Tekst toespraak (Eng) Luc Van den Brande, Vlaams Volksvertegenwoordiger 1 Vice-Voorzitter EU Comité van de Regio s
|
|
- Arthur Timmermans
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 "A new vision for Europe" Londen, 26 februari 2007 Regional & Local Government Group for Europe European Parliament Office Tekst toespraak (Eng) Luc Van den Brande, Vlaams Volksvertegenwoordiger 1 Vice-Voorzitter EU Comité van de Regio s I. Binnen één maand vieren we de vijftigste verjaardag van het Verdrag van Rome. Vijftig jaar van nooit geziene vrede, stabiliteit en voorspoed. We kunnen ons nauwelijks de historische betekenis van deze Europese integratie voorstellen : - wat 50 geleden startte met 6 landen is in geen tijd uitgegroeid naar een Europese Unie van 27 landen; - waar nog geen 20 jaar geleden Europa was opgedeeld door een politieke en militaire grens (een IJzeren Gordijn), behoren nu vele landen uit Centraal en Oost-Europa tot de Europese Unie. Het proces dat tot de uitbreiding van 2004 en 2007 heeft geleid, heeft deze landen omgevormd tot democratieën waar de principes van vrijheid, van respect voor mensenrechten en fundamentele vrijheden en van de rechtsstaat worden vormgegeven. De generatie die na de Tweede Wereldoorlog is opgegroeid erkent en herkent de meerwaarde van de Europese Unie : - De vrede en stabiliteit in Europa bewerkstelligen door de belangen van de landen met elkaar te verweven. Deze generatie heeft nog voeling met de ware betekenis van oorlog en/of vrede; - De welvaart vergroten door een markt zonder grenzen ; - Meer problemen worden oplosbaar door landen te laten samenwerken rond problemen die ze op hun eentje niet kunnen oplossen. Voor de nieuwe generatie heeft Europa als een project van samenwerking met het oog op vrede en stabiliteit nauwelijks nog betekenis. De jongeren van vandaag zijn met en in een vredevol Europa geboren. Vooral voor hen moet Europa zich kunnen presenteren als een nieuw en dynamisch project, waarvan de noodzakelijkheid en de meerwaarde blijkt. Dit kan alleen maar slagen indien de huidige apathie, politieke onvrede, ongerustheid en schrik wordt omgebogen door de Europese burgers dichter te betrekken bij de Europese besluitvorming. Dit wil niet alleen zeggen dat Europa betere antwoorden moet geven op de vragen van de burgers maar dat burgers het "ownership" van de Europese beslissingen voelen, dat zij er verantwoordelijkheid voor voelen. Daarom moeten we een
2 tweerichtings-communicatie-verkeer organiseren tussen Europa en lokale en regionale besturen, tussen Europa en lokale en regionale media, tussen Europa en lokale en regionale verenigingen, Europa moet kunnen terugvallen op een nieuwe vorm van "multilevel governance" die steunt op de expertise van alle bestuursniveaus om het beleid te ontwikkelen en uit te voeren. Het verhaal van vrede en stabiliteit heeft niet meer dezelfde betekenis als het vroeger had. De verworvenheden van het verleden mogen niet vergeten worden en moeten regelmatig in herinnering gebracht worden. Maar we hebben tegelijkertijd een nieuw, dynamisch en helder project nodig om de burgers van vandaag en morgen te overtuigen van de noodzaak van Europa : waarom is Europa het antwoord op de uitdagingen van de 21 ste eeuw? Vele problemen van de 21 ste eeuw kunnen de landen niet ieder apart tot een oplossing brengen. Ze vereisen een Europees antwoord, gebaseerd op onderlinge solidariteit. Enkele voorbeelden van de uitdagingen waar we voor staan: - Alleen een Europese aanpak kan een antwoord zijn op de globalisering. Een succesvolle inschakeling van de Europese economie in het proces van globalisering blijft één van de grootste uitdagingen. Het gevaar is niet denkbeeldig dat een zwakke Europese positie in het globaliseringsproces bedreigend zal zijn voor de houdbaarheid van de welvaartsvoorzieningen en voor de levensstandaard in het algemeen. Globalisering kan positief zijn als we er gebundeld op inspelen. - De klimaatverandering is van bijzonder belang voor de jeugd. Het is een beleidsdomein waarvoor gemeenschappelijke actie absoluut noodzakelijk is. Europa speelde een sleutelrol in de Kyoto-onderhandelingen. - Energievoorziening is eveneens een belangrijke Europese uitdaging. Door samen te werken op Europees niveau kunnen we de energie-efficiëntie verhogen met 20% tegen 2020, kunnen we tegen 2020 de hernieuwbare energie verdriedubbelen, kunnen we het jaarlijks budget voor energie-onderzoek met 50% verhogen. - Europa als 'global actor' - moet door middel van samenwerking een grotere impact hebben op stabiliteit en veiligheid in de wereld. De onmacht van Europa ten tijde van het Joegoslavië-conflict ligt nog vers in ons geheugen. Vandaag zijn deze landen op weg naar lidmaatschap van de Unie. Europa moet zijn rol spelen in de "global governance",in de organisatie van de globalisering, uitgaande van zijn eigen doelstellingen en waarden. - Europa uitbouwen als een Europese politieke Unie om een rol te kunnen spelen als 'global actor'.
