Op de voorgrond. De Boerenzwaluw
|
|
- Melanie Verbeke
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De Boerenzwaluw
2 De Boerenzwaluw De naar voedsel bedelende vogeltjes, afgebeeld op de cover van deze editie, zijn de jongen van een Boerenzwaluw (Hirundo rustica), de meest algemeen voorkomende zwaluwsoort in ons land. Iedereen weet echter dat het slecht gaat met onze zwaluwen, ook met de Boerenzwaluw. Gelet op het feit dat 96% van alle nesten in boerderijen gebouwd wordt, ligt daar wellicht de oorzaak van de achteruitgang en tegelijk ook de oplossing. Het aantal landbouwbedrijven met runderen is de laatste 30 jaar met ongeveer de helft afgenomen, parallel met de achteruitgang van de Boerenzwaluw. Maar er is wellicht meer aan de hand, want ook op boerderijen met een positieve houding tegenover zwaluwen zijn de aantallen beduidend teruggelopen. Het spreekwoord: Eén zwaluw maakt de lente nog niet, berust op nauwkeurige observatie van deze vogels. Wanneer eind maart of begin april de eerste zwaluwen terugkomen uit hun winterkwartieren in Afrika ziet men er aanvankelijk maar enkele, pas begin mei zijn ze er allemaal weer. De Boerenzwaluw is erg gemakkelijk van onze andere zwaluwen te onderscheiden dankzij de lange, diepgevorkte staart. De buitenste lange staartpennen zijn bij het mannetje doorgaans langer dan bij het vrouwtje. De bovenzijde van het verenkleed is glanzend blauwzwart, de onderzijde roomkleurig. Zowel de keel als het voorhoofd zijn roestbruin. Volgens een legende heeft de duivel een stuk hout naar de zwaluw gegooid waardoor ze niet alleen aan de kop gewond werd en daar een rode vlek kreeg, maar ook een deel uit haar staart moest missen. foto: Arie Ouwerkerk Boerenzwaluw
3 foto: Wim Klomp / Fotonatura Boerenzwaluw Het nest van een Boerenzwaluw dat door beide geslachten wordt gebouwd is een open, ondiepe kom van modderballetjes met vezels van vegetatie en plantendeeltjes. De nestkom is schaars bekleed met veertjes. Meestal worden 4 tot 5 eieren gelegd, die hoofdzakelijk bebroed worden door het vrouwtje. De jongen worden door beide ouders verzorgd. Het voedsel (insecten) wordt door de ouders in de keel meegebracht. Deze nestjongen staan op het punt uit te vliegen. Als dat gebeurt, keren ze nog terug naar het nest om erin te roesten. Thuis bij de boer De Boerenzwaluw broedt vooral in gebouwen, het liefst op een donker plekje. Oorspronkelijk bouwden Boerenzwaluwen hun nesten tegen rotswanden en grotingangen, maar deze plaatsen worden vandaag nog zelden gebruikt. Als cultuurvolgers hebben zij zich goed kunnen aanpassen aan de evoluerende menselijke samenleving. Zo volgden zowel de Boerenzwaluw als de Huiszwaluw de mens van de grotten naar de hutten en later ook naar de boerderijen en de huizen. Nu vestigen Boerenzwaluwen zich vooral in stallen of schuren van boerderijen (98%), terwijl de overige 2% vooral een onderkomen in garages vindt. 3
4 Boerenzwaluw foto: Cyril Ruoso / Fotonatura Zowat 60% van alle veebedrijven in Vlaanderen houdt koeien, 24% houdt varkens; sommige bedrijven hebben zowel varkens als koeien. De voorkeur van de Boerenzwaluw gaat echter naar melkkoeien (72%); in bedrijven met pluimvee worden ze zelden aangetroffen. Ook boerderijen zonder vee (verlaten of verbouwde boerderijen) komen tegenwoordig in toenemende mate in aanmerking. Bij veel landbouwers zijn zwaluwen erg geliefd zodat ze vaak spontaan beschermende maatregelen nemen zoals het openzetten van deuren en ramen of het aanbrengen van spijkers in de muren als neststeun. Nest en nestbouw De Boerenzwaluw heeft twee neststrategieën: enerzijds het hergebruik van oude nesten en anderzijds het bouwen van een nieuw nest. Het hergebruik van nesten kan sterk geografisch verschillen. In ons land bestaan er meldingen van ongeveer 80% hergebruik. Het opnieuw innemen van een oud nest spaart tijd en energie en bovendien hebben die nesten ook hun duurzaamheid bewezen. Daartegenover staat dan weer dat oude nesten dikwijls massa s parasieten herbergen. Parasieten zijn organismen die leven op of in andere organismen en zich ook voeden ten koste van deze organismen. Onderzoek heeft echter aangetoond dat het reproductieve succes in oude en nieuwe nesten niet verschilt. Dit is enkel mogelijk indien de vogels de voor- en nadelen van beide strategieën kunnen inschatten. Het nestterritorium van een adult boerenzwaluwmannetje situeert zich meestal rond een bestaand nest. Het kersverse koppel beperkt er zich dan toe het oude nest te renoveren. Modder is een essentieel bouwelement voor de Boerenzwaluw. 4
