeente Sint Anthonis, postbus 40, 5845 ZG Sint Anthonis. Overigens schorst het indienen van een bezwaarschrift op grond van artikel 6:16 van de Algemene wet bestuursrecht niet de werking van het besluit waartegen het is gericht. Om de schorsing van dit besluit te bewerkstelligen moet u, indien onverwijlde spoed dat vereist, tegelijkertijd met of na de indiening van het bezwaarschrift een verzoek om een voorlopige voorziening indienen bij de voorzieningenrechter van de arrondissementsrechtbank, sector bestuursrecht, postbus 90125, 5200 MA 's- Hertogenbosch. U kunt ook digitaal beroep instellen bij genoemde rechtbank via Daarvoor moet u wel beschikken over een elektronische handtekening (DigiD). Kijk op ook op deze site voor de precieze voorwaarden. De Verordening kwaliteit VTH heeft betrekking op de taken, die door of in opdracht van het college van burgemeester en wethouders worden uitgevoerd in het kader van vergunningverlening, toezicht en handhaving van het omgevingsrecht. In deze verordening heeft de Raad bepaald, dat de uitvoering van deze taken moet voldoen aan landelijk vastgestelde kwaliteitscriteria. De Verordening kwaliteit VTH treedt in werking na bekendmaking en is als bijlage aan dit elektronisch gemeenteblad toegevoegd. Wilt u meer informatie over de Verordening kwaliteit VTH? Dan kunt u contact opnemen met de afdeling Inwoners & Omgeving. Bekendmaking regelgeving 13. Vaststelling Verordening kwaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving omgevingsrecht gemeente Sint Anthonis De Raad van de gemeente Sint Anthonis heeft op 22 september 2016 besloten de Verordening kwaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving omgevingsrecht gemeente Sint Anthonis (Verordening kwaliteit VTH) vast te stellen. Dit is een publicatie van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Sint Anthonis. Deze bekendmakingen staan ook op Voor vragen belt u met het gemeentehuis Of per postbus@sintanthonis.nl Officieel gemeenteblad met digitale publicaties van de gemeente Sint Anthonis 4

5 Zaaknummer Documentnummer Z INT/ De Raad van de gemeente Sint Anthonis; overwegende dat gemeenten, provincies en de gemeenschappelijke diensten die in hun opdracht werken, zich bij de zorg voor een gezonde en veilige fysieke leefomgeving met oog voor de maatschappelijke functies daarvan, waar die zorg gestalte krijgt in de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving van het omgevingsrecht, voor de gezamenlijke opgave gesteld zien om in landelijk verband de kwaliteit van deze uitvoering en handhaving te bevorderen, te borgen en te beoordelen; het met het oog daarop wenselijk is om regels vast te stellen, in onderlinge afstemming op het niveau van de omgevingsdiensten ODBN, OMWB en ODZOB, door de deelnemende gemeenten en de provincie; het richtsnoer voor de kwaliteitsbevordering de in landelijke samenwerking opgestelde kwaliteitscriteria zijn, die op basis van technische en maatschappelijke ontwikkelingen, indien daartoe aanleiding is, met betrokken partijen in landelijke afstemming zullen worden aangepast; gelezen het voorstel van het College van burgemeester en wethouders van 24 mei 2016; gelet op het besprokene in de commissievergadering van 13 september 2016; gelet op de artikelen 5.4, eerste lid, 5.5 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en artikel 149 van de Gemeentewet; gehoord gedeputeerde staten; BESLUIT: de Verordening kwaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving omgevingsrecht gemeente Sint Anthonis vast te stellen. Paragraaf 1. Algemene bepalingen Artikel 1. Begripsbepalingen In deze verordening en daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder: - wet: de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht; - betrokken wetten: de wet en de wetten, bedoeld in artikel 5.1 van de wet, voor zover bij of krachtens de genoemde wetten is bepaald dat hoofdstuk 5 van de wet van toepassing is; - kwaliteitscriteria: de in landelijke samenwerking tussen bevoegde gezagen ontwikkelde en beschikbaar gestelde kwaliteitscriteria voor vergunningverlening, toezicht en handhaving inzake de beschikbaarheid en de deskundigheid van organisaties die met de uitvoering en handhaving van de betrokken wetten zijn belast; - uitvoering: vergunningverlening;

6 - bodemniveau: de spelregels zoals verwoord in de Handreiking bij Brabantbrede Verordening kwaliteit Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving Omgevingsrecht versie 1, 10 maart 2016, opgesteld door de Brabantse werkgroep en die breed gedragen worden door gemeenten, provincie en omgevingsdiensten. Artikel 2. Reikwijdte Deze verordening is van toepassing op de uitvoering en handhaving van de betrokken wetten door of in opdracht van burgemeester en wethouders. Paragraaf 2. Kwaliteit Artikel 3. Betrokkenheid van de raad De gemeenteraad ziet toe op de hoofdlijnen van het beleid voor de kwaliteit van de uitvoering en handhaving van de betrokken wetten in het licht van de voor de gemeente vastgestelde beleidskaders voor de fysieke leefomgeving. Artikel 4. Kwaliteitsdoelen 1. Burgemeester en wethouders beoordelen de kwaliteit van de uitvoering en handhaving van de betrokken wetten in het licht van daarvoor door hen krachtens artikel 7.2, eerste lid, van het Besluit omgevingsrecht gestelde doelen. 2. De doelen, waar deze gestalte krijgen in de uitvoering en handhaving van de betrokken wetten, bedoeld in artikel 2, hebben in ieder geval betrekking op: a. de dienstverlening; b. de uitvoeringskwaliteit van diensten en producten; c. de financiën. Artikel 5. Kwaliteitsborging 1. Burgemeester en wethouders stellen de kwaliteitscriteria voor de kwaliteit van uitvoering en handhaving vast, alsmede de daaruit voortvloeiende uitvoeringskaders. 2. Het kwaliteitsniveau voor uitvoering en handhaving is minimaal gelijk aan het bodemniveau voor de kwaliteit van uitvoering en handhaving. 3. Op de uitvoering en handhaving van de betrokken wetten door of in opdracht van burgemeester en wethouders zijn de in het eerste lid bedoelde kwaliteitscriteria van toepassing. 4. Over de naleving van de kwaliteitscriteria doen burgemeester en wethouders jaarlijks mededeling aan de gemeenteraad. 5. Voor zover de kwaliteitscriteria niet zijn of niet konden worden nageleefd, doen burgemeester en wethouders daarvan gemotiveerd opgave. Paragraaf 3. Slotbepalingen Artikel 6. Inwerkingtreding en citeertitel 1. Deze verordening treedt in werking na bekendmaking. 2. Deze verordening wordt aangehaald als: Verordening kwaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving omgevingsrecht gemeente Sint Anthonis. Z INT/

7 Aldus besloten in de openbare vergadering van de Raad van de gemeente Sint Anthonis van 22 september De Raad voornoemd, de griffier, de voorzitter, mr. A.P.J.L. Keijzers M.L.P. Sijbers Z INT/

8 TOELICHTING ALGEMEEN Deze verordening regelt de kwaliteit van de door en in opdracht van het college van burgemeester en wethouders uitgevoerde vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) van het omgevingsrecht. Het algemeen deel van deze toelichting beschrijft kort de achtergrond en aanleiding van deze verordening, licht de reikwijdte daarvan toe en schetst de hoofdlijnen van de inhoud van de verordening. 1. Achtergrond en aanleiding Samen met het kabinet werken gemeenten en provincies aan het verbeteren van de uitvoering van het omgevingsrecht. De visie van het kabinet over de verbetering staat beschreven in het kabinetsstandpunt (november 2008) waarin het kabinet reageert op de analyses en voorstellen van de commissie Mans, Oosting, Lodders, d Hondt en de invoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). De verbeterpunten zijn terug te brengen tot drie hoofdpunten: 1. De kwaliteit van de uitvoering van de VTH-taken. 2. Het verbeteren van de afstemming strafrecht-bestuursrecht. 3. De bevoegdheidsverdeling overheden, interbestuurlijk toezicht en bestuurlijke drukte. Het IPO en de VNG hebben afspraken gemaakt met het kabinet over hoe zij gezamenlijk met de departementen werken aan het verbeteren van deze punten. Deze afspraken zijn deels vastgelegd in de Package Deal (29 september 2009). Hiertoe is een gezamenlijk Programma Uitvoering met Ambitie opgezet, dat inmiddels is afgerond. Zo is er nu onder meer een landelijk stelsel van omgevingsdiensten, zijn de kwaliteitscriteria 2.1 voor de uitvoering van de Wabo in brede samenwerking tussen bevoegde gezagen ontwikkeld en beschikbaar gesteld en is er een landelijke handhavingstrategie voor bestuurs- en strafrecht 1. Een deel van de afspraken uit 2009 is verankerd in de op 14 april 2016 in werking getreden wijziging van de Wabo. Bij het verankeren van de afspraken in de wet zijn door de VNG en het IPO nieuwe afspraken gemaakt met het kabinet. Het wetsvoorstel is geschreven vanuit een stelsel dat gebaseerd is op vertrouwen en decentralisatie. Dit betekent dat een belangrijk deel van de besluitvorming over de kwaliteit van de uitvoering decentraal plaatsvindt door de desbetreffende bevoegde gezagen. Leidend hierin is de afspraak met het kabinet dat er een landelijk kwaliteitsniveau moet worden gerealiseerd en behouden. Afgesproken is dat de VNG in samenwerking met het IPO op basis van de kwaliteitscriteria 2.1. (een) modelverordening(en) zal opstellen, die door alle gemeenteraden en provinciale staten kan worden vastgesteld. De hierbij door de gemeenteraad vast te stellen verordening is gebaseerd op de modelverordening, die voor gemeenten en provincies gelijkluidend door VNG en IPO is opgesteld. 2. Reikwijdte: een brede verantwoordelijkheid voor kwaliteit Deze verordening gaat uit van een brede verantwoordelijkheid van gemeenten en provincies voor kwaliteit. Dat wil zeggen dat als vertrekpunt wordt genomen dat alle taken van het college van burgemeester en wethouders op grond van de Wabo en de betrokken wetten onderwerp van de verordening vormen. Het gaat dan om thuistaken, die het college in eigen huis verricht, de basistaken die krachtens de wet in opdracht van het 1 Daarnaast is er een informatiesysteem voor toezicht en handhaving, zijn de Brzo-taken gebundeld in zes omgevingsdiensten, is het interbestuurlijk toezicht vernieuwd, zijn de taken van de provincies naar de gemeenten gedecentraliseerd en is een nieuw vereenvoudigd VTH-stelsel ontstaan. Z INT/

9 college door de omgevingsdienst ODBN worden verricht en de plustaken, die het college naast de basistaken heeft belegd bij de omgevingsdienst. Deze reikwijdte vloeit voort uit het gegeven dat waar de zorg voor een gezonde en veilige leefomgeving gestalte krijgt via vergunningverlening, toezicht en handhaving, de regeling van de kwaliteit van deze verrichtingen niet dient te berusten op een kunstmatig onderscheid naar de plaats waar een taak wordt verricht, of op een opsplitsing van de omgevingsvergunning, het toezicht of de handhaving. In de praktijk blijkt dat de kwaliteit van de uitvoering en handhaving afhankelijk is van de wijze waarop alle betrokken partijen bij de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving zich daarvoor inzetten door samenwerking. Hier geldt dat de ketting zo sterk is als de zwakste schakel. Dit gegeven laat onverlet dat op dit moment verschillende snelheden bestaan in het bereiken van kwaliteit, bijvoorbeeld waar het de beschikbaarheid en deskundigheid van de betrokken organisaties betreft. Dit geldt overigens niet alleen voor de diensten van gemeenten en provincies, maar ook voor omgevingsdiensten en voor verschillende Rijksdiensten. De eisen die deze verordening aan de organisaties van gemeentebesturen en provinciebesturen en in hun opdracht de omgevingsdiensten stelt, berusten daarom op het vertrekpunt van de Kwaliteitscriteria waarvoor een begripsbepaling is opgenomen in artikel 1 van de verordening en die door de betrokken organisaties toegepast dienen te worden volgens de regel comply or explain. Deze verordening stelt eensluidende regels. In alle gevallen zal het college van burgemeester en wethouders, als Wabo-bevoegd gezag, op grond van artikel 7.2, eerste lid, van het Besluit omgevingsrecht beleid moeten voeren over de kwaliteit. Deze verordening regelt waarover de doelen van dit beleid ten minste moeten gaan. Deze verordening regelt bovendien dat de verrichtingen van de gemeentelijke organisaties en de omgevingsdienst, waar het de VTH-taken betreft, in het licht van die doelen worden beoordeeld. Tot slot regelt het dat de gemeenteraad, elk in het kader van het horizontale toezicht, inhoudelijk debat voert over de hoofdlijnen van het meerjarige kwaliteitsbeleid dat door het college wordt gevoerd Brabantbrede verordening kwaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving Omgevingsrecht; basisniveau en bodemniveau Voor de ontwikkeling van de Brabantbrede Verordening Kwaliteit Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving Omgevingsrecht (verder genoemd: Brabantbrede Verordening Kwaliteit VTH Omgevingsrecht) is een werkgroep samengesteld bestaande uit gemeenten (18), provincie en omgevingsdiensten. Het resultaat van de werkgroep is een breed gedragen Brabantbrede verordening, die ter vaststelling is aangeboden aan gemeenten en provincie. Het uitgangspunt voor de Brabantbrede Verordening Kwaliteit VTH Omgevingsrecht zijn de kwaliteitscriteria 2.1. Basisniveau (Brabantbrede Verordening Kwaliteit VTH Omgevingsrecht) Het basisniveau voor kwaliteit op VTH-taken op Wabo-gebied voor iedere gemeente in de Provincie Noord-Brabant is de Brabantbrede Verordening Kwaliteit VTH Omgevingsrecht. Het staat gemeenten vrij om een hoger kwaliteitsniveau zoals vastgelegd in de modelverordening VNG vast te stellen. Dit basisniveau is uitgewerkt in de Handreiking bij Brabantbrede Verordening Kwaliteit VTH Omgevingsrecht, versie 1 van 10 maart Bodemniveau (Spelregels) Indien de gemeente zich niet committeert aan het basisniveau van de Brabantbrede Verordening Kwaliteit VTH Omgevingsrecht, dan committeert de gemeente zich in ieder geval aan het bodemniveau met bijbehorende spelregels zodat een minimaal kwaliteitsniveau ontstaat. Het bodemniveau houdt in ieder geval in dat de basistaken uitgevoerd worden conform Kwaliteitscriteria 2.1. Daarnaast kan de organisatie één of meerdere Brabantbrede explainmodules toepassen en moet de organisatie de spelregels hanteren voor overige deskundigheidsgebieden (behoudens de Basistaken). Dit bodemniveau is Z INT/

10 nader toegelicht in de Handreiking bij Brabantbrede Verordening Kwaliteit VTH Omgevingsrecht, versie 1 van 10 maart Gelijk speelveld Het kwaliteitsniveau dat door de gemeente is vastgesteld geldt ook voor externe partijen (waaronder de omgevingsdienst) die de taken voor die gemeente uitvoert. Waar in de Kwaliteitscriteria 2.1 vermeld staat dat de activiteiten door een marktpartij kunnen worden uitgevoerd, geldt de regel dat de opdrachtgever bepaalt wat het niveau voor de opdrachtnemer is. In de provincie Noord-Brabant wordt met de Brabantbrede verordening een gelijk speelveld bereikt dat ervoor zorgt dat alle basistaken in Brabant op niveau van de Kwaliteitscriteria 2.1 worden uitgevoerd en dat de uniforme spelregels van toepassing zijn voor afwijking tot een bodemniveau. Om deze Brabantbrede explainmodules en spelregels voor het bodemniveau toe te kunnen passen is een handreiking opgesteld. Deze handreiking geeft een toelichting op de Brabantbrede explainmodules en de spelregels voor het bodemniveau. 3. Samenhang met veiligheid Onderwerpen die tot het bereik van de verordening behoren, kunnen onderdeel blijven uitmaken van andere thema's dan die van de fysieke leefomgeving alleen. De verordening belemmert bijvoorbeeld niet dat onderwerpen met betrekking tot fysieke veiligheid ook aan de orde kunnen komen in beoordelingen of rapportages op andere domeinen, zoals dat van de openbare orde en veiligheid binnen gemeenten, waar raakvlakken bestaan tussen bijvoorbeeld de Wabo en de Drank- en Horecawet, Bibob en andere bijzondere wetten. De eensluidende regeling van de verordening betekent ook dat voor bijvoorbeeld Brzo geen specifieke, aanvullende eisen worden gesteld. Ook hier is het relevante kader breder dan de Wabo alleen en vindt taakuitoefening plaats in samenwerking met andere bevoegde gezagen. De basis van de kwaliteitscriteria blijven ook hier de afspraken die in het kader van het Programma Uitvoering met Ambitie zijn gemaakt. De criteria voor de Omgevingsdiensten met Brzo-taken zijn in Nederland hetzelfde. In afstemming met de andere Brzo-bevoegde gezagen kunnen aanvullende afspraken gemaakt worden. 4. Hoofdlijnen van de kwaliteitsverordening De Verordening Kwaliteit VTH Omgevingsrecht vormt het kader voor de kwaliteit van de Wabo-taken door de gemeente en in opdracht daarvan handelende (omgevings)diensten. De verordening drukt het commitment uit van de gemeenteraden aan kwaliteit. De verordening verbindt daarmee inhoudelijke ambities voor kwaliteit aan bestaande, deels in ontwikkeling zijnde, andere kaders die door procedurele of inhoudelijke normering van vergunningverlening, toezicht en handhaving bijdragen aan deze kwaliteit. Denk bijvoorbeeld aan de Gemeentewet, de Provinciewet, de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), de Wet milieubeheer, de Algemene wet bestuursrecht en de Wet gemeenschappelijke regelingen. Op basis van deze verordening wordt op het benodigde niveau verbinding gemaakt met deze kaders. Van deze kaders is de Wabo en daarop gebaseerde regelgeving wellicht de belangrijkste. Zo bevat artikel 7.1 e.v. van het Besluit omgevingsrecht (Bor), procedurele regels voor handhavingsbeleid door het Wabo-bevoegd gezag. Dit houdt in dat burgemeester en wethouders verplicht zijn tot het stellen van doelen, het identificeren van activiteiten ter uitvoering daaraan, de inrichting van de uitvoeringsorganisatie, het monitoren en het rapporteren daarover. Z INT/

11 In de praktijk zijn bovendien verschillende kaders gebruikelijk voor het beoordelen van de kwaliteit door de omgevingsdienst (respectievelijk de eigen diensten), door burgemeester en wethouders en tot slot door de gemeenteraad. Vertrekpunt zijn de kwaliteitscriteria 2.1 (die zijn verankerd in artikel 1 en artikel 5, zie voor een toelichting het artikelsgewijze deel) en andere standaarden en methoden die door het bevoegde gezag al veel worden gehanteerd. Deze zijn ontwikkeld en worden toegepast met als doel de kwaliteit van vergunningverlening, toezicht en handhaving te waarborgen en te bevorderen. Of dat het geval is, moet jaarlijks worden beoordeeld door burgemeester en wethouders. Hiervoor is input nodig van de omgevingsdiensten en van de interne gemeentelijke organisatie. Burgemeester en wethouders zullen dus beoordelen "of het goed gaat" op basis van de door henzelf geformuleerde beleidsdoelen voor in ieder geval de dienstverlening, uitvoeringskwaliteit van producten en diensten of de financiën. Daarnaast zijn ook andere doelen mogelijk. Gedacht kan bijvoorbeeld worden aan de veiligheid of de duurzaamheid (in de zin van natuur en milieukwaliteit) met inbegrip van daarvoor geselecteerde indicatoren. Uiteindelijk zal het college hierover verantwoording afleggen aan de gemeenteraad (horizontale verantwoording). De leden van de gemeenteraad vormen immers ook een eigen oordeel "of het goed gaat in het licht van de kwaliteit van de leefomgeving. De politiek-bestuurlijke overwegingen van de leden van de gemeenteraad zullen betrekking hebben op de meerjarige hoofdlijnen van het beleid, niet op de organisatorische kwesties van bezetting die tot de competentie van de directeuren van de diensten behoort. Daarbij zal ook het verband gelegd kunnen worden tussen de strategische plannen en visies over de hoofdlijnen van het omgevingsbeleid binnen de gemeente, zoals een milieubeleidsplan, een structuurvisie of omgevingsvisies. De gemeenteraad oefent invloed uit op de formulering van doelen en indicatoren door burgemeester en wethouders en op de bijstelling daarvan zoals bijvoorbeeld welke informatie zij willen terug zien in de verantwoordingsrapportages van het college. In die zin worden de kaders voor de beoordeling van de gemeenteraad overgelaten aan het politieke debat over kwaliteit. Zo ordent de verordening de kwaliteit van vergunningverlening, toezicht en handhaving door de betrokken actoren met elkaar te verbinden vanuit ieders competentie: - De organisaties, werken onder leiding van hun directie overeenkomstig de kwaliteitscriteria 2.1 met betrekking tot deskundigheid en beschikbaarheid, en leggen rekenschap af aan het college van burgemeester en wethouders dat hiervoor verantwoording aflegt aan de raad. - Het college is, als bevoegd bestuursorgaan belast met het stellen van beleidsdoelen voor de kwaliteit van de vergunningverlening, toezicht en handhaving, overeenkomstig de procesregels van het Besluit omgevingsrecht en de Regeling omgevingsrecht, in ieder geval over dienstverlening, uitvoeringskwaliteit van besluiten en financiën. - De gemeenteraad oefent horizontaal toezicht uit op het college en gebruikt waar nodig de krachtens de organieke wetten de aan hem toekomende mogelijkheden met het oog op de hoofdlijnen en de continuïteit van het beleid over de kwaliteit van VTH, als belangrijk onderdeel van de zorg voor een veilige en gezonde leefomgeving. 5. Doelen voor kwaliteit en kwaliteitscriteria Binnen een systeem van kwaliteit in het omgevingsrecht kan onderscheid gemaakt worden tussen inputcriteria, throughputcriteria, outputcriteria en outcomecriteria. Deze criteria zijn cyclisch met elkaar verbonden en hebben allemaal invloed op elkaar. Om bij de laatste te beginnen: outcome-criteria zeggen iets over de omgevingskwaliteit, de veiligheid en gezondheid van de fysieke leefomgeving, etc. Het gaat om het maatschappelijke effect van beleid (dus het maatschappelijke effect van de geleverde Wabodiensten). Deze criteria/doelstellingen moeten bepaald worden in samenspel tussen bestuur en ambtelijke organisatie. Gemeenteraad en burgemeester en wethouders stellen kaders, bijvoorbeeld op basis van het collegeakkoord of het handhavingsbeleidsplan. Z INT/

12 Outputcriteria zeggen iets over concrete prestaties die geleverd worden om het beleidsdoel te realiseren. In dit geval gaat het om aan de samenleving geleverde Wabodiensten, bijvoorbeeld het aantal vergunningen, het aantal toezichtsacties, het aantal subsidies, voorlichtingen, etc. De throughputcriteria, ofwel procescriteria, beschrijft de processen die moeten leiden tot producten op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Inputcriteria gaan over middelen, mensen en tijd. Voor outputcriteria en outcomecriteria zijn tot op heden nog geen concrete voorbeelden beschikbaar in tegenstelling tot throughputcriteria en inputcriteria die in de kwaliteitscriteria 2.1 zijn beschreven. Het is aan elke organisatie zelf om output- en outcomecriteria te bepalen. Ervaringen uit pilots die in 2012 bij gemeenten zijn uitgevoerd hebben geleerd dat door een samenspel tussen bestuur en ambtenaren er breed gedragen resultaten kunnen ontstaan. In een aantal werksessies in 2010 met verschillende partijen en twee jaar later in bovengenoemde pilots bij gemeenten, zijn er wel onderwerpen bepaald waarop deze doelen het beste bepaald kunnen worden. Deze lijst onderwerpen is uiteraard niet limitatief, maar is een lijst waar men in bovengenoemde sessies op uit is gekomen: - Dienstverlening: de manier waarop (in communicatie, snelheid, service) de organisatie met belanghebbenden (aanvragers, omgeving klagers, etc.) omgaat. - Uitvoeringskwaliteit van producten en diensten: de mate waarin een product voldoet aan de juridische doelen (zoals geformuleerd in de relevante wet- en regelgeving en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur) en bijdraagt aan de omgevingsdoelen. Ook wel aangeduid als de inhoudelijke kwaliteit. - Financiën: de inzet van middelen in relatie tot de kwaliteit van de geleverde diensten/producten. Bij de voorbereiding van de modelverordening is door het IPO en de VNG voortgebouwd op de ervaringen uit de pilots. 6. Impact van deze verordening: meer dan regels alleen Deze verordening is een blijvend kader voor het bevorderen, beoordelen en borgen van de kwaliteit van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Blijvende goede verrichtingen in dit kader vergen meer dan regels alleen. Zo zullen de bestaande kwaliteitscriteria 2.1 na verloop van tijd, gelet op wijzigingen in de omringende wetgeving en met het oog op de brede reikwijdte die ze krijgen met deze verordening, een levend instrument blijven. Dat betekent dat ze op termijn in brede samenwerking met andere gemeenten en provincies en omgevingsdiensten geactualiseerd moeten worden. Hetzelfde geldt voor de doelen en de daarvoor gehanteerde indicatoren, die door bevoegde gezagen worden gebruikt. 7. Interbestuurlijke regeldruk, uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid Deze verordening beoogt zo veel mogelijk aan te sluiten bij bestaande rapportage en informatiestromen, op basis van het Besluit omgevingsrecht en de organieke wetgeving en introduceert geen nieuwe rapportageverplichtingen maar vereist wel extra input voor bestaande rapportages. Wel is het van groot belang dat een tijdige en transparante uitvoering van bestaande verplichtingen bijdragen aan de mogelijkheid voor de ambtelijke diensten, de bevoegde colleges en de politiek-bestuurlijke overwegingen van de gemeenteraad om ieders rol in de kwaliteitsketen te kunnen spelen. De verordening is vanuit deze bestaande competentieverdeling gericht op horizontaal toezicht. Van regeldruk voor burgers en bedrijven is geen sprake. Z INT/

13 ARTIKELSGEWIJS Artikel 1 In dit artikel zijn slechts begrippen opgenomen die niet al met een begripsbepaling zijn gedefinieerd in de Wabo. Als betrokken wetten worden aangemerkt de Wabo zelf, en de wetten bedoeld in artikel 5.1 van de Wabo, voor zover bij of krachtens die wetten is bepaald dat Hoofdstuk 5 van de Wabo van toepassing is. Op de uitvoering of handhaving van een geheel andere wet, zoals bijvoorbeeld de Drank- en Horecawet, is deze verordening niet van toepassing (wat onverlet laat dat over overlappende onderwerpen elders wordt gerapporteerd, zie het algemeen deel van de toelichting). De wetten waarom het krachtens artikel 5.1 Wabo om kan gaan zijn: de Flora- en faunawet, de Kernenergiewet, de Monumentenwet 1998, de Natuurbeschermingswet 1998, de Ontgrondingenwet, de Wet bescherming Antarctica, de Wet bodembescherming, de Wet geluidhinder, de Wet inzake de luchtverontreiniging, de Wet milieubeheer, de Wet ruimtelijke ordening, de Waterwet en de Woningwet. Een belangrijk begrip in deze verordening is kwaliteitscriteria. De kwaliteitscriteria waar het hier om gaat zijn - thans - de alom bekende Kwaliteitscriteria voor VTH, die in brede samenwerking door de bevoegde gezagen zijn ontwikkeld en beschikbaar gesteld voor de kwaliteit van vergunningverlening, toezicht en handhaving, op het gebied van de beschikbaarheid en de deskundigheid van de daarmee belaste organisaties. Deze liggen aan de basis van het VTH-stelsel. Met deze begripsbepaling en de verankering in artikel 5 van de verordening liggen de Kwaliteitscriteria aan de basis van deze verordening. Voor het begrip omgevingsdienst is aangesloten bij de omgevingsdiensten waarvan melding wordt gemaakt in artikel 5.3 van de Wabo, zoals dat zal komen te luiden wanneer wetsvoorstel tot wijziging van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (verbetering vergunningverlening, toezicht en handhaving) tot wet is verheven. 2 Het begrip bodemniveau is nader gedefinieerd. Dit minimum kwaliteitsniveau voor uitvoering en handhaving is tot stand gekomen in samenwerking met gemeenten, provincie en omgevingsdiensten in Noord-Brabant en is vastgelegd in de Handreiking bij Brabantbrede Verordening Kwaliteit Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving Omgevingsrecht. Artikel 2 De reikwijdte van de verordening heeft een inhoudelijke afbakening en een afbakening naar bevoegd gezag. Ten eerste moet het gaan om de uitvoering of handhaving van de betrokken wetten. De terminologie uitvoering en handhaving is overgenomen uit het wetsvoorstel en wordt ook gehanteerd in het Besluit omgevingsrecht zoals dat op grond van het wetsvoorstel zal worden gewijzigd. Uitvoering en handhaving betekent dan vergunningverlening, toezicht en handhaving. Dat wil zeggen alle taken tot uitvoering of handhaving van de Wabo en van de wetten, bedoeld in artikel 5.1 van de Wabo. Zie daarover de toelichting bij artikel 1. Ten tweede moet het gaan om de uitvoering of handhaving door of in opdracht van burgemeester en wethouders. De verordening is dus van toepassing als het gaat om de uitvoering van de betrokken wetten door burgemeester en wethouders zelf of, in opdracht van het college door een omgevingsdienst of een private partij (maar vanwege het college). Uitvoering van wetten die genoemd zijn in artikel 5.1 van de Wabo of van de Wabo zelf door andere bevoegde gezagen, zoals het provinciebestuur en andere gemeentebesturen die hun verordeningen op basis van hetzelfde model vaststellen, het waterschapsbestuur of de Minister van Infrastructuur en Milieu of de Minister van Economische Zaken, valt buiten het bereik van deze 2 Kamerstukken II 2014/15, nr. 2, zoals bijgewerkt t/m nr. 11 (tweede Nota van Wijziging d.d. 29 april 2015). Z INT/

