ADVIES VAN DE COMMISSIE. van betreffende het ontwerpbegrotingsplan van ITALIË. {SWD(2013) 606 final}

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, C(2013) 8005 final ADVIES VAN DE COMMISSIE van betreffende het ontwerpbegrotingsplan van ITALIË {SWD(2013) 606 final} NL NL

2 ADVIES VAN DE COMMISSIE van betreffende het ontwerpbegrotingsplan van ITALIË ALGEMENE OVERWEGINGEN 1. In Verordening (EU) nr. 473/2013 worden voorschriften vastgesteld om de monitoring van het begrotingsbeleid in de eurozone te versterken en om te waarborgen dat de nationale begrotingen consistent zijn met de richtsnoeren voor het economisch beleid die zijn afgegeven in het kader van het stabiliteits- en groeipact (hierna "het SGP" genoemd) en het Europees semester voor de coördinatie van het economisch beleid. 2. Krachtens artikel 6 van Verordening (EU) nr. 473/2013 moeten de lidstaten uiterlijk 15 oktober van elk jaar bij de Commissie en bij de Eurogroep een ontwerpbegrotingsplan indienen dat de belangrijkste aspecten van de begrotingssituatie van de overheid en van de subsectoren ervan voor het komende jaar bevat. OVERWEGINGEN BETREFFENDE ITALIË 3. Op grond van het ontwerpbegrotingsplan voor 2014 dat op 15 oktober 2013 door Italië is ingediend, heeft de Commissie het volgende advies opgesteld overeenkomstig artikel 7 van Verordening (EU) nr. 473/ Italië is aan het preventieve deel van het SGP onderworpen en dient voldoende vooruitgang in de richting van zijn middellangetermijndoelstelling (hierna "MTD" genoemd) te waarborgen. Met een schuldquote van 127% van het bbp in 2012 (het jaar waarin Italië zijn buitensporig tekort gecorrigeerd heeft), waarmee de referentiewaarde van 60% van het bbp werd overschreden, is Italië gedurende de eerste drie jaar na de correctie van het buitensporig tekort eveneens onderworpen aan de overgangsregeling inzake de naleving van het schuldcriterium. In deze periode dient het land voldoende vooruitgang in de richting van naleving te boeken. 5. Het reële herstel van het bbp voor 2014 waarmee in het stabiliteitsprogramma van april werd gerekend, is licht neerwaarts bijgesteld in het ontwerpbegrotingsplan van Italië. De verwachte groei wordt nog steeds vooral aangejaagd door het versnellen van de externe vraag, terwijl de groei van zowel de particuliere consumptie als de investeringen neerwaarts is herzien. In de najaarsprognoses 2013 van de Commissie wordt voor 2014 gerekend met een reële bbp-groei die lager uitvalt dan in het ontwerpbegrotingsplan van Italië (0,7% in plaats van 1,1%), met grotendeels dezelfde samenstelling, maar lichtere stijgingen in de particuliere consumptie en de export en ietwat dynamischere investeringen. De prognoses voor 2014 uit het ontwerpbegrotingsplan lijken dus betrekkelijk optimistisch. Duidelijke neerwaartse risico's zijn terug te voeren op externe ontwikkelingen (bijv. een lagere groei van exportmarkten en een sterke appreciatie van de valuta) en op een aanhoudend krappe kredietsituatie. 6. In Verordening (EU) nr. 473/2013 is bepaald dat het ontwerpbegrotingsplan gebaseerd moet zijn op door een onafhankelijke instantie bekrachtigde of opgestelde macro-economische prognoses. De macro-economische en budgettaire prognoses in NL 2 NL