3 De gezamenlijke uitdaging bestaat er in om de Europese burgers een beter inzicht te geven in de uitdagingen van de geglobaliseerde wereld waarop alleen een sterk Europa een antwoord kan geven. Europa zit blijkbaar met een enorm communicatieprobleem. II. Het grondwettelijke verdrag, dat door de Europese Conventie werd uitgewerkt en door de Intergouvernementele Conferentie werd goedgekeurd, moest na 50 jaar Verdrag van Rome met al zijn verdragswijzigingen de start betekenen voor een nieuw, dynamisch en ambitieus Europa. Daarvoor moesten de Europese spelregels en de besluitvormingsmechanismen aangepast worden aan de gewijzigde context, voornamelijk deze van de uitbreiding : een Europa van 12 of 15 is niet hetzelfde als een Europa van 25, 27 of 30. En vooral moest dit grondwettelijk verdrag Europa klaarmaken voor de 21 ste eeuw : na de koude oorlog gaat het over de plaats en de rol van Europa in de wereld. Het Europese grondwettelijk verdrag moest de overgang mogelijk maken van het oude Europa naar het nieuwe. Het oude Europa dat opgebouwd was rond de as Bonn-Parijs en de Frans-Duitse verzoening, begrensd door het IJzeren gordijn en de Berlijnse muur. Het nieuwe Europa van ont-grenzing, gebaseerd op gedeelde waarden. Het grondwettelijk verdrag moest Europa reorganiseren en positioneren : Reorganiseren : vereenvoudigde en volwaardige wetgevende procedure met volwaardige rol voor het Parlement; veralgemeende meerderheidsbesluitvorming in de Raad (nog niet volledig gerealiseerd), stabieler raadsvoorzitterschap en kleinere Commissie, participatieve democratie, enz. Positioneren : het verdrag stelt in het licht van de globalisering een versterking van politieke dimensie van de Europese Unie voorop. Dit vereist dat stapsgewijze de communautaire methode wordt toegepast op het gebied van Justitie en Binnenlandse veiligheid en uiteindelijk ook voor het Gemeenschappelijk Buitenlands en Defensiebeleid. En toch liep het mis en waarom raakt het niet opgelost? - de noodzakelijke hervormingen o.m. als gevolg van de uitbreiding waren beter vóór de uitbreiding doorgevoerd. Maar, men kon de nieuwe lidstaten die klaar waren niet langer laten wachten - het ontwerp van grondwettelijk verdrag was een poging van antwoord op de nieuwe uitdagingen. Het grondwettelijk verdrag was beter beperkt gebleven tot het eerste en het tweede deel. Het derde deel betreft de politieke werkwijze in toepassing van het grondwettelijk verdrag (de huidige verdragen). Het derde deel
4 was beter opgenomen geweest in een toepassingsverdrag, dat later met een Europese procedure (akkoord tussen Raad, Parlement en Commissie) kon aangepast worden. Maar in de Conventie waren er die alles in het basisverdrag wensten. - de politici zijn er niet in geslaagd om de boodschap over te brengen omdat de boodschap werd gebracht door politici die zelf geen geloofwaardigheid hadden. "Als onze leiders vragen om ja te stemmen, dan stemmen we neen " - het is politiek fout om over zo'n complex verdrag een referendum te organiseren als er geen grondwettelijke verplichting bestaat (bijv. Nederland, Frankrijk, Groot-Brittannië). Dit is typisch parlementair werk. Bovendien moet een referendum gepaard gaan met een goede campagne, wat noch in Nederland, noch in Frankrijk het geval was. (In Nederland besliste het parlement tot het houden van een referendum tegen de zin van de regering, waardoor de regering in de campagne afzijdig bleef.) Een referendum is niet per se een democratische oefening omdat van het referendum gebruik gemaakt wordt om politieke tegenstanders te viseren. Mocht het Schumanplan van 1950 aan een referendum zijn onderworpen in Frankrijk en Duitsland, dan was er wellicht nooit sprake geweest van een Europese éénmaking Vandaag is het al of niet organiseren van een tweede referendum over een al of geen nieuwe verdragstekst het voorwerp van debat tussen de twee belangrijkste presidentskandidaten in Frankrijk - het ontwerp grondwettelijk verdrag is een compromis dat tot stand gekomen is in de Conventie onder politici. De voorstanders van verdere integratie zijn ongerust over de moeilijkheden die het grondwettelijke verdrag ondervindt, omdat dit verdrag juist probeert om de instellingen te versterken. Daartegenover staan landen als Groot-Brittannië die de intergouvernementele besluitvorming willen bevorderen en landen als Polen en Tsjechië die hun pas verkregen soevereiniteit willen hard maken. - moeilijke sociaal-economische situaties zetten bepaalde nationale regeringen ertoe aan om terug te plooien op zichzelf en nationaal geïnspireerde maatregelen te nemen. Ze hebben een eenzijdige interpretatie van subsidiariteit: het beklemtonen van de nationale bevoegdheden. Het begrip subsidiariteit heeft echter naast een neerwaartse ook een opwaartse dimensie door nationale bevoegdheden wegens gebrekkige efficiëntie toe te vertrouwen aan een supranationaal beleidsniveau. - een ongenoegen van de burgers, maar ook angst voor de snelle veranderingen en voor de onzekere toekomst. Deze gevoelens worden nog aangescherpt door de houding van veel nationale regeringen die onpopulaire maatregelen verdedigen met het argument dat ze door Europa worden opgelegd. Sommigen spelen graag in op die angst van de bevolking en wekken de indruk dat terugplooien binnen de