14 verordening. De uitvoering en handhaving van de Wet bescherming Antarctica of de Kernenergiewet wordt bijvoorbeeld niet door de besturen van gemeenten of provincies uitgeoefend en valt dus buiten deze verordening. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor de Waterwet voor zover die door het Rijk of door waterschappen wordt uitgevoerd. Waar hier wordt gesproken over de uitvoering of handhaving van taken door of in opdracht van het bevoegd gezag wordt gedoeld op de uitvoering door gemeentelijke diensten en regionale uitvoeringsdiensten. Artikel 3 Dit artikel is van belang in verband met de rolverdeling tussen de gemeenteraad en burgemeester en wethouders. Ingevolge de systematiek van het Besluit omgevingsrecht, is de jaarlijkse beoordeling van en rapportage over kwaliteit een taak voor het bevoegd gezag. Dat wil zeggen: burgemeester en wethouders. Bezien vanuit de Gemeentewet, is kaderstelling juist de taak van de gemeenteraad. De kaderstellende rol krijgt allereerst gestalte door de vaststelling van deze verordening als geheel. Daarnaast is het echter, gelet op de samenhang met het Besluit omgevingsrecht, van belang uitdrukking te geven aan het feit dat de gemeenteraad vooral vanuit de hoofdlijnen betrokken zijn bij het beleid en zullen toezien op de continuïteit van de kwaliteit over meerdere jaren. Het horizontale toezicht door de gemeenteraad op het (regionale) uitvoerings- en handhavingsbeleid door burgemeester en wethouders, zal daarom plaatsvinden in het licht van het strategische beleid dat op hoofdlijnen wordt gevoerd voor de fysieke leefomgeving, zoals omgevingsvisies, milieubeleidsplannen en structuurvisies. Artikel 3 richt zich tot de gemeenteraad. Indirect is het eveneens van belang voor burgemeester en wethouders, en de omgevingsdiensten die in hun opdracht werken, omdat de rol van de gemeenteraad zich juist bij de meerjarenprogrammering en hoofdlijnen laat gelden. Voor het waarmaken van deze rol, beschikt de gemeenteraad reeds over de mogelijkheden die de organieke wetgeving hen biedt en de kaders die zijn op strategisch niveau voor de fysieke leefomgeving in plannen en visies hebben vastgelegd. Om deze rol waar te kunnen maken is het vanzelfsprekend van belang dat het college de raad daartoe door tijdige informatieverstrekking in staat stelt. Dat daarvoor eveneens informatie van de omgevingsdienst van belang kan zijn, spreekt voor zich en is op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen en de opdrachten aan de omgevingsdiensten voldoende gewaarborgd. Artikel 4 Artikel 7.2, eerste lid, van het Besluit omgevingsrecht verplicht het bevoegd gezag (lees: burgemeester en wethouders) om beleid te formuleren voor de kwaliteit van de uitvoering van de VTH-taken. De grondslag van deze bepaling (art. 5.3 Wabo) zag voorheen op een doelmatige en programmatische handhaving, maar zal op grond van de wijziging van de Wabo en het Bor door het wetsvoorstel VTH, ook gaan gelden voor uitvoering (vergunningverlening). Er is dan sprake van een uitvoeringsbeleid en handhavingsbeleid, waarover onderlinge afstemming plaats dient te vinden tussen de bevoegde gezagen op het niveau van de omgevingsdienst. Welk beleid moet worden geformuleerd laat het Bor inhoudelijk open. Dit artikel strekt ertoe een inhoudelijke ambitie te geven aan de procesverplichting om kwaliteitsbeleid te vormen. Ten eerste door voor te schrijven dat burgemeester en wethouders naar de kwaliteit van de uitvoering en handhaving kijken in het licht van het geformuleerde (regionale) beleid, waarbij de doelen van dat beleid betrekking moeten hebben op een aantal voorgeschreven inhoudelijke thema's. Het gaat er daarbij telkens om die doelen te zien, niet vanuit elke mogelijke factor die daaraan kan bijdragen, maar vanuit het perspectief van de prestaties en kwaliteit van de uitvoering van de eigen organisaties. Het Z INT/

15 gaat dan in ieder geval om dienstverlening, uitvoeringskwaliteit van producten en diensten en om financiën. In paragraaf 4 van deze toelichting is de herkomst van de in dit artikel gehanteerde begrippen toegelicht. Er is voor gekozen in deze verordening geen voorschriften te geven over de te gebruiken indicatoren. Dat is in de eerste plaats een taak voor de bevoegde gezagen, die daarmee in de praktijk al ruime ervaring hebben. Artikel 5 Dit artikel geeft een verankering aan de kwaliteitscriteria (zie ook de toelichting bij artikel 1, waarin een begripsbepaling voor kwaliteitscriteria is opgenomen). Lid 1 is opgenomen zodat het college van burgemeester en wethouders de rechtsopvolgers van de kwaliteitscriteria 2.1 expliciet van toepassing moet verklaren. Het strekt ertoe te regelen dat van die kwaliteitscriteria voor de uitvoering van VTH-taken in de praktijk gebruik gemaakt wordt. Het gaat immers om criteria waaraan zorgvuldig en met grote deskundigheid is gewerkt door de betrokken bevoegde gezagen. Van belang is dat deze criteria relevante input leveren voor de kwaliteit. Dat geeft vanzelfsprekend geen garantie dat de doelen die door het college zijn gesteld op grond van artikel 3 ook zonder meer in alle gevallen worden gehaald. Het bereiken van deze doelen zal immers niet alleen afhankelijk zijn van de goede verrichtingen van de uitvoerende organisaties. Van de naleving van de kwaliteitscriteria zal daarom jaarlijks mededeling gedaan moeten worden aan de gemeenteraad. Het gaat hier om een belangrijke inhoudelijke mededelingsplicht die kan worden meegenomen in bestaande jaarlijkse rapportages, in de op grond van het Besluit omgevingsrecht op te stellen documenten. Omgekeerd wil het evenmin zeggen dat, als de criteria (nog) niet in alle relevante taken worden toegepast, dat de kwaliteit per definitie te wensen zal overlaten. In dit geval zal echter wel gemotiveerd moeten worden waarom de criteria niet toegepast zijn of konden worden en hoe wel voor de gestelde kwaliteit wordt gezorgd. De kwaliteitscriteria zijn derhalve een cruciaal richtsnoer waarvoor geldt: pas toe of leg uit, comply or explain. In de provincie Noord-Brabant is binnen een werkgroep, bestaande uit gemeenten (18), provincie en omgevingsdiensten. Brabantbrede explainmodules uitgewerkt (zie toelichting bij artikel 1 en de Handreiking en explainmodules). Daarbij is ook een bodemniveau opgesteld. Dit is een minimumniveau voor de kwaliteit van uitvoering en handhaving in Noord-Brabant en dit minimum kwaliteitsniveau is verankerd in lid 2 van artikel 5. Dit om in de provincie Noord-Brabant voor alle drie de omgevingsdiensten een gelijk speelveld voor de uitvoering van de basistaken te realiseren (conform kwaliteitscriteria 2.1) en voor de overige taken is in ieder geval een bodemniveau gerealiseerd. Artikel 6 Dit artikel regelt de inwerkingtreding van de verordening. Het is, gelet op de aard van de gestelde regels, niet nodig om deze verordening in overgangsrecht te voorzien. Z INT/

16 PROGRAMMA BEGROTING 2017

17 Colofon Gemeente Sint Anthonis Brink 3, 5845 BH Sint Anthonis Postbus ZG Sint Anthonis Redactie: Gemeente Sint Anthonis Vormgeving: Maek communicatie_concept_creatie Foto s: Fotoclub Kiekus Wanroij Gemeente Sint Anthonis Disclaimer - de gemeente Sint Anthonis heeft dit document met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Desondanks is het mogelijk dat de geboden informatie onjuistheden en/of onvolledigheden bevat. Voor kennelijke fouten, type- of invoerfouten kan de gemeente Sint Anthonis nimmer aansprakelijk gesteld worden. Ook kunnen lezers geen rechten ontlenen aan of aanspraak maken op de juistheid en volledigheid van de inhoud. De pagina s en overige inhoud zijn auteursrechtelijk beschermd. Alle rechten zijn eigendom van de gemeente Sint Anthonis. Niets uit dit document mag worden verveelvoudigd, overgedragen, gedistribueerd, gepubliceerd of opgeslagen zonder schriftelijke toestemming van de gemeente Sint Anthonis. Wijziging van de inhoud is uitdrukkelijk verboden. 2 GEMEENTE SINT ANTHONIS

18 INHOUD VOORWOORD 5 BESTUURLIJKE SAMENVATTING 9 A PROGRAMMAPLAN 01 Algemeen bestuur Sub programma Samenwerking Openbare orde en veiligheid Verkeer, vervoer en waterstaat Economische zaken Onderwijs Cultuur en Recreatie Sociale voorzieningen en Maatschappelijke Dienstverlening Volksgezondheid en Milieu Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting 61 Overzicht bedrijfsvoering en algemene middelen 67 B PARAGRAFEN 1. Weerstandsvermogen en risicobeheersing Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Lokale heffingen 113 C. FINANCIËLE BEGROTING 01 Algemeen Algemene financiële uitgangspunten Overzicht baten en lasten inclusief toelichting Financiele positie inclusief toelichting 124 INHOUD 3

19 4 GEMEENTE SINT ANTHONIS EEN AANTREKKELIJKE GEMEENTE OM TE WONEN, TE WERKEN EN TE RECREËREN

20 VOORWOORD Eén van de belangrijkste documenten in het bestuur van onze gemeente is de jaarlijkse programmabegroting. Het is de basis voor de keuzes die we maken en het dagelijkse werk dat we voor onze inwoners doen. Deze begroting voor omvat onderwerpen uit het raadsprogramma van de huidige bestuursperiode, zoals deze zijn geformuleerd in het coalitieprogramma Samen werken aan de toekomst. Daar waar mogelijk streven wij er naar om elk jaar verbeteringen aan te brengen. De eerste tekenen van herstel van de economie die we vorig jaar zagen, hebben zich in 2016 voortgezet. Ons beleid van hand op de knip heeft gezorgd voor een gezonde financiële positie van onze gemeente. Niet alleen onze geldelijke discipline zorgt voor meer ruimte, maar ook de grotere inkomsten uit het gemeentefonds dragen bij aan meer flexibiliteit. Blij zijn wij ook dat de inkomsten en uitgaven op het gebied van de drie decentralisaties in het sociale domein met elkaar in de pas lopen. Wij zijn zeer verheugd om een begroting 2017 aan te kunnen bieden, die sluit met een positief resultaat van en eveneens positieve resultaten voor de jaren 2018 tot en met Maar naast deze positief sluitende begroting zijn er ook middelen beschikbaar om belangrijke door uw raad geformuleerde ambities in gang te kunnen zetten. Een bedrag van 3.1 miljoen dat is vrijgevallen uit het budget voor de beheerplannen, kan hiervoor in 2017 worden ingezet. Het biedt ons ruimte om te investeren in duurzaamheid, leefbaarheid en voorzieningen voor onze inwoners. De wereld om ons heen staat niet stil. We leven in een tijd van snelle veranderingen, waarin nieuwe vraagstukken en behoeften ontstaan. Te denken valt aan: de instroom en huisvesting van vluchtelingen, herverdeling van het gemeentefonds, klimaatverandering en recentelijk de extreme wateroverlast. Onderwerpen die niet of nauwelijks in beeld waren toen het coalitieprogramma werd geschreven, bepalen nu de actualiteit. Nieuw beleid is direct en integraal in de programma s terug te lezen, evenals de financiële consequenties. Dat voor deze nieuwe ontwikkelingen ruimte is in de begroting geeft niet alleen aan dat Sint Anthonis een financieel gezonde gemeente is, maar belangrijker dat we onze inwoners en bedrijven adequaat kunnen faciliteren en ruimte bieden zich te blijven ontplooien en ontwikkelen. Namens het college en de ambtelijke organisatie kunnen wij een gezonde begroting voor aanbieden. Een begroting met nieuwe kansen en middelen die we kunnen inzetten ten behoeve van onze inwoners. In de bestuurlijke samenvatting, schetsen wij op hoofdlijnen de accenten in de begroting, zodat u als raad optimaal invulling kunt geven aan uw kaderstellende rol. Namens het college van burgemeester en wethouders, Burgemeester Marleen Sijbers VOORWOORD 5

21 6 GEMEENTE SINT ANTHONIS EEN AANTREKKELIJKE GEMEENTE OM TE WONEN, TE WERKEN EN TE RECREËREN

22 LEESWIJZER Zoals in de voorjaarsnota reeds is aangegeven, zijn er door het Ministerie van Binnenlandse zaken enkele essentiële wetswijzigingen doorgevoerd in het Besluit en Verantwoording (BBV). De belangrijkste doelen hierbij zijn: beter inzicht in de financiële positie van gemeenten voor niet specialisten; betere onderlinge vergelijkbaarheid tussen gemeentelijke begrotingen en rekeningen. De voorgeschreven wijzigingen zijn integraal doorgevoerd in de voorliggende begroting Een en ander heeft wel als effect dat met name de onderliggende vergelijking tussen de begrotingscijfers 2017 en de rekeningcijfers 2015 en begrotingscijfers 2016 niet op alle beleidsvelden goed inzichtelijk is te maken. Dit wordt met name veroorzaakt door het feit dat de zogeheten overhead in afwijking van voorgaande jaren niet meer doorbelast mag worden naar de beleidsvelden. Nieuw in de begroting zijn de beleidsindicatoren. Een volgende stap die we met elkaar moeten maken is het benoemen van de beleidsdoelstellingen, gekoppeld aan de indicatoren. Ten opzichte van de voorjaarsnota 2016 doen wij in deze begroting geen nieuwe voorstellen. De opbouw en inrichting van de begroting is overigens verder nagenoeg ongewijzigd gebleven. Zo wordt in hoofdstuk 1 op hoofdlijnen zowel een algemene als financiële beschouwing gegeven op de programmabegroting. In hoofdstuk 2 is de beleidsbegroting opgenomen, waarbij het eerste onderdeel bestaat uit het Programmaplan. In dit plan zijn per programma de voorgenomen beleidsvoornemens toegelicht en de daarbij noodzakelijke kosten geraamd. Op grond van de BBV-voorschriften is het programma Financiering en algemene dekkingsmiddelen komen te vervallen en vervangen door een overzicht Algemene dekkingsmiddelen. In laatstgenoemd overzicht zijn ook de kosten voor overhead opgenomen. In het tweede onderdeel van dit hoofdstuk zijn de verplicht voorgeschreven Paragrafen opgenomen en toegelicht. In hoofdstuk 3 is tenslotte de Financiële begroting opgenomen. Hierin wordt een totaaloverzicht van de baten en lasten gegeven. Tevens bevat deze een uiteenzetting over de financiële positie van de gemeente op hoofdlijnen. In aanvulling op voorgaande jaren bevat deze financiële positie nu een verplicht voorgeschreven geprognosticeerde begin- en eindbalans van het begrotingsjaar. GEMEENTE SINT LEESWIJZER ANTHONIS 7

23 8 GEMEENTE SINT ANTHONIS ONZE DOELSTELLING IS VERDER SAMENWERKEN AAN DE TOEKOMST

24 BESTUURLIJKE SAMENVATTING 1.1 Samen werken aan de toekomst Samen werken aan de toekomst, zoals de titel van het coalitieprogramma voor de periode luidt, vormt de leidraad voor ons college. Binnen de gemeentegrenzen werken we samen met onze inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties aan de toekomst van Sint Anthonis. Daarnaast werken we samen met onze partners in het Land van Cuijk, Brabant Noordoost en daarbuiten om onze ambities te realiseren. Wij delen de trots van onze inwoners, die Sint Anthonis ervaren als een zeer aangename, duurzame en veilige gemeente om te wonen, te werken en te recreëren. Het coalitieprogramma en de in juli vastgestelde voorjaarsnota 2016 vormen het vertrekpunt voor het opstellen van de begroting, waarbij zoveel als mogelijk wordt ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen. In tegenstelling tot voorgaande jaren, toen de broekriem moest worden aangehaald, is er in 2017 ruimte voor investeringen. Het gaat om het vrijvallende budget van 3.1 miljoen van de voorzieningen uit de beheerplannen. Deze middelen worden ingezet om in diverse programma s invulling te geven aan de ambities van uw raad. Als gemeente bevorderen wij een gezonde, evenwichtige economische structuur door ondernemers zo optimaal mogelijk te faciliteren in hun contacten met de gemeente. Ook bieden wij ruimte aan nieuwe ondernemers, door het creëren en faciliteren van vestigingsmogelijkheden voor bedrijven (categorie 1+2) in onze gemeente. Ten aanzien van ondernemers in de agrarische sector bevorderen wij dat we in onze gemeente in 2020 kunnen spreken van een duurzame agrarische sector en zorgvuldige veehouderij. Overeenkomstig de structuurvisie en de uitvoeringsparagraaf starten wij in 2017 met nieuwe bestemmingsplannen voor woningbouwlocaties. Wij beginnen met de voorbereidingen hiervan op de locatie Deken Schmerlingstraat/Blauwstraat in Oploo, De Roting II in Wanroij en - afhankelijk van de ontwikkelingen op de locatie Hanenspoor - met de locatie Oelbroeck in Sint Anthonis. Nog meer dan in het verleden is het streven naar duurzaamheid een belangrijk speerpunt. Bij amendement heeft uw raad ons medio 2016 opgeroepen een Routekaart 2035 energieneutraal: besparen en opwekken te ontwikkelen. Wij pakken dit voortvarend op en aan de op te stellen routekaart koppelen we een 5-jaren investeringsplan teneinde uiteindelijk in 2035 energieneutraal te worden. Bij de actualisatie van het beheerplan Openbare verlichting wordt de vervanging van de resterende traditionele openbare straatverlichting door ledverlichting meegenomen. Ook andere duurzaamheidsprojecten en asbestsanering financieren we via dit programma. Hiervoor stellen wij een bedrag van beschikbaar uit het eerdergenoemde vrijvallende budget. ALGEMEEN 9

25 vervolg BESTUURLIJKE SAMENVATTING Het behouden en versterken van de vitaliteit of leefbaarheid in de dorpen is een volgend speerpunt. Enerzijds doen we dit door het waarborgen van goede voorzieningen, anderzijds door het faciliteren van eigen initiatieven van de dorpen via het Fonds Zelfsturing. Uit het budget van 3.1 miljoen stellen wij eenmalig beschikbaar voor versterking van de vitaliteit van de dorpskernen. te bereiken. Op een aantal beleidsterreinen zoals Sociale Zaken, P&O en ICT werken wij intensief samen met de gemeente Boxmeer, op andere terreinen zoals de brandweer met de Veiligheidsregio en op het gebied van zorg, welzijn en werk (de transities) gebeurt dit in een samenwerkingsverband van 12 regiogemeenten. We zetten ons eveneens in voor een sterk Land van Cuijk als partner in Brabant Noordoost, AgriFood Capital en de Euregio. Wat de onderwijsvoorzieningen betreft, heeft het schoolbestuur samen met de ouders moeten vaststellen dat de basisscholen in Landhorst en Ledeacker te weinig leerlingen hebben om zelfstandig te blijven. Door de fusie van deze scholen met respectievelijk de basisschool Wanroij en basisschool Sint Anthonis, blijft de kwaliteit van onderwijs voor kinderen uit deze dorpen gewaarborgd. Samen kunnen we meer. Het proces van de nieuwe rolverdeling tussen overheid en samenleving is volop aan de gang. De overheid maakt een terugtrekkende beweging en gaat uit van meer eigen verantwoordelijkheid van de samenleving. De samenleving krijgt meer ruimte voor eigen initiatief en zelfredzaamheid. Er wordt een fonds opgericht waarbij we samen met de raad heldere kaders benoemen. Het zorgen voor van de overheid wordt ook in onze gemeente vervangen door zorgen dat. Niet dat de gemeente zich helemaal terugtrekt, maar het accent komt meer te liggen op het bewaken van de grenzen van de organisatiekracht van de samenleving (zelfsturing). De organisatiekracht in onze dorpen is in handen van onze inwoners, de dorpsraden, verenigingen en andere organisaties. Als gemeente geven we ruimte aan plaatselijke initiatieven, die we op waarde moeten schatten. In het ene geval laten we een initiatief zelfstandig zijn gang gaan, in het andere geval is een meer initiërende en sturende rol van de gemeente gewenst. In alle gevallen staat een positieve grondhouding en vertrouwen voorop. De afgelopen jaren hebben we ingezet op een slanke en efficiënte ambtelijke organisatie, die zich daar waar nodig vernieuwd en versterkt om een optimale dienstverlening In het kader van de nieuwe Uitvoeringsagenda Land van Cuijk geven de vijf gemeenten een impuls aan 12 bestaande en nieuwe projecten. In financiële zin wordt naast het reguliere bedrag van 2,- per inwoner hiervoor een extra bijdrage beschikbaar gesteld( voor ,37 per inwoner en vanaf ,25 per inwoner). We wisten al dat Sint Anthonis een veilige gemeente is, maar een recent landelijk onderzoek heeft dit ook nog eens aangetoond. Dat neemt niet weg dat van ons en onze partners (burgers en bedrijven) blijvend aandacht wordt gevraagd om de omgeving veilig te houden. Ondermijnende criminaliteit is een tamelijk onbekend fenomeen. Om het bewustzijn van de bestuurlijke en ambtelijke organisatie inzake deze vorm van criminaliteit te vergroten zullen wij onze bijdrage leveren aan het Project Ondermijning van de bestuurlijke driehoek Maas & Leijgraaf. In het kader van de privatisering praten wij momenteel met enkele buitensportverenigingen over een eventuele privatisering van de accommodaties. Met het bestuur van MFA Oelbroeck wordt gesproken over gebouwelijke aanpassingen die dit bestuur nodig acht om tot verzelfstandiging over te gaan. Voor de verschillende privatiseringsprojecten stellen wij beschikbaar uit het vrijvallend budget van 3.1 miljoen. De in het coalitieakkoord neergeschreven wens om wegbermen te verstevigen, kan dankzij het vrijgevallen budget van 3,1 miljoen worden doorgezet. Door dit te combineren met het anders inrichten van wegbermen 10 GEMEENTE SINT ANTHONIS

26 ontstaat een win-win situatie. Vanuit het totale vrijvallende budget stellen wij voor 1.0 miljoen in te zetten voor dit doel. De effecten van de in 2013 en 2014 doorgevoerde bezuinigingen binnen het openbaar groen en de laanbomen worden zichtbaar. In de voorjaarsnota van 2016 heeft uw raad de wens uitgesproken hieraan een kwaliteitsimpuls te geven. Voor de inhaalslag stellen wij voor vrij te maken uit het vrijvallende beheerbudget, gecombineerd met onder andere minder regulier beheer. Onze gemeente moet en gaat mee met de enorme vlucht van de digitale dienstverlening. De vernieuwde website is helder, informatief en actueel. Ook diverse formulieren en aanvragen voor vergunningen zijn via digitale weg binnen te halen. Dat neemt niet weg dat face-to-face contact mogelijk blijft. De communicatie naar de burgers toe wordt verder versterkt. De gigantische transformatie van het sociaal domein, die op 1 januari 2015 zijn beslag kreeg, is in het jaar 2016 verder doorontwikkeld. Het betekent voor iedereen anders denken en anders doen. Er wordt gewerkt aan een integraal en zoveel mogelijk ontkokerd aanbod aan ondersteuning op de gebieden werk, jeugd en Wmo. Dat gebeurt onder andere via het Sociaal Dorpsteam Sint Anthonis. Het is duidelijk dat ook onze gemeente samen met onze partners in het sociaal domein moeten groeien in de nieuwe rol. De positie van kwetsbaren in de gemeente blijft onverminderd de aandacht vragen. Bij de ontwikkeling van nieuw beleid voor Beschermd wonen, willen wij uitgaan van dezelfde uitgangspunten die voor de Wmo in bredere zin gelden, namelijk dat een inwoner met een ondersteuningsbehoefte steeds vanuit een integrale en continue benadering wordt geholpen. Ook statushouders en vluchtelingen vragen onze aandacht. Gelet op de aanwezige wachtlijsten voor huurwoningen kan in onze visie ook in de particuliere sector gezocht worden naar passende woonruimte voor statushouders. Wij hebben uitvoering gegeven aan de bij de voorjaarsnota 2016 aangenomen motie om te komen tot een herschikking van het vrijvallende budget van 3,1 miljoen. Dit biedt ons ruimte om extra te kunnen investeren voor onze inwoners. Om tot een juiste inzet van deze 3,1 miljoen te komen is vooral geluisterd naar onze inwoners. Wat hebben zij de laatste tijd structureel aangegeven wat er leeft binnen onze gemeente en wat men belangrijk vindt om aan te pakken. Op basis van deze ervaringen zijn we tot een verdeling gekomen van dit budget zodat diverse, zeer actuele zaken hierdoor een extra boost krijgen. Hiermee investeren we extra in duurzaamheid, leefbaarheid en voorzieningen voor onze inwoners. Concreet betekent dit dat wij voorstellen deze middelen als volgt te gaan besteden in 2017: voor bermverharding wegen voor privatisering accommodaties voor kwaliteitsimpuls openbaar groen voor duurzaamheid (o.a. asbestsanering) voor zelfsturing Het resterende bedrag van wordt nodig geacht voor uitvoering van de hiervoor genoemde projecten. In het vervolg van deze begroting is per programma een nadere uitwerking gegeven aan de thema s. Samen met onze inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties werken onze ambtenaren deze graag in 2017 uit richting besluitvorming door uw raad en vervolgens aan de invulling ervan in het belang van de huidige en toekomstige generatie inwoners van de gemeente Sint Anthonis. ALGEMEEN 11

27 vervolg BESTUURLIJKE SAMENVATTING 1.2 Financiële beschouwingen Algemeen financieel beeld Bij de Voorjaarsnota 2016 hebben wij een beeld geschetst van de financiële positie van de gemeente. Deze voorjaarsnota liet een voordelig resultaat laat zien van in 2017, waarbij dit saldo in de jaren erna oploopt naar een overschot van in Hierbij dient te worden opgemerkt dat de effecten van de meicirculaire 2016 en eventuele externe ontwikkelingen en beleidsvoornemens op dat moment nog niet waren doorberekend. Deze externe zaken zijn inmiddels gewogen en waar nodig zowel beleidsmatig als financieel verwerkt in deze begroting Stand van zaken vastgestelde ombuigingen Bij de vaststelling van de begroting 2016 zijn aanvullende ombuigingen doorgevoerd tot een structureel bedrag van Al deze ombuigingen, op één na, zijn inmiddels geeffectueerd en als zodanig ook verwerkt in de voorliggende begroting. Vanuit de begroting 2015 staat op dit moment nog een ombuiging als te realiseren, namelijk een bedrag van voor heroriëntatie op eventuele samenwerkingsvormen. Het vormgeven aan een regiegemeente moet hieraan invulling geven en de eerste verkenningen worden hiertoe gezet. sresultaat Na doorrekening van de effecten van de meicirculaire, de externe ontwikkelingen en aanvullende beleidsvoornemens, sluit de begroting 2017 en het meerjarenperspectief met de navolgende positieve resultaten voor de betreffende begrotingsjaren: begrotingsjaar begrotingsjaar begrotingsjaar begrotingsjaar Dekkingsplan In onderstaande tabel is het dekkingsplan aangegeven, waarbij aansluiting is gezocht bij de begrotingsresultaten zoals weergegeven in de voorjaarsnota Een nadere toelichting op de bedragen genoemd onder overige mutaties begroting 2017 wordt weergegeven bij de financiële begroting (blz 97 volgende) van dit document Omschrijving Voorjaarsnota V V V V Meicirculaire 2016 Algemene uitkering V V V V Overige mutaties begroting N N N N sresultaat V V V V 12 GEMEENTE SINT ANTHONIS