5 Zonder modder dus geen nest. Een boerenzwaluwnest bestaat gemiddeld uit 56,4% modder, 31,5% slik en slechts 11,9% klei. Daarnaast bevat het ook organische bestanddelen als gras, paardenhaar en veertjes, waarvan men aanneemt dat ze het bindende karakter en dus de duurzaamheid van het nest verhogen. De gemiddelde levensduur is 7 jaar, maar ooit werd een nest gemeld dat 48 jaar dienst deed! Na een eerste succesvol broedsel ondernemen de meeste broedparen (92% volgens sommige onderzoekers) een tweede broedpoging. Het eerste nest wordt meestal wat opgehoogd en soms van een nieuwe bekleding voorzien. Bij een tweede broedsel wordt dikwijls één ei minder gelegd. Een aantal koppels realiseert zelfs een derde broedsel. Dit is echter alleen weggelegd voor de oudere vrouwtjes waarvan het eerste legsel al Een volwassen boerenzwaluw verzamelt op een vochtige plek modder en strootjes voor de bouw van het nest. Op 29 april 2007 lanceerde Vogelbescherming Vlaanderen een oproep naar het grote publiek toe om kunstmatige modderpoeltjes aan te leggen. Heel wat Boeren- en Huiszwaluwen die respectievelijk eind maart en begin april in Vlaanderen waren toegekomen na hun overwintering in Afrika, waren op dat ogenblik vruchteloos op zoek naar modder om hun nest te bouwen. Door de uitzonderlijk droge aprilmaand was er op heel wat plaatsen geen modder beschikbaar. Plassen, beken en poelen waren opgedroogd; een uitzonderlijke situatie in april. foto: Wim Klomp / Fotonatura Boerenzwaluw 5
6 einde mei voltallig is en het tweede legsel in de derde of vierde week van juli. Juveniele vrouwtjes arriveren meestal later en vertrekken ook weer vroeger. Er zijn echter verschillende factoren die het uitblijven van een tweede broedsel kunnen veroorzaken zoals het tijdstip van het eerste broedsel, ongunstige weersomstandigheden, het wegvallen van één van de oudervogels, enz. Evolutie van de aantallen Het aantal broedparen van de Boerenzwaluw kan fors schommelen van jaar tot jaar, wat wellicht verband houdt met grote variaties in het broedsucces van het vorige jaar en de overleving gedurende de trek en overwintering. Tijdens een inventarisatiecampagne in Vlaanderen daalde het aantal broedparen tussen 1994 en 1995 plots met 25%. Het daarop volgende jaar was er dan weer een toename van 5%. Naast deze fluctuaties is er de laatste 30 jaar duidelijk een negatieve trend waarneembaar. In 1997 schatte men dat het broedbestand sinds de jaren 70 gehalveerd was en de Vlaamse populatie broedparen telde. Op dit ogenblik zouden in Vlaanderen nog amper broedparen van de Boerenzwaluw over zijn, tegen in de periode Trek, overwintering en gevaren Vanaf de tweede helft van augustus tot begin november met een piek in augustus en september trekken onze Boerenzwaluwen over een breed front in zuidwestelijke richting over Frankrijk en Spanje naar hun overwinteringgebieden in West- en Centraal-Afrika. Sommige vogels bereiken zelfs Mozambique, Zimbabwe en Zuid- Afrika. In Mens & Vogel (1/2007) vertelde Jan De Belie uit Belsele ons in een lezersbrief over Boerenzwaluwen die in het dorpje Mingana (oostelijk Kongo) worden gevangen door de plaatselijke jeugd. De vogeltjes worden geroosterd op een vuur in het dorp en voor consumptie verkocht tegen 20 Fc per stuk ( 0,032). Met het geld betalen ze hun schoolgeld en schoolgerei. Jean Amsini Kalume, een jongen uit dat dorp, ving op 18 en 25 oktober 2006 twee Boerenzwaluwen met een wetenschappelijke ring om de poot. Op de ring van de eerste zwaluw stond de inscriptie Zagreb Croatia BA212145, op die van de tweede Budapest W Vogelbescherming Vlaanderen stuurde de ringetjes naar het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen te Brussel en vroeg de gegevens op. Beide zwaluwen bleken als jonge vogel geringd: die uit Kroatië op 26 juni 2006, die uit Hongarije op 9 september Tijdens de periode tussen de ringdatum en de vangst had de Kroatische zwaluw niet minder dan km afgelegd, de Hongaarse zelfs km. Ook al heeft zo n piepklein vogeltje van ca. 17 gram deze enorme afstand met succes overbrugd, het heeft nooit de zekerheid naar zijn geboorteplaats te kunnen terugkeren. Overal loert gevaar! 6
7 foto: Wim Klomp / Fotonatura Boerenzwaluw Literatuur Arnhem R., Vogels van Europa, Zuid-Nederlandse Uitgeverij, Aartselaar, 288 p. Cramp S., Handbook of the birds of Europe, the Middle East and North Africa, Tyrant Flycatchers to Thrushes, Oxford University Press, Oxford, p. De Laet J., Zwaluwen, dapper, frivool en bedreigd. VUBPRESS, 1050 Brussel, 126 p. Harisson C., Elseviers Broedvogelgids, Nesten, eieren en jongen van alle in Europa, Noord-Afrika en het Midden-Oosten broedende vogels, Elsevier, Amsterdam/Brussel, 430 p. Herremans M., Boerenzwaluw. In: Vermeersch G., Anselin A., Devos K., Herremans M., Stevens J., Gabriëls J. & Van Der Krieken B., Atlas van de Vlaamse broedvogels , Mededelingen van het Instituut voor Natuurbehoud 23, Brussel, p Reader s Digest, Het Beste Vogelboek, Uitgeversmaatschappij The Reader s Digest NV, Amsterdam en NV Reader s Digest SA, Brussel, 455 p. Vogels in Vlaanderen: voorkomen en verspreiding, 1989, Vlaamse Avifauna Commissie, Bornem: I.M.P., 448 p. 7
8
S15. BOERENZWALUW Hirundo rustica. Beschermingsstatus. Belangrijke leefgebieden. Korte soortbeschrijving. Soortkenmerken.
BOERENZWALUW Hirundo rustica (foto Hans Gebuis / Buiten-beeld) Beschermingsstatus Rode lijstcategorieën /? Beschermingsstatus ja nee Habitatrichtlijnsoort II IV Vogelrichtlijnsoort ja nee N A K Z B U V
Nadere informatieTerug een topjaar voor de bruine kiekendieven in de Westkustpolders
Terug een topjaar voor de bruine kiekendieven in de Westkustpolders Net zoals bij onze kerkuilen beleefden we vorig jaar ook bij de bruine kiekendieven een topjaar met een totaal van maar liefst 38 broedgevallen.