5 nationale grenzen de beste dam is tegen de bedreiging. Niets is uiteraard minder waar. Alleen een Europees antwoord biedt een uitweg. - eens te meer een gigantisch communicatieprobleem. De politici zijn er niet in geslaagd om aan de bevolking duidelijk te maken dat zonder een eengemaakt Europa en zonder een gemeenschappelijke munt de afzonderlijke landen totaal overgeleverd zouden zijn aan de mechanismen van de mondiale arbeidsherverdeling ten voordele van goedkope landen.. Het is onvoldoende bekend dat landen als Spanje, Portugal, Griekenland en Ierland sedert hun toetreding tot de EU de welvaart van hun bevolkingen spectaculair hebben weten te verhogen. Ierland is vandaag na Luxemburg het land met het hoogste inkomen per hoofd. - veel van de "neen-stemmers" tegen het grondwettelijke verdrag zegden dat gedaan te hebben omdat Europa geen sociaal project is. Over wat een "meer sociaal Europa" moet zijn, zijn er geen modellen voorhanden. De antwoorden op de vraag naar een sociaal Europa blijven ongeordend en chaotisch. Dat verklaart angst en onzekerheid, niet alleen bij burgers, maar ook bij politici, sociale partners, politieke partijen, Hoe moet het nu verder? Er werd een reflectietijd ingesteld, maar de houdbaarheidsdatum daarvan bereikt zijn limiet. Angela Merkel verklaarde onlangs in het Europese Parlement dat we in juni 2009 (Europese verkiezingen) een historische mislukking tegemoet gaan als dan het probleem van het grondwettelijke verdrag niet is opgelost. Duitsland wil voor het eind van zijn voorzitterschap een "roadmap" opstellen voor de aanvaarding van een "nieuw document". Maar het wordt voor Angela Merkel wel erg moeilijk om in haar opzet te slagen: - er is tussen de landen onenigheid over de aard en vorm van het nieuwe verdrag; - Frankrijk heeft op 22 april en 6 mei presidentsverkiezingen en op 10 juni parlementsverkiezingen - Londen wil een klein en technisch verdrag om een referendum te vermijden Momenteel worden 3 opties onderzocht : - het huidige ontwerp van grondwettelijk verdrag - een mini-verdrag (voorstel van Sarkozy) - een nieuwe verdragstekst. Iedereen is het er wel over eens dat er geen mirakeloplossingen bestaan. De uitkomst van de Conventie en van de Intergouvernementele Conferentie was een evenwichtig
6 politiek compromis (de IGC heeft amper iets gewijzigd aan de tekst van de Conventie). Welke oplossing ook wordt gekozen of uitgewerkt, men zal altijd in zekere mate terugvallen op de tekst van de Conventie. Overigens 18 landen hebben de tekst reeds geratificeerd. De Europese Raad zal hiermee rekening moeten houden. Hoe het kind moet heten grondwet of niet is minder terzake. Het belangrijkste is dat Europa nood heeft aan een nieuw basisverdrag. Hoe geraken we uit de impasse op een manier dat Nederland en Frankrijk kunnen ratificeren (liefst zonder een nieuw referendum)? Over het eerste deel (waarden, doelstellingen, instellingen, ) en over het tweede deel (charter van de grondrechten) kan er wellicht eensgezindheid bereikt worden. Het derde deel roept de meeste problemen op. Ongeveer 85% van het derde deel zijn evenwel bestaande verdragsartikelen. Men zou de besluitvorming uitsluitend kunnen laten gaan over de nieuwe artikelen als amendementen op de bestaande verdragsteksten. Dit zou het voordeel hebben dat het duidelijk wordt waarover het wel en waarover het niet gaat. Drie grote doelstellingen staan voorop voor Europa : een gemeenschap vormen van waarden en vrijheden, een economische wereldspeler worden en een ruimte tot stand brengen van veiligheid en zekerheid. Deze kunnen alleen gerealiseerd worden in een verdiepte politieke Unie, gesteund op partnerschap tussen alle bestuurslagen,met aangepaste besluitvorming en gevat in een basisverdrag.
DE EUROPESE GRONDWET: EEN TEKST DIE DE TOEKOMST VAN DE UNIE VEILIG STELT
EEN TEKST DIE DE TOEKOMST VAN DE UNIE VEILIG STELT Fractie van de Europese Volkspartij (Christendemocraten) en Europese Democraten in het Europees Parlement EEN TEKST DIE DE TOEKOMST VAN DE UNIE VEILIG
Nadere informatieMODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG!
MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! I.I De geboorte van de Europese Unie Zoals jullie waarschijnlijk wel weten zijn er de vorige eeuwen veel oorlogen in Europa geweest. Vooral de Eerste en de Tweede Wereldoorlog
Nadere informatieMoeilijke besluiten voor de Europese Raad
Moeilijke besluiten voor de Europese Raad Korte omschrijving: Leerlingen gaan aan de slag met actuele Europese dilemma s. Er zijn vijf dilemma s. U kunt zelf kiezen welke dilemma s u aan de orde stelt.
Nadere informatieAEG deel 3 Naam:. Klas:.
AEG deel 3 Naam:. Klas:. 1-Video Grensverleggend Europa; Het moet van Brussel. a-in welke Europese stad staat Jan Jaap v.d. Wal? b-beschrijf in het kort waarom een betere Europese samenwerking nodig was.
Nadere informatieEen Europese democratie: utopie of noodzaak?