28 1.3 Tenslotte Financiële positie De financiële positie van de gemeente wordt, naast de begrotingsresultaten voor nu en de komende jaren, mede bepaald door de omvang van het beschikbare eigen vermogen en de beschikbare weerstandscapaciteit. Daarnaast geeft ook de lokale lastendruk een indicatie betreffende de financiële positie van de gemeente. Zoals hiervoor aangegeven sluiten zowel de begroting 2017 als het meerjarenperspectief met positieve jaarresultaten. Daarnaast kan de vermogenspositie tot een bedrag van 65 miljoen euro per 1 januari 2017 zonder meer goed en stabiel genoemd worden. Zeker met inachtneming van de grootte van deze gemeente. Deze vermogenspositie zorgt er ook voor dat onze weerstandscapaciteit op basis van landelijke normen kan worden gekwalificeerd als: meer dan uitstekend. Niet alleen zijn we er door een stabiel en zuinig beleid de afgelopen jaren in geslaagd om te komen tot een sluitende meerjarenbegroting, maar kunnen we dit jaar beschikken over het vrijvallende budget van 3.1 miljoen van de voorzieningen uit de beheerplannen. In deze begroting hebben wij aangegeven op welke terreinen wij dit geld in 2017 ten goede willen laten komen aan de gemeenschap en op deze manier een forse en nuttige bijdrage kunnen leveren aan een duurzame samenleving in de gemeente Sint Anthonis. Sint Anthonis, 27 september 2016 Burgemeester en wethouders van Sint Anthonis, De secretaris a.i., De burgemeester, T. (Tijs) J. Breuer M. (Marleen) L.P. Sijbers Met het oog op een betere raming en beheersing van het Economische en Monetaire Unie (EMU) begrotingssaldo is in het nieuwe BBV een geprognosticeerde balans voorgeschreven. Met het opnemen van een dergelijk balans krijgt uw raad meer inzicht in de financiële positie van de gemeente. In het vervolg van dit document is in de financiële begroting, onder hoofdstuk 4 de financiële positie van de gemeente nader toegelicht. Verder zijn bij de paragraaf Weerstandvermogen en risicobeheersing een vijftal financiële kengetallen opgenomen, waaruit tevens blijkt dat de gemeente financieel kerngezond is. ALGEMEEN 13

29 14 GEMEENTE SINT ANTHONIS

30 BELEIDS BEGROTING BELEIDSBEGROTING 15

31 16 GEMEENTE SINT ANTHONIS PROFESSIONALISEREN VAN INTERNE EN EXTERNE DIENSTVERLENING

32 ALGEMEEN BESTUUR 1. Portefeuillehouder Burgemeester Wethouder leefbaarheid Wethouder wonen, werken en recreatie 2. Inhoud programma 2.1 Algemeen Dit programma is samengesteld ter ondersteuning van de gemeenteraad en het college. Het moet bijdragen aan het verder professionaliseren van de organisatie en het versterken van de dienstverlening richting onze burgers en bedrijven. Een actieve en optimale communicatie is hierbij een belangrijke randvoorwaarde. Het programma geeft tenslotte aan dat het bestuur zich sterk maakt voor (meer) zelfsturing, waarbij onze burgers en ondernemers zelf de verantwoordelijkheid nemen voor de leefbaarheid van hun eigen omgeving. 2.2 Beleidskaders/richtlijnen Omschrijving Datum Expiratie datum Reglement van orde voor gemeenteraad van Sint Anthonis Open Raamovereenkomst dorpsraden Open 3. Wat willen we bereiken? 3.1 Hoofddoelstellingen/effecten We streven een slagvaardige bestuurlijke en ambtelijke organisatie na. Een speerpunt in dit streven is een verbetering van de kwaliteit van onze dienstverlening. Enerzijds is de inzet een optimalisering van de bedrijfsvoering. Anderzijds maken we werk van het verder inrichten van een excellente operationele organisatie. Een overzichtelijke, toegankelijke en actuele website is daarbij belangrijk. Daarnaast richten we ons op zelfsturing en regievoering, waarbij de uitvoering van taken wordt overgelaten aan medeoverheden, marktpartijen en inwoners. Bestuurlijk zetten we ons als gemeente Sint Anthonis in op het versterken van de samenwerking met onze partners. Samen kun je namelijk meer dan alleen. BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 17

33 vervolg ALGEMEEN BESTUUR 4. Wat gaan we daarvoor doen in 2017? 4.1 Strategische communicatie en PR beleid Binnen de gemeente wordt al enige jaren de noodzaak gevoeld tot het versterken van de strategische communicatie vanuit de gemeente naar de inwoners. De urgentie om nu concrete stappen te zetten is voelbaar. Inwoners worden mondiger, de pers is assertief en sociale media laten hun invloed gelden. In deze snel veranderende wereld is het niet meer mogelijk om met één parttime communicatie-medewerker de inwoners goed te bedienen. Om hier adequaat op in te spelen brengen we de basis op orde te denken aan capaciteit en cultuur. Vanuit deze basis gaan we werken aan de strategische communicatie om al doende toe te werken naar een strategisch beeld. Uitgangspunt hierbij is de communicatie meer projectmatig op te pakken. 4.2 Regiegemeente Naast een terugtredende overheid is ook schaalvergroting op een aantal taakvelden onontkoombaar, onder andere door gewijzigde regelgeving (bijv. Wet VTH, Omgevingswet). Deze schaalvergroting laat zich goed combineren met uitbesteding. De burger blijft hierbij de gemeente als aanspreekpunt zien. Dit vraagt wel om goede dienstverleningsafspraken. middelen, samen met haar inwoners en partners, de opgaven te realiseren. Door enerzijds in te zetten op meerwaarde door persoonlijke (face-to-face) dienstverlening en anderzijds te investeren in digitalisering en uitbesteding van diensten, kan de gemeente het eerste aanspreekpunt blijven. Verbetering bedrijfsvoering Onze burgers hebben recht op een efficiënte en effectieve bedrijfsvoering. Bij onze gemeente is de bedrijfsvoering in financieel opzicht op orde. Wel is er tijdens de afgelopen jaren nog slechts beperkt gestuurd op resultaten en doelmatigheid. Outputsturing vraagt om cijfermatig inzicht in de productie, de kwaliteit en de afwijkingen. Komend jaar wordt gewerkt aan het verbeteren van deze sturingsinformatie, waarbij het resultaat meer voorop wordt gesteld, ook bij de beoordeling van medewerkers. Optimale dienstverlening Door de enorme vlucht die digitalisering in onze samenleving heeft genomen, hebben burgers en ondernemers ook hoge verwachtingen van de digitale dienstverlening van de gemeente. Dit biedt kansen voor efficiency, wanneer gelijktijdig wordt geïnvesteerd in digitalisering van het gehele werkproces (dus ook in de back-office). In 2017 worden naar verwachting de taakvelden Waardering Onroerende Zaken (WOZ), belastingen en inkoop uitbesteed aan andere overheden c.q. instanties. Voor het taakveld Vergunningen, Handhaving en Toezicht (VTH) worden verschillende varianten uitgewerkt in een business-case. Voor het taakveld Financiën vindt een eerste oriëntatie van mogelijkheden plaats. 4.3 Optimaliseren dienstverlening en bedrijfsvoering De groei van het gemeentelijk takenpakket en de complexiteit van maatschappelijke vraagstukken vraagt om een zelfstandige gemeente die in staat is om met minder Voor complexe problemen en vragen blijft het direct contact belangrijk. Voor face-to-face contact is er de keuze voor de klant of deze plaatsvindt aan de balie, aan de keukentafel of bij de ondernemer zelf. Met deze persoonlijke benadering kan de gemeente Sint Anthonis zich onderscheiden. Door te luisteren en vragen te beantwoorden, krijgen onze inwoners het gevoel begrepen te worden. Nog mooier is als ze aangenaam verrast worden met onverwachte maatwerkoplossingen. 18 GEMEENTE SINT ANTHONIS

34 4.4 Zelfsturing De rol van de gemeente verschuift naar zelfredzaamheid van burgers, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Participatie en zelforganiserend vermogen van dorpsraden vormt voor ons een van de pijlers. Zoals in het sociaal domein de gemeente slechts een van de vele partijen is, zo zal ook in andere sectoren een groter beroep op anderen worden gedaan. Gebleken is dat onze dorpen met enthousiasme invulling geven aan zelfsturing. Door uw raad zijn hiertoe ook middelen gegeven om te experimenteren. Dit is een proces waar we samen met de raad, de inwoners en de samenleving op zoek gaan naar nieuwe wegen met meer eigen verantwoordelijkheid. 4.5 Beleidskader Leefbaarheid initiatieven kernen Om als gemeente te komen tot initiatieven rondom de leefbaarheid gaan we de dorpen in en naar de mensen toe. Vanuit de dorpen stimuleren we de sociale cohesie en de leefbaarheid. Dit vraagt van de gemeente een faciliterende rol en een verbindende en transparante manier van communiceren. Bij de evaluatie van het onderwerp Zelfsturing begin dit jaar over de besteding van de toegekende middelen over het jaar 2015 is al gebleken dat de inwoners heel goed in staat zijn initiatieven te ontwikkelen die bijdragen aan de leefbaarheid van onze gemeente en de afzonderlijke dorpskernen. Leefbaarheid verdient de volledige aandacht om te voorkomen dat de kwaliteit van de leefomgeving in de individuele dorpskernen onder druk komt te staan. De met uw raad op 7 juli 2016 besproken ideeën voor besteding van vrijvallende middelen van de voorzieningen uit de beheerplannen sluiten hierop aan. In dat kader stelen wij voor om vanuit het vrijvallende budget van 3,1 miljoen euro eenmalig een bedrag van beschikbaar te stellen voor verbetering van de vitaliteit van de dorpskernen. BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 19

35 20 GEMEENTE SINT ANTHONIS

36 vervolg ALGEMEEN BESTUUR 5. Wat mag het kosten? 5.1 Baten en lasten nieuw beleid Omschrijving Krediet Representatie/dienstverlening Totaal Totale baten en lasten, inclusief nieuw beleid Totale lasten en baten Rekening Totaal lasten Totaal baten Saldo voor bestemming Mutaties reserves Saldo na bestemming Producten binnen dit programma Raad en commissies College van Burgemeester en wethouders Publiekszaken BELEIDSBEGROTING GEMEENTE / PROGRAMMAPLAN SINT ANTHONIS 21

37 22 GEMEENTE SINT ANTHONIS SAMENWERKEN DOEN WE OM MEER VOOR ONZE BEWONERS TE BEREIKEN

38 SUB PROGRAMMA SAMENWERKEN 1. Portefeuillehouder Burgemeester Wethouder leefbaarheid Wethouder wonen, werken en recreatie 2. Inhoud programma 2.1 Algemeen In het kader van de bestuurlijke samenwerking in het Land van Cuijk is - als onderdeel van het programma Algemeen Bestuur - een subprogramma Samenwerken in het leven geroepen. In dit programma wordt specifiek ingegaan op een versterking en intensivering van de goede onderlinge samenwerking met overheden, maatschappelijke organisaties en bedrijven in de regio. Samenwerking dient daarbij in een bredere context te worden gezien. We kijken over onze grenzen heen en gaan mogelijk allianties aan met partners in de regio. Het oogmerk is dat deze allianties moeten bijdragen aan het bereiken van onze doelen en ambities. 2.2 Beleidskaders/richtlijnen Omschrijving Datum Expiratie datum Strategische visie Land van Cuijk en uitvoeringsprogramma Open Manifest Land van Cuijk Verordening Rekenkamercommissie Land van Cuijk Open Verlenging Bestuursconvenant AgriFood Capital Gemeenschappelijke Regeling samenwerking Boxmeer-Sint Anthonis open Samen Werken in Land van Cuijk open 3. Wat willen we bereiken? 3.1 Hoofddoelstellingen/effecten Doelstelling is het door bestuurlijke en ambtelijke samenwerking bevorderen van onze slagkracht. De samenwerking moet leiden naar een beter bereik van onze inwoners, om zo hun woon-, werk- en leefklimaat te verbeteren. Om onze taken als eerste overheid (Samen staan we sterk!) effectief uit te voeren, is een goede samenwerking met overheden, maatschappelijke organisaties en bedrijven in de regio van groot belang. Zo werken wij samen BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 23

39 vervolg SUB PROGRAMMA SAMENWERKEN met onze buurgemeenten en de regio aan thema s die gemeentegrens overschrijdend zijn. Zaken die efficiënter kunnen door met andere gemeenten samen op te trekken, worden in die zin ook zo opgepakt. Daarbij beperken wij ons niet tot de regio Land van Cuijk, maar werken we ook samen met partners in grotere regio s zoals Brabant Noordoost, de Euregio en het samenwerkingsverband Agrifood Capital. Kortom, samenwerking vindt plaats op vele inhoudelijke thema s, met verschillende partners en met een toenemende intensiteit. 4. Wat gaan we daarvoor doen in 2017? 4.1 Deelname 12 projecten land van Cuijk De nieuwe uitvoeringsagenda Land van Cuijk is vastgesteld en de uitvoering wordt voorspoedig ter hand genomen. Aan de gemeenten in het Land van Cuijk is geadviseerd om de strategische samenwerking in het Land van Cuijk een impuls te geven door uitvoering te geven aan een geactualiseerde uitvoeringsagenda en om daarbij te kiezen voor professioneel projectmanagement voor de bestuurlijke en ambtelijke aansturing van in totaal 12 bestaande en nieuwe projecten binnen de thema s van de strategische visie Land van Cuijk. Voor het in gang zetten van de uitvoeringsagenda van de strategische visie Land van Cuijk wordt boven op de 2,00 per inwoner een bedrag van respectievelijk 3,37 per inwoner voor 2016 en 2,25 voor 2017 nodig geacht. 4.2 Continueren deelname Agrifood Capital In 2016 is besloten om de samenwerking binnen Noordoost Brabant (AgriFood Capital) te continueren voor een periode van 4 jaar. Hier wordt een extra bedrag van 3,00 per inwoner voor nodig geacht. Dit betekent dat onze gemeente per jaar beschikbaar stelt. In 2017 wordt vanuit de projectorganisatie Land van Cuijk ingezet op Vergroting inbreng en profijt AgriFood Capital (project 6 uit het KplusV/10 rapport). 24 GEMEENTE SINT ANTHONIS

40 5. Wat mag het kosten? 5.1 Baten en lasten nieuw beleid Omschrijving Krediet Deelname 12 projecten Land van Cuijk Continueren Agrifood Capital Totaal Totale baten en lasten, inclusief nieuw beleid Totale lasten en baten Rekening Totaal lasten Totaal baten Saldo voor bestemming Mutaties reserves Saldo na bestemming Producten binnen dit programma Regionale samenwerking BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 25

41 26 GEMEENTE SINT ANTHONIS OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID IS EEN PRIMAIRE TAAK VAN DE LOKALE OVERHEID

42 OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID 1. Portefeuillehouder Burgemeester 2. Inhoud programma 2.1 Algemeen Het programma Openbare Orde en Veiligheid omvat de beleidsdoelen en activiteiten die bijdragen aan de fysieke en de sociale veiligheid van de gemeente en haar burgers. Ook het voorkomen van overlast en criminaliteit, het handhaven van de openbare orde en de rampenbestrijding vallen onder dit programma. Enkele beleidsonderdelen (o.a. drugs- en alcoholpreventie en jeugd- en jongerenwerk) komen terug in een ander programma. De zorg voor Openbare Orde en Veiligheid is primair een taak van de lokale overheid. De gemeente heeft ook een taak als handhaver en toezichthouder en dat is vastgelegd in de thema s Toezicht en Handhaving van het uitvoeringsprogramma. Omdat de thema s moeten bijdragen aan een veilige en prettige woonomgeving is dit programma voorzien in een beschrijving van de beleidsvoornemens op beide items. Deelonderwerpen binnen dit programma zijn onder andere de brandveiligheid, sociale en fysieke veiligheid, preventieve maatregelen in en om het huis, bescherming van eigendommen, bestrijding van criminaliteit en vandalisme maar ook de wijze waarop invulling wordt gegeven aan het toezicht en de handhaving van regelgeving op de beleidsterreinen ruimte en milieu. Uitvoering van dit programma vindt deels plaats door de Veiligheidsregio Brabant Noord. 2.2 Beleidskaders/richtlijnen Omschrijving Datum Expiratie datum Bibob beleidslijn Sint Anthonis open Beleidsplan integrale handhaving Preventie en handhavingplan Alcohol gemeente Sint Anthonis Beleidsregel Damoclesbeleid Sint Anthonis open Evenementenbeleid 2015 open Algemene plaatselijke verordening 2015 open BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 27

43 vervolg OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID 3. Wat willen we bereiken? 3.1 Hoofddoelstellingen/effecten De overheid werkt met haar partners aan een veilige en prettige leefomgeving. Dat veiligheid veel raakvlakken heeft met andere beleidsterreinen, maakt het tot een complex vraagstuk. Dit vraagt om inzet en verantwoordelijkheid van de overheid en zijn partners, maar ook van de individuele burger, maatschappelijke organisaties, bedrijven en woningbouwcorporaties. We gaan uit van burgers en bedrijven die zelf hun verantwoordelijkheid nemen. We geven uitvoering aan het Handhavingsbeleid Daar waar men zich niet houdt aan de regelgeving, treden we op basis van dit beleid consequent op. In het buitengebied draagt toezicht en handhaving bij aan de controle op een goede balans tussen het ondernemen in de (veehouderij)bedrijven, wonen, recreatie en toerisme. We geven invulling aan onze wettelijke taken op het gebied van de Drank- en horecawet, de Algemene Plaatselijke Verordening (evenementen e.d.), de Wet Bibob en in het fysieke domein. Daarnaast streven we naar een prettige en veilige leefomgeving door het voorkomen en beperken van crises en daar waar zich een crisis voordoet, wordt adequaat en professioneel handelend opgetreden. Het zorg dragen voor een optimale veiligheid en bescherming van mensen, dieren, milieu en goederen is een andere taak. Ook de instandhouding van de vrijwillige brandweer draagt bij aan een veilige leefomgeving. 3.2 Beleidsindicatoren Naam Eenheid Gemeente Sint Anthonis Landelijk gemiddelde Periode Waarde Verwijzing Halt Aantal per inwoners ,8 139,7 Harde kern jongeren Aantal per inwoners ,3 Winkeldiefstallen Aantal per inwoners ,4 Geweldsmisdrijven Aantal per inwoners ,7 5,4 Diefstallen uit woningen Aantal per inwoners ,1 3,9 Vernielingen en beschadigingen Aantal per inwoners ,3 6,1 4. Wat gaan we daarvoor doen in 2017? 4.1 Veiligheidsbeleid In samenwerking met politie, openbaar ministerie, veiligheidsregio, brandweer, RIEC, Veiligheidshuis en andere (maatschappelijke) organisaties, ondernemers en inwoners zal uitvoering worden gegeven aan de (mede) door de raad geformuleerde veiligheidsprioriteiten in het Regionaal Veiligheidsplan Oost Brabant , de Kadernota Integrale Veiligheidsbeleid en het Regionaal Beleidsplan van Veiligheidsregio Brabant-Noord. 28 GEMEENTE SINT ANTHONIS

44 4.2 Minder ondermijnende criminaliteit In 2017 zullen wij onze bijdrage leveren aan het Project Ondermijning van de bestuurlijke driehoek Maas & Leijgraaf. De inzet van dit project is het vergroten van het bewustzijn van de bestuurlijke en ambtelijke organisatie. Om ondermijnende criminaliteit sneller op het spoor te komen, wordt er ingezet op het versterken van onze informatiepositie. Om ondermijnende processen te voorkomen en te verstoren worden barrières opgeworpen. Daarnaast wordt de samenwerking met het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum (RIEC), de belastingdienst en andere overheden geïntensiveerd om zo integraal (strafrechtelijk, bestuurlijk, fiscaal) criminele subjecten en netwerken aan te pakken. 4.3 Burgerinitiatieven Burgerinitiatieven uit het platform integrale veiligheid op het gebied van zelfsturing, voor preventie in een dorp of buurt, worden door onze gemeente ondersteund. 5. Wat mag het kosten? 5.1 Baten en lasten nieuw beleid Omschrijving Krediet Geen nieuw beleid Totaal Totale baten en lasten, inclusief nieuw beleid Totale lasten en baten Rekening Totaal lasten Totaal baten Saldo voor bestemming Mutaties reserves Saldo na bestemming Producten binnen dit programma Brandweer Crisisbeheersing Orde en veiligheid BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 29

45 30 GEMEENTE SINT ANTHONIS HET WAARBORGEN EN BEVORDEREN VAN EEN OPTIMALE BEREIKBAARHEID

46 VERVOER, VERKEER EN WATERSTAAT 1. Portefeuillehouder Wethouder wonen, werken en recreatie 2. Inhoud programma 2.1 Algemeen Dit programma omvat de beleidsvelden die betrekking hebben op het aanleggen, beheren en in stand houden van wegen, pleinen, bruggen, bermen, parkeervoorzieningen en de openbare verlichting. Ook de zorg voor bereikbaar openbaar vervoer evenals het treffen van maatregelen ter regulering van het verkeer maken deel uit van dit programma. 2.2 Beleidskaders/richtlijnen Omschrijving Datum Expiratie datum Wegenbeheerplan Bruggenbeheerplan Beheerplan openbare verlichting Gemeentelijk Verkeer- en Vervoersplan (GVVP) Collectief Vraagafhankelijk Vervoer in Sint Anthonis (CVV) Open Algemene Verordening Ondergrondse Infrastructuren Sint Anthonis Open 3. Wat willen we bereiken? 3.1 Hoofddoelstellingen/effecten Het is een doelstelling om de optimale bereikbaarheid van in de onze gemeente gelegen panden en percelen te waarborgen en zo mogelijk te verbeteren. Het moet schoon, heel en veilig zijn. Optimaal betekent hier met name dat we onze middelen bij voorkeur inzetten waar het gebruik, de kwaliteit en veiligheid van belang zijn. Waar dat minder van belang is, doen we een stapje terug. BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 31

47 vervolg VERVOER, VERKEER EN WATERSTAAT 3.2 Beleidsindicatoren Naam Eenheid Gemeente Sint Anthonis Landelijk gemiddelde Periode Waarde Ziekenhuisopname, na ongeval met voertuig Percentage % 7 % Ziekenhuisopname na ongeval met fiets Percentage % 10 % 4. Wat gaan we daarvoor doen in 2017? 4.1 Verstevigen wegbermen In het coalitieakkoord is de wens geuit om wegbermen te verstevigen. In het akkoord staat concreet vermeld: Gevaarlijke wegbermen worden verstevigd met grasbetonstenen. De aanleiding hiertoe is dat wij al langer signalen ontvangen dat de slechte staat van de wegkanten leidt tot irritaties en zorgen van weggebruikers. Wegbermen moeten zowel verkeersveilig als toekomstbestendig zijn. Onze inzet is nu om te zoeken naar win-win situaties waarbij bermversteviging ook leidt tot meer biodiversiteit. Welke wegbermen hiervoor in aanmerking komen, staan omschreven in het Gemeentelijke Verkeer- en Vervoersplan. Van het totale vrijvallende budget van 3,1 miljoen euro van de voorzieningen uit de beheerplannen stellen wij voor een bedrag van in te zetten voor het verstevigen van wegbermen. Met dit bedrag kan een goede start worden gemaakt met versteviging. Naast de éénmalige investering in de bermversteviging zijn er ook structurele jaarlijkse beheerkosten. Deze toekomstige vervangingsen onderhoudskosten komen ten laste van het wegenbeheerplan. 4.2 Uitvoering Gemeentelijk Verkeer- en Vervoersplan (GVVP) Eind 2016 zal aan uw raad een nieuw Gemeentelijk Verkeer- en Vervoersplan (GVVP) worden voorgelegd. Het voornemen bestaat om - op basis van de besluitvorming door uw raad - in 2017 te starten met de uitvoering van de taken en acties vanuit dit GVVP. 4.3 Actualiseren beheerplannen Beheerplan wegen In overeenstemming met de bestendige gedragslijn van de gemeente worden beheerplannen om de vier jaar geëvalueerd en geactualiseerd Om deze reden zal in 2017 het wegenbeheerplan tegen het licht worden gehouden. Naast een financiële doorrekening van het volledige areaal op basis van de meest actuele gegevens zal ook een afweging worden gemaakt over het gewenste kwaliteitsniveau van het onderhoud. Een aantal factoren heeft naar verwachting een financiële impact op dit beheerplan. Wegbermen die zijn verstevigd, moeten worden opgenomen bij de post vervanging en onderhoud (zie 4.1), De uitvoering van het Gemeentelijk Verkeer- en Vervoersplan (zie 4.2) heeft eveneens financiële consequenties voor het beheerplan. Datzelfde geldt voor areal toevoeging. In december 2015 is reeds gemeld dat de dotaties omhoog moeten. Tot op heden beschikt de gemeente over een Beheerplan bruggen. De werking en het effect van dit beheerplan is echter relatief beperkt. In dat kader zal bij de actualisering van het Beheerplan wegen worden onderzocht of het Beheerplan bruggen in het vernieuwde Beheerplan wegen kan worden geïntegreerd of dat het beheerplan voor de bruggen beter volledig kan komen te vervallen. Beheerplan openbare verlichting Ook het Beheerplan openbare verlichting vraagt om een actualisering. In het kader van Duurzame gemeente GEMEENTE SINT ANTHONIS

48 is voor de openbare verlichting momenteel een nota in voorbereiding. Hierin wordt voorgesteld om in de periode van 2017 t/m 2021 de resterende traditionele openbare straatverlichting volledig en versneld om te bouwen naar energiezuinige led-verlichting. Eind 2021 zijn alle openbare lichtmasten in de gemeente dan uitgerust met led-armaturen. De led-verlichting is niet alleen energiezuiniger, maar geeft ook minder lichtvervuiling en de kosten van onderhoud zijn lager. Bij de actualisering van het Beheerplan openbare verlichting zal naast de ombouw naar led tevens een afweging worden gemaakt met betrekking tot de gewenste kwaliteit van onderhoud en het aanwezige areaal. De overige uitgangspunten blijven gehandhaafd. 5. Wat mag het kosten? 5.1 Baten en lasten nieuw beleid Omschrijving Krediet Totaal Totale baten en lasten, inclusief nieuw beleid Totale lasten en baten Rekening Totaal lasten Totaal baten Saldo voor bestemming Mutaties reserves Saldo na bestemming Producten binnen dit programma Wegenbeheer Verkeersveiligheid Parkeren Openbaar vervoer BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 33

49 34 GEMEENTE SINT ANTHONIS BEVORDEREN VAN DE LOKALE ECONOMIE, ZOWEL IN DE KERNEN ALS IN HET BUITENGEBIED

50 ECONOMISCHE ZAKEN 1. Portefeuillehouder Wethouder leefbaarheid Wethouder wonen, werken en recreatie 2. Inhoud programma 2.1 Algemeen Dit programma omvat alle activiteiten die wij verrichten om de lokale economie te bevorderen, zowel in de kernen als in het buitengebied. Daarbij zetten wij ook de inkomsten in die wij ontvangen uit de toeristenbelasting. Ondernemers in onze gemeente die slaapgelegenheid aanbieden aan toeristen betalen deze belasting, die zij overigens kunnen doorberekenen aan hun gasten. 2.2 Beleidskaders/richtlijnen Omschrijving Datum Expiratie datum Beleidsnotitie Bed & Breakfast Open Nota Integraal Grondbeleid Open Marktverordening Open Winkeltijdenverordening Sint Anthonis Open Gemeentelijk beheerplan Vastgoed 2013 t/m Verordening Toeristenbelasting Detailhandelsvisie Land van Cuijk open Standplaatsenbeleid 2015 open 3. Wat willen we bereiken? 3.1 Hoofddoelstellingen/effecten Met dit programma willen wij een gezonde, evenwichtige economische structuur bevorderen door ondernemers zo optimaal mogelijk te faciliteren in hun contacten met de gemeente. Een ander doel is het creëren en faciliteren van vestigingsmogelijkheden voor bedrijven (categorie 1+2) in onze gemeente. Wij willen bevorderen dat we in onze gemeente in 2035 kunnen spreken van een duurzame innovatieve agrarische sector waarbij we een positieve grondhouding aannemen. We blijven daarbij op de balans tussen werken, wonen en recreëren letten. Ook geven we uitvoering aan de in 2015 vastgestelde nota Integraal grondbeleid Het optimaliseren van de koppeling tussen scholing en werkgelegenheid maakt eveneens deel uit van dit programma, evenals de samenwerking op economisch gebied in het Land van Cuijk. BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 35

51 vervolg ECONOMISCHE ZAKEN 3.2 Beleidsindicatoren Naam Eenheid Gemeente Sint Anthonis Landelijk gemiddelde Periode Waarde Functiemenging Percentage ,7 % 51,3 % Bruto Gemeentelijk Product Verhouding verwacht en gemeten product Vestigingen van bedrijven Per inwoners (in leeftijd 15 t/m 64 jr) ,3 122,4 4. Wat gaan we daarvoor doen in 2017? 4.1 Kansenkaart/uitnodigingsplanologie In 2017 wordt ingezet op het ontwikkelen van een Kansenkaart voor de gemeente Sint Anthonis. In deze kansenkaart worden (potentiële) ontwikkellocaties genoemd en toegelicht. In dit verband zal minimaal één kans als pilotproject worden opgepakt door te starten met een procedure voor een concreet en uitnodigend bestemmingsplan. Hiermee wordt bedoeld dat het bestemmingsplan binnen (nog te bepalen) kaders zodanig flexibel is dat er minder planologische beperkingen gelden. Voor geïnteresseerden moet de kansenkaart een uitnodiging zijn om met een locatie aan de slag te gaan. De flexibele kaders maken het voor ons mogelijk om gewenste ontwikkelingen beter te faciliteren. In de begroting is hiervoor eenmalig een budget van opgenomen en voor de jaren erna structureel een bedrag van Gebied dekkende Breedband Met een geldlening van de gemeenten in het Land van Cuijk is door de coöperatie LVCNET in 2016 in de vijf gemeenten van het Land van Cuijk een vraagbundelingscampagne gestart en afgerond. Inzet hiervan is de aanleg van een glasvezelnetwerk in het hele Land van Cuijk. In onze gemeente is de deelname met 55% het hoogste in het land van Cuijk. Het najaar van 2016 wordt door LVCNET en de gemeenten gebruikt om de resultaten te analyseren, de markt te consulteren en een (financieel) haalbare businesscase uit te werken. Evenals in de vier zustergemeenten worden de resultaten hiervan ter besluitvorming aan onze gemeenteraad voorgelegd. Vooralsnog is hierbij het uitgangspunt dat de vijf gemeenten zich uitspreken of zij garant staan voor de lening van LVCNET bij de bank. Na een besluit van de gemeenteraden wordt duidelijk of en op welke wijze het netwerk wordt aangelegd. De aanleg van het glasvezelnetwerk is voorzien in Economische samenwerking Land van Cuijk Medio 2016 hebben de gemeenten van het Land van Cuijk gezamenlijk een business developer aangesteld, een manager die als belangrijkste taak heeft om bedrijven te werven die zich willen vestigen in één van de vijf gemeenten. Behalve dat er zo meer en gerichter aan promotie en acquisitie wordt gedaan, wordt ook de economische samenwerking tussen de gemeenten in het Land van Cuijk verstevigd. De verantwoording hierover wordt door de projectorganisatie Land van Cuijk afgelegd. 4.4 Toeristisch Platform In 2017 wordt aan de hand van een evaluatie bezien of en welke bijdrage de gemeente gaat leveren aan het lokale toeristische platform. 36 GEMEENTE SINT ANTHONIS