3 het ontwerpbegrotingsplan zijn opgesteld door de regering, zonder dat andere instellingen daarbij betrokken waren. Volgens het ontwerpbegrotingsplan zullen de prognoses vanaf volgend jaar worden bekrachtigd door de nieuw opgerichte, onafhankelijke parlementaire begrotingsdienst (Ufficio Parlamentare di Bilancio). Deze dienst zal met name tot taak hebben om de macro-economische en budgettaire prognoses te beoordelen, om de inachtneming van de begrotingsregels (en de inwerkingtreding van correctiemechanismen) te monitoren en om verslag te doen over de houdbaarheid van de begroting op lange termijn. 7. Volgens het ontwerpbegrotingsplan van Italië zal het tekort in 2014 afnemen tot 2,5% van het bbp - tegenover 3% in zowel 2012 als of 0,7 procentpunt hoger dan in het stabiliteitsprogramma. Een deel van dat verschil (ongeveer ½ procentpunt van het bbp) valt te verklaren door slechtere economische vooruitzichten voor Een verdere ¼ procentpunt van het bbp valt te verklaren door investeringsuitgaven die volgens het ontwerpbegrotingsplan hoger zullen uitvallen, hetgeen verband houdt met de toepassing door de overheid van de zogeheten "investeringsclausule". De totale inkomsten zullen in 2014 naar verwachting dalen, iets meer dan in april was gepland, als gevolg van eenmalige maatregelen die aflopen en ook van nieuwe maatregelen uit het ontwerpbegrotingsplan. Aan de uitgavezijde zal de krimp in de verhouding primaire uitgaven/bbp kleiner zijn dan in het stabiliteitsprogramma was verwacht, deels door nieuwe maatregelen (bijv. bijkomende investeringen), deels ook door een lager bbp. Ten slotte is de verwachting dat in 2014 de rente-uitgaven als percentage van het bbp zullen stabiliseren, mede door het scenario van afnemende spreads. In structurele termen (d.w.z. het conjunctuurgezuiverde begrotingssaldo, ongerekend eenmalige en tijdelijke maatregelen, dat door de diensten van de Commissie volgens de algemeen aanvaarde methode is herberekend op grond van de in het ontwerpbegrotingsplan voorkomende informatie) houden de regeringsprognoses een algehele verbetering in van 0,5 procentpunt van het bbp in 2013 en van 0,2 procentpunt in 2014 (na 2¼ procentpunt in 2012), met in 2014 nog steeds een structureel tekort (-0,7% van het bbp). 8. Volgens de prognoses van de Commissie zal voor 2014 het tekort uitkomen op 2,7% van het bbp (na 3,0% in 2013), d.w.z. 0,2% van het bbp hoger dan in het ontwerpbegrotingsplan. Dit valt in hoofdzaak te verklaren door de lagere economische groei, zodat het structurele saldo in lijn is met het herberekende structurele saldo van het ontwerpbegrotingsplan. Neerwaartse risico's voor de begrotingsprognoses houden verband met het feit dat maatregelen die al vastliggen in wetgeving, niet volledig worden uitgevoerd en met een afzwakking van het ontwerpbegrotingsplan in het parlement. 9. Volgens het ontwerpbegrotingsplan zal de bruto overheidsschuld in 2013 een piek bereiken van rond 133% van het bbp, om nadien in 2014 te stabiliseren. In de periode zal door de lopende maatregelen om de uitstaande handelsschulden aan te pakken, de schuld volgens de BTP-definitie met rond 3 procentpunt van het bbp toenemen, terwijl er door de steun voor andere lidstaten uit de eurozone nog eens 1 procentpunt van het bbp bijkomt. Daarentegen vermindert de schuldquote zowel in 2013 als in 2014 met 0,5% van het bbp dankzij de privatiseringsplannen van de overheid. In de prognoses van de Commissie zal de schuldquote in 2014 nog steeds stijgen, vooral als gevolg van minder gunstige economische vooruitzichten en een lagere inflatie (bbp-deflator). Bovendien zijn de opbrengsten uit de privatisering niet opgenomen, omdat de plannen van de regering onvoldoende gedetailleerd zijn. NL 3 NL