Een Europese democratie: utopie of noodzaak? Prof. Stefan Rummens Hoger Instituut voor Wijsbegeerte 14 november 2016 Europa in crisis? Europa in crisis de EU verliest slagkracht de EU verliest legitimiteit
Nadere informatieEUROPESE SOCIAAL-DEMOCRATEN: VOORSTANDER VAN DE EUROPESE GRONDWET
EUROPESE SOCIAAL-DEMOCRATEN: VOORSTANDER VAN DE EUROPESE GRONDWET EUROPESE SOCIAAL-DEMOCRATEN: VOORSTANDER VAN DE EUROPESE GRONDWET Richard Corbett, lid van het EP De Europese grondwet is een grote verbetering
Nadere informatievan Katia Segers, Güler Turan en Tine Soens
ingediend op 1029 (2016-2017) Nr. 1 21 december 2016 (2016-2017) Voorstel van resolutie van Katia Segers, Güler Turan en Tine Soens betreffende de recente ontwikkelingen in Polen en de verdediging van
Nadere informatieINLEIDING. De Europese Alliantie voor de Vrijheid verdedigt de volgende belangrijke veranderingen:
INLEIDING De volgende Europese verkiezingen zullen gehouden worden van tot 5 mei 014 in alle 8 lidstaten. Dit handvest bevat de politieke standpunten die de leden van de Europese Alliantie voor de Vrijheid
Nadere informatieOntstaan van de EU Opdrachtenblad Schooltv-beeldbank
Ontstaan van de EU Opdrachtenblad Schooltv-beeldbank GROEP / KLAS.. Naam: Ga www.schooltv.ntr.nl Zoek op trefwoord: EU Bekijk de clip Het ontstaan van de EU en maak de volgende vragen. Gebruik de pauzeknop
Nadere informatieLuc Van den Brande Laten we samen aan Europa bouwen
Luc Van den Brande Laten we samen aan Europa bouwen Inhoud Mijn overtuigingen 2 Mijn prioriteiten 3 Bakens voor morgen 8 Laten we samen aan Europa bouwen 1 Mijn overtuigingen Mijn overtuigingen Een Europa,
Nadere informatieSAMENVATTING SYLLABUS
SAMENVATTING SYLLABUS Julie Kerckaert Inleiding tot het Europees en internationaal recht Academiejaar 2014-2015 Inhoudsopgave Deel 2: Inleiding tot het Europees recht... 2 1. Het juridisch kader van het
Nadere informatieDe Europese Unie is niet alleen een munt of een markt, maar ook een Unie die gebouwd is op gemeenschappelijke waarden.
Debat over Polen in het Europees Parlement Interventie van de heer Koenders - minister van Buitenlandse Zaken - Nederlands voorzitterschap Dank u meneer de voorzitter, De Europese Unie is niet alleen een
Nadere informatieVERKLARING VAN ROME V. GISCARD
de Voorzitter VERKLARING VAN ROME V. GISCARD d'estaing VOORZITTER VAN DE EUROPESE CONVENTIE Rome, 18 juli 2003 I. Op 18 juli 2003 heeft de voorzitter van de Conventie over de toekomst van Europa, V. Giscard
Nadere informatieKijktip: Nieuwsuur in de Klas
Kijktip: Nieuwsuur in de Klas Korte omschrijving werkvorm De leerlingen beantwoorden vragen over de Europese politiek aan de hand van korte clips van Nieuwsuur in de Klas. Leerdoel De leerlingen leren
Nadere informatieOpbouw van de Europese Monetaire Unie
Opbouw van de Europese Monetaire Unie Seminarie voor leerkrachten, NBB Brussel, 21 oktober 2015 Ivo Maes DS.15.10.441 Construct EMU 21_10_2015 NL Opbouw van de Europese monetaire unie 1. Beschouwingen
Nadere informatieWie bestuurt de Europese Unie?
Wie bestuurt de Europese Unie? De Europese Unie (EU) is een organisatie waarin 28 landen in Europa samenwerken. Eén ervan is Nederland. Een aantal landen werkt al meer dan vijftig jaar samen. Andere landen
Nadere informatieDe Raad van Europa. I. Ontstaan en karakter. Iemand die zich inzicht wil
De Raad van Europa I. Ontstaan en karakter Iemand die zich inzicht wil verschaffen in de ontwikkeling van het internationalisme van na de 2e wereldoorlog zal heel wat moeite moeten doen om door de brei
Nadere informatieVerklaring. 50 jaar Verdrag van Rome
Verklaring 1957 2007 50 jaar Verdrag van Rome Verklaring 50 jaar Verdrag van Rome Den Haag, maart 2007 Sociaal- Economische Raad Sociaal-Economische Raad De Sociaal-Economische Raad (SER) adviseert de
Nadere informatieGevolgen van Brexit voor de besluitvorming in de EU
VIVES BRIEFING 2016/06 Gevolgen van Brexit voor de besluitvorming in de EU Klaas Staal Karlstad Universitet 1 GEVOLGEN VAN BREXIT VOOR DE BESLUITVORMING IN DE EU Klaas Staal INLEIDING Op 23 juni 2016 stemmen
Nadere informatieWie bestuurt de Europese Unie?
Wie bestuurt de Europese Unie? 2 De Europese Unie (EU) is een organisatie waarin 28 landen in Europa samenwerken. Eén ervan is Nederland. Een aantal landen werkt al meer dan vijftig jaar samen. Andere
Nadere informatieONTSTAAN VAN DE EUROPESE UNIE
ONTSTAAN VAN DE EUROPESE UNIE Hoe het begon 1870: Frans-Duitse oorlog om Elzas-Lotharingen Elzas-Lotharingen Welke grondstoffen vindt men terug in dit gebied? Hoe het begon 1870: Frans-Duitse oorlog om
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door D. 971 woorden 31 mei 2013 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1848 Censuskiesrecht Grondrechten Ministeriele verantwoordelijkheid
Nadere informatiePARITAIRE PARLEMENTAIRE VERGADERING ACS- EU
PARITAIRE PARLEMENTAIRE VERGADERING ACS- EU Commissie politieke zaken 5.3.2009 AP/100.506/AM1-24 AMENDEMENTEN 1-24 Ontwerpverslag (AP/100.460) Co-rapporteurs: Ruth Magau (Zuid-Afrika) en Filip Kaczmarek
Nadere informatiee) Nr. impact assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board Niet opgesteld
Fiche 6: Gezamenlijke mededeling EU-Birma/Myanmar 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Gezamenlijke mededeling aan het Europees Parlement en de Raad: Elementen voor een strategie van de EU ten aanzien
Nadere informatieMODULE V. Ben jij nou Europees?
MODULE V Ben jij nou Europees? V.I Wat is Europees? Wat vind jij typisch Europees? En wie vind jij typisch Europees? Dat zijn moeilijke vragen, waarop de meeste mensen niet gelijk een antwoord hebben.