52 4.5 Regionaal Bureau voor Toerisme (RBT) De vijf gemeenten in het Land van Cuijk hebben in 2014 besloten om de (financiële) steun aan het VVV op te zeggen, en met het Regionaal Bureau voor Toerisme Land van Cuijk (RBT) een eigen toeristisch-recreatieve organisatie in het leven te roepen en te faciliteren. Afgesproken is dat in 2017, wanneer de organisatie drie jaar bestaat, wordt geëvalueerd of RBT in die periode naar verwachting gefunctioneerd heeft. Met betrokken partijen zullen nieuwe afspraken worden gemaakt of en op welke wijze de samenwerking na 2017 wordt voortgezet. 5. Wat mag het kosten? 5.1 Baten en lasten nieuw beleid Omschrijving Krediet Kansenkaart/uitnodigingsplanologie Totaal Totale baten en lasten, inclusief nieuw beleid Totale lasten en baten Rekening Totaal lasten Totaal baten Saldo voor bestemming Mutaties reserves Saldo na bestemming Producten binnen dit programma Economische ontwikkeling Bedrijventerreinen Markten Toeristische economie, inclusief toeristenbelasting Beheer gebouwen en gronden (niet in exploitatie) BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 37

53 38 GEMEENTE SINT ANTHONIS ONZE JEUGD IS ONZE TOEKOMST

54 ONDERWIJS 1. Portefeuillehouder Wethouder leefbaarheid 2. Inhoud programma 2.1 Algemeen Dit programma bevat de zorg voor onderwijshuisvesting, passend onderwijs, de handhaving van de leerplicht en leerlingenvervoer. Het bieden van mogelijkheden van onderwijs aan volwassenen in een achterstandssituatie (volwasseneneducatie) valt eveneens onder dit programma. 2.2 Beleidskaders/richtlijnen Verordeningen en beleidsregels Datum Expiratie datum Verordening Voorzieningen huisvesting onderwijs gemeente Sint Anthonis Open Verordening leerlingenvervoer gemeente Sint Anthonis Open Verordening overleg lokaal onderwijsbeleid Open 3. Wat willen we bereiken? 3.1 Hoofddoelstellingen/effecten Het hoofddoel van ons beleid is een bijdrage leveren aan de talentontwikkeling van onze jongeren. De rol van de gemeente is de afgelopen jaren verminderd. Wij geven uitvoering aan leerlingenvervoer, de leerplichtwet en lokaal educatief onderwijs aanbod. Wij zijn trots op het lage aantal vroegtijde schoolverlaters en onderwijsachterstanden. Enerzijds faciliteren wij daartoe de kindcentra, anderzijds zorgen wij voor een goede afstemming van het onderwijsbeleid, kinderopvangbeleid, vroegschoolse opvang en het jeugdbeleid. Volwassenen in een achterstandsituatie bieden wij educatiemogelijkheden. BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 39

55 vervolg ONDERWIJS 3.2 Beleidsindicatoren Naam Eenheid Gemeente Sint Anthonis Landelijk gemiddelde Periode Waarde Absoluut verzuim Aantal per leerlingen leerl 5 leerl Relatief verzuim Aantal per leerlingen leerl 60 leerl Vroegtijdige schoolverlaters, zonder startkwalificatie % deelnemers VO en MBO onderwijs ,40 % 2,00 % 40 GEMEENTE SINT ANTHONIS

56 4. Wat gaan we daarvoor doen in 2017? 4.1 Leerlingenvervoer Overeenkomstig de verordening leerlingenvervoer blijft het onderwijs voor alle leerlingen fysiek bereikbaar. Het leerlingenvervoer wordt voor 1 augustus 2017 opnieuw aanbesteed. 5. Wat mag het kosten? 5.1 Baten en lasten nieuw beleid Omschrijving Krediet Geen nieuw beleid Totaal Totale baten en lasten, inclusief nieuw beleid Totale lasten en baten Rekening Totaal lasten Totaal baten Saldo voor bestemming Mutaties reserves Saldo na bestemming Producten binnen dit programma Onderwijshuisvesting Onderwijs en leerlingzaken BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 41

57 42 GEMEENTE SINT ANTHONIS SPORT VOOR IEDEREEN

58 CULTUUR EN RECREATIE 1. Portefeuillehouder Burgemeester Wethouder leefbaarheid Wethouder wonen, werken en recreatie 2. Inhoud programma 2.1 Algemeen Dit programma omvat het faciliteren, initiëren en optimaliseren van voorzieningen op het gebied van kunst en cultuur en het in stand houden van cultuurhistorische gebouwen en objecten. Het stimuleren van sportbeoefening en het realiseren en faciliteren van sportaccommodaties, maken eveneens deel uit van dit programma. Hetzelfde geldt voor de recreatieve voorzieningen, bibliotheek en leespunt. Net als de aanleg en het onderhoud van het openbaar groen. 2.2 Beleidskaders/richtlijnen Verordeningen en beleidsregels Datum Expiratie datum Wijziging algem. subsidieverordening gemeente Sint Anthonis Open Nota Subsidiebeleid gemeente Sint Anthonis Open Startnotitie privatisering sportaccommodaties Open Verordening regelende de verhuur, ingebruikgave en het gebruik van buitensportaccommodaties in de gemeente Sint Anthonis Open Monumentenverordening Sint Anthonis Open Beheerplan landschappelijke beplanting en laanbomen buitengebied 2013 t/m Bosbeheerplan 2013 tot en met Groenbeheerplan Dorpskommen Beheerplan Sportvelden en Tennisbanen Beheerplan ecologische verbindingszone Peelkanaal Groenstructuurplan onderdeel van groenbeheerplan dorpskommen Speelruimteplan Verordening Kleinschalige Activiteiten Open BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 43

59 vervolg CULTUUR EN RECREATIE 3. Wat willen we bereiken? 3.1 Hoofddoelstellingen/effecten Binnen de huidige rolopvatting tussen overheid en burgers, streven wij naar goede en toegankelijke sportvoorzieningen en vitale verenigingen zodat de leden sport en recreatie kunnen beoefenen. Het bieden van een toegankelijke bibliotheekvoorziening is eveneens een doelstelling. Dat geldt ook voor de participatie van kwetsbare groepen in sport, spel en cultuur. Het in stand houden, herstellen en ontwikkelen van natuur- en landschapswaarden en openbaar groen met een hoge gebruiks- en belevingswaarde, maakt deel uit van het programma Cultuur en Recreatie. Een wezenlijk element is het participeren van inwoners bij de aanleg en het onderhoud daarvan. Onze gemeente heeft een professionele en aantrekkelijke toeristische infrastructuur. Een doelstelling is om deze structuur te behouden en verder uit te bouwen. 3.2 Beleidsindicatoren Naam Eenheid Gemeente Sint Anthonis Landelijk gemiddelde Periode Waarde Niet sporters Percentage ,8 % 49,9 % 44 GEMEENTE SINT ANTHONIS

60 4. Wat gaan we daarvoor doen in 2017? 4.1 Accommodatiebeleid (in relatie tot demografische ontwikkelingen) Bij de fysieke inrichting van de leefomgeving nemen wij als gemeente steeds meer een faciliterende en regisserende rol in en laten meer over aan de gemeenschap. Krimp, vergrijzing en ontgroening zijn hierbij belangrijke aandachtspunten. De gemeente Sint Anthonis heeft een rijk voorzieningenniveau. De vraag die wij ons zelf stellen is of wij het nodig vinden om in elke kern een breed scala aan accommodaties te behouden. In het kader van de gewenste nabijheid van voorzieningen en de leefbaarheid kan het sluiten of samenvoegen van accommodaties een spanningsveld geven. Om een goed beeld te krijgen van de toekomstbestendigheid van onze accommodaties is het nodig om in overleg met de gebruikers onderzoek hiernaar te verrichten in relatie tot een benchmark. Leidraad hierbij is de in 2016 vastgestelde startnotitie. In onze visie kan door het inzetten van eenmalig geld een inverdieneffect bereikt worden in de jaarlijkse exploitatie, doordat de nieuwe kapitaallasten lager zijn dan de huidige (totale) jaarlijkse lasten. Voor dit laatste zal het bestuur met separate voorstellen komen. Op dit moment worden gesprekken gevoerd met enkele sportverenigingen over de toekomst van de sportaccommodaties waar zij gebruik van maken en over de mogelijkheden om te komen tot een (eventueel gedeeltelijke) privatisering van de accommodatie. Ook met de gemeenschap in de dorpskern Sint Anthonis is een traject ingezet om te komen tot een verzelfstandiging van MFA Oelbroeck. Mogelijk zijn er gebouwelijke aanpassingen noodzakelijk aan de multifunctionele accommodatie, om te komen tot een meer efficiënte en rendabele inzet van de beschikbare ruimtes. Van het totale vrijvallende budget van 3,1 miljoen euro van de voorzieningen uit de beheerplannen stellen wij voor om voor privatisering van de accommodaties een bedrag van beschikbaar te stellen. 4.2 Vrijwilligerswerk Voor vrijwilligers in onze gemeente bestaat er een vrijwilligersverzekering. Daarnaast zijn er ook enkele subsidieregelingen, zoals een regeling voor het volgen van opleidingen en cursussen, een regeling voor bemiddeling tussen vrijwilligers en mensen met een verstandelijke beperking. Voor vrijwilligers die respijtzorg leveren, uitgevoerd door de vrijwillige thuishulp, is er eveneens een subsidieregeling. Ongeveer 75 verenigingen ontvangen jaarlijks structureel subsidie, zodat vrijwilligers binnen deze verenigingen mede hierdoor hun werk kunnen blijven verrichten. Verder vindt ondersteuning van vrijwilligers, vrijwilligersorganisaties en vrijwilligersinitiatieven op specifieke aanvraag plaats. Dit wordt uitgevoerd door het Dorpsteam. Ook kunnen vrijwilligers en organisaties uit onze gemeente gebruik maken van Actieradius, het steunpunt voor vrijwilligerswerk in Boxmeer. Vrijwilligers worden daar ingeschreven en gematcht. Als gemeente maken we op dit moment gebruik van het aanbod van Actieradius, zonder dat we bij dit steunpunt aangesloten zijn of diensten van hen afnemen. Omdat dit in het licht van de verschuiving naar het nemen van verantwoordelijkheid door vrijwilligers niet meer passend is, willen we aansluiten bij Actieradius. Voor de dienstverlening van Actieradius willen we vanaf 2017 jaarlijks uit het Wmo-budget besteden. 4.3 Bibliotheekvoorziening Voor 2017 en latere jaren is momenteel voor bibliotheekwerk beschikbaar. Dit bedrag is niet toereikend om de bibliotheekvoorziening in stand te houden. Een becijfering leert dat voor de standaardbibliotheek in Sint Anthonis wel grotendeels kan blijven bestaan, zij het dat de collectie boeken kleiner wordt en het aantal uren aan professionele dienstverlening wordt verlaagd. Daarnaast blijft het leespunt in Wanroij BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 45

61 vervolg CULTUUR EN RECREATIE operationeel, terwijl de bibliotheken op de vijf kindcentra / basischolen beschikbaar blijven. Wij stellen voor om in 2017 en volgende jaren in ieder geval rekening te houden met de minimale variant en het structurele budget voor bibliotheekwerk met te verhogen naar per jaar. 4.4 Kwaliteitsimpuls openbaar groen Wij constateren dat de doorgevoerde bezuinigingen in de jaren 2013 en 2014 binnen het openbare groen en de laanbomen thans onaangenaam zichtbaar worden. Omdat uw raad dit een onwenselijke ontwikkeling vindt, is bij de behandeling van de voorjaarsnota 2016 de wens uitgesproken om een eenmalige kwaliteitsimpuls te geven aan het openbaar groen door hiervoor een deel van het vrijvallende budget van de voorzieningen uit de beheerplannen in te zetten. Om het beheer en het in stand houden van het totale groen in de openbare ruimte van de gemeente structureel te verbeteren, is een structurele aanpak gewenst. Dit zou dan als volgt gestalte kunnen krijgen. Groenstructuurplan Voor het openbare groen beschikt de gemeente over het Beheerplan landschappelijke beplantingen en laanbomen buitengebied, het Landschapsbeleidsplan, Uitvoeringsplannen landschapselementen en Recreatieterreinen/routes Door de overlap van deze plannen beter te benutten, ontstaat de kans om samen met belangengroepen tot één actueel Groenstructuurplan te komen. Dit plan fungeert als paraplu voor de aansporing naar verdere optimalisatie tussen technische, functionele, esthetische en ecologische kwaliteiten. Zo draagt een kwaliteitsimpuls bermbeheer bij aan de ecologie (zoals bijen), recreatie/toerisme, verkeersveiligheid, het landschap alsook de ruimtelijke ordening. Inhaalslag Op basis van een globale inventarisatie en uitgaande van het kwaliteitsniveau van het groenbeheer in de jaren vóór 2013 is een bedrag van ongeveer gewenst voor een succesvolle inhaalslag voor groenrenovaties. Door deze inhaalslag deels te koppelen aan voorgenomen reconstructies, het Groenstructuurplan en door verlaging van de kosten voor regulier beheer, worden meerdere doelen tegelijk bereikt. Regulier beheer Als reconstructies, het groenstructuurplan, de inhaalslag en wetgeving gekoppeld worden, zal een structurele kwaliteitsimpuls worden bereikt. Daardoor wordt het beheer eenvoudiger, milieuvriendelijker en meer verweven met andere taakvelden binnen de gemeente. De beheerkosten nemen relatief gezien af. Andere voorbeelden van besparingen op het regulier beheer zijn mogelijk door een inhaalslag met snoeiwerk aan laanbomen en landschapselementen via meerjarige bestekken uit te voeren. Daardoor krijgt het reguliere beheer een impuls, waardoor veiligheid, kwaliteit en levensduur van bomen wordt verhoogd en daarmee kosten op langere termijn verlaagd. Ook door een koppeling van het vegen van de wegen en het onkruid borstelen wordt aan het reguliere beheer een impuls gegeven. Het voldoet bovendien aan de actueel wettelijke eisen van deze tijd, waarin een verbod op gebruik van bestrijdingsmiddelen voor elementverhardingen geldt. 4.5 Actualiseren beheerplan laanbomen Het beheerplan landschappelijke beplantingen en laanbomen buitengebied nadert de expiratiedatum. Bovendien is de jaarlijkse dotatie (storting) in de voorziening als gevolg van bezuinigingsmaatregelen in 2013 sterk verlaagd. Een en ander is van invloed op de kwaliteit en onderhoudstoestand van de bomen. Om deze reden behoort het actualiseren van het beheerplan laanbomen nu tot de mogelijkheden. Zoals hiervoor is aangegeven (4.4), verdient het echter sterk de voorkeur om het beheer van de landschappelijke beplantingen en de laanbomen te integreren in een nieuw op te zetten Beheerplan groenstructuur. Hierin kan dan het beheer van het totale groenbeheer in de openbare ruimte worden opgenomen. 46 GEMEENTE SINT ANTHONIS

62 5. Wat mag het kosten? 5.1 Baten en lasten nieuw beleid Omschrijving Krediet Bibliotheekwerk Onkruidbestrijding Renovatie molen Oploo Totaal Totale baten en lasten, inclusief nieuw beleid Totale lasten en baten Rekening Totaal lasten Totaal baten Saldo voor bestemming Mutaties reserves Saldo na bestemming Producten binnen dit programma Sportbeleid Buitensport accommodaties Binnensport accommodaties Multifunctionele accommodaties Kunst en cultuur Cultureel erfgoed Media Openbaar groen Lokale recreatieve voorzieningen BELEIDSBEGROTING GEMEENTE / PROGRAMMAPLAN SINT ANTHONIS 47

63 48 GEMEENTE SINT ANTHONIS HET VERGROTEN VAN ZELFREDZAAMHEID VAN KWETSBARE EN NIET KWETSBARE BURGERS

64 SOCIALE VOORZIENINGEN EN MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING 1. Portefeuillehouder Burgemeester Wethouder leefbaarheid 2. Inhoud programma 2.1 Algemeen Dit programma omvat maatregelen die bevorderen dat de inwoners van onze gemeente op een volwaardige wijze kunnen deelnemen aan de samenleving. Het stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid draagt hier aan bij, evenals het vergroten van de zelfredzaamheid van al onze inwoners. Dit laatste wordt de kanteling genoemd en vormt de kern van de drie decentralisaties. 2.2 Beleidskaders/richtlijnen Verordeningen en beleidsregels Datum Expiratie datum Verordening Jeugdhulp gemeente Sint Anthonis Open Beleidsplan Jeugdhulp Land van Cuijk Open Afstemmingsverordening Participatiewet, IOAW en IOAZ Open Re-integratieverordening Participatiewet Open Handhavingsverordening Participatiewet, IOAW en IOAZ Open Verordening maatschappelijke ondersteuning Sint Anthonis Open Verordening op het Declaratiefonds gemeente Sint Anthonis Open Verordening kwijtschelding gemeentelijke belastingen Open Verordening Wet maatschappelijke ondersteuning Open Verordening cliëntenparticipatie gehandicaptenbeleid gemeente Sint Anthonis Open Verordening Wet Inburgering gemeente Sint Anthonis Open Boeteverordening wet inburgering nieuwkomers Open Notitie samenwerking peuterspeelzalen Open >> vervolg tabel BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 49

65 vervolg SOCIALE VOORZIENINGEN EN MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING >> vervolg tabel Algemene Subsidieverordening Gemeente Sint Anthonis Open Nota Subsidiebeleid gemeente Sint Anthonis Open Notitie Dorpshuizen in Sint Anthonis Open Notitie kunstbeleid Open Notitie minimabeleid Open Verordening Commissie Beeldende Kunst en Vormgeving Sint Anthonis Open Visiedocument Transitie Jeugdzorg Open Beleidsplan WMO Open Participatieverordening Open 3. Wat willen we bereiken? 3.1 Hoofddoelstellingen/effecten Met het invoeren van de nieuwe WMO per 1 januari 2015 heeft de gemeente een brede verantwoordelijkheid gekregen voor de deelname van haar burgers aan het maatschappelijk verkeer. Dit geldt in het bijzonder voor mensen met een beperking of met chronische, psychische of psychosociale problematiek. Onze inzet is dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven functioneren en wonen. De ondersteuning hierbij kan bestaan uit algemene, collectieve of maatwerkvoorzieningen. Hierin past ook een adequate en gerichte ondersteuning voor mantelzorgers. Inwoners geven zelf inhoud aan hun welzijn, aan het welbevinden en de leefbaarheid van hun woonomgeving. Om dit te bereiken moeten de inwoners zo veel als mogelijk regie voeren over hun eigen situatie en hiervoor verantwoordelijkheid nemen. Ook willen we mensen begeleiden naar werk, zodat de economische zelfstandigheid wordt bevorderd en sociaal-maatschappelijke deelname mogelijk blijft. Inwoners die (tijdelijk) niet in staat zijn om zelfstandig in hun levensonderhoud te voorzien willen we ondersteunen. Twee andere doelen die wij nastreven zijn een passend aanbod aan voorzieningen en preventieve zorg voor de jeugd. 50 GEMEENTE SINT ANTHONIS

66 3.2 Beleidsindicatoren Naam Eenheid Gem. Sint Anthonis Landelijk gemiddelde Periode Waarde Banen Aantal per inw (15-64 jr) ,3 721,7 Jongeren met een delict voor de rechter % in leeftijd 12 t/m 21 jarigen ,49 % 2,57 % Kinderen in uitkeringsgezin % kinderen tot 18 jaar ,13 % 5,66 % Netto arbeidsparticipatie % werkzame beroepsbevolking ,2 % 65,4 % Achterstandsleerlingen % in leeftijd 4 t/m 12 jarigen ,24 % 11,61 % Werkloze jongeren % in leeftijd 18 t/m 22 jarigen ,98 % 1,21 % Personen met een bijstandsuitkering Aantal per inwoners ,4 405,1 Lopende re-integratievoorzieningen Aantal per inw (15-64 jr) ,9 311,9 Jongeren met jeugdhulp % van alle jongeren tot 18 jaar ,70% 10,00 % Jongeren met jeugdbescherming % van alle jongeren tot 18 jaar ,60 % 1,20 % Jongeren met jeugdreclassering % van alle jongeren 2 tot 23 jr ,00 % 0,50 % Cliënten met maatwerkarr. WMO Aantal per inwoners ,67 4. Wat gaan we daarvoor doen in 2017? 4.1 Transformatie in het Sociale Domein Het sociale domein heeft betrekking op alle sectoren die te maken hebben met de sociale kant van het gemeentelijke beleid: zorg, welzijn, onderwijs, gezondheidszorg, opvoeding, inburgering en sociale activering. Tijdens de transitie van het sociale domein is er vooral aandacht besteed aan de formele kant van de decentralisaties, zoals het vaststellen van regels en voorschriften, veiligstellen en oormerken van budgetten en het inrichten van organisaties. De focus komt nu steeds meer te liggen bij de transformatie, waarbij bepaald wordt hoe er veranderd wordt. Veranderingen in het sociaal domein komen niet vanzelf tot stand. Enerzijds is hiervoor een verandering van de manier van werken binnen de gemeente nodig. Het moet niet meer van binnen naar buiten maar andersom. Anderzijds wordt er ook meer gevraagd en verwacht van de inwoners. De gemeente kan op diverse manieren ondersteuning bieden en deze steun faciliteren. De nieuwe manier waarop zorg en ondersteuning worden georganiseerd, wordt wel weergeven in een zorgpiramide, die een brede basis en een smalle top heeft. De brede basis van de piramide omvat de zelfredzaamheid en de hulp uit de eigen omgeving. BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 51

67 vervolg SOCIALE VOORZIENINGEN EN MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING Door hulp uit de eigen omgeving in te schakelen, wordt een nog groter beroep gedaan op vrijwillige ondersteuning door familie, vrienden en buren. Hetzelfde geldt voor de ondersteuning door mantelzorgers. Als er in de eigen sociale omgeving niet voldoende ondersteuning voorhanden is of als de basishulp niet toereikend is, dan zorgt de gemeente voor (maatwerk) oplossingen. Het aanbod aan specifieke zorg als begeleid wonen, pleegzorg, individuele dagbesteding, behandeling en therapie is namelijk gewaarborgd in onze gemeente. Zowel op het gebied van de Wmo als de Jeugdwet wordt deze zorg regionaal ingekocht. Indicaties van welke zorg nodig is, vinden altijd plaats met inachtneming van de zelfredzaamheid en de mogelijkheden tot participatie van de betrokken inwoner. Als gemeente gaan we er vanuit dat aan de brede onderkant van de piramide veel welzijns- en gezondheids-winst valt te behalen. Daar waar de top van de piramide vooral betrekking heeft op regionale voorzieningen, beweegt de onderkant zich op de schaal van de eigen gemeente, met volop ruimte voor de inwoners. Dit kan per dorpskern verschillen, evenals wat ieders rol is om het gewenste resultaat te behalen. Samen met vele keten-partners stimuleert en faciliteert de gemeente dit proces. 4.2 Samenwerking Land van Cuijk Sociaal Domein Op het gebied van Jeugdhulp werken de gemeenten in het Land van Cuijk volledig samen. In 2017 zullen wij kijken naar de positionering van het Basisteam jeugd en Gezin, dat advies en hulp biedt aan kinderen en jongeren 52 GEMEENTE SINT ANTHONIS

68 tot 23 jaar en hun ouders. In 2016 heeft dit basisteam nog de vorm van een netwerkorganisatie. Bij de Wmo en Participatiewet is er in het Land van Cuijk sprake van samenwerking tussen enerzijds de gemeenten Cuijk-Grave-Mill en anderzijds de gemeenten Boxmeer-Sint Anthonis. Hoewel er wel onderlinge afstemming plaats vindt, is het beleid niet één-op-één hetzelfde. Op dit terrein wachten wij in 2017 nadere ontwikkelingen af, mede omdat de transitie van de drie decentralisaties verder gestalte moet krijgen via de één-loket-gedachte. Eventuele kosten die uit dit proces voortvloeien, financieren wij uit het Wmo-budget. Bij de jaarrekening 2015 is een substantieel bedrag van het Wmo-budget overgebleven. Hoewel de ontwikkelingen vooralsnog redelijk onvoorspelbaar zijn, kan dit mogelijk ook de komende jaren het geval zijn. 4.3 Mantelzorg Door de inwerkingtreding van de Wmo zijn gemeenten nog meer dan voorheen verantwoordelijk voor mantelzorg. Hieronder valt ook de waardering van de mantelzorgers van cliënten die in de gemeente wonen. Gemeenten ontvangen extra middelen om de mantelzorgwaardering: dit is een cadeau voor een mantelzorger die aan vaste criteria voldoet. De gemeenten in het Land van Cuijk hebben afgesproken hier gezamenlijk uitvoering aan te geven. Daarnaast willen we samen met onze maatschappelijke partners werken aan nog meer mantelzorgbewustzijn en een meer samenhangend aanbod van mantelzorgondersteuning realiseren. Om dit te bereiken hebben de vijf Land van Cuijkse gemeenten eind 2015 het platform Samenwerking mantelzorg Land van Cuijk in het leven geroepen. Het uitgangspunt was dat dit in 2017 binnen het Land van Cuijk moet leiden tot een aantal concrete plannen gericht op specifieke (mantelzorg)doelgroepen. 4.4 Beschermd wonen Per 1 januari 2015 is de verantwoordelijkheid voor mensen die beschermd wonen overgedragen van de AWBZ naar de gemeenten. De belangrijkste uitdaging van deze transformatie is het omvormen van Beschermd Wonen, dat van oudsher een intramurale voorziening was, tot een functie in het kader van zelfredzaamheid en participatie van kwetsbare inwoners. De middelen voor deze regeling zijn op hetzelfde moment door het Rijk overgeheveld naar centrumgemeenten. De centrumgemeente voor 16 gemeenten in Brabant Noordoost is de gemeente Oss. BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 53

69 vervolg SOCIALE VOORZIENINGEN EN MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING Bij de ontwikkeling van nieuw beleid voor Beschermd Wonen willen we uitgaan van dezelfde uitgangspunten die voor de Wmo in bredere zin gelden, namelijk dat een inwoner met een ondersteuningsbehoefte steeds vanuit een integrale en continue benadering wordt geholpen. Leidraad voor beschermd wonen wordt de herstelvisie, een visie waarbij wordt uitgegaan van het individu. De ondersteuning is erop gericht om het optimale resultaat te behalen in de participatie en zelfredzaamheid, binnen de mogelijkheden van het individu. Om dit te bereiken is het nodig dat de algemene uitgangspunten ook worden toegepast op het specifieke werkterrein van het Beschermd Wonen, dat tot op heden een min of meer eigenstandig onderdeel binnen de Wmo was. Het beleid in zake Beschermd Wonen dient daarom aan te sluiten bij de lokale dienstverleningsketen. 4.5 Statushouders en vluchtelingen (huisvesting en integratie) De huisvesting van vergunninghouders is een wettelijke taak. Iedere gemeente krijgt een taakstelling opgelegd en is verplicht deze vergunninghouders te huisvesten. Een grotere instroom van het aantal vluchtelingen betekent vanzelfsprekend een grotere opgave op het gebied van de huisvesting van de vergunninghouders. Binnen deze maatschappelijke opgave is het van belang de krachten te bundelen en samen op te trekken. De huisvesting van statushouders werd tot heden verzorgd door woningcorporatie Mooiland. Gelet op de toenemende druk op de wachtlijsten voor huurwoningen kan in onze visie ook in de particuliere sector gezocht worden naar passende woonruimte voor statushouders. 54 GEMEENTE SINT ANTHONIS