Nadere informatie2013 wordt het jaar van de Patrijs.
2013 wordt het jaar van de Patrijs. 1 Waarom? De soort kwam vroeger in grote aantallen voor in NL; er werd zelfs op gejaagd (en in sommige landen nog steeds) Bijna iedereen heeft de vogel wel eens gezien
Nadere informatieIntroductie. Mussen Huismus Inventarisatie. Pauze. Zwaluwen Gierzwaluw Inventarisatie. Soort. Mussen. Ringmus
sen en gierzwaluwen Herkenning en Inventarisatie Avondprogramma Mussen Inventarisatie Pauze Inventarisatie April 2013 R. Schols Carola van den Tempel Soorten Aanleiding; Stevig fundament voornatuurbeleid
Nadere informatieVoorkomen van Bruine Kiekendief (Circus aeruginosus) in Het Verdronken Land Van Saeftinghe Walter Van Kerkhoven
Voorkomen van Bruine Kiekendief (Circus aeruginosus) in Het Verdronken Land Van Saeftinghe. 2017 Walter Van Kerkhoven Tijdens het broedseizoen van 2017 werd onderzoek gedaan naar het voorkomen, broedgedrag
Nadere informatieNatuur in de IJsseldelta
Natuur in de IJsseldelta 33 Buidelmezen in de IJsseldelta door Henk Dorgelo Je zou denken dat het nu - vanwege die buidel - over een vogel uit Australië gaat. Maar nee, tijdens mijn verblijf in dat land
Nadere informatieakkerbouw. Meest verbouwde gewassen zijn granen (vooral wintertarwe), aardappels, suikerbieten en uien. Bij het selecteren van de bedrijven voor deze
Samenvatting Intensivering van de landbouw heeft ertoe geleid dat populaties van boerenlandvogels sterk zijn afgenomen sinds de jaren 60. Ooit veelvoorkomende soorten als patrijs (Perdix perdix) veldleeuwerik
Nadere informatieZwaluwen luchtacrobaten in nood
1 Zwaluwen luchtacrobaten in nood REGIONAAL LANDSCHAP RIVIERENLAND Langs Nete, Dijle, Zenne & Rupel v z w 2 Zwaluwen spreken tot de verbeelding Elk jaar kondigt de komst van de zwaluwen de lente aan. De
Nadere informatieKERKUILEN WERKGROEP TWENTE
KERKUILEN WERKGROEP TWENTE Broedseizoen kerkuil De start van het broedseizoen kerkuilen was zeer verrassend. Rond half maart werd er op een locatie in Oud-Ootmarsum een nestkast aangetroffen met daarin
Nadere informatieReproductie en broedbiologie
Reproductie en broedbiologie legselstart in april, soms 2 e helft maart gem. 17 april om de dag een ei : interval ca. 50 uur legselgrootte gem. 4 eieren (3,85) 1 tot 8 eieren ei 34 x 29 mm 15-16 gram vers
Nadere informatieExperts maakten zich in het voorjaar zorgen: waar blijven de zwaluwen? Nieuwsbrief augustus 2018
Op Woensdagavond 13 juli was er bij John van Raak aan de Luther in Hooge Mierde een bijeenkomst over de over de akkerranden. Van daaruit hadden we een rondleiding langs de akkers welke in overleg met de
Nadere informatie2018 is door Sovon Vogelonderzoek en Vogelbescherming Nederland uitgeroepen tot het Jaar van de Huiszwaluw!
2018 is door Sovon Vogelonderzoek en Vogelbescherming Nederland uitgeroepen tot het Jaar van de Huiszwaluw! 1 - Om te beginnen lichten we toe waarom de Huiszwaluw als jaar van soort is gekozen. - Ook de
Nadere informatieHet broedsucces van de Huismus in Leek en Lettelbert
Het broedsucces van de Huismus in Leek en Lettelbert René Oosterhuis De Huismus Passer domesticus is in de afgelopen decennia in aantal achteruit gegaan in Nederland. Ten opzichte van 1990 is de populatie
Nadere informatieMeer over de ooievaar. Even voorstellen. Hier wonen ze. Echte natuur. Hieraan herken je hem
Overname en dupliceren van dit materiaal is alleen toegestaan voor educatieve en niet-commerciële doeleinden en alleen als het materiaal is voorzien van een bronvermelding. Vogelbescherming Nederland,
Nadere informatieOnderzoek Vleermuizen en jaarrond beschermde nesten. Bos en voormalige tennisbaan. Mahlerlaan Amsterdam
Onderzoek Vleermuizen en jaarrond beschermde nesten Bos en voormalige tennisbaan Mahlerlaan Amsterdam Opdrachtgever: O.G.A Datum : oktober 2013 Auteur : M. Kuiper Oostermeerkade 6 1184 TV Amstelveen Telefoon:
Nadere informatieFunctioneren kunstmatig eiland voor sterns in de Inlaag Oesterput en op eilanden in de Inlaag s Gravenhoek, Noord-Beveland: Broedseizoen 2017
Functioneren kunstmatig eiland voor sterns in de Inlaag Oesterput en op eilanden in de Inlaag s Gravenhoek, Noord-Beveland: Broedseizoen 2017 Mark Hoekstein Delta ProjectManagement (DPM) Postbus 315 4100AH
Nadere informatieIK BEN EEN GIERZWALUW IK ZOEK EEN HUIS
IK BEN EEN GIERZWALUW IK ZOEK EEN HUIS De gierzwaluw niet verwarren met: Boerenzwaluw Huiszwaluw 2 Bij allebei is de buik wit en ze kunnen op draden, takken en in het riet zitten. De gierzwaluw heeft een
Nadere informatieInhoud. Voedsel. Leefgebieden Visarend. Ruud Kampf. Bijna alleen vis: Broedpaar: 175 kg per gezin /seizoen
De Visarend als broedvogel in de volgende SOVON Atlas van de Nederlandse Broedvogels? Landelijke Dag visarenden voedsel, verspreiding Inhoud zaterdag 29 november 2003 15.50-16.15 Ruud Kampf eisen aan broedgebied,
Nadere informatieVogelwerkgroep De Kempen. Nieuwsbrief. Wespendievenonderzoek in de Kempen 2012.