Nadere informatieDE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE TIJDSLIJN
DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE TIJDSLIJN INTRO VOOR DE LEERKRACHT Deze tijdslijn illustreert het verhaal van de Europese Unie. U kunt de tijdslijn in verschillende stukken afdrukken
Nadere informatieKIJK VOOR MEER INFORMATIE EN LESTIPS OP WWW.EUROPAEDUCATIEF.NL HET STARTPUNT VOOR EUROPA IN HET ONDERWIJS. werkvel - 1. Tweede Fase Havo/vwo
werkvel - 1 De Europese Unie (EU). Je hebt er dagelijks mee te maken. Al is het alleen al omdat je niet alleen Nederlander bent, maar ook Europeaan. Of dat er bijvoorbeeld euro s in je portemonnee zitten.
Nadere informatie5,2. 1.Het ontstaan van de Europese Unie. 2.Geschiedenis van de EU: Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober keer beoordeeld
Werkstuk door een scholier 1839 woorden 10 oktober 2002 5,2 13 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 1.Het ontstaan van de Europese Unie Op 18 april 1951 werd de eerste stap gezet richting een
Nadere informatieWie bestuurt de Europese Unie?
Wie bestuurt de Europese Unie? De Europese Unie (EU) is een organisatie waarin 28 landen in Europa samenwerken. Eén ervan is Nederland. Een aantal landen werkt al meer dan vijftig jaar samen. Andere landen
Nadere informatieWerkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?)
Werkvel opdracht 9 (Onderhandelingsspel: hoe neem je samen moeilijke besluiten?) Toelichting op de opdracht Tijdens deze opdracht gaan jullie in kleine groepjes in onderhandeling met elkaar over een pakket
Nadere informatie13.1. De geschiedenis van de Europese Unie
Hoofdstuk 13: De Europese Unie 13.1. De geschiedenis van de Europese Unie 1945 V.S. heeft West-Europa versus Sovjet-Unie heeft Oost-Europa - V.S. heeft Marshallplan voor economische steun - Oprichting
Nadere informatieMajesteit, De stroom van vluchtelingen is de grootste sinds de
1 Toespraak tijdens de Nieuwjaarsontvangst van Zijne Majesteit de Koning in het Koninklijk Paleis te Amsterdam op 12 januari 2015 door de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. A. Broekers-Knol Majesteit,
Nadere informatieHet belang van kritiek (en reflectie) op Europese waarden. Bart van Horck
Het belang van kritiek (en reflectie) op Europese waarden Bart van Horck De EU in de wereld: dynamisch Verkiezing Trump isolationistischere koers VS Intensievere samenwerking EU Turkse coup referendum
Nadere informatieDeel 2. Supranationale instellingen na 1945: op weg naar wereldvrede? 6. De Europese Unie
Deel 2. Supranationale instellingen na 1945: op weg naar wereldvrede? Supranationalisme is een manier waarop verschillende politieke gemeenschappen, verschillende staten, met elkaar samenwerken. Bevoegdheden
Nadere informatieAdvies. over het ontwerp van kaderdecreet Vlaamse ontwikkelingssamenwerking
Brussel, 5 juli 2006 050706_Advies_kaderdecreet_Vlaamse_ontwikkelingssamenwerking Advies over het ontwerp van kaderdecreet Vlaamse ontwikkelingssamenwerking 1. Inleiding Op 24 mei 2006 heeft Vlaams minister
Nadere informatieEUROPEES PARLEMENT. Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie. van de Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie
EUROPEES PARLEMENT 1999 2004 Commissie industrie, externe handel, onderzoek en energie 10 april 2001 VOORLOPIGE VERSIE 2000/2243(COS) ONTWERPADVIES van de Commissie industrie, externe handel, onderzoek
Nadere informatieEUROPEES PARLEMENT. Zittingsdocument ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van de verklaringen van de Raad en de Commissie
EUROPEES PARLEMENT 2004 Zittingsdocument 2009 21.2.2005 B6-0123/2005 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van de verklaringen van de Raad en de Commissie ingediend overeenkomstig artikel 103, lid 2 van het
Nadere informatieDe organisatie van de EU
I De organisatie van de EU 1 Inleiding De Europese Unie (EU) bestaat inmiddels uit 28 lidstaten. Nadat zes lidstaten het samenwerkingsverband begonnen, hebben de EU en haar rechtsvoorgangers verschillende
Nadere informatieNederland is helemaal geen representatieve democratie
8 sept 2013 Nederland is helemaal geen representatieve democratie Politici in Nederland zeggen dat Nederland een representatieve democratie is. Dat roept een paar vragen op. Allereerst wat een representatieve
Nadere informatieMajesteit, Koninklijke Hoogheid, excellenties, dames en heren,
Toespraak van de minister-president, mr. dr. Jan Peter Balkenende, bijeenkomst ter ere van de 50 ste verjaardag van de Verdragen van Rome, Ridderzaal, Den Haag, 22 maart 2007 Majesteit, Koninklijke Hoogheid,
Nadere informatieHET VERDRAG VAN NICE EN DE CONVENTIE OVER DE TOEKOMST VAN EUROPA
HET VERDRAG VAN NICE EN DE CONVENTIE OVER DE TOEKOMST VAN EUROPA Het was de bedoeling dat de residuele kwesties van Amsterdam zouden worden opgelost door het Verdrag van Nice. Dit Verdrag bereidde de Europese
Nadere informatieWAAR WIJ VOOR STAAN. Socialisten & Democraten in het Europees Parlement. Fractie van de Progressieve Alliantie van
WAAR WIJ VOOR STAAN. Fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten & Democraten in het Europees Parlement Strijden voor sociale rechtvaardigheid, het stimuleren van werkgelegenheid en groei, hervorming
Nadere informatieHandvest van de grondrechten van de EU
Handvest van de grondrechten van de EU A5-0064/2000 Resolutie van het Europees Parlement over de opstelling van een handvest van de grondrechten van de Europese Unie (C5-0058/1999-1999/2064(COS)) Het Europees
Nadere informatieTRACTATENBLAD VAN HET. JAARGANG 1993 Nr. 51. Verdrag betreffende de Europese Unie, met Protocollen; Maastricht, 7februari 1992
10 (1992) Nr. 2 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 1993 Nr. 51 A. TITEL Verdrag betreffende de Europese Unie, met Protocollen; Maastricht, 7februari 1992 B. TEKST De Nederlandse
Nadere informatiewaardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid
individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van
Nadere informatieTRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1994 Nr. 266
15 (1965) Nr. 5 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 1994 Nr. 266 A. TITEL Verdrag tot instelling van één Raad en één Commissie welke de Europese Gemeenschappen gemeen hebben, met
Nadere informatieMODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!!
MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! De Europese Unie bestaat uit 27 lidstaten. Deze lidstaten hebben allemaal op dezelfde gebieden een aantal taken en macht overgedragen aan de Europese
Nadere informatieVerkiezingen Tweede Kamer 2012
Verkiezingen Tweede Kamer 2012 Nederlandse politieke partijen langs de Europese meetlat Europese Unie dr. Edwin van Rooyen 10-9-2012 PvdA, VVD en SP zijn voorstander van het vergroten van de controle op
Nadere informatieTOESPRAAK VAN DE VOORZITTER VAN HET EUROPEES PARLEMENT VOOR DE EUROPESE RAAD
Brussel, 22 maart 2005 TOESPRAAK VAN DE VOORZITTER VAN HET EUROPEES PARLEMENT VOOR DE EUROPESE RAAD Deze zogenaamde "voorjaarsbijeenkomst" van de Europese Raad is een goede gelegenheid om de balans op
Nadere informatieEindexamen vwo maatschappijwetenschappen 2013-I
Opgave De eurocrisis Bij deze opgave horen de teksten 9 en. Inleiding De situatie rond de gemeenschappelijke munt, de euro, is tien jaar na de introductie verre van stabiel (mei 2012). In tekst 9 beschrijft
Nadere informatiegeschiedenis en staatsinrichting CSE KB
Examen VMBO-KB 2008 tijdvak 2 dinsdag 17 juni 9.00-11.00 uur geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Gebruik het bronnenboekje Dit examen bestaat uit 38 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 54 punten
Nadere informatieNATIONAAL RAPPORT BELGIË
Standaard Eurobarometer 88 DE PUBLIEKE OPINIE IN DE EUROPESE UNIE NAJAAR 2017 NATIONAAL RAPPORT BELGIË Vertegenwoordiging van de Europese Commissie in België Standaard Eurobarometer 88 Najaar 2017 TNS
Nadere informatieVoorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 3.5.2010 COM(2010)195 definitief 2010/0104 (E) Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD van [ ] inzake de toewijzing van geannuleerde middelen voor projecten van het negende Europees
Nadere informatiePraktische opdracht Economie Wat voor invloeden heeft de Europese gemeenschap gemaakt op EU.
Praktische opdracht Economie Wat voor invloeden heeft de Europese gemeenschap gemaakt op EU. Praktische-opdracht door een scholier 1949 woorden 8 maart 2003 5,3 19 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding
Nadere informatieToespraak minister-president dr. Jan Peter Balkenende tot het Europees Parlement, Straatsburg, 23 mei 2007
Toespraak minister-president dr. Jan Peter Balkenende tot het Europees Parlement, Straatsburg, 23 mei 2007 Meneer de voorzitter, geachte leden van het Europees Parlement, dames en heren, Hartelijk dank
Nadere informatieVERKLARING VAN EUSKADI
VERKLARING VAN EUSKADI De voorzitsters en voorzitters die deelnemen aan de XII Conferentie van de Europese Regionale Wetgevende Parlementen gehouden in Euskadi/Baskenland op 3 en 4 november (Lijst met
Nadere informatieHULDE MINISTER VAN STAAT LEO TINDEMANS HEIST-OP-DEN-BERG 30.04.2014
HULDE MINISTER VAN STAAT LEO TINDEMANS HEIST-OP-DEN-BERG 30.04.2014 Mevrouw de Voorzitster, Mijnheer de Voorzitter, Geachte Parlementsleden en Goede Vrienden, Marianne en de andere kandidaten bereiden
Nadere informatiebetreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat
stuk ingediend op 175 (2014-2015) Nr. 1 27 november 2014 (2014-2015) Voorstel van resolutie van de dames Tine Soens en Güler Turan betreffende de erkenning van Palestina als onafhankelijke staat verzendcode:
Nadere informatieIs een Europees asielen migratiebeleid mogelijk? Johan Wets Antwerpen, 27 November 2018
Is een Europees asielen migratiebeleid mogelijk? Johan Wets Antwerpen, 27 November 2018 Is een Europees asiel- en migratiebeleid mogelijk? Ja, maar het zal moeilijk te realiseren zijn Een Europees asiel-
Nadere informatie9317/17 pro/gra/sl 1 D 2A
Raad van de Europese Unie Brussel, 19 mei 2017 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2016/0190 (CNS) 9317/17 JUSTCIV 113 NOTA van: aan: het voorzitterschap nr. vorig doc.: WK 5263/17 Nr. Comdoc.: 10767/16
Nadere informatieNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING
DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Goedkeuring en machtiging tot ondertekening van het Wijzigingsprotocol tot modernisering van het Verdrag
Nadere informatieStandaard Eurobarometer 84. Die publieke opinie in de Europese Unie
Die publieke opinie in de Europese Unie Opiniepeiling besteld en gecoördineerd door de Europese Commissie, Directoraat-generaal Communicatie. Dit werd opgesteld voor de Vertegenwoordiging van de Europese
Nadere informatieTRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS
TRANSATLANTIC TRENDS 2004 NETHERLANDS Q1. Denkt u dat het voor de toekomst van Nederland het beste is als wij actief deelnemen in de wereldpolitiek of moeten wij ons niet in de wereldpolitiek mengen? 1
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2017-I
Opgave 2 De Europese Unie en het vluchtelingenvraagstuk Bij deze opgave horen tekst 2, tekst 3 en tabel 2. Inleiding Deze opgave gaat over de reactie van de Europese Unie, van de EU-lidstaten en van burgers
Nadere informatieRaad van de Europese Unie Brussel, 8 juli 2014 (OR. en)
Raad van de Europese Unie Brussel, 8 juli 2014 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2014/0186 (E) 11290/14 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: ACP 109 COAFR 184 PESC 677 RELEX 538 BESLUIT
Nadere informatie8763/19 jwe/gra/sp 1 TREE.1.B
Raad van de Europese Unie Brussel, 3 mei 2019 (OR. en) 8763/19 JEUN 64 EDUC 221 SOC 330 EMPL 245 NOTA van: aan: nr. vorig doc.: Betreft: het secretariaat-generaal van de Raad het Comité van permanente
Nadere informatieWat is een constitutie?