70 5. Wat mag het kosten? 5.1 Baten en lasten nieuw beleid Omschrijving Krediet Bezuiniging Wmo budget ¹ Totaal ¹ Bij de vaststelling van de jaarrekening 2015 is ten laste van het positieve rekeningresultaat een bestemmingsreserve gevormd tot een bedrag van Als de hier aangegeven ombuigingen voor de jaren 2017 tot en met 2019 niet haalbaar zijn, zal de gevormde bestemmingsreserve hiervoor worden aangesproken. 5.2 Totale baten en lasten, inclusief nieuw beleid Totale lasten en baten Rekening Totaal lasten Totaal baten Saldo voor bestemming Mutaties reserves Saldo na bestemming Producten binnen dit programma Jeugd en jongeren Buurt en dorpshuizen Kinderopvang Burgerparticipatie Vrijwilligerswerk Algemeen maatschappelijk en welzijnswerk Mantelzorg Wmo algemeen Algemene bijstand Minimabeleid Begeleide participatie Arbeids participatie Wmo voorzieningen Wmo dienstverlening Jeugdhulp BELEIDSBEGROTING GEMEENTE / PROGRAMMAPLAN SINT ANTHONIS 55

71 56 GEMEENTE SINT ANTHONIS DE LANDBOUW IS EEN BELANGRIJKE ENERGIE LEVERANCIER

72 VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU 1. Portefeuillehouder Wethouder leefbaarheid Wethouder wonen, werken en recreatie 2. Inhoud programma 2.1 Algemeen Dit programma omvat de instandhouding en het verbeteren van de volksgezondheid, waaronder de jeugdgezondheidszorg, alsmede het ambulancevervoer. Ook de zorg voor milieu, duurzaamheid, afvalinzameling en -verwijdering, riolering en de aanleg en het beheer van begraafplaatsen maken deel uit van het programma. Tot dit programma behoort ook de gezondheid van mens en dier in relatie tot landbouwactiviteiten. 2.2 Beleidskaders/richtlijnen Verordeningen en beleidsregels Datum Expiratie datum Verbeterd Gemeentelijk Riolering Plan (V)GRP Open Verordening rioolheffing Open Verordening eenmalig rioolrecht Open Beheerplan Begraafplaatsen 2014 t/m Nadere regels voor grafbedekkingen op gemeentelijke begraafplaatsen Open Lijkbezorgingsrechten Sint Anthonis Open Afvalstoffenverordening deelregio Land van Cuijk en Boekel Open Verordening reinigingsheffing Open Verordening verlening van inzamelingvergoedingen aan non-profit inzamelaars van oud papier Open Geurverordening en geurbeleidsregel Open Regionaal gezondheidsbeleidsplan van Cuijk BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 57

73 vervolg VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU 3. Wat willen we bereiken? 3.1 Hoofddoelstellingen/effecten Het effectief en efficiënt beheren en onderhouden van riool- en hemelwaterstelsels maken deel uit van dit programma. Dat geld ook voor een efficiënte huisvuilinzameling. Een volgende doelstelling is het beheren van de begraafplaatsen in onze gemeente. Voor wat betreft de administratieve hygiëne beschikt de gemeente over een actueel bestand van veehouderijbedrijven. De gemeente wil een aanvaardbaar woon- en leefklimaat, in relatie tot geur, fijnstof, geluid en volksgezondheid. De gemeente streeft er naar om in 2035 een energie neutrale gemeente te zijn. Afgezien van duurzame locaties worden lege vergunningen ingetrokken op het gebied van milieu. 3.2 Beleidsindicatoren Naam Eenheid Gemeente Sint Anthonis Landelijk gemiddelde Periode Waarde Omvang huishoudelijk restafval Kg per inwoner Hernieuwbare elektriciteit Percentage ,30 % 8,7 % 4. Wat gaan we daarvoor doen in 2017? 4.1 Duurzaamheid In het coalitieprogramma is de ambitie opgenomen dat onze gemeente ernaar streeft om in 2020 een energie-neutrale gemeente te zijn. Op 23 juni jl. heeft uw raad een amendement aanvaard waarbij ons college wordt opgeroepen om een Routekaart 2035 energieneutraal: besparen en opwekken te ontwikkelen. Om dit doel te bereiken, hebben wij uw voorstel voortvarend opgepakt. Om in het jaar 2035 als gemeente energieneutraal te zijn, wordt aan de routekaart een 5-jaren investeringsplan gekoppeld. Om de energietransitie te doen slagen, willen we burgers en bedrijven stimuleren om duurzaam te worden. Als gemeente nemen we het voortouw door duurzaamheid voorop te stellen ten opzichte van andere beleidsuitgangspunten. We zullen zelf investeren in energiebesparende maatregelen, terwijl we overwegen bepaalde 58 GEMEENTE SINT ANTHONIS

74 vormen van stimulerende maatregelen te treffen. Tot op heden hebben we daar geen budget voor gereserveerd. Om op dit gebied stappen te kunnen zetten, stellen wij voor om vanuit het vrijvallende budget van 3,1 miljoen euro van de voorzieningen uit de beheerplannen een budget van beschikbaar te stellen voor dit investeringsplan. Hiermee willen we een verdere verduurzaming, inclusief asbestsanering stimuleren. 5. Wat mag het kosten? 5.1 Baten en lasten nieuw beleid Omschrijving Krediet Totaal Totale baten en lasten, inclusief nieuw beleid Totale lasten en baten Rekening Totaal lasten Totaal baten Saldo voor bestemming Mutaties reserves Saldo na bestemming Producten binnen dit programma Volksgezondheid Riolering Afval Milieu Duurzaamheid Begraafplaatsen BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 59

75 60 GEMEENTE SINT ANTHONIS ZORGDRAGEN VOOR EEN EVENWICHTIGE RUIMTELIJKE INDELING

76 RUIMTELIJKE ORDENING EN VOLKSHUISVESTING 1. Portefeuillehouder Wethouder wonen, werken en recreatie 2. Inhoud programma 2.1 Algemeen Dit programma omvat het ontwikkelen en uitvoeren van beleid op het gebied van ruimtelijke ordening en volkshuisvesting waaronder het actualiseren en vaststellen van bestemmingsplannen en overige ruimtelijke plannen voor nieuwe ontwikkelingen. De coördinatie van ruimtelijke ontwikkelingen met een hoog maatschappelijk rendement maken eveneens deel uit van dit programma. Hetzelfde geldt voor het realiseren van bouwlocaties en het zorgdragen voor een adequate woningvoorraad. Verdere onderdelen van dit programma zijn het toezicht op de kwaliteit van de gebouwde omgeving, het behandelen van aanvragen voor een omgevingsvergunning voor de activiteiten bouwen en ruimtelijke ordening, evenals het behandelen van sloopmeldingen. 2.2 Beleidskaders/richtlijnen Verordeningen en beleidsregels Datum Expiratie datum Notitie Onderzoek toekomstige ontwikkelingen op inpandige en bijzondere locaties Open Erfgoedverordening Open Regionale woningmarktstrategie Land van Cuijk Open Bouwverordening(gewijzigd) Open Nota integraal grondbeleid Sint Anthonis Open Notitie grondprijzenbeleid voor woningbouw en voor bedrijfsvestiging Sint Anthonis Open Nota Beleid inbreiding en herstructurering Open Verordening Wijziging Wettelijk drempelbedrag verschuldigd bij het indienen van een planschadeclaim i.h.k.v. de wet op de Ruimtelijke Ordening Verordening Wijziging Wettelijk drempelbedrag verschuldigd bij het indienen van een planschadeclaim i.h.k.v. de wet op de Ruimtelijke Ordening Open Open BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 61

77 vervolg RUIMTELIJKE ORDENING EN VOLKSHUISVESTING 3. Wat willen we bereiken? 3.1 Hoofddoelstellingen/effecten Een doelstelling is het zorgdragen voor een evenwichtige ruimtelijke indeling van de gemeente ten behoeve van de functies wonen, werken, natuur, landschap, recreatie en verkeer via moderne en flexibele regelgeving; Ook het ontwikkelen van woningbouw- en afronding van bedrijventerreinlocaties binnen een sluitende exploitatie behoren tot de doelstellingen van dit programma. Een veel gehoorde wens is het vereenvoudigen van de procedure - voor zover wettelijk mogelijk - voor het verstrekken van omgevingsvergunningen voor de activiteit bouwen. Daar waar dit mogelijk is, wordt dit doorgevoerd. Een volgende doelstelling is het op gang brengen van de dialoog tussen bewoners en agrariërs in aandachtsgebieden. Veehouderijbedrijven die willen uitbreiden worden gestimuleerd om te voldoen aan de Brabantse Zorgvuldigheidsscore. 3.2 Beleidsindicatoren Naam Eenheid Gemeente Sint Anthonis Landelijk gemiddelde Periode Waarde Nieuw gebouwde woningen Aantal per woningen ,3 6,6 Demografische druk Percentage ,1 % 53 % 62 GEMEENTE SINT ANTHONIS

78 4. Wat gaan we daarvoor doen in 2017? 4.1 Omgevingswet Het kabinet wil met de Omgevingswet tientallen wetten en honderden regelingen voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water samenvoegen en op elkaar afstemmen. Dit betekent een ingrijpende stelselherziening met een ja mits in plaats van nee, tenzij -principe. Dit zal gevolgen hebben voor onze organisatie, de werkprocessen, de medewerkers en ICT. De inwerkingtreding is uitgesteld tot 1 januari Om hierop te anticiperen zullen wij in 2017 starten met de eerste projectteams en eventuele pilots Waardevol cultureel erfgoed Als uitwerking van de structuurvisie Kernen onderzoeken we of we als gemeente mogelijkheden en middelen hebben om cultuurhistorische waardevolle objecten en gebieden beter te beschermen. Daarbij kijken we breed naar het behouden en versterken van ruimtelijke kwaliteit in onze kernen, maar ook in het buitengebied Opstarten nieuwe plannen Overeenkomstig de vastgestelde structuurvisie voor de kernen en de daarbij opgenomen uitvoeringsparagraaf zullen we in 2017 starten met nieuwe bestemmingsplannen voor woningbouwlocaties. Aangetekend kan worden dat de planning voor de komende jaren is vastgelegd. Gelet op de voorraad verwachten wij in 2017 te starten met de voorbereidingen voor de locatie Deken Schmerlingstraat/Blauwstraat in Oploo, De Roting II in Wanroij en - afhankelijk van de ontwikkelingen op de locatie Hanenspoor - met de locatie Oelbroeck in Sint Anthonis Agrarisch beleid Met de vaststelling van de eindrapportage van het onderzoek Samen werken in het land van Cuijk krijgt Agrofood een nieuwe impuls. Met de projecten 6 - vergroten inbreng en profijt van Agrifood Capital- en 7 -Schakelen in de agrarische keten - willen we startups en innovaties op het vlak van milieu, energie en dierenwelzijn bereiken en stimuleren dat ondernemers gebruik maken van elkaars kennis en deskundigheid. Ook volgen we de ontwikkelingen op het gebied van het onderzoek naar de uitstoot van fijnstof, ammoniak en geur Volkshuisvesting In de structuurvisie Kernen wordt nieuw beleid opgenomen ten aanzien van private woningbouwinitiatieven. Dit beleid biedt meer ruimte voor (kleinschalige) particuliere initiatieven, zoals woningsplitsing of het bouwen op eigen terrein. In 2017 wordt dit beleid nader uitgewerkt in BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 63

79 vervolg RUIMTELIJKE ORDENING EN VOLKSHUISVESTING een meer concrete beleidsregel. In 2016 zijn met woonmaatschappij Mooiland prestatieafspraken gemaakt voor In 2017 worden met Mooiland nieuwe prestatieafspraken gemaakt voor Op regionaal niveau (Land van Cuijk) wordt de regionale woningmarktstrategie herijkt. 4.6 VAB s Met de vaststelling van de nota Samen Werken in het Land van Cuijk is besloten de aanpak van Vrijkomende Agrarische Bebouwing (VAB s) binnen het Land van Cuijk als gezamenlijk project op te pakken. Daarnaast komen wij nog terug op de mogelijkheid voor een eigen Ruimte-voor-Ruimte-regeling en de door uw raad aanvaarde motie Opgeruimd staat netjes. 4.7 Aandachtsgebieden Met betrekking tot de gewenste aanpak van de aandachtsgebieden wordt ook een rol van de gemeente gevraagd. De ambitie wordt uitgesproken om alle hinderlijke legale overlast aan te pakken: dit wil zeggen dat de agrariër wel voldoet aan de wet- en regelgeving maar dat buren toch overlast ervaren. Deze overlast bestaat meestal uit geurhinder en bezorgdheid om de gezondheidsaspecten. De inzet wordt gericht op bestaande overlastsituaties en op nieuwe vergunningsaanvragen zodat overlast door geur en fijnstof substantieel verbetert voor 2020 en de jaren daarna. De afgelopen jaren zijn de urgentieteams aan de slag geweest om de ergste gevallen aan te pakken en er is bekeken hoe belanghebbende partijen kunnen worden betrokken bij mogelijke oplossingen voor die overlast. Omdat de urgentieteams in 2016 stoppen is het aan de gemeenten om verder een vervolg te geven aan deze aanpak. Wij komen met een voorstel hoe we hiermee in 2017 willen omgaan. 64 GEMEENTE SINT ANTHONIS

80 5. Wat mag het kosten? 5.1 Baten en lasten nieuw beleid Omschrijving Krediet Geen nieuw beleid Totaal Totale baten en lasten, inclusief nieuw beleid Totale lasten en baten Rekening Totaal lasten Totaal baten Saldo voor bestemming Mutaties reserves Saldo na bestemming Producten binnen dit programma Ruimtelijke ordening Grondexploitatie Bouwen en wonen BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 65

81 66 GEMEENTE SINT ANTHONIS EEN BALANS TUSSEN INKOMSTEN EN UITGAVEN

82 OVERZICHT BEDRIJFSVOERING EN ALGEMENE MIDDELEN 1. Portefeuillehouder Burgemeester 2. Inhoud overzicht 2.1 Algemeen In dit overzicht zijn alle financierings- en dekkingsmiddelen opgenomen, die nodig zijn voor de exploitatie en investeringen, die niet rechtstreeks aan de programma s gekoppeld zijn. Het betreft hier de algemene middelen, mutaties in eigen en vreemd vermogen en de post onvoorzien. Hierbij moet worden aangetekend dat van de algemene middelen zowel de algemene uitkering uit het gemeentefonds als eigen belastinginkomsten zoals de onroerendzaakbelasting (OZB) deel uitmaken. Onder het gegeven overzicht vallen ook de kosten voor het opleggen en innen van de gemeentelijke belastingen, waaronder het ten behoeve van de OZB bepalen van de waarde van de in onze gemeente gelegen WOZ-objecten (Waardering Onroerende Zaken). 2.2 Beleidskaders/richtlijnen Verordeningen en beleidsregels Datum Expiratie datum Financiële verordening gemeente Sint Anthonis Open Controleverordening gemeente Sint Anthonis Open Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid van de gemeente Sint Anthonis Open Treasurystatuut gemeente Sint Anthonis Open Nota reserves en voorzieningen Open Verordening OZB Marktgeldverordening Open Legesverordening / BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 67

83 vervolg OVERZICHT BEDRIJFSVOERING EN ALGEMENE MIDDELEN 3. Wat willen we bereiken? 3.1 Hoofddoelstellingen/effecten De hoofddoelstelling is het waarborgen van een optimale financiering van de gemeentelijke activiteiten en investeringen voor onze inwoners. 3.2 Beleidsindicatoren Naam Eenheid Gem. Sint Anthonis Landelijk gemiddelde Periode Waarde Gemiddelde WOZ waarde Per Gemiddelde woonlasten éénpersoonshuish.* In euro s Gemiddelde woonlasten meerpersoonshuish.* In euro s Formatie Fte per inwoners ,97 fte 8,10 fte Bezetting Fte per inwoners ,88 fte 9,20 fte Apparaatskosten Kosten per inwoner ,00 n.v.t. Externe inhuur % van totale loonsom ,98 % 15,00 % Overhead % van totale lasten 2017 * inclusief afval, riool en OZB. 68 GEMEENTE SINT ANTHONIS

84 4. Wat gaan we daarvoor doen in 2017? 4.1 Wijziging Besluit begroting en verantwoording Zoals bij de leeswijzer reeds is aangegeven, heeft een substantiële wijziging van het Besluit en Verantwoording (hierna: BBV) plaatsgevonden. Hieronder zijn de zeven belangrijkste veranderingen voor de gemeentelijke begroting aangegeven, met een korte toelichting wat de wijziging inhoudt: a. Verscherpte boekhoudregels voor grondexploitaties De BBV is aangepast op fiscale regelgeving voor grondexploitaties omdat deze een ondernemersactiviteit betreft en dus per 1 januari 2016 belastingplichtig is in het kader van de Vennootschapsbelasting. Daarnaast mogen aan gronden die niet (bij formeel raadsbesluit) in exploitatie genomen zijn, geen kosten worden toegerekend binnen de grondexploitaties. b. Uniforme taakvelden Er zijn 49 verplichte taakvelden ingevoerd (ter vervanging van de functionele indeling) en kostensoorten (categoriale indeling) geactualiseerd. Dit leidt binnen de gemeente Sint Anthonis tot een vernieuwd rekeningschema dat beter vergelijkbaar is met andere gemeenten. In de paragraaf dan wel nota verbonden partijen, dient meer aandacht te worden besteed aan de risico s van deelname aan verbonden partijen. e. Afzonderlijk taakveld voor overhead Momenteel worden alle indirecte kosten (overhead) via verdeelsleutels afzonderlijk aan de producten toegerekend (integrale kostprijzen). Dit is erg onoverzichtelijk, dus wordt een algemene definitie van overhead voorgeschreven. De overhead wordt verantwoord in een apart, door de raad te autoriseren, overzicht eenduidig aan de producten toegerekend. f. Verplicht activeren investeringen met maatschappelijk nut Enkele voorbeelden van investeringen met maatschappelijk nut zijn wegen, parken en bruggen. Omdat het vaak omvangrijke investeringen betreft, kan het leiden tot onrealistisch hoge kosten in een betreffend jaar waarin de investering plaatsvindt. Door activering (eenmalig opnemen op balans en in bijvoorbeeld 20 jaar afschrijven) worden kosten over meerdere begrotingsjaren verdeeld. Doordat alle gemeenten dit verplicht doen, kan beter vergeleken worden. c. Beleidsindicatoren Er wordt een (normvrij) basisset aan beleidsindicatoren verplicht gesteld voor de begroting en de jaarrekening. Deze kunnen worden aangevuld met gewenste beleidsindicatoren. d. Paragraaf Verbonden partijen Deze paragraaf wordt vereenvoudigd en in geval van een aparte nota verbonden partijen, tot minimaal beperkt. g. Beter inzicht in Economische en Monetaire Unie Naast de Staat en Provincies, zijn alle Nederlandse gemeenten verantwoordelijk voor het EMU saldo in de rijksbegroting (saldo alle gemeenten). Om hier beter op te sturen moeten alle gemeenten een geprognosticeerde balans opnemen in hun begroting, evenals een doorkijk naar het EMU saldo voor de 3 jaren volgend op het begrotingsjaar. NB. het totaaloverzicht per taakveld is afzonderlijk in het bijlagenboek opgenomen. BELEIDSBEGROTING / PROGRAMMAPLAN 69

85 vervolg OVERZICHT BEDRIJFSVOERING EN ALGEMENE MIDDELEN 5. Wat mag het kosten? 5.1 Baten en lasten nieuw beleid Omschrijving Krediet Aansluiting bij Bizob Totaal Totale baten en lasten, inclusief nieuw beleid Door het Ministerie van Binnenlandse zaken zijn enkele essentiële wetswijzigingen doorgevoerd in het Besluit en Verantwoording (BBV). In afwijking van voorgaande jaren moeten de zogeheten kosten voor overhead afzonderlijk worden weergegeven en mogende deze niet meer worden doorbelast naar de diverse programma s. Een en ander heeft als effect voor deze begroting dat met name de onderliggende vergelijking tussen de begrotingscijfers 2017 en de rekeningcijfers 2015 en begrotingscijfers 2016 niet meer goed inzichtelijk is te maken. Dat is ook de reden dat in onderstaande tabel grote verschillen zichtbaar zijn tussen de jaren 2016 en volgende jaren. Totale lasten en baten Overhead Totaal lasten Totaal baten Saldo overhead Treasury Totaal lasten Totaal baten Saldo treasury GEMEENTE SINT ANTHONIS

86 Totale lasten en baten Gemeentelijke belastingen Totaal lasten Totaal baten Saldo gem belastingen Algemene uitkering Totaal lasten Totaal baten Saldo algemene uitkering Vennootschapsbelasting Totaal lasten Totaal baten Saldo vennootschapsbel Onvoorzien Totaal lasten Totaal baten Saldo onvoorzien Saldo voor bestemming Mutatie reserves Saldo na bestemming Producten binnen dit programma Gemeentelijke organisatie Treasury OZB woningen OZB niet-woningen Belastingen overige Algemene uitkeringen gemeentefonds Vennootschapsbelastingen Overige baten en lasten Mutaties reserves Rekening resultaat BELEIDSBEGROTING GEMEENTE / PROGRAMMAPLAN SINT ANTHONIS 71

87 72 GEMEENTE SINT ANTHONIS DE WEERSTANDS- CAPACITEIT GEEFT EEN SCORE VAN MEER DAN UITSTEKEND

88 WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING 1.1 Algemeen De paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing is een van de verplichte paragrafen die in de begroting opgenomen dient te worden. In de Nota reserves en voorzieningen 2014 is nader aandacht geschonken aan het weerstandsvermogen en het daarmee onlosmakelijk verbonden risicomanagement. Ter versterking van het risicobewustzijn in alle geledingen van de organisatie wordt in 2017 een start gemaakt met het opstellen van een werkwijze voor risicomanagement. Het weerstandsvermogen van de gemeente geeft een indicatie in welke mate de gemeente in staat is om financiële tegenvallers op te vangen zonder dat de continuïteit in gevaar komt. Het weerstands-vermogen geeft ook inzicht in de mogelijkheden van een gemeente om substantiële tegenvallers op te vangen zonder dat het bestaande beleid daarvoor behoeft te worden aangepast. En de omvang van het weerstandsvermogen geeft de robuustheid van de financiële positie van de gemeente aan. Het in stand houden van voldoende weerstandsvermogen is van belang om de continuïteit van de organisatie bij de uitvoering van het vastgestelde beleid te waarborgen. Het kan en mag niet zo zijn, dat wanneer er sprake is van tegenvallers, dat dan de normale bedrijfsvoering en de uitvoering van het vastgestelde beleid dusdanig onder druk komen te staan, dat van een normale c.q. gewenste uitvoering geen sprake meer kan zijn. Bekend mag zijn dat het ontwikkelen en uitvoeren van beleid niet mogelijk is zonder risico s aan te gaan. In de dagelijkse bedrijfsvoering liggen per definitie risico s besloten. Van belang is evenwel om bewust en gecalculeerd om te gaan met risico s en planmatig maatregelen te treffen of deze risico s zoveel mogelijk weg te nemen of te verminderen. Hierbij dient nog wel opgemerkt te worden dat voor alle financiële risico s die te voorzien zijn en waarvan de omvang kan worden geschat, toereikende voorzieningen zijn gevormd. 1.2 Inventarisatie weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente zo nodig beschikt om de niet begrote kosten (onverwachte substantiële financiële tegenvallers) te dekken zonder het bestaande beleid aan te passen. De weerstandcapaciteit is onder te verdelen in: incidentele weerstandscapaciteit (alle reserves en post onvoorzien); structurele weerstandscapaciteit (belastingcapaciteit, begrotingsruimte en kostenreductie). In deze paragraaf is de focus primair gericht op de incidentele weerstandcapaciteit. In afwijking van vorige jaren wordt enerzijds de volledige beschikbare weerstandscapaciteit in beeld gebracht en vervolgens is berekend, wat de minimaal beschikbare weerstandcapaciteit is. De integraal beschikbare weerstandcapaciteit van de gemeente Sint Anthonis bedraagt ruim 65 miljoen euro, zoals in onderstaande tabel is weergegeven. BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 73

89 vervolg WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING Nr Naam Saldo per Saldo per Algemene vrije reserve (vrij besteedbaar) Algemene dekkingsreserve (niet vrij besteedbaar) Bestemmingsreserves Stille reserves Post onvoorzien Onbenutte belastingcapaciteit pm pm Totaal bruto weerstandscapaciteit Sub 1 Algemene vrije reserve In de gemeente Sint Anthonis is een algemene vrije reserve beschikbaar voor zowel de reguliere bedrijfsvoering als voor het grondbedrijf. Dit houdt concreet in dat de omvang van deze reserve in zijn geheel vrij beschikbaar is voor het opvangen van onverwachte risico `s zonder dat dit van invloed is voor de lopende exploitatie. De bespaarde rente van deze algemene reserve wordt jaarlijks aan de reserve zelf toegevoegd. voor toekomstige onvoorziene risico s. Tevens wordt de omvang van deze dekkingsreserve benut als algemeen dekkingsmiddel voor de reguliere exploitatie. De bespaarde rente van deze reserve wordt namelijk jaarlijks ten gunste van de exploitatie gebracht. Concreet betekent dit dat deze reserve hierdoor niet zonder meer vrij besteedbaar is. Bij een eventuele onttrekking van een (gedeelte) van deze dekkingsreserve komt ook een gedeelte algemene dekkingsmiddel van de exploitatie te vervallen. Door de gemeente is bij de vaststelling in 2010 van de Nota Reserves en Voorzieningen een minimaal gewenste omvang van de algemene vrije reserve (voor zowel de reguliere bedrijfsvoering als voor het grondbedrijf) vastgesteld tot een bedrag van In de jaren hierna is hieraan echter niet voldaan. Gelet op de omvangrijke hoogte van alle reserves van de gemeente is ervoor gekozen om bij de in 2014 geactualiseerde Nota Reserves en Voorzieningen 2014 geen minimale norm voor de vrije reserve meer vast te stellen. Sub 2 Algemene dekkingsreserve De algemene dekkingsreserve is in het verleden opgebouwd zonder dat daaraan op dit moment een concrete bestemming is gegeven. Deze reserve kan dienen als buffer In de vastgestelde Nota Reserves en Voorzieningen 2014 is aangegeven dat van deze reserve 25% wordt meegenomen voor de bepaling van de dekking van de risico s. Het percentage is tot deze omvang vastgesteld gelet op de aard en de inzetbaarheid van deze reserve. Sub 3 Bestemmingsreserves Dit zijn reserves met een bestedingsfunctie, waarbij middelen zijn weggezet voor toekomstige uitgaven of investeringen. Uw Raad kan besluiten reserve(s) bestedingsvrij te maken en hiermede risico s af te dekken. Het dient hierbij te gaan om een bestemmingsreserve waarbij een bestuurlijke heroverweging mogelijk is. Gelet op het karakter van deze reserves (reeds voorbestemd) is hier gekozen voor een inzetbaarheid van 10%. 74 GEMEENTE SINT ANTHONIS

90 Sub 4 Stille reserves De waarde van de bezittingen is opgenomen op de balans. Indien de werkelijke waarde van een actief hoger is dan de boekwaarde, dan is sprake van een stille reserve. Een stille reserve kan worden aangewend als weerstandscapaciteit. Helder zal zijn dat pas bij een daadwerkelijke verkoop van een object blijkt welke overwaarde wordt gerealiseerd ten opzichte van de boekwaarde. De belangrijkste stille reserves zijn gemeentelijke gebouwen, bossen en natuurterreinen, openbaar groen en gronden. Op basis van een analyse bij de jaarrekening 2014 en uitgaande van de huidige WOZ waarde is de totale omvang van de stille reserve voor de gemeente Sint Anthonis ingeschat op een bedrag van ruim 38 miljoen euro. Gelet op de hiervoor aangegeven onzekerheden is voor de berekening van de weerstandscapaciteit voor wat de inzetbaarheid van gemeentelijke gebouwen rekening gehouden met een percentage van 15 en voor de overige eigendommen van 10%. Sub 5 Post onvoorziene uitgaven In de begroting 2017 is een bedrag van opgenomen voor onvoorziene uitgaven. Gezien de criteria die binnen de gemeente gehanteerd worden voor onvoorziene uitgaven, is deze post ook onderdeel van het weerstandsvermogen. Sub 6 Onbenutte belastingcapaciteit De onbenutte belastingcapaciteit bestaat uit de extra structurele middelen die gegenereerd kunnen worden door de tarieven van de gemeentelijke heffingen te verhogen tot het wettelijk toegestane maximum. De onbenutte belastingcapaciteit wordt gevormd door het verschil tussen de fictieve (toegestane) opbrengsten bij maximale heffing- en belastingtarieven en de begrote opbrengsten (op basis van de feitelijke belastingdruk). Voorlopig wordt ervan afgezien om deze ruimte mee te nemen in de berekening van de beschikbare weerstandscapaciteit. Minimaal beschikbare weerstandcapaciteit Rekening houdend met vorenstaand kan de minimale weerstandscapaciteit per 1 januari 2017 worden berekend op een bedrag van ruim 10,2 miljoen euro, zoals onderstaand is gespecificeerd. Nr Naam % inzetbaar Saldo per Saldo per Algemene vrije reserve (vrij besteedbaar) 100% Algemene dekkingsreserve (niet vrij besteedbaar) 25% Bestemmingsreserves 10% Stille reserves 10/15% Post onvoorzien 100% Totaal minimale weerstandscapaciteit BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 75