Vogelwerkgroep De Kempen Postadres: Kermisberg 6, 5508 DW Veldhoven Website: www.vwgdekempen.nl Gironummer: 5859111 - Kamer van Koophandel: 40238962 Nieuwsbrief Wespendievenonderzoek in de Kempen 2012.
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Eend Inleiding Ik hou mijn werkstuk over eenden omdat ik het leuke dieren vind en ik wil er wat over leren. Dit wil ik er over weten: Wat doen eenden de hele dag? Wat eten eenden? Wat voor soorten eenden
Nadere informatieKAVEL 2 EN 3 FLORA- EN FAUNADOSSIER. Opdrachtgever: O.G.A. periode : versie: : 16 mei Auteur : M. Kuiper
FLORA- EN FAUNADOSSIER KAVEL 2 EN 3 Opdrachtgever: O.G.A periode : 2011-2014 versie: : 16 mei 2014 Auteur : M. Kuiper Oostermeerkade 6 1184 TV Amstelveen Telefoon: 06-29523020 E-mail: info@natuurbeleven.nl
Nadere informatieResultaten van het kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen Frank Majoor & Berend Voslamber
Resultaten van het kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen Frank Majoor & Berend Voslamber Sovon-rapport 2013/74 Resultaten van het kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen Frank
Nadere informatieWETENSCHAPPELIJK VERSLAG 2018
WETENSCHAPPELIJK VERSLAG 2018 OPERATIONELE DIRECTIE NATUURLIJK MILIEU KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT VOOR NATUURWETENSCHAPPEN XPERIBIRD.BE WETENSCHAPPELIJK VERSLAG 2018 OPERATIONELE DIRECTIE NATUURLIJK
Nadere informatieHET VOGELTREKSTATION INFORMATIE VOOR EEN SPREEKBEURT OF WERKSTUK
HET VOGELTREKSTATION INFORMATIE VOOR EEN SPREEKBEURT OF WERKSTUK Vogels zijn er in alle soorten en maten, zoals bijvoorbeeld de zeearend, die wel 90 centimeter groot kan worden. Of de Kleine Karekiet die
Nadere informatieHistorische Boerenzwaluwgegevens ondergebracht in het Meetnet Nestkaarten
1 Historische Boerenzwaluwgegevens ondergebracht in het Meetnet Nestkaarten Chris van Turnhout, SOVON, dec 09 In de jaren 90 is in het kader van het internationale European Swallow Project, en nationale
Nadere informatieEr zijn drie tellingen waaraan u mee kunt doen. Deze tellingen staan los van elkaar dus u kunt zelf bepalen aan welke tellingen u mee wilt doen.
Handleiding tellingen Er zijn drie tellingen waaraan u mee kunt doen. Deze tellingen staan los van elkaar dus u kunt zelf bepalen aan welke tellingen u mee wilt doen. Als er onduidelijkheden zijn over
Nadere informatieNieuwsbrief Roofvogelwerkgroep Fruitstreek. Februari 2014
Nieuwsbrief Roofvogelwerkgroep Fruitstreek Februari 2014 Het is begonnen. Misschien iets vroeger dan anders, maar de laatste zonnige dagen levert al baltsgedrag op van buizerds. Het is dan ook deze soort
Nadere informatieVogels in Berkelland
Speciale uitgave Vogels in Berkelland van de Vogelwerkgroep Verslag over Zwaluwen, Uilen en Weidevogels in Borculo - Ruurlo - Eibergen - Neede Huiszwaluw Steenuil met jong Kievit De broedresultaten van
Nadere informatieNieuwsbrief Vogelwerkgroep IVN Oisterwijk
4 e jaargang 2014 Editie steenuil Nieuwsbrief Vogelwerkgroep IVN Oisterwijk Inhoud: * Verslag broedseizoen 2014 * Broedresultaten steenuil 2014 * Terugmeldingen geringde vogels * Oorkonde vijf jaar broeden
Nadere informatieOp Europees niveau is de soort in de periode 1980-2011 met 52% afgenomen, en ten opzichte van 1990 met 6%.
