Detectie van noordse woelmuis: inloopvallen of edna?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Detectie van noordse woelmuis: inloopvallen of edna?"

Joris Coppens
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Detectie van noordse woelmuis: inloopvallen of edna? Maurice La Haye, Ontwikkeld in samenwerking met SpyGen & RAVON Foto: Erik Korsten

2 Detectie van noordse woelmuis Klassiek: inloopvallen Voordelen: leuk om te doen, spannend, alle soorten kleine zoogdieren, je krijgt gevoel voor het habitat Nadelen: vallen zijn duur, veldwerk is zwaar, professionele inzet is kostbaar edna ook een optie?

3 edna = environmental DNA DNA dat aanwezig is in het milieu Ontwikkeld op basis van watermonsters = snel en efficiënt Soorten aantonen op basis aanwezigheid DNA in monsters uit het habitat

aanwezig op 5 van de 10 locaties Onzeker of de soort is

4 Fase 1: proef met watermonsters in 2012 Hoge dichtheden, leeft dicht bij water en zwemt (piest er zelfs in..) Ja. aanwezig op 5 van de 10 locaties Onzeker of de soort is gemist of echt afwezig. Dat kan en moest beter: keutels?

5 Fase 2: keutels testen Afbraaktijd keutels: -> herkenbaar als keutel? Dan ook DNA! Specificiteit van soorten: -> Random 8x Veldmuis, 8 x Aardmuis, 8x Noordse woelmuis, 100% correcte analyse door SpyGen

6 Fase 3: vangen versus edna 100 vangpunten -> 80 keutelhoopjes (~42 vangsten) Vng edna Vng edna Vng edna Vng edna Vng edna Vng edna Vng edna Vng edna Vng edna Vng edna (1) Varenlandje, raai 1 nv1 3x, v2 3x, v3 1x, v4 2x, v5 2x, v6 1x, v7 1x, v8 0x, v9 1x, v10 0x (2) Varenlandje raai 2 n v1 0x v2 0x, v3 0x, v4 0x v5 0x, v6 1x, v7 5x, v8 2x, v9 0x, v10 6x (3) Enneruif, raai 1 n = 2v1 3x, v2 3x, v3 3x, v4 2x, v5 3x, v6 4x, v7 2x, v8 1x, v9 0x, v10 0x (4) Enneruif raai 2 n = 1v1 2x, v2 2x, v3 1x, v4 2x, v5 1x, v6 0x, v7 0x, v8 2x, v9 2x, v10 1x (5) Enneruif raai 3 n = 1v1 1x, v2 1x, v3 1x, v4 1x, v5 1x, v6 1x, v7 1x, v8 1x, v9 1x, v10 1x (6) Sluissloot, raai 2 n =v1, 1x, v2 1x, v3 0x, v4 1x, v5 0x, v6 0x, v7 1x, v8 1x, v9 0x, v10 1x (7) Sluissloot, raai 3 n =v1 1x, v2 0x, v3 1x, v4 1x, v5 0x, v6 0x, v7 1x, v8 1x, v9 1x, v10 1x (8) Bildebrak, raai 1 n =v1 1x, v2 1x, v3 0x, v4 1x, v5 1x, v6 1x, v7 1x, v8 1x, v9 1x, v10 1x (9) Bildebrak, raai 2 n =v1 1x, v2 1x, v3 1x, v4 1x, v5 1x, v6 1x, v7 1x, v8 1x, v9 1x, v10 1x (10) Bildebrak, raai 3 n v1 1x, v2 1x, v3 1x, v4 1x, v5 1x, v6 1x, v7 1x, v8 1x, v9 1x, v10 1x aangetoond/gevangen niet aangetoond niet geanalyseerd mislukte DNA analyse Hoeveel keutelhoopjes zijn er nodig? 5 hoopjes lijkt voldoende

Fase 3: vangen versus edna Per vallenpaar Vangst Gemist Life traps 42 58 edna 64 26 Per raai Vangst Gemist Life traps 7 3 edna 10 0 wel NW keutels geen (NW) keutels

7 Fase 3: vangen versus edna Per vallenpaar Vangst Gemist Life traps edna Per raai Vangst Gemist Life traps 7 3 edna 10 0 wel NW keutels geen (NW) keutels vangsten NW géén vangsten NW géén data: 10x keutels, 6x NW Resultaten zijn op basis 10 zoek/vang-locaties, niet alle keutelhoopjes zijn geanalyseerd.

8 Fase 3: vangen versus edna Xcoor Ycoor Inventarisatie-locaties, Schouwen 2016 # subsamples NW VM RW BM DM DSP BSP HSP WE # gevangen soorten per raai Duinzoom raai 5 8 A A A Duinzoom raai 8 8 A A A A Moermond raai 1 8 A A A Moermond raai 3 2 A A Moermond raai 8 (Zouten Haard) 1 A A Vliegveld raai 3 Nieuwverzicht 1 A A A Vroongebied-Hogezoom raai 1 1 A A A A A A A Vroongebied-Hogezoom raai 6 2 A A Vroongronden-oost raai 1 2 A A A A Vroongronden-oost raai 2 1 A A A Vroongronden-oost raai 3 2 A A Vroongronden-oost Verklikkerduinen raai 10 2 A A A Vroongronden-oost raai 0 (alleen edna) 1 Geen inloopvallen geplaatst Met edna op 7 extra locaties aangetoond!

9 Fase 4: welke verzamel methode? Vangen / inloopvallen / keutelbuizen / plankjes? raai Aantal # inloopval met # keutelbuizen met vangsten keutels keutels a b c d e f g Directe vergelijking van 10 meetlocaties met op iedere locatie 5 onderzochte puntlocaties of 5 plankjes. Plankjes (n=50) Vrij zoeken (n=50) Gemiddelde aantal keutelhoopjes per meetlocatie 3,5 2,4 Totaal aantal keutelhoopjes Percentage meetlocaties met keutels 70% 48% Verzamelmethodiek is nog niet optimaal (kan beter)

10 Huidige praktijk: vrij zoeken Resultaten op basis 5 van keutelhoopjes die als bulksample zijn geanalyseerd. In 1,5 dag 12 km-hokken geactualiseerd

11 Wat en hoe analyseren & kosten??? 60 à 70,- 60 à 70,- NGS-analyse Next generation sequencing -> alle kleine zoogdiersoorten??? 60 à 70,- 60 à 70,- 60 à 70,- Bulk-sample 60,- à 70,- noordse woelmuis of veldmuis of aardmuis -> relevante ecologische info.

12 Voor- en nadelen edna als methode Voordelen: Goedkoper dan inloopvallen Nauwkeurige plaatsbepaling Geen dode kleine zoogdieren in de vallen (draagvlak) Nadelen: Géén vangsten van andere muizen en spitsmuizen Géén informatie over geslacht en aantallen Algemeen Habitatkennis van de soort is en blijft cruciaal

13 Openstaande vragen & conclusie Is aantal keutelhoopjes indicatie voor aantal? Is het verzamelen te koppelen aan vegetatie-kartering? Is een keutelplankje een alternatief voor vrij zoeken? Hoe goed werkt de methode in dynamische gebieden? Is centrale verwerking & analyse haalbaar -> drukt kosten Conclusie De zwakke plek is het vinden van de keutels Efficiënte methodiek voor inventarisatie van de soort

Vergelijkbare documenten

Veldonderzoek noordse woelmuis in het Oostzanerveld met edna

See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/290193791 Veldonderzoek noordse woelmuis in het Oostzanerveld met edna Technical Report December