91 vervolg WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING 1.3 Inventarisatie risico s Om het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen, is naast de weerstandscapaciteit ook inzicht nodig in de omvang van de risico s waarmee in de begroting geen rekening is gehouden en waarvoor geen verzekeringen zijn gesloten. Een risico is het gevaar van het ontstaan van schade of verlies door interne of externe omstandigheden. Hier worden die risico `s bedoeld waarvan de financiële omvang (nog) niet of slechts bij benadering bepaald kan worden en waarvan het niet zeker is of, en zo ja, wanneer het risico zich voordoet. Indien namelijk het risico wel concreet getaxeerd kan worden, dan is het ook mogelijk hiervoor een voorziening te vormen. De kans dat de risico s zich gelijktijdig voordoen is klein. Mede daardoor is bij elk risico zo goed mogelijk geprobeerd aan te geven welk financieel gevolg dat risico kan inhouden. Ook is er een inschatting gemaakt van de kans dat het risico zich voordoet. De omvang van het risico is dan te berekenen door het geraamd bedrag te vermenigvuldigen met de risicokans (risico = kans x gevolg). Inschatting bedrag Gevolg Onderverdeling risico s Met betrekking tot de inschatting dat risico s zich voor doen, gaan wij uit van de volgende indeling: a. risico s uit juridische procedures en aansprakelijkheid; b. risico s uit borgstellingen en gemeentegaranties; c. exploitatierisico s; d. risico s op eigendommen; e. risico s verband houdende met de bedrijfsvoering. Sub a Risico s uit juridische procedures en aansprakelijkheid Het betreft de risico s als gevolg van bestuurlijke besluitvorming. Besluiten van de overheid kunnen bij de uitvoering leiden tot schade voor de burger, ook al is het besluit volkomen rechtmatig. In principe worden deze risico s afgedekt via verzekeringen. Niet in alle gevallen kunnen claims tot schadevergoeding in welke vorm dan ook hieronder worden afgedekt. Zo is de gemeente eerder geconfronteerd met een forse schadeclaim in verband met het intrekken door het college van een tijdelijke overeenkomst. In dat kader wordt rekening gehouden met een risico omvang tot een bedrag van en een inschattingskans van 15%. Kleiner dan e e Tussen e en e e Groter e e Inschatting kans dat risico voordoet Kans Laag risico 0-30% 15% Gemiddeld risico % 45% Hoog risico % 80% Sub b Risico s uit borgstellingen en gemeentegaranties Het Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW) heeft als doel het bevorderen van het eigen woningbezit en is verantwoordelijk voor het beleid en de uitvoering van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Het WEW is een private instelling met zogenaamde achtervangovereenkomsten met het Rijk en de gemeenten. Per 1 januari 2011 wordt de achtervangfunctie volledig door het Rijk ingevuld. Het risico voor de gemeente Sint Anthonis beperkt zich dus tot de leningen van voor Naar mate de tijd verstrijkt, vermindert het risico. De laatste jaren is geen aanspraak gedaan. De algemene verwachting is dat het aantal aanspraken vermindert. Daarnaast staat onze gemeente garant voor een aantal geldleningen. De meeste garantstellingen zijn in het verleden overgedragen aan het Waarborgfonds Sociale 76 GEMEENTE SINT ANTHONIS

92 Woningbouw. Hierbij is het risico aanzienlijk gereduceerd. Nieuwe leningen van de woningbouwstichting lopen allemaal via het waarborgfonds, waarbij nu het hele risico is afgedekt. Voor het begrotingsjaar 2017 wordt de omvang van het risico wegens borgstellingen en gemeentegaranties geraamd op een bedrag van en een inschattingskans van 15%. Sub c Exploitatierisico s Binnen de exploitatiebegroting van de gemeente is een aantal begrotingsposten opgenomen met een zogenaamd open eind karakter. Hierdoor kunnen er in de loop van het jaar risico s ontstaan die op voorhand niet in te schatten zijn. Te denken valt daarbij aan: Algemene uitkering Gemeentefonds De algemene uitkering is de belangrijkste inkomstenbron van de gemeente. Door de recente ontwikkelingen van de drie decentralisaties is het effect van de uitkering op het totaal van de inkomsten en uitgaven toegenomen. De Rijksoverheid maakt de beleidskeuzes en de gemeenten voeren uit. Vanaf 2015 was de invoering van de nieuwe taken een sprong in het diepe en nog steeds zijn er de nodige onzekerheden. De decentralisatiebijdragen blijven in principe geoormerkt voor het sociale domein. Van het substantiële overschot bij de jaarrekening 2015 op het onderdeel Wmo is een bedrag van in een bestemmingsreserve gestort. Met deze buffer als achtervang is voor de jaren 2017 tot en met 2019 een korting doorgevoerd op het uitgavenbudget Wmo van respectievelijk , en Gelet op alle nog voortdurende onzekerheden is hier rekening gehouden met een risico-omvang van en een inschattingskans van 80%. Uitkeringen in het sociale domein Het betreft hier de uitkeringen (BUIG middelen) en de uitgaven in het sociale domein. Vanaf 2015 zijn gemeenten behalve voor de Wmo ook verantwoordelijk voor de Participatiewet en de Jeugdwet. Tevens betreft het de uitgaven in het kader van het minimabeleid en de schuldhulpverlening. De hiervoor ontvangen budgetten zijn onafhankelijk van de feitelijke behoefte (open einde regeling). In het algemeen wordt in verband met de gevolgen van de economische situatie in de voorgaande jaren, uitgegaan van toename van zowel de uitgaven van de BUIG middelen als voor de schulphulpverlening. Voor wat betreft de nieuwe taken is nergens bekend hoe de budgetten in het sociaal domein zich gaan verhouden tot de werkelijke uitgaven. Aangenomen wordt dat de toegekende budgetten echter de uitgaven niet zullen dekken. De omvang van dit risico wordt voor 2017 geraamd op met een inschattingskans van 80%. Planschade De gemeente wordt bij de exploitatie van woningbouw, volkshuisvesting en in zijn algemeenheid steeds vaker geconfronteerd met planschadeclaims. Voor nieuwe plannen wordt deze schade zoveel mogelijk op derden afgewenteld door het aangaan van een overeenkomst Planschadeafwenteling. Deze mogelijkheid bestaat echter niet in geval van claims tegen bestaande bouw. Hiervoor wordt de omvang van het risico geraamd op een bedrag van en een inschattingskans van 15%. Grondexploitatie Met betrekking tot een analyse van de grondexploitatie verwijzen wij naar de paragraaf Grondbeleid. Verbonden partijen Door het aangaan van de gemeenschappelijke regelingen en andere samenwerkingsverbanden wordt een deel van de gemeentelijke taken en bevoegdheden verplaatst naar deze partijen. Hoewel de gemeente bestuurlijk meestal vertegenwoordigd blijft in het algemeen en/of dagelijks bestuur en er indirect ook zeggenschap is op de planning en control cyclus, is de invloed voor de individuele gemeente beperkt. Gezamenlijke besluitvorming kan daarentegen wel gevolgen hebben voor de gemeentelijke begroting. Op basis van ervaringen uit het verleden wordt de omvang van het risico geraamd op een bedrag van en een inschattingskans van 15%. BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 77

93 vervolg WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING Sub d Risico s op eigendommen De risico s op eigendommen zijn beperkt door het afsluiten van brand- en stormverzekeringen. Zaken als vandalisme en diefstal zijn uitgesloten van de verzekering. Daarnaast voeren wij bij onze eigendommen planmatig beheer en onderhoud uit, dit op basis van beheerplannen en inspecties. De hiertoe benodigde budgetten zijn opgenomen in de jaarlijkse begroting. De omvang van dit risico wordt ingeschat op een bedrag van en een inschattingskans van 15%. Sub e Risico s verband houdende met de bedrijfsvoering Personeel De risico s bedrijfsvoering hebben betrekking op de afwezigheid van personeel wegens ziekte of anderszins, het vertrek van personeel en noodzakelijke (tijdelijke en duurdere) vervanging, stijging van de kosten, disfunctioneren van personeel (frictiekosten). Daarnaast doet zich het risico voor van een afwijkende loon- en prijsontwikkeling bij diverse onderdelen in de bedrijfsvoering. De omvang van dit risico wordt ingeschat op een bedrag van en een inschattingskans van 15%. Pensioen en wachtgeldverplichtingen bestuurders De mutaties in het College, vertrekkende en komende wethouders brengen aanzienlijke lasten voor de gemeente met zich mee. Vertrekkende wethouders zonder nieuwe dienstbetrekking kunnen een beroep doen op de wachtgeldregeling. Daarnaast kunnen zij bij het aangaan van een nieuwe dienstbetrekking een verzoek doen tot waardeoverdracht van de bij de gemeente opgebouwde pensioenaanspraken naar de pensioenuitvoerder van de nieuwe werkgever. De omvang van dit risico wordt ingeschat op een bedrag van en een inschattingskans van 15%. Recapitulatie omvang risico s Overzicht risico s Bedrag % kans Risico a Juridische procedures en aansprakelijkheid % b Borgstellingen en gemeentegaranties % c Exploitatierisico Algemene uitkering Uitkeringen in sociale domein Planschade Verbonden partijen % 80% 15% 15% d Risico op eigendommen % e Risico s in verband met bedrijfsvoering Personeel Pensioen en wachtgeldverplichtingen bestuurders % 15% Totaalbedrag risico s GEMEENTE SINT ANTHONIS

94 1.4 Ratio weerstandsvermogen Waarderingstabel Score Op basis van de minimaal beschikbare weerstandscapaciteit per 1 januari 2017 van heeft de gemeente ruim voldoende capaciteit om het totaalbedrag van de risico s van op te vangen. Het weerstandsvermogen wordt landelijk uitgedrukt in een verhoudingsgetal, de weerstandsratio. De ratio wordt bepaald door de beschikbare weerstandscapaciteit te delen door de benodigde weerstandscapaciteit (het totaal aan verwachte risico s). Hiervoor is landelijk de volgende tabel samengesteld Score < 0,6 Ruim onvoldoende Score 0,6 0,8 Onvoldoende Score Matig Score Voldoende Score Ruim voldoende Score > 2.0 Uitstekend De weerstandratio voor de gemeente Sint Anthonis komt op basis van dit begrotingsjaar, naar de toestand per 1 januari 2017 uit op een score van: 9,9 of wel uitstekend BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 79

95 vervolg WEERSTANDSVERMOGEN EN RISICOBEHEERSING 1.5 Financiële kengetallen Het Besluit en Verantwoording (BBV) bepaalt dat gemeenten voortaan een basis-set van vijf financiële kengetallen moeten opnemen in de jaarrekening. Het betreft de volgende kengetallen: Netto schuldquote en deze gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen. Solvabiliteitsratio Grondexploitatie Structurele exploitatieruimte Belastingcapaciteit Doel van deze kengetallen is om u op eenvoudige wijze inzicht te geven in de financiële positie van de gemeente. Kengetallen Rekening Netto schuldquote 0, 9 % 1,0 % 5,9 % Netto schuldquote, gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen - 0,3 % 0,0 % 4,9 % Solvabiliteitsratio 67,2 % 67,1 % 68,0 % Grondexploitatie 6,8 % 7,7 % 7,7 % Structurele exploitatieruimte 5,2 % 0,0 % 0,2 % Belastingcapaciteit % 92,6 % 91,6 % 80 GEMEENTE SINT ANTHONIS

96 Netto schuldquote Dit kengetal geeft inzicht in het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. Het geeft zodoende een indicatie in welke mate de rentelasten en aflossingen op de exploitatie drukken. Een normale netto schuldenlast ligt tussen de 0% en 90%.Voor de gemeente Sint Anthonis ligt dit kengetal dus ruim binnen de veilige marge. Solvabiliteitsratio De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. Dit cijfer ligt doorgaans rond de 30% bij gemeenten. Voor de gemeente Sint Anthonis is deze ratio meer dan voldoende met een dekkingspercentage van meer dan 67%. Grondexploitatie Dit kengetal geeft weer hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale baten. Het cijfer en daarmee het risico voor de gemeente neemt af indien de (boek)waarde van de grondexploitaties afneemt. Structurele exploitatieruimte Dit kengetal is van belang om te kunnen beoordelen welke structurele ruimte de gemeente heeft om de eigen lasten te dragen, of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is. Belastingcapaciteit Dit kengetal geeft inzicht hoe de belastingdruk in de gemeente zich verhoudt ten opzichte van het landelijk gemiddelde. De belastingdruk binnen de gemeente Sint Anthonis ligt enigszins onder het landelijke gemiddelde. BELEIDSBEGROTING GEMEENTE SINT / PARAGRAFEN ANTHONIS 81

97 82 GEMEENTE SINT ANTHONIS GOED ONDERHOUD BEVORDERT HET WOON, WERK EN LEEFKLIMAAT

98 ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN 2.1 Algemeen 2.2 Beleidskader De gemeente Sint Anthonis is een uitgestrekte gemeente ter grootte van ongeveer ha. Een gedeelte hiervan is openbare ruimte en in eigendom van de gemeente. In deze openbare ruimte bevindt zich een groot aantal elementen, die van invloed zijn op het woon-, werk-, leefen verblijfklimaat in onze gemeente. Deze elementen zijn te beschouwen als kapitaalgoederen en kunnen worden onderverdeeld in de volgende drie hoofdgroepen: infrastructuur (wegen, water, riolering en civiele kunstwerken); voorzieningen (openbaar groen, verlichting, begraafplaatsen en sportfaciliteiten); gebouwen (publieke gebouwen, scholen en sportaccommodaties). Deze paragraaf geeft uw raad een dwarsdoorsnede van de begroting en een helder en volledig inzicht van het onderhoud van de kapitaalgoederen en de daaraan te besteden kosten. De mate van onderhoud van deze kapitaalgoederen is namelijk van invloed op het woon-, werk-, leef- en verblijfklimaat in onze gemeente. Het onvoldoende onderhouden van kapitaalgoederen kan leiden tot kapitaalvernietiging en kan dit klimaat bedreigen. De beleidskaders met betrekking tot het beheer en onderhoud van genoemde kapitaalgoederen zijn binnen de gemeente nagenoeg allemaal vastgelegd in beheerplannen. Het huidige beleid is erop gericht dat het meerjarige onderhoud van de kapitaalgoederen niet geactiveerd wordt, maar dat deze kosten worden afgedekt via een te vormen onderhoudsvoorziening. Concreet betekent een en ander dat jaarlijks een realistisch normbedrag als onderhoudskosten voor de betreffende kapitaalgoederen ten laste van de begroting worden gebracht. Deze zogeheten jaarlijkse dotatie is het gemiddelde bedrag van de te verwachten werkelijke onderhoudsuitgaven voor de komende tien jaren. Deze dotatie wordt jaarlijks vanuit de exploitatie van de begroting in een onderhoudsvoorziening (spaarpot) gestopt. Als de werkelijke onderhoudsuitgaven zich aandienen worden deze dan rechtsreeks ten laste van de betreffende onderhoudsvoorziening gebracht. Door deze systematiek komen in de gemeentebegroting met betrekking tot het onderhoud van de kapitaalgoederen geen pieken en dalen voor, maar worden deze opgevangen binnen de gevormde onderhoudsvoorziening. Binnen de gemeente zijn de volgende beheerplannen actueel, waarvoor onderhoudsvoorzieningen zijn gevormd. BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 83

99 vervolg ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN Nr Naam Doorlooptijd Prog. Stand voorziening per 1 januari Beheerplan wegen Beheerplan bebording en bebakening Beheerplan openbare verlichting Beheerplan bruggen Beheerplan sportaccommodaties Beheerplan landschappelijke beplantingen en laanbomen buitengebied Beheerplan begraafplaatsen Verbeterd gemeentelijk rioleringsplan Beheerplan gemeentelijk vastgoed Kpl Randvoorwaarden vorming voorzieningen De vorming van voorzieningen is geregeld in artikel 44 van het Besluit en Verantwoording (BBV) waarbij de volgende randvoorwaarden zijn gesteld: aan iedere te vormen onderhoudsvoorziening dient een beheerplan ten grondslag te liggen; het aan de voorziening ten grondslag liggende beheerplan dient periodiek geactualiseerd te worden om te kunnen beoordelen of de omvang van de voorziening voor nu en in de toekomst toereikend is; het saldo van een voorziening mag nimmer negatief uitkomen. Kwaliteitsniveau onderhoud Er wordt voldaan aan de door de raad vastgestelde beheerplannen met de daarbij behorende gewenste kwaliteit. Van achterstallig onderhoud is geen sprake. Wel kan geconstateerd worden dat de kwaliteit van de openbare ruimte naar het niveau gaat waar de raad voor gekozen heeft. Gelet op onze wettelijke verplichtingen voldoet de openbare ruimte functioneel technisch. Omvang voorzieningen Door uw raad is in de vergadering van 10 december 2015 de notitie evaluatie voorzieningen versus beheerplannen vastgesteld. Hierin zijn algemene uitgangspunten opgesteld hoe om te gaan met beheerplannen en op grond van de evaluatie is een bedrag van 3,1 miljoen euro uit de voorzieningen vrij komen te vallen. Tevens is geconcludeerd dat de jaarlijkse dotaties van enkele voorzieningen verhoogd moeten worden. Om een actueel beeld te krijgen van de omvang van de jaarlijkse dotaties is besloten om in 2017 een viertal grotere beheerplannen inhoudelijk te actualiseren. 84 GEMEENTE SINT ANTHONIS

100 2.3 Financiële consequenties beheerplannen Op basis van de hiervoor aangegeven beleidskaders in relatie tot de te verwachten meerjarige onderhoudskosten zijn voor het begrotingsjaar 2017 de jaarlijkse dotaties berekend van de onderscheiden kapitaalgoederen. In onderstaande tabel is samengevat weergegeven wat de financiële consequenties zijn voor zowel de exploitatiebegroting 2017 als de onttrekkingen uit de voorzieningen voor het meerjarenperspectief Door de afwijkende werking en functie van het verbeterd gemeentelijk rioleringsplan zijn hiervoor in onderstaande tabel geen bedragen weergegeven. Nr Naam Jaarlijkse dotatie Onttrekking ten laste van voorziening Wegen Bebording en bebakening Openbare Verlichting Bruggen Sportaccommodaties Beplantingen Laanbomen buitengebied Begraafplaatsen Gemeentelijk Rioleringsplan Gemeentelijk vastgoed TOTAAL BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 85

101 86 GEMEENTE SINT ANTHONIS DE GEMEENTE LOOPT IN DE KOMENDE JAREN GEEN RENTERISICO

102 FINANCIERING Financiering betreft de wijze waarop de gemeente de benodigde geldmiddelen aantrekt en (tijdelijk) overtollige geldmiddelen belegt. De uitvoering van de gemeentelijke financieringsfunctie dient plaats te vinden binnen de kaders zoals gesteld in de Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet FIDO). Deze financieringsparagraaf is samen met de financiële verordening en het treasurystatuut een belangrijk instrument voor het transparant maken en daarmee voor het sturen, beheersen en controleren van de financieringsfunctie. Het treasurystatuut is een regeling voor het sturen en het beheersen van, het verantwoorden over en het toezicht houden op de financiële geldstromen, de financiële posities en de hieraan verbonden risico s. Treasurystatuut Onder risico s worden zowel renterisico s (van vaste schuld en vlottende schuld) als kredietrisico s, liquiditeitenrisico s en koersrisico s verstaan. De Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO) geeft een aantal verplichte elementen aan die het risico beperken. In het door de raad vastgestelde Treasurystatuut wordt aangegeven hoe de gemeente Sint Anthonis deze wet in de praktijk toepast. Het doel van dit statuut is, naast het beperken van deze risico s, het verhogen van een slagvaardig beleid bij het aantrekken respectievelijk het uitzetten van gelden. Een belangrijke eis uit de Wet FIDO is dat de uitvoering van de treasuryfunctie uitsluitend de publieke taak dient en dat het beheer prudent (voorzichtig) dient te zijn. De gemeente heeft geen beleggingen die niet in het verlengde van de publieke taak liggen. Renterisico s Het renterisico kan worden gedefinieerd als de mate waarin het saldo van de rentelasten en rentebaten verandert door wijziging in het rentepercentage op leningen en uitzettingen met een rente typische looptijd van één jaar of langer. Bij de inwerkingtreding van de Wet FIDO is het begrip renterisiconorm ingevoerd. Uitgangspunt hierbij is om zoveel mogelijk spreiding in de looptijden van leningen aan te brengen. De wettelijk vastgestelde renterisiconorm van 20% houdt in dat in enig jaar de aflossing van de lange schuld niet hoger mag zijn dan 20% van het begrotingstotaal. Omschrijving Renterisico Renteherzieningen Aflossing Rente risiconorm stotaal Percentage voor berekening norm % % % % Ruimte onder risiconorm BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 87

103 vervolg FINANCIERING Uit de berekening van de huidige renterisiconorm in meerjarenperspectief blijkt dat de gemeente in de komende jaren geen renterisico loopt. Op basis van de samengestelde liquiditeitsbehoefte, gebaseerd op het (meerjaren) investeringsplan en de berekende kasgeldlimiet, behoeft in de periode geen geldlening te worden aangetrokken. Kasgeldlimiet Bij de financiering van de gemeentelijke activiteiten wordt de gemeente als één geheel beschouwd. Dit houdt in dat bij het bepalen van de financieringsbehoefte alle inkomsten en uitgaven betrokken worden. De achterliggende gedachte daarbij is dat tijdelijke overschotten van de ene activiteit een andere activiteit kunnen financieren. Deze wijze van financieren wordt ook wel aangeduid als totaalfinanciering. Hierdoor worden de rentekosten beperkt. Projectfinanciering wordt dan ook in principe niet toegepast. Voor het bepalen van de liquiditeitspositie is de zogenaamde kasgeldlimiet belangrijk. Hieronder wordt verstaan het bedrag dat maximaal als kasgeld mag worden opgenomen. Dit bedrag wordt berekend door middel van een door het Ministerie van Financiën vastgesteld percentage van 8,5%, te vermenigvuldigen met het totaal van de jaarbegroting van de gemeente bij aanvang van het jaar. Bij overschrijding van deze limiet moet er in langlopende financieringsmiddelen worden voorzien. Voor de berekening van de kasgeldlimiet is een modelstaat voorgeschreven. Hieronder is deze staat volgens de laatst bekende gegevens ingevuld. Volgens deze berekening mag tot ruim met kasgeld worden gefinancierd. Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden Vlottende schuld Vlottende middelen Netto vlottende schuld of overschot A. Gemiddeld vlottend overschot Ultimo maand 1 Ultimo maand 2 Ultimo maand B. Berekening kasgeldlimiet stotaal Percentage regeling ,5 % C. Ruimte onder kasgeldlimiet Gemiddeld vlottend overschot (A) Kasgeldlimiet (B) GEMEENTE SINT ANTHONIS

104 Saldo- en liquiditeitenbeheer Voor het liquiditeitenbeheer is een overeenkomst (geïntegreerde dienstverlening) met de Bank voor Nederlandse gemeenten (BNG) afgesloten. Door middel van dit pakket worden tijdelijk overtollige middelen door de BNG belegd en kan een tekort aan middelen op een voordelige wijze worden geleend. Omdat de gemeente van deze dienstverlening gebruik maakt, kan tegen voordelige voorwaarden snel over voldoende middelen worden beschikt. Daarnaast is het van belang dat het Rijk alle financiële transacties met de gemeente verrekent bij de BNG (dit geldt overigens voor alle gemeenten). Geldstromenbeheer Het kredietrisicobeheer vormt een belangrijk aandachtspunt. Een onderdeel hiervan is het beperken van het debiteurenrisico door middel van een actief debiteurenbeheer. Een belangrijk facet is dat bij het niet nakomen van de verplichtingen, snel invorderingsmaatregelen worden genomen. Mutaties in leningenportefeuille De gemeente heeft ten tijde van het samenstellen van de begroting één opgenomen geldlening. Voor zover de liquide middelen boven een bepaalde grens niet nodig zijn, maken ze onderdeel uit van het schatkistbankieren. Er zal in de loop van 2017 naar verwachting geen geldbehoefte ontstaan die het aantrekken van een langlopende lening noodzakelijk maakt. Renteresultaat Treasury In de gewijzigde BBV is opgenomen dat in deze paragraaf ook inzicht gegeven moet worden in de rentelasten, het renteresultaat en de wijze waarop rente wordt toegerekend aan investeringen, grondexploitaties en projecten. Ter verkrijging van dit inzicht is onderstaand renteschema opgesteld. Omschrijving Bedrag a. b. Externe rentelasten over korte en lange financiering Externe rentebaten Saldo externe rentelasten c1. c2. c3. Rente verplicht toe te rekenen aan de grondexploitatie Rente van projectfinanciering verplicht toe te rekenen aan taakveld Rentebaat van door verstrekte leningen Verplicht toe te rekenen externe rente Aan exploitatie (taakvelden) toe te rekenen externe rentelasten d.1 d.2 Rente over eigen vermogen Rente over voorzieningen Totaal aan exploitatie (taakvelden) toe te rekenen rente e. Via renteomslag aan de exploitatie (taakvelden) toegerekende rente f. Renteresultaat op taakveld treasury BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 89

105 90 GEMEENTE SINT ANTHONIS DOELSTELLINGEN IS EEN OPTIMALE INZET VAN MIDDELEN EN MENSEN

106 BEDRIJFSVOERING 4.1 Algemeen De bedrijfsvoering gaat over het functioneren van de gemeentelijke organisatie met als doelstelling een optimale inzet van middelen en mensen. Primair uitgangspunt daarbij is om uitvoering te geven aan de door de gemeenteraad in de begroting opgenomen kaders en beleidsvoornemens en een adequate en hoogwaardige dienstverlening aan het bestuur, de inwoners, het bedrijfsleven en de bezoekers van de gemeente Sint Anthonis. Door de steeds toenemende decentralisaties en de relatief kleinschalige formatieomvang in relatie tot de beperkte financiële middelen komt deze dienstverlening sterk onder druk te staan. Creatief, effectief en efficiënt handelen is daarom noodzakelijk. 4.2 Personeel Formatie/bezetting De formatieomvang van de gemeente Sint Anthonis, exclusief griffie, geeft onderstaand beeld: Omschrijving Jaarrekening Gemeentepersoneel Aantal personen Aantal fte 81,7 80,81 80,81 waarvan vacature ruimte 5,81 2,52 1,80 Totaal fte 81,7 80,81 80,81 BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 91

107 vervolg BEDRIJFSVOERING HRM-beleid In de cao 2016-mei 2017 is een generieke salarismutatie overeengekomen van 3% per 1 januari 2016 en 0,4% per 1 januari Hiermee is de afspraak van de eenmalige uitkering van 0,75% van het jaarsalaris in juli 2016 vervallen. Het individueel KeuzeBudget is (IKB) is per 1 januari 2016 ingevoerd bij de gemeente Sint Anthonis (pilotgemeente). De mogelijkheden vanuit de cafetariaregeling zijn een op een overgenomen in de IKB regeling. Vanaf 1 januari 2017 wordt het IKB definitief ingevoerd voor iedere ambtenaar. Als vervolg op de harmonisatie van het beloningshoofdstuk 3 van de CAR-UWO wil men nu het verlofhoofdstuk (6) vereenvoudigen, harmoniseren en moderniseren. Verder heeft de VNG samen met de andere overheidswerkgevers en de minister van BZK afgesproken dat elk jaar extra banen voor mensen met een arbeidsbeperking gecreëerd zullen worden. Het afgelopen jaar heeft de gemeente Sint Anthonis een medewerker in dienst genomen die valt binnen deze groep en hiermee haar verantwoordelijkheid genomen en inzet getoond. op het verbeteren van de eigen inzetbaarheid en arbeidsmarktpotentie. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim over het jaar 2014 bedroeg 4,82% en in ,59%. Dit is een stijging van 1,77 procentpunt. Deze 6,59 procent lag 1,8 procent boven het landelijk gemiddelde in In 2016 is het ziekteverzuim tot op heden op hetzelfde niveau als in het jaar Het streven is er op gericht om het ziekteverzuim voor 2017 en volgende jaren terug te brengen op het niveau van de jaren 2013 en Vanuit de organisatie worden in samenwerking met externe partijen, verschillende inspanningen verricht om dit (bovengemiddeld) ziekteverzuim tegen te gaan. Denk hierbij aan hulp bij re-integratie, intensieve begeleiding van zieken, versobering van de werkdruk en dergelijke. Ook wordt er middels het opleidingsplan medewerkers veel ruimte geboden aan loopbaanontwikkeling gericht 92 GEMEENTE SINT ANTHONIS

108 4.3 Planning en Control cyclus 4.4 Communicatie De P&C cyclus (Planning & Control) is het gehele proces van activiteiten dat binnen een begrotingsjaar moet plaatsvinden om uitvoering te kunnen geven aan de kaderstellende en controlerende rol van de gemeenteraad. Bij de vaststelling van de begroting (Planning) worden door de Raad namelijk de kaders gesteld, waarna mogelijk via tussentijdse bijsturingen (tussenrapportages) uiteindelijk door het College verantwoording wordt afgelegd over de bereikte resultaten (Control). De P&C cyclus kan grafisch als volgt worden weergegeven: De gemeente Sint Anthonis staat voor een betrouwbaar bestuur, waarbij open en transparant wordt gecommuniceerd met de partners en burgers in de dorpen en de regio. Jaarstukken Voorjaarsnota Najaarsnota Vanaf 2015 is met ondersteuning van externe expertise gestart met een optimalisering en modernisering van deze P&C cyclus. De resultaten hiervan zijn inmiddels duidelijk zichtbaar geworden in de gepresenteerde documenten. Deze zijn inzichtelijker, leesbaarder en compacter. Omdat het geheel van activiteiten van de P&C cyclus een dynamisch proces is, vraagt het voortdurend om verbetering, bijstelling en waar nodig verdere doorontwikkeling. Een volgende stap zou daarbij kunnen zijn om het gehele proces te digitaliseren en daarbij via de website bereikbaar en inzichtelijk te maken voor de burgers (bijvoorbeeld in de vorm van een begrotingsapp). BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 93