1 De spreeuwenstand gaat vanaf eind jaren zeventig achteruit. Over de periode 1984-2012 is de broedpopulatie in Nederland zelfs met gemiddeld 4% per jaar afgenomen. Daardoor resteert momenteel minder dan
Nadere informatieMeer over de steenuilen. Even voorstellen. Hier wonen ze
Overname en dupliceren van dit materiaal is alleen toegestaan voor educatieve en niet-commerciële doeleinden en alleen als het materiaal is voorzien van een bronvermelding. Vogelbescherming Nederland,
Nadere informatieOEVERZWALUWEN WIJHE Pagina 1 van 9
OEVERZWALUWEN WIJHE 2014. Opgesteld door Foto s : Ruud Saan. : Ruud Saan. Pagina 1 van 9 Alvorens met mijn rapportage over de bevindingen met betrekking tot de oeverzwaluwwand aan de Koestraat te Wijhe
Nadere informatieEen Nest Lerarenblad 2e graad
Een Nest Lerarenblad 1 1 Zo piepen de jongen! Lesdoel: De leerlingen kunnen beschrijven waar boerenzwaluwen hun nesten bouwen. De leerlingen weten met welk materiaal een zwaluwnest wordt opgebouwd. De
Nadere informatieSteenuilenwerkgroep Noord-Holland
Steenuilenwerkgroep Noord-Holland Bescherm de steenuil met behulp van de steenuilenwerkgroep Noord-Holland De steenuil is een kleine bruine uil met een wit vlekkenpatroon. Zoals op de foto te zien is,
Nadere informatieIntroductie. Mussen Huismus Inventarisatie Pauze Info IVN. Zwaluwen Gierzwaluw Inventarisatie. G. Tik. Soort. Mussen. Ringmus
sen en gierzwaluwen Herkenning en Inventarisatie Introductie Avondprogramma Introductie Mussen Inventarisatie Pauze Info IVN Zwaluwen Inventarisatie G. Tik Maart 203 R. Schols Carola van den Tempel Introductie
Nadere informatieVogelringstation Oud Valkeveen 1 e periode 2013
Vogelringstation Oud Valkeveen 1 e periode 2013 Rudy Schippers Na bijna 17 jaar vogels te hebben kunnen ringen op landgoed Oud Naarden, is daar een eind aan gekomen zoals beschreven in de Korhaan van april
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2012 tijdvak 2 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. GT-0191-a-12-2-b Lepelaars - informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 38 tot en
Nadere informatieAlgemene weetjes over de Slechtvalk
DE Slechtvalk Hoe ziet de slechtvalk eruit Algemene weetjes over de Slechtvalk Situatie vroeger en nu in België Broedvogels in België De Slechtvalk als overwinteraar in Gavere Algemene vaststellingen vraagstellingen
Nadere informatieEindrapport HUISMUSSEN TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND JACOBA VAN BEIERENWEG TE VOORHOUT
Eindrapport HUISMUSSEN TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND JACOBA VAN BEIERENWEG 75-77 TE VOORHOUT Eindrapport HUISMUSSEN TER PLAATSE VAN EN DIRECT ROND JACOBA VAN BEIERENWEG 75-77 TE VOORHOUT rapportnr. 2017.2529
Nadere informatieAfgaande op het gedrag vermoeden we dat te maken hadden met hetzelfde mannetje als in 2011, maar omdat het niet geringd is, weten we dat niet zeker.
De prooiaanvoer bij de Steenuil in het zesde Beleef de Lente-jaar. In 212 is voor de zesde achtereenvolgende jaar de prooiaanvoer bij de webcamuilen van Beleef de Lente geregistreerd door een grote schare
Nadere informatieSuccesvol 7-legsel in 2008
Pascal Stroeken & Ronald van Harxen Zuidoost-Achterhoek Van grote legsels bereiken vaak niet alle jongen de uitvliegleeftijd. In 2008 volgden wij een opmerkelijke groot legsel van 7 eieren, waarvan alle
Nadere informatienatuurboekje van lente 2018
natuurboekje van lente 2018 HOI! OF JE NU IN DE STAD woonde, in een dorp of ergens tussen de koeien je zag vroeger bijna overal huiszwaluwen. En veel! Dat is nu niet meer. Hoe zit dat precies? En ook,
Nadere informatieK.N.N.V. afd. Vriezenveen
K.N.N.V. afd. Vriezenveen Project: Torenvalk 2017 (foto: G. Schepers) Contactadres: Johan Nipuis Westeinde 230 7671 CJ Vriezenveen Tel. 0546-565872 Verslag activiteiten en resultaten van het Torenvalkproject
Nadere informatieAantal gevonden legsels in 2008
10 1 Broedpaaraantallen 2. Reproductie Na terugkomst van weidevogels in hun broedgebied vormen zich paren en kiezen de vogels een plek om te gaan broeden: de vestiging. Daarna komen twee belangrijke reproductiefasen:
Nadere informatieLees je wijzer met de ooievaar! Tekstbegrip oefenen met de vogels van Beleef de Lente
Lees je wijzer met de ooievaar! Tekstbegrip oefenen met de vogels van Beleef de Lente Groep Dit werkblad is geschikt voor kinderen uit de groepen 7 en 8. Introductie en instructie voor de leerkracht Middels
Nadere informatieK.N.N.V. afd. Vriezenveen
K.N.N.V. afd. Vriezenveen Project: Torenvalk 2017 (foto: G. Schepers) Contactadres: Johan Nipuis Westeinde 230 7671 CJ Vriezenveen Tel. 0546-565872 Verslag activiteiten en resultaten van het Torenvalkproject
Nadere informatieVogels op het boerenerf
Vogels op het boerenerf De meeste boerenerven zijn oases in het toch wel kale Zeeuws- Vlaamse land, en zeker in de winter zijn veel vogels die niet wegtrekken afhankelijk van de beschutting en het aanwezige
Nadere informatieMeer over onze slechtvalken. Even voorstellen. Echte natuur
Overname en dupliceren van dit materiaal is alleen toegestaan voor educatieve en niet-commerciële doeleinden en alleen als het materiaal is voorzien van een bronvermelding. Vogelbescherming Nederland,
Nadere informatieNATUUR IN DE IJSSELDELTA
NATUUR IN DE IJSSELDELTA De Zwartkopmeeuw als nieuwe broedvogel door Henk Dorgelo Inleiding Sinds een paar jaar komt de zwartkopmeeuw niet alleen in het Zeeuwse Deltagebied als broedvogel voor, maar ook
Nadere informatieNieuwsbrief Gierzwaluwwerkgroep Oisterwijk
Juni 2018 Nieuwsbrief Gierzwaluwwerkgroep Oisterwijk Inhoud: Gierzwaluwen in de Joanneskerk 2018 Gierzwaluwen in de Joanneskerk in de toekomst Gierzwaluwwerkgroep Oisterwijk een samenwerkingsverband tussen
Nadere informatie(nestkastproject) Koningshof
(nestkastproject) Koningshof 8 Verslag van de nestkastencontroles op Koningshof in 2007 Jan Wouters Ook in 2007 hebben we de nestkasten op Koningshof weer bijgehouden. Het was dit jaar het dertigste jaar
Nadere informatieOPKOMST VAN DE HALSBANDPARKIET IN NEDERLAND EN UTRECHT André van Kleunen
OPKOMST VAN DE HALSBANDPARKIET IN NEDERLAND EN UTRECHT André van Kleunen De halsbandparkiet (Psittacula krameri) komt van oorsprong voor in Afrika, in een gordel ten zuiden van de Sahara en op het Indisch
Nadere informatieNieuwsbrief Jaar van de Patrijs in Zeeland
Nieuwsbrief Jaar van de Patrijs in Zeeland 2013 is door Vogelbescherming Nederland en Sovon uitgeroepen tot het Jaar van de Patrijs. Deze fraaie vogel is de laatste decennia sterk afgenomen (-95%).Ten
Nadere informatieVeenweiden steeds belangrijker voor Zwarte sterns in Zuid-Holland. Verslag van monitoring van aantallen en broedsucces in 2013
Veenweiden steeds belangrijker voor Zwarte sterns in Zuid-Holland Verslag van monitoring van aantallen en broedsucces in 2013 Veenweiden steeds belangrijker voor Zwarte sterns in Zuid-Holland Verslag
Nadere informatieKRAAIACHTIGEN DE ZWARTE KRAAI
KRAAIACHTIGEN DE ZWARTE KRAAI (Corvus corone corone) Zwarte vogel van ongeveer 47 cm. met donkergrijze snavel en poten. In de vlucht staan de eerste 4 handpennen vrij ver uit elkaar. De kraai maakt een
Nadere informatie!!!!"### " $% + " $% -""!. /"0%. + %"" 1 "" 3 '$ + * + + * +1 5*!! 1"! '!' 5%!.* " " "!.%%"!%%!-8! " $% *8! %! 9: $% !$!!