Wat is een constitutie? Veel landen op de wereld worden op een democratische manier bestuurd. Een democratie staat echter niet op zichzelf. Bij een democratie hoort namelijk een rechtsstaat. Democratie
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Hoofdstuk 1 t/m 3
Samenvatting Maatschappijleer Politieke besluitvorming Hoofdstuk 1 t/m 3 Samenvatting door een scholier 1155 woorden 5 februari 2006 6,4 37 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer
Nadere informatieGezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE HOGE VERTEGENWOORDIGER VAN DE UNIE VOOR BUITENLANDSE ZAKEN EN VEILIGHEIDSBELEID Brussel, 21.4.2017 JOIN(2017) 14 final 2017/0084 (NLE) Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD
Nadere informatieDe activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk!
De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk! Je vindt in dit document authentiek materiaal van het parlement waarmee je zelf aan de slag kan.
Nadere informatieWat is een constitutie?
Wat is een constitutie? 2 Veel landen op de wereld worden op een democratische manier bestuurd. Een democratie staat echter niet op zichzelf. Bij een democratie hoort namelijk een rechtsstaat. Democratie
Nadere informatie18 juli 2015. Onderzoek: Toekomst van Europa
18 juli 2015 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen
Nadere informatieEmbargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze datum
Bouwen aan de democratische veiligheid in Europa Ontwerptoespraak van de secretaris-generaal Brussel, woensdag 12 november 2014 Embargo tot de datum waarop deze toespraak wordt gehouden / toetsen aan deze
Nadere informatieTYPES INSTRUMENTEN OVERZICHT
TYPES INSTRUMENTEN OVERZICHT Aanbeveling... 2 Advies... 2 Algemeen commentaar... 2 Beleidsdocument... 3 Besluit... 3 Decreet... 3 Europees besluit... 3 Grondwet... 3 Koninklijk besluit... 3 Mededeling...
Nadere informatieDE VERDRAGEN VAN MAASTRICHT EN VAN AMSTERDAM
DE VERDRAGEN VAN MAASTRICHT EN VAN AMSTERDAM Het Verdrag van Maastricht heeft de voorgaande Europese verdragen gewijzigd en een Europese Unie gecreëerd die rust op drie pijlers: de Europese Gemeenschappen,
Nadere informatie5. Protocol tot vaststelling van het statuut van de. Europese Investeringsbank
De Slotakte vermeldt de verbindende protocollen en de niet-verbindende verklaringen Slotakte De CONFERENTIE VAN DE VERTEGENWOORDIGERS VAN DE REGERINGEN VAN DE LIDSTATEN, bijeen te Brussel op 30 september
Nadere informatieVR DOC.0430/1
VR 2018 0405 DOC.0430/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Definitieve goedkeuring van het ontwerp van decreet houdende instemming met
Nadere informatieEUROPA. meer samen bouwen!
EUROPA meer samen bouwen! INHOUDSOPGAVE GESCHIEDENIS VAN DE EUROPESE CONSTRUCTIE herinneren waar we vandaan komen... 04 EUROPESE VERDRAGEN meer overeenkomsten afsluiten... 11 EUROPESE SYMBOLEN onze diversiteit
Nadere informatieEuropa in crisis Het vliegtuig staat stil, de cockpit leeg
Europa in crisis Het vliegtuig staat stil, de cockpit leeg Anne Van Lancker (SP.a-europarlementslid) Ontgoocheling en machteloosheid. Twee gevoelens die mij al heel de tijd parten spelen. Opgekomen zondagavond
Nadere informatiemaatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-I
Opgave 1 Kroatië toegetreden tot de EU Bij deze opgave horen de teksten 1 tot en met 3 en figuur 1. Inleiding Kroatië is een van de staten in de Balkan die voorheen tot Joegoslavië behoorden. In 1991 verklaarde
Nadere informatieCONFERENTIE VAN DE VERTEGENWOORDIGERS VAN DE REGERINGEN VAN DE LIDSTATEN. Brussel, 25 november 2003 (26.11) (OR. fr) CIG 51/03
CONFERENTIE VAN DE VERTEGENWOORDIGERS VAN DE REGERINGEN VAN DE LIDSTATEN Brussel, 25 november 2003 (26.11) (OR. fr) CIG 51/03 VERSLAG van: voorzitter van de Groep juridische deskundigen van de IGC d.d.:
Nadere informatieRAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 24 november 2004 (26.11) (OR. en) 15130/04 JAI 490 ASIM 47
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 24 november 2004 (26.11) (OR. en) 15130/04 JAI 490 ASIM 47 BEGELEIDENDE NOTA van: het voorzitterschap aan: het Coreper (2e deel) nr. vorig doc.: 14497/04 JAI 441 ASIM
Nadere informatieEUROPEES PARLEMENT. Commissie vrijheden en rechten van de burger, justitie en binnenlandse zaken. 20 juni 2003 PE 329.885/6-24 AMENDEMENTEN 6-24
EUROPEES PARLEMENT 1999 2004 Commissie vrijheden en rechten van de burger, justitie en binnenlandse zaken 20 juni 2003 PE 329.885/6-24 AMENDEMENTEN 6-24 Ontwerpadvies (PE 329.885) Carmen Cerdeira Morterero
Nadere informatieToespraak ter gelegenheid van het Gelderse MEP op 14 mei 2018
1 Toespraak ter gelegenheid van het Gelderse MEP op 14 mei 2018 Beste mensen, Welkom in het vernieuwde Huis der Provincie. Jullie voorgangers moesten de afgelopen twee jaar elders onderdak zoeken vanwege
Nadere informatieEen instrument om onze samenleving echt te veranderen, zo noemt hij het vurig gewenste lidmaatschap.