109 94 GEMEENTE SINT ANTHONIS VERLENGD LOKAAL BESTUUR VINDT ZIJN UITVOERING IN SAMEN- WERKINGSVERBANDEN

110 VERBONDEN PARTIJEN 5.1 Algemeen 5.2 Belang gemeenteraad De gemeente heeft bestuurlijke en financiële belangen in een aantal verbonden partijen, die het beleid voor de betreffende taakvelden uitvoeren voor de gemeente. Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente zowel een bestuurlijk als financieel belang heeft. Concreet betekent dit: bestuurlijk belang: een vertegenwoordiging in het bestuur en/of het hebben van stemrecht; financieel belang: de gemeente heeft middelen ter beschikking gesteld, die niet verhaalbaar zijn in geval van een faillissement van de verbonden partij. Een verbonden partij kan onder andere een deelneming zijn in een vennootschap, stichting, gemeenschappelijke regeling, vereniging of in een Publiek Private Samenwerking. Per 1 januari 2017 gelden er nieuwe regels voor de verantwoording van verbonden in het kader van het nieuwe Besluit en Verantwoording (BBV). De financiële bijdrage die de gemeente levert aan de verbonden partijen, dient als directe last op het betreffende taakveld te worden verantwoord. Indien het een bijdrage aan een partij betreft die overheadtaken uitvoert, wordt de bijdrage op het taakveld overhead verantwoord. In deze paragraaf is per partij aangegeven in welk programma en taakveld de lasten verantwoord worden. Voor de raad is het van belang op de hoogte te zijn van ontwikkelingen van verbonden partijen, gezien deze (delen van) gemeentelijk beleid uitvoeren. De raad wil hierop blijven sturen. Daarnaast past dit ook bij de gemaakte afspraken tussen gemeenten in de regio Brabant Noordoost en de gemeenschappelijke regeling. Een ander aspect is dat van de kosten (het budgettaire beslag) en de financiële risico s, die de gemeente met verbonden partijen kan lopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire gevolgen. Er is dus voor de raad zowel een kaderstellende als een controlerende taak ten aanzien van de programma s die door verbonden partijen worden uitgevoerd. Voor de beheersbaarheid van gemeenschappelijke regelingen zijn afspraken gemaakt met de gemeenschappelijke regelingen. Die afspraken hebben betrekking op het verbeteren van de budgetcyclus, het verbeteren van de informatiestroom aan de deelnemende gemeenten en de onderlinge beleidsafstemming van gemeenten via een contactfunctie (adoptieregeling). BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 95

111 vervolg VERBONDEN PARTIJEN 5.3 Overzicht van verbonden partijen In onderstaande tabel is weergegeven in welke gemeenschappelijke regelingen, stichtingen, verenigingen en vennootschappen de gemeente Sint Anthonis in 2017 financieel en bestuurlijk zal participeren. Aansluitend zal per verbonden partij die informatie worden verstrekt, welke op grond van artikel 15 van het Besluit en Verantwoording (BBV) verplicht is gesteld. Naam verbonden partij Rechtsvorm 1. Veiligheidsregio Brabant-Noord Gemeenschappelijke regeling 2. Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden-West-Noord Gemeenschappelijke regeling 3. GGD Hart voor Brabant Gemeenschappelijke regeling 4. Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) Gemeenschappelijke regeling 5. GR Omgevingsdienst Brabant Noord (ODBN) (voorheen GR RMB) Gemeenschappelijke regeling 6. Euregio Rijn-Waal Gemeenschappelijke regeling 7. Werkvoorzieningschap Noordoost-Brabant Gemeenschappelijke regeling 8. Kleinschalig Collectief Vervoer Brabant Noordoost Gemeenschappelijke regeling 9. Leerplicht en Regionale meld- en Coördinatiefunctie Gemeenschappelijke regeling 10. Ambtelijke Samenwerking Gemeenten Boxmeer en Sint Anthonis Gemeenschappelijke regeling 11. Regionaal Veiligheidshuis Maas & Leijgraaf Stichting 12. Bank Nederlandse Gemeenten Naamloze vennootschap 13. Brabant Water NV Naamloze vennootschap 14. Basisbibliotheek Land van Cuijk Plus Samenwerkingsverband 15. Convenant Regionale Samenwerking Noordoost-Brabant Samenwerkingsverband 16. Stichting AgriFood Capital Stichting Hierna is per gemeenschappelijke regeling in een tabel aangegeven wat de belangrijkste kenmerken zijn van de betreffende gemeenschappelijke regeling. 96 GEMEENTE SINT ANTHONIS

112 Sub 1 Veiligheidsregio Brabant Noord Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang Financieel belang Veiligheidsregio Brabant Noord s Hertogenbosch Publiekrechtelijke gemeenschappelijke regeling Openbare Orde en Veiligheid Het belang van een doelmatig georganiseerde en gecoördineerde, waar mogelijk integrale, uitvoering van de hulpverlening in het werkgebied alsmede de voorbereiding daarop. Gemeenten in Brabant Noord Bestuurslid mevrouw M.L.P. Sijbers, burgemeester en plaatsvervangend lid mevrouw R.M. Aben, wethouder (1e locoburgemeester). Op grond van de afgesproken verdeelsleutel is de bijdrage van de gemeente Sint Anthonis voor het jaar 2017 Vermogen Eigen vermogen 1 januari december Financieel resultaat Vreemd vermogen 1 januari december Ontwikkelingen/risico s Geen Sub 2 Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden West-Noord (RAV) Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Taakveld Regionale Ambulancevoorziening Brabant Midden West-Noord s Hertogenbosch Publiekrechtelijke gemeenschappelijke regeling Volksgezondheid en Milieu 7.1 Volksgezondheid Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang Financieel belang Gemeenten in Midden en West Noord Brabant Bestuurslid mevrouw R.M. Aben, wethouder Geen gemeentelijke bijdrage Vermogen Eigen vermogen 1 januari december Vreemd vermogen 1 januari december Financieel resultaat Ontwikkelingen/risico s geen BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 97

113 vervolg VERBONDEN PARTIJEN Sub 3 GGD Hart van Brabant Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Taakveld GGD Hart van Brabant s Hertogenbosch Publiekrechtelijke gemeenschappelijke regeling Volksgezondheid en Milieu 7.1 Volksgezondheid Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang Gemeenten in Midden en Noord Brabant Bestuurslid mevrouw R.M. Aben, wethouder en plaatsvervangend lid mevrouw I.D.A.M. Voncken Janssen wethouder. Financieel belang De gemeentelijke bijdrage voor Sint Anthonis is e in 2017 Vermogen Eigen vermogen 1 januari december Vreemd vermogen 1 januari december Financieel resultaat Ontwikkelingen/risico s Geen Sub 4 Brabant Historisch Informatie Centrum (BHIC) Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Taakveld Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang Brabants Historisch Informatie Centrum s Hertogenbosch Publiekrechtelijke gemeenschappelijke regeling Bedrijfsvoering en algemene middelen 0.4 Overhead Het BHIC is ingesteld met als doel de belangen van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de gemeenten en de waterschappen bij alle aangelegenheden betreffende de archiefbescheiden en collecties die berusten in de rijksarchiefbewaarplaats in de provincie Noord-Brabant en de archiefbewaar-plaatsen van de gemeenten en de waterschappen, in gezamenlijkheid te behartigen. Gemeenten in Brabant Noord Geen afvaardiging in het bestuur. De gemeenschappelijke regeling BHIC schrijft voor dat de aangesloten gemeenten en waterschappen gezamenlijk drie leden aanwijzen voor het algemeen bestuur. Vanuit onze gemeente zijn geen kandidaten voorgedragen. Financieel belang De gemeentelijke bijdrage voor Sint Anthonis is e in 2017 Vermogen Eigen vermogen 1 januari december Vreemd vermogen 1 januari december Financieel resultaat Ontwikkelingen/risico s Geen 98 GEMEENTE SINT ANTHONIS

114 Sub 5 Omgevingsdienst Brabant Noord (ODBN) Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Taakveld Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang Omgevingsdienst Brabant Noord (ODBN) Cuijk en s Hertogenbosch Publiekrechtelijke gemeenschappelijke regeling Volksgezondheid en Milieu 7.4 Milieubeheer en 7.3 Afval Verbetering van de kwaliteit, veiligheid en gezondheid van leefomgeving in de regio. Gemeenten in Brabant Noord Bestuurslid mevrouw I.D.A.M. Voncken Janssen wethouder en plaatsvervangend lid mevrouw R.M. Aben, wethouder. Financieel belang De gemeentelijke bijdrage voor Sint Anthonis is e in 2016, te splitsen in: - e voor milieutaken - e voor ophalen en afvoeren afval Vermogen Eigen vermogen 1 januari december Vreemd vermogen 1 januari december Financieel resultaat Ontwikkelingen/risico s De uitkomst van het VVGB-geschil en het daaraan verbonden risico wordt eind 2016 verwacht. Sub 6 Euro regio Rijn - Waal Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Taakveld Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang Euro regio Rijn - Waal Kleve in Duitsland Publiekrechtelijke gemeenschappelijke regeling Algemeen Bestuur 0.1 Bestuur De bevordering, ondersteuning en coördinatie van de regionale grensoverschrijdende samenwerking tussen de deelnemende organisaties, en meer in het algemeen de maatschappelijke integratie in het Nederlands-Duitse grensgebied. Hierbij kan het gaan om samenwerking op het gebied van onderwijs en scholing, verkeer en vervoer, ruimtelijke ordening, sport en cultuur, toerisme en recreatie, milieu, sociale aangelegenheden, gezondheidszorg, rampenbestrijding, communicatie, openbare orde en veiligheid alsmede op economisch vlak. 50 Duitse en Nederlandse gemeenten, 3 regionale instanties en 2 Kamers van Koophandel Bestuurslid namens het College: mevrouw M.L.P. Sijbers, burgemeester en plaatsvervangend lid mevrouw I.D.A.M. Voncken Janssen, wethouder; Bestuurslid namens de Gemeenteraad: de heer J.H.G. van der Cruijsen, plaatsvervangend lid M.J.G. Bruijsten-Otten. Financieel belang De gemeentelijke bijdrage voor Sint Anthonis is e in 2017 Vermogen Eigen vermogen 1 januari december Vreemd vermogen 1 januari december Financieel resultaat Ontwikkelingen/risico s Geen BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 99

115 vervolg VERBONDEN PARTIJEN Sub 7 Integrale Bedrijven Noordoost Noord Brabant Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Taakveld Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang Integrale Bedrijven Noordoost Noord Brabant (IBN) Oss Publiekrechtelijke gemeenschappelijke regeling Sociale Voorzieningen en Maatschappelijke Dienstverlening 6.4 Begeleide participatie IBN heeft tot doel: het continueren van een gemeenschappelijke voorziening ter integrale uitvoering van de Wet sociale werkvoorziening en de daaruit voortvloeiende en daarmee verband houdende voorschriften en regelingen, alsmede andere vormen van gesubsidieerde arbeid. Met name wordt bevorderd dat inwoners uit de regio Noordoost-Brabant met een grote afstand tot de reguliere arbeidsmarkt, hulp wordt geboden bij het verkrijgen van betaald. Gemeenten in Noordoost Brabant Bestuurslid mevrouw R.M. Aben, wethouder en plaatsvervangend lid mevrouw I.D.A.M. Voncken Janssen, wethouder. Financieel belang De gemeentelijke bijdrage voor Sint Anthonis is e in 2017 Vermogen Eigen vermogen 1 januari december Vreemd vermogen 1 januari december Financieel resultaat Jaarlijks stelt het IBN de winstuitkering vast. Ontwikkelingen/risico s Vanaf 1 januari 2015 is er geen instroom meer mogelijk in de Wet sociale werkvoorziening(wsw). Aandachtspunt is dat de subsidie/rijksbudget voor de uitvoering van de WSW de komende jaren af blijft nemen. De exploitatie van de IBN komt hierdoor onder druk te staan. De deelnemende gemeenten dienen dan ook rekening te houden in de komende jaren met een lagere dividend-/ winstuitkering via de AGR (Algemene Gemeentelijke Reserve). 100 GEMEENTE SINT ANTHONIS

116 Sub 8 Kleinschalig collectief vervoer Noordoost Brabant Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Kleinschalig collectief vervoer Noordoost Brabant Oss Publiekrechtelijke gemeenschappelijke regeling Sociale Voorzieningen en Maatschappelijke Dienstverlening Taakveld 6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang De gemeenschappelijke regeling (GR) heeft tot doel: het tot stand brengen, ontwikkelen en in stand houden van een stelsel van kwalitatief hoogwaardig kleinschalig collectief vervoer. Met deze regeling worden Wmo geïndiceerde burgers in staat gesteld om tegen een gereduceerd tarief gebruik te maken van kleinschalig collectief vraagafhankelijk vervoer (regiotaxi). Het servicepunt is namens de GR aanspreekpunt voor de deelnemende partijen. De werkzaamheden bestaan uit contractbeheer, ontwikkeling binnen aangegeven kaders en ondersteuning van het bestuur. Gemeenten in Noordoost Brabant Bestuurslid mevrouw R.M. Aben, wethouder en plaatsvervangend lid mevrouw I.D.A.M. Voncken Janssen, wethouder. Financieel belang De gemeentelijke bijdrage voor Sint Anthonis is e in 2017 Vermogen Eigen vermogen 1 januari december Vreemd vermogen 1 januari december Financieel resultaat Ontwikkelingen/risico s Vanaf 2017 is via aanbesteding een nieuw contract gesloten met de vervoerder voor het bieden van regiotaxivervoer. Geredeneerd vanuit de visie en de doelstellingen van de partners binnen de GR wordt de komende jaren onderzoek gedaan naar mogelijkheden van een integraal aanbod van mobiliteitsoplossingen. Sub 9 Leerplicht en Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Taakveld Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang Leerplicht en Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Oss Publiekrechtelijke gemeenschappelijke regeling Onderwijs 4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken Samenwerken op het gebied van de uitvoering van de Leerplichtwet 1969 en de Wet betreffende de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie van 6 december Gemeenten in Brabant Noord Bestuurslid algemeen bestuur mevrouw R.M. Aben, wethouder en plaatsvervangend lid mevrouw I.D.A.M. Voncken Janssen, wethouder. Financieel belang De gemeentelijke bijdrage voor Sint Anthonis is e in 2017 Vermogen Eigen vermogen 1 januari december Vreemd vermogen 1 januari n.v.t. 31 december n.v.t. Financieel resultaat Ontwikkelingen/risico s BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 101

117 vervolg VERBONDEN PARTIJEN Sub 10 Ambtelijke samenwerking gemeenten Boxmeer en Sint Anthonis Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Taakveld Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang Ambtelijke samenwerking gemeenten Boxmeer en Sint Anthonis Boxmeer Publiekrechtelijke gemeenschappelijke regeling Bedrijfsvoering en algemene middelen/ Sociale Voorzieningen en Maatschappelijke Dienstverlening 0.4 Overhead De huidige overeenkomst (SLA) wordt geactualiseerd in de vorm van een dienstverleningsovereenkomst (DVO), waarin heldere afspraken worden gemaakt omtrent de ambtelijke samenwerking tussen de beide gemeenten. De regeling geeft uitvoering aan de ambtelijke samenwerking tussen beide gemeenten met als doel vermindering van de kwetsbaarheid, professionalisering/ kwaliteitsverbetering, kostenbeheersing en waar mogelijk besparing. Boxmeer en Sint Anthonis In portefeuillehouderoverleg tussen beide gemeenten worden de taakvelden ICT, Sociale Zaken en P&O besproken. Financieel belang De gemeentelijke bijdrage voor Sint Anthonis bedraagt e in 2017 Vermogen Eigen vermogen 1 januari n.v.t. 31 december n.v.t. Vreemd vermogen 1 januari n.v.t. 31 december n.v.t. Financieel resultaat Ontwikkelingen/risico s De uitkomsten van de evaluatie in 2016 worden nog verwacht Sub 11 Regionaal Veiligheidshuis Maas en Leijgraaf Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Regionaal Veiligheidshuis Maas en Leijgraaf Oss Stichting Sociale Voorzieningen en Maatschappelijke Dienstverlening Taakveld 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang De instandhouding van de voorziening en het faciliteren van het personeel en de organisatie van het Regionaal Veiligheidshuis Maas en Leijgraaf. Gemeenten in Brabant Noord Lid Algemeen Bestuur: mevrouw M.L.P. Sijbers, burgemeester Financieel belang De gemeentelijke bijdrage voor Sint Anthonis is e in 2017 Vermogen Eigen vermogen 1 januari december Vreemd vermogen 1 januari december Financieel resultaat Ontwikkelingen/risico s Geen 102 GEMEENTE SINT ANTHONIS

118 Sub 12 Deelneming Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Taakveld Openbaar belang Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) s-gravenhage Naamloze vennootschap. Financiering en Algemene dekkingsmiddelen 0.4 Overhead BNG Bank is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. De bank draagt duurzaam bij aan het laag houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Toelichting: het eigenaarschap van gemeenten, provincies en de Staat, alsmede het door de statuten beperkte werkterrein van de bank, bieden financiers het vertrouwen dat het risico van kredietverlening aan dit instituut zeer beperkt is. BNG Bank bundelt de uiteenlopende vraag van klanten tot een beroep op de financiële markten dat aansluit op de behoefte van beleggers wat betreft volume, liquiditeit en looptijd. Door de combinatie van beide elementen heeft de bank een uitstekende toegang tot financieringsmiddelen tegen zeer scherpe prijzen, die weer worden doorgegeven aan decentrale overheden en aan instellingen voor het maatschappelijk belang. Dat leidt voor de burger uiteindelijk tot lagere kosten voor tal van voorzieningen. Deelnemers Bestuurlijk belang Aandeelhouders zijn de Staat, provincies en gemeenten. Deelname aan Algemene Vergadering van Aandeelhouders door de burgemeester De aandeelhouders hebben zeggenschap in BNG Bank via het stemrecht op de aandelen die zij bezitten (een stem per aandeel van EUR 2,50). Financieel belang De waarde van de aandelen van de gemeente in de BNG bedraagt per 1 januari een bedrag van e Er worden geen waardeveranderingen verwacht. Vermogen Eigen vermogen 1 januari n.v.t. 31 december n.v.t. Vreemd vermogen 1 januari n.v.t. 31 december n.v.t. Financieel resultaat Ontwikkelingen/risico s Geen BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 103

119 vervolg VERBONDEN PARTIJEN Sub 13 Deelneming Brabant Water Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Taakveld Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang Brabant Water s-hertogenbosch. Naamloze vennootschap Volksgezondheid en Milieu 7.2 Riolering Brabant Water heeft ten doel: Zorg voor water. Het beste water tegen de laagste prijs, altijd en overal, door uitoefening van een bedrijf op het gebied van watervoorziening en het verrichten van alle werkzaamheden die verband houden met de waterketen in de ruimste zin van het woord. Aandeelhouders zijn gemeenten en provincie. De gemeente Sint Anthonis is aandeelhouder. Wethouder I.D.A.M. Voncken Janssen neemt deel aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Financieel belang De waarde van het aandeel van de gemeente Sint Anthonis in Brabant Water NV bedraagt e per 1 januari Er worden geen waardeveranderingen verwacht. Vermogen Eigen vermogen 1 januari n.v.t. 31 december n.v.t. Vreemd vermogen 1 januari n.v.t. 31 december n.v.t. Financieel resultaat Ontwikkelingen/risico s Sub 14 Samenwerkingsverband Basisbibliotheek Land van Cuijk Plus Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Taakveld Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang Basisbibliotheek Land van Cuijk Plus Cuijk Stichting Cultuur en Recreatie 5.6 Media Het doel is het bereiken van de inwoners met informatie van educatieve, culturele of recreatieve aard, welke anders niet of slechts tegen hoge kosten (in geld, inspanning en tijd) verkrijgbaar is. Uitgangspunt is om een brede toegankelijkheid van de bibliotheek te realiseren voor de burgers met daarbij een breed aanbod. De dienstverlening door de bibliotheek wordt op deze wijze toetsbaar en gemeenten kunnen individuele keuzes maken. Gemeenten in Land van Cuijk, gemeente Gennep en gemeente Bergen Geen afvaardiging in het bestuur Financieel belang Aan Biblioplus wordt jaarlijks subsidie toegekend. Voor 2017 is de subsidieaanvraag nog niet ontvangen. In 2016 bedroeg deze e Vermogen Eigen vermogen 1 januari n.v.t. 31 december n.v.t. Vreemd vermogen 1 januari n.v.t. 31 december n.v.t. Financieel resultaat Ontwikkelingen/risico s 104 GEMEENTE SINT ANTHONIS

120 Sub 15 Samenwerkingsverband Regionale Samenwerking Noordoost-Brabant Omschrijving Naam Regionale Samenwerking Noordoost-Brabant Vestigingsplaats s-hertogenbosch Rechtsvorm Relatie programma Taakveld Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang Algemeen Bestuur 0.1 Bestuur Het doel van het convenant is een verdere intensivering en professionalisering van de reeds bestaande samenwerking tussen de convenantpartners bekend onder de naam Regionale Samenwerking Noordoost-Brabant waarbij: de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten worden behartigd door de opstelling, vaststelling en uitvoering van een Strategische Agenda met Uitvoeringsprogramma voor Noordoost-Brabant; een adequate overleg- en besluitvormingsstructuur wordt geboden; de verdeling van verantwoordelijkheden en de afstemming van taken ten aanzien van (de uitgaven uit) het regiofonds wordt vastgelegd. Gemeenten in Noordoost Brabant Bestuursleden burgemeester M.L.P. Sijbers, wethouder I.D.A.M. Voncken Janssen. Financieel belang Vermogen Eigen vermogen 1 januari 31 december Vreemd vermogen 1 januari 31 december Financieel resultaat Ontwikkelingen/risico s Geen Sub 16 Samenwerkingsverband Stichting AgriFood Capital Omschrijving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Relatie programma Taakveld Openbaar belang Deelnemers Bestuurlijk belang Stichting AgriFood Capital s-hertogenbosch Stichting Economische Zaken 0.1 Bestuur De stichting heeft ten doel het versterken van het unieke economischer ecosysteem van AgriFood Capital ter bevordering van de (inter)nationale competitiviteit in Noordoost-Brabant en daarmee ook in Nederland, een en ander zoals nader is uitgewerkt in de opgestelde en van tijd tot tijd eventueel aan te passen programma s en aanverwante beleidsdocumenten. Gemeenten in Brabant Noord Geen directe afvaardiging. Namens het Land van Cuijk is burgemeester Van Soest van de gemeente Boxmeer afgevaardigde in de deze stichting Financieel belang Jaarlijks draagt de gemeente Sint Anthonis e 3,- per inwoner bij aan AgriFood Capital. Dit is een structurele afspraak. Het bedrag voor 2017 bedraagt e Vermogen Eigen vermogen 1 januari n.v.t. 31 december n.v.t. Vreemd vermogen 1 januari n.v.t. 31 december n.v.t. Financieel resultaat Ontwikkelingen/risico s Geen BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 105

121 106 GEMEENTE SINT ANTHONIS OPTIMALISEREN VAN RUIMTELIJKE KWALITEIT EN BETAALBARE BOUW- MOGELIJKHEDEN

122 GRONDBELEID 6.1 Inzichten in het grondbeleid 6.2 Visie op het grondbeleid De wetgever schrijft in het Besluit en Verantwoording (BBV) aan provincies en gemeenten voor dat een gemeente jaarlijks bij de programmabegroting een paragraaf grondbeleid opneemt die inzicht geeft in de navolgende zaken. Een visie op het grondbeleid in relatie tot de te realiseren doelstellingen van de programma s die zijn opgenomen in de begroting; Wijze waarop het grondbeleid wordt uitgevoerd; Een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de bouwgrondexploitatie; Een onderbouwing van de geraamde winstneming; De beleidsuitgangspunten met betrekking tot de reserves bouwgrondexploitatie in relatie tot de risico s van de grondzaken. Per 1 januari 2016 is er een herziening van de notitie Grondexploitatie verschenen. In deze notitie worden richtlijnen gegeven over de afbakening van grondexploitaties en aan grondexploitaties toe te rekenen kosten. De regels voor verslaglegging zijn aangevuld en verduidelijkt. Daarnaast kunnen gemeentelijke grondbedrijven vanaf 1 januari 2016 vennootschapsbelastingplichtig zijn. Het grondbeleid heeft een grote invloed op en hangt nauw samen met de realisatie op het gebied van Ruimtelijke ordening en milieu, Verkeer en openbare ruimte, Cultuur, Sport en recreatie en de Econo-mische structuur. Het grondbeleid kan daarnaast een grote financiële impact hebben op de financiële huishouding van de gemeente. De (eventuele) baten, maar vooral de financiële risico s zijn van belang voor de complete financiële positie van de gemeente. Het te voeren grondbeleid is afhankelijk van de doelen die de gemeente daarmee wenst te bereiken. De volgende kerndoelstellingen kunnen daarbij worden geformuleerd: het bevorderen van het gewenste ruimtegebruik en de ruimtelijke kwaliteit; het bieden van bouwmogelijkheden, op basis van gemeentelijke en regionale woon- en bedrijfsvisie; het bevorderen van een juiste en rechtvaardige verdeling van kosten en opbrengsten. Afhankelijk van de gestelde doelen volgt de keuze voor een actief of passief grondbeleid of een combinatie daarvan. Deze herziening van de notitie Grondexploitatie heeft ook gevolgen voor de toerekening van de rente. In afwijking van voorgaande jaren mag alleen nog maar de door de gemeente werkelijk betaalde rente aan de grondexploitatie plannen worden belast. Het toerekenen van de zogeheten bespaarde rente over het eigen vermogen is niet meer toegestaan. BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 107

123 vervolg GRONDBELEID 6.3 Wijze waarop het grondbeleid nu wordt uitgevoerd Om het inzicht in de grondexploitatie door de gemeente te verbeteren is de Grondnota 2014 opgesteld. Het doel van de grondnota is om de financiële kansen en risico s van de in exploitatie en in ontwikkeling zijnde exploitatieplannen duidelijk in beeld te brengen. De risico s en financiële gevolgen, die met het exploiteren van bouwgronden samenhangen, zijn tot het einde van de looptijd in beeld gebracht. Verder is in de grondnota de beheersing van de grondexploitatie voor de komende jaren geoptimaliseerd, door inzicht te geven in het financieel meerjarenperspectief, de risico s en het daarbij benodigde weerstandsvermogen. Bovendien is aandacht besteed aan de bedrijfsvoering en interne beheersing. In de grondnota wordt niet ingegaan op de exploitatie van de overige gemeentelijke eigendommen en landbouwgronden. Voor het grondbeleid met betrekking tot bouwgrondexploitaties heeft de gemeenteraad de Notitie grondprijzenbeleid voor woningbouw en voor bedrijfsvestiging gemeente Sint Anthonis vastgesteld. Deze notitie dateert van 2000 en daarin zijn de kaders aangegeven voor de uitvoering van het grondbeleid. In het kort houdt dat in, dat een actief grondbeleid wordt gevoerd bij het realiseren van exploitatieplannen voor zowel woningbouw als een bedrijventerrein. Op verzoek van derden wordt medewerking verleend (passief grondbeleid) aan het ontwikkelen van veelal kleinschalige projecten. De exploitatie leidt uiteindelijk tot verkoop van bouwkavels, in eerste instantie op basis van loting en daarna op basis van het principe wie het eerst komt wie het eerst maalt. De nota Integraal grondbeleid gemeente Sint Anthonis is begin 2015 vastgesteld. Het integraal grondbeleid omvat elk aspect binnen het gemeentelijk grondbeleid. Hierbij moet gedacht worden aan: groenstrokenbeleid; agrarisch grondbeleid; beleid ten aanzien van woningbouw en bedrijfsvestiging. Met het dit integraal grondbeleid heeft de gemeente een actueel instrument in handen om met de veranderende markt op de diverse deelterreinen mee te bewegen. 6.4 Actuele prognose van de resultaten totale grondexploitatie De exploitatie van gronden is onder te verdelen in een tweetal categorieën, namelijk: 1. Bouwgronden in exploitatie (BIE). 2. Exploitatiegebieden in voorbereiding. Sub 1 Bouwgronden in exploitatie De navolgende complexen zijn per 1 januari 2017 in exploitatie Landhorst-Oost Beeksenhof III te Oploo De Steeg te Wanroij Koehardstraat, fase 1 en 2 te Westerbeek Bethaniëstraat te Stevensbeek De Roting te Wanroij Hanenspoor te Sint Anthonis Den Dries te Ledeacker De Sprenkel / Op de Beek te Sint Anthonis Oelbroeck te Sint Anthonis De Wilgen te Wanroij Gerardus Majella te Wanroij Bedrijventerrein Molenveld, 2e fase te Wanroij 108 GEMEENTE SINT ANTHONIS