1 !!!!"### #$% $% &'() " $% %""*$ +, " $% %""* -""!. /"0%.!*% + %"" 1 "" 2 3 '$ + * + " $% + + * ++ 4""% +1 5*!! +2 4""*! 1"! '!' '() $""" '()6 "%##!& 4&*!7 5%!.* " " "!.%%"!%%!-8!!'() 8%!!""" %"" $% *8!
Nadere informatieHoofdstuk 1: Veldkenmerken en voorkomen 3. Hoofdstuk 2: Voedsel en vijanden 4. Hoofdstuk 3: Voortplanting en verwanten 6
Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Literatuurlijst 1 Inleiding 2 Hoofdstuk 1: Veldkenmerken en voorkomen 3 Hoofdstuk 2: Voedsel en vijanden 4 Hoofdstuk 3: Voortplanting en verwanten 6 Hoofdstuk 4: Verzorging
Nadere informatieVerslag 2016 Uilenwerkgroep Zutphen de Oelenwappers
Verslag 2016 Uilenwerkgroep Zutphen de Oelenwappers Het broedseizoen verliep na een aarzelend begin goed. Steenuil en vooral kerkuil hebben voor een mooi nageslacht gezorgd. Bij de torenvalk viel het broedresultaat
Nadere informatieEen Nest Lerarenblad 3e graad. 1 Zo piepen de jongen!
Een Nest Lerarenblad 1 1 Zo piepen de jongen! Lesdoel: De leerlingen kunnen beschrijven waar boerenzwaluwen hun nesten bouwen. De leerlingen weten met welk materiaal een zwaluwnest wordt opgebouwd. De
Nadere informatieKort verslag kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen
Kort verslag kleurringen van Nijlganzen en Grote Canadese Ganzen 2011-2015 Frank Majoor & Berend Voslamber Sinds 2011 worden op verschillende plekken in Nederland in opdracht van het Faunafonds Nijlganzen
Nadere informatiegegevens van TekenNet 2017 en resultaten van de studie op ziektekiemen in teken die werden verzameld op mensen [1]
Gepubliceerd op sciensano.be (https://www.sciensano.be) Home > Surveillance van tekenbeten in België: gegevens van TekenNet 2017 en resultaten van de studie op ziektekiemen in teken die werden verzameld
Nadere informatieRINGWERK OEVERZWALUWEN:
DECEMBER 2006 RINGWERK OEVERZWALUWEN: VERSLAG VAN DE ACTIVITEITEN IN HET BOS VAN AA TE ZEMST (JULI 2006) RINGSTATION IJSEDAL KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT VOOR NATUURWETENSCHAPPEN INLEIDING Oeverzwaluwen
Nadere informatieEen Nest Lerarenblad 1e graad
Een Nest Lerarenblad 1 1-3 Zo piepen de jongen! Lesdoel: De leerlingen kunnen beschrijven waar huiszwaluwen hun nesten bouwen. De leerlingen weten uit welk materiaal een zwaluwnest wordt opgebouwd. De
Nadere informatieBijkomende informatie:
Vlaamse overheid Koning Albert II-laan 35 bus 40 1030 BRUSSEL T 02 552 77 05 F 02 552 77 01 www.vlaanderen.be Beheerscomité dierlijke producten 17 mei 2018 //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatieDE OVERLEVING VAN VISDIEFJES STERNA HIRUNDO: TUSSENTIJDSE RESULTATEN VAN EEN GRONINGS KLEURRINGPROGRAMMA
66 JAARLIJKSE OVERLEVING VAN VISDIEFJES Sula 21(2) DE OVERLEVING VAN VISDIEFJES STERNA HIRUNDO: TUSSENTIJDSE RESULTATEN VAN EEN GRONINGS KLEURRINGPROGRAMMA ANNUAL SURVIVAL OF COMMON TERNS: PRELIMINARY
Nadere informatieUilenwerkgroep Waasland
Uilenwerkgroep Waasland Kerkuil doet het in 2012 nog beter dan in 2011! Herinnert u zich nog de titel Kerkuil doet het goed in 2011 1 waarin we fier berichtten over een topjaar voor de Kerkuil (Tyto alba)
Nadere informatie30 Jaar! 2010 JAARVERSLAG IT EIBERTSHIEM
30 Jaar! 2010 JAARVERSLAG IT EIBERTSHIEM H.Folkertsma Juni 2011 Feest & genieten. In het afgelopen verslagjaar vierden we ons dertigjarig jubileum en dat jaar stond in het teken van genieten. Want het
Nadere informatieInvloed van omgevingskenmerken op koloniegrootte en voedergedrag van huiszwaluwen
Invloed van omgevingskenmerken op koloniegrootte en voedergedrag van huiszwaluwen Plouvier Wouter De Coninck Vital Breugelmans Lissa Van den Bergh Jelle Verhelst Pieterjan Vandecauter Maarten Inleiding
Nadere informatieUiterlijke kenmerken Lerarenblad 3e graad
Lerarenblad 1 1 De boerenzwaluw in kleur: De leerlingen kunnen de kleuren van het verenkleed van een boerenzwaluw opsommen. Didactisch materiaal Kleurenprent om de kleuren van het verenkleed van de boerenzwaluw
Nadere informatieWelke uilen en roofvogels zijn dat?