4 10. Het ontwerpbegrotingsplan omvat diverse maatregelen ter ondersteuning van groei en banen, waar slechts ten dele financieringsmaatregelen tegenover staan. Daardoor verslechtert de nominale begrotingspositie met rond 0,2% van het bbp in 2014 tot -2,5%, tegenover een trendprognose van -2,3% bij ongewijzigde wetgeving. De prognoses van de Commissie bevatten een vergelijkbare beoordeling van de impact van het ontwerpbegrotingsplan voor Maatregelen die de groei moeten stimuleren, zorgen voor rond 0,4% van het bbp bijkomende uitgaven (gelijk verdeeld over lopende uitgaven en kapitaaluitgaven) en 0,4% minder inkomsten, vooral gericht op het verminderen van de loonwig door hogere belastingaftrekken voor het inkomen uit arbeid (gericht op lage inkomens) en lagere werkgeversbijdragen voor veiligheid en gezondheid van werknemers. Een deel van de financiering is afkomstig van belastingopbrengsten die 0,4% van het bbp hoger liggen, dankzij een hervorming van de aftrekmogelijkheden voor loonverliesvoorzieningen die positief uitwerken op de begroting zodra deze maatregel in 2014 begint te lopen, en hogere zegelrechten (imposta di bollo) op de financiële transacties van huishoudens, terwijl 0,2% van het bbp afkomstig is van besparingen aan de uitgavenzijde. 11. Zowel in 2013 als in 2014 bevindt Italië zich, wat de beoordeling van de naleving van het schuldcriterium betreft, in een overgangsperiode. Op basis van een algemene evaluatie van het ontwerpbegrotingsplan boekt Italië voldoende vooruitgang in de richting van de naleving van het schuldcriterium in 2013; voor 2014 maakt Italië echter niet voldoende vooruitgang in de richting van de naleving van het schuldcriterium als gevolg van - volgens de prognoses van de Commissie - onvoldoende structurele aanpassingen (0,12 procentpunt van het bbp i.p.v. de vereiste 0,66 procentpunt). 12. Volgens het preventieve deel van het SGP moeten lidstaten die hun MTD nog niet hebben bereikt, een structurele aanpassing bereiken van ten minste 0,5 procentpunt van het bbp, willen zij voldoende vooruitgang boeken om die doelstelling te behalen. Daarnaast moest Italië volgens de landenspecifieke aanbeveling van juli in 2014 de MTD behalen van een begroting die structureel in evenwicht is. In plaats daarvan stelt het ontwerpbegrotingsplan het behalen van die doelstelling uit tot 2015 en rekent het met een structurele aanpassing van slechts 0,2 procentpunt van het bbp in 2014 als gevolg van de hogere investeringsuitgaven die in het ontwerpbegrotingsplan zijn opgenomen op grond van de toepassing van de zogeheten "investeringsclausule". Volgens de prognoses van de Commissie leeft Italië het schuldcriterium in 2014 echter niet na, waardoor het geen aanspraak kan maken op de toepassing van de investeringsclausule. Daarom moet Italië ook in 2014 voldoende vooruitgang blijven boeken in de richting van zijn MTD, door te zorgen voor een structurele aanpassing van ten minste 0,5 procentpunt van het bbp. Na een algehele evaluatie van het ontwerpbegrotingsplan is de conclusie dat, hoewel de analyse van uitgaven, ongerekend discretionaire maatregelen aan de ontvangstenzijde, groeipercentages te zien geeft die aansluiten bij het aanpassingstraject richting de MTD, het structurele saldo wijst op een afwijking in 2014 die, mocht deze zich het jaar nadien herhalen, als aanzienlijk kan worden beoordeeld en de naleving van de voorwaarden van het preventieve gedeelte van het SGP in gevaar kan brengen. 13. De beperkte vermindering van de loonwig en de hogere belastingaftrek voor nieuw eigen vermogen van ondernemingen in het ontwerpbegrotingsplan zijn de eerste stappen richting de tenuitvoerlegging van de landenspecifieke aanbeveling inzake verbeterde belastinginning die in juli in het kader van het Europees Semester werd gedaan. De nieuwe belasting op lokale diensten die in 2014 zal worden ingevoerd, NL 4 NL

5 zal naar verwachting echter minder opbrengen dan de onroerendezaakbelasting en de afvalstoffenheffing die deze moet vervangen, waardoor de mogelijkheden voor een verdergaande belastingverschuiving verder worden beperkt. Lokale overheden zullen enige marge hebben om uit de nieuwe belasting bijkomende inkomsten te halen, maar een grondige herziening van het kadaster blijft een prioriteit, zodat het ook eerlijker kan worden. Wat verbruiksbelastingen betreft, de 1 procentpunt verhoging van het standaard btw-tarief (naar 22%) vanaf oktober 2013 biedt geen oplossing voor de erosie van de fiscale basis, als gevolg van de vele mogelijkheden voor de toepassing van een lager tarief (10% of 4%). De tenuitvoerlegging van de aanbeveling om inspanningen te leveren voor een grotere doelmatigheid en kwaliteit van de overheidsuitgaven, wordt toevertrouwd aan een nieuwe bijzondere commissaris voor de doorlichting van de uitgaven (Commissario straordinario per la spending review). 14. Al met al is de Commissie, op basis van de najaarsprognoses 2013, van oordeel dat er een risico bestaat dat het ontwerpbegrotingsplan 2014 geen garantie biedt dat de bepalingen van het SGP worden nageleefd. Met name wijzen de prognoses van de Commissie op een risico dat het met het ontwerpbegrotingsplan niet mogelijk zal zijn om de schuldquote terug in lijn te brengen met de schuldreductiebenchmark. Ook is de Commissie van oordeel dat Italië beperkte vooruitgang heeft geboekt wat betreft het structurele gedeelte van de begrotingsaanbevelingen die de Raad in het kader van het Europees Semester heeft gedaan. De Commissie nodigt de Italiaanse autoriteiten uit om binnen de nationale begrotingsprocedure de nodige maatregelen te treffen om ervoor te zorgen dat de begroting 2014 volledig voldoet aan het SGP en met name de risico's aan te pakken waarop de Commissie in haar beoordeling van het ontwerpbegrotingsplan heeft gewezen. Voorts nodigt zij de Italiaanse autoriteiten uit om sneller vooruitgang te boeken bij de tenuitvoerlegging van de begrotingsaanbevelingen in het kader van het Europees Semester. Gedaan te Brussel, Voor de Commissie, Olli REHN Vicevoorzitter NL 5 NL