124 Het in gang gezette herstel van de woningmarkt is nog broos te noemen. In dat kader is het raadzaam om voorzichtigheid in acht te nemen bij het prognosticeren van resultaatverwachtingen bij lopende grondcomplexen. Dit is zeker het geval als de doorlooptijd van de complexen nog een groot aantal jaren in beslag neemt. In dat kader zijn de huidige complexen doorgerekend, rekening houdend met de onderstaande parameters: Een prijsstijging van 2% per jaar op de uitgaven en constante prijzen voor de opbrengsten. Een toerekening van de werkelijke rente tegen 1,3% Een disconteringsvoet van 2 % voor de berekening van netto contante waarde. Op basis daarvan is in onderstaande tabel per complex aangegeven wat de eindwaarde is van het complex alsmede de netto contante waarde per 1 januari Naam complex m 2 Boekwaarde Eindwaarde Contante waarde Resultaat Einddatum resultaat Landhorst/Oost P N N Beeksenhof III P V V De Steeg P V V Westerbeek/Koehardstraat P V V Stevensbeek/Bethaniëstraat N V V Hanenspoor P N N Den Dries P V V De Roting P V V De Sprenkel / Op de Beek P V V Oelbroeck P N N Garardus Majella P V V De Wilgen P N N Bedr. terr. Molenveld fase P V V P V V V = voordelig en N = nadelig (m.u.v. kolom boekwaarde: N = negatief en P = positief). BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 109

125 vervolg GRONDBELEID De geprognosticeerde eindwaarde van alle complexen in exploitatie komt per saldo uit op een batig resultaat van en dat is ruimschoots kostendekkend. In dat verband is het ook niet nodig om wijzigingen in de exploitatie aan te brengen. Ten opzichte van de begroting 2016 vallen de saldi eind- en contante waarde van de diverse complexen overigens ruim 4,4 miljoen euro lager uit. Dit wordt veroorzaakt dor het feit dat de boekwaardes per 1 januari 2017 zijn gecorrigeerd met de reeds in eerdere jaren geraamde voorlopig winstneming van een aantal complexen. In het verleden werd hier op begrotingsbasis (nog) geen rekening mee gehouden. De reserve voorlopige resultaten werd daarentegen ook niet verantwoord. Om een zuiver beeld te krijgen tussen de jaarstukken en de begrotingen zijn deze ramingen nu bruto verantwoord. Geconcludeerd kan worden dat de risico s, die met de exploitatie van de lopende complexen gemoeid zijn, beperkt zijn. Daarbij moet wel in acht worden genomen dat de behoudende realisatie van de complexen, zoals tot heden toegepast, moet worden voortgezet. Dat wil onder andere zeggen dat het bouwrijp maken van een fase pas ter hand wordt genomen, als op korte termijn gronduitgifte wordt gerealiseerd. Sub 2 Exploitatiegebieden in voorbereiding Naast de lopende complexen zijn er op dit moment geen exploitatiegebieden meer in voorbereiding om in exploitatie te nemen. Wel wordt uiteraard gekeken naar mogelijke zoekgebieden voor eventuele toekomstige bouwlocaties. 6.5 Onderbouwing geraamde winstneming Tussentijdse winstneming op het gerealiseerde deel van een complex vindt plaats indien met een redelijke mate van nauwkeurigheid reeds gemaakte en (geraamde) nog te maken kosten kunnen worden toegerekend aan respectievelijk het gerealiseerde en het niet gerealiseerde deel van het complex. Bovendien moet er geen belangrijke onzekerheid bestaan ten aanzien van de nog te realiseren opbrengsten. De aldus gerealiseerde resultaten zijn per saldo verantwoord in een bestemmingsreserve Voorlopige resultaten, die als zodanig is geoormerkt en waarover niet vrij kan worden beschikt. Financieel administratief blijven de gerealiseerde resultaten deel uitmaken van de exploitatie van de complexen. Voor complexen die verlies opleveren, worden voorzieningen getroffen. Op basis van de hiervoor genoemde uitgangspunten zal worden bezien of - en zo ja tot welke omvang - in 2017 winst op één of meer complexen kan worden genomen. Zoals hiervoor aangegeven zijn de voorlopige winstnemingen in afwijking van vorige jaren nu wel inzichtelijk gemaakt, zowel bij de boekwaarde grondexploitatie als bij de stand van de reserves grondexploitatie. Recapitulatie Een totaal overzicht van de voorraad gronden in relatie tot de boekwaarde per 1 januari 2017 geeft onderstaand beeld: Aantal m2 Boekwaarde Boekwaarde per m2 Bouwgronden in exploitatie P 63 P Totaal P 63 P N = negatief en P = positief 110 GEMEENTE SINT ANTHONIS

126 6.6 Reserves en voorzieningen grondexploitatie Binnen de exploitatie van het grondbedrijf zijn de volgende reserves beschikbaar. Algemene reserve grondbedrijf De (vrije) algemene reserve is gevormd door de exploitatie uitkomsten van afgewikkelde complexen en de jaarlijks bijgeschreven rente. Naar verwachting zullen de nu nog in exploitatie zijnde complexen per saldo een batig resultaat opleveren, zodat thans op grond daarvan geen beschikkingen ten laste van de algemene reserve worden verwacht. Reserve woonrijp maken complexen. De reserve woonrijp maken complexen dient ter dekking van de nog te maken kosten van de financieel afgewikkelde complexen en is gebaseerd op recente calculaties. Als de reserve onvoldoende is, wordt deze aangevuld uit de algemene reserve grondbedrijf. Reserve voorlopige resultaten grondexploitatie Tussentijdse winstneming op het gerealiseerde deel van een complex vindt plaats indien met een redelijke mate van nauwkeurigheid reeds gemaakte en (geraamde) nog te maken kosten kunnen worden toegerekend aan respectievelijk het gerealiseerde en het niet gerealiseerde deel van het complex. Ook hier geldt dat er geen belangrijke onzekerheid moet bestaan ten aanzien van de nog te realiseren opbrengsten. De totale omvang van deze voorlopige gerealiseerde winstnemingen bedraagt per 1 januari 2017 een bedrag van Zoals eerder werd aangegeven is deze bestemmingsreserve geoormerkt en kan er niet vrij over worden beschikt. Voorziening verliesgevende complexen. Er is een voorziening gevormd voor de verwachte nadelige exploitatieresultaten. Recapitulatie De reserves en voorzieningen bedragen (afgerond) 1 januari januari 2017 Algemene reserve grondbedrijf Reserve voorlopige resultaten Grondexploitatie Reserve woonrijp maken complexen Voorziening verliesgevende complexen Totaal Vennootschapsbelasting Ondernemingen dienen Vennootschapsbelasting (Vpb) te betalen over winst die door hun wordt behaald. Om oneerlijke concurrentie bij commerciële activiteiten tegen te gaan tussen publieke en private partijen is per 1 januari 2016 de Vpb-plicht ook ingevoerd voor publieke instellingen. Hieronder vallen ook de gemeenten. In samenwerking met een externe partij is onderzocht in hoeverre de gemeente Vpb-plichtig is. Daaruit is gebleken dat door de gemeente voor de grondexploitatieplannen die winstgevend zijn vennootschapsbelasting afgedragen moet worden. Hierbij is tevens onderzoek gedaan naar de financiële consequenties van de invoering van de Vpb voor onze gemeente. Uit dit onderzoek is gebleken dat de invoering van de Vpb voor de jaren 2016 en 2017 nog geen financiële consequenties heeft. Voor de jaren daarna (tot en met 2032) dient rekening gehouden te worden met een af te dragen vennootschapsbelasting van ongeveer per jaar. BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 111

127 112 GEMEENTE SINT ANTHONIS KOSTENDEKKENDHEID EN DE VERVUILER BETAALT

128 LOKALE HEFFINGEN 7.1 Algemeen In deze paragraaf vindt u informatie over de lokale heffingen en het daarvoor vastgestelde en uit te voeren beleid.. De bevoegdheid tot het invoeren, wijzigen of afschaffen van gemeentelijke belastingen berust bij de raad. Het beleidskader op belastinggebied van een gemeente is wel begrensd. De Gemeentewet bepaalt limitatief welke belastingen door een gemeente mogen worden geheven. Daarnaast kan bij wet, anders dan de Gemeentewet, aan de gemeente de bevoegdheid worden toegekend om een bepaalde belasting te heffen. Een voorbeeld hiervan vormt de afvalstoffenheffing, welke zijn wettelijke grondslag vindt in de Wet Milieubeheer. Hoewel er door het Rijk toezeggingen gedaan zijn dat gemeenten meer mogelijkheden krijgen om belastingen te heffen, is dat tot op heden gebleven bij die toezegging. Dit neemt niet weg dat de ver-wachting gerechtvaardigd is dat, net als in andere Europese lidstaten, gemeenten meer betrokken gaan worden bij de belastingheffing. 7.2 Soorten lokale heffingen De gemeentelijke belastingen zijn in twee groepen te splitsen. De eerste groep zijn de belastingen die onafhankelijk van de kosten worden geheven. Deze zijn vrij besteedbaar. De tweede groep belastingen is gekoppeld aan de uitgaven die wij op een bepaald gebied hebben en zorgen voor een gehele of gedeeltelijke dekking van gemaakte kosten waarbij de opbrengsten de kosten niet mogen overstijgen. Sub a Onroerende-zaakbelastingen Onder de naam Onroerende-zaakbelastingen (OZB) wordt belasting geheven van de eigenaren van woningen en van de eigenaren en gebruikers van niet woningen (bedrijfspanden, overige gebouwen en bouwgrond). Deze belastingen worden geheven over de waarde van de onroerende zaak. De tarieven voor de OZB zijn mede afhankelijk van de op grond van de Wet Waardering Onroerende Zaken (Wet WOZ) getaxeerde waarden, die jaarlijks worden vastgesteld. Macronorm In 2015 bedroeg de macronorm 3,00%. Doordat het lopende onderzoek naar de verruiming van het belastinggebied van gemeenten in het kader van een herziening van het belastingstelsel voorlopig geen afronding krijgt vanwege onvoldoende politiek draagvlak, blijft de macronorm-systematiek de toets voor de wijziging in de totale OZB opbrengst. Wel is er in het Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen (Bofv) afgesproken dat gemeenten een gemeentelijk belastingplan dienen op te stellen waarin op een transparante wijze de onderbouwing en de jaarlijkse mutaties van de gemeentelijke belastingen wordt opgenomen. Voor 2016 is de macronorm vastgesteld op 1,57%. Aangezien de overschrijding van de macronorm 2015 niet volledig ingelopen is in 2016, is de macronorm voor 2017 vastgesteld op 1,97%. Waardeontwikkeling De marktontwikkeling tussen 1 januari 2015 en 1 januari 2016 geeft voor woningen een stijging te zien van 1,93% en voor niet-woningen een daling van 2,06%. De gemeente Sint Anthonis kent de volgende heffingen: a. Onroerende-zaakbelastingen (OZB); b. toeristenbelasting; c. baatbelasting; d. afvalstoffen- en reinigingsheffing; e. rioolheffing; f. gemeentelijke leges. Sub b Toeristen /verblijfsbelasting Aanbieders van verblijf dragen toeristenbelasting af aan de gemeente. Een gedeelte komt ten goede aan de algemene middelen, het resterende deel (indirect) aan de sector recreatie. Op grond van de verordening is per overnachting en per persoon een bedrag verschuldigd. Het tarief bedraagt op dit moment 1,00 per persoon, per BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 113

129 vervolg LOKALE HEFFINGEN overnachting. Met ingang van 2013 kunnen ondernemers opteren voor het afdragen van toeristenbelasting op basis van de bruto omzet. De af te dragen toeristenbelasting is 8,3% van de logiesopbrengsten. Sub c Baatbelasting Met ingang van 1 maart 2006 wordt gedurende 15 jaar baatbelasting geheven van objecten die in het buitengebied van Sint Anthonis liggen en de mogelijkheid hebben om aan te sluiten op de door de gemeente aangelegde (druk)riolering. Sub d Afvalstoffenheffing Een belastingplichtige voor de afvalstoffenheffing is die gebruiker of bewoner van een perceel waar de gemeente verplicht is om huisvuil op te halen. Het wel of niet gebruikmaken van de gemeentelijke ophaaldienst, is hiervoor niet relevant. Aanbieders van afval betalen daarnaast voor de tariefzak waarin het afval aangeboden dient te worden. Afvalstoffenheffing en reinigingsrecht zijn rechten waarbij de baten de lasten niet mogen overstijgen. Sub e Rioolheffing Rioolheffing wordt geheven voor de door de gemeente te maken kosten voor aanleg, onderhoud en instandhouding van het rioolstelsel in de gemeente. Onder de kosten van riolering wordt mede ver-staan de kosten voor instandhouding en onderhoud van sloten en openbaar water. Ook is de gemeente verantwoordelijk voor het grondwaterniveau. De aanslag wordt opgelegd aan iedereen die een woning of bedrijfspand heeft in de gemeente. Het is daarbij niet van belang of het pand (in)direct is aangesloten op de riolering of (in)direct hemelwater afvoert op de riolering of sloten. gebruikt water of de hoeveelheid geloosd water. Sub f Gemeentelijke leges Hieronder vallen onder meer de leges (voor een rijbewijs, omgevingsvergunning of een ontheffing), de begraafplaatsrechten en marktgelden. Uitgangspunt is bij de heffingen dat deze per soort maximaal kostendekkend mogen zijn. 114 GEMEENTE SINT ANTHONIS

130 7.3 Opbrengst heffingen De ramingen van de diverse soorten heffingen in de begroting zijn gebaseerd op de ramingen van het vorige begrotingsjaar, rekening houdend met eventuele areaalaanpassingen en een prijsindexering. In onderstaande tabel zijn de totaalopbrengsten per belastingheffing voor 2017 weergegeven. Soort belastingheffing Opbrengst 2016 Opbrengst 2017 Onroerende-zaakbelastingen Toeristenbelasting Baatbelasting Afvalstoffen- en reinigingsheffing Rioolheffing Gemeentelijke leges Totaal Kwijtschelding Voor inwoners van onze gemeente met de laagste inkomens bestaat de mogelijkheid van kwijtschelding van de afvalstoffenheffing en het gebruikersdeel rioolheffing, mits voldaan wordt aan de ministeriële regeling. Het normbedrag voor kwijtschelding is gerelateerd aan 100% van de bijstandsnorm. Met betrekking tot ons kwijtscheldingsbeleid kan daarom worden gesteld dat optimaal gebruik wordt gemaakt van de wettelijke vrijheden op dit gebied. Sinds 2009 wordt voor het opleggen van de belastingaanslag automatisch getoetst welke bestaande kwijtscheldingsgerechtigden het komende belastingjaar wederom in aanmerking komen voor kwijtschelding. Hiervoor ontvangen de bestaande kwijtscheldingsgerechtigden een belastingaanslag van nihil en hoeven deze gerechtigden geen kwijtschelding meer aan te vragen. Het bedrag dat aan kwijtschelding verleend wordt bedraagt ongeveer op jaarbasis. BELEIDSBEGROTING / PARAGRAFEN 115

131 116 GEMEENTE SINT ANTHONIS EEN SLUITENDE BEGROTING EN EEN GEZONDE FINANCIËLE POSITIE

132 FINANCIËLE BEGROTING 1. Algemeen De financiële begroting geeft inzicht in de algemene uitgangspunten waarop de ramingen van de baten en lasten van de verschillende programma s zijn gebaseerd, gevolgd door een totaal overzicht van de geraamde baten en lasten voor 2017 en het meerjarenperspectief Ook is hierbij een korte toelichting op hoofdlijnen gegeven van de begrotingsramingen 2017 en zijn de eenmalige lasten uit deze begroting in een overzicht weergegeven. Tenslotte volgt een globaal overzicht van de financiële positie van onze gemeente. 2. Algemene financiële uitgangspunten Bij de voorjaarsnota 2016 zijn de financieel technische uitgangspunten van de programmabegroting 2017 en het meerjarenperspectief vastgesteld, zoals in onderstaande tabel zijn weergegeven. Omschrijving Loonstijging 0,40 % 0,00 % 0,00 % 0,00 % Inflatiecorrectie 1,00 % 0,00 % 0,00 % 0,00 % Prijsstijging inkomsten 1,00 % 0,00 % 0,00 % 0,00 % Aantal inwoners Aantal woningen t.b.v. Algemene Uitkering Rente overtollige geldmiddelen 0,00 % 0,00 % 0,00 % 0,00 % Rente aantrekken geldleningen 2,00 % 2,00 % 2,00 % 2,00 % Rente over reserves en voorzieningen 2,00 % 2,00 % 2,00 % 2,00 % Rente over investeringen 2,75 % 2,75 % 2,75 % 2,75 % Rente omslagpercentage 2,65 % 2,65 % 2,65 % 2,65 % Kostendekkende gemeentelijke (belasting) tarieven ¹ ¹ Bij de vaststelling van gemeentelijke belastingverordeningen dient conform het coalitieprogramma- uitgegaan te worden kostendekkende tarieven. FINANCIELE BEGROTING 117

133 vervolg FINANCIËLE BEGROTING Loonsom Naast de hiervoor aangegeven looncompensatie is qua volume uitgegaan van de toegestane formatie naar de situatie per 1 januari De op dit moment bestaande vacatures binnen de toegestane formatie worden geraamd op het maximum van de functierang. Bij de bepaling van de loonsom wordt rekening gehouden met het maximum van de functierang, uitgaande van de geldende salarisschalen en de vigerende fiscale en sociale wetgeving. Inflatiecorrectie Vooralsnog wordt de prijsmutatie voor 2016 geraamd op 1,00%. Deze compensatie vindt alleen plaats indien zulks op basis van ervaringsgegevens ook noodzakelijk is. Algemene uitkering Gemeentefonds Voor de berekening van de algemene uitkering uit het gemeentefonds is uitgegaan van de gegevens zoals opgenomen in de meicirculaire van het Ministerie van Binnenlandse zaken. 118 GEMEENTE SINT ANTHONIS

134 3. Overzicht baten en lasten Onderstaande overzichten geven de budgetten van baten en lasten per begrotingsprogramma weer. De saldi van de programma s vormen opgeteld het totaalsaldo van baten en lasten. De beoogde toevoegingen en onttrekkingen aan reserves worden per programma in beeld gebracht, vervolgens verrekend met het totaalsaldo van baten en lasten, waarna het geraamd resultaat tot stand komt. Op deze wijze kan uw raad reeds bij de begroting zien welke bedragen aan het eigen vermogen worden onttrokken of toegevoegd. 3.1 Overzicht baten en lasten voor het begrotingsjaar 2017 Naam programma Lasten 2017 Baten 2017 Saldo per programma Mutaties reserves Saldo na onttrekking Algemeen Bestuur N Sub programma Samenwerken N Openbare orde en Veiligheid N Verkeer, vervoer en waterstaat N Economische zaken V Onderwijs N Cultuur en recreatie N Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverl N Volksgezondheid en Milieu N Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting N Sub totaal programma s N Kosten overhead Treasury Gemeentelijke belastingen Algemene uitkering Heffing Vennootschapsbel Post onvoorzien N V V V 0 N N Totaal exploitatie V sresultaat V Totaal tellingen FINANCIELE BEGROTING 119

135 vervolg FINANCIËLE BEGROTING 3.2 Budgetautorisatie van de programma s Met het vaststellen van de begroting 2017 autoriseert de gemeenteraad het College van burgemeester en wethouders tot het doen van uitgaven per programma tot de bedragen van het onderstaande overzicht. Op basis hiervan stelt het College een meer gedetailleerde Uitvoeringinformatie productenraming 2017 vast. 3.3 Meerjarenperspectief baten en lasten Naam programma (x 1.000) Rekening Lasten Algemeen Bestuur Sub programma Samenwerken Openbare orde en Veiligheid Verkeer, vervoer en waterstaat Economische zaken Onderwijs Cultuur en recreatie Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening Volksgezondheid en Milieu Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting Sub totaal programma s Overhead Algemene dekkingsmiddelen Vennootschapsbelasting Onvoorzien Totaal lasten GEMEENTE SINT ANTHONIS

136 Naam programma (x 1.000) Rekening Baten Algemeen Bestuur Sub programma Samenwerken Openbare orde en Veiligheid Verkeer, vervoer en waterstaat Economische zaken Onderwijs Cultuur en recreatie Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening Volksgezondheid en Milieu Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting Sub totaal programma s Overhead Algemene dekkingsmiddelen Vennootschapsbelasting Onvoorzien Totaal baten Saldo resultaat voor bestemming V N 813 N 187 N 92 N 91 N 39 Mutaties in reserves N V 813 V 362 V 361 V 361 V 361 Resultaat na bestemming V V 175 V 269 V 270 V 322 FINANCIELE BEGROTING 121

137 vervolg FINANCIËLE BEGROTING 3.4 Toelichting op baten en lasten 2017 De thans voorliggende begroting geeft in relatie tot de in juni vastgestelde voorjaarsnota 2016 het volgende beeld. Omschrijving Voorjaarsnota V V V V sresultaat V V V V Verschil V V V V Het saldo van deze verschillen ten opzichte van de voorjaarsnota is als volgt te verklaren: Omschrijving Algemene uitkering, mei -circulaire V V V V Personeelsbudget (looncomp/ ziekteverzuim) N N N N Eigen bijdrage Wmo N N N N Vennootschapsbelasting N N N Diverse mutaties N N V V Totaal mutaties V V V V Meicirculaire algemene uitkering Bij de samenstelling van de voorjaarsnota 2016 waren de effecten van de Meicirculaire van de Algemene uitkering nog niet bekend. Inmiddels zijn deze gegevens wel bekend. Voor 2017 wordt een extra bijdrage ontvangen en in de jaren erna schommelt deze extra bijdrage tussen en Het betreft hier een netto extra bijdrage, omdat de hogere ontvangen bijdrage in het kader van het sociale domein budgettair neutraal in de begroting is verwerkt. Momenteel is geen flexibele schil aanwezig voor onverwachte zaken. Om onvoorziene ontwikkelingen op te kunnen vangen is een budget nodig van Tot op heden was voor inhuur derden slechts een bedrag opgenomen van , zodat voor 2017 en volgende jaren dit bedrag is opgehoogd met een bedrag van Personeelsbudget In het voorjaar 2016 is bij het cao-akkoord is voor de gemeenteambtenaren een loonsverhoging over 2016 afgesproken van 3 % en aanvullend voor 2017 nog 0,4 % extra. In de gemeentebegroting 2016 is destijds slechts rekening gehouden met een loonsverhoging van 1 %. Een en ander heeft een doorwerking naar de nu voorliggende begroting Per saldo bedragen de extra loonkosten ten opzichte van de geraamde loonkosten in 2016 ongeveer op jaarbasis. 122 GEMEENTE SINT ANTHONIS

138 Eigen bijdrage Wmo In het kader van de Wmo worden uitkeringen verstrekt ten behoeve van woningaanpassingen en verplaatsen lokaal vervoer. Afhankelijk van de persoonlijke situatie bestaat ook de mogelijkheid om hiervoor een eigen bijdrage te vragen aan de betrokken personen. Uit ervaringscijfers van de afgelopen jaren is gebleken dat de geraamde omvang van de eigen bijdrage van op jaarbasis niet haalbaar is. De raming is daarom structureel verlaagd met een bedrag van Vennootschapsbelasting Om oneerlijke concurrentie bij commerciële activiteiten tegen te gaan tussen publieke en private partijen is per 1 januari 2016 de Vennootschapsbelasting (Vpb-plicht) ook ingevoerd voor gemeenten. Uit onderzoek is gebleken dat de gemeente voor enkele grondexploitatie-plannen, die winstgevend zijn, Vennootschapsbelasting moet gaan afdragen. De verwachting is dat de invoering van de Vpb voor de jaren 2016 en 2017 nog geen financiële consequenties heeft. Voor de jaren na 2017 dient rekening gehouden te worden met een af te dragen Vennootschapsbelasting van ongeveer per jaar. 3.5 Overzicht incidentele baten en lasten 2017 tot en met 2020 Omschrijving Specificatie incidentele baten/lasten Verkoop gronden Budget duurzaamheid gebouwen Saldo incidentele baten/lasten V V V V Structurele dekking uit reserves Aanschaf materieel OW Herinrichting publiekshal Brede school Wanroij Masterplan Sint Anthonis Huisvesting onderwijs Schadebep. maatregelen scholen Renovatie sportparken Renovatie tennisaccommodatie Schadebep maatregelen kinderopvang Totaal structurele dekking uit reserves V V V V Reëel structureel sluitende begroting Saldo voor bestemming N N N N Saldo incidentele baten/lasten V V V V Structurele dekking uit reserves V V V V Structureel sluitende begroting V V V V GEMEENTE FINANCIELE SINT BEGROTING ANTHONIS 123

139 vervolg FINANCIËLE BEGROTING 4. Financiële positie en toelichting 4.1 Algemeen In dit hoofdstuk wordt een uiteenzetting gegeven van de financiële positie van de gemeente, met daarbij een toelichting conform titel 2.5, artikel 20 van het BBV. In het programmaplan is reeds bestaand en nieuw beleid per programma beschreven. In dit hoofdstuk wordt een geprognosticeerde balans aan u gepresenteerd, waarna het EMU saldo meerjarig zal zijn weergegeven. Vervolgens worden de jaarlijks terugkerende aan arbeidskosten gerelateerde verplichtingen toegelicht, evenals de investeringen met maatschappelijk dan wel economisch nut en de financiering van de gelden ten behoeve van de investeringen en exploitatie. Tot slot wordt een overzicht gegeven van het verloop van de reserves en voorzieningen. 4.2 Geprognosticeerde balans Omschrijving (bedragen x 1.000) Balans 1 jan 16 Balans 1 jan 17 Balans 1 jan 18 Balans 1 jan 19 Balans 1 jan 20 Balans 1 jan 21 Activia Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vlottende activa Voorraden Liquide middelen Overige vlottende activa Totaal activa Passiva Vaste passiva Algemene reserve Bestemmingsreserves Voorzieningen Vaste schulden langer dan 1 jr Vlottende passiva Kortlopende schulden Overige vlottende passiva Totaal passiva GEMEENTE SINT ANTHONIS

140 4.3 EMU saldo Omschrijving (bedragen x 1.000) Rekening Exploitatiesaldo vóór mutaties reserves Afschrijvingen ten laste van exploitatie Dotaties aan voorzieningen In- en desinvesteringen Onttrekkingen aan de voorzieningen EMU saldo Totale lasten EMU saldo als % van totale lasten -2% -2% 5% 6% 5% 5% Toelichting: De bedragen zijn ingevoerd met inachtneming van de huidige actuele cijfers voor de begroting 2016, 2017, 2018 en De cijfers uit de jaarrekening 2015 zijn de werkelijk vastgestelde cijfers. 4.4 Toelichting op financiële positie Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen De gemeente Sint Anthonis heeft alle jaarlijks terugkerende aan arbeidskosten gerelateerde verplichtingen reeds in de exploitatie verwerkt. Een voorbeeld hiervan is de jaarlijkse uitkering van het vakantiegeld aan bestuurders en medewerkers of het uit laten betalen van vakantiedagen. Naast de jaarlijks terugkerende aan arbeidskosten gerelateerde verplichtingen zijn er voorzieningen voor wethouderspensioenen en voormalig personeel. Een voorbeeld daarvan is de afvloeiingsregeling voor voormalig personeel of de wachtgeldverplichting bij uitdiensttreding van een wethouder. De lasten die uit deze voorziening worden gedekt, zijn niet jaarlijks terugkerend van aard. De omvang van deze voorzieningen aan het begin en eind van het begrotingsjaar is te vinden bij het onderdeel verloop van reserves en voorzieningen verderop in dit hoofdstuk. Daarnaast wordt hier aandacht aan besteed in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. Investeringen met economisch dan wel maatschappelijk nut In 2017 zijn de volgende nieuwe investeringen reeds functioneel verwerkt in de begroting: Omschrijving (bedragen x 1.000) Type investering Bedrag investering Renovatie molen Oploo Overige materiële vaste activa inup en E-overheid Overige materiële vaste activa ICT programmatuur tbv decentralisaties Overige materiële vaste activa Armklepelmaaier Machines, apparaten en installaties Klepelmaaier Machines, apparaten en installaties Totaal investeringen met economisch nut Al deze bovenstaande investeringen zijn terug te vinden in de bijlage geactiveerde kapitaaluitgaven. Het betreft hier allemaal investeringen met een economisch nut. FINANCIELE BEGROTING 125

141 vervolg FINANCIËLE BEGROTING Financiering De paragraaf financiering beschrijft de financieringsfunctie van de gemeente Sint Anthonis. Daar is aandacht besteed aan treasury, renterisico s, kasgeldlimiet, beheer van geldstromen en de mutaties in de leningenportefeuille van de gemeente. Verloop van reserves en voorzieningen De totale omvang van de reservepositie, inclusief grondexploitatie bedraagt per 1 januari 2017 ruim 27 miljoen euro. Daarnaast bedraagt de totale omvang van de voorzieningen per 1 januari 2017 ruim 7,8 miljoen euro. Een en ander is onderstaand gespecificeerd weergegeven. Omschrijving Omvang per 1 januari 2017 Omvang per 31 december 2017 Reserves Algemene vrije reserve Algemene vrije reserve grondbedrijf Algemene dekkingsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves grondbedrijf Totaal reserves Voorzieningen Onderhoud en vervangingsvoorzieningen Egalisatievoorziening riolering Voorziening wethouderspensioenen Voorziening voormalig personeel Voorziening dubieuze debiteuren Voorzieningen grondbedrijf Totaal voorzieningen GEMEENTE SINT ANTHONIS

142 GEMEENTE FINANCIELE SINT BEGROTING ANTHONIS 127