. Welke uilen en roofvogels zijn dat? De vogels zijn volgens de kleurcode onderverdeeld in de volgende groepen: Uilen 10 Valken 30 Overige roofvogels 46 Extra: Vliegsilhouet van de belangrijkste soorten
Nadere informatieHuisje, boompje, zwaluwtje
Huisje, boompje, zwaluwtje Help 1 / 3e graad 2 Opdrachten Je kreeg van je juf of meester een grote tekening. Je ziet een landschap waar huiszwaluwen zich niet welkom voelen. Waarom niet? Maak een lijstje
Nadere informatieVan ei tot vogel. Rekenen met eieren. Vogels in de klas. groep 5-6. Leerkracht. Lesduur: Inhoud in het kort. Leerdoelen: Lesdoelen: Materiaal
Van ei tot vogel Rekenen met eieren Inhoud in het kort Leerlingen gebruiken een tabel met gegevens over de broedperiode van vogels (broedduur, verzorging van jongen, enz.). Ze maken zelf een tabel en berekenen
Nadere informatieVuursalamander. Vuursalamander
Vuursalamander Trouw aan huis Met een lengte tot wel 25 cm is de vuursalamander vrij opvallend. Als vuursalamanders kleiner waren geweest, vielen ze nog steeds op door hun zwart met felgele of knaloranje
Nadere informatieDe Groenzoom Struweelvogels
De Groenzoom Struweelvogels 1 Inhoudsopgave Zanglijster Struweelvogels - Zanglijster 3 - Roodborsttapuit 4 - Kneu 5 - Blauwborst 6 - Patrijs 7 - Rietzanger 8 Zanglijster - Lichte borst met pijlpuntige
Nadere informatieKoolmezen in Gent, Dendermonde en Sint-Niklaas: een dramatisch broedseizoen in 2015
Koolmezen in Gent, Dendermonde en Sint-Niklaas: een dramatisch broedseizoen in 215 Het koolmezen broedseizoen 215 ligt alweer een tijdje achter ons. Algemeen kunnen we stellen dat het broedseizoen 215
Nadere informatieWat feitjes rond de duizendste Eempoldertelling
AANTAL. Wat feitjes rond de duizendste Eempoldertelling Sinds 1973 worden elke veertien dagen de vogels in de westelijke Eempolders geteld. Dat is nu dus al ruim 38 jaar. Wat rekenwerk levert op dat op
Nadere informatieVoorkomen van Bruine Kiekendief (Circus aeruginosus) in Het Verdronken Land Van Saeftinghe Walter Van Kerkhoven
Voorkomen van Bruine Kiekendief (Circus aeruginosus) in Het Verdronken Land Van Saeftinghe. 2018 Walter Van Kerkhoven In het kader van de volledige broedvogelinventarisatie werd tijdens het broedseizoen
Nadere informatieWOLF. Huilend roofdier
WOLF Huilend roofdier Wolven hebben vaak een hele slechte naam. Denk maar eens aan de wolf in het verhaal van Roodkapje, die haar oma heeft opgegeten. Of Midas de wolf, die tevergeefs op de drie biggetjes
Nadere informatieSpreekbeurt de grote Toppereend
Ra,ra wie ben ik. Spreekbeurt de grote Toppereend Inleiding Ik doe mijn spreekbeurt over de grote toppereend. Omdat ik dit een hele mooie vogel vind. En omdat jullie misschien veel te weinig weten over
Nadere informatieEen huis voor de huiszwaluw!
Een huis voor de huiszwaluw! Een nest 1 / 2e graad Bekijk deze foto goed en beantwoord de vragen. Kijk eens goed naar dit huis. Zie je iets bijzonders onder de dakgoot? Inderdaad zwaluwnesten! Nu begrijp
Nadere informatieWaterlanders : op weg met Sam de salamander. Poelenproject Herzele ter uitbreiding van de amfibieënpopulatie met als kernsoort de kamsalamander.
Waterlanders : op weg met Sam de salamander Poelenproject Herzele ter uitbreiding van de amfibieënpopulatie met als kernsoort de kamsalamander. 1 De kamsalamander... Hallo, Ik ben Sam, de salamander met
Nadere informatieJaarinformatie 2016 nestkasthouders, Kerk- en Steenuilen
Jaarinformatie 2016 nestkasthouders, Kerk- en Steenuilen Henk Eenhoorn Hierbij de jaarinformatie 2016 voor de nestkasthouders van de Kerk- en Steenuilenwerkgroep Noord-Holland, regio s 8 en 9 Kerkuilen
Nadere informatienederlandse naam Franse naam manchot du Cap Engelse naam African penguin wetenschappelijke naam Spheniscus demersus Klasse vogels Verspreidingsgebied
nederlandse naam Klasse vogels Franse naam manchot du Cap Engelse naam African penguin Orde Familie grootte 60-70 cm wetenschappelijke naam Spheniscus demersus In ZOO en Planckendael vind je vier verschillende
Nadere informatieFunctioneren kunstmatige eilanden voor visdieven in de Inlaag Oesterput op Noord-Beveland en in de Inlaag Neeltje Jans: Broedseizoen 2016
Functioneren kunstmatige eilanden voor visdieven in de Inlaag Oesterput op Noord-Beveland en in de Inlaag Neeltje Jans: Broedseizoen 2016 Mark Hoekstein & Sander Lilipaly Delta ProjectManagement (DPM)
Nadere informatieDE KERKUIL: EEN SUCCESVERHAAL
DE KERKUIL: EEN SUCCESVERHAAL Bert van t Holt Tot in de jaren vijftig van de vorige eeuw was de kerkuil vrij talrijk. In jaren met veel veldmuizen broedden er naar schatting 3500 paar in Nederland, in
Nadere informatieVogelwerkgroep. de Bevelanden. Vogels. van. tuin en erf
Vogelwerkgroep de Bevelanden Vogels van tuin en erf Even voorstellen... Vogelwerkgroep De Bevelanden is verbonden aan de KNNV (Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging), afdeling Bevelanden.