Speech voor de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, Ingrid van Engelshoven, bij onthulling Erfgoedlabel Verdrag van Maastricht, op 9 mei 2018 Beste mensen, Pak je hier vanmiddag in Maastricht
Nadere informatieAanbeveling voor een BESLUIT VAN DE RAAD
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 3.5.2017 COM(2017) 218 final Aanbeveling voor een BESLUIT VAN DE RAAD waarbij de Commissie wordt gemachtigd onderhandelingen te openen over een akkoord met het Verenigd Koninkrijk
Nadere informatieTRACTATENBLAD VAN HET
34 (2007) Nr. 4 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 2010 Nr. 245 A. TITEL Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting
Nadere informatieAANGENOMEN TEKSTEN. gezien de Verdragen, en in het bijzonder de artikelen 2, 3, 4 en 6 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU),
Europees Parlement 2014-2019 AANGENOMEN TEKSTEN P8_TA(2016)0344 Recente ontwikkelingen in Polen en de impact ervan op de grondrechten, zoals vastgelegd in het Handvest voor de grondrechten van de Europese
Nadere informatieProcedure voor de benoeming van de leden van het CvdR. De procedures in de verschillende lidstaten
Procedure voor de benoeming van de leden van het CvdR De procedures in de verschillende lidstaten SAMENVATTING In de preambule van het Verdrag betreffende de Europese Unie luidt het dat één van de doelstellingen
Nadere informatieUW STEM TELT! EP14_Leaflet_GTV_A5_NL_nl_V01.indd 1
UW STEM TELT! EP14_Leaflet_GTV_A5_NL_nl_V01.indd 1 KIES WIE EUROPA LEIDT In mei dit jaar kiezen u en bijna 400 miljoen andere Europeanen de leden van het Europees Parlement. Dit is de achtste keer dat
Nadere informatieEERBIEDIGING VAN DE GRONDRECHTEN IN DE UNIE
EERBIEDIGING VAN DE GRONDRECHTEN IN DE UNIE De rechtsgrondslag voor de grondrechten op EU-niveau is lange tijd voornamelijk gelegen geweest in de verwijzing in de Verdragen naar het Europees Verdrag tot
Nadere informatieEureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs
Eureka Europa! Een didactisch pakket voor leerlingen van het 5de en 6de leerjaar basisonderwijs 1.1 Een blik op een eeuw Europa Deel 1: Een beetje geschiedenis Dankzij onze vrienden, Marie en Alexander,
Nadere informatieEuropa in een notendop
Europa in een notendop Wat is de Europese Unie? Europees Een unie = gelegen in Europa. = verenigt landen en mensen. Laten we eens verder kijken: Wat hebben de Europeanen gemeenschappelijk? Hoe heeft de
Nadere informatieEUROPA: HET IS ONZE TOEKOMST
CONTACTEER ONS CONFERENTIE VAN EUROPESE KERKEN BRUSSEL Jozef II straat 174, BE-1000 Brussel +32 2 230 17 32 cec@cec-kek.be web www.ceceurope.org facebook www.facebook.com/ceceurope twitter @ceceurope EUROPA:
Nadere informatieGECONSOLIDEERDE VERSIE
30.3.2010 Publicatieblad van de Europese Unie C 83/1 GECONSOLIDEERDE VERSIE VAN HET VERDRAG BETREFFENDE DE EUROPESE UNIE EN HET VERDRAG BETREFFENDE DE WERKING VAN DE EUROPESE UNIE (2010/C 83/01) 30.3.2010
Nadere informatieDe groei van de Europese Unie
De Europese Unie is een unieke internationale samenwerking. Kort na de Tweede Wereldoorlog startten zes landen met een Europese samenwerking om de vrede op het Europese continent te bewaren. Vandaag is
Nadere informatieBureau d'information en Belgique
Bureau d'information en Belgique 27/03 /2017 Europa: nu of nooit te gast in het Europees Parlement Op zaterdag 25 maart 2017 was het precies 60 jaar geleden dat in Rome de historische ondertekening plaatsvond
Nadere informatieRAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 26 november 2003 (27.11) (OR. fr) 15314/03 Interinstitutioneel dossier: 2003/0274 (COD) CULT 66 CODEC 1678
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 26 november 2003 (27.11) (OR. fr) 15314/03 Interinstitutioneel dossier: 2003/0274 (COD) CULT 66 CODEC 1678 VOORSTEL van: de Europese Commissie d.d.: 18 november 2003
Nadere informatieStand for Secularism and Human Rights!
EU ELECTIONS 2014 Stand for Secularism and Human Rights! EHF Manifesto November 2013 E uropean elections in May 2014 will be crucial for humanists in Europe. The rise of radical populist parties, the persisting
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 449 Voorstel van wet de leden Wilders en Bosma tot intrekking van de goedkeuringswet inzake de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie
Nadere informatie