Nadere informatieGanzen, Gasten Met Lasten! Voor de een schitterend, voor de andere een ware plaag
Ganzen, Gasten Met Lasten! Voor de een schitterend, voor de andere een ware plaag Grauwe ganzen Kolganzen Rietganzen Toendra Rietgans Taigarietgans Kleine Rietgans Kleine Zwaan Smient Brandgans Exoten
Nadere informatieWeidevogels. Algemeen. Wat zijn weidevogels? Nestvlieders
Weidevogels Algemeen Wat zijn weidevogels? Alle vogels die vooral op graslanden broeden zijn weidevogels. Nederland is voor weidevogels in West-Europa erg belangrijk. Ons land heeft nog steeds veel kale
Nadere informatieVan ei tot vogel. Rekenen met eieren. Vogels in de klas. groep 7-8. Leerkracht. Lesduur: Inhoud in het kort. Leerdoelen: Lesdoelen: Materiaal
Van ei tot vogel Rekenen met eieren Inhoud in het kort Leerlingen gebruiken een tabel met gegevens over de broedperiode van vogels (broedduur, verzorging van jongen, enz.). Ze maken zelf een diagram, berekenen
Nadere informatieDe kleine karekiet in Oud Naarden. Rudy Schippers
De kleine karekiet in Oud Naarden Rudy Schippers Landgoed Oud Naarden is een van de meest veelzijdige natuurgebieden van het Gooi met zowel hoge oude beuken als jongere naaldbomen, maar ook open terrein.
Nadere informatieKoloniebroeders in 2017 in Zuid-Holland Noord
Koloniebroeders in 2017 in Zuid-Holland Noord De meeste kolonies zijn inmiddels ingevoerd, tijd dus voor een overzicht van het afgelopen jaar in ons district. De gegevens die op 24 januari 2018 zijn ingevoerd,
Nadere informatieLessenpakket rond de zwaluw: 1 ste GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS
Lessenpakket rond de zwaluw: 1 ste GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS ++ INHOUD LESSENPAKKET 1ste GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS ++ INLEIDING: DOELSTELLINGEN: A: LEERPLAN B: EINDTERMEN SECUNDAIR ONDERWIJS C: DOEL LESVERLOOP:
Nadere informatieVogelwerkgroep De Kempen. Nieuwsbrief wespendievenonderzoek in de Kempen 2013.
Vogelwerkgroep De Kempen Postadres: Kermisberg 6, 5508 DW Veldhoven Website: www.vwgdekempen.nl E-mail: info@vwgdekempen.nl Gironummer: 5859111 - Kamer van Koophandel: 40238962 Nieuwsbrief wespendievenonderzoek
Nadere informatieAlgemeen. Wat zijn we dit jaar van de Grutto. stijgen de aantallen in de Zuid-Spaanse enzuid-portugese rijstvelden.
te weten gekomen? De Grutto in 2008 in Zuid-Kennemerland Fitls 44 (3) 2008 Wat zijn we dit jaar van de Grutto Dirk Tanger Elders in dit nummer van de fitis leest u over de Grutto als broedvogel in Spaarnwoude.
Nadere informatieZwaluwen. n Nienduur do w wiedwaagns lös. Zwaluwen kom gerös. Leg oele jongen in t olle nös. Mar pas op Vuur oonze leefste katte.
Zwaluwen inspireren Zwaluwenprojectgroep Berkelland Resultaten Broedseizoen 2009 Zwaluwen inspireren Dat zwaluwen mensen inspireren hebben wij in ons verslag van 2007 al eens enkele voorbeelden van opgenomen.
Nadere informatieBeschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS
Beschrijving, functies & belang van habitat elementen van de HUISMUS Het habitat van een populatie huismussen is, voor zover nu bekend, opgebouwd uit in ieder geval 10 elementen. Brits zender-onderzoek
Nadere informatieBosuilen 34 jaar geteld in Noord-Kennemerland
Bosuilen 34 jaar geteld in Noord-Kennemerland Overdag rusten de bosuilen meestal goed verscholen op een tak, in een boomholte, nestkast of een ruimte waar geen mensen komen. Na zonsondergang worden ze
Nadere informatieKraaiachtigen. Inleiding
Kraaiachtigen Inleiding De hieronder vermelde Kraaiachtigen zijn predatoren omdat zij als jagend dier prooien (eieren, jonge vogels en wild) vangen en doden om voedsel te verwerven. Kraai Zwarte vogel
Nadere informatieOverzicht ringactiviteiten 2014 voor Oud Valkeveen en het Raboes
Overzicht ringactiviteiten 2014 voor Oud Valkeveen en het Raboes Rudy Schippers In 2014 is er in hoofdzaak gevangen op Oud Valkeveen, terwijl er enkele weken in de herfst eveneens is geringd bij Jachthaven
Nadere informatieKoloniebroedende pioniers. Dwergmeeuw Larus minutus
Groen: Werkzaamheden mogelijk. Oranje: Werkzaamheden mogelijk: ja, mits na overleg met ecoloog en eventuele mitigerende maatregelen. Rood: Werkzaamheden mogelijk: nee, tenzij toestemming van de ecoloog
Nadere informatie